TVP Historia Wtorek, 07.11.2023 06:30 BYŁ TAKI DZIEŃ - 7 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1801 - Alessandro Volta przedstawił pierwszą baterię elektryczną; 1917 - bolszewicy opanowali Piotrogród; 1939 - gen. Władysław Sikorski Wodzem Naczelnym; 1980 - zmarł aktr Steve McQueen; 06:34 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - WYŚCIG KOSMICZNY Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Prowadzący: Andrzej Mietkowski Wystrzelenie sowieckiego satelity Sputnik w 1957 roku Ameryka odebrała jako bolesną porażkę. Kosmiczny wyścig supermocarstw był kołem zamachowym ich programów zbrojeniowych - mówią o tym Mirosław Usidus - autor książki "Kosmos 2.0", płk Maciej Mroczkowski (WAT) oraz Artur Chmielewski - konstruktor sond kosmicznych NASA. 07:10 STULECIE WINNYCH - ODC. 50 (S. IV, ODC. 11) Serial historyczny, obyczajowy, 44 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Śliskowski Scenariusz: Marta Hryniak, Małgorzata Retei, Ariadna Lewańska Aktorzy: Urszula Grabowska, Magdalena Walach, Piotr Rogucki, Weronika Humaj, Kamila Bujalska, Patryk Szwichtenberg, Lesław Żurek, Maria Pawłowska, Paweł Małaszyński, Andrzej Andrzejewski, Jacek Knap, Zofia Stafiej, Magdalena Kuta, Robert Ostolski, Marcelina Szczepaniak Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz 26 kwietnia 1986 roku dochodzi do wybuchu w elektrowni atomowej w Czarnobylu. Do Polski zbliża się radioaktywna chmura. Basia podaje rodzinie płyn Lugola, dla ochrony przed promieniotwórczym skażeniem. Ania pisze książkę o losach i tajemnicach Winnych. W zrobieniu fotografii prosi o pomoc Michała. Małgosia szykuje się do egzaminów na medycynę. Tylko czy na pewno chce zostać lekarzem? Rodzina martwi się o Ignacego, który coraz częściej miewa zaniki pamięci. Źle się dzieje również z Agnieszką. Wyniszcza ją ciągły lęk o małego Zbysia. 07:55 KŁAMSTWA I MITY POLSKI LUDOWEJ - ODC. 15 Magazyn, 10 min, Polska, 2023 Scenariusz: Edyta Strub, Monika Kwasigroch, Sebastian Ligarski Wielu młodych ludzi, urodzonych już w wolnej Polsce wiedzę o tym, jak wyglądała współczesna historia naszego kraju, czerpie z filmów, czasem z opowieści rodziny. Na lekcjach historii poznaje tylko najważniejsze z wydarzeń i nie zawsze potrafi zrozumieć, jak wyglądał ten system i jak żyło się w Polsce Ludowej. Zwłaszcza że kultywowana jest moda na PRL, pojawiają się lokale nawiązujące do tej nazwy, modne gadżety czy kultowe filmy. Sielankowy obraz kraju, w którym żyło się może biednie, ale było wesoło, pojawia się gdzieś w społecznej świadomości. Kłamstwo Polski Ludowej wciąż nie zostało odkłamane. Autorzy cyklu postawili sobie za cel próbę odkłamania tych lat, nie tylko w kwestiach fundamentalnych, ale też drobiazgach, by pokazać, jak wyglądało życie w najzabawniejszym baraku Układu Warszawskiego. Punktem wyjścia będą mniejsze i większe kłamstwa Polski Ludowej, z jakimi do dziś obcujemy - od słynnego referendum w 1946 roku, poprzez słynne gierkowskie "pomożecie", aż po Okrągły Stół. Aby to osiągnąć, w krótkiej formie dokumentalnej połączymy wiele źródeł: filmy archiwalne, stare zdjęcia, wspomnienia żyjących lub zachowane archiwalne wypowiedzi świadków, stare nagrania radiowe, gazety, filmy fabularne, piosenki z tych lat, a wszystko opatrzone komentarzem lektorskim. 08:05 TAJEMNICE, ZAMKI I PODZIEMIA - WOJNA O ŚLĄSK - NIEZNANA HISTORIA 11 min, Polska, 2006 Program historyczny. Tym razem opowiadamy o wojnach śląskich. Jedną z ważniejszych bitew była bitwa pod Lutynią, która otworzyła Fryderykowi drogę do Wrocławia. 08:50 HISTORIA POLSKI - PADEREWSKI. CZŁOWIEK CZYNU, SUKCESU I SŁAWY Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2013 Reżyseria: Wiesław Dąbrowski Scenariusz: Wiesław Dąbrowski Lektor: Dariusz Odija, Andrzej Krajewski Film dokumentalny o Ignacym Paderewskim, prezentujący życiorys genialnego Polaka, światowej sławy artysty, wielkiej muzycznej gwiazdy swoich czasów, wybitnego patrioty, męża stanu, polityka i filantropa. 09:50 Z WIDOKIEM NA WAWEL - PIŁSUDSKI. ODWIECZNY SPÓR Magazyn publicystyczny, 26 min, Polska, 2020 Reżyseria: Wojciech Kursa Scenariusz: Paweł F. Nowakowski Zdjęcia: Bartek Cichoński, Wojciech Kursa Muzyka: Marcin Gałażyn Prowadzący: Paweł F. Nowakowski W naszym kraju od stu lat nie gaśnie spór o ocenę Józefa Piłsudskiego. Obecni w studio historycy i autorzy książek o Marszałku wyjaśniają rozbieżność ocen dotyczącą różnych sfer jego życia - walki o niepodległość, życia prywatnego i kształtowania się pozycji wodza. 10:20 SENSACJE XX WIEKU - SZALEŃSTWA BOGA WOJNY Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański To broń pancerna, a nie artyleria jest bogiem wojny. To opinia nie tylko prowadzącego ten program. Projektując ją, konstruktorzy często popuszczali wodze swej fantazji. Wiele zaprojektowanych przez nich pancernych pojazdów udało się odnaleźć autorom programu w Tank Museum Bovington Camp w Wielkiej Brytanii. 11:00 GRECJA. OD GÓR DO MORZA - ODC. 5 WSCHODNIA MACEDONIA I TRACJA (GREECE! FROM THE MOUNTAINS TO THE SHORELINE EPISODE 5 EASTERN MACEDONIA & THRACE) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Johannes Backes, Dennis Wells Seria filmów dokumentalnych (5 odcinków) o Grecji. Od bujnych, zielonych lasów po ośnieżone góry, od wysokich klifów po nagie mielizny, Grecja jest krainą o naturalnym pięknie, z którą może konkurować jedynie jej historyczne znaczenie. Widziała najwcześniejsze cywilizacje Europy, jej filozoficznych założycieli i decydujące bitwy. Wspaniałe zdjęcia lotnicze tej wyjątkowej części Europy pokazują malownicze zatoki, zapierające dech w piersiach góry, dzikie delty rzek, malownicze wioski i klasztory. Krajobrazy, które widzimy, mogą oddychać i opowiadać swoje historie. Codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, tworzą równowagę dla widoku z lotu ptaka i zapraszają publiczność do doświadczenia najbardziej autentycznej kultury greckiej. Rybacy, mnisi, rzeźbiarze - zwykli ludzie żyjący w wyjątkowych miejscach - dają oryginalny wgląd w historyczne budowle, miejsca sakralne, starożytne tradycje i tradycje kulinarne, które od wieków wpływają na Europę. 12:25 KARIERA NIKODEMA DYZMY - ODC. 5/7 Serial obyczajowy, 47 min, Polska, 1979 Reżyseria: Jan Rybkowski, Marek Nowicki Scenariusz: Jan Rybkowski, Marek Nowicki, Witold Orzechowski Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Roman Wilhelmi, Leonard Pietraszak, Mariusz Dmochowski, Bronisław Pawlik, Tadeusz Pluciński, Bogusz Bilewski, Halina Golanko, Igor Śmiałowski, Hanna Balińska, Ryszard Barycz, Arkadiusz Bazak, Barbara Brylska, Krystyna Ciechomska, Liliana Głąbczyńska, Zofia Merle, Lech Ordon, Witold Pyrkosz, Ewa Szykulska, Izabella Trojanowska, Wojciech Pokora Nikodem Dyzma obejmuje prezesurę Banku Zbożowego. Sprytnie dobiera współpracowników, aby nadrabiali niedostatki wiedzy i umiejętności pana prezesa. Jego "prawą ręką" zostaje Krzepicki, zręczny karierowicz, który w sukcesach szefa upatruje swoją życiową szansę. Dyzma czuje się coraz pewniej, w banku rządzi żelazną ręką. W kręgach elit politycznych jest nazywany "ekonomicznym Napoleonem", wszyscy go podziwiają i fetują, a panie wręcz uwielbiają. Hrabina Koniecpolska zaprasza pana Nikodema na tajne "posiedzenie loży". Bierze w nim udział dwanaście dam z towarzystwa, natchnionych i roznegliżowanych oraz on, jedyny mężczyzna - Wielki Trzynasty. Zmęczony szaleństwami upojnej nocy Dyzma dowiaduje się, że zagraża mu poważne niebezpieczeństwo. W Warszawie pojawia się Boczek, były zwierzchnik pana Nikodema z prowincjonalnej poczty. Nachodzi prezesa, grozi ujawnieniem prawdy. Nie mogąc zaspokoić rosnącego apetytu Boczka, Dyzma wynajmuje bandziorów, którzy mają unieszkodliwić szantażystę. 13:20 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - CHARLES DE GAULLE (CHARLES DE GAULLE) Cykl dokumentalny, 99 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel W 1940 roku radiowe przemówienie Charles ' a de Gaulle ' a, wzywające Francuzów, by nie godzili się z przegraną, odmieniło los Francji w walce z Niemcami, ale i jego los jako polityka. De Gaulle uosabiał wizję Francji, która nie kolaborowała z Niemcami i która wyparła ich z Paryża. To otworzyło mu drogę do sukcesu w polityce, czego zwieńczeniem był jego wybór na prezydenta Francji w 1959 roku. Był największym mężem stanu, a jednocześnie najwyższym (196 cm wzrostu), jakiego miała Francja w XX stuleciu. W życiu prywatnym oddany rodzinie mąż i ojciec, na pierwszym miejscu stawiający jednak Francję i interes państwa. 15:00 PERYSKOP GUNDLACHA. OCZY ALIANCKICH CZOŁGÓW Film dokumentalny, 35 min, Polska, 2021 Reżyseria: Norbert Rudaś Scenariusz: Norbert Rudaś Film o historii polskiego wynalazku, peryskopu odwracalnego Gundlacha, który po wybuchu II wojny światowej w krótkim czasie stał się standardem optyki czołgowej na świecie. Do końca lat 30. XX wieku nie istniała satysfakcjonująca, akceptowalna pod względem parametrów i kosztów konstrukcja umożliwiająca eliminację największej słabości czołgu, czyli obserwacji pola walki w ruchu. W praktyce hamowało to dalszy rozwój taktycznego użycia czołgów. Wymagania te pogodził wynalazek polskiego kapitana Rudolfa Gundlacha, stając się światowym standardem w dziedzinie optyki czołgowej w trakcie II wojny światowej. Zdjęcia do filmu zrealizowano w obiektach Muzeum Wojska Polskiego w Poznaniu i Warszawie. Uzupełniają je amerykańskie, brytyjskie, niemieckie, rosyjskie i polskie materiały archiwalne oraz dokumenty z zasobów Wojskowego Biura Historycznego. Produkcja: Centralna Biblioteka Wojskowa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego i Jolly Moon Studio Peryskop odwracalny opracowany przez polskiego inżyniera Rudolfa Gundlacha, peryskop umożliwiający obserwację w zakresie 360 bez odwracania głowy czy zmiany pozycji obserwatora. Używany w czołgach, okrętach podwodnych oraz wozach bojowych. W odróżnieniu od ówczesnych peryskopów czołgowych, dzięki dodatkowej przystawce pryzmatycznej umożliwiał on obserwację dookólną. Po próbach i doskonaleniu konstrukcji został 14 czerwca 1935 roku przyjęty na uzbrojenie Wojska Polskiego pod oznaczeniem: peryskop odwracalny G wz. 34. Peryskop został opatentowany 3 stycznia 1936 roku. Od roku 1936 produkowano go we Lwowie, a po raz pierwszy został zastosowany w polskich tankietkach TKS i czołgach 7TP, a następnie, po sprzedaży patentu firmie Vickers - Armstrong, produkowany jako Tank periscope Mk IV był stosowany w większości czołgów angielskich Crusader, Churchill, Valentine, Cromwell. Dał też początek podobnym rozwiązaniom amerykańskim (peryskop M6 w czołgach M3/M5 Stuart, M4 Sherman i innych). Po skopiowaniu w ZSRR masowo stosowany w radzieckich czołgach, włączając T - 34 oraz T - 70, a także w pojazdach niemieckich używanych przez Wehrmacht. Po zakończeniu wojny znalazł się w wyposażeniu Ludowego Wojska Polskiego jako peryskop obserwacyjny MK - 4 i jest do dnia dzisiejszego używany w czołgach oraz wozach bojowych. 15:45 CZAS PIENIĄDZA - ODC. 3. HISTORIA POLSKIEGO ZŁOTEGO Magazyn, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Złotym możemy płacić w Polsce nieprzerwanie dopiero od roku 1924. Jednak po raz pierwszy pojawił się w naszym systemie płatniczym już w wieku XV i przez kolejne 600 lat historii pojawiał się wielokrotnie. Określenie złoty miało początkowo inne znaczenie dzisiaj. Nazywano tak najpierw złote monety wytwarzane poza Polską, które dzięki regularnym kontaktom handlowym z innymi rejonami Europy, coraz częściej pojawiały się u nas. Wobec narastającego chaosu wywołanego wielością walut, jakimi posługiwano się w dawnej Polsce, w tym pieniędzy wytwarzanych przez naszych sąsiadów Czechów czy Państwo Zakonu Krzyżackiego, postawiono stworzyć własny pieniądz. Tak też się stało na sejmie w Piotrkowie w 1496 roku, kiedy posłowie zdecydowali o powstaniu złotego, którego wartość ustalono w wysokości 30 srebrnych groszy. Ówczesny złoty nie był istniejącym fizycznie pieniądzem wprowadzonym do obiegu, a jedynie jednostką przeliczeniową. Pierwszą monetą, która miała wartość złotego, był wybity pod koniec panowania Zygmunta Augusta, w 1564 r. , półkopek. I miał wartość złotego, był wytwarzany ze srebra. Za panowania króla Jana Kazimierza ze względu na wojny ze Szwedami i Rosją skarb koronny świecił pustkami. Podjęto więc decyzję o biciu monet, w których zawartość kruszcu była mniejsza, niż wskazywał nominał. Za zgodą ówczesnego sejmu zaczęto wybijać monety, które świadomie nie spełniały obowiązujących norm. Rzeczpospolitą zalały wówczas tzw. tymfy o wartości nominalnej 30 groszy (a więc 1 złotego), które zawierały jedynie połowę oficjalnie podanej ilości srebra. Ich nazwa pochodziła od nazwiska holenderskiego dzierżawcy królewskich mennic Andrzeja Tymfa. I stąd powiedzenie dobry żart tymfa wart. Czasy Stanisława Augusta Poniatowskiego to rozpaczliwe i nieudane próby reformy systemu monetarnego w Polsce. Ale złoty przetrwał nawet zabory. Przez pewien czas był walutą w Królestwie Polskim. W proklamowanym przez Kongres Wiedeński Wolnym Mieście Krakowie biło, w srebrze, monety zwane złotym krakowskim. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nadal obowiązywały trzy zaborcze systemy płatnicze. 28 lutego 1919 r. Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu polskiej waluty złotego, który będzie się dzielić na 100 groszy. Jednak aż do 1924 roku w obiegu funkcjonowała marka polska wprowadzona na terenie Królestwa Polskiego w czasie I wojny światowej przez niemieckie władze. Dopiero przeprowadzona przez Władysława Grabskiego reforma walutowa ostatecznie wprowadziła polskiego złotego, który do dziś pozostaje jedyną obowiązującą w Polsce walutą. 16:15 MARIA Dokument fabularyzowany, 56 min, Polska, 2011 Reżyseria: Alicja Albrecht Scenariusz: Alicja Albrecht Zdjęcia: Małgorzata Ząbkowska, Artur Zdral Alicja Albrecht odkrywa nieznane dotąd oblicza polskiej noblistki Marii Skłodowskiej - Curie. To portret niezwykłej kobiety, czułej matki, kochającej siostry. Film nie przemilcza tematu romansu uczonej ze współpracownikiem jej męża, Paulem Langevinem. Dzięki niepublikowanym dotąd listom Madame historia obfituje w zaskakujące szczegóły z życia Marii Skłodowskiej i jej bliskich. O polskiej uczonej wypowiadają się znakomite postaci francuskiej i polskiej nauki, a także wnuczka samej noblistki, Helene Langevin - Joliot. Ten filmowy, a zarazem poetycki portret jednej z najwybitniejszych Polek, wiele zawdzięcza aktorskiej kreacji Joanny Szczepkowskiej. W pozostałych rolach: Anna Szawiel, Adam Szyszkowski. 17:25 HISTORIA POLSKI - 15 MIESIĘCY DO NIEPODLEGŁOŚCI Film dokumentalny, 36 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jerzy Oleszkowicz, Leszek Staroń Scenariusz: Leszek Staroń, Jerzy Oleszkowicz Zdjęcia: Henryk Janas Muzyka: Jacek Chrobak Lektor: Artur Kalicki, Michał Chołka, Andrzej Piecuch Wykonawcy: Bogusław Kliś Kliś, Andrzej Strycharski, Tomasz Strzelec, Artur Kryński, Mirosław Majkowski, Józef Hamkało, Dagny Cipora, Robert Żurek, Andrzej Chichłowski Trwa I wojna światowa. W dniu 21 lipca 1917 roku komendant Legionów, Józef Piłsudski zostaje aresztowany przez rząd Cesarstwa Niemieckiego i osadzony w twierdzy Magdeburg. Jest to dramat osamotnionego człowieka, trzymanego w twierdzy bez możliwości wpływania na działania zbrojne Polaków. Dzięki staraniom Romana Dmowskiego we Francji oraz Ignacego Paderewskiego w Stanach Zjednoczonych, utworzono we Francji polskie wojsko, walczące po stronie państw sprzymierzonych. Wreszcie, 10 listopada 1918 roku, po 15 miesiącach, Piłsudski zostaje zwolniony i przyjeżdża do Warszawy. Po 123 latach niewoli, Józef Piłsudski, ogłoszony przez Radę Regencyjną Naczelnikiem Państwa, może ogłosić w radiowej depeszy do rządów wszystkich państw na świecie, powstanie niepodległej Polski. 19:05 STULECIE WINNYCH - ODC. 51 (S. IV, ODC. 12) Serial historyczny, 43 min, Polska, 2022 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz Scenariusz: Ariadna Lewańska, Katarzyna Terechowicz, Małgorzata Retei Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Aktorzy: Urszula Grabowska, Magdalena Walach, Stefan Pawłowski, Piotr Rogucki, Weronika Humaj, Kamila Bujalska, Patryk Szwichtenberg, Arkadiusz Janiczek, Lesław Żurek, Marcin Franc, Maria Pawłowska, Paweł Małaszyński, Sonia Mietielica, Filip Gurłacz, Krzysztof Cybulski Ania z utęsknieniem czeka na wakacyjny przyjazd Ewy i Stasia. Michał ma nadzieję, że uda im się wyjechać tylko we dwoje na wymarzony tydzień na Mazury. Janusz jest u kresu wytrzymałości. Od 3 lat jest szantażowany i śledzony, mimo zapewnień, że nie ma dostępu do teczek z archiwum umorzonych śledztw, kolekcjonowanych przez jego matkę. Michał Jr kandyduje do sejmu z listy Solidarności. Michelle i Wojtek pomagają organizować mu wiece wyborcze. Wojtek jeszcze się nie odkochał, cały czas zabiega o względy Michelle. Janusz robi się coraz bardziej zazdrosny. Ula i Jula szykują się do egzaminów na maturze. Na szkolnym spotkaniu, Ania opowiada o swojej książce i o tym co dla niej najważniejsze - o miłości i rodzinie Winnych, która przetrwała dwie wojny. 20:00 KORONACJA KRÓLOWEJ ELŻBIETY II (THE CORONATION OF QUEEN ELIZABETH II) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2012 Koronacja Elżbiety II była ogromną operacją logistyczną i w Wielkiej Brytanii wydarzeniem niezwykle ważnym. Dokument spełnia obietnicę i odsłania jej kulisy, czerpiąc z archiwów, wspomnień naocznych świadków i uczestników (na przykład dam dworu czy śpiewaka z chóru w opactwie Westminsterskim). O kontrowersjach tylko napomyka - na uroczystość nie zaproszono byłego króla Edwarda VIII i jego żony rozwódki, Szkoci czuli się niedowartościowani, zaś niektórzy royalsi byli przeciwni obecności kamer telewizyjnych. Główna bohaterka wydaje się spięta i nieco speszona ciężarem korony. Ustanawiając nowe rządy młodej królowej i jej małżonka, brytyjska rodzina królewska wskazywała jednoczące znaczenie współczesnej monarchii oraz wierność tradycji i ciągłości korony na Wyspach. Początkowo sama skala wydarzenia oraz naciski wysoko postawionych osób, które chciały przy tej okazji zagrać pierwsze skrzypce, zapowiadały, że całe przedsięwzięcie najprawdopodobniej zamieni się w katastrofę. 2 czerwca 1953 roku padał deszcz, co nie zniechęciło jednak tłumu gapiów. Reakcje londyńczyków świadczą, że monarchizm był wówczas mocno zakorzeniony. Pod panowaniem młodej Elżbiety łatwiej było też zapomnieć o wojnie i powojennej depresji. Szacuje się, że uroczystość koronacji, która nigdy w tej formie nie zostanie powtórzona, podziwiało na ekranach małych, biało - czarnych telewizorów 20 milionów ludzi. 21:00 KUBA (CUBA) Dramat, 117 min, USA 1979 Reżyseria: Richard Lester Scenariusz: Charles Wood Aktorzy: Sean Connery, Brooke Adams, Jack Weston, Hector Elizondo, Denholm Elliott, Martin Balsam, Chris Sarandon, Lonette McKee i inni Hawana, rok 1959. W przededniu przewrotu na Kubie, prowadzącego do obalenia dyktatury generała Batisty, przybywa na wyspę emerytowany major brytyjskich sił powietrznych, Robert Dapes (Sean Connery). Jako najemny doradca w sprawach bezpieczeństwa ma podjąć współpracę z generałem Bello i dopomóc ekipie Batisty utrzymać władzę. Major Dapes spotyka przypadkowo starą przyjaciółkę Aleksandrę, z którą przed 15 laty w Afryce Północnej połączył go żarliwy romans. Dziś jego dawna ukochana jest kobietą zamężną, ale nie znalazła szczęścia w małżeństwie. Nadużywający alkoholu i flirtujący mąż Juan Pulido, dziedzic największego na wyspie rumowo - tytoniowego konglomeratu, nie daje jej oparcia w życiu i poczucia bezpieczeństwa. Juan wdał się w romans z jedną ze swoich pracownic, a brat dziewczyny szuka teraz zemsty. Popierający rewolucjonistów Julio, który właśnie uciekł z więzienia, postanawia zabić go, by wreszcie pomścić siostrę. Między Robertem i Aleksandrą ożywa dawne uczucie. Gdy sytuacja na Kubie staje się coraz bardziej napięta, major próbuje nakłonić ją do opuszczenia kraju. 23:10 WCIELENIA ZŁA - ODC. 6/10 KIM Z DYNASTII GROZY (EVOLUTION OF EVIL) Cykl dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2015 Lektor: Maciej Gudowski Galeria najbardziej znanych despotów w najnowszej historii. Od Hitlera do Saddama Husajna, od Stalina do Kim Dzong Ila, od Mao do pułkownika Kaddafiego. Bezlitośni psychopaci, chciwi, okrutni, a czasem po prostu szaleni, przejęli kontrolę nad swoim krajem i terroryzują swoich poddanych, ale zawsze pozostaje pytanie: czy urodzili się źli, czy też coś się stało, że tak się zachowują? W tym odcinku dynastia północnokoreańskich dyktatorów na przykładzie Kim Dzong Ila. 00:10 "SENSACJE XX WIEKU" - NAJWIĘKSZY WRÓG HITLERA (NAJWIĘKSZY WRÓG HITLERA) Widowisko, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Tomasz Lulek, Piotr Głowacki, Przemysław Stippa Czy to możliwe, że jeden z najbardziej zaufanych ludzi Hitlera, Heinrich Himmler, mógłby odważyć się zorganizować zamach na swojego wodza? Czy powszechnie znana historia pierwszego poważnego zamachu dokonanego przez stolarza Georga Elsera w listopadzie 1939 roku mogła wyglądać zupełnie inaczej niż wersja jaką znamy? Georg Elser, sympatyk Niemieckiej Partii Komunistycznej, miał w 1939 roku przeprowadzić zamach na Hitlera. Bomba podłożona przez niego w piwiarni Bürgerbräukeller w Monachium eksplodowała jednak już po wyjściu Hitlera, zabijając osiem osób. Co najdziwniejsze, Elser nie poniósł za to kary. W komfortowych warunkach doczekał końca wojny i został stracony dopiero w kwietniu 1945 roku. Przestaje to jednak dziwić, jeżeli przyjmiemy, że był narzędziem w rękach Heinricha Himmlera, szefa SS, policji i tajnych służb. Wiele na to wskazuje, choć Himmler był zbyt inteligentny, aby pozostawić jakiekolwiek dowody. Na tę wersję wydarzeń wskazują jednak wspomnienia Waltera Schellenberga, szefa hitlerowskich tajnych służb i Heinricha Müllera, szefa gestapo. Taki wniosek potwierdzają też zeznania Sigismunda Payne Besta, brytyjskiego agenta uprowadzonego przez SS w Venlo, osadzonego w obozie w Sachsenhausen, gdzie skontaktował się z Elserem. Tę tezę jeszcze mocniej uwiarygadniają wydarzenia z 1942 roku, gdy w rozmowie z Schellenbergiem Himmler zgodził się obalić Hitlera. W postać Georga Elsera wcieli się Piotr Głowacki. 01:50 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ŻUKOW Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Biografia marszałka Georgija Żukowa. Wykorzystano pamiętniki Żukowa i kroniki filmowe. Przedstawiono udział marszałka w walkach z Japończykami, zbrojenia ZSRR, wielką czystkę w wojsku, wojnę zimową, decydującą rolę Żukowa w zwycięstwie nad armią niemiecką, okoliczności popadnięcia w niełaskę u Stalina.