TVP3 Kraków                         Niedziela, 15.10.2023


Zmiany z dnia 26.09.2023
w stosunku do raportu z dnia 22.09.2023

(dodano pozycję programową)
03:10 ZDZISŁAW NAJDER. CHCIAŁEM BYĆ LOTNIKIEM

Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2017
Reżyseria: Mieczysław Voght
Scenariusz: Mieczysław Voght

Film zajmuje się zasadniczo jednym aspektem życia Zdzisława Najdera, jego bezpośrednim zaangażowaniem w działania o charakterze politycznym, co pozwoliło mu być w większej lub mniejszej mierze uczestnikiem albo świadkiem wielu wydarzeń istotnych dla współczesnej historii Polski. Film koncentruje się na latach 1975 - 1992. Jest to zapewne najciekawsza i najważniejsza dla polskiego życia publicznego część biografii Zdzisława Najdera, przypadająca na okres ustrojowej transformacji Polski i zmiany jej sytuacji geopolitycznej. W roku 1975, inspirowany między innymi rozmowami ze Zbigniewem Brzezińskim, Zdzisław Najder podejmuje decyzję o utworzeniu Polskiego Porozumienia Niepodległościowego. Kolejne poruszane tematy w filmie to: pełnienie przez niego - z amerykańskiego namaszczenia - funkcji dyrektora Polskiej Rozgłośni Radia Wolna Europa po ogłoszeniu stanu wojennego w Polsce, zaoczny wyrok śmierci, jaki otrzymał od władz PRL - u pod zarzutem rzekomego szpiegostwa na rzecz USA, a także odejście z pracy w Radiu Wolna Europa wskutek konfliktu z Amerykanami oraz praca doradcy Komisji Zagranicznej NSZZ Solidarność w Brukseli, z którą wiązał się udział w wizytach Lecha Wałęsy na Zachodzie, a następnie, już po upadku komunizmu i unieważnieniu ciążącego na nim wyroku śmierci, powrót do kraju w lutym 1990 r. Kolejne dwa lata to okres bardzo brzemienny w wydarzenia polityczne, niezwykle ważny dla finalnego rezultatu polskiej transformacji. W tym czasie Zdzisław Najder był w samym centrum polskiej polityki z racji pełnienia wielu eksponowanych funkcji. Na mocy decyzji Lecha Wałęsy objął stanowisko przewodniczącego Komitetu Obywatelskiego przy 
Przewodniczącym Solidarności (Komitet po objęciu przez Lecha Wałęsę prezydentury został przekształcony w Krajowy Komitet Obywatelski). Komitet ze Zdzisławem Najderem na czele miał w intencji Lecha Wałęsy być polityczną przeciwwagą dla Obywatelskiego Komitetu Parlamentarnego, któremu przewodniczył Bronisław Geremek i w którym dominowało środowisko tzw. lewicy laickiej. Zdzisław Najder był też członkiem Komitetu Doradczego Prezydenta Lecha Wałęsy, a następnie został szefem doradców premiera Olszewskiego. Do tego należy dodać istotną rolę Najdera w sztabie wyborczym Lecha Wałęsy przed jego prezydencką elekcją oraz nieformalne uczestnictwo w obu misjach utworzenia rządu przez Jana Olszewskiego nieudanej w roku 1990 i udanej w roku 1991, a także przewodniczenie stworzonemu przez siebie Klubowi Atlantyckiemu, który zainicjował starania Polski o przyłączenie się do NATO.