TVP Dokument Niedziela, 01.10.2023 Zmiany z dnia 07.09.2023 w stosunku do raportu z dnia 30.08.2023 (dodano pozycję programową) 07:00 NOTACJE - JADWIGA PIŁSUDSKA - JARACZEWSKA. KIEDY ZACZĘŁAM LATAĆ Cykl dokumentalny, 7 min, Polska, 2007 Autor: Krzysztof Tadej Ppor. Jadwiga Piłsudska - Jaraczewska (1920 - 2014) - córka Józefa Piłsudskiego, pilot. Młodość spędziła głównie w Warszawie, gdzie mieszkała z rodziną w Belwederze, oraz w Sulejówku w dworku "Milusin" podarowanym Piłsudskiemu przez żołnierzy. W 1937 r. zaczęła latać na szybowcach. Następnie uzyskała licencję pilota, również samolotowego. We wrześniu 1939 r. , wraz z matką i starszą siostrą Wandą, została ewakuowana specjalnym samolotem przez Szwecję do Anglii. Tam, na uniwersytecie Cambridge, ukończyła wydział architektury. Potem studiowała również urbanistykę i psychologię. Wstąpiła do Air Transport Auxiliary, służby pomocniczej RAF - u. Jako ferry - pilot transportowała różne rodzaje samolotów (w tym ciężkie bombowce) z fabryk na lotniska bojowe w całej Wielkiej Brytanii oraz uszkodzone samoloty do remontu. Przeprowadziła w ten sposób, często w bardzo ciężkich warunkach, setki samolotów. Po wojnie przebywała w Anglii na emigracji. Pracowała tam jako architekt, a także prowadziła z mężem firmę. Jesienią 1990 r. powróciła na stałe do Polski. Miała dwoje dzieci, syna Krzysztofa i córkę Joannę. Pod koniec życia wraz z rodziną angażowała się w działalność Towarzystwa Przyjaciół Instytutów Józefa Piłsudskiego i Fundacji Rodziny Piłsudskich. (dodano pozycję programową) 11:20 RWANDA 2020. - MISJE NA WZGÓRZACH. ZARADNY I ODDANY MARYI Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2020 Scenariusz: Paweł Jeż Lektor: Grzegorz Szponder Zdjęcia: Robert Jażdżyk Bohaterem odcinka jest pallotyn, brat Zdzisław Olejko. Chociaż kilka razy otarł się o śmierć, swoje życie podporządkował Maryi. Pokazujemy pracę misjonarza w Rwandzie. Do jego codziennych obowiązków należy choćby naprawa przeciekającego dachu, czy wymiana jarzeniówki. Na co dzień posługuje w stolicy kraju, Kigali. (dodano pozycję programową) 11:30 RWANDA 2020. - MISJE NA WZGÓRZACH. ODDAĆ SIEBIE INNYM Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2020 Scenariusz: Paweł Jeż Lektor: Grzegorz Szponder Zdjęcia: Robert Jażdżyk W Rwandzie żyje ponad 12 milionów obywateli i ich liczba stale rośnie. Tutejszy Kościół potrzebuje nowych powołań. I chociaż chętnych do życia zakonnego nie brakuje, to nie zawsze ich motywacja jest jasna. Rozeznanie powołań, a także wieloetapowa formacja kandydatów, to jedno z głównych zadań polskich misjonarzy w tym kraju. (dodano pozycję programową) 11:45 RWANDA 2020. - MISJE NA WZGÓRZACH. WALKA O ŻYCIE KAŻDEGO DNIA Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2020 Scenariusz: Paweł Jeż Lektor: Grzegorz Szponder Zdjęcia: Robert Jażdżyk Malaria jest chorobą przenoszoną przez komary. Ryzyko zachorowania w Rwandzie jest wysokie i występuje przez cały rok, na obszarze całego kraju. Chorzy zazwyczaj mają wysoką gorączkę, doświadczają bólu całego ciała, dreszczy, nudności, czasami cierpią na odwodnienie lub majaczenie. A niedożywienie i słaby układ odpornościowy utrudniają przetrwanie w środowisku, gdzie panuje malaria. Z kamerą odwiedzamy ośrodek zdrowia prowadzony przez Siostry od Aniołów. (dodano pozycję programową) 14:00 DZIKI ZACHÓD - ODC. 3. NIESPOKOJNE WYBRZEŻA (WILD WEST RESTLESS SHORES) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Patrick Morris Opowieści o Dzikim Zachodzie - legendarnej krainie westernów i kowbojów. Upalne pustynie, czerwone skały kanionów, gigantyczne śnieżne góry, skaliste wąwozy - znamy to z filmów fabularnych. Dziki Zachód to potężne masywy górskie, rozległe doliny i kaniony. W południowo - zachodnim rejonie Ameryki Północnej leży zakątek pełen tajemnic. Na skałach tego kanionu znajdują się malowidła, pochodzące sprzed tysięcy lat. Nie wiadomo, kto i dlaczego je tu umieścił. Co ciekawe, wśród obrazów portretujących życie na pustyni pojawiają się zwierzęta morskie: ryby, żółwie, a nawet olbrzymi wieloryb. Od najdawniejszych czasów mieszkańców Dzikiego Zachodu urzekała kraina, w której ląd łączy się z morzem. W ostatniej, trzeciej część serii poznajemy cudowną scenerię wybrzeży Pacyfiku. W XVI wieku hiszpański konkwistador Hernan Cortes usłyszał o złocie na wybrzeżach Dzikiego Zachodu. Nie znalazł tu fortuny, ale żeglując wzdłuż pustynnych brzegów, odkrył bogactwo innego rodzaju - osobliwe, wąskie morze pełne cudów natury. Dziś Morze Corteza to druga nazwa Zatoki Kalifornijskiej. Tajemnicza zatoka zwabia oceaniczne olbrzymy. Płetwale błękitne to największe zwierzęta świata. Ważą niemal dwieście ton, mają nawet 27 metrów długości. Co roku zimą miejscowe wody odwiedza około trzystu płetwali. Wiele z nich to samice opiekujące się swoim potomstwem. Nowo narodzony płetwal musi wypić ponad 200 litrów mleka dziennie. By zapewnić tak wielkie ilości pokarmu, samice szukają spokojnych wód bogatych w pożywienie. W mrocznej otchłani, badacze odkryli niedawno jeden z najbardziej niezwykłych podwodnych ekosystemów. Ze szczelin w dnie wypływa bogata w związki mineralne woda o temperaturze 260 stopni Celsjusza. Ujścia hydrotermalne i czarne kominy, niekiedy o wysokości trzydziestu metrów to dowód na istnienie potężnych sił tektonicznych, działających w głębi Ziemi. Te siły wpływają na cały region zwany Dzikim Zachodem. W ciągu milionów lat przeobraziły zarówno ląd, jak i morze, odsuwając wielki półwysep od kontynentu z prędkością pięciu centymetrów rocznie. Woda, która wpłynęła do rozpadliny, sięga dziś ponad tysiąc kilometrów w głąb lądu. Wyjątkowe umiejscowienie, kształt i głębokość tej zatoki - zwanej też morzem - zapewniają ogromną żyzność wód. Dzięki temu ten zakątek Dzikiego Zachodu tętni życiem. Morze Corteza zapewnia pożywienie ogromnej liczbie organizmów. Tymczasem otaczające je wybrzeża są wyjątkowo niegościnne. Żyzne Morze Corteza zapewnia życie nie tylko lokalnym jałowym wyspom. Ma również duży wpływ na kontynentalne wybrzeże. Tam, gdzie woda wdziera się najdalej w ląd, potężne siły tektoniczne wciąż rozdzierają skorupę Ziemi, tworząc głęboką dolinę. Kolorado, najsłynniejsza rzeka Dzikiego Zachodu, kończy tu swój bieg. Pęknięcie w skorupie ziemskiej, które doprowadziło do powstania Morza Salton i Morza Corteza, utworzyło też niezwykłą naturalną bliznę na lądzie. Uskok San Andreas - najsłynniejszy uskok transformacyjny na świecie. Pierwsi osadnicy przybywali na Dziki Zachód w poszukiwaniu bogactw, jakie daje ziemia. U tutejszych wybrzeży to morze daje nam najwięcej. Dziki Zachód to coś więcej niż legendy rodem z Hollywood. To kraina, w której żyjący wśród zwierząt ludzie potrafią przystosować się do nieustannie zmieniających się warunków. Właśnie oni ucieleśniają prawdziwego ducha Dzikiego Zachodu. (usunięto pozycję programową) 15:00 DZIKI ZACHÓD - ODC. 3. NIESPOKOJNE WYBRZEŻA (dodano pozycję programową) 15:00 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /16/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 8) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. (dodano pozycję programową) 16:55 PORTRETY DOKUMENTALNE S.I - ELIZA KUBARSKA. BYĆ KOBIETĄ W HIMALAJACH. Cykl dokumentalny, 5 min, Polska, 2021 Cykl dokumentalny opowiadający o najważniejszych, najciekawszych filmach wybitnych polskich filmowców zajmujących się sztuką dokumentu.