TVP Kultura Sobota, 14.10.2023 07:00 NIKT TYLKO TY Program muzyczny, 31 min, Polska, 1972 Reżyseria: Janusz Rzeszewski Scenariusz: Wojciech Furman Prowadzący: Tadeusz Ross Wykonawcy: Ewa Miodyńska, Małgorzata Niemirska, Jadwiga Wejcman, Ewa Wiśniewska, Tadeusz Ross, Elżbieta Bojanowicz, Krystyna Janowska, Halina Łęska, Joanna Podczaska Program rozrywkowy oparty na piosenkach z repertuaru przedwojennych gwiazd polskiego kabaretu: Hanki Ordonówny, Miry Zimińskiej - Sygietyńskiej i Zuli Pogorzelskiej. 07:40 TAMTE LATA, TAMTE DNI - RADOSŁAW PIWOWARSKI Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć-Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem gościem programu jest reżyser Radosław Piwowarski. Autor kultowych filmów, takich jak "Pociąg do Hollywood" czy "Yesterday" wspomina dorastanie w artystycznym domu, pełnym ciepła i miłości. Rodzice przekazali mu zamiłowanie do sztuki oraz przekonanie, że "artysta szczęśliwy jest wtedy, gdy może tworzyć to, co chce". Rzeźby Edwarda Piwowarskiego oraz mozaiki Moniki Piwowarskiej do dziś oglądać można na jednym z osiedli na warszawskim Żoliborzu. 08:45 KONCERT FINAŁOWY I SYMFONICZNEJ TRASY KONCERTOWEJ NARODOWA ORKIESTRA DĘTA SYMFONICZNIE Koncert, 91 min, Polska, 2022 Wykonawcy: Narodowa Orkiestra Dęta, Paweł Gusnar, Mariusz Dziubek, Anna Karna, Adam Rapa Bolero Maurice’a Ravela, uwertura do "Zemsty nietoperza' Johanna Straussa (syna), "Planeta Mars" Gustava Holsta, "Błękitna rapsodia" czy niemal zupełnie w Polsce nieznana uwertura Pittsburska Krzysztofa Pendereckiego zabrzmią w aranżacji na niemal 70 - osobową symfoniczną orkiestrę dętą. Koncert jest zwieńczeniem trasy koncertowej Narodowej Orkiestry Dętej premierowego wydarzenia będącego prezentacją pierwszej polskiej dętej orkiestry wykonującej dzieła symfoniczne. 10:30 FRANCUSKI HOLLYWOOD (HOLLYWOOD SO FRENCH) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2021 Reżyseria: Sebastian Perez Pezzani Film prezentuje związki kina Hollywood z Francją i wpływ kultury francuskiej na kształt przemysłu filmowego w XX wieku. Francja, a w szczególności Paryż, były postrzegane przez pruderyjnych Amerykanów pierwszej połowy XX wieku jako miejsce dużej swobody i radości życia. Wielkie hollywoodzkie kariery zrobili francuscy aktorzy tamtych lat: Maurice Chevalier, Louis Jourdain, Jean Gabin, Charles Boyer i Leslie Caron, którzy trafili w swój czas i zapotrzebowanie amerykańskiej publiczności na określonego rodzaju filmy. 12:05 SERIALOWA NOSTALGIA - NIEWIARYGODNE PRZYGODY MARKA PIEGUSA - PRZYGODA TRZECIA,CZYLI NIEPRAWDOPODOBNE SPIĘTRZENIE WYPADKÓW WOKÓŁ AKCJI "FLASZKA", CZYLI PIERWSZE SPOTKANIE ZE ZŁODZIEJAMI TORNISTRÓW Serial przygodowy TVP, 27 min, Polska, 1966 Reżyseria: Mieczysław Waśkowski Scenariusz: Edmund Niziurski, Mieczysław Waśkowski Zdjęcia: Antoni Nurzyński Aktorzy: Grzegorz Roman, Bronisław Pawlik, Janusz Kłosiński, Krzysztof Litwin, Mieczysław Czechowicz, Wojciech Siemion, Tadeusz Deszkiewicz, Włodzimierz Skoczylas, Aleksander Dzwonkowski, Lech Ordon, Jan Kociniak, Henryk Dudziński, Zygmunt Zintel, Ludwik Benoit, Jacek Gacparski Marek przez przypadek wplątuje się w aferę kryminalną. Wpada bowiem na trop prawdziwej szajki przestępców. Spotyka też po raz pierwszy złodzieja tornistrów. 12:40 SERIALOWA NOSTALGIA - NIEWIARYGODNE PRZYGODY MARKA PIEGUSA - PRZYGODA CZWARTA, CZYLI NIEWIARYGODNE SKUTKI WAGARÓW POSPOLITYCH CZYLI POWTÓRNE SPOTKANIE ZE ZŁODZIEJAMI TORNISTRÓW Serial przygodowy TVP, 27 min, Polska, 1966 Reżyseria: Mieczysław Waśkowski Scenariusz: Edmund Niziurski, Mieczysław Waśkowski Zdjęcia: Antoni Nurzyński Aktorzy: Grzegorz Roman, Ludwik Benoit, Mieczysław Czechowicz, Aleksander Dzwonkowski, Barbara Krafftówna, Krzysztof Litwin, Bronisław Pawlik, Edward Wichura, Aleksander Fogiel, Janusz Kłosiński Marek ucieka ze szkoły na wagary do Łazienek. Przypadkowo spotyka tajemniczego chłopca, z którym niechcący zamienił tornistry. Ku swemu wielkiemu zdziwieniu odkrywa, że w zabranym omyłkowo tornistrze zamiast zeszytów i książek ukryto kosztowności. 13:25 MAGICZNY ŚWIAT DAVIDA COPPERFIELDA (THE PERSONAL HISTORY OF DAVID COPPERFIELD) Dramat, 114 min, USA, 2019 Reżyseria: Armando Iannucci Scenariusz: Simon Blackwell, Armando Iannucci, Charles Dickens Aktorzy: Tilda Swinton, Dev Patel, Gwendoline Christie, Ben Wishaw, Hugh Laurie, Peter Capaldi Film oparty na powieści Charlesa Dickensa. XIX - wieczna Anglia, David Copperfield to chłopak, który mimo pochodzenia z zubożałej i prostej rodziny marzy o zostaniu sławnym pisarzem. Nieustannie obserwując zamożnych mieszkańców Londynu, pragnie również stać się szanowanym dżentelmenem. Droga do spełnienia tych marzeń jest jednak wyboista. Przedwcześnie straciwszy ojca, skazany jest na dorastanie pod okiem pryncypialnego i surowego ojczyma oraz ekscentrycznej ciotki rozczarowanej, że David nie urodził się dziewczynką. Po śmierci matki, opiekun żąda zwrócenia pieniędzy, które poświęcił na wychowanie chłopaka. Wysyła więc Davida do ciężkiej pracy w fabryce. Chłopak jednak nie daje sobie podciąć skrzydeł i dzięki niezwykłej determinacji dąży do spełnienia swoich pragnień. 15:30 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - KSIĄŻĘ JUAN JORGE BAGRATION - MUKHRANI Rozmowa, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Piotr Poraj Poleski, Anna Szałańska, Jolanta Rzegocka Program "Res Poloniae - o Polsce z oddali" to cykl wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką w różnych krajach. Tym razem dziennikarka odwiedza Gruzję, gdzie rozmawia z przedstawicielami kulturalnych elit. Misją programu jest wzajemne poznanie się Polaków i Gruzinów, odnalezienie w Gruzji polskich śladów, a także uświadomienie sobie wszystkiego, co może łączyć obydwa narody. Bohaterem odcinka jest książę Juan Jorge Bagration - Mukhrani 16:10 DOKUMENT TYGODNIA - CHEF FLYNN - NAJMŁODSZY KUCHARZ ŚWIATA (CHEF FLYNN) Film dokumentalny, 82 min, USA, 2018 Reżyseria: Cameron Yates Historia genialnego młodego kucharza, który jako 12 - latek otworzył we własnym domu klub kolacyjny, a w wieku 19.lat otworzył własną restaurację w Nowym Jorku. W trudnych zmaganiach z codziennością towarzyszy mu matka, która od początku wspiera jego talent i pracę przy przygotowywaniu skomplikowanych dań dla gości i dziennikarzy. Bez jej pomocy raczej nie udałoby mu się osiągnąć takiego sukcesu. 17:50 II KONKURS CHOPINOWSKI NA INSTRUMENTACH HISTORYCZNYCH - PRZESŁUCHANIA FINAŁOWE - DZIEŃ 2 Koncert, 180 min, Polska, 2023 Druga edycja Konkursu odbędzie się w dniach 5 - 15 października 2023 r. w Filharmonii Narodowej w Warszawie. 13 i 14 października odbędzie się trzeci etap przesłuchań - sześciu finalistów wykona wybrane przez siebie utwory Chopina z orkiestrą. Towarzyszyć im będzie {OH} Orkiestra Historyczna Martyny Pastuszki. Pianistów oceniać będzie międzynarodowe Jury złożone z wybitnych muzyków specjalizujących się w wykonawstwie historycznym, jak Andreas Staier, Paolo Giacometti, Tobias Koch oraz wybitnych chopinistów. Uczestniczący w konkursie pianiści będą mieli do dyspozycji fortepiany historyczne z kolekcji Instytutu (Erard z 1838, 1849 i 1855, Pleyel z 1848 i 1854, Broadwood z 1843), repliki instrumentów z epoki oraz instrumenty udostępnione przez zaprzyjaźnione kolekcje europejskie. 21:05 BILET DO KINA - UCZTA BABETTE (BABETTE'S FEAST) (BABETTES GAESTEBUD) Film obyczajowy, 102 min, Dania 1987 Scenariusz na podstawie opowiadania Karen Blixen i reżyseria: Gabriel Axel Zdjęcia: Henning Kristiansen Muzyka: Per Norgaard Wykonawcy: Stephane Audran, Bodil Kjer, Hanne Stensgaard, Brigitte Federspiel, Vibeke Hastrup, Jean - Philippe Lafont, Jarl Kulle, Bibi Anderson i inni W małej duńskiej osadzie nadmorskiej upływa życie dwóch sióstr, Filippy i Martine - w spokojnej, pobożnej atmosferze, której ton nadaje ich ojciec, miejscowy pastor. Zasady ascetycznej religijności pod pozorami tolerancji i dobroci narzuca on w sposób bezwzględny córkom i wszystkim pozostałym członkom kongregacji. Siostry otarły się w młodości o szansę poznania miłości i wielkiego świata (Martine kochała przystojnego oficera, Filippa - słynnego śpiewaka), ale obie odrzuciły ją w imię ojcowskich nauk. Nawet po jego śmierci obie żyją w cieniu jego postaci i kontynuują tradycję organizowania w swoim domu zebrań kongregacji. Pewnego dnia pojawia się w ich domu Babette, uciekinierka z Francji. Polecona jako doskonała kucharka, zostaje u obu kobiet na służbie. Po kilkunastu latach wspólnego życia siostry dowiadują się, że Babette wygrała 10 tys. franków na loterii. Są pewne, że teraz kobieta je opuści i wróci do ojczyzny. Zgadzają się na jej prośbę zorganizować uroczystą kolację z okazji stulecia urodzin śp. pastora, uważając ten gest za pożegnanie. Rozpoczynają się długie przygotowania Babette do uczty, które obserwuje cała wioska. "Uczta Babette" to druga, po nakręconym w 1985 r. "Pożegnaniu z Afryką", ekranizacja prozy Karen Blixen. Autorka ta pisała także pod pseudonimem Isaac Dienesen i pod takim nazwiskiem ukazała się "Uczta Babette". Obie książki okazały się świetnym materiałem na kinowe adaptacje: "Pożegnanie" nagrodzono aż 7 Oscarami, "Ucztę" - jednym dla najlepszego filmu zagranicznego. Jak powiedział o swym dziele reżyser Gabriel Axel, "jest to film o przypadkach przeznaczenia, o życiu, miłości i sztuce, wydobywający z człowieka to, co najlepsze". To także opowieść o zderzeniu dwóch kultur, dwóch odmiennych mentalności: skromnych, mało wymagających, nawykłych do wyrzekania się wszelkich ziemskich przyjemności mieszkańców osady nad Morzem Północnym i Francuzki przybyłej z wielkiego świata, wyrafinowanej i spontanicznej. Film ten, choć pozornie mało widowiskowy, rozgrywający się w surowym zimnym krajobrazie, ma jednak urok flamandzkich płócien, bajkowy, trochę nierzeczywisty nastrój, jest pełen nostalgii i prostoty. 23:25 WIECZÓR KINOMANA - MĘŻCZYZNA IMIENIEM OVE (EN MAN SOM HETER OVE) Komediodramat, 116 min, Szwecja, 2015 Reżyseria: Hannes Holm Aktorzy: Rolf Lassgard, Bahar Pars, Filip Berg, Ida Engvoll Spokojne szwedzkie miasteczko. Owdowiały Ove dobiega sześćdziesiątki. Po śmierci ukochanej żony życie straciło dla niego sens. Z dnia na dzień bohater coraz mocniej pogrąża się w depresji i myślach samobójczych. Pewnego dnia do domu po drugiej stronie ulicy wprowadza się małżeństwo z dwojgiem dzieci. Pierwsze spotkanie Ove z nowymi sąsiadami nie zwiastuje niczego dobrego; ciężarna Parvaneh taranuje samochodem skrzynkę na listy należącą do zgorzkniałego samotnika. Wkrótce jednak, nieoczekiwanie dla siebie samego, Ove zyska nową przyjaciółkę... 01:35 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - DZIEWCZYNA Z PERŁĄ I INNE SKARBY MAURITSHUIS (EXPOSITION ON SCREEN. GIRL WITH A PEARL EARRING AND OTHER TREASURES FROM THE MAURITSHUIS IN THE HAGUE) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie (m.in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso). Odc. 5 - "Dziewczyna z perłą i inne skarby Mauritshuis". Obraz ten nie jest żadną miarą holenderski, poza tym, że namalował go Holender. Nikt z tutejszych malarzy nie dążył do takiej przejrzystości laserunku, takiego chłodu powierzchni. Nikt tego nawet nie próbował. Pomijając kwestie techniczne, obraz budzi we mnie nieopisaną ciekawość. W tej prostej, wschodniej twarzy jest urok, którego nie umiem wyrazić słowami. W ciągu dwóch lat przebudowy, rozbudowy i renowacji budynku Mauritshuis w Hadze, dzieła z jego zbiorów odbyły światowe tournee. "Dziewczyna z perłą" znajdowała się na plakacie wystawy i wszędzie przyciągała tłumy. Co jest w tym XVII - wiecznym obrazie Jana Vermeera, że tajemnicza holenderska dziewczyna stała się jedną z ikon naszej kultury? Kim jest Mona Lisa Północy? 02:35 KINO NOCNE - FARBA Dramat, 80 min, Polska, 1997 Reżyseria: Michał Rosa Scenariusz: Michał Rosa Zdjęcia: Mieczysław Anweiler Muzyka: Mateusz Pospieszalski Aktorzy: Agnieszka Krukówna, Marcin Władyniak, Ewa Gorzelak, Karolina Łukaszewicz, Agnieszka Dygant, Teresa Sawicka, Kinga Preis, Krzysztof Dracz, Leszek Zdybał, Mariusz Jakus, Arkadiusz Janiczek Scenariusz "Farby" zainspirowało życie. Tytułowa bohaterka filmu (jej pseudonim bierze się stąd, że co jakiś czas farbuje włosy na inny kolor) to przedstawicielka tej części współczesnej młodzieży, której psychika jest urabiana przez kolorowe pisma, wydawane w Polsce głównie przez zachodnie koncerny. Styl życia Farby bezrefleksyjnie naśladuje fikcyjny świat kreowany przez kolorowe tygodniki dla nastolatków. Zero przesądów i zero zobowiązań, łatwe pieniądze i łatwy seks. Farba ani się nie uczy, ani nie pracuje. Jest w trzecim miesiącu ciąży, podróżuje po Polsce pociągami, na gapę oczywiście. Towarzyszy jej nieco młodszy, przypadkowo spotkany chłopak o przezwisku Cyp, który nie jest ojcem jej dziecka. Wywodzi się z dawnych "oaz", ma zasady, wierzy w Boga, sprzeciwia się aborcji. Nie ma jednak specjalnych oporów przed cynicznym wykorzystywaniem swego katolickiego światopoglądu do celów jak najbardziej merkantylnych. Zarówno on, jak i Farba muszą przecież coś jeść. Sposób jest prosty. Dziewczyna odwiedza kolejnych ginekologów. Ci proponują jej nielegalne usunięcie ciąży. Gdy wymieniają cenę za zabieg, do gabinetu wkracza oburzony Cyp i szantażuje lekarza taśmą z nagraną rozmową. W trakcie trwania filmu podróż Farby i Cypa staje się metaforą braku zakorzenienia i poszukiwania swego miejsca na Ziemi. Szansą dla Cypa staje się poznanie młodej Cyganki Szachary i związana z tym nadzieja na miłość. Szansą dla Farby - odnalezienie babci, a co za tym idzie realizacja wstydliwych marzeń o domu i stabilizacji. Podczas swych peregrynacji bohaterowie stopniowo poznają prawdę o własnym wnętrzu, a także o tym, co ich tak naprawdę łączy. Tym czymś jest nieautentyczność i rozpaczliwa tęsknota za autorytetem, wzorcem, na którym można oprzeć się w życiu. Zarówno bowiem luz Farby, jak i wiara Cypa są naskórkowe, nie potwierdzone głębokim, osobistym wyborem. Film Michała Rosy utrzymany jest w konwencji paradokumentu, co dodatkowo podkreślają zdjęcia Mieczysława Anweilera i muzyka Mateusza Pospieszalskiego - od czasu "Gorącego czwartku" stałych współpracowników śląskiego reżysera. Wrażenie akreacyjnego podglądania rzeczywistości potęguje obsadzenie kluczowych ról mało znanymi aktorami. Wyjątek od tej reguły stanowi udział Agnieszki Krukówny, która jako tytułowa Farba tworzy znakomitą kreację, na której wspiera się cała konstrukcja filmu. Za tę rolę aktorka otrzymała w 1999 r. "Złotą Kaczkę" miesięcznika""Film". O Michale Rosie mówi się, że - jako jeden z nielicznych - ukazuje w swych filmach prawdę o polskiej współczesności. Ten urodzony w 1963 roku twórca początkowo zamierzał być architektem. Skończywszy Wydział Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach, podjął jednak studia reżyserskie na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Dopiero tam odnalazł swe właściwe powołanie. Zdobył nominację do studenckiego Oscara za etiudę pt."Gry i zabawy wojskowe"(1991). W tym krótkim, lecz poruszającym filmie - jak powie w późniejszym o kilka lat wywiadzie -"odreagowywał roczny pobyt w wojsku". "Gry i zabawy... "jako jedne z pierwszych ukazały grozę zjawiska"fali", śmiało i bez ogródek podejmowały temat jeszcze do niedawna stanowiący tabu. Świat młodocianych drobnych przestępców przedstawił z kolei w scenariuszu"Gorącego czwartku"(1994) - debiucie fabularnym, uhonorowanym kilkoma nagrodami na FPFF w Gdańsku. Reżyser świetnie połączył tu poetykę ballady z ostrym kinem społeczno - obyczajowym, dając pełen przenikliwych obserwacji obraz beznadziejnej egzystencji trzech śląskich trzynastolatków parających się kradzieżami i paserstwem. Mimo niezaprzeczalnych wartości artystycznych"Gorący czwartek"nigdy nie pojawił się w kinach. Doczekał się ledwie emisji telewizyjnej. 04:35 NIKT TYLKO TY Program muzyczny, 31 min, Polska, 1972 Reżyseria: Janusz Rzeszewski Scenariusz: Wojciech Furman Prowadzący: Tadeusz Ross Wykonawcy: Ewa Miodyńska, Małgorzata Niemirska, Jadwiga Wejcman, Ewa Wiśniewska, Tadeusz Ross, Elżbieta Bojanowicz, Krystyna Janowska, Halina Łęska, Joanna Podczaska Program rozrywkowy oparty na piosenkach z repertuaru przedwojennych gwiazd polskiego kabaretu: Hanki Ordonówny, Miry Zimińskiej - Sygietyńskiej i Zuli Pogorzelskiej. 05:15 TAMTE LATA, TAMTE DNI - RADOSŁAW PIWOWARSKI Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć-Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem gościem programu jest reżyser Radosław Piwowarski. Autor kultowych filmów, takich jak "Pociąg do Hollywood" czy "Yesterday" wspomina dorastanie w artystycznym domu, pełnym ciepła i miłości. Rodzice przekazali mu zamiłowanie do sztuki oraz przekonanie, że "artysta szczęśliwy jest wtedy, gdy może tworzyć to, co chce". Rzeźby Edwarda Piwowarskiego oraz mozaiki Moniki Piwowarskiej do dziś oglądać można na jednym z osiedli na warszawskim Żoliborzu.