Program 1 Czwartek, 12.10.2023 04:35 KLAN - ODC. 4201 Telenowela TVP, 22 min, Polska, 2023 Aktorzy: Daniel Zawadzki, Mariusz Krzemiński, Tomasz Bednarek, Natalia Rewieńska, Katarzyna Skolimowska, Agnieszka Baranowska, Dariusz Lewandowski Michał jest na budowie i rozmawia z Mariuszem na temat wczorajszej bójki. Tłumaczy, że musiał się bronić, bo to Norbert go zaatakował. Mariusz martwi się, że bez pomocy Norberta nie skończy sam naprawy swojej starej warszawy. I kto będzie jeździć z młodymi parami? Po raz kolejny próbuje dodzwonić się do Norberta, ale na próżno. Jacek uważa, że Paulina jak najszybciej powinna w pracy powiedzieć o swojej ciąży. To pokaże, że jest pracownicą, której można ufać. Zofia uważa, że na to jeszcze za wcześniej, choćby z powodu, że ciąży nie potwierdziły jeszcze badania lekarskie. Leokadia z Bronkiem wybierają się do urzędu pracy, bo brakuje im jakiegoś sensownego zajęcia, odkąd Kasia zamknęła barek. Leokadia pokazuje pocztówkę od Gieni z sanatorium. Nie może się do niej dodzwonić i prosi Poldka, żeby zadzwonił do Janki. Sandra, zaniepokojona stanem męża, umawia go na wizytę lekarską. Szczepan przyjeżdża do Warszawy na badania. Przy okazji zagląda na budowę domu dla Mildy i wnuczki. Dymka koniecznie chce się spotkać z Dżesiką. Twierdzi, że ich syn jest uzależniony od komputerów i gier i trzeba go wysłać na terapię. Wściekła Dżesika nie chce o tym słyszeć. Darek popiera stanowisko biologicznego ojca Dżastina. Dżesika jednak cały czas utrzymuje, że jej syn jest normalnym, wrażliwym dzieckiem. 05:05 DZIEDZICTWO - ODC. 129 (EMANET) Serial, 44 min, Turcja, 2020 Reżyseria: Serkan Mut, Ayhan Özen Scenariusz: Baak Yaz Odas Aktorzy: Melih Ozkaya, Halil Ibrahim Ceyhan, Sla Türkolu, Berat Rüzgar Özkan Melisa otwarcie flirtuje z Alim i chociaż on jest obojętny, a wręcz poirytowany sytuacją, Kiraz widzi to zupełnie inaczej. Jest zazdrosna i wściekła na Alego, że zataił przed nią tę znajomość. Ali nie ma pojęcia, co jest przyczyną dziwnego zachowania Kiraz. Seher pożycza Yamanowi swoją ulubioną książkę. Zakreślone w niej fragmenty poruszają Yamana, który zaczyna zdawać sobie sprawę z uczuć, jakimi darzy Seher. Rezydencję odwiedza stróż Sedat i jego żona, podczas rozmowy z nimi Yaman dowiaduje się, że to Seher skłoniła ich do wyznania prawdy i to jej zawdzięcza wolność. Selim dzwoni do Seher i przeprasza ją za swoje zachowanie wobec Yamana. Seher wciąż nie chce się z nim widzieć. Tymczasem Yaman podarowuje Seher wyrzeźbiony w drewnie symbol nieskończoności, który ma dla niego szczególne znaczenie. Ali wyjaśnia Kiraz, że nic go nie łączy z Melisą i ich relacje wracają do normy. Z podsłuchanej rozmowy Zuhal dowiaduje się, że Yaman zamierza przekazać Seher część udziałów w firmie. Natychmiast informuje o tym İkbal. 08:40 RANCZO S.IV - ODC. 46 (SERIA IV, ODC. 7) - DZIECI ŚMIECI Serial obyczajowy TVP, 48 min, Polska, 2009 Reżyseria: Wojciech Adamczyk Scenariusz: Robert Brutter, Jerzy Niemczuk Zdjęcia: Włodzimierz Głodek Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Ilona Ostrowska, Arkadiusz Nader, Cezary Żak, Paweł Królikowski, Grzegorz Wons, Jacek Kawalec, Artur Barciś Proboszcz i wikary mają już dość zmiennych nastrojów gospodyni. Proponują Japyczowi, żeby zabrał Michałową na wczasy. Stach chce jechać do Grecji, Michałowa jest temu przeciwna. Dochodzi do konfliktu. Atmosfera staje się coraz cięższa. Michałowa podejrzewa męża, że ma kochankę w Radzyniu, dokąd od pewnego czasu jeździ w głębokiej tajemnicy. Jola, która po artystycznej porażce straciła głos, udaje się po pomoc do znachorki. Portret wręczony wojewodzie na urodziny okazał się najlepszym prezentem. Wójt wraca z imprezy jako człowiek sukcesu. Kusemu, który portret namalował, przybywa zamówień. Wielu lokalnych dostojników chce swoje dostojeństwo uwiecznić na portrecie. Wójt nabiera wiary w niezwykłe umiejętności Czerepacha. Romans urzędnika z księgową rozkwita w najlepsze. 09:40 KOMISARZ ALEX S.VII - ODC. 84 (SERIA VII, ODC. 6) - CZWORONOŻNY ŚWIADEK Serial kryminalny TVP, 43 min, Polska, 2014 Reżyseria: Krzysztof Lang Scenariusz: Paweł Łopaciński, Peter Hajek, Peter Moser, Carl-Christian Demke Zdjęcia: Marek Traskowski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Antoni Pawlicki, Magdalena Walach, Ireneusz Czop, Janusz Chabior, Katarzyna Cynke, Bartosz Obuchowicz, Krzysztof Chudzicki, Maciej Jachowski, Olga Szostawk, Jacek Bursztynowicz, Włodzimierz Twardowski, Mateusz Kamiński W jednej z łódzkich kamienic dochodzi do zabójstwa. Ofiarą jest młoda kobieta, Klara. Kiedy Orlicz z ekipą dokonują oględzin mieszkania, Alex odnajduje na podwórku wystraszonego pieska, którego Klara przygarnęła. Alex próbuje zwrócić uwagę Orlicza na plamki krwi przy pysku pieska. Piesek był świadkiem zbrodni, ugryzł w nogę mordercę. Ale Orlicz i ekipa zajęci są poszukiwaniem głównego podejrzanego. To chłopak Klary, Konrad, który nadużywał alkoholu. Często dochodziło między nim a Klarą do kłótni. Pijany Konrad odnajduje się na stacji benzynowej. Grozi, że wysadzi stację w powietrze. 10:35 OJCIEC MATEUSZ - ODC. 210 (OJCIEC MATEUSZ XVI ODC. 11) - REGGAE Serial kryminalny TVP, 44 min, Polska, 2015 Reżyseria: Wojciech Nowak Scenariusz: Grzegorz Łoszewski Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Aktorzy: Kinga Preis, Artur Żmijewski, Katarzyna Burakowska, Aleksandra Górska, Piotr Polk, Michał Piela, Rafał Cieszyński, Bartłomiej Firlet, Jędrzej Taranek, Jan Wieczorkowski, Krzysztof Piątkowski, Joanna Kupińska, Igor Kujawski, Karolina Rosińska, Andrzej Musiał Na plebanii zjawia się muzyk Uli (Krzysztof Piątkowski). Przyjechał z Niemiec i szuka swojego ojca. Pyta Mateusza o drogę do lokalnego browaru. Okazuje się, że chłopak po śmierci matki dowiedział się, że ma ojca i rodzeństwo. Piotr (Jan Wieczorkowski) znajduje nieprzytomnego brata Pawła (Daniel Kazimierski) w gabinecie. Technicy zabezpieczają ślady. Mateusz rozmawia z Noculem, mówi, że Uli szukał Pawła Borkowskiego. Muzyk zostaje zatrzymany, gdy opuszcza hostel. Zeznaje, że nie zastał ojca w browarze. Policjanci zlecają badania DNA. Nie potwierdzają one niemieckiego wyroku sądu. Dziubak przez Skype'a rozmawia z prawnikiem Uli, Helmutem. Ten przekonuje, że nie może być mowy o pomyłce. Nocul przesłuchuje Piotra. Ustalają listę pracowników Pawła, z którymi jeździł po auta do Niemiec. Pada zasadnicze pytanie, czy ktoś podszył się pod Pawła Borkowskiego i używając jego dokumentów zgłosił się jako dawca nasienia? 11:25 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE. TAKA HISTORIA - ODC. 23 Telenowela dokumentalna, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Marta Hryniak Aktorzy: Wojciech Żołądkowicz, Paula Stępczyńska, Żaneta Homa Dwór to zarówno dom króla, czyli jego siedziba, jak i wspólnota dworzan troszczących się o codzienne funkcjonowanie władcy. Celem dworzan było zajmowanie się królem, dbanie o jego potrzeby, realizowanie rozkazów, służenie mu pomocą, radą i wsparciem. W czasach Jagiełły dwór króla liczył pomiędzy 170 - 200 osób. Dwór królowej to jakieś 30 - 40 osób. Na dworze króla zarówno wśród dworzan i sług, jak i dostojników byli tylko mężczyźni, a jedyną kobietą była praczka. Na dworze królowej znajdował się tzw. fraucymer, czyli kobiece otoczenie władczyni. W czasach Władysława Jagiełły dwór był mobilny, bowiem król nieustannie podróżował. Wielkim wyzwaniem logistycznym było ułożenie trasy przejazdu, zarezerwowanie noclegów, zabezpieczenie żywności na posiłki dla władcy i towarzyszącej mu grupy osób, którą stanowił nie tylko dwór władcy, ale także dwory towarzyszących mu dostojników. Taka liczba podróżujących mogła dochodzić nawet do 2 tysięcy osób! Posłowie z różnych krajów byli goszczeni na Wawelu, uczestniczyli w wydawanych na ich cześć ucztach, tańcach i zabawach. Nierzadko podczas nich załatwiano ważne sprawy i interesy. Dworzanie mieli wówczas za zadanie zabawiać gości oraz towarzyszące im osoby z orszaku. 12:50 NATURA W JEDYNCE - ZDUMIEWAJĄCA AMERYKA POŁUDNIOWA - ODC. 4 PANTANAL: BIJĄCE SERCE BRAZYLII (WILDEST LATIN AMERICA) Serial dokumentalny, 52 min, Niderlandy (Holandia), 2012 Reżyseria: Allison Bean, Bill Markham W samym środku Ameryki Południowej rozciąga się niedostępna kraina: Pantanal, największe rozlewiska Ziemi. Nie są to zwykłe moczary. Co roku najpierw spadają na nie ulewne deszcze, a potem palące słońce suszy ziemię na wiór. To warunki trudne dla człowieka, ale gigantyczne rozlewiska przyciągają niezliczone gatunki zwierząt. To drugie po Afryce miejsce, gdzie przyroda funduje nam tak niezwykłe widowisko. Czy to powódź, czy susza tutaj zawsze pulsuje życie. 14:00 ZŁOTY CHŁOPAK - ODC. 34 (YALI CAPKINI) Serial obyczajowy, 41 min, Turcja, 2022 Reżyseria: Alptekin Bozkurt, Burcu Alptekin Scenariusz: Mehmet Baris Günger, Gülseren Budayicioglu Aktorzy: Afra Saracoglu, Beril Pozam, Diren Polatogullari, Mert Ramazan Demir, Çetin Tekindor Seyran martwią kłopoty, w które wpakował ich wszystkich Ferit. Gulgun przeprowadza poważną rozmowę z Pelin. Namawia ją do zerwania z Feritem dla dobra wszystkich. Dziewczyna jest załamana. Dziennikarz wciąż stawia nowe warunki w związku z publikacją zdjęcia. Chce się spotkać z Seyran, żeby poznać jej wersję dotyczącą małżeństwa z Feritem. Cała rodzina się boi, że dziadek Halis zobaczy zdjęcie i to mu zaszkodzi, bo ostatnio źle się czuje. 15:55 DZIEDZICTWO - ODC. 130 (EMANET) Serial, 44 min, Turcja, 2020 Reżyseria: Serkan Mut, Ayhan Özen Scenariusz: Basak Yazi Odasi Aktorzy: Melih Ozkaya, Halil Ibrahim Ceyhan, Sila Türkoglu, Berat Rüzgar Özkan Ali nie kryje niezadowolenia, kiedy Melisa pojawia się w jego domu. Dziewczyna upiera się jednak, że musi skończyć artykuł i nie daje się odprawić. Sultan chętnie opowiada Melisie wszystkie szczegóły z życia Alego. Targany wyrzutami sumienia Selim prosi Yamana o spotkanie i wyznaje mu, że to on pomógł Camgözowi. Melisa zwierza się Kiraz ze swego zauroczenia Alim, w dziewczynie znów odzywa się zazdrość. İkbal jest świadoma, że sprawy pomiędzy Yamanem i Seher posunęły się za daleko. Postanawia ich ze sobą skłócić. Najpierw nasyła na Seher Zuhal. Ta oskarża ją, że wcale nie chodzi jej o Yusufa, ale o majątek Yamana. Następnie İkbal robi wszystko, żeby Seher zobaczyła dokumenty dotyczące przekazania udziałów, zanim Yaman je podpisze. Na widok dokumentów Seher jest w szoku. 17:55 KLAN - ODC. 4202 Telenowela TVP, 22 min, Polska, 2023 Aktorzy: Agnieszka Baranowska, Dariusz Lewandowski, Anna Powierza, Natalia Rewieńska, Anna Matysiak, Mariusz Krzemiński, Daniel Zawadzki, Magdalena Wójcik, Paweł Grządziel Dżesika cały czas dąsa się na Darka za trzymanie strony Dymki. Przekonuje, że z Dżastinem wszystko jest w porządku. Po pracy Darek zagląda do byłej żony po jakąś radę. Może Czesia podpowie, jak Dżesice przemówić do rozsądku. Mariusz dalej nie może dodzwonić się do Norberta. Umawia się z Kubą, że po szkole posiedzi u Stefanka. Niestety, po wyjściu z budowy Mariusza zaczepia jego stary znajomy i ciągnie do pubu. Szczepan dzisiaj wraca na Podhale, ale już się cieszy, że niebawem sprowadzą się z Olgą i wnusią do Warszawy. Wtedy też będzie można ściągnąć Mildę do szpitala pod Warszawą. Paulina rozmawia z Ramoną przez telefon o swojej wizycie u lekarza. Dagmara słyszy informację o ciąży koleżanki. Paulina prosi, żeby na razie nikomu w biurze o tym nie wspominała. Darek wraca do domu i słyszy jak Dżesika awanturuje się z ojcem Dżastina. Okazuje się, że Dymka zapisał syna na terapię. Wieczorem Michał odwozi Kubusia z Sadyby i szybko orientuje się, że Mariusz nie jest trzeźwy. Beata przywozi Jaśkowi pojemniki z jedzeniem. Wypytuje syna o związek z Jagodą. Tymczasem ona wraca z uczelni. Odbiera telefon, który dzwoni w jej torbie i orientuje się, że ani torba, ani telefon nie należą do niej. 18:25 LEŚNICZÓWKA - ODC. 757 Serial obyczajowy TVP, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Maciej Świerzawski Scenariusz: Łukasz Olszacki, Izabela Aleksandrowicz, Agnieszka Jelonek, Piotr Mikołajczak, Piotr Jasek Zdjęcia: Łukasz Nowicki Aktorzy: Arkadiusz Gołębiowski, Piotr Skarga, Robert Czebotar, Beata Fido, Jolanta Fraszyńska, Mateusz Kmiecik, Zbigniew Lesień, Małgorzata Niemirska, Radosław Pazura, Beata Schimscheiner, Karina Szafrańska, Alicja Warchocka, Hanna Zbyryt Magda robi Piotrowi awanturę o to, że okłamał Jacka. Nie chcąc słuchać jego kolejnych tłumaczeń. Prosi go, żeby złożył wypowiedzenie z pracy. Pati wychodzi ze szpitala. Mondrasiuk, który nadal mieszka na plebanii, bardzo chce się z nią zobaczyć. Anna odwodzi go od tego pomysłu. Jacek dowiaduje się od Piotra, że Magda nie miała romansu. Małgosia angażuje się w pracę dziennikarską i zaczyna się interesować poczynaniami Karcza, a zwłaszcza dofinansowaniem dla Gromniaka. Odkrywa, że rzeźbiarz nie dostał pieniędzy od fundacji. 23:30 OCALENI Reality show, 52 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jacek Królikiewicz Scenariusz: Rafał Porzeziński, Agnieszka Porzezińska, Jacek Królikiewicz Prowadzący: Rafał Porzeziński Ocaleni - to program Rafała Porzezińskiego, który porusza temat uzależnień. W odcinku: Od wczesnego dzieciństwa dorastał w cieniu alkoholu. Wkraczając w dorosłość był już uzależniony, a nałóg pogrzebał jego edukację, a także odebrał szansę na małżeńskie szczęście i radość ojcostwa. Nie widząc szansy na wyrwanie się z alkoholizmu, targnął się na swoje życie, co przypłacił trwałym kalectwem. Pomocna dłoń, którą podał mu nieznajomy skłoniła go do zmian w swoim życiu i naprowadziła na ścieżkę wiary. Dziś trzeźwy od ośmiu lat, dzieli się swoim świadectwem upadku i ocalenia. Dariusz Dziemiańczyk opowie Rafaławi Porzezińskiemu w programie o tym, że prawda w życiu otwiera drogę do szczęścia. 00:35 TANIE DRANIE - MOROZ I KŁOPOTOWSKI KOMENTUJĄ ŚWIAT Talk-show, 30 min, Polska, 2023 Scenariusz: Krzysztof Kłopotowski, Jakub Moroz Cykliczny program studyjny prowadzony przez Jakuba Moroz i Krzysztofa Kłopotowskiego. Każdy odcinek programu to autorskie spojrzenie na otaczającą nas rzeczywistość. Wolność sztuki po chińsku. / Warszawskie Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski szykowało latem otwarcie wystawy Badiucao, jednego z najważniejszych chińskich artystów współczesnych. Chińscy dyplomaci dwukrotnie odwiedzili Centrum żądając zatrzymania prac, lecz dyrekcja Ujazdowa nie uległa naciskom. Prace Badiucao pokazano na wystawie pod tytułem: "Chiny. Opowieść prawdziwa". Rozmowa z doktorem Piotrem Bernatowiczem i profesorem Maciejem Gacą - sinologiem. 01:10 RESORTOWE DZIECI Cykl reportaży, 30 min, Polska, 2023 Autor: Dorota Kania Cykl "Resortowe dzieci" to cztery serie: Media, Biznes, Służby, Politycy, w których pokazujemy powiązania elit medialnych, biznesowych, politycznych i naukowych III RP ze strukturami PRL - u i służbami specjalnym. 01:50 ARCHIWISTA 2 S.II - ODC. 5 "TOPIELEC" Serial kryminalny, 43 min, Polska, 2022 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bartosz Janiszewski, Magdalena Żakowska Zdjęcia: Bartosz Piotrowski Muzyka: Kris Górski, Piotr Mikołajczyk Aktorzy: Henryk Talar, Artur Żmijewski, Anna Kraszewska, Mirosław Zbrojewicz, Rafał Mohr, Sylwia Juszczak, Józef Pawłowski, Beata Fido, Sebastian Perdek, Łukasz Konopka, Angelika Kurowska, Jacek Murański, Paweł Skubień, Aleksandra Justa, Elżbieta Kijowska Późnym wieczorem mężczyzna przychodzi do znajomego, do domku letniskowego na wódkę. Zostaje ogłuszony przez gospodarza i utopiony w misce z wodą. Nazajutrz na komendzie zjawia Zenon Kurtyba, który twierdzi, że był świadkiem zbrodni. Podaje dokładną godzinę zdarzenia i adres. Informuje, że ofiara została ogłuszona i utopiona w morzu. W rozwikłanie sprawy angażują się Henryk, Hania i Jacek. Okazuje się, że dom, w którym dokonano zbrodni, był wynajęty na fałszywe nazwisko, a ofiara to wielokrotnie skazywany złodziej. Mikos sugeruje policjantom, że powinni zatrzymać do przesłuchania Kurtybę. Ten dostaje ataku szału na komisariacie i rani nożem podinspektora Strączka. Napastnik szybko zostaje obezwładniony. Wezwana na miejsce lekarka z pogotowia informuje policjantów, że mężczyzna leczy się psychiatrycznie. Podczas przesłuchania Kurtyba twierdzi, że ktoś zapłacił mu za to, żeby przyszedł z nożem na komisariat i przekazał informacje na temat zabójstwa. Nie potrafi jednak opisać osoby, która mu to zleciła. Henryk i Hania podejrzewają, że Kurtyba wymyślił sobie drugą tożsamość. Informacja o tym, że ofiara zabójstwa miała w płucach słoną wodę, przypomina archiwiście sprawę sprzed dwóch lat. Z pobliskiego jeziorka wyłowiono wtedy ciało bezdomnego, który również miał w płucach słoną wodę. Świadek zabójstwa, Roman Płoć, wskazał numery rejestracyjne samochodu sprawcy, Stanisława Jarmuża, w domu którego znaleziono zwłoki prostytutki. Kobieta została utopiona w wannie, także w słonej wodzie. Jarmuż nadal pozostaje nieuchwytny. Henryk postanawia znaleźć Płocia w miejscu, w którym kiedyś rezydował. Stoi tam barakowóz, przy którym Mikos spotyka nowego najemcę nieruchomości. Mężczyzna z wyglądu przypomina Jarmuża z portretu pamięciowego. Kurtyba ucieka ze szpitala. Po zmroku Hania i Henryk wracają do barakowozu, ale nikogo tam nie zastają. W środku znajdują niemowlęcą wanienkę i spory zapas soli morskiej. Archiwista i policjantka dochodzą do wniosku, że Kurtyba, Płoć i Jarmuż to jedna i ta sama osoba, często zmieniająca wygląd. W tym momencie do barakowozu wpada Płoć, ogłusza Henryka i atakuje Hanię. Udaje mu się wyrwać jej broń. Henryk odzyskuje przytomność, ale Płoć zabiera broń i ucieka. Zostawia jednak swój telefon, który po chwili zaczyna dzwonić. Henryk odbiera. Dzwoni Korzecka. Hania, Jacek i Henryk odwiedzają ją. Kobieta opowiada o swoim synu. Tymczasem Henryk przekazuje byłej żonie przesyłkę, która przyszła na jego nazwisko. 02:45 TAJEMNICE RODU VALENTÓW S.III - ODC. 47 (SEZON 3. ODC. 12) (PRVNI REPUBLIKA) Serial, 54 min, Czechy, 2014 Reżyseria: Johanna Steiger, Biser Arichtev Scenariusz: Jan Gardner, Magdalena Bustova Aktorzy: Jan Kolenik, Jiri Vyoralek, Jan Vlasak, Marketa Plankowa Irena wzywa Vojtę do hotelu Altstadt. Miała się tu spotkać z Anną, ale nikt nie otwiera drzwi. Włamują się do środka. Okazuje się, że w hotelu nikogo nie ma. Magdalena nie chce się poddać i mimo niebezpieczeństwa zamierza nadal występować przeciwko nacjonalistom. Irena przekonuje inspektora, by rozważył możliwość, że jej mąż jest niewinny. Ale dlaczego Hans nie chce zeznawać? Kogo chroni? 03:40 OCALENI Reality show, 52 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jacek Królikiewicz Scenariusz: Rafał Porzeziński, Agnieszka Porzezińska, Jacek Królikiewicz Prowadzący: Rafał Porzeziński Ocaleni - to program Rafała Porzezińskiego, który porusza temat uzależnień. W odcinku: Od wczesnego dzieciństwa dorastał w cieniu alkoholu. Wkraczając w dorosłość był już uzależniony, a nałóg pogrzebał jego edukację, a także odebrał szansę na małżeńskie szczęście i radość ojcostwa. Nie widząc szansy na wyrwanie się z alkoholizmu, targnął się na swoje życie, co przypłacił trwałym kalectwem. Pomocna dłoń, którą podał mu nieznajomy skłoniła go do zmian w swoim życiu i naprowadziła na ścieżkę wiary. Dziś trzeźwy od ośmiu lat, dzieli się swoim świadectwem upadku i ocalenia. Dariusz Dziemiańczyk opowie Rafaławi Porzezińskiemu w programie o tym, że prawda w życiu otwiera drogę do szczęścia.