TVP Dokument Wtorek, 03.10.2023 06:00 DZIKA POLSKA - BUG MÓJ BÓG Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Dolina Bugu to wciąż jeszcze naturalny korytarz ekologiczny. Pełno tu piaszczystych wysp, dzikich plaż, rozległych pastwisk przypominających stepy. Na tych piaszczystych i błotnistych pustkowiach wciąż gniazdują ptaki bardzo rzadkich gatunków. Rzadkich, bo nie znajdujących już prawie nigdzie dogodnych dla siebie terenów. Tu, nad Bugiem, życiu tych mało znanych istot przyglądał się w skupieniu badacz, który głęboko wniknął w jego tajniki, spędzając w dzikim otoczeniu wiele samotnych dni i nocy. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 2 JAK ZOSTAĆ HUSARZEM? Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Czy w ciągu zaledwie paru dni treningu ze zwykłego człowieka można zrobić husarza? Aby się o tym przekonać na własnej skórze prowadzący program, Radosław Kotarski, podróżuje do Zamku Gniew, gdzie spotyka jeźdźców kultywujących pamięć o husarii, piekielnie skutecznej formacji zbrojnej. Po zaznajomieniu się z teorią oraz po przeprowadzeniu treningu z kopią, koncerzem i szablą przystępuje do ostatecznego testu, w którym będzie musiał wykonać husarskie ewolucje. Poza tym rozprawia się z wieloma mitami na temat tej słynnej polskiej jazdy i razem z widzami odkrywa prawdę. 07:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 198 GDYNIA - MIASTO PORTOWE Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem po raz drugi zwiedzamy Gdynię - miasto wybudowane zaledwie w czasie jednego pokolenia. To tu w międzywojniu powstało okno Polski na świat, czyli nowoczesny port. W kilkanaście lat zdobył on znaczącą pozycję w regionie Morza Bałtyckiego i był jednym z największych sukcesów gospodarczych II Rzeczypospolitej. Gdynia nie istniałaby bez portu. Związek z Bałtykiem widoczny jest niemal w każdym zakątku miasta. Jego centrum wręcz wychodzi w morze - główna ulica przechodzi w Skwer Kościuszki i następnie Molo Południowe. W centrum miasta zbudowano przed kilku laty wieżę widokową Gdynia Infobox, która wygląda jak stos kontenerów. Można z jej szczytu podziwiać panoramę śródmieścia z Zatoką Gdańską i Molem Południowym w oddali. Molo to wybudowany w międzywojniu potężny pirs. Tutaj cumują statki pasażerskie i stąd można wyruszyć w rejs na Hel czy do Jastarni. 07:40 BLISKIE SPOTKANIA Z GRIZZLY - ODC. 1 GŁÓD (GRIZZLY ENCOUNTERS PART 1: THE HUNGER CHALLENGE) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Klaus Scheurich, Annette Scheurich Dwudczęściowy film dokumentalny o niedźwiedziach. Silnych, dzikich, pewnych siebie, ale samotnikach i oryginalnych przedstawicielach fauny. Jedynie życie matki nie jest samotne. Jednym z niewielu miejsc, w których niedźwiedzie grizzly nadal swobodnie wędrują, są Parki Narodowe Alaski. Tutaj niedźwiedź nie ma się czego obawiać poza głodem, chorobami i innymi niedźwiedziami. Jedzenie, bezpieczeństwo, reprodukcja i strach to siły napędowe - niewiele różniące się od naszych ludzkich pragnień i konieczności do życia. Będziemy podążać za grizzly w Parku Narodowym Denali i na wybrzeżu Katmai. Popatrzymy na świat z niedźwiedziego punktu widzenia, zdając sobie sprawę, że życie niedźwiedzia obraca się wokół podobnych rzeczy jak nasze: potrzeb i emocji. Odcinek 1: Głód. Niedźwiedzie brunatne, grizzly - to symbol dzikiej Alaski. Są na szczycie łańcucha pokarmowego i tak silne, że nie mają wrogów. Za wyjątkiem jednego - głodu, który je nieustannie nęka. Znalezienie wystarczającej ilości pożywienia w krótkim lecie alaskańskim - to wyścig z czasem, sprawa życia lub śmierci. Choć życie to nie tylko jedzenie. Czego potrzebują misie, by przetrwać? Siła nie wystarczy - trzeba mieć rozwiniętą inteligencję, by umieć żyć w dziczy. Wybrzeże Katmai na Alasce to idealne miejsce, by zobaczyć jak niedźwiedzie radzą sobie z głodem. 08:40 KREATORZY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 2 ENERGIA (SHAPERS OF TOMORROW 02 - ENERGIES) Cykl dokumentalny, 53 min, Francja, 2018 Reżyseria: Quentin Domart, Clemence Rabeau Seria dokumentalna opowiadająca o ciekawych rozwiązaniach technologicznych w różnych dziedzinach życia. Na całym świecie ludzie wymyślają i projektują przedmioty, które zmienią naszą codzienność. Zasługują na uwagę, ponieważ ich dzieła mogą uczynić nasze życie jaśniejszym, łatwiejszym i bardziej zrównoważonym. Oni kształtują nasze jutro! Wyruszamy z nimi w podróż do przyszłości. W każdym odcinku skupimy się na jednym, określonym temacie, poznamy innowacje, które zmienią nasze życie w dziedzinach takich jak: mieszkania, transport, recykling, odzież, energia, żywność, robotyka. Dowiemy się, co nowego wynaleźli naukowcy, aby chronić i badać dzieła sztuki. W odcinku drugim - energia. Produkcja energii odnawialnej złapała wiatr w żagle. Elektryczność jest między innymi wytwarzana przez farmy wiatrowe, które niestety psują krajobraz. Ale to ma się zmienić w przyszłości. Wiatr jest bez wątpienia ważnym źródłem energii odnawialnej. Farmy powstają na całym świecie, jedynym problemem są częste zmiany siły wiatru. Projektanci wciąż się zastanawiają, jak pokonać tę przeszkodę. Wyobraźnia podsuwa im pomysłowe rozwiązania. Morskie farmy wiatrowe produkują dwa razy więcej energii niż lądowe. Poznamy też inne sposoby. Te wynalazki zupełnie zmieniają metody produkcji energii na całym świecie i pokazują, że możemy być samowystarczalni. A to dzięki nieustannej pracy tych mężczyzn i kobiet - prawdziwych superbohaterów naszych czasów, którzy są w stanie zmieniać świat i przewidzieć przyszłość. To prawdziwi wizjonerzy. 09:45 NIEZWYKŁA ALBANIA - CZĘŚĆ 1. OD PÓŁNOCY DO STOLICY (AMAZING ALBANIA EP. 1) Film dokumentalny, 42 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Antonia Coenen, Thomas Radler Zdjęcia: Nikolai Von Graeventiz Dwuczęściowy film dokumentalny, który przeniesie widzów do Albanii - wyjątkowego kraju, który choć bliski Włoch - tylko 70 km w linii prostej, a greckie Korfu jest w zasięgu wzroku, leży nieodkryty jak biała plama na mapie południowo - wschodniej Europy. Albania jest biedna, ale też bogata - w różnorodność krajobrazu, florę i faunę oraz kulturę. Po mrocznych dekadach komunistycznej dyktatury, w której wszystkie religie były zakazane, teraz jest to kraj, w którym chrześcijanie i muzułmanie żyją ze sobą w zgodzie. 10:40 W 24 GODZINY - ODC. 9 ATLANTA W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 9. ATLANTA) Cykl dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek 9 to 24 godziny w Atlancie. Jest położona jest w amerykańskim stanie Georgia. Jest to największe miasto i stolica stanu. Atlanta jest liderem w kraju, jeśli chodzi o tytuł "Miasta w lesie", z ponad 100 000 drzew cienistych zasadzonych i rozprowadzonych przez organizację non - profit Trees Atlanta. Atlanta jest domem dla 71 ulic z odmianą słowa Peachtree. 11:05 W 24 GODZINY - ODC. 10 KAPSZTAD W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 10. CAPE TOWN) Cykl dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek 10 to 24 godziny w Kapsztadzie jednym o z najpiękniej położonych miast świata. U podnóża Góry Stołowej rozciąga się ogród botaniczny Kirstenbosch. Od połowy czerwca aż do późnego października kwitnie w nim narodowy kwiat Republiki Południowej Afryki, czerwona protea królewska. Kapsztad położony jest w miejscu spotkania Oceanu Indyjskiego z Atlantyckim, nad zatoką pełną malowniczych plaż; jak choćby Hout Bay, przy której kiedyś była maleńka rybacka wioska, a dziś to ulubione miejsce wypoczynku mieszkańców. 11:35 ZŁOTA KOLEKCJA - NASTĘPCY NA MORZU Cykl reportaży, 24 min, Polska, 1976 Autor: Danuta Małek Zdjęcia: Włodzimierz Resiak, Andrzej Bogusz Absolwenci Wyższej Szkoły Morskiej na starcie życia zawodowego, często kontynuujący marynarskie tradycje rodzinne. W programie o wykorzystaniu wyszkolonych kadr oficerskich w Polskiej Żegludze Morskiej, pracujących na stanowiskach nawigatorów czy mechaników. O stopniowym zastępowaniu starej kadry młodym narybkiem, wywodzącym się z marynarskich domów. 12:05 O KINIE: BOKINIEC Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2015 Reżyseria: Andrzej Mańkowski W 1953 r. Lucjan Bokiniec założył Dyskusyjny Klub Filmowy "Żak" - później im. Zbyszka Cybulskiego, którego był przewodniczącym w latach 1958 - 1973. Lucjan Bokiniec był organizatorem między innymi Wakacyjnego Studia Wiedzy o Filmie, autorem filmów dydaktycznych. Przez wiele lat należał do władz Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych, Polskiej Federacji Amatorskich Klubów Filmowych, Polskiego Stowarzyszenia Filmu Naukowego oraz rady nadzorczej Pomorskiej Fundacji Filmowej. Był pomysłodawcą i pierwszym dyrektorem Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku (obecnie w Gdyni). Pomysłodawca nagrody głównej: Złote Lwy. Odznaczony m. in. w 2005 Medalem Księcia Mściwoja II. Od 2011 r. jego imię nosi nagroda w Konkursie Młodego Kina (etiud studenckich) FPFF w Gdyni. 13:05 OPERACJA "GRYF" Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2016 Reżyseria: Arkadiusz Gołębiewski Film "Operacja Gryf" opowiada niesamowitą historię życia generała Janusza Brochwicz - Lewińskiego ps. Gryf, który jest postacią wyjątkową. Uczestniczył w wojnie obronnej 1939, był uciekinierem z sowieckiej niewoli, gdzie został na niego wydany wyrok śmierci, współtworzył Armię Polskiego Państwa Podziemnego. Autor brawurowych akcji zbrojnych przeprowadzonych na niemieckim okupancie, takich jak napad na Aptekę Wendego w Warszawie wykonany bez jednego wystrzału czy dowództwo słynnej obrony Pałacu Michla podczas pierwszych dni Powstania Warszawskiego, gdzie odpierał 5 ataków, niszcząc dwa czołgi, Pocisk niemieckiego snajpera eliminuje Gryfa z dalszej walki w Powstaniu i w ciężkim stanie zdrowia jednak uchodzi z życiem. Trafia do niemieckiej niewoli, a następnie do Szkocji, gdzie dzięki wstawiennictwu gen. Bora Komorowskiego poddany zostaje trudnej operacji i wraca do zdrowia. Jako komandos jednak nie wraca do Polski, tylko wybiera los emigranta. Wstępuje do brytyjskiego wojska, gdzie służy m.in. jako oficer wywiadu Wielkiej Brytanii oddelegowany do walki z komunizmem. Po blisko 60 latach wraca do Polski, gdzie część środowiska kombatanckiego z początku nie była gotowa na przyjęcie tak wielkiego świadka historii, jednak nie upłynęło wiele czasu do momentu, kiedy stał się ikoną patriotyzmu, szczególnie dla młodego pokolenia. Był bardzo ceniony przez ówczesnego prezydenta m. st. Warszawy Lecha Kaczyńskiego oraz jego zastępcę Władysława Stasiaka, dzięki którym został sprowadzony do Polski i otoczony opieką, a później nominowany do stopnia generalskiego. Generał Gryf dzięki swoim zasługom i swojej postawie był człowiekiem, który już za życia stał się legendą i wzorem, którego z dumą naśladują młodzi Polacy, a w tym harcerze, elitarne jednostki Wojska Polskiego oraz służby cywilne. Film dokumentalny o generale Gryfie to również, a może przede wszystkim wyjątkowa okazja do prezentacji polskiego oręża wojskowego z perspektywy dwóch poziomów narracji chwalebnej przeszłości polskiego żołnierza (II Wojna Światowa) i jego współczesnych kontynuatorów, biorących udział w misjach wojskowych poza granicami kraju (Irak, Afganistan). Jest to próba pokazania na przykładzie naszych współczesnych komandosów tego, co wyróżnia polskich żołnierzy pośród innych wojsk sojuszniczych, że oprócz wyjątkowego wyszkolenia i przygotowania bojowego, równie ważne są zasady i wartości, które od zawsze towarzyszyły polskim żołnierzom, czy to była walka obronna, partyzancka, bój w Powstaniu Warszawskim, czy w wielu innych miejscach chwalebnych dla polskiego oręża. 14:05 NIEZWYKŁA ALBANIA - CZĘŚĆ 2 OD LĄDU DO MORZA (AMAZING ALBANIA EP. 2) Film dokumentalny, 42 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Thomas Radler, Antonia Coenen Zdjęcia: Nikolai Von Graeventiz Dwuczęściowy film dokumentalny, który przeniesie widzów do Albanii - wyjątkowego kraju, który choć bliski Włoch - tylko 70 km w linii prostej, a greckie Korfu jest w zasięgu wzroku, leży nieodkryty jak biała plama na mapie południowo - wschodniej Europy. Albania jest biedna, ale też bogata - w różnorodność krajobrazu, florę i faunę oraz kulturę. Po mrocznych dekadach komunistycznej dyktatury, w której wszystkie religie były zakazane, teraz jest to kraj, w którym chrześcijanie i muzułmanie żyją ze sobą w zgodzie. 14:55 BLISKIE SPOTKANIA Z GRIZZLY - ODC. 2 PRYWATNE ŻYCIE (GRIZZLY ENCOUNTERS PART 2: THE PRIVATE LIFE OF BEARS) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Annette Scheurich, Klaus Scheurich Dwuczęściowy film dokumentalny o niedźwiedziach. Silnych, dzikich, pewnych siebie, ale samotnikach i oryginalnych przedstawicielach fauny. Jedynie życie matki nie jest samotne. Jednym z niewielu miejsc, w których niedźwiedzie grizzly nadal swobodnie wędrują, są Parki Narodowe Alaski. Tutaj niedźwiedź nie ma się czego obawiać poza głodem, chorobami i innymi niedźwiedziami. Jedzenie, bezpieczeństwo, reprodukcja i strach to siły napędowe - niewiele różniące się od naszych ludzkich pragnień i konieczności do życia. Będziemy podążać za grizzly w Parku Narodowym Denali i na wybrzeżu Katmai. Popatrzymy na świat z niedźwiedziego punktu widzenia, zdając sobie sprawę, że życie niedźwiedzia obraca się wokół podobnych rzeczy jak nasze: potrzeb i emocji. Odcinek 2 - "Prywatne życie". Niedźwiedzie brunatne, grizzly - to w przyrodzie waga ciężka. Dzikie, potężne, tajemnicze o reputacji groźnych awanturników. Tymczasem, gdy je poznamy bliżej - odkrywamy, że to czułe olbrzymy ze złożonym życiem społecznym. Każdy ma odmienną osobowość. Docierając do głębi ich natury i oddzielając fakty od fikcji - odkrywamy zadziwiającą prawdę o stworzeniach, wywołujących największy strach na planecie. Poza wszystkim - życie w społeczności niedźwiedziej wymaga umiejętności i oświadczenia. Najlepszym miejscem do poznania życia prywatnego niedźwiedzi - jest z pewnością wybrzeże Katmai na Alasce. 15:55 KREATORZY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 3 DZIEDZICTWO KULTUROWE (SHAPERS OF TOMORROW 03 CULTURE/HERITAGE) Cykl dokumentalny, 50 min, Francja, 2018 Reżyseria: Quentin Domart, Clemence Rabeau Seria dokumentalna opowiadająca o ciekawych rozwiązaniach technologicznych w różnych dziedzinach życia. Na całym świecie ludzie wymyślają i projektują przedmioty, które zmienią naszą codzienność. Zasługują na uwagę, ponieważ ich dzieła mogą uczynić nasze życie jaśniejszym, łatwiejszym i bardziej zrównoważonym. Oni kształtują nasze jutro! Wyruszamy z nimi w podróż do przyszłości. W każdym odcinku skupimy się na jednym, określonym temacie, poznamy innowacje, które zmienią nasze życie w dziedzinach takich jak: mieszkania, transport, recykling, odzież, energia, żywność, robotyka. Dowiemy się, co nowego wynaleźli naukowcy, aby chronić i badać dzieła sztuki. Dziedzictwo kulturowe nie pozwala nam zapomnieć o historii. Naszym obowiązkiem jest zachowywać bezcenne dzieła sztuki i inne świadectwa minionych epok. Skanery, wirtualna rzeczywistość, lasery. Nowe technologie są kluczowym narzędziem zachowywania skarbów kultury i sztuki. Jak te innowacje wpływają na metody badawcze archeologów? Czy sprawią, że dowiemy się więcej o historii naszej planety? Znaleziska czasami stanowią zagadkę. Naukowcy wciąż głowią się nad tekstami starożytnych papirusów. Te zwoje zawierają bezcenne informacje. Któryś z nich może być zaginionym tekstem greckiego filozofa, Epikura. Od dwustu lat naukowcy próbują odczytać treść papirusów, które z wiekiem stały się czarne jak węgiel. W erze cyfryzacji nasze dziedzictwo może być uwieczniane i udostępniane praktycznie wszystkim ludziom na świecie. Dzięki nowym technologiom możemy ratować bezcenne zabytki. 17:00 W 24 GODZINY - ODC. 11 AUCKLAND W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 11. AUCKLAND) Cykl dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams, przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek 11 - Auckland. Dynamiczność, energia miasta i uśpione wulkany to właśnie Auckland, największe na świecie miasto polinezyjskie. Położone jest w północno - zachodniej części Wyspy Północnej, między Morzem Tasmana i Oceanem Spokojnym. Auckland nazywane miastem żagli, ze względu na położenie między dwoma zatokami zachwyca wiktoriańskimi pozostałościami i modnymi dzielnicami. Auckland to również bogata historia i tradycja. Będąc tam warto odwiedzić muzeum sztuki maoryskiej, Auckland War Memorial Museum, czy muzeum sztuki współczesnej. 17:30 W 24 GODZINY - ODC. 12 BARCELONA W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 12. BARCELONA) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek 12 to 24 godziny w Barcelonie. To miasto pełne oryginalnych możliwości spędzania wolnego czasu, które zachęcają do odwiedzania jej raz i drugi. Położona nad Morzem Śródziemnym i słynąca z modernistycznej architektury Gaudiego Barcelona jest jedną z najmodniejszych stolic europejskich. Miasto jest wyznacznikiem nowych trendów w świecie kultury, mody i gastronomii. Łączy kreatywność artystów i projektantów z szacunkiem i dbałością o miejsca od zawsze tradycyjne. Współżyją w nim urok i spokój starego miasta, awangarda jego najnowocześniejszych dzielnic i miejski rytm jednego z najczęściej odwiedzanych miast na świecie. 18:00 KISMET - TURECKA TELENOWELA ZMIENIA ŚWIAT (KISMET) Film dokumentalny, 57 min, Grecja, 2013 Reżyseria: Nina Maria Paschalidou Scenariusz: Nina Maria Paschalidou Zdjęcia: Michael Aristomenopoulos Muzyka: Spyros Moschoutis, Michalis Moschoutis Film dokumentalny o fenomenie telenowel tureckiej produkcji. W ostatnich latach tureckie seriale podbijają serca milionów widzów nie tylko w muzułmańskim świecie. To zjawisko analizują w filmie socjologowie i psychologowie. Głos zabierają również reżyserzy i scenarzyści oraz gwiazdy popularnych seriali. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - KOSTARYKA, CZYLI HARMONIA ZMYSŁÓW (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Kostaryka. 20:10 NA GRANICY (ON THE LINE) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2020 Reżyseria: Leo Mattei, Alex Gohari Film dokumentalny. Każdego roku amerykańskie władze siłą deportują do Meksyku ponad 100 tysięcy Meksykanów. Tymczasem wielu z nich ułożyło już sobie życie w Stanach Zjednoczonych. Dorastało pracując, płacąc podatki, zakładając rodziny. Niektórzy nie potrafią nawet mówić po hiszpańsku. Jak mogą deportować ludzi do kraju, w którym nigdy nie mieszkali? Za kilka dni zostają oderwani od swoich dzieci i bliskich i eskortowani przez granicę. Nie mogą wrócić do domu i nie mogą odwołać się od deportacji. Przygraniczne miasto Tijuana stało się śluzą powietrzną między dwoma światami, w której kończy się rozbite życie migrantów. Dla wielu z tych deportowanych jedyną dostępną pracą są przeniesione amerykańskie centra obsługi telefonicznej. Spędzają dnie, odpowiadając na telefony od amerykańskich konsumentów, udając, że pracują z Ameryki, a wieczory spoglądają na światła zza granicy, próbując utrzymać kontakt z pozostawionymi rodzinami. Rocio, Richard i Sergio to tylko trzy osoby dotknięte tym procesem. Śledzimy ich przez prawie rok, gdy walczą o zrozumienie sytuacji, w której się teraz znajdują i odbudowanie swojego życia. 21:25 UPIORNE SZYBY NAFTOWE (THE GHOSTS OF OIL / LES FANTOMES DU PETROLE HANTENT) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Audrey Gloaguen Film dokumentalny - bezprecedensowe międzynarodowe śledztwo, które ujawnia ekologiczną, tykającą bombę. We Francji, Niemczech, Anglii czy w Stanach Zjednoczonych naukowcy i śledczy odkryli opuszczone szyby naftowe i gazowe. Jest to zagrożenie ekologiczne z wyciekiem oleju czy rozbłyskami zaciemniającymi niebo. Stanowią one upiorną spuściznę historii wydobycia. Wiele starych odwiertów nie zostało zasypanych i wciąż wydzielają niebezpieczne dla środowiska i naszego zdrowia substancje: ropę naftową lub substancje toksyczne. Niszczą naszą planetę, po kryjomu roznoszą truciznę w atmosferę. Porzucone szyby naftowe są także źródłem metanu, jednego z gazów cieplarnianych, które są dla klimatu jak bomba z zapalnikiem czasowym. Przyjrzymy się czemuś, co później nazwano największą katastrofą ekologiczną od czasu wycieku ropy z platformy BP. W lasach Pensylwanii kryje się ponad 800 tysięcy porzuconych odwiertów. Od lat pięćdziesiątych firmy wydobywcze ropy i gazu mają obowiązek prawny natychmiast czopować porzucone odwierty. I oczywiście znalazły drogi obejścia nakazu. Ogłaszają tylko, że źródło jest nieaktywne. 22:30 RESET - ODC. 5 Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2023 Autor: Michał Rachoń Film dokumentalny pokazujący politykę międzynarodową oraz relacje Polski z krajami NATO oraz Rosją. Kulisy prowadzenia tej polityki w rozmowach ze specjalnymi gośćmi. 23:55 WOJNY GANGÓW W SALWADORZE (EL SALVADOR: MS - 13 VS BARRIO 18) Film dokumentalny, 58 min, Francja, 2021 Reżyseria: Vincent Prado Z piaszczystymi plażami, hiszpańską architekturą kolonialną, wulkanicznymi jeziorami i z restauracjami, Salwador ma wszystkie atuty wymarzonego miejsca turystycznego. Jednak zagraniczni goście są rzadkością. Powód: ten maleńki kraj w Ameryce Środkowej jest najniebezpieczniejszy na świecie. Każdego roku mordowanych jest od 3000 do 6000 osób. W Salwadorze od trzydziestu lat toczą się wojny gangów, które pochłonęły już 60 tysięcy ofiar. Gangi terroryzują ludność, pobierają haracze i mordują wszystkich, którzy nie chcą współpracować. Od lat 90. kraj jest rozdzierany przez brutalną wojnę gangów. Członkowie MS - 13 i Barrio 18 toczą krwawą wojnę o kontrolę nad dzielnicami. Julio, jeden z liderów Barrio 18, decyduje się wystąpić w filmie, sfilmować brutalną ceremonię wprowadzenia nowego członka. Spotykamy także Zorro, zabójcę, który popełnił jedne z najgorszych okrucieństw. Patolog sądowy, Riccardo, specjalizuje się w najtrudniejszych miejscach zbrodni. Bada trzy poćwiartowane i pozbawione głowy ciała, które właśnie znaleziono w wąwozie. Jego kolega Israel Ticas, kryminolog sądowy, pracuje nad masowym grobem, w którym około 15 lat temu pochowano 26 ciał. Wśród ofiar jest policjant i żołnierze rozstrzelani przez gangi. W tym dokumencie rząd Salwadoru upoważnił filmowców do wejścia do więzienia o zaostrzonym rygorze w San Francisco Gotera. Wewnątrz 1700 członków gangów jest przetrzymywanych w opłakanych warunkach higienicznych i przeludnieniu. Od rana do wieczora więźniowie poddawani są prawdziwie ewangelicznym uwarunkowaniom religijnym, a zaprzysięgli wrogowie rywalizujących gangów muszą nauczyć się współżyć w tych samych celach. Każdego roku z powodu przemocy w Salwadorze ginie 3 tysiące ludzi. To proporcjonalnie 40 razy więcej niż we Francji. 01:05 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA MENEDŻERA PRYWATNEJ FIRMY W TIBILISI Reportaż, 24 min, Polska, 2004 Autor: Barbara Włodarczyk Reportaż z Tibilisi o codziennym życiu gruzińskiej klasy średniej. Program przedstawia jeden dzień z życia 43 - letniej Nino, która jest menedżerem w prywatnej firmie farmaceutycznej. Bohaterka wywodzi się z rodziny nomenklaturowej i zawsze należała do elity miasta. Reportaż pokazuje, w jakich warunkach mieszka Nino (jej dom to jeden z zabytkowych budynków w Tibilisi z początku XIX wieku), jak sobie radzi z codziennymi problemami gruzińskiej rzeczywistości (wyłączanie prądu, brak centralnego ogrzewania), w jaki sposób przetrwała najtrudniejsze chwile kryzysu i jakie nadzieje wiąże z przemianami w Gruzji. 01:40 A GDYBY TAK SIĘ STAŁO Film dokumentalny, 38 min, Polska, 2007 Reżyseria: Marcel Łoziński Scenariusz: Marcel Łoziński Muzyka: Małgorzata Jaworska Osiemnastolatek wraca do parku, gdzie dwanaście lat wcześniej jeździł na hulajnodze, przyglądał się dumnym pawiom, a napotkanym starszym osobom zadawał pytania na temat życia, śmierci, miłości, samotności. Pytania głębokie, przenikliwe, często poważne, a często zabawne w swej dziecięcej prostocie odbierania świata. Czy były one tylko chwilą ulotnej fantazji i z czasem wypłowiały, rozmyły się i odeszły do przeszłości tak, jak odchodzi do niej dzieciństwo? Czy też może dotykały spraw wiecznych, uniwersalnych, eschatologicznych? Młody człowiek w tym samym parku, po którym już zapewne wędrują tylko cienie jego dawnych rozmówców, powraca pamięcią do tamtego letniego dnia. A to, co z tej pamięci wskrzesi, zabiera w dalszą drogę życia jak najcenniejszą wskazówkę i ponadczasową mądrość. W 2008 roku film był jednym z ośmiu najlepszych światowych dokumentów, ubiegających się o nominację do Oscara. 02:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KAPŁAN BOHATER Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki W archiwum zachowała się krótka notatka, która dla twórców programu stanowi punkt wyjścia do historycznego śledztwa. Działo się w Seroczynie 4 sierpnia 1864 r. o godz. 6.00 po południu. Zginął śmiercią męczeńską powieszony przez rząd rosyjski ks. Wawrzyniec Lewandowski, proboszcz Seroczyna, lat 33, który powstańcom posyłał żywność do lasu, przed śmiercią okrutnie po barbarzyńsku katowany nie zdradził nikogo z powstańców. Otóż Rosjanie nie tylko zamordowali kapłana, ale też zatarli ślady jego pochówku. Rota kozaków kopytami zdeptała miejsce egzekucji i wszelkie późniejsze ustalenia, gdzie ksiądz Lewandowski spoczywa, mają wyłącznie charakter domniemany. W naszym programie postaramy się tę tajemnicę rozwikłać i jeśli się uda - urządzić kapłanowi godny bohatera pochówek. 03:00 TAKI TO MROCZNY CZAS Widowisko kameralne, 24 min, Polska, 1995 Reżyseria: Luiza Jesipowicz, Grzegorz Płocha Scenariusz: Grzegorz Płocha, Luiza Jesipowicz Aktorzy: Andrzej Chyra, Dominika Ostałowska Program poświęcony Krzysztofowi Kamilowi Baczyńskiemu. Wiersze poety ilustrowane impresjami filmowymi recytują aktorzy: Dominika Ostałowska i Andrzej Chyra. Ponadto w programie wypowiedzi osób, które osobiście znały Baczyńskiego. 03:35 MUZYKA I CISZA Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2012 Reżyseria: Dagmara Drzazga Scenariusz: Dagmara Drzazga Film o życiu i twórczości Jana Sztwiertni, genialnego kompozytora z Wisły, autora dzieł inspirowanych muzyką beskidzką. Sztwiertnia miał być kimś na miarę Szymanowskiego, miał się swoim talentem w Europie nie zmieścić. Zmieścił się za to w obozie koncentracyjnym w Gusen, gdzie zamęczyli go hitlerowcy w sierpniu 1940 roku. Był człowiekiem niezwykle utalentowanym, pracowitym i skromnym; żył zaledwie 29 lat. Grał na skrzypcach, wiolonczeli, fortepianie i organach, był obdarzony słuchem absolutnym, prowadził dwa chóry, reżyserował amatorskie spektakle teatralne, zajmował się pedagogiką, pisał wiersze i malował. Stał dopiero u progu kariery i zapewne - wielkiej twórczości. Pomysł opowiedzenia historii Jana z Wisły opiera się na wykorzystaniu filmu w filmie. Właściwą biografię Jana Sztwiertni odkrywamy oczami studentów Wydziału Artystycznego Filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, studentów muzyki i plastyki - to oni bowiem chcą stworzyć film o kompozytorze. Obserwujemy ich wysiłki w odkrywaniu śladów życia i twórczości kompozytora. Dzięki temu zabiegowi "Muzyka i cisza" stała się również opowieścią o przywracaniu pamięci.