TVP Dokument Piątek, 06.10.2023 06:00 DZIKA POLSKA - O PAJĄKACH BEZ JADU Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Pająki wciąż potrafią nas zaskoczyć i to nie tylko kunsztem rozsnuwanych przez siebie sieci, czy lotami na nitce. Okazuje się, że niektóre odbywają gody nieomal zimą, inne zimują pod lodem, a cała ich rzesza spędza mroźny czas pod gołym niebem, znosząc nawet dwudziestostopniowe mrozy. Wiele z nich to drobne istoty, których bliskiej obecności nawet się nie domyślamy. Trwają już na ziemi dziesiątki milionów lat, a wiele z nich zostało zakonserwowanych w bursztynie. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 5 W STAROPOLSKIEJ ZAGRODZIE Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Gdzie dawniej przechowywano żywność, gdy jeszcze nie było lodówek? Dlaczego stawiano tajemniczą i wysoką konstrukcję na czterech palach obok domu? Jaka potrawa jest naprawdę rdzennie polska? Na te pytania odpowiada Radosław Kotarski, który tym razem odkrywa tajemnice dawnego gospodarstwa wiejskiego. Wciela się w rolę rolnika, sprawdza jak wyrabiano sery i próbuje ustalić, jakie zwierzęta hodowano w staropolskiej zagrodzie. 07:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 201 BESKID ŚLĄSKI Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Barbara Adamczyk Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Beskid Śląski to część Polski, która należy do najatrakcyjniejszych regionów turystycznych w kraju. Miłośnicy aktywnego wypoczynku i pięknych pejzaży przyjeżdżają tu chętnie zarówno zimą, jak i latem. Tutejszej gwary nie da się pomylić z żadną inną. Nasze zwiedzanie rozpoczniemy u stóp Wielkiej Czantorii, jednego z najpopularniejszych szczytów w regionie, przez którego wierzchołek przebiega granica polsko - czeska. Latem turyści odwiedzają to miejsce głównie dla pięknych, widokowych polan. 07:40 WYSPY CZASÓW ODYSEUSZA - UROK KSIĘŻYCA (ISLANDS IN TIME - A WILDLIFE ODYSSESY 2. BEWITCHED BY THE MOON) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2017 Reżyseria: Matt Hamilton, Paul Reddish Trzyczęściowy film dokumentalny o wyspach Azji Południowo - Wschodniej, które należą do najbardziej ciekawych i różnorodnych miejsc na naszej planecie. Są domem dla majestatycznych, pięknych i dziwacznych zwierząt. Położone między Azją i Australią wyspy powstały z ognia. Niemniej istnieje tam także świat równoległy, w którym rządzi księżyc. Tu ryby, uciekając z wody, wspinają się na drzewa. Owady rozświetlają najciemniejszy mrok, a kraby tańczą. Wpływ księżyca jest najsilniejszy na wybrzeżu i na płyciznach. Każdego dnia księżyc oddziałuje na wody oceanu, tworząc pływy. Od milionów lat rośliny i zwierzęta wybrzeża rozwinęły sposoby przetrwania drastycznych zmian środowiska - od słonej wody po suchy ląd. Przypływy zalewają spore obszary przybrzeżnego lasu namorzynowego. To świat podporządkowany rytmowi, narzuconemu przez księżyc. W niektórych miejscach słone wody wpływają na kilka kilometrów w głąb lądu między drzewa, na których śpią nosacze sundajskie, zwane małpami księżyca. By zdobyć swoje ulubione pożywienie, małpy czekają na odpływ, dlatego nigdzie się nie śpieszą. Księżyc, znikając z nieboskłonu, wycofuje wody z namorzyn. W ciągu kilku godzin wodę zastępuje powietrze. Poranne przeciąganie się i drapanki to sygnał nosaczy do wyprawy. W niektórych miejscach las rozciąga się na wiele kilometrów. Przed nosaczami daleka droga na wybrzeże. W ich lesie rośnie nawet tuzin rozmaitych gatunków namorzyn. Każdy gatunek znajduje sposób na przetrwanie w ekstremalnym środowisku, które zabiłoby inne drzewa. Pień korzeniary nie sięga gruntu. Ale wyposażony w plątaninę gigantycznych korzeni, podtrzymujących drzewo w miękkim, błotnistym podłożu. Grunt cuchnie zgniłymi jajami i jest pozbawiony tlenu. Awicenia ma wyrastające pionowo w górę korzenie oddechowe. Pobierają powietrze, by zagłębione w błocie partie się nie dusiły. Tylko tak wyjątkowe przystosowanie się pozwala drzewom przetrwać w dziwnym, amfibiotycznym świecie. Choć księżyc jest siłą, to jednak mocne tropikalne słońce dyktuje roślinom i zwierzętom, jak żyć w najwspanialszych lasach na ziemi. Obejrzymy to w następnym odcinku "Odysei wysp". 08:40 KREATORZY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 5 OCEANY (SHAPERS OF TOMORROW 05 - OCEANS) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Quentin Domart, Clemence Rabeau Seria dokumentalna opowiadająca o ciekawych rozwiązaniach technologicznych w różnych dziedzinach życia. Na całym świecie ludzie wymyślają i projektują przedmioty, które zmienią naszą codzienność. Zasługują na uwagę, ponieważ ich dzieła mogą uczynić nasze życie jaśniejszym, łatwiejszym i bardziej zrównoważonym. Oni kształtują nasze jutro! Wyruszamy z nimi w podróż do przyszłości. W każdym odcinku skupimy się na jednym, określonym temacie, poznamy innowacje, które zmienią nasze życie w dziedzinach takich jak: mieszkania, transport, recykling, odzież, energia, żywność, robotyka. Dowiemy się, co nowego wynaleźli naukowcy, aby chronić i badać dzieła sztuki. W odcinku piątym - oceany. Oceany zajmują ponad 70% powierzchni Ziemi, połowa z nich jest głęboka na 3000 metrów. W ich głębinach toczy się życie. Oceany produkują tlen i mają wpływ na zmiany klimatyczne. Ludzie je eksploatują - połów ryb na dużą skalę i intensywny transport wodny mają często katastrofalne następstwa. Jakie skarby kryją w sobie oceany? Czy istnieją przyjazne dla środowiska sposoby korzystania z ich bogactw? Wszyscy ci badacze niestrudzenie pracują, by ratować nasze oceany, ich upór i determinacja są godne podziwu. To prawdziwi wizjonerzy. Naukowcy stoją przed wyzwaniem: jak przekształcić energię oceanów w prąd? 09:45 OCEANY AFRYKI - ODC. 2 POLOWANIE NA DINOZAURA (OCEANS AFRICA EP. 2 DINOSAURS OF THE DEEP) Cykl dokumentalny, 52 min, Austria, 2020 Reżyseria: Charlie Luckock Film dokumentalny (3 części) o oceanach i ekostystemach w nich żyjących, które są wrażliwe i narażone na destrukcję ze strony człowieka. Afryka szczyci się jedną z najbogatszych i najbardziej zróżnicowanych linii brzegowych na świecie. Na zachodzie leży zimny Ocean Atlantycki. Na wschodzie Ocean Indyjski oferuje cieplejsze wody, w których kwitną rafy koralowe i rozwijają się gatunki tropikalne. Wybrzeże jest magnesem dla życia nadmorskiego - od ogromnych kolonii fok i ptaków morskich po rekiny. Pomimo obfitości i różnorodności życia tutejsze stworzenia odczuwają wszechobecną presję ze strony człowieka. Uszczuplone zasoby ryb zmuszają foki do polowania na ptaki, z którymi dzielą skaliste wyspy; żółwie mylą pływający plastik z pożywieniem, a rekiny są zabijane w sieciach wzniesionych w celu ochrony pływaków. W obliczu rosnącej presji ze strony ludzi życie na tym wybrzeżu potrzebuje pomocy. Na szczęście istnieje zespół ekspertów, którzy poświęcili swoje życie ochronie tego morskiego ekosystemu i wspaniałych stworzeń, które go zamieszkują. Załoga składa się z naukowców, działaczy na rzecz ochrony przyrody i pełnych pasji wolontariuszy. Ich misją jest ochrona i zachowanie wód naszej planety. Odc. 2 - "Polowanie na dinozaura". Tym razem ryba, której pojawienie się wywołało burzę w środowisku naukowym. Latimeria. Żywa skamielina uznawana za wymarłą, a odkryta przypadkiem. Niestety świat latimerii ulega zmianie. Grozi jej niebezpieczeństwo. Dlatego naukowcy stają w jej obronie. Lecz na dużych głębokościach praca bywa niebezpieczna. Załoga płynie wzdłuż wschodniego wybrzeża na północ, do miejsca pobytu prehistorycznej ryby. Ma nadzieję znaleźć ją i zbadać jej ulubione kaniony oraz okoliczne głębiny. Latimeria żyje na dużych głębokościach. Ukrywa się w kanionach i jaskiniach unikając ciekawskich. Jej historia jest bardzo długa. Obserwując latimerie zespół otwiera drzwi do nieznanego wcześniej świata. Głębiny u wschodnich wybrzeży RPA wręcz tętnią życiem. Pełno tu dziwnych stworzeń i ryb rafowych. Na razie odkryto jeszcze tylko jedną odmianę latimerii. W zatłoczonych wodach Indonezji. Możliwe, że istnieją inne i wciąż czekają na odkrycie w głębinach oceanów. Ich populacja ma już 400 milionów lat. Latimerie okazały się odporne. Przeżyły nawet epoki lodowcowe, lecz teraz przed nimi kolejne wyzwania. Świat oceanów zmienia się coraz szybciej. Czy latimerie przetrwają, zależy od nas. Zdecydują o tym naukowcy badający nieznane głębiny... rybacy, nurkowie, nauczyciele i uczniowie. Dobrobyt oceanów i egzystencja tych żywych skamielin zależy teraz od tego, jak żyjemy, co jemy i co ochraniamy. Nasza przyszłość i zdrowie oceanów są jak naczynia połączone. 10:45 W 24 GODZINY - ODC. 15 MIAMI W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 15. MIAMI) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek 15 to 24 godziny w Miami. Jest najbardziej wysuniętym na południe miastem w kontynentalnych Stanach Zjednoczonych. Miami znajduje się na wybrzeżu atlantyckim i ma ciepły subtropikalny klimat morski, o średniej rocznej temperaturze około 24 C. Miami jest domem dla ponad 150 etniczności i ponad 60 języków. Miami posiada ponad 800 parków i jest jedynym miastem w Stanach Zjednoczonych, które graniczy z dwoma odrębnymi parkami narodowymi Biscayne National Park i Everglades National Park. 11:15 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 1 OD WYSPY DO WYSPY (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 01 ÎLES EN ÎLES) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 1 - "Od wyspy do wyspy." Kurs na Karaiby. Tobago Cays to grupa pięciu wysepek należących do Grenadyn. Cieszą się opinią najpiękniejszych wysp tego archipelagu. Stanowią atrakcyjny kierunek wielu żeglarskich wypraw. Każdego dnia barwne łódki pływają od jachtu do jachtu, oferując wszystko, co tylko można sprzedać. Przybrzeżni handlarze nazywani są boat boys. Mister Quality od trzydziestu lat sprzedaje turystom koszulki, cygara, pieczywo i langusty. Gwadelupa słynie z jednej z najpiękniejszych zatok na świecie. Będziemy też w Nowej Zelandii. W Singapurze, w pobliżu wielkiego miasta, rozciąga się prawdziwy raj. Niestety, raj na Ziemi regularnie zamienia się w piekło. Tuż po wschodzie słońca na wyspę przypływają turyści, gotowi spędzić cały dzień w ostatnich wioskach Singapuru. 11:50 ZAWSZE GOTOWI. ZAWSZE BLISKO - ODC. 9 Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bartosz Paduch Scenariusz: Bartosz Paduch Telewizyjny cykl dokumentalny, przedstawiający losy żołnierzy i kandydatów na żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej - komponentu Wojska Polskiego. Poligony bywają ciężkie i wystawiają nawet doświadczonych Terytorialsów na poważny egzamin z bycia twardym. Dużym wsparciem dla żołnierzy bywa wtedy modlitwa i obecność księdza, z którym można porozmawiać, a który zawsze podtrzyma na duchu. Także w przygotowaniach do przysięgi - najważniejszego wydarzenia dla rekruta... To, co wyróżnia żołnierzy WOT, czyli "Terytorialsów", to specyfika ich służby, tzn. każdy żołnierz WOT służy w swojej lokalnej jednostce, a jednocześnie normalnie pracuje w swoim środowisku, swojej miejscowości, jest częścią lokalnej społeczności, częścią zakładu pracy, częścią rodziny. Towarzyszymy naszym bohaterom podczas ich służby w batalionach WOT, na ćwiczeniach na poligonie, szkoleniach, akcjach służących pomocą lokalnym społecznościom podczas sytuacji awaryjnych (powódź, pożar, działania sanitarne związane z COVID - 19), ale też podczas ich normalnego życia, działalności zawodowej (często stojących w kontraście z rolą żołnierza WOT), życia rodzinnego. 12:20 ZAWSZE GOTOWI. ZAWSZE BLISKO - ODC. 10 Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bartosz Paduch Scenariusz: Bartosz Paduch Telewizyjny cykl dokumentalny, przedstawiający losy żołnierzy i kandydatów na żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej - komponentu Wojska Polskiego. Dla żołnierzy WOT - u służba w mundurze to część ich codzienności - w cywilu prowadzą swoje firmy, pracują w rozmaitych instytucjach i udzielają się społecznie. Czas poznać ich życie poza jednostką. To, co wyróżnia żołnierzy WOT, czyli "Terytorialsów", to specyfika ich służby, tzn. każdy żołnierz WOT służy w swojej lokalnej jednostce, a jednocześnie normalnie pracuje w swoim środowisku, swojej miejscowości, jest częścią lokalnej społeczności, częścią zakładu pracy, częścią rodziny. Towarzyszymy naszym bohaterom podczas ich służby w batalionach WOT, na ćwiczeniach na poligonie, szkoleniach, akcjach służących pomocą lokalnym społecznościom podczas sytuacji awaryjnych (powódź, pożar, działania sanitarne związane z COVID - 19), ale też podczas ich normalnego życia, działalności zawodowej (często stojących w kontraście z rolą żołnierza WOT), życia rodzinnego. 12:50 ARCHITEKT WOLNOŚCI Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2022 Reżyseria: Łukasz Różycki, Łukasz Woźniakowski Scenariusz: Łukasz Woźniakowski, Piotr Goltz Zdjęcia: Egor Efimow To nieznana historia bohatera, który przeszedł przez własną śmierć i ocalił symbol Polski. Film opowiada o architekcie Stanisławie Żarynie, który po drugiej wojnie zajmował się odbudową kolumny Zygmunta. Dzięki jego sprytowi ten symbol Warszawy i jeden z symboli Polski zachował swój przedwojenny wygląd, a nie taki, jaki chcieli mu nadać komuniści. "Architekt wolności" to pierwszy na świecie film o Stanisławie Żarynie, jednej z najważniejszych postaci dla historii Polski dwudziestego wieku. Bohater filmu to wzór człowieka dobrej roboty i patrioty praktycznego, który niczego nie deklarował ani nie narzucał, lecz swoimi czynami wyrażał własne poglądy, przyciągając ludzi swoim humorem i życzliwością. Przedwojenny narodowiec, okupacyjny konspirator i powstaniec warszawski. Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata za ukrywanie Żydów przed Niemcami. Bohater powojennej odbudowy najważniejszych symboli Polski i jej stolicy: Starego Miasta i Kolumny Zygmunta. Zapraszamy na opowieść o niezwykłym życiu Stanisława Żaryna (1913 - 1964). 13:55 OCEANY AFRYKI - ODC. 3 REKINY (OCEANS AFRICA EP. 3 TALE OF TWO SHARKS) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2020 Reżyseria: Charlie Luckock Film dokumentalny (3 części) o oceanach i ekostystemach w nich żyjących, które są wrażliwe i narażone na destrukcję ze strony człowieka. Afryka szczyci się jedną z najbogatszych i najbardziej zróżnicowanych linii brzegowych na świecie. Na zachodzie leży zimny Ocean Atlantycki. Na wschodzie Ocean Indyjski oferuje cieplejsze wody, w których kwitną rafy koralowe i rozwijają się gatunki tropikalne. Wybrzeże jest magnesem dla życia nadmorskiego - od ogromnych kolonii fok i ptaków morskich po rekiny. Pomimo obfitości i różnorodności życia tutejsze stworzenia odczuwają wszechobecną presję ze strony człowieka. Uszczuplone zasoby ryb zmuszają foki do polowania na ptaki, z którymi dzielą skaliste wyspy; żółwie mylą pływający plastik z pożywieniem, a rekiny są zabijane w sieciach wzniesionych w celu ochrony pływaków. W obliczu rosnącej presji ze strony ludzi życie na tym wybrzeżu potrzebuje pomocy. Na szczęście istnieje zespół ekspertów, którzy poświęcili swoje życie ochronie tego morskiego ekosystemu i wspaniałych stworzeń, które go zamieszkują. Załoga składa się z naukowców, działaczy na rzecz ochrony przyrody i pełnych pasji wolontariuszy. Ich misją jest ochrona i zachowanie wód naszej planety. Odc. 3 - "Rekiny". Tym razem towarzyszymy w RPA naukowcom u progu odkrycia. Dwa słynne gatunki rekinów. Żarłacz biały i głowomłot tropikalny. Karierę robią z różnych powodów. Głowomłoty gromadzą się w rafie. Dlaczego? Przecież grozi im wyginięcie. Naukowcy próbują rozwiązać zagadkę. Naukowcy i nurkowie rozpoczynają wyścig z czasem, by zdobyć wiedzę na temat życia rekinów. Bez rekinów morski świat stanie na głowie. RPA to kraj obdarzony niespotykaną bioróżnorodnością. Szczególnie w otaczających go oceanach. Wody RPA zamieszkuje aż jedna piąta rekinów świata. Ludzie wciąż nie rozumieją rekinów i podejmują działania dyktowane strachem. 15:00 WYSPY CZASÓW ODYSEUSZA - KRÓLESTWO SŁOŃCA (ISLANDS IN TIME - A WILDLIFE ODYSSESY 3. RULED BY THE SUN) Cykl dokumentalny, 53 min, Austria, 2017 Reżyseria: Matt Hamilton, Paul Reddish Trzyczęściowy film dokumentalny o wyspach Azji Południowo - Wschodniej, które należą do najbardziej ciekawych i różnorodnych miejsc na Ziemi. Są domem dla majestatycznych, pięknych i dziwacznych zwierząt. Na wyspach między Australią i Azją potężne siły utworzyły najbogatsze biosfery na ziemi. Istnieje moc, rządząca ponad wszystkimi i dyktująca codzienny rytm, do którego musi się dostosować każda forma życia. Zmienia jedne drzewa lasów deszczowych we wznoszące się olbrzymy, a drugie w groźnych zabójców. Dziwne stworzenia kryją się w cieniu, za to inne pławią się w dającej im życie energii tropikalnego słońca. Las czeka na swojego władcę. Życie tu od milionów lat podporządkowane jest rytmowi dnia. To stały cykl, rządzony przez moc słońca. Rodziny gibonów zaznaczają swoje miejsca na czubkach drzew specjalną pieśnią. Dźwięk niesie się daleko w chłodnym powietrzu świtu. Pieśń gibbonów zwiastuje pojawienie się największej siły, rządzącej tym prastarym lasem deszczowym. Wyspy ciągną się wzdłuż równika, dlatego słońce wstaje o tej samej porze każdego dnia. To stały element wiecznie powtarzającego się cyklu. Rośliny i zwierzęta w lesie deszczowym poddają się władzy słońca bardziej niż jakiekolwiek innej. Drzewa potrzebują energii słonecznej, by rosnąć. Miliardy liści parują, chłonąc życiodajne promienie. W trakcie dnia słońce staje się coraz mocniejsze. Wczesnym rankiem pod koronami drzew jest niezwykle ruchliwie. Zielone królestwo to niełatwe miejsce do życia, dlatego młody orangutan sumatrzański spędza 9 lat przy matce, ucząc się dżungli. U naczelnych, nie licząc nas ludzi, to najdłuższy okres dzieciństwa. Właśnie się zaczyna ważny dzień nauki. Wśród człowiekowatych orangutany sumatrzańskie to wyjątek, bo prowadzą głównie tryb życia nadrzewny. Nowo narodzony maluch spędzi całe życie w koronach drzew. Musi się nauczyć bezpiecznej nawigacji. Matka porusza się z wielką ostrożnością. Zachowuje równowagę w przemieszczaniu się nawet po najbardziej zdradzieckich lianach. Orangutany sumatrzańskie to nadzwyczajne naczelne ze względu na sposób poruszania się wśród drzew. Zamiast skakać matka powoli się przemieszcza, wykorzystując swój ciężar do pokonywania odległości między gałęziami. W czasie wspólnych lat samica uczy dziecko przetrwania w promieniach słońca. Habitat ten od milionów lat zdominowany przez jedną rodzinę drzew; są to dwuskrzydlcowate, jest ich setki gatunków i w niektórych miejscach zajmują 80 procent lasu. Jak w przypadku większości drzew walka o światło zaczyna się w ciemnych głębinach lasu. 16:00 KREATORZY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 6 ŻYWNOŚĆ (SHAPERS OF TOMORROW 06 - FOOD) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Quentin Domart, Clemence Rabeau Seria dokumentalna opowiadająca o ciekawych rozwiązaniach technologicznych w różnych dziedzinach życia. Na całym świecie ludzie wymyślają i projektują przedmioty, które zmienią naszą codzienność. Zasługują na uwagę, ponieważ ich dzieła mogą uczynić nasze życie jaśniejszym, łatwiejszym i bardziej zrównoważonym. Oni kształtują nasze jutro! Wyruszamy z nimi w podróż do przyszłości. W każdym odcinku skupimy się na jednym, określonym temacie, poznamy innowacje, które zmienią nasze życie w dziedzinach takich jak: mieszkania, transport, recykling, odzież, energia, żywność, robotyka. Dowiemy się, co nowego wynaleźli naukowcy, aby chronić i badać dzieła sztuki. W odcinku szóstym - żywność. Lepsze metody produkcji, mniejsza konsumpcja, zdrowsze produkty. Na całym świecie ludzie chcą lepiej się odżywiać. Konsumujemy coraz bardziej świadomie, ale przemysł spożywczy stoi przed wieloma wyzwaniami. Między innymi chodzi o odpowiedzialną dystrybucję. Jak będą wyglądały zakupy w przyszłości? Jakie wynalazki wpłyną na metody produkcji i na naszą konsumpcję? W trosce o środowisko staramy się zmieniać swoje nawyki. Pewne innowacje sprawią, że będziemy konsumować w zupełnie inny sposób. Sieci sklepów, supermarkety, masowa dystrybucja zaczęła się w latach siedemdziesiątych. Poprawiamy metody produkcji, jemy coraz bardziej świadomie. Nowe rozwiązania sprawiają, że skracają się łańcuchy dostaw, co jest zbawienne dla gospodarki i konsumentów. 17:00 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 2 PODRÓŻ PEŁNA SMAKÓW (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 2 LES CHEMINS DU GOT) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 2 - "Podróż pełna smaków." Singapur. Tu spotykają się wszystkie smaki świata. Przez całą dobę można zjeść dania kuchni indyjskiej, chińskiej, malajskiej i europejskiej. W Singapurze jedzenie to świętość. A jedną ze świątyń gastronomii jest Lau Pa Sat. Codziennie o dziewiętnastej ruch uliczny zostaje wstrzymany aż do trzeciej w nocy. Geylang to jedna z uboższych dzielnic Singapuru. Jej mieszkaniec, Tony Tan, w każdy czwartek organizuje maraton smaków. W ciągu sześciu godzin uczestnicy odwiedzają wybrane sklepy i restauracje. Tu można smacznie zjeść zarówno na ulicznym straganie, jak i w drogiej restauracji. 17:35 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 3 W HARMONII Z NATURĄ (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 3 DURABLEMENT VOTRE) Serial dokumentalny, 25 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 3 - "W harmonii z naturą." W indyjskim stanie Radżastan żyje społeczność, dla której priorytetem jest przyroda i dobrostan zwierząt. Bishnoi darzą szacunkiem wszystkie formy życia na Ziemi. Życiem członków społeczności rządzi dwadzieścia dziewięć zasad. Trudnią się oni głównie rolnictwem. Sadzenie i pielęgnowanie drzew jest dla Bishnoi jak wyznanie wiary. Rolnik dzieli się z drzewem wodą, użytą do jego podlania. Bishnoi nie jedzą mięsa i sami produkują to, czego potrzebują. Bishnoi mogą pochwalić się dużą świadomością ekologiczną. Trudno im zrozumieć wyzwania współczesnego świata. Wszystko zaczęło się od trzydzieściorga utopistów, którzy osiedli w dawnym kamieniołomie, by żyć w zgodzie z naturą. Filozofia wspólnoty nie zmienia się przez lata, a postęp technologiczny ułatwia jej realizację. Energia słoneczna, wiatrowa i wodna otwiera drogę do nowych ekologicznych rozwiązań. Na terenie Walii działają trzy parki narodowe i pięć obszarów chronionych. Przeniesiemy się też do Nowej Zelandii, gdzie ludzie i przyroda tworzą prawdziwą jedność. 18:10 AUTOPORTRET ZA MGŁĄ. OLGA BOZNAŃSKA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2021 Reżyseria: Marta Węgiel Scenariusz: Marta Węgiel Zdjęcia: Maciej Mroziewski Muzyka: Stanisław Radwan Filmowy portret Olgi Boznańskiej - jako artystki i kobiety. Osadzenie w kontekście historycznym, miejsce kobiety w świecie malarskim, psychologiczne przemiany, wybory życiowe i artystyczne. Film dokumentalny "Autoportret za mgłą. Olga Boznańska" opowiada o życiu i etapach twórczości znanej polskiej malarki, portrecistki. Konieczność kształcenia za granicą, pobyty w Monachium i Paryżu, spotkania ze światowymi twórcami, realizowanie indywidualnej drogi artystycznej i jednocześnie trudne życiowe wybory, osobiste tragedie. Od dzieciństwa, przez dojrzewanie - do schyłku życia. O Oldze Boznańskiej opowiadają historycy sztuki, znawcy jej twórczości. 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - LUIZJANA, KREOLSKA AMERYKA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Luizjana, stan w USA. 20:15 TERROR W PARYŻU - ODC. 3. MILION STRON AKT (THE TERROR TRIAL / V13 EPISODE 3 - AN INVESTIGATION OF A MILLION PAGES) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2021 Reżyseria: Theo Ivanez Mini - seria kryminalno - polityczna (5 odcinków) o śledztwach w sprawach o zamachy terrorystyczne we Francji. Proces, który rozpoczął się we wrześniu 2021 r. dotyczący ataków popełnionych od 13 listopada 2015 r. Nadzwyczajna sprawa sądowa z 20 oskarżonymi została skierowana do specjalnie utworzonego Sądu, 220 tomów postępowań i prawie 1700 osób. Jest to wydarzenie zgodne z oczekiwaniami, którego się obawiano: ponownie otworzy rany, które ledwo zaczęły się goić. Poprzez zeznania ofiar terroryzmu, prawników, organów ścigania i członków wymiaru sprawiedliwości, ten serial dokumentalny pokazuje, jak Francja przygotowuje się do otwarcia tego bezprecedensowego procesu. Śledząc podstawy sprawy i patrząc wstecz na dowody z policyjnego śledztwa, zrozumiemy funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości antyterrorystycznej w krajach europejskich i sposób, w jaki społeczeństwo reaguje na to, co nie do pomyślenia. Część 3 - "Milion stron akt". 45 tysięcy sygnatur, 45 tysięcy akt sądowych, 1740 - u powodów cywilnych i trzystu pięćdziesięciu adwokatów. 6 miesięcy posiedzeń w sali na 600 osób specjalnie zbudowanej w sercu Pałacu Sprawiedliwości w Paryżu. To proces, którego nie można porównać z żadnym innym. Ten proces przejdzie do historii. W rozprawach uczestniczy wielu adwokatów, więc są bardzo różni. Oskarżeni, którzy nie wybrali adwokatów, dostali obrońców z urzędu, zwykle najlepszych adwokatów młodego pokolenia. 21:20 WCIELENIA ZŁA - ODC. 10 /10 KADDAFI. SZALENIEC Z BLISKIEGO WSCHODU (EVOLUTION OF EVIL) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2015 Lektor: Maciej Gudowski W ostatnim odcinku cyklu sylwetka dyktatora Libii pułkownika Kadafiego. 22:20 RESET - ODC. 8 Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2023 Autor: Michał Rachoń Film dokumentalny pokazujący politykę międzynarodową, a także relacje Polski z krajami NATO oraz Rosją. Kulisy prowadzenia tej polityki w rozmowach ze specjalnymi gośćmi. 23:55 UPIORNE SZYBY NAFTOWE (THE GHOSTS OF OIL / LES FANTOMES DU PETROLE HANTENT) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Audrey Gloaguen Film dokumentalny - bezprecedensowe międzynarodowe śledztwo, które ujawnia ekologiczną, tykającą bombę. We Francji, Niemczech, Anglii czy w Stanach Zjednoczonych naukowcy i śledczy odkryli opuszczone szyby naftowe i gazowe. Jest to zagrożenie ekologiczne z wyciekiem oleju czy rozbłyskami zaciemniającymi niebo. Stanowią one upiorną spuściznę historii wydobycia. Wiele starych odwiertów nie zostało zasypanych i wciąż wydzielają niebezpieczne dla środowiska i naszego zdrowia substancje: ropę naftową lub substancje toksyczne. Niszczą naszą planetę, po kryjomu roznoszą truciznę w atmosferę. Porzucone szyby naftowe są także źródłem metanu, jednego z gazów cieplarnianych, które są dla klimatu jak bomba z zapalnikiem czasowym. Przyjrzymy się czemuś, co później nazwano największą katastrofą ekologiczną od czasu wycieku ropy z platformy BP. W lasach Pensylwanii kryje się ponad 800 tysięcy porzuconych odwiertów. Od lat pięćdziesiątych firmy wydobywcze ropy i gazu mają obowiązek prawny natychmiast czopować porzucone odwierty. I oczywiście znalazły drogi obejścia nakazu. Ogłaszają tylko, że źródło jest nieaktywne. 00:55 MIASTO GNIEWU S.I - /5/ Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2017 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Zdjęcia: Tomasz Nawrocki Muzyka: Tomasz Kamiński Cykl dokumentalny o początkach zorgaznizowanej przestępczości w Polsce. Każdy epizod opowiada o jednej zbrodni gangsterskich porchunków. W cyklu są wykorzystywane materiały archiwalne Telewizji Polskiej S. A. , Komendy Stołecznej Policji oraz warszawskich prokuratur i sądów. Odcinek 5. W tym odcinku widzowie poznają nowe metody walki pomiędzy grupami przestępczymi. Opowiemy o tym, skąd gangsterzy mieli materiały służące do konstruowania bomb. Jak wchodzili w posiadanie trotylu, granatów moździerzowych, itp.? Kto przygotowywał dla grup przestępczych bomby? Opowiemy również o nowej metodzie zarabiania pieniedzy przez grupy przestępcze, jaką były porwania i uprowadzenia dla okupu. Widzowie poznają też wzruszającą historię policjanta, który zginął na służbie podczas rozbrajania ładunku wybuchowego. 01:35 SZKLANE NEGATYWY Film dokumentalny, 39 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Borowiec Odnalezienie ukrytych na strychu lubelskiej kamienicy tytułowych negatywów portretujących miejscową żydowską społeczność staje się początkiem fascynującej podróży w czasie i przestrzeni. Próba rozwikłania tajemnicy ich autorstwa prowadzi do zaskakujących odkryć. Na przywróconych do życia fotografiach pojawia się kruchy jak szklana tafla świat, który niedługo później miał zniknąć, roztrzaskany na miliony kawałków. Dzięki zdjęciom, wspomnieniom świadków i sugestywnej muzyce zespołu Kroke możemy choć na moment złożyć go z powrotem. 02:20 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - NIEZŁOMNA BATERIA Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Tym razem przedmiotem naszego historycznego śledztwa są nieznane karty bojowe 10. Pułku Artylerii Lekkiej, który szczególnie chwalebnie zapisał się w bojach nad Wartą, w okolicy Sieradza. Skutecznie utrudniał Niemcom zdobycie mostów, a tym samym ratował odwrót polskich jednostek w kierunku Warszawy. Zaczniemy od poszukiwań terenowych, okopów i działobitni, druga zaś grupa naszych kolegów już prowadzi badania archiwalne i rozpoznanie terenowe szukając śladów tych wydarzeń w lokalnej pamięci. Jeden z wątków jest szczególnie interesujący. Oto po walkach nad Wartą sztandar 10. PAL został ukryty i do dzisiaj nie odnaleziony. Nasze badania to w jakimś sensie przygotowanie do jego poszukiwań. 02:55 SZTUKA MILCZENIA Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2008 Reżyseria: Rafael Lewandowski Scenariusz: Rafael Lewandowski Zdjęcia: Jakub Giza, Rafael Lewandowski Dla Jerzego Mierzejewskiego malarstwo jest sztuką milczenia. Za pomocą tego, co widzialne, pozwala nam ono dojść do tego, co niewidzialne. Urodzony w 1917 roku artysta tworzył przez ponad 70 lat metafizyczne obrazy, trzymając się zawsze na uboczu wszelkich mód sztuki współczesnej. Był również wieloletnim wykładowcą oraz cenionym dziekanem Łódzkiej Szkoły Filmowej. Stał się prawdziwym autorytetem dla pokoleń powojennych operatorów i reżyserów polskich. Jerzy Mierzejewski - człowiek ogromnej erudycji i wielkiego osobistego uroku - nie jest już w stanie pracować. Jego umysł i świadomość są natomiast bardzo żywe. Spotykając się z nim, odkrywamy bogatą historię oraz twórczość nietypowego malarza. Zgłębiamy tajemnicę bytu i czasu - między przeszłością a teraźniejszością, życiem a śmiercią. 04:05 GORĄCZKA SOBOTNIEGO POPOŁUDNIA Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2000 Reżyseria: Kornel Miglus Zdjęcia: Krzysztof Miller Film opowiada o miłości do piłki nożnej i losach ludzi, których życie toczy się wokół klubu piłkarskiego Ruch Radzionków. Nagle znalazł się on w I - szej lidze.