TVP Dokument Poniedziałek, 02.10.2023 06:00 DZIKA POLSKA - CIEPŁA DŁOŃ PTASIARZA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Śledzenie wędrownych ptaków, zakładanie im obrączek, zapisywanie danych o małych wędrowcach trafiających do sieci ornitologów badaczy to jak dotąd zdecydowanie męskie zajęcie. Tym razem jednak poświęciła się im kobieta. Kieruje obozem badaczy, działających w ramach Akcji Bałtyckiej, który swe namioty i sieci rozłożył na Mierzei Wiślanej. Wędrują tędy niczym lądowym lesistym korytarzem - setki drozdów, rudzików, mysikrólików. Tutaj zostawiają informacje o sobie w zapiskach obserwatorów i przez chwilę grzeją się w ciepłych dłoniach ornitolożki. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 1 LATARNIE POLSKIEGO WYBRZEŻA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne było życie w zimnej słowiańskiej chacie? Czy to prawda, że w Polsce mamy wodne fortyfikacje obronne uważane za jedne z najciekawszych na świecie? Ile kilogramów uzbrojenia dźwigał na sobie polski husarz? Czy zrekonstruowana średniowieczna latarnia jest widziana z morza równie dobrze, jak współczesna? Na te i inne pytania odpowiada Radosław Kotarski, znany z internetowego programu popularnonaukowego "Polimaty". Zaprosi on widzów w wyjątkową i pełną emocji podróż do miejsc zwykle nieznanych zwiedzającym, zakątków, gdzie każdy będzie mógł poczuć, jak wyglądało życie ludzi w dawnych epokach. Czy starożytny zawód latarnika ma znaczenie w świecie pełnym nowoczesnej technologii ułatwiającej żeglugę? Radosław Kotarski wraz z widzami odkryje najciekawsze rozwiązania, które dawniej poprawiały bezpieczeństwo na morzu. Przeprowadzi również eksperyment, który porówna skuteczność działania średniowiecznej latarni morskiej z istniejącą obecnie. Ponadto sprawdza, jak trudne życie mieli latarnicy dawniej, a jak wygląda to dziś. Okazuje się bowiem, że nie samotność może doskwierać im najbardziej, ale niezwykle surowe zasady pracy. 07:05 NOTACJE - STEFAN BRATKOWSKI. KRAKOWSKIE JUWENALIA 1956 Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2010 Autor: Sławomir Malcharek Jest rok 1956. Gomułkowska odwilż. Opowieść o krakowskich żakowskich juwenaliach, pełna dowcipnych historii charakteryzujących tamten okres. Stefan Tadeusz Aleksander Bratkowski (ur. 22 listopada 1934 r. we Wrocławiu) polski dziennikarz, publicysta, pisarz, z wykształcenia prawnik. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 197 GDYNIA MODERNISTYCZNA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Gdynia jest miastem, które zrodziło się z marzenia Polaków o potędze morskiej. Wybudowano je w międzywojniu, w zaledwie kilkanaście lat. Jak pisała ówczesna prasa w iście amerykańskim tempie przekształcono małą osadę rybacką w nowoczesną, nadmorską metropolię. Gdynia zwana jest białym miastem, gdyż praktycznie całe jej śródmieście zbudowano w dwudziestoleciu międzywojennym w jednolitym modernistycznym stylu. Białe pudełkowe domy powstawały pod wpływem modnego wówczas Bauhausu. Spacerując po mieście, nie można oprzeć się wrażeniu, że stojące tu budynki przypominają okręty zacumowane na lądzie. Gdynia słynie z tak właśnie wyglądających domów. Jednym z wyjątkowych egzemplarzy awangardowego modernizmu jest ukończony w 1936 roku budynek dawnego ZUS - u, który po wojnie był siedzibą Polskich Linii Oceanicznych. 07:45 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /16/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 8) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 08:45 SEKRETY JOWISZA (JUPITER REVEALED) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Thomas Hewitson Zdjęcia: Andrew Fleming Dokument z serii "Horizon" opowiada o Jowiszu. Ten film podąża za misją Juno i w końcu odkrywa niektóre ukryte tajemnice planety. Jowisz jest planetą potworem. Wszystkie planety, asteroidy i komety naszego Układu Słonecznego zmieściłyby się w nim. Ale do tej pory zaskakująco mało wiedzieliśmy o tym największym gigancie gazowym. 09:45 DZIKI ZACHÓD - ODC. 3. NIESPOKOJNE WYBRZEŻA (WILD WEST RESTLESS SHORES) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Patrick Morris Opowieści o Dzikim Zachodzie - legendarnej krainie westernów i kowbojów. Upalne pustynie, czerwone skały kanionów, gigantyczne śnieżne góry, skaliste wąwozy - znamy to z filmów fabularnych. Dziki Zachód to potężne masywy górskie, rozległe doliny i kaniony. W południowo - zachodnim rejonie Ameryki Północnej leży zakątek pełen tajemnic. Na skałach tego kanionu znajdują się malowidła, pochodzące sprzed tysięcy lat. Nie wiadomo, kto i dlaczego je tu umieścił. Co ciekawe, wśród obrazów portretujących życie na pustyni pojawiają się zwierzęta morskie: ryby, żółwie, a nawet olbrzymi wieloryb. Od najdawniejszych czasów mieszkańców Dzikiego Zachodu urzekała kraina, w której ląd łączy się z morzem. W ostatniej, trzeciej część serii poznajemy cudowną scenerię wybrzeży Pacyfiku. W XVI wieku hiszpański konkwistador Hernan Cortes usłyszał o złocie na wybrzeżach Dzikiego Zachodu. Nie znalazł tu fortuny, ale żeglując wzdłuż pustynnych brzegów, odkrył bogactwo innego rodzaju - osobliwe, wąskie morze pełne cudów natury. Dziś Morze Corteza to druga nazwa Zatoki Kalifornijskiej. Tajemnicza zatoka zwabia oceaniczne olbrzymy. Płetwale błękitne to największe zwierzęta świata. Ważą niemal dwieście ton, mają nawet 27 metrów długości. Co roku zimą miejscowe wody odwiedza około trzystu płetwali. Wiele z nich to samice opiekujące się swoim potomstwem. Nowo narodzony płetwal musi wypić ponad 200 litrów mleka dziennie. By zapewnić tak wielkie ilości pokarmu, samice szukają spokojnych wód bogatych w pożywienie. W mrocznej otchłani, badacze odkryli niedawno jeden z najbardziej niezwykłych podwodnych ekosystemów. Ze szczelin w dnie wypływa bogata w związki mineralne woda o temperaturze 260 stopni Celsjusza. Ujścia hydrotermalne i czarne kominy, niekiedy o wysokości trzydziestu metrów to dowód na istnienie potężnych sił tektonicznych, działających w głębi Ziemi. Te siły wpływają na cały region zwany Dzikim Zachodem. W ciągu milionów lat przeobraziły zarówno ląd, jak i morze, odsuwając wielki półwysep od kontynentu z prędkością pięciu centymetrów rocznie. Woda, która wpłynęła do rozpadliny, sięga dziś ponad tysiąc kilometrów w głąb lądu. Wyjątkowe umiejscowienie, kształt i głębokość tej zatoki - zwanej też morzem - zapewniają ogromną żyzność wód. Dzięki temu ten zakątek Dzikiego Zachodu tętni życiem. Morze Corteza zapewnia pożywienie ogromnej liczbie organizmów. Tymczasem otaczające je wybrzeża są wyjątkowo niegościnne. Żyzne Morze Corteza zapewnia życie nie tylko lokalnym jałowym wyspom. Ma również duży wpływ na kontynentalne wybrzeże. Tam, gdzie woda wdziera się najdalej w ląd, potężne siły tektoniczne wciąż rozdzierają skorupę Ziemi, tworząc głęboką dolinę. Kolorado, najsłynniejsza rzeka Dzikiego Zachodu, kończy tu swój bieg. Pęknięcie w skorupie ziemskiej, które doprowadziło do powstania Morza Salton i Morza Corteza, utworzyło też niezwykłą naturalną bliznę na lądzie. Uskok San Andreas - najsłynniejszy uskok transformacyjny na świecie. Pierwsi osadnicy przybywali na Dziki Zachód w poszukiwaniu bogactw, jakie daje ziemia. U tutejszych wybrzeży to morze daje nam najwięcej. Dziki Zachód to coś więcej niż legendy rodem z Hollywood. To kraina, w której żyjący wśród zwierząt ludzie potrafią przystosować się do nieustannie zmieniających się warunków. Właśnie oni ucieleśniają prawdziwego ducha Dzikiego Zachodu. 10:40 ISLANDIA Z ALEXANDREM ARMSTRONGIEM - ODC. 2 (ICELAND WITH ALEXANDER ARMSTRONG) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Ed Venner Trzyodcinkowa seria BBC Studios. Alexander Armstrong zwiedza ogromną skałę pośrodku Atlantyku. Mogli ją nazwać krainą rozgrzanej lawy. Wybrali nazwę Islandia, która także pasuje. Poza Wikingami, wulkanami i Bjork niewiele wiedział o Islandii. Wyrusza w liczącą tysiące kilometrów podróż szlakiem nordyckich bogów i zgniłych rekinów. Odkrywa krainę lodowców i gejzerów. Spotka człowieka, który piecze chleb we wrzącej wodzie. Spaceruje także tętniącymi życiem ulicami Rejkjawiku, gra w golfa o północy i jeździ na islandzkim koniu. Część 2. Rozpoczyna się drugi etap islandzkiej przygody i pożegnanie ślicznego Rejkiawiku, stolicy. Nie minęło wiele czasu, a krajobraz zupełnie się zmienił. Skieruje się na południowy wschód, gdzie znajdzie się pośrodku pustyni. Następnie spotka się ze śpiewającym hodowcą owiec. Stamtąd ruszę do kanionu Asbyrgi, gdzie będzie próbował oswoić maleńkiego islandzkiego konika. I na południe nad jezioro Myvatn, gdzie zakończy podróż w wielkim stylu występem chóru. To jest północna Islandia. Północ jest najbardziej dziką częścią tej krainy śniegu i lodu. Tu szczyty są wyższe, równiny równiejsze, a życie i prawdopodobnie ludzie znacznie twardsi. W kolejnym odcinku ruszy na południe na najbardziej rozbujaną islandzką wyspę. Spróbuje tradycyjnej, domowej islandzkiej kuchni. Niektóre potrawy są bardzo kojące. 11:35 DOBRZE JEST JAK NIE PADA DESZCZ Reportaż, 17 min, Polska, 1987 Scenariusz: Jadwiga Wileńska Zdjęcia: Stanisław Ścieszko Reportaż z podłódzkiej wsi. Dzieci ze szkoły podstawowej opowiadają o swoim dniu codziennym, trudach w dotarciu do szkoły, roli pogody i przedmiotach szkolnych, które lubią. Mówią o swoich zainteresowaniach i spędzaniu czasu wolnego, ale również o obowiązkach domowych i konieczności pomocy przy gospodarstwie i w polu. Zdradzają swoje największe marzenia: dziewczynka chciałaby zostać ekspedientką lub pielęgniarką, a jej kolega marzy o tym, żeby mieć telewizor, kupić traktor i pobudować stodołę. 12:05 PASJONACI S.II - SEZON 2 ODC. 5 CASTING Dokument fabularyzowany, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Artur Dziurman Scenariusz: Danuta Damek, Artur Dziurman, Agnieszka Szygenda Aktorzy: Monika Błaszczyk - Bylica, Danuta Damek, Janusz Bąk, Joanna Dyrek - Bohosiewicz, Monika Zaborska, Magdalena Leszczyńska, Lilianna Lewandowska, Maciej Jackowski, Alina Kamińska, Renata Szczepaniak - Pajor, Katarzyna Jamróz, Andrzej Beja - Zaborski, Krzysztof Bartosz, Leszek Odzieniec, Marcin Kobierski Zdjęcia: Jacek Fabrowicz Beata organizuje casting dla nowych aktorów. Ola opowiada matce o Mateuszu i przy okazji namawia ją na wizytę kontrolną u okulisty. Tymczasem w biurze ITAN - a zjawia się komendant Policji, który zmaga się z kłopotami zdrowotnymi i szuka profesjonalnego masażysty. Renata zgadza się pomóc cierpiącemu. Zespół gra spektakl "Koziołek Matołek" dla dzieci pracowników banku. Nieoczekiwanie biuro ITAN - a odwiedza się tajemniczy sponsor, który zaprasza cały zespół do pensjonatu w Bukowinie. Maciek w środku nocy odbiera z lotniska atrakcyjną Kasię, kobieta proponuje mu wspólną, późną kolację. Maciek, pod wpływem impulsu, postanawia przyjąć zaproszenie od nieznajomej. 12:35 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 9 Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Wojciech Klimala, Ewa Wołkanowska - Kołodziej, Wojciech Klimala Scenariusz: Wojciech Klimala Lektor: Paweł Sędziak Zdjęcia: Bartosz Frątczak Muzyka: Joanna Fidos Dorota Sokołowska, dziewczyna, o której się mówi. Chodziła do polskiej szkoły w Wilnie (ale swoje dziecko posłałaby do litewskiej). Maturę zdała jako jedna z najlepszych uczennic w całym kraju. Jest studentką Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych Uniwersytetu Wileńskiego (bo uważa, że na studia na najlepszych uczelniach świata ma jeszcze czas). Prowadzi audycję w litewskim państwowym radiu LRT i nie wyklucza, że kiedyś zostanie prezydentką Litwy. 13:10 POLSKIE DZIEDZICTWO S.III - SEZON 3 ODC. 1 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2023 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański W pierwszym odcinku trzeciej serii cyklu "Polskie Dziedzictwo" prowadzący Stefan Tompson zabierze widzów w fascynującą, historyczną podróż do jednej z najstarszych osad na Litwie. Ziemie te, na przestrzeni wieków były na tyle ważne, że przez stulecia zabiegały o nie najważniejsze litewskie i polskie rody - Wiśniowieccy, Chodkiewiczowie, Radziwiłłowie czy Poniatowscy. Stefan Tompson opowie o legendach związanych z tymi terenami, ale także o faktach historycznych, przybliżając między innymi historię kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryja Panny i związanego z nim Albrychta Stanisława Radziwiłła. Poznamy także wyjątkowy, Modrzewiowy Dwór, zbudowany przez ród Zaleskich, których nazwisko było i jest ważne nie tylko dla Polaków, ale również dla mieszkańców Sri Lanki, gdzie jedna z dzielnic stolicy - Kolombo, nazwana została na cześć Władysława Michała Zaleskiego - Zaleski Town. 13:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /56/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Poznajcie Sarę, sunię, której właścicielka, pani Patrycja, poprosiła o pomoc Weterynarzy z Sercem. Sara, pokonując ból, robi wszystko, aby uczestniczyć w zabawach z innymi psiakami. Zapraszamy do lecznicy w Przemyślu, gdzie znani nam już lekarze zgodzili się zbadać Sarę i ocenić jej szanse na życie bez bólu. Czekając na jej przyjazd z Leżajska, podglądamy, jak pracownicy przemyskiego Ośrodka Rehabilitacji Dzikich Zwierząt pomagają swoim podopiecznym przygotować się do zimy. Zobaczycie Felusia, jeża, który gdy tu przybył, ważył zaledwie 60 gramów, a teraz jego waga to prawie 400 gramów. Przemyśl to miejsce, gdzie powstała Psia Wioska. Byliśmy tam wcześniej, kiedy lekarze, Radek i Kuba snuli odważne plany. Dziś jest już gotowy pierwszy domek, w którym zmaltretowane i pokrzywdzone zwierzęta, zostaną przygotowane do życia w przyszłych, ludzkich rodzinach. A w domku - Bajo, psiak obarczony przewlekłą chorobą, który przygotowuje się do adopcji. 14:10 NIEZWYKŁA ALBANIA - CZĘŚĆ 1. OD PÓŁNOCY DO STOLICY (AMAZING ALBANIA EP. 1) Film dokumentalny, 42 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Antonia Coenen, Thomas Radler Zdjęcia: Nikolai Von Graeventiz Dwuczęściowy film dokumentalny, który przeniesie widzów do Albanii - wyjątkowego kraju, który choć bliski Włoch - tylko 70 km w linii prostej, a greckie Korfu jest w zasięgu wzroku, leży nieodkryty jak biała plama na mapie południowo - wschodniej Europy. Albania jest biedna, ale też bogata - w różnorodność krajobrazu, florę i faunę oraz kulturę. Po mrocznych dekadach komunistycznej dyktatury, w której wszystkie religie były zakazane, teraz jest to kraj, w którym chrześcijanie i muzułmanie żyją ze sobą w zgodzie. 15:05 BLISKIE SPOTKANIA Z GRIZZLY - ODC. 1 GŁÓD (GRIZZLY ENCOUNTERS PART 1: THE HUNGER CHALLENGE) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Klaus Scheurich, Annette Scheurich Dwudczęściowy film dokumentalny o niedźwiedziach. Silnych, dzikich, pewnych siebie, ale samotnikach i oryginalnych przedstawicielach fauny. Jedynie życie matki nie jest samotne. Jednym z niewielu miejsc, w których niedźwiedzie grizzly nadal swobodnie wędrują, są Parki Narodowe Alaski. Tutaj niedźwiedź nie ma się czego obawiać poza głodem, chorobami i innymi niedźwiedziami. Jedzenie, bezpieczeństwo, reprodukcja i strach to siły napędowe - niewiele różniące się od naszych ludzkich pragnień i konieczności do życia. Będziemy podążać za grizzly w Parku Narodowym Denali i na wybrzeżu Katmai. Popatrzymy na świat z niedźwiedziego punktu widzenia, zdając sobie sprawę, że życie niedźwiedzia obraca się wokół podobnych rzeczy jak nasze: potrzeb i emocji. Odcinek 1: Głód. Niedźwiedzie brunatne, grizzly - to symbol dzikiej Alaski. Są na szczycie łańcucha pokarmowego i tak silne, że nie mają wrogów. Za wyjątkiem jednego - głodu, który je nieustannie nęka. Znalezienie wystarczającej ilości pożywienia w krótkim lecie alaskańskim - to wyścig z czasem, sprawa życia lub śmierci. Choć życie to nie tylko jedzenie. Czego potrzebują misie, by przetrwać? Siła nie wystarczy - trzeba mieć rozwiniętą inteligencję, by umieć żyć w dziczy. Wybrzeże Katmai na Alasce to idealne miejsce, by zobaczyć jak niedźwiedzie radzą sobie z głodem. 16:05 KREATORZY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 2 ENERGIA (SHAPERS OF TOMORROW 02 - ENERGIES) Cykl dokumentalny, 53 min, Francja, 2018 Reżyseria: Quentin Domart, Clemence Rabeau Seria dokumentalna opowiadająca o ciekawych rozwiązaniach technologicznych w różnych dziedzinach życia. Na całym świecie ludzie wymyślają i projektują przedmioty, które zmienią naszą codzienność. Zasługują na uwagę, ponieważ ich dzieła mogą uczynić nasze życie jaśniejszym, łatwiejszym i bardziej zrównoważonym. Oni kształtują nasze jutro! Wyruszamy z nimi w podróż do przyszłości. W każdym odcinku skupimy się na jednym, określonym temacie, poznamy innowacje, które zmienią nasze życie w dziedzinach takich jak: mieszkania, transport, recykling, odzież, energia, żywność, robotyka. Dowiemy się, co nowego wynaleźli naukowcy, aby chronić i badać dzieła sztuki. W odcinku drugim - energia. Produkcja energii odnawialnej złapała wiatr w żagle. Elektryczność jest między innymi wytwarzana przez farmy wiatrowe, które niestety psują krajobraz. Ale to ma się zmienić w przyszłości. Wiatr jest bez wątpienia ważnym źródłem energii odnawialnej. Farmy powstają na całym świecie, jedynym problemem są częste zmiany siły wiatru. Projektanci wciąż się zastanawiają, jak pokonać tę przeszkodę. Wyobraźnia podsuwa im pomysłowe rozwiązania. Morskie farmy wiatrowe produkują dwa razy więcej energii niż lądowe. Poznamy też inne sposoby. Te wynalazki zupełnie zmieniają metody produkcji energii na całym świecie i pokazują, że możemy być samowystarczalni. A to dzięki nieustannej pracy tych mężczyzn i kobiet - prawdziwych superbohaterów naszych czasów, którzy są w stanie zmieniać świat i przewidzieć przyszłość. To prawdziwi wizjonerzy. 17:05 W 24 GODZINY - ODC. 9 ATLANTA W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 9. ATLANTA) Cykl dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek 9 to 24 godziny w Atlancie. Jest położona jest w amerykańskim stanie Georgia. Jest to największe miasto i stolica stanu. Atlanta jest liderem w kraju, jeśli chodzi o tytuł "Miasta w lesie", z ponad 100 000 drzew cienistych zasadzonych i rozprowadzonych przez organizację non - profit Trees Atlanta. Atlanta jest domem dla 71 ulic z odmianą słowa Peachtree. 17:35 W 24 GODZINY - ODC. 10 KAPSZTAD W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 10. CAPE TOWN) Cykl dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek 10 to 24 godziny w Kapsztadzie jednym o z najpiękniej położonych miast świata. U podnóża Góry Stołowej rozciąga się ogród botaniczny Kirstenbosch. Od połowy czerwca aż do późnego października kwitnie w nim narodowy kwiat Republiki Południowej Afryki, czerwona protea królewska. Kapsztad położony jest w miejscu spotkania Oceanu Indyjskiego z Atlantyckim, nad zatoką pełną malowniczych plaż; jak choćby Hout Bay, przy której kiedyś była maleńka rybacka wioska, a dziś to ulubione miejsce wypoczynku mieszkańców. 18:05 ROZNOSICIELE RADOŚCI Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2009 Reżyseria: Krzysztof Rogulski Scenariusz: Piotr Waldemar Zajączkowski, Krzysztof Rogulski Było ich zaledwie dwie setki. W czasie powstania warszawskiego, narażając własne życie, przenieśli około 150 000 listów i paczek. Zawiszacy, listonosze Harcerskiej Poczty Polowej, najmłodsi żołnierze walczącej Warszawy. W filmie przedstawiono m.in. portrety ostatniego z żyjących założycieli Harcerskiej Poczty Polowej, najmłodszego podharcmistrza powstania warszawskiego, Zygmunta Głuszka, pseudonim "Victor" i Alicji Zdanowicz, pseudonim "Grażyna", najmłodszej cenzorki Harcerskiej Poczty Polowej. Film opowiada o wielkiej młodzieńczej przygodzie, o życiu godnym tych, którzy przeszli przez ogień i mimo ciężkich doświadczeń, potrafili zachować młodzieńczy optymizm i hart ducha. 19:15 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - OREGON - ŚWIAT DZIKIEGO ZACHODU (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Oregon. 20:20 PORTRETY DOKUMENTALNE. S.II - ARKADIUSZ GOŁĘBIEWSKI Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Panorama polskiego dokumentu - portrety twórców, ich droga artystyczna i twórczość na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterem odcinka jest Arkadiusz Gołębiewski. 21:00 OPERACJA "GRYF" Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2016 Reżyseria: Arkadiusz Gołębiewski Film "Operacja Gryf" opowiada niesamowitą historię życia generała Janusza Brochwicz - Lewińskiego ps. Gryf, który jest postacią wyjątkową. Uczestniczył w wojnie obronnej 1939, był uciekinierem z sowieckiej niewoli, gdzie został na niego wydany wyrok śmierci, współtworzył Armię Polskiego Państwa Podziemnego. Autor brawurowych akcji zbrojnych przeprowadzonych na niemieckim okupancie, takich jak napad na Aptekę Wendego w Warszawie wykonany bez jednego wystrzału czy dowództwo słynnej obrony Pałacu Michla podczas pierwszych dni Powstania Warszawskiego, gdzie odpierał 5 ataków, niszcząc dwa czołgi, Pocisk niemieckiego snajpera eliminuje Gryfa z dalszej walki w Powstaniu i w ciężkim stanie zdrowia jednak uchodzi z życiem. Trafia do niemieckiej niewoli, a następnie do Szkocji, gdzie dzięki wstawiennictwu gen. Bora Komorowskiego poddany zostaje trudnej operacji i wraca do zdrowia. Jako komandos jednak nie wraca do Polski, tylko wybiera los emigranta. Wstępuje do brytyjskiego wojska, gdzie służy m.in. jako oficer wywiadu Wielkiej Brytanii oddelegowany do walki z komunizmem. Po blisko 60 latach wraca do Polski, gdzie część środowiska kombatanckiego z początku nie była gotowa na przyjęcie tak wielkiego świadka historii, jednak nie upłynęło wiele czasu do momentu, kiedy stał się ikoną patriotyzmu, szczególnie dla młodego pokolenia. Był bardzo ceniony przez ówczesnego prezydenta m. st. Warszawy Lecha Kaczyńskiego oraz jego zastępcę Władysława Stasiaka, dzięki którym został sprowadzony do Polski i otoczony opieką, a później nominowany do stopnia generalskiego. Generał Gryf dzięki swoim zasługom i swojej postawie był człowiekiem, który już za życia stał się legendą i wzorem, którego z dumą naśladują młodzi Polacy, a w tym harcerze, elitarne jednostki Wojska Polskiego oraz służby cywilne. Film dokumentalny o generale Gryfie to również, a może przede wszystkim wyjątkowa okazja do prezentacji polskiego oręża wojskowego z perspektywy dwóch poziomów narracji chwalebnej przeszłości polskiego żołnierza (II Wojna Światowa) i jego współczesnych kontynuatorów, biorących udział w misjach wojskowych poza granicami kraju (Irak, Afganistan). Jest to próba pokazania na przykładzie naszych współczesnych komandosów tego, co wyróżnia polskich żołnierzy pośród innych wojsk sojuszniczych, że oprócz wyjątkowego wyszkolenia i przygotowania bojowego, równie ważne są zasady i wartości, które od zawsze towarzyszyły polskim żołnierzom, czy to była walka obronna, partyzancka, bój w Powstaniu Warszawskim, czy w wielu innych miejscach chwalebnych dla polskiego oręża. 22:05 RESET - ODC. 4 Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2023 Autor: Michał Rachoń Film dokumentalny pokazujący politykę międzynarodową oraz relacje Polski z krajami NATO i Rosją. Kulisy prowadzenia tej polityki w rozmowach ze specjalnymi gośćmi. 23:20 SOLIDARUCHY Z RAKOWIECKIEJ Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2016 Reżyseria: Arkadiusz Gołębiewski Scenariusz: Arkadiusz Gołębiewski Filmu przedstawia działaczy opozycji antykomunistycznej lat 70. i 80. w PRL, osadzonych w więzieniu przy Rakowieckiej w Warszawie. Mimo, że od tamtych wydarzeń minęło wiele lat, to w szerokiej świadomości społecznej te fakty nie funkcjonują. Więzienie na Rakowieckiej kojarzone jest przez większość Polaków jako obecny areszt śledczy lub miejsce kaźni dla żołnierzy podziemia niepodległościowego. Mało kto jednak wie, że to właśnie tu trafiali często młodociani działacze opozycji, liderzy Solidarności w latach 80. jak również 70. Przez ukazanie kilku sylwetek osób osadzonych niegdyś na Rakowieckiej autorzy filmu opowiadają o brutalnych czasach. Pokazują niezłomność postaw ówczesnych bohaterów. Jest to również okazja do przedstawienia wielkości ruchu, jakim była Solidarność, wielości działań opozycyjnych, braterstwa, jakie panowało w szeregach działaczy. Zdjęcia kręcone były na terenie więzienia oraz w środowisku, w którym niegdyś działali opozycjoniści. Film ukazuje również ich dzisiejsze życie. Pretekstem do poznania historii więziennych będą sesje fotograficzne wykonane każdemu opozycjoniście. Po latach odwiedzają oni miejsca swojego osadzenia. Podczas odwiedzania starych zakamarków nasi bohaterowie spotykają inne osoby, z którymi łączy ich wspólna sprawa - walka o wolność Polski i o pamięć o polskiej historii najnowszej. Obserwując bohaterów, widz szybko zauważy, że większość z nich nie zaprzestała swojej pracy na rzecz budowania suwerennego, demokratycznego i w pełni nowoczesnego państwa polskiego, a dzisiaj pełniąc różne funkcje społeczne, polityczne, zastanawiają się nad treścią pytania, które 1992 roku zadał Jan Paweł II - "Czy wypełniliśmy egzamin z naszej Wolności? Czy jeszcze to jest przed nami?" Opowieści więźniów politycznych okresu PRL dopełniają wypowiedzi kolegów, przyjaciół z czasów działań opozycyjnych oraz mało znane materiały archiwalne. 00:30 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 63 Felieton, 7 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohater odcinka - Witold Kruczek - Abuładze. 00:45 HISTORIA KOWALSKICH Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2008 Reżyseria: Arkadiusz Gołębiewski, Maciej Pawlicki Scenariusz: Arkadiusz Gołębiewski, Maciej Pawlicki Aktorzy: Maja Barełkowska, Artur Lis, Jolanta Grusznic - Nowicka, Wenanty Nosul, Ewelina Gnysińska, Maciej Rayzacher, Jerzy Pożarowski, Stefan Knothe, Ireneusz Dydliński, Mikołaj Muller, Dymitr Hołówko, Krzysztof Gostkiewicz, Wiesława Gutowska - Siemianowska, Wojciech Glanc, Andrzej Pośniak Zdjęcia: Tomasz Madejski, Adam Palenta Muzyka: Marcin Pospieszalski Fabularyzowany dokument Arkadiusza Gołębiewskiego i Macieja Pawlickiego był prezentowany podczas 34. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Na przykładzie historii Kowalskich i innych rodzin zamordowanych przez niemieckie oddziały SS za pomoc Żydom, twórcy podejmują próbę rekonstrukcji życia typowego polskiego miasteczka oraz stosunków polsko - żydowskich w latach okupacji. Relacje naocznych świadków tamtych wydarzeń przeplatają się z fragmentami inscenizowanymi. Polska i Ukraina były jedynymi krajami w Europie, gdzie Niemcy za pomoc udzieloną Żydowi karali śmiercią całe rodziny. Miejscem akcji filmu jest wieś Ciepielów koło Radomia, a główny wątek koncentruje się wokół tragedii Bronisławy i Adama Kowalskich, którzy za udzielenie pomocy żydowskim sąsiadom zapłacili najwyższą cenę: zginęli wraz z pięciorgiem swoich małych dzieci. 6 grudnia 1942 roku stał się jednym z najczarniejszych dni w historii tej wioski. Niemieccy żandarmi, którzy zaledwie kilka tygodni wcześniej w opustoszałym majątku Ciepielów utworzyli posterunek, rankiem zorganizowali obławę na rodziny Kowalskich, Obuchiewiczów, Skoczylasów i dwie rodziny Kosiorów. Dowodzeni przez Carla Bruno esesmani za ukrywanie Żydów spalili żywcem 34 Polaków. W Ciepielowie, typowym polskim miasteczku, przed wojną żyła w symbiozie społeczność polska i znacznie liczniejsza - żydowska. Mimo różnic kulturowych i wyznaniowych rodziły się wielkie przyjaźnie i miłości. Starsi również żyli w dobrych stosunkach z sąsiadami, choć zdarzali się i tacy, którym Żydzi w polskim miasteczku zawadzali. O mordzie sprzed 67 lat nie mówiło się dotąd wiele, ta bulwersująca sprawa owiana była milczeniem. We wspomnieniach krewnych osób pomordowanych sprawa ta ciągle jednak wywołuje silne emocje. 01:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - NA RATUNEK MILCZĄCYM KOLOSOM Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki W kamienicy w centrum Krosna podczas penetracji piwnic koledzy eksploratorzy odkryli silnik stacjonarny z początków ubiegłego wieku. Po bliższych oględzinach okazało się, że napędzał unikatowy generator zaopatrujący w prąd znaczną część miasta. Ponieważ w kamienicy mają zostać przeprowadzone prace remontowe, autorzy programu podejmą próbę wydobycia silnika, nim komuś przyjdzie do głowy pociąć go na złom. 02:30 ŻYDZI W POWSTANIU WARSZAWSKIM Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2004 Reżyseria: Anna Ferens, Anna Kowalewska Onaszkiewicz Wykonawcy: Stanisław Likiernik, Alina Margolis, Wacław Micuta, Edward Kossoy, Stanisław Aronson, Samuel Willenberg, Jerzy Kłoczowsi, Lech Kobyliński, Stanisław Sieradzki, Marek Edelman, Simcha Rotem, Masza Putermlich Zdjęcia: Marcin Peresada, Tomasz Kornat, Ryszard Joanowski Drugiego dnia powstania warszawskiego, 2 sierpnia 1944 roku, żołnierze walczącego na Woli Batalionu "Zośka" zdobyli dwa niemieckie czołgi. Wysiłkiem mechaników oba wozy udało się uruchomić. Pierwszą akcją nowo utworzonego plutonu pancernego pod dowództwem Wacława Micuty "Wacka" był szturm na obóz koncentracyjny znajdujący się przy ulicy Gęsiej. Z pomocą czołgu przy minimalnych stratach powstańczych cel ataku, tzw. Gęsiówka, został opanowany. "Wacek" tak wspomina chwilę, gdy umilkły strzały: "Zobaczyłem ludzi w pasiakach. I podszedłem, aby zobaczyć. I tam też taki dowódca, który wystąpił, i bardzo poprawną polszczyzną i językiem wojskowym dał komendę: "baczność! na lewo patrz!" i melduje:"Panie poruczniku, melduję batalion żydowski gotowy do boju". Niektórzy z kilkuset uwolnionych wówczas na Gęsiówce Żydów weszli potem w skład pododdziału obsługującego zdobyczne czołgi oraz plutonu kwatermistrzowskiego. Gdy zaś niemieckie okrążenie zaciskało się coraz mocniej wokół batalionu "Zośka", wskazali żołnierzom rozbitego plutonu pancernego drogę kanałami na Mokotów. Szacuje się, że po zagładzie getta na terenie Warszawy pozostało 7 tysięcy Polaków żydowskiego pochodzenia. Gdy nadszedł czas powstania, wielu z nich postanowiło walczyć przeciwko Niemcom. Część z nich szła do boju prosto z kryjówek, inni już wcześniej współpracowali z polskim podziemiem. Bywało, że brali udział w starciach nie pod własnymi, lecz pod zmienionymi nazwiskami. Często walczyli dlatego, że uważali się za Polaków i pragnęli krwawo odpłacić za wyrządzone zło niemieckiemu okupantowi. Bojownicy trafiali do różnych oddziałów, mając nieraz za towarzyszy broni żołnierzy uważających się za endeków. Jedyną formacją żydowską, która walczyła pod własnymi sztandarami, był oddział"Antka". Złożona w części z żołnierzy, którzy przeżyli piekło getta, jednostka biła się dzielnie w okolicach ulicy Mostowej. Temat udziału Żydów w walce w powstaniu warszawskim był dotąd szerzej nieznany. W filmie dokumentalnym poświęconym temu zagadnieniu wypowiadają się bohaterowie odległych wydarzeń, między innymi profesorowie Piotr Słonimski i Jerzy Kłoczkowski, Stanisław Likiernik, Stanisław Aronson, dr Alina Margolis, Wacław"Wacek"Micuta, Edward Kossoy. Obraz podpierają swoimi relacjami uczestnicy dwóch powstań, powstania w getcie i warszawskiego: Marek Edelman, Simcha Rotem i Masza Putermilch. Świadectwa walczących uzupełniają historycy tacy jak Norman Davies i Janusz Marszalec z Instytutu Pamięci Narodowej. 03:40 SPĘTANY ANIOŁ Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2005 Reżyseria: Zbigniew Kowalewski Scenariusz: Zbigniew Kowalewski Zdjęcia: Henryk Janas Muzyka: Janusz Grzywacz Zmarły 14 listopada 2004 r. gen. bryg. pilot Stanisław Skalski był postacią tyleż niezwykłą, co tragiczną. Bohater wojenny, legendarny as polskiego lotnictwa II wojny światowej, najskuteczniejszy pilot myśliwski mający na koncie 240 lotów bojowych i 22 zestrzelone samoloty nieprzyjaciela, został, co prawda, pochowany na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie, ale przez długie lata żył w całkowitym zapomnieniu. Pilot Dywizjonów 302, 501, 306, 316, 317, Polskiego Zespołu Walczącego PFT w Afryce Północnej, uczestnik kampanii wrześniowej, bitwy o Anglię, ofensywy powietrznej nad Francją, Belgią i Holandią, inwazji Sycylii i Włoch, inwazji aliantów we Francji, został za swoje wojenne dokonania dwukrotnie odznaczony orderem Virtuti Militari, czterokrotnie Krzyżem Walecznych, orderem Polonia Restituta, Grunwaldu i - jako jedyny cudzoziemiec - trzykrotnie krzyżem Zaszczytnej Służby RAF, by wymienić tylko najważniejsze z kilkudziesięciu przyznanych mu odznaczeń. Po wojnie proponowano mu angielskie obywatelstwo, możliwość latania i wykładania w akademii. On zdecydował się jednak wracać do Polski. Wrócił 6 czerwca 1947 r. witany z należnymi mu honorami. Ale niedługo cieszył się splendorem i uznaniem. 4 czerwca 1948 r. aresztowano go pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Wielkiej Brytanii i USA. 7 kwietnia 1950 r. wydano na niego wyrok śmierci, który w styczniu 1951 r. Bolesław Bierut zamienił na dożywocie, ale nikt nie pofatygował się nawet, by powiadomić o tym skazańca. W celi śmierci spędził Skalski 4 lata, a w więzieniach: na Mokotowie, w Rawiczu i Wronkach przesiedział łącznie 8 lat. Przeżył tam wszystko, czego można było doświadczyć w stalinowskim więzieniu: tortury, bicie, głodzenie, całonocne przesłuchania. Wyszedł na wolność w kwietniu 1956 r. wycieńczony, schorowany. Nie obraził się jednak na ojczyznę, choć ta dosyć topornie naprawiała wyrządzone mu krzywdy. Paradoksalnie, znów zepchnięto go na boczny tor, gdy nadeszła upragniona wolność i demokracja. W filmie wspominają go bliscy i przyjaciele, dla których pozostał wzorem człowieka i obywatela. Wykorzystano zarejestrowane wypowiedzi bohatera oraz wypowiedzi jego przyjaciół, rodziny i znajomych.