TVP Dokument Sobota, 14.10.2023 Zmiany z dnia 12.10.2023 w stosunku do raportu z dnia 09.10.2023 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 209 WYŻYNA KRAKOWSKO - CZĘSTOCHOWSKA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Barbara Adamczyk Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Celem kolejnej podróży jest Wyżyna Krakowsko-Częstochowska - region, który słynie z malowniczych dolin, tajemniczych jaskiń i charakterystycznych białych ostańców. To kraina bogata w zabytki architektury, w szczególności zamki i warownie wybudowane na skałach dochodzących nawet do 30 metrów wysokości. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska często nazywana jest Jurą i jest to związane z okresem jurajskim ery mezozoicznej, czyli czasem, gdy kształtował się ten malowniczy region. Na turystach ogromne wrażenie robią ostańce skalne powstałe w wyniku procesów wietrzenia i erozji skał. Nie brakuje też prawdziwych dzieł stworzonych przez człowieka. W Ojcowie możemy zobaczyć Kaplicę Na Wodzie p.w. św. Józefa Robotnika. Stoi ona okrakiem nad dwoma brzegami Prądnika. Legenda głosi, że takie usytuowanie obiektu pomogło w 1901 roku ominąć carski zakaz budowania świątyń na ziemi ojcowskiej. (dodano pozycję programową) 07:35 WARCHOŁY Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2021 Reżyseria: Sławomir Koehler Film o radomskim czerwcu 1976 roku przedstawia swoisty paradoks, jakim jest los rozgoryczonych uczestników protestu - w większości ubogich ludzi - przeciw komunistycznej władzy, a także funkcjonowanie dotąd nieukaranych oprawców, którzy pacyfikowali społeczny bunt, a dziś stanowią część radomskiej elity. (usunięto pozycję programową) 07:40 ZDUMIEWAJĄCA AMERYKA POŁUDNIOWA - ODC. 5 ANDY: ŚWIAT W CHMURACH (usunięto pozycję programową) 08:40 PEKIN DAXING: NAJWIĘKSZE LOTNISKO ŚWIATA (dodano pozycję programową) 08:40 JAK ISTNIEJE ŚWIAT. O ROMANIE INGARDENIE Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2020 Reżyseria: Sławomir Koehler Scenariusz: Sławomir Koehler Portret intelektualny polskiego filozofa światowej sławy, Romana Witolda Ingardena, z najistotniejszymi elementami biograficznymi, autora dzieła ontologicznego "Spór o istnienie świata", które jest stawiane obok "Metafizyki" Arystotelesa. Dokument to zapis idei Ingardena przedstawiony za pomocą wielu technik, m.in. inscenizacji, animacji komputerowych, cytatów z pamiętników i prac profesora, wypowiedzi jego uczniów, filozofów i historyków idei polskich i zagranicznych W filmie są przedstawione niektóre najistotniejsze idee i tezy filozofa. (usunięto pozycję programową) 09:40 MALUCHY - ODC. 3 PIERWSZE KROCZKI (dodano pozycję programową) 09:45 KRZYŻ WESTERPLATTE Dokument fabularyzowany, 48 min, Polska, 2021 Reżyseria: Sławomir Koehler, Sławomir Koehler Scenariusz: Sławomir Koehler Aktorzy: Jerzy Zelnik, Andrzej Mastalerz, Rafał Ostrowski, Dorota Lanton, Piotr Napierała, Jakub Kornacki, Bernard Szyc, Sławomir Koehler, Mieczysław Bartłomiej Vogt, Aleksandra Meller - Ostrowska, Piotr Rodak, Piotr Gadomski Zdjęcia: Maciej Moskwa, Łukasz Głowala Muzyka: Marcin Sady Film opowiada o walce byłych żołnierzy z peerelowską władzą o przywrócenie krzyża na symbolicznej mogile ich kolegów, którzy zginęli w 1939 roku na Westerplatte, a także o walce o usunięcie sowieckiego czołgu, który kilkadziesiąt lat stał w miejscu upamiętniającym ich bohaterską śmierć. W filmie, którego akcja toczy się w roku 1976 i w okresie karnawału Solidarności, pokazane są perypetie Westerplatczyków i działaczy Solidarności wynikające z podjęcia się negocjacji z władzą komunistyczną, dla której pamięć o poległych Westerplatczykach była niewygodną sprawą, będącą w sprzeczności z ówczesną polityką historyczną rządzącej partii. Fabularna narracja filmu w końcowej fazie przekształca się w dokumentarną, w postaci wypowiedzi charyzmatycznego opozycjonisty Czesława Nowaka, byłego działacza Solidarności z Portu Gdańskiego, osoby będącej wówczas inicjatorem walki Westerplatczyków o przywrócenie krzyża na mogile ich kolegów z którymi razem bronili placówki. W filmie występują aktorzy, m.in.: Andrzej Mastalerz, Jerzy Zelnik, Rafał Ostrowski i Dorota Lanton, którzy znakomitymi kreacjami wzbogacili dramaturgię opowieści. (usunięto pozycję programową) 10:40 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 12 PARKI I REZERWATY (dodano pozycję programową) 10:40 POLSKIE DZIEDZICTWO S.I - ODC. 1 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Kamil Szymański Zdjęcia: Damian Szprejda, Jacek Cichocki, Mariusz Gala Prowadzący: Stefan Tompson Lektor: Jarosław Łukomski Magazyn historyczny o polskim dziedzictwie kulturowym na Kresach Wschodnich, prowadzony przez Stefana Tompsona, w którym przybliżona zostanie widzom historia ziem polskich sprzed 1921 roku. Zaprezentowane będą najciekawsze polskie posiadłości, usytuowane za naszą obecną wschodnią granicą. Ukazane zostaną najciekawsze miejsca, zarówno te oczywiste i znane z przewodników, jak również te, o których już dawno zapomniano. Autorzy przedstawią ich historię, a także ciekawostki i legendy dotyczące pokazywanych miejsc. Zamierzają też przybliżyć historię Polaków na danym terenie i zachęcić każdego widza do odwiedzin miejsc polskiego dziedzictwa kulturowego na Kresach Wschodnich. W pierwszym odcinku programu Stefan Tompson oprowadzi nas po zamku w Olesku. Poznamy historię tego niezwykłego miejsca oraz jego mieszkańców, wśród których znalazł się jeden z najwybitniejszych polskich królów, nazywany przez Osmanów pogromcą półksiężyca. Spacer po zamku będzie opowieścią zarówno o czasach jego świetności, ale także chwilach, w których popadał w ruinę. (usunięto pozycję programową) 11:15 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 13 CZAS DO SZKOŁY (dodano pozycję programową) 11:15 POLSKIE DZIEDZICTWO S.I - ODC. 2 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Kamil Szymański Zdjęcia: Damian Szprejda, Jacek Cichocki, Mariusz Gala Prowadzący: Stefan Tompson Lektor: Jarosław Łukomski Cykl dokumentalno - historyczny o polskim dziedzictwie kulturowym na Kresach Wschodnich, prowadzony przez Stefana Tompsona, w którym przybliżona zostaje widzowi historia ziem polskich sprzed 1921 roku. Cykl prezentuje najciekawsze polskie posiadłości, usytuowane za naszą obecną wschodnią granicą. Ukazane są najciekawsze miejsca, zarówno te oczywiste i znane z przewodników, jak również te, o których już dawno zapomniano. Autorzy przedstawiają ich historię, opowiadają o ciekawostkach i legendach i omawiają polski aspekt dotyczący prezentowanych posiadłości. Przybliżają historię Polaków na danym terenie i zachęcają każdego widza do odwiedzin miejsc polskiego dziedzictwa kulturowego na Kresach Wschodnich. W drugim odcinku programu Stefan Tompson zabiera nas do niewielkiej miejscowości, leżącej zaledwie 90 km od Lwowa. Wieś położona na wysokim stoku, gdzie na urwisku pasma górskiego znajduje się wyjątkowa budowla. Zamek w Podhorcach należy do najwspanialszych siedzib magnackich, jakie powstały na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. W swej długiej historii zamek związany był z wieloma wybitnymi postaciami historycznymi. (usunięto pozycję programową) 12:20 SAGRADA FAMILIA - WYZWANIE DLA GAUDIEGO (dodano pozycję programową) 12:25 MIGRANCI - MIGRANCI /1/ NIEMCY. NOWY PORZĄDEK Cykl reportaży, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jacek Łęski, Sławomir Czyrnek Scenariusz: Jacek Łęski, Sławomir Czyrnek Cykl reportaży dokumentalnych o problemach migracyjnych w krajach Europy Zachodniej oraz Europy Południowej. Pierwszy z cyklu reportaży o kryzysie migracyjnym w Europie. Niemcy w 2015 roku ustami Angeli Merkel zaprosiły do siebie nielegalnych migrantów. Panowało powszechne przekonanie, że dadzą sobie radę z przyjęciem setek tysięcy ludzi z Afryki i Bliskiego Wschodu. Dziś widać gołym okiem, że tak się nie stało. Problemy przerosły wszelkie przewidywania. (dodano pozycję programową) 13:45 DWIE FLAGI Film dokumentalny, 61 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jolanta Kessler Zrealizowany wspólnie z Muzeum Getta Warszawskiego film o powstaniu w getcie warszawskim, które wybuchło wiosną 1943 roku. Film ukazuje udział pomijanego do tej pory Żydowskiego Związku Wojskowego, organizacji powołanej już w końcu 1939 roku, przez byłych oficerów Wojska Polskiego. Żydowski Związek Wojskowy związany był z prawicowymi ugrupowaniami żydowskimi i był znacznie liczniejszy niż Żydowska Organizacja Bojowa, miał też znacznie lepsze kontakty z AK aniżeli ŻOB, związana z organizacjami lewicowymi. (usunięto pozycję programową) 13:50 ALPEJSKIE SKARBY - ODC. 1 LATO (usunięto pozycję programową) 14:50 NA KRAWĘDZI - ODC. 5 WYSOKOŚĆ (dodano pozycję programową) 15:00 PIWKO DLA NIEDŹWIEDZIA! Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2008 Reżyseria: Maria Dłużewska Scenariusz: Maria Dłużewska Zdjęcia: Andrzej Adamczak, Michał Bukojemski, Robert Sitek, Łukasz Starek Zabawne i wzruszające anegdoty o Wojtku - niedźwiedziu z Armii Andersa. Po doświadczeniach łagrów, głodu, po utracie najbliższych mały osierocony niedźwiadek, wymagający opieki, i z którym trzeba się bawić, powoduje u żołnierzy 2. Korpusu powrót empatii, choć zdawałoby się, już zapomnieli o takim uczuciu. Polacy byli dumni, że mają Wojtka, którego wszyscy wokół podziwiają. (usunięto pozycję programową) 15:55 CHEMICZNY ŚWIAT - ODC. 3 WPŁYW LUDZKOŚCI (dodano pozycję programową) 16:05 GENIUSZE I MARZYCIELE. HENRYK MAGNUSKI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Marek Gajczak Scenariusz: Marek Gajczak Henryk Magnuski (1909 - 1978) był wybitnym polskim naukowcem, którego odkrycia miały znaczący wpływ na losy II wojny światowej, a tym samym życie milionów osób. Był inżynierem, pionierem bezprzewodowej komunikacji, twórcą walkie - talkie i jednego z pierwszych modeli podręcznej radiostacji. Henryk Magnuski urodził się w Warszawie i był absolwentem Politechniki Warszawskiej. Podczas jego pobytu w Nowym Yorku w 1939 roku wybuchła II wojna światowa. Na prośbę siostry, która zorientowała się, że Niemcy aresztują i mordują polską inteligencję, został w USA i zaczął pracę w koncernie telekomunikacyjnym (późniejszej Motoroli). Tam też rozpoczął prace na swoimi najsłynniejszymi odkryciami: radiostacją walkie - talkie oraz latarnią naprowadzającą samoloty na lotnisko. Po wojnie o kimś, kto pracuje dla USA, w Polsce nie można było mówić wcale. Później po latach, gdy sytuacja polityczna się zmieniła, o Magnuskim zapomniano. Niezwykłą wartością filmu są materiały archiwalne nagrane przez samego bohatera jego własną kamerą. Mamy więc rzadką okazję poznać nie tylko jego zawodowe, ale i prywatne życie. Głównymi narratorami opowieści są m. in.: jego dzieci Marylin J. Magnuski i Henry S. Magnuski oraz dr Venugopal V. Veeravalli z University of Illinois. Filmowy portret Magnuskiego ma przybliżyć zarówno polskim, jak i zagranicznym widzom jego dokonania, które znacząco zmieniły współczesny przemysł militarny, radiowy, telefoniczny oraz infrastrukturę gospodarstw domowych. (usunięto pozycję programową) 16:55 ŚWIATOWE DZIEDZICTWO HISZPAŃSKICH MIAST - TARRAGONA (dodano pozycję programową) 17:05 GENIUSZE I MARZYCIELE. BANACH. MIĘDZY DUCHEM A MATERIĄ Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2018 Scenariusz: Wiesław Saniewski Film dokumentalny przedstawiający postać wybitnego polskiego matematyka Stefana Banacha, jednego z najważniejszych naukowców w historii światowej nauki. Jego odkrycia miały i wciąż mają duży wpływ nie tylko na na badania naukowe, ale także na zastosowania w przemyśle, medycynie, zapewnieniu bezpieczeństwa itd. O Stefanie Banachu i lwowskiej szkole matematycznej mówić będą m.in.: matematyk prof. Roman Duda, były rektor Uniwersytetu Wrocławskiego; wybitny uczony, genetyk i onkolog, mieszkający na stałe w USA prof. Wacław Szybalski; Mariusz Urbanek, autor książki o polskich matematykach we Lwowie pt. "Genialni. Lwowska szkoła matematyczna". Przewodnikiem po współczesnym świecie zastosowań przestrzeni Banacha będzie emerytowany wybitny szwedzki matematyk Per Enflo. Jest on ostatnim laureatem nagrody polskich matematyków, skupionych we Lwowie wokół osoby Stefana Banacha, za rozwiązanie nierozwiązanego wcześniej problemu, postawionego przez lwowskich matematyków podczas tradycyjnych spotkań w nieistniejącej dziś Kawiarni Szkockiej. W 1972 roku laureat otrzymał z rąk matematyka ze szkoły Banacha prof. Stanisława Mazura w nagrodę żywą gęś. Oprócz rozmów w filmie znajdą się m.in. inscenizowane sceny z udziałem wnuków szwedzkiego matematyka, służące wyjaśnieniu wielkości i znaczenia polskiego uczonego we współczesnym świecie; rozmowy z najbliższym krewnym Stefana Banacha prof. Johnem Greczkiem; różnorodne materiały dokumentalne, takie jak zdjęcia dawnej oryginalnej księgi szkockiej, która obecnie znajduje się w Nowej Zelandii, kontynuatorki tej księgi, założonej we Wrocławiu przez wychowanków Banacha oraz miejsca, gdzie przestrzenie Banacha mają zastosowanie dzisiaj. Tymi miejscami będą na przykład: lotnisko O’Hare w Chicago, szpitale, fabryka samochodów Volvo w Szwecji. Zdjęcia kręcono w kwietniu i w maju 2018 roku we Wrocławiu i we Lwowie oraz w Szwecji i USA. (usunięto pozycję programową) 21:20 UZALEŻNIENI OD EKRANU (dodano pozycję programową) 21:30 MIGRANCI - MIGRANCI /3/ SZWECJA. WOJNA NA ULICACH Cykl reportaży, 48 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sławomir Czyrnek, Jacek Łęski Scenariusz: Jacek Łęski, Sławomir Czyrnek Cykl reportaży dokumentalnych o problemach migracyjnych w krajach Europy Zachodniej oraz Europy Południowej. Trzeci odcinek z cyklu: Szwecja przez lata chlubiła się, że jest "humanitarnym supermocarstwem", a imigranci tylko ją ubogacają. Nieformalne porozumienie polityków i mediów nie dopuszczało krytyki polityki migracyjnej. Dziś nie da się już ukryć, że Szwecja ma ogromny problem. Policja nie daje rady, rząd musiał się odwołać do wojska. (dodano pozycję programową) 22:30 ŻWIRKO I WIGURA. 15 DNI CHWAŁY Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2020 Reżyseria: Piotr Kloc Bogata w unikatowe materiały archiwalne opowieść o wielkim zwycięstwie i tragicznej śmierci pilota Franciszka Żwirki i konstruktora samolotu Stanisława Wigury. Ich wygrana w międzynarodowych zawodach lotniczych Challenge International de Turisme w 1932 r. (29 lat po pierwszym locie braci Wright) była sukcesem, który wzbudził w Polsce ogromny entuzjazm. Niestety, obaj zginęli zaledwie 15 dni później w katastrofie pod Cierlickiem (na Śląsku Cieszyńskim). Bohaterami tej opowieści są legendarni pionierzy polskiego lotnictwa. Aby rozwijać swoją pasję często ryzykują. Porucznik Franciszek Żwirko jest brawurowym i obdarzonym wielką fantazją pilotem. Stanisław Wigura to młody, zdolny inżynier, który już podczas studiów na Politechnice Warszawskiej, mimo braku środków i odpowiedniego zaplecza, wraz z kolegami zaczął budować pierwsze samoloty (RWD). (usunięto pozycję programową) 22:40 TIK TOK (usunięto pozycję programową) 24:00 HAKAMADA: ŻYCIE W CELI ŚMIERCI (dodano pozycję programową) 00:05 ZNAKI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Klimala Scenariusz: Wojciech Klimala Zdjęcia: Sylwester Kaźmierczak Muzyka: Tomasz Opałka Historia głuchej Miss Świata, Iwony Cichosz. Jej rodzice, siostra, dziadkowie nie słyszą. Dzięki uporowi babci nauczyła się mówić, lecz nie słyszy własnych słów. Obserwujemy jej codziennie życie, bariery jakie musi pokonywać, by funkcjonować w świecie słyszących. Iwonę poznajemy w szczególnym dla niej momencie - w przeddzień finałów Miss Deaf International (Miss Świata Głuchych) w Las Vegas. Wyrusza do Ameryki, by walczyć w konkursie piękności, który niespodziewanie wygrywa. Korona to przepustka do międzynarodowego środowiska osób głuchych, ale także obowiązki i wyrzeczenia. Iwona nie boi się wyzwań, bo już od najmłodszych lat podejmowała ryzyko, gdy jako 12 - latka wyjechała wraz z ulicznym teatrem w tournee po świecie. Aktywnie działa na rzecz swojego środowiska. Chce, by język migowy został uznany za język obcy. Walczy o to, by słyszący zrozumieli, że nie wystarczy napisać na kartce informacji dla głuchego, bo głusi w większości mają problem z językiem polskim, który jest dla nich językiem obcym. Pokonując wiele słabości i odnosząc sukcesy potwierdza swoją wartość. Widzimy jej drogę do tytułu i ciężką pracę Ambasadorki Głuchych po powrocie zza oceanu. Uczestniczy jako juror w konkursie Miss, Mister & Queen Deaf Tajlandii, zostaje zakwalifikowana do Tańca z Gwiazdami, aktywnie udziela się w mediach. W trakcie tych wydarzeń zupełnie niespodziewanie poznaje miłość swojego życia.