TV Polonia Niedziela, 01.10.2023 06:00 ZRUJNOWANI ODBUDOWANI Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Karol Gnat Prowadzący: Karol Gnat Gościem kolejnej rozmowy z Karolem Gnatem jest Mateusz Bartoszek - mąż, ojciec dwójki dzieci. W młodości obracał się w towarzystwie, gdzie prym wiódł alkohol oraz narkotyki. Wyjechał za granicę, gdzie popłynął. Mówił, że Kościół to instytucja czarnej mafii. Oprócz tego kojarzył mu się z bolącymi kolanami. Wspierał aborcję. W momencie poznania żony zaczął się proces jego nawrócenia i powrotu do Boga. Postawiła mu warunek wytrwania w czystości do ślubu. Uważa, że to najlepsza rzecz, która mogła się zdarzyć. Zmienił obraz Boga. Dziś zaświadcza o Jego Miłości do człowieka. 06:30 OPOWIEŚCI WEEKENDOWE: DUSZA ŚPIEWA Dramat obyczajowy TVP, 54 min, Polska, 1997 Reżyseria: Krzysztof Zanussi Scenariusz: Krzysztof Zanussi Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Dominika Ostałowska, Izabela Kłosińska, Jacek Laszczykowski, Kazimierz Kord, Maria Kościałkowska, Mariusz Jakus, Zuzanna Laszczkowska, Tomasz Sapryk Młody tenor, Adam Laszcz, zwycięzca konkursu śpiewaczego, przyjeżdża z Białegostoku do Warszawy w nadziei, że tu zrobi karierę. Ma na utrzymaniu żonę i kilkuletnią córeczkę. Dorabia lekcjami w szkole i koncertami na prowincji, ale marzy mu się angaż w stołecznej operze. Czekając na życiową szansę, gnieździ się z rodziną w ciasnym, wynajętym mieszkanku, dojeżdża do pracy starym "maluchem" i codziennie walczy o miejsce na rozkopanym parkingu z przeganiającym go stamtąd operatorem koparki. Niespodziewanie otrzymuje - w zastępstwie chorego kolegi - propozycję występu w transmitowanym przez telewizję koncercie sylwestrowym w Filharmonii Narodowej. Na próbach wypada świetnie, chwali go dyrektor, koledzy powoli przełamują niechęć do młodego prowincjusza. Adam jest dobrej myśli, codziennie ćwiczy w domu, uważając, by najmniejsza chrypka nie zepsuła mu głos. W przeddzień koncertu, wieczorem, do jego drzwi puka sąsiadka staruszka. Zachorował jej ukochany pies, kobieta nie umie mu pomóc. Adam znajduje w gazecie odpowiedni adres, radzi zawieźć psa taksówką. Wezwany taksówkarz odmawia jednak zabrania zwierzęcia i zdesperowana staruszka znów zjawia się u Adama. Ten, z obawy o swój głos, wolałby nie wychodzić na deszcz i wiatr, lecz nie potrafi odmówić pomocy. Pech chce, że w drodze powrotnej łapie gumę. Przemoknięty do suchej nitki wraca po paru godzinach do domu. Następnego dnia z jego gardła zamiast kryształowych dźwięków wydobywa się chrapliwy szept. Nie pomagają żadne sposoby. Adam jest przerażony: wieczorny koncert zbliża sięnieubłaganie. 12:50 SŁOWO NA NIEDZIELĘ - DRUGI SYN, OPAMIĘTANIE I PRAWDZIWY BÓG 5 min, Polska, 2023 Reżyseria: Mateusz Pleskacz Scenariusz: o. Mateusz Stachowski, Mateusz Pleskacz Prowadzący: o. Mateusz Stachowski Spójrzmy na niedzielną przypowieść. Ojciec prosi swych synów, by pracowali w winnicy. Pierwszy mówi: dobrze, idę, ale ostatecznie nie poszedł. Drugi nie chciał i tak odpowiedział ojcu, ale później zmienił zdanie, opamiętał się i poszedł pracować. Ile trwało owo później? Pewnie było to tego samego dnia, skoro ojciec prosił: idź dzisiaj pracuj w winnicy. Także i my odkładamy wiele spraw na później, także nasze zaufanie Bogu i nasze nawrócenie. Czas jednak, by słuchać, co mówi Bóg i być posłusznym. Ten czas wysłużył nam Jezus, Syn, który we wszystkim okazał posłuszeństwo, dlatego Bóg Go wywyższył, jak przypomina nam św. Paweł. Mamy więc czas, żeby się nawrócić, ale też nie możemy tego odkładać w nieskończoność. 14:15 ALTERNATYWY 4 - ODC. 4/9 - PROFESJONALIŚCI Serial komediowy TVP, 58 min, Polska, 1983 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybinski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Roman Wilhelmi, Jerzy Kryszak, Kazimierz Kaczor, Krystyna Tkacz, Anna Chitro, Bożena Dykiel, Wojciech Pokora, Gustaw Lutkiewicz, Ryszard Pietruski, Stanisława Celińska, Zbigniew Buczkowski, Hanna Bieniuszewicz, Zofia Czerwińska Jedną z lokatorek bloku przy Alternatywy 4 jest śpiewaczka Kubiak - Kolińska. Jej próby głosu stają się uciążliwe dla sąsiadów. Śpiewaczce z kolei przeszkadza każdy szmer, wysyła więc męża, by uciszał robotników używających wiertarek, młotów i innych narzędzi. Gdy interwencje nie skutkują, z zemsty każe wszelkie prace w swoim mieszkaniu wykonywać nocą. Cichocki nieustannie nachodzi prezesa, jego koledzy udają ekipę telewizyjną. Prezes obiecuje mu mieszkanie po wdowie, ale wtedy właśnie zgłasza się dygnitarz partyjny Jan Winnicki. To on otrzymuje przydział, a prezesowi rewanżuje się od razu talonami na samochody dla niego i syna. 15:20 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - KUCHNIA POLSKA. LEŚNA KUCHNIA ORAWSKA. Magazyn kulinarny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Karol Okrasa, Tomasz Rostworowski Prowadzący: Karol Okrasa Zdjęcia: Piotr Janczar, Adam Kubiak Tym Karol Okrasa wyrusza do Nadleśnictwa Nowy Targ, w okolice Babiej Góry na spotkanie z leśną kuchnią orawską. Polska część Orawy, często mylona z Podhalem, to mało znana polska kraina. Kotlina Orawska tworzy największy w Polsce region należący do zlewiska Morza Czarnego. Nad całą okolicą góruje Babia Góra, zwana też królową Beskidów. Na jej zboczach rozciągają się rozległe lasy, w części należące do Lasów Państwowych, w części do mieszkańców okolicznych wsi, a pozostała część podlega ochronie w ramach Babiogórskiego Parku Narodowego. Choć dziś króluje tu świerk, to przed wiekami rosły tu lasy bukowo-jodłowe, więc przebudowa drzewostanu jest celem działających tu leśników, o czym opowie tutejszy nadleśniczy. Karol swoją wyprawę rozpocznie od wizyty w skansenie w Zubrzycy Górnej. Tam miejscowy znawca regionu zapozna go krótko z lokalną kuchni. Ponieważ gleby są tu mało urodzajne, kuchnia zawsze była uboga, a potrawy skromne. Podstawa wyżywienia to kapusta oraz ziemniaki zwane tutaj rzepą. Główne, powszechnie stosowane przyprawy to kminek i czosnek. Z lasu pozyskiwano owoce leśne, grzyby, a czasem nawet dziczyznę. Do typowych potraw regionalnych należą na pewno kminówka, czyli zupa z kminku i czosnku, smażona "klózka" - coś w rodzaju prażuchy, czyli potrawy z zaparzonej mąki owsianej lub pszennej, okraszonej boczkiem lub słoniną oraz zupa z zielonej sałaty, gotowanej w serwatce lub kwaśnym mleku. Kucharz Okrasa, zainspirowany opowieściami, przygotuje własne wersje tych potraw, oczywiście z leśnymi dodatkami. Proponowane dania: 1/ Orawska smażona "klózka", czyli potrawa z zaparzonej wraz z ziemniakami mąki pszennej i żołędziowej, podanej z omastą z boczku i borowików; 2/ Kwaśnica na dziczyźnie z dużą ilością kminku; 3/ Zupa z zielonej sałaty na maślance i kefirze. 20:50 OJCIEC MATEUSZ S.XXIX - ODC. 371 (OJCIEC MATEUSZ S. XXIX, ODC. 3) OSTATNI DZWONEK Serial kryminalny TVP, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Radosław Dunaszewski Scenariusz: Beata Deskur Zdjęcia: Maciej Kurpiewski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Artur Żmijewski, Piotr Polk, Edyta Olszówka, Bartłomiej Firlet, Rafał Cieszyński, Hanna Śleszyńska, Aleksandra Górska, Alźbeta Lenska, Mariusz Zaniewski, Agata Bykowska, Sławomir Holland, Jakub Lasota, Monika Szczepańska, Mariusz Odwarzny, Czeslaw Skwarek Kiedy w Sandomierzu organizowane są tzw. szybkie randki, Natalia wybiera się tam z nadzieją na spotkanie kogoś wyjątkowego. Poza nią, w speed datingu bierze udział Anna Dziubak oraz dwoje lekarzy medycyny estetycznej. Natalia wychodzi ze spotkania bez pary, ale pani Dziubak znajduje adoratora, którym jest atrakcyjny doktor w wieku jej syna. Następnego dnia wszystkimi wstrząsa wiadomość o brutalnym morderstwie. Ofiarą jest pani dr Czuma, a głównym podejrzanym Bogdan, z którym spędziła wieczór. Policja interesuje się też jego byłą żoną, która zrobiła publiczną awanturę swojemu eks i ofierze zabójstwa. Z kolei Antoni Dziubak z wyraźną podejrzliwością interesuje się motywami doktora Pietruszko, który otwarcie adoruje jego mamę. Obraz śledztwa dodatkowo zaciemnia fakt, że z gabinetu zamordowanej lekarki skradziono materiały medyczne o sporej wartości na czarnym rynku. Tymczasem pani Dziubak decyduje się na zabieg medycyny estetycznej, który przeprowadza jej nowy wielbiciel. 21:45 GWIAZDY Dramat, 101 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jan Kidawa - Błoński Scenariusz: Jacek Kondracki, Jan Kidawa - Błoński Zdjęcia: Michał Englert Muzyka: Dariusz Kowalczyk, Piotr Ługowski Aktorzy: Mateusz Kościukiewicz, Sebastian Fabijański, Karolina Szymczak, Magdalena Cielecka, Eryk Lubos Film zainspirowany wątkami z biografii Jana Banasia, piłkarza m.in. Polonii Bytom i Górnika Zabrze, zawodnika reprezentacji Polski w latach 1964 - 1973. Nieślubny syn Niemca i Polki, Heinz - Dieter Banas, urodził się w Berlinie w 1943 roku, ale wychowuje i dorasta na Górnym Śląsku, gdzie mieszka z matką, ojczymem i przybraną siostrą. Piłką nożną interesuje się od dzieciństwa, to jego życiowa pasja. Najlepszym przyjacielem jest Ginter, który również swoją przyszłość związał z piłką nożną. Koledzy rywalizują na boisku, a także o względy Marleny, która z kolei marzy o karierze filmowej. Po ciężkiej kontuzji Ginter musi zrezygnować ze sportu, Heinz - Dieter ma grać w niemieckiej drużynie, wyjeżdża do swego ojca, który okazuje się jednak oszustem. Po powrocie do Polski Heinz zmienia nazwisko na Jan Banaś i z powodzeniem kontynuuje karierę sportową. Po latach spotyka się z dawnym przyjacielem Ginterem, który ożenił się z Marleną i ma z nią córkę. 02:10 ZABIĆ SEKALA (JE TREBA ZABIT SEKALA) Dramat obyczajowy, 109 min, Polska/Czechy/Francja/Słowacja, 1998 Reżyseria: Vladimir Michalek Scenariusz: Jiri Krizan Zdjęcia: Martin Strba Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Bogusław Linda, Olaf Lubaszenko, Agnieszka Sitek, Jiri Bartoska, Vlasta Chramostova, Josef Somr, Ludovit Cittel, Milan Riehs, Anton Sulik, Jiri Holy, Martin Sitta Środkowoeuropejskim "W samo południe" nazwała film Vladimira Michalka dziennikarka liczącego się branżowego magazynu "Variety". Rzeczywiście, kilka podobieństw narzuca się nieodparcie. Akcja "Zabić Sekala" toczy się w odludnej osadzie, niemiłosiernie prażonej przez letnie słońce. Osią fabuły są swego rodzaju przygotowania do finałowego pojedynku na śmierć i życie dwu antagonistów - samotników. Nie trzeba dodawać, że od wyniku starcia zależą dalsze losy wsi. Czarny charakter, tytułowy Sekal, zwany przez współziomków "bękartem", jest nieślubnym synem jednego z miejscowych gospodarzy. Przez wiele lat pogardzany, wreszcie znalazł sposób, by pomścić swoje upokorzenie. Trwa II wojna światowa. W pobliżu stacjonują Niemcy. Nie pojawiają się wprawdzie na ekranie ani razu, lecz ich złowrogą "obecność" daje się wyczuć w atmosferze panującej w Lakoticach, w strachu wypisanym w oczach chłopów. Przyczyną owego lęku jest nie tylko bliskość okupanta, lecz przede wszystkim Sekal, który wysługuje się hitlerowcom, denuncjując niepokornych gospodarzy. Ofiary donosów lądują w obozie koncentracyjnym, Sekal zaś przejmuje ich majątki. W miarę bogacenia się jego apetyt rośnie. Rośnie też, co zrozumiałe, przerażenie gospodarzy, w większości dość zamożnych. Szybko dochodzą do wniosku, że jedynym sposobem odzyskania względnego bezpieczeństwa jest zabicie "bękarta". Kto jednak ma tego dokonać? Wybór pada na Jurę Barana, kowala przybyłego niedawno do wioski. Jura to były partyzant, poszukiwany przez gestapo, a w dodatkuprotestant, co w katolickiej wsi nie jest mile widziane. Podobnie jak Sekal, ma opinię "obcego", kogoś gorszego. Niech więc jeden "wyrzutek" zabije drugiego, a chłopi piłatowym gestem umyją ręce. Do takich wniosków dochodzi potajemnie gromada. Pojawia się wszakże poważny problem. Jura nie pali się do zbrodni. Wtedy gospodarze składają mu propozycję nie do odrzucenia. Albo zabijesz Sekala, albo wydamy gestapowcom ciebie i twoją rodzinę. Urokliwe plenery do filmu ekipa Michalka znalazła w okolicach wioski Varvazov, położonej niedaleko zamku Orlik na południu Moraw. Tereny te uchodzą za jedne z najpiękniejszych w Czechach. Kolorystyka "Zabić Sekala" ogniskuje się wokół kilku kluczowych dla filmu barw - złota (zboże na zalanych słońcem polach), srebra (to samo zboże w świetle księżyca), czerni (garnitury, spódnice, noc), bieli (ściany budynków i zagród, koszule, oświetlone słońcem ścieżki) i czerwieni (zachód i wschód słońca, krew). Bardzo mocną stroną filmu "Zabić Sekala" jest aktorstwo, zarówno wykonawców polskich, jak i czeskich. Nagroda Jury Ekumenicznego dla filmu i nagroda aktorska dla Olafa Lubaszenki na MFF w Karlovych Varach (1998), Syrenka Warszawska dla najlepszego filmu zagranicznego w polskich kinach (1998), Orzeł (1999) i nagroda za scenariusz na FPFF w Gdyni (1998) dla Jiriego Krizana, Orzeł (1999) dla Olafa Lubaszenki w kategorii: najlepsza rola męska, Czeski Lew (1999) dla Michała Lorenca (muzyka), Agnieszki Sitek (drugoplanowa rola kobieca) i Olafa Lubaszenki (pierwszoplanowa rola męska).