TVP Nauka Wtorek, 03.10.2023 05:55 JAK TO DZIAŁA - EKOLOGIA - WODÓR Magazyn, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Radosław Brzózka Prowadzący: Radosław Brzózka W odcinku poświęconym wodorowi Radek Brzózka opowiada i pokazuje, jak dziś wykorzystywany jest wodór w rafineriach i przemyśle chemicznym, dlaczego jest obiecującym paliwem przyszłości, które może sprawić, że transport stanie się ekologiczny, a z rur wydechowych pojazdów zamiast spalin wydobywać się będzie woda. W odcinku pokazujemy również, dlaczego to wodór ma szansę wspomóc rozwój całego systemu produkcji zielonej energii ze słońca i wiatru. Przy tej okazji wyjaśniamy, jakie wyzwania stoją przed wykorzystywaniem zielonej energii, jakie powoduje zagrożenia oraz dlaczego wciąż musimy udoskonalać jej magazynowanie. Autor odwiedza zakład produkcji wodoru szarego, farmy wiatrowe i fotowoltaiczne oraz pokazuje, dlaczego produkcja i magazynowanie zielonego wodoru jest zadaniem przyszłości. 06:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /66/ Reality show, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Skorpiony i pająki u doktora? Tak! Sytuacja w hodowli tych pajęczaków zrobiła się bardzo poważna, a konsekwencje mogą być dla pani Eweliny bardzo kosztowne. Autorzy zapraszają też do Dzikiej Zagrody Zachodniopomorskiego Towarzystwa Przyrodniczego, gdzie realizowany jest imponujący projekt - po 350 latach rysie wracają do północno-zachodniej Polski. Śmiało można powiedzieć, że w Jabłonowie zbiera się doborowe rysie towarzystwo z całej Europy. A w kąciku adopcyjnym dwa urocze psiaki: Ravioli i Trivioli, przebywające obecnie w znanym już widzom Azylu Fundacji Pod Psim Aniołem. 07:00 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (60) - POŁUDNIOWY TYROL Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2008 Wojciech Cejrowski odwiedza Południowy Tyrol - włoską, górską enklawę, w której większość obywateli mówi po niemiecku. Opowiada historię najstarszej mumii ludzkiej, którą odnaleziono w tamtejszych Alpach. Przedstawia historię małej społeczności mówiącej w języku ladyńskim, która przez wieki żyła w oderwaniu od reszty Europy, pokazuje też odmienności kulturowe tamtego rejonu, w tym wysokogórską hodowlę tybetańskich jaków. 07:30 CZY WIESZ, ŻE? - /184/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 08:35 ASTRONARIUM - 6/21 (117) - KOSMICZNA DRABINA ODLEGŁOŚCI Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Jak daleko są gwiazdy i galaktyki, które widzimy na niebie? Aby mierzyć dystans we Wszechświecie, astronomowie posługują się specjalnym narzędziem. To tak zwana drabina odległości. W tym programie pokażemy projekt polskich naukowców, który pozwolił ją udoskonalić. 09:10 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - OŻYWIĆ CZŁOWIEKA (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Wiele lat temu pewien naukowiec, Robert Cornish, zrealizował odwieczne marzenie całej ludzkości: przywrócić zmarłego do życia; marzenie, które wcześniej ożyło na kartach arcydzieła gotyckiej powieści "Frankenstein", opowiadającej o szalonym naukowcu, który tchnął życie w zwłoki i stworzył potwora. W latach trzydziestych XX wieku, kiedy powieść ta została przeniesiona na ekrany kinowe i film stał się wielkim hitem, Cornish podjął próby reanimacji człowieka. Wcześniej Cornishowi cudem udawało się przywrócić do życia zwierzęta, które wcześniej uśmiercił własnymi rękami. W tym odcinku przyglądamy się geniuszowi Roberta Cornisha, który próbował manipulować śmiercią za pomocą mocy nauki i ciemności. 10:40 GALERIA NOBLISTÓW - ODC. 7 - MICHEL MAYOR 13 min, Polska, 2023 Cykl rozmów z laureatami Nagród Nobla. 13:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - NOBEL - KRÓL DYNAMITU (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku - Alfred Nobel. Był chemikiem, który miał obsesję na punkcie materiałów wybuchowych. Wynalazł dynamit, materiał wybuchowy o niesamowitej sile niszczenia. Dynamit umożliwił prace inżynieryjne i eksplorację w kopalniach na skalę wcześniej uważaną za niemożliwą, był także używany jako potężna broń w działaniach wojennych. Nobel nie miał żadnych oporów przed przekształceniem swojego wynalazku w broń. Podróżował nawet po świecie, aby sprzedawać dynamit i zbił na tym ogromną fortunę. Jaka była ostatnia wola i testament, który pozostawił światu? W tym odcinku odkrywamy tajemnicę Alfreda Nobla, króla dynamitu. 14:00 GALERIA NOBLISTÓW - ODC. 5 - BARRY BARISH 12 min, Polska, 2023 Cykl rozmów z laureatami Nagród Nobla. 15:00 TAJEMNICE PIRAMID - GROBOWIEC TAJEMNIC /2/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 16:00 GIGANCI NAUKI - REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA XIX W. Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Rewolucja przemysłowa zaczęła się jeszcze w osiemnastym wieku. W następnym stuleciu skierowała cywilizację na nowe tory i stała się fundamentem świata, w którym obecnie żyjemy. Samo wynalezienie maszyny parowej spowodowało przejście z ery małych manufaktur, do epoki wielkich fabryk. Bezprecedensowa w dziejach obfitość wynalazków przyczyniła się do radykalnych przemian społecznych i kulturowych. To właśnie rewolucji przemysłowej dziewiętnastego stulecia poświęcony będzie ten odcinek "Gigantów nauki". Zapytamy o przemiany ekonomiczne, techniczne i społeczne, najważniejsze technologie, innowacje i odkrycia XIX w, nowy wymiar infrastruktury i transportu, rozwój kolei, wpływ urbanizacji i industrializacji na społeczeństwo. Wynalazki polskich konstruktorów. Wystawy światowe. "Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej. To znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. To teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. 17:00 POLSKIE PARKI NARODOWE - PARK NARODOWY GÓR STOŁOWYCH Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 17:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /67/ Reality show, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Tym razem autorzy cyklu zapraszają do niezwykłego, ludzko - psiego domu, który stworzyła pani Sylwia, trener i behawiorysta, od wielu lat pracująca z psami trudnymi i agresywnymi. Zdaniem pani Sylwii problemy w relacjach ze zwierzętami stwarza człowiek swoim przekonaniem, że to on króluje na ziemi i wszystkie inne żywe istoty powinny go zrozumieć. Taka postawa jest źródłem wielu tragedii i psich nieszczęść. Twórcy towarzyszą też p. Weronice i jej pupilce Cirilli, która ma problemy z chodzeniem, podczas wizyty w klinice weterynaryjnej. Asystują podczas przeprowadzania artroskopii, dzięki której przyczyny dolegliwości zostaną zlikwidowane. Kiedyś taki zabieg dostępny był jedynie dla człowieka. A w kąciku adopcyjnym podopieczny pani Sylwii, czyli Fundacji Duch Leona. 18:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (61) - ARESZT Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2008 Nietypowy odcinek cyklu "Boso przez świat" zrealizowany w Areszcie Śledczym na Montelupich w Krakowie. Autor programu przygląda się życiu codziennemu osadzonych. Poznajemy sposoby przystosowania się człowieka do życia w przymusowej izolacji. 18:35 CZY WIESZ, ŻE? - /185/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:10 RYTMY ZDROWIA - CHORE ZĘBY CZY TO TYLKO PROBLEM ESTETYCZNY? Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Chore, nieleczone zęby to nie tylko problem estetyczny. Próchnica i choroby jamy ustnej są źródłem niezliczonej ilości bakterii, które mogą przedostać się do krwioobiegu i doprowadzić do rozwoju wielu poważnych chorób, takich jak: cukrzyca, miażdżyca, choroby zatok, a nawet serca. Próchnica niszczy nie tylko zęby. Dentyści alarmują: prawie 100% czterdziestolatków cierpi na to schorzenie. Próchnicę ma już ponad 90% siedmiolatków, dlatego profilaktyka przeciwpróchnicza jest istotna już od najmłodszych lat. Nie odwlekajmy więc wizyty u dentysty, bo dbając o zęby, dbamy o cały organizm. 19:35 ASTRONARIUM - 7/21 (118) - GWIAZDOZBIORY Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Gwiazdozbiory - niezwykłe figury pokrywające nocne niebo. Od zarania dziejów staramy się nadawać im znaczenie, dopatrując się wśród nich zwierząt i mitycznych postaci. W tym programie pokażemy, skąd wziął się podział nieba na gwiazdozbiory. I do czego jest nam potrzebny. 20:00 NOWE POCZĄTKI: TAJEMNICE CZŁOWIEKA Z IRHOUD (SAPIENS. THE NEW ORIGINS) Cykl dokumentalny, 45 min, Francja, 2020 W odległym Maroku na stanowisku archeologicznym Jebel Irhoud dokonano niezwykłego znaleziska: szczątków Homo Sapiens. Dziś możemy datować je na 300 000 lat. To odkrycie, które na nowo zapisuje historię początków ludzkości. Do tej pory najstarsze znalezione szczątki sięgały 200 000 lat. Nie tylko wydłuża to oś czasu historii Homo Sapiens, ale także zmienia geografię miejsca, z którego pochodzimy, całego regionu subsaharyjskiego. 21:00 SEKRETY CHAOSU (SECRET LIFE OF CHAOS) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2007 Teoria chaosu ma złą sławę. Przywołuje obrazy nieprzewidywalnej pogody, krachów gospodarczych i błędów w nauce. Istnieje jednak fascynująca i ukryta strona chaosu, którą naukowcy dopiero teraz zaczynają rozumieć. Okazuje się, że teoria chaosu odpowiada na pytanie, które ludzkość zadawała od tysiącleci: jak się tu dostaliśmy? Profesor Jim Al - Khalili ujawnia naukę stojącą za pięknem i strukturą świata natury i odkrywa, że jest on nieodłączną częścią praw fizyki. Co zaskakujące, okazuje się, że matematyka chaosu może wyjaśnić, jak i dlaczego wszechświat tworzy wyjątkowy porządek i wzór. Świat przyrody jest pełen inspirujących przykładów tego, jak natura przekształca prostotę w złożoność. Od drzew, przez chmury, po ludzi. 22:10 GIGANCI NAUKI - REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA XIX W. Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Rewolucja przemysłowa zaczęła się jeszcze w osiemnastym wieku. W następnym stuleciu skierowała cywilizację na nowe tory i stała się fundamentem świata, w którym obecnie żyjemy. Samo wynalezienie maszyny parowej spowodowało przejście z ery małych manufaktur, do epoki wielkich fabryk. Bezprecedensowa w dziejach obfitość wynalazków przyczyniła się do radykalnych przemian społecznych i kulturowych. To właśnie rewolucji przemysłowej dziewiętnastego stulecia poświęcony będzie ten odcinek "Gigantów nauki". Zapytamy o przemiany ekonomiczne, techniczne i społeczne, najważniejsze technologie, innowacje i odkrycia XIX w, nowy wymiar infrastruktury i transportu, rozwój kolei, wpływ urbanizacji i industrializacji na społeczeństwo. Wynalazki polskich konstruktorów. Wystawy światowe. "Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej. To znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. To teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. 23:15 POLSKIE PARKI NARODOWE - PARK NARODOWY GÓR STOŁOWYCH Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 23:50 WETERYNARZE Z SERCEM - /67/ Reality show, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Tym razem autorzy cyklu zapraszają do niezwykłego, ludzko - psiego domu, który stworzyła pani Sylwia, trener i behawiorysta, od wielu lat pracująca z psami trudnymi i agresywnymi. Zdaniem pani Sylwii problemy w relacjach ze zwierzętami stwarza człowiek swoim przekonaniem, że to on króluje na ziemi i wszystkie inne żywe istoty powinny go zrozumieć. Taka postawa jest źródłem wielu tragedii i psich nieszczęść. Twórcy towarzyszą też p. Weronice i jej pupilce Cirilli, która ma problemy z chodzeniem, podczas wizyty w klinice weterynaryjnej. Asystują podczas przeprowadzania artroskopii, dzięki której przyczyny dolegliwości zostaną zlikwidowane. Kiedyś taki zabieg dostępny był jedynie dla człowieka. A w kąciku adopcyjnym podopieczny pani Sylwii, czyli Fundacji Duch Leona. 00:25 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (61) - ARESZT Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2008 Nietypowy odcinek cyklu "Boso przez świat" zrealizowany w Areszcie Śledczym na Montelupich w Krakowie. Autor programu przygląda się życiu codziennemu osadzonych. Poznajemy sposoby przystosowania się człowieka do życia w przymusowej izolacji. 00:55 CZY WIESZ, ŻE? - /185/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:25 RYTMY ZDROWIA - CHORE ZĘBY CZY TO TYLKO PROBLEM ESTETYCZNY? Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Chore, nieleczone zęby to nie tylko problem estetyczny. Próchnica i choroby jamy ustnej są źródłem niezliczonej ilości bakterii, które mogą przedostać się do krwioobiegu i doprowadzić do rozwoju wielu poważnych chorób, takich jak: cukrzyca, miażdżyca, choroby zatok, a nawet serca. Próchnica niszczy nie tylko zęby. Dentyści alarmują: prawie 100% czterdziestolatków cierpi na to schorzenie. Próchnicę ma już ponad 90% siedmiolatków, dlatego profilaktyka przeciwpróchnicza jest istotna już od najmłodszych lat. Nie odwlekajmy więc wizyty u dentysty, bo dbając o zęby, dbamy o cały organizm. 01:55 ASTRONARIUM - 7/21 (118) - GWIAZDOZBIORY Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Gwiazdozbiory - niezwykłe figury pokrywające nocne niebo. Od zarania dziejów staramy się nadawać im znaczenie, dopatrując się wśród nich zwierząt i mitycznych postaci. W tym programie pokażemy, skąd wziął się podział nieba na gwiazdozbiory. I do czego jest nam potrzebny. 02:25 . - NOWE POCZĄTKI: TAJEMNICE CZŁOWIEKA Z IRHOUD (SAPIENS. THE NEW ORIGINS) Cykl dokumentalny, 45 min, Francja, 2020 W odległym Maroku na stanowisku archeologicznym Jebel Irhoud dokonano niezwykłego znaleziska: szczątków Homo Sapiens. Dziś możemy datować je na 300 000 lat. To odkrycie, które na nowo zapisuje historię początków ludzkości. Do tej pory najstarsze znalezione szczątki sięgały 200 000 lat. Nie tylko wydłuża to oś czasu historii Homo Sapiens, ale także zmienia geografię miejsca, z którego pochodzimy, całego regionu subsaharyjskiego.