TVP Nauka Poniedziałek, 16.10.2023 06:00 JAK ŻYJE LAS... - LEŚNIK CHRONI I POMAGA Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Wojciech Słowik Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 06:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /75/ Reality show, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Dzisiaj będzie bajkowo. Nad jeziorkiem Szmaragdowym w Szczecinie mieszkają zwierzęta, które w obiegowej opinii mają bardzo złą sławę. Jak głoszą legendy, wypijają krew, śpią do góry nogami i wkręcają się we włosy. To nietoperze, które po kilkudniowej opiece w domu pani Basi wypuszczane są na wolność. Poznański Ogród Zoologiczny i bajkowe obrazy. Nagle pojawia się ten Zły czy Groźny, postrach pozostałych stworzeń, jedne z najstarszych zwierząt ogrodu - kajmany okularowe. Ale to nie wszystko. Za chwilę zobaczycie - nazywane smokami - warany z Komodo. W kąciku behawiorystycznym nasze ulubione zwierzęta, czyli psy. I kolejne informacje, jak radzić sobie z lękiem separacyjnym naszego pupila. Kącik adopcyjny wypełnią dzisiaj psiaki ze schroniska w Sochaczewie, gdzie obecnie czeka na domy 75 psiaków, między innymi dwaj seniorzy: Kajtek i Hipcio. 07:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (69) - ANAKONDA - POLOWANIE Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2009 Wojciech Cejrowski odbywa podróż po Wenezueli. W programie: łapanie anakondy - wielkiego dusiciela, polowanie na wenezuelskie krokodyle, łowienie krwiożerczych piranii. Ponadto degustacja mięsa żółwia. 07:35 CZY WIESZ, ŻE? - /193/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 08:10 NA WSZELKI WYPADEK! - POPARZENIA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Oparzenia należą do dramatycznych urazów, które mogą dotknąć każdego człowieka, a według statystyk, oparzeniom ulega 10% naszej populacji, z czego większość to dzieci. Co robić w przypadku oparzeń? Jak rozpoznać rodzaj oparzenia? A co najważniejsze, jak złagodzić ból i zapobiec powstaniu blizny? Ale na początek warto powiedzieć, co to jest poparzenie i kiedy o nim mówimy. "Na wszelki WYPADEK!" to cykl, w którym ratownicy i lekarze uczą, jak skutecznie udzielać pierwszej pomocy. Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Udzielając pierwszej pomocy oparzonemu, zawsze w pierwszej kolejności pamiętamy o zapewnieniu bezpieczeństwa ratownikowi. Należy odciąć źródło energii, a chorego zaopatrywać w bezpiecznym miejscu. 08:35 ASTRONARIUM - 15/23 (166) - TŁO FAL GRAFITACYJNYCH Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski, Agnieszka Słowikowska, Maciej Mikołajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Magazyn astronomiczny. 09:10 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - AZJA: ŻYCIE I ŚMIERĆ (VOYAGE OF CONTINENTS - THE TECTONICS OF LIFE AND DEATH - ODC. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Yanick Rose Muzyka: Sylvain Moreau Na samym początku Ziemia była kulą ciekłej materii. Jakikolwiek utwardzony ląd natychmiast się topił w rozgrzanym do czerwoności jądrze Ziemi. W miarę schładzania się planety powstawały pływające wyspy stałej materii. Był to proces trwający miliardy lat. W tym odcinku poznamy historię tektoniczną Azji. Jest ona wyjątkowo burzliwa. Największy kontynent Ziemi doświadczał wybuchów wulkanów o sile skutkującej najstraszliwszymi w historii naszej planety spustoszeniami. Te procesy wciąż trwają. Od utworzenia się pierwszych mas lądu na Syberii aż po kolizję z Indiami Azja nigdy nie przestała się zmieniać. Jest największym i najbardziej różnorodnym kontynentem - domem dla 4 miliardów ludzi żyjących w 50 krajach! Wiemy już, że to siły tektoniczne Azji spowodowały największe masowe wymieranie życia w historii Ziemi. To tu zakończyło się panowanie dinozaurów i zostały uformowane najbardziej majestatyczne góry na świecie. Wiemy również, że ta sama energia zachowała życie na odizolowanym mikrokontynencie. Wraz z autorami filmu wędrujemy po całym kontynencie azjatyckim, a nasza wędrówka zaczyna się nad jeziorem Bajkał. To najstarsze i najgłębsze jezioro na świecie uważane jest za sanktuarium geologii azjatyckiej. Skały znalezione na jego brzegu opowiadają historię trzech miliardów lat, niemal od początku naszej planety. 10:10 RAPORT NAUKOWY - /54/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 10:40 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - EFEKT ANGELINY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Marta Gołąb - Kocięcka, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Odcinek pokazujący operację usunięcia jajników. Pokazujemy nie tyko procedurę, ale przede wszystkim tłumaczymy powody jej wykonania, wracając do 2013 roku, kiedy hollywoodzka aktorka, Angelina Jolie, ogłosiła, że usunęła jajniki oraz piersi ze względu na obciążenie mutacją genową. Tłumacząc, czym są mutacje BRCA1, BRCA2 oraz PALB, omawiamy możliwości profilaktyki oparte o badanie genetyczne. 11:10 JAK ŻYJE LAS... - LEŚNIK CHRONI I POMAGA Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Wojciech Słowik Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 11:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /75/ Reality show, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Dzisiaj będzie bajkowo. Nad jeziorkiem Szmaragdowym w Szczecinie mieszkają zwierzęta, które w obiegowej opinii mają bardzo złą sławę. Jak głoszą legendy, wypijają krew, śpią do góry nogami i wkręcają się we włosy. To nietoperze, które po kilkudniowej opiece w domu pani Basi wypuszczane są na wolność. Poznański Ogród Zoologiczny i bajkowe obrazy. Nagle pojawia się ten Zły czy Groźny, postrach pozostałych stworzeń, jedne z najstarszych zwierząt ogrodu - kajmany okularowe. Ale to nie wszystko. Za chwilę zobaczycie - nazywane smokami - warany z Komodo. W kąciku behawiorystycznym nasze ulubione zwierzęta, czyli psy. I kolejne informacje, jak radzić sobie z lękiem separacyjnym naszego pupila. Kącik adopcyjny wypełnią dzisiaj psiaki ze schroniska w Sochaczewie, gdzie obecnie czeka na domy 75 psiaków, między innymi dwaj seniorzy: Kajtek i Hipcio. 12:15 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (69) - ANAKONDA - POLOWANIE Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2009 Wojciech Cejrowski odbywa podróż po Wenezueli. W programie: łapanie anakondy - wielkiego dusiciela, polowanie na wenezuelskie krokodyle, łowienie krwiożerczych piranii. Ponadto degustacja mięsa żółwia. 12:45 CZY WIESZ, ŻE? - /193/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:25 NA WSZELKI WYPADEK! - POPARZENIA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Oparzenia należą do dramatycznych urazów, które mogą dotknąć każdego człowieka, a według statystyk, oparzeniom ulega 10% naszej populacji, z czego większość to dzieci. Co robić w przypadku oparzeń? Jak rozpoznać rodzaj oparzenia? A co najważniejsze, jak złagodzić ból i zapobiec powstaniu blizny? Ale na początek warto powiedzieć, co to jest poparzenie i kiedy o nim mówimy. "Na wszelki WYPADEK!" to cykl, w którym ratownicy i lekarze uczą, jak skutecznie udzielać pierwszej pomocy. Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Udzielając pierwszej pomocy oparzonemu, zawsze w pierwszej kolejności pamiętamy o zapewnieniu bezpieczeństwa ratownikowi. Należy odciąć źródło energii, a chorego zaopatrywać w bezpiecznym miejscu. 14:00 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - AZJA: ŻYCIE I ŚMIERĆ (VOYAGE OF CONTINENTS - THE TECTONICS OF LIFE AND DEATH - ODC. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Yanick Rose Muzyka: Sylvain Moreau Na samym początku Ziemia była kulą ciekłej materii. Jakikolwiek utwardzony ląd natychmiast się topił w rozgrzanym do czerwoności jądrze Ziemi. W miarę schładzania się planety powstawały pływające wyspy stałej materii. Był to proces trwający miliardy lat. W tym odcinku poznamy historię tektoniczną Azji. Jest ona wyjątkowo burzliwa. Największy kontynent Ziemi doświadczał wybuchów wulkanów o sile skutkującej najstraszliwszymi w historii naszej planety spustoszeniami. Te procesy wciąż trwają. Od utworzenia się pierwszych mas lądu na Syberii aż po kolizję z Indiami Azja nigdy nie przestała się zmieniać. Jest największym i najbardziej różnorodnym kontynentem - domem dla 4 miliardów ludzi żyjących w 50 krajach! Wiemy już, że to siły tektoniczne Azji spowodowały największe masowe wymieranie życia w historii Ziemi. To tu zakończyło się panowanie dinozaurów i zostały uformowane najbardziej majestatyczne góry na świecie. Wiemy również, że ta sama energia zachowała życie na odizolowanym mikrokontynencie. Wraz z autorami filmu wędrujemy po całym kontynencie azjatyckim, a nasza wędrówka zaczyna się nad jeziorem Bajkał. To najstarsze i najgłębsze jezioro na świecie uważane jest za sanktuarium geologii azjatyckiej. Skały znalezione na jego brzegu opowiadają historię trzech miliardów lat, niemal od początku naszej planety. 15:00 SONDY KOSMICZNE - CZERWONE ŁAZIKI (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, USA, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. Ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 15:35 SONDY KOSMICZNE - WEWNĘTRZNE KRĘGI PIEKŁA (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, USA, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. Ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 16:00 RAPORT NAUKOWY - /54/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 16:30 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - EFEKT ANGELINY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Marta Gołąb - Kocięcka, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Odcinek pokazujący operację usunięcia jajników. Pokazujemy nie tyko procedurę, ale przede wszystkim tłumaczymy powody jej wykonania, wracając do 2013 roku, kiedy hollywoodzka aktorka, Angelina Jolie, ogłosiła, że usunęła jajniki oraz piersi ze względu na obciążenie mutacją genową. Tłumacząc, czym są mutacje BRCA1, BRCA2 oraz PALB, omawiamy możliwości profilaktyki oparte o badanie genetyczne. 17:00 JAK TO DZIAŁA - EKOLOGIA - WIATR Magazyn, 20 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Radosław Brzózka Prowadzący: Radosław Brzózka Radek Brzózka zabiera widzów zarówno do starego, nieczynnego już wiatraka, który jeszcze do niedawna pracował jako młyn, jak i do nowoczesnej elektrowni wiatrowej, która w całkowicie ekologiczny sposób produkuje energię. Autor opowiada i pokazuje, jak możemy wykorzystać wiatr dla naszych potrzeb, jak produkowane są nowoczesne elektrownie wiatrowe oraz jakie są zasady ich działania. Wybiegamy w przyszłość, pokazując, jak już w Europie jest, a jak niedługo w Polsce może być wykorzystana stabilna siła wiatru nad morzem. Pokazujemy, jak wiele komponentów wiatraków produkowanych jest w Polsce oraz jaką korzyść możemy odnieść, wykorzystując to bezpłatne i bardzo czyste źródło energii. Radek Brzózka, pasjonat nauki i techniki, znany widzom TVP m.in. z programu "Jak to działa?", specjalnie dla TVP Nauka przygotował serię "Jak to działa - Ekologia", w której przybliża widzom naukowe rozwiązania służące ochronie naszej planety, bezpieczeństwu i komfortowi naszego życia. 17:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /76/ Reality show, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Yuki to papuga kakadu adoptowana przez Michała. Poznajemy ją podczas badań, które mogą wykluczyć lub potwierdzić obecność w jej organizmie wirusa Borna i śmiertelnego cirko wirusa. Wyjaśniamy dzisiaj problem - kot bezdomny czy kot wolnobytujący? Jak je odróżniać? Te wolnobytujące mają u nas status dzikich zwierząt i prawo do życia w otaczającej nas naturze. Zobaczycie też, jak Farcik, kociak wyłowiony z rzeki, znalazł suchy i ciepły dom. W kąciku behawiorystycznym zoopsycholog, trener zwierząt, Agata Kokocińska - Kusiak opowie, jak zapewnić myszkom szczęśliwe życie pod naszym dachem. A w kąciku adopcyjnym psiak Misiek, podopieczny szczecińskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. 18:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (70) WENEZUELSCY KOWBOJE - NAJWIĘKSZA ŁĄKA ŚWIATA Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2009 Tym razem obrazki z życia wenezuelskich kowbojów: życie codzienne na wenezuelskim rancho. Widzowie dowiedzą się, czym llaneros, czyli właśnie wenezuelscy kowboje, różnią się od amerykańskiego pierwowzoru. Poznamy ich stroje, zwyczaje i mentalność. Zobaczymy, jak wygląda opieka nad bydłem i znakowanie stada. Przyjrzymy się krajobrazowi llanosów - wenezuelskiej sawanny, Wojciech Cejrowski opowie o jej klimacie i porach roku. 18:35 CZY WIESZ, ŻE? - /194/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:05 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - EFEKT ANGELINY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Marta Gołąb - Kocięcka, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Odcinek pokazujący operację usunięcia jajników. Pokazujemy nie tyko procedurę, ale przede wszystkim tłumaczymy powody jej wykonania, wracając do 2013 roku, kiedy hollywoodzka aktorka, Angelina Jolie, ogłosiła, że usunęła jajniki oraz piersi ze względu na obciążenie mutacją genową. Tłumacząc, czym są mutacje BRCA1, BRCA2 oraz PALB, omawiamy możliwości profilaktyki oparte o badanie genetyczne. 19:35 ASTRONARIUM - 14/21 (125) - ARCHEOASTRONOMIA Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Magazyn astronomiczny. 20:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - NARODZINY BOMBY ATOMOWEJ - KARA ZA GRZECHY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. Ten odcinek opowiada o naukowcach, którzy stali za Projektem Manhattan - ogromnym przedsięwzięciem, które stworzyło bombę atomową. Wszystko zaczęło się od listu Alberta Einsteina skierowanego do prezydenta USA, Franklina D. Roosevelta. W liście tym Einstein podkreślił, że nazistowskie Niemcy wykorzystywały energię jądrową do budowy niezwykle potężnej bomby nowego typu, która mogłaby niszczyć całe porty i skłonił Roosevelta do zlecenia prac nad opracowaniem bomby atomowej. Bohaterem głównym odcinka jest Robert Oppenheimer, ojciec bomby atomowej, który przewodził naukowcom, którzy nad nią pracowali; film ujawnia grzech i karę naukowców zaangażowanych w rozwój broni jądrowej. 21:00 TAJEMNICE PIRAMID - OSTATNIE TAJEMNICE /4/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 22:00 RAPORT NAUKOWY - /54/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 22:30 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - EFEKT ANGELINY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Marta Gołąb - Kocięcka, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Odcinek pokazujący operację usunięcia jajników. Pokazujemy nie tyko procedurę, ale przede wszystkim tłumaczymy powody jej wykonania, wracając do 2013 roku, kiedy hollywoodzka aktorka, Angelina Jolie, ogłosiła, że usunęła jajniki oraz piersi ze względu na obciążenie mutacją genową. Tłumacząc, czym są mutacje BRCA1, BRCA2 oraz PALB, omawiamy możliwości profilaktyki oparte o badanie genetyczne. 23:00 JAK TO DZIAŁA - EKOLOGIA - WIATR Magazyn, 20 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Radosław Brzózka Prowadzący: Radosław Brzózka Radek Brzózka zabiera widzów zarówno do starego, nieczynnego już wiatraka, który jeszcze do niedawna pracował jako młyn, jak i do nowoczesnej elektrowni wiatrowej, która w całkowicie ekologiczny sposób produkuje energię. Autor opowiada i pokazuje, jak możemy wykorzystać wiatr dla naszych potrzeb, jak produkowane są nowoczesne elektrownie wiatrowe oraz jakie są zasady ich działania. Wybiegamy w przyszłość, pokazując, jak już w Europie jest, a jak niedługo w Polsce może być wykorzystana stabilna siła wiatru nad morzem. Pokazujemy, jak wiele komponentów wiatraków produkowanych jest w Polsce oraz jaką korzyść możemy odnieść, wykorzystując to bezpłatne i bardzo czyste źródło energii. Radek Brzózka, pasjonat nauki i techniki, znany widzom TVP m.in. z programu "Jak to działa?", specjalnie dla TVP Nauka przygotował serię "Jak to działa - Ekologia", w której przybliża widzom naukowe rozwiązania służące ochronie naszej planety, bezpieczeństwu i komfortowi naszego życia. 23:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /76/ Reality show, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Yuki to papuga kakadu adoptowana przez Michała. Poznajemy ją podczas badań, które mogą wykluczyć lub potwierdzić obecność w jej organizmie wirusa Borna i śmiertelnego cirko wirusa. Wyjaśniamy dzisiaj problem - kot bezdomny czy kot wolnobytujący? Jak je odróżniać? Te wolnobytujące mają u nas status dzikich zwierząt i prawo do życia w otaczającej nas naturze. Zobaczycie też, jak Farcik, kociak wyłowiony z rzeki, znalazł suchy i ciepły dom. W kąciku behawiorystycznym zoopsycholog, trener zwierząt, Agata Kokocińska - Kusiak opowie, jak zapewnić myszkom szczęśliwe życie pod naszym dachem. A w kąciku adopcyjnym psiak Misiek, podopieczny szczecińskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. 00:20 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (70) WENEZUELSCY KOWBOJE - NAJWIĘKSZA ŁĄKA ŚWIATA Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2009 Tym razem obrazki z życia wenezuelskich kowbojów: życie codzienne na wenezuelskim rancho. Widzowie dowiedzą się, czym llaneros, czyli właśnie wenezuelscy kowboje, różnią się od amerykańskiego pierwowzoru. Poznamy ich stroje, zwyczaje i mentalność. Zobaczymy, jak wygląda opieka nad bydłem i znakowanie stada. Przyjrzymy się krajobrazowi llanosów - wenezuelskiej sawanny, Wojciech Cejrowski opowie o jej klimacie i porach roku. 00:50 CZY WIESZ, ŻE? - /194/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:35 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - EFEKT ANGELINY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Marta Gołąb - Kocięcka, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Odcinek pokazujący operację usunięcia jajników. Pokazujemy nie tyko procedurę, ale przede wszystkim tłumaczymy powody jej wykonania, wracając do 2013 roku, kiedy hollywoodzka aktorka, Angelina Jolie, ogłosiła, że usunęła jajniki oraz piersi ze względu na obciążenie mutacją genową. Tłumacząc, czym są mutacje BRCA1, BRCA2 oraz PALB, omawiamy możliwości profilaktyki oparte o badanie genetyczne. 02:10 ASTRONARIUM - 14/21 (125) - ARCHEOASTRONOMIA Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Magazyn astronomiczny. 02:50 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - NARODZINY BOMBY ATOMOWEJ - KARA ZA GRZECHY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. Ten odcinek opowiada o naukowcach, którzy stali za Projektem Manhattan - ogromnym przedsięwzięciem, które stworzyło bombę atomową. Wszystko zaczęło się od listu Alberta Einsteina skierowanego do prezydenta USA, Franklina D. Roosevelta. W liście tym Einstein podkreślił, że nazistowskie Niemcy wykorzystywały energię jądrową do budowy niezwykle potężnej bomby nowego typu, która mogłaby niszczyć całe porty i skłonił Roosevelta do zlecenia prac nad opracowaniem bomby atomowej. Bohaterem głównym odcinka jest Robert Oppenheimer, ojciec bomby atomowej, który przewodził naukowcom, którzy nad nią pracowali; film ujawnia grzech i karę naukowców zaangażowanych w rozwój broni jądrowej.