TVP Historia Środa, 08.11.2023 06:25 BYŁ TAKI DZIEŃ - 8 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1880 - ukazał się ostatni tom powieści Dostojewskiego "Bracia Karamazow"; 1895 - Wilhelm Roentgen odkrył promienie "X"; 1932 - w Bytomiu otwarto pierwsze w ówczesnych Niemczech polskie gimnazjum; 1960 - J. F. Kennedy prezydentem USA; 06:30 HISTORIA DZIEJE SIĘ - BRACIA W WALCE Cykl dokumentalny, 40 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tobiasz Gruchel, Michał Kurka Scenariusz: Paweł Nowakowski Prowadzący: Paweł Nowakowski Czy przekazane jako pamiątka rodzinna zawiniątko może prowadzić do odkrycia historii jak z filmu Spielberga? Dlaczego rodzeństwa decydują się wspólnie wstępować do wojska? Czy mamy w Polsce opowieść na miarę "Szeregowca Ryana"? 07:20 STULECIE WINNYCH - ODC. 51 (S. IV, ODC. 12) Serial historyczny, 43 min, Polska, 2022 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz Scenariusz: Ariadna Lewańska, Katarzyna Terechowicz, Małgorzata Retei Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Aktorzy: Urszula Grabowska, Magdalena Walach, Stefan Pawłowski, Piotr Rogucki, Weronika Humaj, Kamila Bujalska, Patryk Szwichtenberg, Arkadiusz Janiczek, Lesław Żurek, Marcin Franc, Maria Pawłowska, Paweł Małaszyński, Sonia Mietielica, Filip Gurłacz, Krzysztof Cybulski Ania z utęsknieniem czeka na wakacyjny przyjazd Ewy i Stasia. Michał ma nadzieję, że uda im się wyjechać tylko we dwoje na wymarzony tydzień na Mazury. Janusz jest u kresu wytrzymałości. Od 3 lat jest szantażowany i śledzony, mimo zapewnień, że nie ma dostępu do teczek z archiwum umorzonych śledztw, kolekcjonowanych przez jego matkę. Michał Jr kandyduje do sejmu z listy Solidarności. Michelle i Wojtek pomagają organizować mu wiece wyborcze. Wojtek jeszcze się nie odkochał, cały czas zabiega o względy Michelle. Janusz robi się coraz bardziej zazdrosny. Ula i Jula szykują się do egzaminów na maturze. Na szkolnym spotkaniu, Ania opowiada o swojej książce i o tym co dla niej najważniejsze - o miłości i rodzinie Winnych, która przetrwała dwie wojny. 08:05 GALERIA WIDMO - PIĘKNA MADONNA Z TORUNIA Serial dokumentalny, 7 min, Polska, 2021 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska GALERIA WIDMO prezentuje animowaną historię zaginionego w czasach II wojny światowej mistrzowskiego dzieła przełomu XIX i XV wieku, gotyckiej rzeźby PIĘKNA MADONNA z TORUNIA, przedstawiającej Marię i dzieciątko Jezus. 08:20 ALFABET ANDRZEJA DOBOSZA - POECI: JERZY FICOWSKI, JULIAN TUWIM. 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Jęksa Scenariusz: Agnieszka Jęksa, Zuzanna Elbert - Stelmach Zdjęcia: Grzegorz Myjkowski, Mateusz Wołoczko Muzyka: Filip Kuncewicz Prowadzący: Andrzej Dobosz Cykl poświęcony życiu kulturalnemu w czasach PRL. Przewodnikiem po tych czasach będzie Andrzej Dobosz, felietonista, krytyk literacki, autor książek: "Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia", "Generał w bibliotece" oraz "Z różnych półek". Każdy odcinek opowiada o innym bohaterze czy miejscu. Bohaterami tego odcinka są pisarze Jerzy Ficowski i Julian Tuwim. 08:45 HISTORIA POLSKI - 15 MIESIĘCY DO NIEPODLEGŁOŚCI Film dokumentalny, 36 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jerzy Oleszkowicz, Leszek Staroń Scenariusz: Leszek Staroń, Jerzy Oleszkowicz Zdjęcia: Henryk Janas Muzyka: Jacek Chrobak Lektor: Artur Kalicki, Michał Chołka, Andrzej Piecuch Wykonawcy: Bogusław Kliś Kliś, Andrzej Strycharski, Tomasz Strzelec, Artur Kryński, Mirosław Majkowski, Józef Hamkało, Dagny Cipora, Robert Żurek, Andrzej Chichłowski Trwa I wojna światowa. W dniu 21 lipca 1917 roku komendant Legionów, Józef Piłsudski zostaje aresztowany przez rząd Cesarstwa Niemieckiego i osadzony w twierdzy Magdeburg. Jest to dramat osamotnionego człowieka, trzymanego w twierdzy bez możliwości wpływania na działania zbrojne Polaków. Dzięki staraniom Romana Dmowskiego we Francji oraz Ignacego Paderewskiego w Stanach Zjednoczonych, utworzono we Francji polskie wojsko, walczące po stronie państw sprzymierzonych. Wreszcie, 10 listopada 1918 roku, po 15 miesiącach, Piłsudski zostaje zwolniony i przyjeżdża do Warszawy. Po 123 latach niewoli, Józef Piłsudski, ogłoszony przez Radę Regencyjną Naczelnikiem Państwa, może ogłosić w radiowej depeszy do rządów wszystkich państw na świecie, powstanie niepodległej Polski. 09:45 CZARNY SUFIT Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2022 Reżyseria: Arkadiusz Biedrzycki Scenariusz: Arkadiusz Biedrzycki Wykonawcy: Agnieszka Wosińska, Krzysztof Stroiński, Marek Kalita Zdjęcia: Robert Lis Muzyka: Antoni Wojnar Twórczość i bezkompromisowa postawa Józefa Mackiewicza stanowiły wyzwanie i problem, nie tylko dla władz PRL - u, ale także dla środowisk emigracyjnych. Mackiewicz jako pierwszy Polak (obok Ferdynanda Goetla i Jana Emila Skiwskiego) widział zwłoki polskich oficerów w Katyniu. Będąc przeciwnikiem jakiegokolwiek porozumienia z Sowietami, zawsze głośno i konsekwentnie mówił o prawdzie na temat zbrodni katyńskiej. Po zakończeniu wojny, będąc już na emigracji, zwalczał system komunistyczny, który wedle jego słów, nakładając kaganiec na każdą wolną myśl i słowo, stanowi największe zagrożenie dla rozwoju każdej kultury. Nie tylko polskiej, ale każdej. Swoim pisarstwem dowodził, że zarówno niemiecki nazizm, jak i sowiecki komunizm, są uosobieniem zła. Akcja filmu toczy się w Monachium w 1968 roku w mieszkaniu Józefa Mackiewicza i jego żony Barbary Toporskiej. Jest zapisem rozmowy Mackiewicza z jego wieloletnim znajomym korespondencyjnym - Jerzym Giedroyciem na temat ówczesnej sytuacji międzynarodowej oraz istoty systemu komunistycznego. 10:55 "SENSACJE XX WIEKU" - STRAŻNICY SKARBÓW (STRAŻNICY SKARBÓW) Widowisko, 44 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jerzy Bończak, Adam Woronowicz, Mateusz Jordan Młodzianowski, Mariusz Jakus, Kazimierz Mazur To niezwykła historia, która do dziś rozpala emocje wśród historyków, poszukiwaczy skarbów i mieszkańców Dolnego Śląska. Skrzynie pełne złota, które Niemcy planowali wywieźć z zagrożonego oblężeniem Armii Czerwonej Wrocławia, ostatecznie trafiły w nieznane dotąd miejsce. O tym gdzie złoto zostało ukryte, nie wie nikt, ale punktem wyjścia do rozwikłania tej tajemnicy są trzy postaci. Generał Reinhard Gehlen, który przez trzy lata kierował oddziałem niemieckiego wywiadu wojskowego na ZSRR, a po wojnie budował wywiad RFN. SS - Sturmbannführer Otto Skorzeny - dowódca specjalnego oddziału komandosów, nazywany najgroźniejszym człowiekiem w Europie. Uważa się, że po wojnie dowodził tajną organizacją byłych esesmanów. Herbert Klose, prawdopodobnie policjant z Prezydium Policji we Wrocławiu, człowiek, który mógł znać miejsce ukrycia największego skarbu XX wieku. Po wojnie pozostał w Polsce, ukrywając się pod fałszywymi dokumentami nieopodal Wrocławia. Na co dzień pracował jako weterynarz, ale jego głównym zadaniem miało być strzeżenie ukrytego skarbu. Na jego trop wpadł UB, ale podczas przesłuchania nie zdradził on tajemnicy. To, co łączyło wysokiej rangi oficerów SS oraz ich udział w rabunku i ukryciu złota jest jedną z niewyjaśnionych i najbardziej strzeżonych tajemnic XX wieku. W tym odcinku serii Sensacje XX wieku w główne role wcielą się m.in. Adam Woronowicz i Jerzy Bończak. 11:45 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - PLAN MARSHALLA 2.0 Magazyn, 30 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Jan Sosiński, Andrzej Mietkowski Prowadzący: Andrzej Mietkowski Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Słowa George'a Marshalla wygrały pokój: "Stany Zjednoczone muszą zrobić co w ich mocy dla przywrócenia zdrowia gospodarczego w świecie. Bez tego nie może być politycznej równowagi i pokoju". Jesteśmy 70 lat później. Wciąż trwa konfrontacja dwu cywilizacji. I znów nie ma wyboru: Ameryka i wolny świat muszą zapłacić cenę ratowania podstawowych wartości. O programie George'a Marshalla, jego koncepcji na powojenny świat i o współczesnej nadziei Ukrainy na "Plan Marshalla 2.0" opowiedzą politolog i historyk prof. Antoni Dudek, ekspert gospodarczy dr Piotr Naimski oraz Iwona Wiśniewska - ekspertka ds. ekonomii, analityczka w Zespole Rosyjskim OSW. 12:20 KARIERA NIKODEMA DYZMY - ODC. 6/7 Serial obyczajowy, 55 min, Polska, 1979 Reżyseria: Jan Rybkowski, Marek Nowicki Scenariusz: Jan Rybkowski, Marek Nowicki, Witold Orzechowski Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Roman Wilhelmi, Leonard Pietraszak, Mariusz Dmochowski, Bronisław Pawlik, Tadeusz Pluciński, Bogusz Bilewski, Halina Golanko, Igor Śmiałowski, Hanna Balińska, Ryszard Barycz, Arkadiusz Bazak, Barbara Brylska, Krystyna Ciechomska, Liliana Głąbczyńska, Zofia Merle, Lech Ordon, Witold Pyrkosz, Ewa Szykulska, Izabella Trojanowska, Wojciech Pokora Nikodem Dyzma wraz ze swym doradcą Krzepickim, bliskim przyjacielem hrabiny Przełęskiej, zastanawiają się, jak się pozbyć Kunickiego, właściciela Koborowa. Pan prezes pragnie zdobyć majątek i piękną Ninę. Obmyślają sprytną intrygę, wciągając do pomocy w realizacji niezbyt legalnych planów komisarza policji, który akurat zabiegał o protekcję Dyzmy. Kunicki zostaje aresztowany w związku z aferą z przeszłości. Dowody przeciwko niemu są niepodważalne. Komisarz "wspaniałomyślnie" proponuje mu wolność, pod warunkiem, że zrzeknie się wszelkich praw do majątku Niny i z zagranicznym paszportem wyjedzie z kraju na zawsze. Dyzma przyjeżdża do Koborowa jako triumfator, w euforii powtarza: "Nina... majątek... fabryki... grube miliony... wszystko moje..." 14:25 HISTORIA BRONI - BROŃ DLA KAŻDEGO. ODC. 4/10 (HISTORY OF WEAPONS) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu broni, a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii. Historia broni to 10 - odcinkowy serial dokumentalny przybliżający historię różnych rodzajów oręża, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach. 15:20 TU WSZYSTKO JEST POLSKĄ - ODC. 5 BRAMY KRÓLESTWA Program historyczny, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Wojciech Kursa Scenariusz: Paweł Nowakowski Prowadzący: Piotr Legutko Przez pryzmat Wawelu pokażemy ciągłość naszej historii i znaczenie, jakie to miejsce odegrało w dziejach narodu i państwa polskiego. Wawel jako symbol niepodległości i trwania polskości mimo naszej trudnej historii. Gdy rosła siła Rzeczypospolitej, trzeba było patrzeć coraz szerzej i dalej. Horyzont przesuwał się tak, że do jego dobrej obserwacji konieczne okazało się przebywanie poza dostojnym wzgórzem wawelskim. Do coraz większego domu wiodły bramy, z których w XVII wieku aż trzy - południowa, wschodnia i północna - wymagały stałej dbałości. Spoglądanie w przestrzeń i oczekiwanie zwycięstwa nie odbywało się bez patrzenia ku niebu. Pytanie: Jeśli Bóg z nami, któż przeciwko nam? brzmiało triumfalnie w chwilach zwycięstw, było jednak przestrogą, by nie tracić tej życzliwości ufnym tylko we własne siły. 16:00 KORONACJA KRÓLOWEJ ELŻBIETY II (THE CORONATION OF QUEEN ELIZABETH II) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2012 Koronacja Elżbiety II była ogromną operacją logistyczną i w Wielkiej Brytanii wydarzeniem niezwykle ważnym. Dokument spełnia obietnicę i odsłania jej kulisy, czerpiąc z archiwów, wspomnień naocznych świadków i uczestników (na przykład dam dworu czy śpiewaka z chóru w opactwie Westminsterskim). O kontrowersjach tylko napomyka - na uroczystość nie zaproszono byłego króla Edwarda VIII i jego żony rozwódki, Szkoci czuli się niedowartościowani, zaś niektórzy royalsi byli przeciwni obecności kamer telewizyjnych. Główna bohaterka wydaje się spięta i nieco speszona ciężarem korony. Ustanawiając nowe rządy młodej królowej i jej małżonka, brytyjska rodzina królewska wskazywała jednoczące znaczenie współczesnej monarchii oraz wierność tradycji i ciągłości korony na Wyspach. Początkowo sama skala wydarzenia oraz naciski wysoko postawionych osób, które chciały przy tej okazji zagrać pierwsze skrzypce, zapowiadały, że całe przedsięwzięcie najprawdopodobniej zamieni się w katastrofę. 2 czerwca 1953 roku padał deszcz, co nie zniechęciło jednak tłumu gapiów. Reakcje londyńczyków świadczą, że monarchizm był wówczas mocno zakorzeniony. Pod panowaniem młodej Elżbiety łatwiej było też zapomnieć o wojnie i powojennej depresji. Szacuje się, że uroczystość koronacji, która nigdy w tej formie nie zostanie powtórzona, podziwiało na ekranach małych, biało - czarnych telewizorów 20 milionów ludzi. 17:00 HISTORIA POLSKI - GDZIE NAJPIERW BYŁA POLSKA Program dokumentalny, 51 min, Polska, 2018 Reżyseria: Krzysztof Glondys Scenariusz: Krzysztof Glondys Tematem filmu są wydarzenia rozgrywające się jesienią 1918 r. na terenie zachodniej Galicji i Śląska Cieszyńskiego. Pretekstem do ich przypomnienia będzie próba rozstrzygnięcia toczącego się wśród historyków i lokalnych badaczy sporu o to, gdzie najpierw powstała wolna Polska. 18:00 SPÓR O HISTORIĘ - SANACJA Debata, 30 min, Polska, 2023 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Tomasz Muller 2 sierpnia 1926 roku, blisko trzy miesiące po przeprowadzonym przez Józefa Piłsudskiego przewrocie majowym, przyjęto tzw. nowelę sierpniową. Jej zapisy zmniejszały uprawnienia parlamentu. Wzmocniona została pozycja prezydenta. W Polsce rozpoczęły się rządy sanacji. 19:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 8 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1880 - ukazał się ostatni tom powieści Dostojewskiego "Bracia Karamazow"; 1895 - Wilhelm Roentgen odkrył promienie "X"; 1932 - w Bytomiu otwarto pierwsze w ówczesnych Niemczech polskie gimnazjum; 1960 - J. F. Kennedy prezydentem USA; 19:04 STULECIE WINNYCH - ODC. 52 (S. IV, ODC. 13) Serial historyczny, obyczajowy, 44 min, Polska, 2022 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz Scenariusz: Ariadna Lewańska, Katarzyna Terechowicz, Małgorzata Retei Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Aktorzy: Urszula Grabowska, Magdalena Walach, Stefan Pawłowski, Piotr Rogucki, Weronika Humaj, Kamila Bujalska, Patryk Szwichtenberg, Arkadiusz Janiczek, Lesław Żurek, Marcin Franc, Ina Sobala, Maria Pawłowska, Paweł Małaszyński, Sonia Mietielica, Filip Gurłacz Rodzina Winnych przeżywa wolne wybory do Sejmu i Senatu. Kibicują Michałowi Jr, kandydatowi Komitetu Obywatelskiego. 16 - letni Stasiek nie może zaaklimatyzować się w Brwinowie, tęskni za dziewczyną i domem w Izraelu. Ewa martwi się, że jej syn wpadnie w złe towarzystwo. Postępuje choroba Ignacego, traci pamięć i orientację. Rozpada się małżeństwo Tomka i Basi. Tomek chce się rozstać, uważa, że już nic ich nie łączy, nawet dorastające córki. Michał wraca z samotnych wakacji i ma ogromny żal do Ani, że po raz kolejny nie znalazła dla niego przestrzeni w swoim życiu. Zbliżają się setne urodziny Władka. Czy rodzinie Winnych uda się zjednoczyć? 20:00 UPADEK. JAK UKRAIŃCY ZNISZCZYLI IMPERIUM ZŁA - ODCINEK 1 DZIEŃ STRACHU (THE СOLLAPSE: HOW UKRAINIANS DESTROYED THE EVIL EMPIRE / KOLAPS. JAK UKRAJINCI ZRUJNUWAŁY IMPERIJU ZŁA) Film dokumentalny, 46 min, Ukraina, 2020 Reżyseria: Sergij Łysenko Dokładna i jak dotąd najpełniejsza opowieść o tym, jak deklaracja niepodległości Ukrainy umożliwiła ostateczny upadek ZSRR. W cyklu dokumentalnym widzowie zobaczą nigdy wcześniej nieprezentowane tajne dokumenty CIA i KGB; zeznania uczestników i świadków wydarzeń czy wypowiedzi amerykańskich, ukraińskich, rosyjskich oraz polskich polityków i historyków, po raz pierwszy omawiających tak szczegółowo wydarzenia z 1991 roku. 30 lat po upadku imperium zła mamy dostęp do tajnych niegdyś dokumentów CIA i KGB, wspomnień ludzi, którzy podejmowali decyzje oraz bezpośrednich świadków i uczestników masowych procesów w całym ZSRR. Obecnie nie ma ani jednej książki czy filmu, które w sposób całościowy i pełny przedstawiałyby upadek ZSRR. Opisy ówczesnych wydarzeń koncentrują się wokół Moskwy, pozostawiając w cieniu kluczowe procesy, które rozgrywały się poza nią i które faktycznie doprowadziły do upadku imperium zła. 21:00 KRONIKI HITLERA - ODC. 2. REWOLUCJONISTA I IDEOLOG. LATA 1919 - 1925 (HITLER CHRONICLES) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Hermann Pölking Kroniki pokazują codzienność zwykłych ludzi w Europie w latach 1889 - 1945. Stanowi to tło dla szczegółowej relacji z życia Adolfa Hitlera - od jego dojścia do władzy po samobójstwo w berlińskim bunkrze. To najobszerniejsza do tej pory kompilacja materiałów archiwalnych, z których prawie połowa nie była wcześniej publikowana. 22:00 STYGMATYCZKA Spektakl teatralny, 86 min, Polska, 2007 Reżyseria: Wojciech Nowak Scenariusz: Grzegorz Łoszewski Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Włodek Pawlik Aktorzy: Kinga Preis, Andrzej Hudziak, Agnieszka Mandat, Dorota Landowska, Maja Hirsch, Magdalena Karel, Magdalena Kajrowicz, Mariusz Jakus, Grzegorz Damięcki, Tomasz Jarosz, Tomasz Błasiak, Wawrzyniec Kostrzewski, Aleksandra Popławska, Witold Bieliński, Mateusz Sacharzewski "Boniszewska Wanda, śledztwo wasze zostało ukończone. Waszą sprawę rozpatrzono zaocznie na specjalnym posiedzeniu w Moskwie. Z Ząbkiem Antonim i Siostrami od Aniołów zostałyście oskarżoną o to, że byłyście członkiem nielegalnego tajnego zakonu. Służyłyście pomocą i ukryciem w waszym zakonnym domu agentowi Watykanu. Sąd uznał was winną przestępstw i jako przestępcę niebezpiecznego dla ludzi skazał na 10 lat więzienia." Wyrok był prawomocny. Po miesiącach upodlających przesłuchań, bicia i poniżania bohaterkę spektaklu czekały lata spędzone w więzieniach w Wilnie i na Uralu oraz w szpitalach psychiatrycznych. Zwłaszcza pobyt w "psychuszkach" miał w intencji bezpieki złamać ducha Boniszewskiej. Lecz nie docenili niezłomności kobiety i jej oddania wierze. Urodzona w okolicach Nowogródka Boniszewska od 17 roku życia należała do bezhabitowego Zgromadzenia Sióstr od Aniołów. Od 1934 roku nosiła na ciele stygmaty Męki Chrystusa: między innymi rany od gwoździ na dłoniach i stopach, a na głowie od korony cierniowej, oraz ślady biczowania na plecach. Uważając, że nie jest godna swego daru, Boniszewska jeszcze przed wojną swą tajemnicę starała się trzymać w sekrecie. Dla funkcjonariuszy komunistycznego aparatu bezpieczeństwa niezwykła "przypadłość" kobiety stała się przedmiotem licznych szyderstw i kpin. Nawet pozbawieni wielu ludzkich instynktów oprawcy przyznawali się do pewnej bezradności w sytuacji dla nich niezrozumiałej. Sowieccy lekarze byli bezsilni rany na ciele kobiety nie zasklepiały się, organizm nie reagował na leki. Powoli pod wpływem niewzruszonej siły wiary swej ofiary niektórzy z katów mieli sami doznać nawrócenia... "Stygmatyczka" to kolejny spektakl przygotowany w ramach Sceny Faktu, cyklu przyciągającego przed ekrany rzesze widzów. Opowiada o niezłomnej walce samotnej mistyczki i stygmatyczki z bezdusznym systemem i pogardą dla religii. Autorzy przedstawienia łączą wątki fabularne ze wspomnieniami duchownych, którzy znali Wandę Boniszewską. Wykorzystali również wspomnienia jej samej, częściowo ocalałe dokumenty sądowe i papiery operacyjne służb bezpieczeństwa. 23:40 POLACY I WĘGRZY 1956 Film dokumentalny, 54 min, Polska, 1996 Reżyseria: Stanisław Kiełbiewski Film dokumentalny prezentujący burzliwy rok 1956 we wspomnieniach Polaków i Węgrów uczestniczących w październikowych wydarzeniach. Losy ludzkie wplecione w historię - polscy studenci podczas walk w Budapeszcie i Węgrzy wspierający przemiany w Polsce. Dramat przywódców węgierskiego powstania, polska krew dla rannych Węgrów, wiarołomstwo przywódców sowieckich, tragiczne losy młodzieży węgierskiej po upadku rewolucji. 00:45 "SENSACJE XX WIEKU" - STRAŻNICY SKARBÓW (STRAŻNICY SKARBÓW) Widowisko, 44 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jerzy Bończak, Adam Woronowicz, Mateusz Jordan Młodzianowski, Mariusz Jakus, Kazimierz Mazur To niezwykła historia, która do dziś rozpala emocje wśród historyków, poszukiwaczy skarbów i mieszkańców Dolnego Śląska. Skrzynie pełne złota, które Niemcy planowali wywieźć z zagrożonego oblężeniem Armii Czerwonej Wrocławia, ostatecznie trafiły w nieznane dotąd miejsce. O tym gdzie złoto zostało ukryte, nie wie nikt, ale punktem wyjścia do rozwikłania tej tajemnicy są trzy postaci. Generał Reinhard Gehlen, który przez trzy lata kierował oddziałem niemieckiego wywiadu wojskowego na ZSRR, a po wojnie budował wywiad RFN. SS - Sturmbannführer Otto Skorzeny - dowódca specjalnego oddziału komandosów, nazywany najgroźniejszym człowiekiem w Europie. Uważa się, że po wojnie dowodził tajną organizacją byłych esesmanów. Herbert Klose, prawdopodobnie policjant z Prezydium Policji we Wrocławiu, człowiek, który mógł znać miejsce ukrycia największego skarbu XX wieku. Po wojnie pozostał w Polsce, ukrywając się pod fałszywymi dokumentami nieopodal Wrocławia. Na co dzień pracował jako weterynarz, ale jego głównym zadaniem miało być strzeżenie ukrytego skarbu. Na jego trop wpadł UB, ale podczas przesłuchania nie zdradził on tajemnicy. To, co łączyło wysokiej rangi oficerów SS oraz ich udział w rabunku i ukryciu złota jest jedną z niewyjaśnionych i najbardziej strzeżonych tajemnic XX wieku. W tym odcinku serii Sensacje XX wieku w główne role wcielą się m.in. Adam Woronowicz i Jerzy Bończak. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - TK - 1 WRACA DO MODLINA Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki 1/ TK - 1 wraca do Modlina. Bez materialnych śladów przeszłości pamięć historyczna byłaby nikła i słaba, dlatego chronimy zabytki. Swoje podwoje otwierają coraz to nowe muzea, a prawdziwym fenomenem ostatnich lat jest rozwój ruchu rekonstrukcyjnego. Dziś wspominamy tankietkę TK - 1. II Rzeczpospolita włączyła się do wyścigu zbrojeń, ale nie tracono czasu na badania od zera. Kupowano licencje z możliwością ich rozwoju. TK - 1 wyrósł wprawdzie z projektu brytyjskiego, ale po polskich modyfikacjach Brytyjczycy orzekli, że polskie podwozie jest niezrównane. 2/ Powstańczy pancernik. Następna nasza opowieść w swym duchu podobna będzie do poprzedniej. Znów spotykamy lokalnych entuzjastów historii i ich wielką pasję. Czas, który chcą upamiętnić, to Powstanie Wielkopolskie, a dokładnie jedno zdarzenie z 7 lutego 1919 roku. Sto lat temu, w wiosce Budzyń, na obrzeżach Wielkopolski, pojawił się samochód pancerny, uzbrojony w cztery karabiny maszynowe, na który miejscowi przygotowali zasadzkę. Od tamtej pory pancernik przeszedł na służbę powstańczą. 02:20 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - JEŃCY CZ. 1 Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Pierwsza część odcinka poświęconego jeńcom wojennym.