TVP Historia Poniedziałek, 06.11.2023 06:35 BYŁ TAKI DZIEŃ - 6 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1893 - śmierć Piotra Czajkowskiego; 1917 - początek rewolty bolszewików, zwanej później rewolucją październikową; 1939 - "Sonderaktion Krakau"; 1951 - z fabryki na Żeraniu wyjechała pierwsza "warszawa"; 07:10 STULECIE WINNYCH - ODC. 49 (S. IV, ODC. 10) Serial historyczny, obyczajowy, 43 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Śliskowski Scenariusz: Ariadna Lewańska, Monika Franczak, Małgorzata Retei Aktorzy: Arkadiusz Janiczek, Urszula Grabowska, Magdalena Walach, Stefan Pawłowski, Piotr Rogucki, Weronika Humaj, Kamila Bujalska, Arkadiusz Janiczek, Patryk Szwichtenberg, Maria Pawłowska, Paweł Małaszyński, Andrzej Andrzejewski, Jacek Knap, Filip Gurłacz, Krzysztof Cybulski Zdjęcia: Piotr Śliskowski, Piotr Śliskowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Mania bardzo tęskni za Ryśkiem. Zaczyna wątpić w to, czy kiedykolwiek się zobaczą. Basia awansuje, zostaje ordynatorem oddziału w szpitalu. Sfrustrowany Tomek, obwinia żonę o swoje niepowodzenia. Poza tym wszystko zaczyna się układać. Julian rusza z programem leczenia niepłodności, a Kasia dostaje główną rolę. Gdy Komornicki grozi Małgosi, Czerwiec nakazuje mu trzymać się z dala od rodziny. I nagle wszystko zaczyna się sypać. Julian traci lecznicę, a Kasia rolę w teatrze. Okazuje się, że ktoś donosi na Winnych. Czy to zemsta Komornickiego? 08:20 HISTORIA POLSKI - ZAPOMNIANY LEGION Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2016 Reżyseria: Przemysław Bednarczyk Scenariusz: Przemysław Bednarczyk Film dokument historyczny, opowiadający o dziejach Legionu Puławskiego, jednostki sformowanej przez działaczy obozu narodowego w latach 1914 - 1915, która walczyła na froncie wschodnim I wojny światowej u boku armii rosyjskiej. Swój chrzest bojowy Legion przeszedł pod Iłżą, uczestnicząc w maju 1915 roku w bitwie pod Pakosławiem. Wśród żołnierzy tej formacji znajdowali się ochotnicy z terenów zaboru rosyjskiego i oficerowie Polacy w służbie carskiej. Wielu zapisało wspaniałą kartę w okresie walk o niepodległość, a także w służbie II Rzeczypospolitej. Wśród nich był m. in. późniejszy znany hollywoodzki reżyser Richard (Ryszard) Bolesławski. Historię Legionu Puławskiego przyćmiła jednak legenda Legionów Piłsudskiego. 09:25 PO PRLU - JESIEŃ LUDÓW 25 min, Polska, 2019 Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski Prowadzący: Beata Michniewicz Zdjęcia: Michał Jarosiński, Witold Karaś, Marcin Krynicki Jesień Ludów to bardzo popularne publicystyczne określenie procesu rozpadu rządów komunistycznych w bloku wschodnim w Europie Środkowo - Wschodniej, którego nasilenie przypadło na jesień 1989. Charakter wydarzeń z 1989 roku nasuwał skojarzenie z Wiosną Ludów z 1848 roku. W programie szukamy odpowiedzi między innymi na pytania: kiedy zaczęła się Jesień Ludów, jaki był wpływ pierestrojki na jej przebieg, oraz dlaczego Polacy i Węgrzy byli liderami tych zmian. 10:00 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - MUZEUM PAMIĘCI SYBIRU W BIAŁYMSTOKU Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Syberia to nie tylko nazwa geograficzna. To także doświadczenie cierpienia wielu pokoleń Polaków, które głęboko wrosło w naszą historię. To miejsce zsyłki. Jako pierwsi na Syberię trafili jeńcy wojenni wzięci do niewoli podczas wojen Stefana Batorego z Iwanem IV Groźnym, prowadzonych z Moskwą na początku XVII wieku. Na Syberię zostało zesłanych co najmniej pięć tysięcy konfederatów barskich. Ich los podzielili później uczestnicy insurekcji kościuszkowskiej. Na Sybir władze carskie pognały około półtora tysiąca uczestników powstania listopadowego. Zsyłka była metodą karania "polskich buntowników". Taki los spotkał około 40 tys. pojmanych powstańców styczniowych, a później uczestników rewolucji 1905 roku i wszystkich, którzy aż do wybuchu wielkiej wojny w 1914 roku walczyli o odzyskanie niepodległości i wyrwanie spod dominacji rosyjskiej. Związek Sowiecki traktował Syberię jako miejsce pozbycia się politycznych przeciwników. Zanim jednak tak się stało, czerpał korzyści z niewolniczej pracy osadzonych tu więźniów. Tu wywożono Polaków w ramach tzw. "operacji polskiej" przeprowadzonej w Związku Sowieckim w latach 1937 - 1938. Tu trafiali też obywatele polscy po agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku, w czterech deportacjach, a także po zakończeniu II wojny światowej. To tym pokoleniom Polaków dedykowane jest Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku. 10:25 POLSKA I ŚWIAT Z HISTORIĄ W TLE - SKRZYDŁA NAD POLSKĄ F - 16 FIGHTING FALCON Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2013 Reżyseria: Tadeusz Arciuch Scenariusz: Tadeusz Arciuch Zrealizować młodzieńcze marzenia o lataniu i zasiąść za sterami F - 16; takie pragnienie ma większość chłopców, ale pilotami wojskowymi, a w szczególności pilotami Combat Ready, czyli pilotami zdolnymi do latania w warunkach bokowych, zostają bardzo nieliczni. Współczesne lotnictwo wojskowe to zderzenie człowieka z supertechnologią XXI w. Nowoczesny samolot myśliwski zmusza ciało i umysł pilota do wykonywania bardzo precyzyjnych działań w ekstremalnych warunkach. Supermyśliwiec to oczywiście "top gun" lotnictwa operacyjnego, ale współczesne lotnictwo wojskowe to cała gama maszyn o innym przeznaczeniu: samoloty wsparcia, transportowe, rozpoznania, helikoptery, bez których współczesna armia nie może funkcjonować. Polskie Siły Powietrzne zgodziły się udostępnić dotąd niepublikowane materiały ze swoich baz lotniczych, a nawet pokazać tajne do tej pory sfery szkolenia, służby w powietrzu, codziennej pracy lotnictwa wojskowego i funkcjonowania bez lotnictwa taktycznego. Unikatowe zdjęcia lotnicze będą opatrzone komentarzami pilotów, dowódcami baz lotniczych. Jest to ewenement, bo do tej pory lotnictwo wojskowe raczej niechętnie pokazywało się "od kuchni". 10:50 ŁUŻYCE. Z PIEKŁA DO NIEBA (FROM HELL TO HEAVEN LUSATIA) Film dokumentalny, 48 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Henry M.Mix W południowo - wschodnich Niemczech znajduje się Lusatia (Łużyce) - kraina tysiąca jezior. To region dzikiej przyrody, kontrastów i królestwo zwierząt. Kolorowe ptaki, wilki, jelenie, zwierzęta, z których wiele jest znanych z naszych polskich lasów. 11:45 ZAGINIONE? OCALONE? HISTORIE ZAWODÓW RÓŻNYCH - SMOLARZ Magazyn, 20 min, Polska, 2023 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Andrzej Kaczmarczyk Prowadzący: Andrzej Kaczmarczyk W tym odcinku cyklu "Zaginione? Ocalone? Historie zawodów różnych" odwiedzimy smolarza. 13:15 RANCZO WILKOWYJE Komedia, 94 min, Polska, 2007 Reżyseria: Wojciech Adamczyk Scenariusz: Robert Brutter, Jerzy Niemczuk Zdjęcia: Włodzimierz Głodek Muzyka: Krzesimir Dębski, Radzimir Dębski Aktorzy: Ilona Ostrowska, Paweł Królikowski, Cezary Żak, Artur Barciś, Radoslaw Pazura, Marta Lipińska, Franciszek Pieczka, Piotr Pręgowski, Katarzyna Żak, Sylwester Maciejewski, Dorota Nowakowska, Violetta Arlak, Grzegorz Wons, Dorota Chotecka - Pazura Kinowa wersja perypetii mieszkańców gminy Wilkowyje nawiązująca do licznych wydarzeń we wsi przedstawionych wcześniej w serialu emitowanym na antenie Jedynki, który cieszył się ogromną popularnością wśród widzów. Do Wilkowyj nieoczekiwanie wraca Czerepach, który odszedł stamtąd w niesławie po aferze z lokalnym radiem. Teraz, niestety, znów triumfuje, gdyż przybywa jako kontroler Izby Obrachunkowej. Wystraszony nie na żarty wójt nakazuje sekretarzowi Dudzie przygotować kilka fałszywych dokumentów, które mają odwrócić uwagę kontrolera od prawdziwych przekrętów. Ale Czerepach, który doskonale zna zakulisowe gry wójta i metody jego działania, nie daje się na to nabrać. Sam wcześniej maczał palce w finansowych matactwach przełożonego. Odrzuca nawet propozycję łapówki. Możliwość upokorzenia wójta jest dla niego cenniejsza niż pieniądze. Wójt szuka więc pomocy u Więcławskiego, głównego beneficjenta gminnych zleceń, teraz jednak zbyt przerażonego, żeby coś wymyślić. Wójt dochodzi więc do wniosku, że jedynym sposobem na pozbycie się dociekliwego kontrolera będzie zabicie go. Lucy i Kusy cieszą się swoją miłością, szczęśliwi w malowniczym dworku. Idyllę zakłóca im Czerepach, który poszukuje u nich pokoju na czas kontroli w gminie. Lucy niezbyt chętnie wynajmuje mu pokój na poddaszu. Ale na tym nie kończą się przykre niespodzianki. Oto bowiem pewnego dnia w domu Lucy zjawia się kolejny nieproszony gość - jej były mąż Louis. Mężczyzna oświadcza Lucy, że nadal ją kocha, żyć bez niej nie może, a co więcej nadal jest jej mężem, gdyż formalności rozwodowe nie zostały sfinalizowane. Na wieść o tym Kusy postanawia usunąć się z życia ukochanej, chociaż Lucy zapewnia go, że Louisa od dawna nie kocha i nie chce go więcej widzieć. Do Kusego to jednak nie przemawia: wyprowadza się z dworku i co gorsza, znów zaczyna pić. W słuszności decyzji o odejściu od Lucy utwierdza go proboszcz, który twierdzi, że nie ma on prawa rozbijać małżeństwa. Bywalcy ławeczki mają ciągłe problemy ze zdobyciem pieniędzy na piwo lub wino, a sklepowa Więcławska uparcie odmawia sprzedaży na krechę nawet tak niezbędnych im towarów. Ławeczkowi postanawiają zatem otworzyć swoją budkę z piwem. Dostają nawet niezbędne dofinansowanie z urzędu gminy. Szybko jednak się przekonują, że prowadzenie własnego biznesu to ciężki kawałek chleba. Już nawet pić się nie chce. Louis uwodzi wilkowyjskie kobiety swoją wysportowaną sylwetką i czarującym amerykańskim uśmiechem. I tylko Lucy wciąż jest odporna na jego urok, chociaż były/aktualny małżonek stale ją zapewnia o swoim uczuciu. W końcu zdesperowana kobieta wyrzuca jego rzeczy z domu. Niezrażony Louis zamieszkuje w dawnej komórce Kusego i nadal zabiega o względy Lucy. Tymczasem wszędobylskie dzieci Solejuków donoszą Kusemu, że Amerykanin w swoich działaniach kieruje się niekoniecznie miłością i ma we wsi wspólnika. 14:55 GIGANCI NAUKI - RUDOLF WEIGL Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 2021 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Kto jest twórcą terminu witamina? Dlaczego każdy ma przy sobie monokryształ stworzony metodą Czochralskiego? Kto był nazywany Edisonem metalurgii? Wynalazek, którego z Gigantów nauki był umieszczony na wieży Eiffla? Do czego wykorzystywany był polon? Kto opracował oznaczenia grup krwi? Jak nazywał się twórca pierwszej skutecznej szczepionki na tyfus? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziemy w minicyklu "Giganci nauki". Są wśród nich polscy odkrywcy, wynalazcy, konstruktorzy i projektanci. Przedstawimy ich największe osiągnięcia, wyjaśniając równocześnie wagę poszczególnych innowacji oraz ich wykorzystanie. Zaproponowane postacie to przedstawiciele nauk medycznych, fizyki, chemii oraz matematyki. 15:15 KŁAMSTWA I MITY POLSKI LUDOWEJ - ODC. 15 Magazyn, 10 min, Polska, 2023 Scenariusz: Edyta Strub, Monika Kwasigroch, Sebastian Ligarski Wielu młodych ludzi, urodzonych już w wolnej Polsce wiedzę o tym, jak wyglądała współczesna historia naszego kraju, czerpie z filmów, czasem z opowieści rodziny. Na lekcjach historii poznaje tylko najważniejsze z wydarzeń i nie zawsze potrafi zrozumieć, jak wyglądał ten system i jak żyło się w Polsce Ludowej. Zwłaszcza że kultywowana jest moda na PRL, pojawiają się lokale nawiązujące do tej nazwy, modne gadżety czy kultowe filmy. Sielankowy obraz kraju, w którym żyło się może biednie, ale było wesoło, pojawia się gdzieś w społecznej świadomości. Kłamstwo Polski Ludowej wciąż nie zostało odkłamane. Autorzy cyklu postawili sobie za cel próbę odkłamania tych lat, nie tylko w kwestiach fundamentalnych, ale też drobiazgach, by pokazać, jak wyglądało życie w najzabawniejszym baraku Układu Warszawskiego. Punktem wyjścia będą mniejsze i większe kłamstwa Polski Ludowej, z jakimi do dziś obcujemy - od słynnego referendum w 1946 roku, poprzez słynne gierkowskie "pomożecie", aż po Okrągły Stół. Aby to osiągnąć, w krótkiej formie dokumentalnej połączymy wiele źródeł: filmy archiwalne, stare zdjęcia, wspomnienia żyjących lub zachowane archiwalne wypowiedzi świadków, stare nagrania radiowe, gazety, filmy fabularne, piosenki z tych lat, a wszystko opatrzone komentarzem lektorskim. 16:00 KALENDARIUM POWSTANIA STYCZNIOWEGO 1863 - ODC. 44 Cykl dokumentalny, 5 min, Polska, 2023 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Celem cyklu Kalendarium powstania styczniowego 1863 jest przypomnienie współczesnym Polakom wydarzeń jakie miały miejsce 160 lat temu. Powstanie styczniowe było największym i najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym Polaków, jaki miał miejsce w okresie zaborów. Jego wybuch 22 stycznia 1863 r. wywołało ogłoszenie branki czyli poboru do wojska rosyjskiego. Choć powstanie zakończyło się klęską, pamięć o nim trwała w narodzie do końca zaborów. Doświadczenie tajnego państwa z okresu powstania było wzorem dla państwa podziemnego z czasu okupacji niemieckiej i sowieckiej. Jego herb Orzeł Biały, Pogoń i św. Michał Archanioł przypominał niezrealizowaną ideę Rzeczpospolitej trojga narodów. Z doświadczenia powstania styczniowego czerpał Piłsudski planując walkę o odzyskanie niepodległości. Powiedział m.in. Dla nas, żołnierzy wolnej Polski, powstańcy 1863 roku są i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski, walczącej o swą swobodę, pozostaną wzorem wielu cnót żołnierskich, które naśladować będziemy. Kalendarium powstania styczniowego 1863 będzie zawierać cotygodniowy przegląd wydarzeń na ziemiach polskich, ale także reakcji świata na wybuch powstania, biogramy postaci, przegląd prasy powstańczej i rosyjskiej. W każdym odcinku znakomici polscy historycy tj. Włodzimierz Suleja, Janusz Odziemkowski, Andrzej Nowak, Wojciech Karwat, Michał Kopczyński, Mariusz Wołos opowiedzą o jednym, najważniejszym wydarzeniu z danego tygodnia bądź przypomną ważną, a często zapomnianą postać z okresu powstania. Cykl będzie ilustrowany archiwaliami pochodzącymi z zasobów TVP oraz archiwów polskich i zagranicznych. 16:15 DZIKIE KRAINY AUSTRALII - LASY DESZCZOWE (AUSTRALIA’S WILD PLACES. 3) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Peters Moers, Rory McGuinness Wielka Rafa Koralowa ciągnie się wzdłuż północno - wschodniego wybrzeża Australii przez prawie 3 tysiące kilometrów. To najdłuższy i najbardziej rozległy system raf koralowych na świecie. Tuż obok od plaży aż po górskie szczyty rosną wspaniałe lasy deszczowe. To powstały w 1981 roku Park Narodowy Daintree. Ochroną objęto wyjątkowy ekosystem, który wiele milionów lat temu ukształtował się w całej północnej części Australii. Wskutek zmian klimatu powierzchnia tropikalnych lasów deszczowych skurczyła się i zajmuje jeden procent obszaru lądowego Australii. W czasach nowożytnych działalność człowieka doprowadziła do dalszego wyniszczenia tej formacji roślinnej. W ciągu ostatnich 150 lat wycięto 80 procent lasów. Wiele gatunków roślin i zwierząt, których rozwój sięga początków kontynentu, przetrwało do dziś tylko na terenie Parku Narodowego Daintree. Lasy Daintree to prawdziwy skarb dla biologów i miłośników przyrody. Klasyczny las deszczowy ma niemal zupełnie zamknięte sklepienie, utworzone z koron drzew. Wiele gatunków zaskakuje tu swoją obecnością. Na przykład orły. Lasy namorzynowe rosną wzdłuż brzegów delty rzeki (Daintree). Namorzyny są niezbędne dla całego ekosystemu rafy. Namorzyny nie tylko tworzą ważną strefę buforową rafy. Są także żłobkiem dla wielu gatunków żyjących w tej strefie ryb. Wśród gęstych gałęzi namorzynów żyje wiele gatunków ptaków. W tym niewielkim zakątku Australii żyje jedna piąta gatunków ptaków i ponad jedna trzecia gatunków ssaków całego kontynentu. Liczne tutejsze gatunki wciąż czekają na odkrycie. 17:10 HISTORIA POLSKI - PADEREWSKI. CZŁOWIEK CZYNU, SUKCESU I SŁAWY Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2013 Reżyseria: Wiesław Dąbrowski Scenariusz: Wiesław Dąbrowski Lektor: Dariusz Odija, Andrzej Krajewski Film dokumentalny o Ignacym Paderewskim, prezentujący życiorys genialnego Polaka, światowej sławy artysty, wielkiej muzycznej gwiazdy swoich czasów, wybitnego patrioty, męża stanu, polityka i filantropa. 18:25 TOWARZYSZE SEKRETARZE ORAZ INNI DYGNITARZE - ODC. 11 STANISŁAW CIOSEK. PIERWSZOLIGOWY DRUGOPLANOWY Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Dobrosław Rodziewicz Scenariusz: Dobrosław Rodziewicz Wykonawcy: Dobrosław Rodziewicz Stanisław Ciosek. Działacz i aparatczyk PZPR już od lat studenckich. W czasie karnawału Solidarności negocjował z przywódcami niezależnych związków zawodowych, by w stanie wojennym przyczynić się do likwidacji NSZZ Solidarność, a u schyłku PRL znów zostać negocjatorem w imieniu PZPR. Jako działacz ZSP doszedł na sam szczyt. Jako ważny polityk PZPR działał w cieniu ważniejszych od siebie. W odcinku pt. "Pierwszoligowy drugoplanowy" o życiorysie politycznym Stanisława Cioska opowiadają historyk dr Michał Przeperski oraz autor i narrator cyklu "Towarzysze sekretarze oraz inni dygnitarze" Dobrosław Rodziewicz. 19:00 STULECIE WINNYCH - ODC. 50 (S. IV, ODC. 11) Serial historyczny, obyczajowy, 44 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Śliskowski Scenariusz: Marta Hryniak, Małgorzata Retei, Ariadna Lewańska Aktorzy: Urszula Grabowska, Magdalena Walach, Piotr Rogucki, Weronika Humaj, Kamila Bujalska, Patryk Szwichtenberg, Lesław Żurek, Maria Pawłowska, Paweł Małaszyński, Andrzej Andrzejewski, Jacek Knap, Zofia Stafiej, Magdalena Kuta, Robert Ostolski, Marcelina Szczepaniak Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz 26 kwietnia 1986 roku dochodzi do wybuchu w elektrowni atomowej w Czarnobylu. Do Polski zbliża się radioaktywna chmura. Basia podaje rodzinie płyn Lugola, dla ochrony przed promieniotwórczym skażeniem. Ania pisze książkę o losach i tajemnicach Winnych. W zrobieniu fotografii prosi o pomoc Michała. Małgosia szykuje się do egzaminów na medycynę. Tylko czy na pewno chce zostać lekarzem? Rodzina martwi się o Ignacego, który coraz częściej miewa zaniki pamięci. Źle się dzieje również z Agnieszką. Wyniszcza ją ciągły lęk o małego Zbysia. 22:05 POLSKA GÓRA BYŁA ICH REDUTĄ - KOSTIUCHNÓWKA 1916 Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2016 Reżyseria: Leszek Wiśniewski Scenariusz: Leszek Wiśniewski Zdjęcia: Jacek Grzelak Ideą filmu jest przywrócenie pamięci, ocalenie od zapomnienia przebiegu walk, uczestników wydarzeń, bohaterów bitwy pod Kostiuchnówką, jej znaczenia dla sprawy polskiej. Opowieść o wydarzeniach sprzed 100 lat, zarysowanych przez historyków, ale przede wszystkim widzianych oczyma żołnierzy - uczestników tamtych bojów, ma być przesłaniem dla kolejnych pokoleń, obroną przed zapomnieniem. 23:40 NIEZWYKŁE OBIEKTY PODZIEMNEGO PARYŻA (FORBIDDEN PARIS: UNDERGROUND MEGASTRUCTURES) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Każdy słyszał o Paryżu i jego architektonicznych skarbach. Ale Miasto Świateł ma jeszcze wiele tajemnic do odkrycia. Pod swoimi chodnikami stolica Francji skrywa tajemnicze, niebezpieczne i nieznane megastruktury. Te podziemne konstrukcje są wyjątkowe i niezbędne dla miasta, stanowiły też ogromne wyzwanie dla ich budowniczych. 00:50 GENIALNY BARBARZYŃCA Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Marta Węgiel Scenariusz: Marta Węgiel Zdjęcia: Maciej Mroziewski Wykonawcy: Wojciech Siemion, Krzysztof Gadacz, Edward Lubaszenko Film dokumentalny o Józefie Chełmońskim, wybitnym przedstawicielu polskiego malarstwa realistycznego XIX wieku. 01:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - WIĘCEJ NIŻ MUZEUM Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Więcej niż muzeum. Odwiedzamy Muzeum Broni Pancernej Oddział Muzeum Wojska Polskiego. Tu, w odległości 150 metrów od głównego budynku, znajduje się wieża stacji lotniczej Ławica, którą w styczniu 1919 roku zdobywali powstańcy wielkopolscy. Tu znalazło się też miejsce, by wyeksponować pociąg pancerny. Podobny skład w 1919 roku wyruszył na pomoc powstańcom wielkopolskim z Warszawy. Muzeum to nie tylko wielka powierzchnia wystawiennicza, ekspozycje w pomieszczeniach i na powietrzu, ale też i warsztat, gdzie w kolejce do renowacji czekają już takie eksponaty jak czołg M4 Sherman czy niszczyciel czołgów Achilles.