TVP Dokument                         Poniedziałek, 16.10.2023


Zmiany z dnia 22.09.2023
w stosunku do raportu z dnia 18.09.2023

(zmodyfikowano opis: Omówienie)
15:15 NAJDZIKSZE WYSPY ŚWIATA - DZIKIE WYSPY. JAPONIA - KRAINA KONTRASTÓW
(WILDEST ISLANDS: JAPAN: ISLANDS OF EXTREMES)

Cykl dokumentalny, 51 min, Niderlandy (Holandia), 2013

Fascynująca podróż po najbardziej egzotycznych wyspach świata. Te wyspy to najczęściej siedliska niezwykłych okazów fauny i flory. Endemiczne gatunki, rzadkie okazy, cudowne krajobrazy zachowane przez setki lat, nietknięte przez ludzi i rozwój cywilizacji. W pierwszym odcinku zostały przedstawione wyspy Japonii, w kolejnych wyspy dorzecza Amazonki, Kanady, Filipin oraz Falklandy. 
Japonia to blisko 7000 wysp na północno - zachodnim Pacyfiku. Są położone w strefach o wielkiej różnorodności klimatu. Od subtropików, przez gęste lasy, po namorzynowe mokradła. Wyspy leżą na trzech z siedmiu płyt tektonicznych świata, dlatego Japonia jest jednym z najbardziej niestabilnych obszarów na naszej planecie. 90 procent trzęsień ziemi zachodzi właśnie tutaj, a tsunami uderza z niszczącą siłą. Cztery piąte kraju zajmują góry, powstałe w czasie gwałtownych ruchów geologicznych. Wśród nich znajduje się 186 wulkanów, z których jedna trzecia jest aktywna. Wyspy są domem dla ogromnej rozmaitości gatunków zwierząt, które można spotkać wyłącznie tutaj. Zwierzęta nauczyły się przetrwania w wielu środowiskach, często zmieniając przeciwności na swoją korzyść. Najbardziej jest to widoczne w samym sercu Japonii. Jugokudani po japońsku oznacza "dolina piekieł" - to teren górzysty w środku Honsiu, jednej z czterech głównych wysp Japonii. Gruba warstwa śniegu okrywa tu ziemię przez 4 miesiące w roku. Krajobraz wygląda smutno i niegościnnie. Jest jednak pewne zwierzę, które wyjątkowo dobrze się czuje w Dolinie Piekieł i świetnie ją wykorzystuje. To makaki japońskie, zwane małpami śnieżnymi. Poza ludźmi są jedynymi naczelnymi, które są w stanie żyć tak daleko na północy. Grube futro pozwala im wytrzymać niskie temperatury. Półwysep Shiretoko na północy Hokkaido graniczy z najzimniejszym morzem w Azji Wschodniej. Morze Ochockie zimą jest całkowicie pokryte lodem. Lód tworzy się we wschodniej Rosji i jest pchany na południe przez prądy oceaniczne. Gdy zimne prądy docierają tu z Rosji, ciepłe, tropikalne napływają z południa. Podczas zderzenia następuje eksplozja planktonu. Wtedy na żer przypływają liczne ławice ryb. Wody te stają się najbogatszym w pokarm miejscem. Każdej zimy jedna trzecia światowej populacji bielika olbrzymiego migruje tu z Rosji. To największe orły na świecie. Również bieliki zwyczajne patrolują tę okolicę. Występujące na Hokkaido żurawie mandżurskie to największe ptaki Japonii, są nazywane tancho, czyli "czerwona góra". Żyją ponad 50 lat i łączą się w pary na całe życie. Ostre warunki zimowe utrudniają przetrwanie nawet najodporniejszym stworzeniom. Niektóre są zmuszone wyjść na żer z ukrycia, tak jak jedno z najniezwyklejszych zwierząt Japonii - serau kędzierzawy. Serau można napotkać głównie na Honsiu i dwóch innych japońskich wyspach - Sikoku i Kiusiu. Zazwyczaj żyją samotnie, i w przeciwieństwie do innych zwierząt, żerują zarówno w dzień, jak i w nocy. Doroczne kwitnienie wiśni, zwane sakura, to jedno z największych świąt w Japonii. Fala różowości i bieli zalewa cały kraj. Sakura zaczyna się na południowych wyspach w styczniu, a do Hokkaido dociera w końcu kwietnia. Wiśnie zakwitają na bardzo krótko. Po kilku tygodniach kwiaty znikają. 
Ponad 800 km na południe od Hokkaido wznoszą się Alpy Japońskie. Gdy rośnie wiosenna temperatura, topniejący śnieg zasila wiele rzek, płynących z gór. Ryby gromadzą się na tarło i jest to sygnał dla najpracowitszych ptaków Japonii - kormoranów. Od 1300 lat ciekawe zjawisko odbywa się na rzece Nagara w środkowej części Honsiu. Obyczaj nazywa się ukai i przerodził się w swoisty przemysł. Wczesnym popołudniem rybak przygotowuje do pracy swoją "załogę", czyli stado wytresowanych kormoranów. Dla mistrzów w łowieniu ryb, zadanie jest proste. Każdy ptak potrafi jednorazowo utrzymać do sześciu ryb w gardle. Niektóre łowią do 60 ryb na godzinę. 230 km od południowych Alp Honsiu, inny nocny myśliwy szykuje się do polowania. To salamandra olbrzymia japońska, która nie zmieniła się od blisko 30 milionów lat. Jest największym płazem na świecie, osiąga nawet dwa metry długości. 
Okinawa jest najdalej wysuniętym na południe regionem Japonii. To grupa blisko 160 wysp, rozciągających się na 560 km. Iriomote jest drugą co do wielkości wyspą w Okinawie oraz granicą Japonii. Nazwana Galapagos Wschodu, jest pokryta subtropikalnymi lasami, z wodospadami i namorzynowymi mokradłami. Bujną dżunglę zamieszkują rzadkie gatunki zwierząt i porastają rzadkie gatunki roślin. Nad lasem góruje wyspiarski olbrzym drzewo z gatunku brezylka sappan. Sięga 18 metrów wysokości i jest największym drzewem w Okinawie. Rozciągając się na ponad 2400 km wyspy japońskie doświadczają ogromnej rozmaitości klimatu i warunków. Mieszkające tu zwierzęta przystosowują się do nich. Dzika przyroda rozwija się w mroźnych górach i parnych dżunglach. Wszystkie stworzenia posiadły sekret przetrwania na japońskich wyspach kontrastów.