TVP Kultura Piątek, 10.11.2023 07:25 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - KARAMAN KUTATELADZE Rozmowa, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Piotr Poraj Poleski, Anna Szałańska, Jolanta Rzegocka Program "Res Poloniae - o Polsce z oddali" to cykl wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką w różnych krajach. Tym razem dziennikarka odwiedza Gruzję, gdzie rozmawia z przedstawicielami kulturalnych elit. Misją programu jest wzajemne poznanie się Polaków i Gruzinów, odnalezienie w Gruzji polskich śladów, a także uświadomienie sobie wszystkiego, co może łączyć obydwa narody. Gościem odcinka jest gruziński malarz, profesor Karaman Kutateladze 09:05 PARĘ OSÓB, MAŁY CZAS Dramat psychologiczno - obyczajowy, 105 min, Polska 2005 Scenariusz na podstawie książki Jadwigi Stańczakowej "Dziennik we dwoje" i reżyseria: Andrzej Barański Zdjęcia: Dariusz Kuc Aktorzy: Krystyna Janda, Andrzej Hudziak, Igor Przegrodzki, Monika Obara, Arkadiusz Detmer, Krystyna Tkacz, Elżbieta Kępińska, Witold Skaruch, Zdzisław Wardejn Andrzej Barański już w połowie lat 80. myślał o przeniesieniu na ekran "Zawału" Mirona Białoszewskiego, ale na przeszkodzie stawały mu kłopoty z pozyskaniem praw autorskich i zdobyciem funduszy na produkcję. Pod koniec lat 90. miał już gotowy scenariusz o jego serdecznej przyjaciółce i sekretarce, niewidomej Jadwidze Stańczakowej, ale znów musiało minąć kilka lat, nim wreszcie projekt doczekał się realizacji. Za kanwę scenariusza posłużyła książka Jadwigi Stańczakowej "Dziennik we dwoje", na podstawie której powstała kameralna i subtelna, niezwykle ciepła, ale przenikliwa opowieść o przyjaźni dwojga artystów pióra, uhonorowana m. in. na FPFFw Gdyni w 2005 r. nagrodą za wybitną kreację Krystyny Jandy i nagrodą dziennikarzy, oraz nagrodą na festiwalu w Karlovych Varach za główną rolę męską dla równie znakomitego Andrzeja Hudziaka. Akcja filmu obejmuje lata 1975 - 1982 i ukazuje złożone relacje Mirona Białoszewskiego i Jadwigi Stańczakowej z punktu widzenia tej ostatniej. Trudno jednak powiedzieć, że jest to wyłącznie jej relacja: niewidoma kobieta oglądała bowiem i poznawała świat oczyma Mirona, czy to podczas przejażdżek z nim po mieście (co prawda, często w środku nocy, bo pisarza drażnili ludzie i światło słoneczne), czy to poprzez jego teksty opisujące rzeczywistość. Potrzebowali siebie nawzajem, mimo że nie umieli nazwać tego, co ich łączyło: przyjaźń, bliskość duchowa, platoniczne uczucie? On - nadwrażliwy egoista, kapryśny introwertyk, odsuwał od siebie wszystko, co stanowiło prozę codziennej egzystencji. Potrzebował kogoś, kto by się nim opiekował i pilnował bieżących spraw: od kupowania ubrań, sprzątania i prania, poprzez załatwianie spraw urzędowych, po przepisywanie jego tekstów, umawianie spotkań z wydawcami i czytelnikami. Ona pragnęła za wszelką cenę żyć jak ludzie widzący, być aktywna i samodzielna, czuć się potrzebna. Po rozstaniu z wieloletnim przyjacielem, nazwanym w filmie Jackiem, Białoszewski stał się jeszcze bardziej zależny od niej i grona znajomych, sąsiadów, przyjaciół, którzy dbali o niego i jego sprawy pod dyskretne dyktando Jadwigi. On nie bardzo umiał okazywać wdzięczność, bywał wobec niej opryskliwy, ale też potrafił jak nikt inny pocieszyć ją w samotności i depresji, na którą cierpiała. Gdy Jadwiga też zapragnęła pisać, bezceremonialnie krytykował jej wiersze, powodowany doświadczeniem, ale i zawodową zazdrością. Nie chciał mieć przy sobie konkurentki, która początkowo podejmowała te same tematy, opisywała te same miejsca i osoby co on, lecz jednocześnie udzielał jej cennych wskazówek pisarskich. Gdy zdołał ją przekonać, że powinna się skupić na swych odczuciach i przeżyciach osoby niewidomej, przyniosło to korzyść im obojgu: jej wiersze zyskały na autentyzmie i oryginalności, on przestał się obawiać rywalizacji i porównań. Nie ma w tym filmie wyraźnie zarysowanej akcji, linearnej fabuły, są za to drobne obrazki z PRL-owskiej codzienności, w której oboje żyli (kłopoty z zaopatrzeniem, problemy ze zdobyciem telefonu, biurokracja, nie najłatwiejsze warunki mieszkaniowe itp.), ale także z cowtorkowych spotkań literackich w mieszkaniu pisarza, z jego wieczorów autorskich, spacerów z Jadwigą po mieście. Film Andrzeja Barańskiego opowiada również o tym, jak ta zgrzebna rzeczywistość przekształca się w sztukę, staje się tworzywem literackim, dając dzieła najwyższej próby. 11:00 CHŁOPI - ODC. 9/13 - WIELKANOC Serial obyczajowy, 48 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, Tadeusz Janczar, Franciszek Pieczka, Zofia Merle, Jadwiga Chojnacka, Stanisław Milski, Mieczysław Czechowicz, Bronisław Pawlik, Irena Karel, Barbara Ludwiżanka, Wanda Łuczycka, Magda Wołłejko, Bolesław Płotnicki, Lech Ordon, Igor Śmiałowski, Barbara Rachwalska Na Wielkanoc Hanka przenosi się do domu Boryny. Większość kobiet z Lipiec jedzie do miasta, by spotkać się ze swymi uwięzionymi mężami. Hanka także wiezie świąteczne jedzenie Antkowi. Boryna z dnia na dzień zaczyna czuć się gorzej. Jagna wdaje się we flirt z Jasiem, synem organisty, spotyka się też z wójtem. Dziedzic odmawia księdzu, a potem wójtowi wstawienia się za uwięzionymi. W odwecie ktoś podpala las. Hanka rodzi syna. 12:05 LUWR PONADCZASOWY (THE TIMELESS LOUVRE / LE LOUVRE) Film dokumentalny, 44 min, Francja, 2019 Reżyseria: Anne - Claire Danel Od ponad 200 lat położony w Paryżu Luwr jest obowiązkowym miejscem odwiedzin oraz źródłem wzruszeń, marzeń i fantazji. Muzeum mieści się w Pałacu Luwru (Palais du Louvre) znanym już w średniowieczu. Znajduje się tu ponad 38 000 dzieł sztuki. Nigdy nie przestaje urzekać, zadziwiać i angażować gości. Ten dokument to podróż do tego pięknego miejsca, w którym pracuje dwa tysiące ludzi, aby zadbać o wszystko i utrzymać w dobrej kondycji. Spotkamy tych, którzy są od dawna związani z tym miejscem. Skorzystamy z wyjątkowych archiwów i opinii ważnych osób. Zbadamy, co powoduje, że to miejsce jest tak ponadczasowe i wieczne. 13:05 GWIAZDY TAMTYCH LAT - MIRA ZIMIŃSKA Film dokumentalny, 27 min, Polska, 1996 Reżyseria: Janusz Horodniczy, Krzysztof Wojciechowski Scenariusz: Janusz Horodniczy, Krzysztof Wojciechowski Zdjęcia: Jerzy Fronk W cyklicznej audycji "Gwiazdy tamtych lat" prezentowane są wybitne osobowości estrady, teatru i kina okresu powojennego. Każda audycja jest filmowo zarejestrowanym portretem gwiazdy, ale jest też opowieścią o człowieku, o jego pasjach, problemach, nawet nieszczęściach, jakie mu się przytrafiły. Artystów tamtych lat spotykamy najczęściej we własnym domu, w rodzinnym gronie, wśród przyjaciół, przy ulubionych zajęciach. Autorzy audycji starają się odpowiedzieć na pytanie: jacy są teraz ci niegdyś wielcy i jak sobie radzą w zupełnie zwyczajnym życiu. Często okazuje się, że są oni nadal niezwykli nawet w swej codzienności. Ten odcinek cyklu poświęcony jest życiu i karierze Miry Zimińskiej-Sygietyńskiej - wybitnej artystki teatru, filmu i kabaretu oraz dyrektorki Zespołu Pieśni i Tańca "Mazowsze". W audycji zarejestrowano wypowiedzi bohaterki oraz jej współpracowników. Ilustrację muzyczną stanowią fragmenty piosenek i filmów archiwalnych z udziałem M. Zimińskiej - Sygietyńskiej oraz fragmenty występów i prób zespołu "Mazowsze". Okazją do powstania programu był 95 jubileusz urodzin artystki. 13:45 GWIAZDY TAMTYCH LAT - MIECZYSŁAW WOJNICKI Film dokumentalny, 28 min, Polska, 1996 Reżyseria: Janusz Horodniczy, Krzysztof Wojciechowski Scenariusz: Janusz Horodniczy, Krzysztof Wojciechowski Zdjęcia: Jerzy Fronk Wykonawcy: Mieczysław Wojnicki W cyklicznej audycji "Gwiazdy tamtych lat" prezentowane są wybitne osobowości estrady, teatru i kina okresu powojennego. Każda audycja jest filmowo zarejestrowanym portretem gwiazdy, ale jest też opowieścią o człowieku, o jego pasjach, problemach, nawet nieszczęściach, jakie mu się przytrafiły. Artystów tamtych lat spotykmy najczęściej we własnym domu, w rodzinnym gronie, wśród przyjaciół, przy ulubionych zajęciach. Autorzy audycji starają się odpowiedzieć na pytanie: jacy są teraz ci, niegdyś wielcy i jak sobie radzą w zupełnie zwyczajnym życiu. Często okazuje się, że są oni nadal niezwykli nawet w swej codzienności. Ten odcinek cyklu poświęcony jest postaci Mieczysława Wojnickiego, który opowiada o swoim dzieciństwie, wojnie i drodze artystycznej. O bohaterze audycji wypowiada się także Bogusław Kaczyński oraz koleżanki i koledzy z teatru "Roma", w którym nadal Mieczysław Wojnicki występuje. 15:05 WNIEBOWZIĘCI Komedia TVP, 44 min, Polska, 1973 Reżyseria: Andrzej Kondratiuk Scenariusz: Jan Himilsbach, Andrzej Kondratiuk Zdjęcia: Jan Laskowski Aktorzy: Zdzisław Maklakiewicz, Jan Himilsbach, Regina Regulska, Ewa Pielach, Ryszard Narożnik, Janusz Kłosiński Jedna z lepszych komedii Andrzeja Kondratiuka, w której główne role zagrał pamiętny duet Maklakiewicz - Himilsbach. Komedia to zresztą szczególna, bo oprócz autentycznego humoru, sporo tu nostalgii i materiału do nie zawsze wesołej refleksji. Bohaterami filmu są dwaj dojrzali mężczyźni, którym w życiu więcej się nie udało niż udało. Pewnego dnia dostają od losu niezwykłą szansę. Wygrywają dużą sumę w toto - lotka. Za uzyskane pieniądze postanawiają wybrać się w pierwszą w życiu podróż samolotem. Spróbowawszy smaku podniebnej peregrynacji, trwonią resztę gotówki na kolejne samolotowe eskapady. Stylistycznie film Kondratiuka miejscami przypomina dokument, przede wszystkim za sprawą gry naturszczyków, stanowiących większą część obsady, oraz dialogów, które często robią wrażenie improwizowanych. Realistyczna narracja doskonale wydobywa nieporadność dwójki bohaterów w próbie przekroczenia własnego losu. Pieniądze dają im możliwość zaznania innego życia, wcielenia się w inne role społeczne. Obaj chętnie korzystają z nowych możliwości, by na końcu przekonać się, że tak naprawdę najlepiej czują się, gdy są sobą. Film Kondratiuka przewrotnie pokazuje, że czasem spełnione wielkie marzenie nie czyni ludzi ani lepszymi, ani szczęśliwszymi. 16:00 JAŃCIO WODNIK Dramat obyczajowy, 100 min, Polska 1993 Reżyseria: Jan Jakub Kolski Scenariusz: Jan Jakub Kolski Zdjęcia: Piotr Lenar Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Franciszek Pieczka, Bogusław Linda, Grażyna Błęcka - Kolska, Olgierd Łukaszewicz, Katarzyna Aleksandrowicz, Henryk Niebudek, Lech Gwit, Joanna Jędrejek, Katarzyna Kurylońska Reżyser Jan Jakub Kolski (ur. 1956) jest wierny swojemu oryginalnemu stylowi i tematyce. W filmach dokumentalnych, które realizuje od 1982 roku, częstym tematem była kontemplacja porządku natury. W filmach fabularnych Kolski rozwija ten temat. Opowiada o wsi, ale nie czyni tego na sposób realistyczny. Są to przypowieści o życiu - często brutalnym - w bliskim kontakcie z naturą, a więc bliżej Boga. Kino Kolskiego, porównywane z latynoskim "realizmem magicznym", to refleksja na temat dobra i zła, pełna tęsknoty za duchowymi wartościami. W "Pogrzebie kartofla" (1990) Kolski odwołuje się do biblijnego mitu Hioba, kreśląc obraz gwałtownych przemian na polskiej wsi po II wojnie światowej. W "Pograbku" (1992) przedstawił historię niezwykłego uczucia ludzi z "dołów" wiejskiej hierarchii. W świecie filmów Kolskiego ciągle jest obecne pytanie o sens dobrych i złych uczynków, które zdają się determinować losy ich sprawców. W roli Jańcia wystąpił wybitny aktor teatralny i filmowy - Franciszek Pieczka (ur. 1928). Stworzył niezwykłą, barwną galerię bohaterów o ludowym rodowodzie, zagrał m.in. tytułową rolę w "Żywocie Mateusza" (1968) Witolda Leszczyńskiego, w "Perle w koronie" (1972) stworzył pełną godności postać powstańca śląskiego, był zbuntowanym przeciw komunistycznej władzy góralem Haratykiem w zatrzymanym kilka lat przez cenzurę filmie "Słońce wschodzi raz na dzień" (1972) i doskonałym Czepcem w "Weselu" (1973) Andrzeja Wajdy według dramatu Stanisława Wyspiańskiego. Wielką popularność przyniosła mu rola Gustlika w serialu "Czterej pancerni i pies" (1968 - 70). Dużą zaletą jego aktorstwa jest naturalność i zróżnicowanie ról. Grając postaci często zbliżone charakterem, Pieczka potrafi uczynić z nich zawsze niepowtarzalne osobowości. "Jańcio Wodnik" zdobył Nagrodę Specjalną Jury "Złote Lwy Gdańskie" za najlepszą rolę męską dla Franciszka Pieczki i Nagrodę Dziennikarzy na XVIII Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w 1993 roku w Gdyni. Jeden z chłopów wygnał ze stajni i skatował chorą klacz. Znajduje ją wędrowny dziad (Łukaszewicz), który, gdy klacz zdycha, rzuca klątwę na wieś. W tym samym czasie jeden z jej mieszkańców Jańcio (Pieczka) odkrywa w sobie niezwykłe zdolności. Jest mu posłuszna woda, może dokonywać i innych nadnaturalnych czynów. Jańcio opuszcza ciężarną młodą żonę Weronikę (Błęcka - Kolska). Chce nieść ludziom pociechę i pomoc. Na swej drodze spotyka sprytnego oszusta - stygmatyka (Linda). To spotkanie odmieni życie Jańcia. 19:40 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - HAN Magazyn, 5 min, Polska, 2023 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Zdjęcia: Nicolas Villegas, Krzysztof Iglikowski Muzyka: Bartosz Kruczyński Obraz gdańskiego malarza, Hermana Hana, "Alegoria pychy" jest znakomitym przykładem typowej dla XVII wieku alegorii obrazowej. W myśl ówczesnego rozumienia sztuki i tego, jak patrzono na obrazy, miały one jednocześnie bawić, ale też uczyć. Widz, odbiorca takiego obrazu miał odkrywać w nim znaczenie, przyglądać się i odczytywać zapisane zarówno poprzez ikonografię, jak poprzez inskrypcje, treści. W przypadku tego obrazu treści są bardzo szczególne, gdyż służą pouczeniu, a nawet przestrodze. Pokazując alegorię pychy, która była traktowana jako jeden z najcięższych grzechów, artystka tworzy obraz wykroczenia zarówno w odniesieniu do życia doczesnego, jak i do życia wiecznego. Panorama Gdańska wskazuje, że pouczenie zawarte w obrazie nie jest skierowane do kogokolwiek, ale właśnie do mieszkańców Gdańska. O tajemnicach tkwiących w obrazie z kolekcji Muzeum Narodowego w Gdańsku opowie wicedyrektor Franciszek Skibiński. 20:05 WIECZÓR KINOMANA - CZŁOWIEK, KTÓRY GAPIŁ SIĘ NA KOZY (THE MEN WHO STARE AT GOATS) Komedia, 89 min, USA/Wielka Brytania, 2009 Autor: Jon Ronson Reżyseria: Grant Heslov Scenariusz: Peter Straughan Aktorzy: George Clooney, Ewan Mcgregor, Jeff Bridges, Kevin Spacey, Nick Offerman Reporter po przejściach, Bob Wilton podczas wojny w Iraku szuka tematu swojego życia. Niespodziewanie mężczyzna dostaje więcej, niż mógłby się spodziewać, kiedy podsłuchując korespondentów wojennych, poznaje agenta służb specjalnych Lyna Cassady'ego. Dziennikarz wpada na trop eksperymentalnego oddziału wojskowego złożonego z żołnierzy, posiadających rzekomo zdolności paranormalne. 22:20 PITBULL - ODC. 23 Serial policyjny TVP, 44 min, Polska, 2008 Reżyseria: Dominik Matwiejczyk, Patryk Vega Scenariusz: Patryk Vega, Mariusz Bieliński Aktorzy: Andrzej Grabowski, Marcin Dorociński, Weronika Rosati, Michał Żurawski, Paweł Królikowski, Michał Kula, Hanna Konarowska, Redbad Klynstra, Grzegorz Borek Bolec, Persin Dymitry W jednej z podwarszawskich miejscowości dochodzi do morderstwa. Na miejscu zdarzenia Igor z Łapką odkrywają kolejne ofiary. Zamordowani to: właściciel mieszkania, jego 16 - letnia córka i 17 - letni syn. Chociaż z mieszkania zginęły rzeczy wartościowe, nikt nie przypuszcza, że motyw zbrodni jest rabunkowy. Despero prowadzi sprawę morderstwa starszego mężczyzny znalezionego na parkingu. Kubuś, informator Despera, sugeruje, że może to być ofiara porachunków gangu złodziei samochodowych. Kubuś nie w pełni zdaje sobie jednak sprawę z tego, w jak niebezpieczną grę się zaangażował. Renata z Łapką szukają zaginionych policjantów z Dworca Centralnego. Wśród nich jest przyjaciółka Renaty z hotelu policyjnego. Czy ich zaginięcie można wiązać się z poleceniem Komendanta? Dżemma zapisuje się do szkoły wizażu. Chce zdobyć zawód, który pozwoli jej normalnie pracować i zarabiać. 23:20 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - JACKIE (JACKIE) Dramat, film biograficzny, 95 min, Francja/Hongkong/USA/Chile 2016 Reżyseria: Pablo Larrain Scenariusz: Noah Oppenheim Aktorzy: Natalie Portman, Peter Sarsgaard, Greta Gerwing, Billy Crudup, John Hurt Film otrzymał trzy nominacje do nagrody Oscara: za najlepszą rolę pierwszoplanową dla Natalie Portman oraz za muzykę i kostiumy. Fabuła koncentruje się wokół przeżyć Jacqueline Bouvier Kennedy bezpośrednio po zamachu w 1963 roku na jej męża, Johna F. Kennedy'ego, 35. prezydenta Stanów Zjednoczonych. Kiedy mąż Jackie zostaje wybrany na prezydenta, ona ma 34 lata. Zachwyca urodą, elegancją i wspaniałym stylem. Szybko staje się jedną z najbardziej znanych kobiet na świecie. Bajkowe życie rozpada się jednak jak domek z kart 22 listopada 1963 roku. Podczas wyborczej podróży do Dallas, John F. Kennedy ginie od kul zamachowca. Próby ratowania postrzelonego prezydenta nie przyniosły rezultatu. Umiera w szpitalu na stole operacyjnym. Pogrążona w żałobie Jacqueline, na pokładzie Air Force One, powraca do Waszyngtonu. Mierząc się z tragedią, postanawia kontynuować dzieło męża. O przeżyciach i cierpieniu Jackie widz dowiaduje się z wywiadu przeprowadzonego z wdową. Rozmowa toczy się nie tylko na temat historycznej spuścizny jej męża. W filmie została również pokazana rola szwagra Jackie, Roberta F. Kennedy'ego, który po zamachu mocno ją wspiera, dzieli z nią ból i żal po stracie męża. Pomaga w długich przygotowaniach do państwowego pogrzebu, opiekuje się rodziną, próbuje ulżyć dzieciom pogrążonym w smutku po stracie ojca. W tym trudnym czasie Jackie cierpi na bezsenność, jest pod wpływem środków uspokajających. Targają nią wyrzuty sumienia, że nie zrobiła nic, by ochronić męża. Miała nawet myśli samobójcze. 01:10 NOC KRÓTKICH FILMÓW - KONTAKTY (KONTAKTY / CONTACTS) Film animowany, 10 min, Czechosłowacja, 1980 Reżyseria: Jaroslava Havettova Scenariusz: Jaroslava Havettova Krótki film animowany o skomplikowanych relacjach i niestałości w uczuciach. 01:20 NOC KRÓTKICH FILMÓW - ZIEMIA (ZEM / THE EARTH) Film animowany, 6 min, Czechosłowacja, 1966 Reżyseria: Viktor Kubal Scenariusz: Viktor Kubal Krótki film animowany autorstwa mistrza słowackiej animacji. Viktor Kubal w żartobliwy sposób przypomina o konieczności dbania o środowisko. 01:30 NOC KRÓTKICH FILMÓW - KAPRYSIA Film animowany, 8 min, Polska, 2019 Reżyseria: Betina Bożek Scenariusz: Betina Bożek Krótki film animowany. Kaprysia, główna bohaterka filmu, to wymyślona przez reżyserkę planeta. Wszystko, co istnieje na Kaprysi jest nieoczywiste, chaotyczne, zmienia swoje kształty i właściwości. Wzajemne przenikanie i przeobrażanie form, zmiana miejsc istot i przedmiotów to słowa, jakie określają charakter filmu. Pomimo pozornego bałaganu, jaki panuje na planecie, jest to miejsce szczęśliwe, dominują w nim jasne i czyste barwy. Stworzony przez autorkę filmowy obraz dziwnej i bajkowej rzeczywistości jest eksplozją radości i surrealizmu. (opis producenta) 01:55 KINO NOCNE - BALANGA Dramat, 76 min, Polska, 1993 Reżyseria: Łukasz Wylężałek Scenariusz: Łukasz Wylężałek Zdjęcia: Krzysztof Tusiewicz Muzyka: Mateusz Pospieszalski, Jan Pospieszalski, zespół T. Love Występują: Jacek Pałucha, Paweł Fesołowicz, Jan Tesarz, Marcin Troński, Maciej Kozłowski, Zofia Merle, Sława Kwaśniewska, Stanisława Celińska, Jacek Skalski, Małgorzata Wachecka, Cezary Pazura, Piotr Gąsowski, Muniek Staszczyk, Krzysztof Globisz, Joanna Żółkowska i inni "Balanga" to "Miasteczko Twin Peaks" po polsku"- napisał po premierze filmu Tadeusz Sobolewski. "Nikt mi pewnie nie uwierzy, ale nie oglądałem żadnego filmu Davida Lyncha"- odpowiadał na spotkaniu z widzami Łukasz Wylężałek. I dodawał:"Balanga"jest filmem o nadziei". Słowa to dość przewrotne i prowokacyjne. Tym bardziej że fabularny debiut Wylężałka trudno nazwać optymistycznym. Wręcz przeciwnie - opisuje świat zdegradowany i przerażający, w którym królują strach, chamstwo i agresja. Rzecz dzieje się "na peryferiach polskiej rzeczywistości", na przełomie dwu epok historycznych i porządków społecznych. Akcja filmu zaczyna się od sceny morderstwa. Nocą na pustej ulicy taksówka potrąca poruszającego się z wysiłkiem człowieka. Przestraszony kierowca podnosi swą ofiarę i sadza na ławeczce przy przystanku autobusowym. Potem ucieka. Kiedy poszkodowanego znajduje policja, ten już nie żyje. Rozpoczyna się śledztwo. Prowadzi je miejscowy porucznik z sierżantem - kierowcą. W toku dochodzenia okazuje się, że denatem jest sfrustrowany, zapijaczony nauczyciel z lokalnej szkoły. Śledztwo staje się fabularnym pretekstem do ciągu retrospekcji, rzucających światło na okoliczności śmierci pedagoga. W ten sposób Wylężałek rozpoczyna opowieść o faktycznych bohaterach filmu, dwóch nastolatkach - Strusińskim, zwanym Świętym i Snajperze. Zrealizowany w rekordowo krótkim czasie (30 dni zdjęciowych) "półamatorski" film Wylężałka poraża turpistycznymi pejzażami i moralnym spustoszeniem bohaterów. Ostry, rwany montaż, kryminalna zagadka, a przede wszystkim bezlitosny portret fragmentu polskiej współczesności - to inne charakterystyczne elementy świata "Balangi". Wylężałek ukazał w niej "Polskę z parteru", dla której niewiele znaczą historyczne przełomy, strajki, podwyżki, zmiany rządowych koalicji. Tu każdy następny dzień dodaje się do automatycznie do poprzedniego, egzystuje się wrednie i tandetnie. Czy musi tak być? Czy bohaterowie Wylężałka mogą wydobyć się ze swego upodlenia? Ostentacyjną drastyczność "Balangi" można interpretować tak jak wczesne nowele Hłaski - jako krzyk niezgody wrażliwego twórcy na zeszmacenie człowieka, na jego - czy do końca świadomą i dobrowolną - degrengoladę. Docenić też wypada odwagę reżysera, który - wbrew swym prowokacyjnym enuncjacjom - zrealizował film niekasowy, za to mówiący trochę prawdy o stanie ducha sporej części Polaków u progu lat dziewięćdziesiątych.