TVP Nauka Sobota, 11.11.2023 06:00 WIELCY POLSCY WYNALAZCY W II RZECZYPOSPOLITEJ - IGNACY MOŚCICKI (1867 - 1946) Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 2020 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Zdjęcia: Michał Baczuń, Filip Baczuń Cykl dokumentalny o wyjątkowych polskich postaciach historycznych. Odcinek przedstawia sylwetkę i dorobek naukowy Ignacego Mościckiego. Był chemikiem, politykiem, w latach 1926 - 1939 prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, naukowcem i budowniczym polskiego przemysłu chemicznego. 06:30 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 1/10 Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Historia astronomii to dzieje kolejnych odkryć, które zmieniały naszą wizję Wszechświata. Jednak w Polsce zawsze była ona związana z losami naszego kraju. W tym specjalnym cyklu pokażemy, jak polska astronomia odrodziła się wraz z polską niepodległością. I co udało się jej osiągnąć przez sto lat patrzenia w niebo nad wolną ojczyzną. Przedstawimy historię i osiągnięcia najważniejszych polskich ośrodków astronomicznych. Z okazji stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości odwiedzamy miejsca, w których nauka o Wszechświecie odradzała się wraz z niepodległą Rzeczpospolitą. Każdy odcinek będzie poświęcony innemu ośrodkowi naukowemu. 07:00 JAK TO DZIAŁA - EKOLOGIA - JEDZENIE Magazyn, 20 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Radosław Brzózka Prowadzący: Radosław Brzózka W odcinku poświęconym jedzeniu Radek Brzózka pokazuje, jak zmieniało się pozyskiwanie jedzenia na przestrzeni wieków oraz jakie wyzwania stoją przed ludzkością w produkcji żywności w przyszłości. W programie opowiadamy o konsekwencjach produkcji żywności dla zwiększającej się populacji naszej planety oraz co musimy zmienić, aby jej nie zniszczyć. W tym odcinku autor zabiera widza do fabryki produkującej białko z larw much, na uczelnie, gdzie studenci badają i szukają najlepszych rozwiązań dla stworzenia całkowicie roślinnej ryby oraz pokazuje, czym są farmy wertykalne. Radek Brzózka, pasjonat nauki i techniki, znany widzom TVP m.in. z programu "Jak to działa?". Specjalnie dla TVP Nauka przygotował serię "Jak to działa - Ekologia", w której przybliża widzom naukowe rozwiązania służące ochronie naszej planety, bezpieczeństwu i komfortowi naszego życia. 07:25 CZAS W LAS - /5/ Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Sławomir Czyrnek Scenariusz: Sławomir Czyrnek Prowadzący: Magdalena Turowska, Sławomir Makaruk W tym odcinku odwiedzimy Nadleśnictwo Rudy Raciborskie, gdzie pracuje Tomasz Sczansny - leśnik, którego pasją jest fotografowanie przyrody. Tomasz wykonuje piękne zdjęcia dzięki swojej wiedzy i skrupulatnemu przygotowaniu sesji, a także dzięki cierpliwości i wytrwałości. Natura to jeden z najchętniej fotografowanych tematów - głównie z uwagi na niesamowitą różnorodność krajobrazów oraz bogactwo świata roślin i zwierząt. Fotograf dysponujący odpowiednią wiedzą i sprzętem jest w stanie wykonać zachwycające zdjęcia. Fotografowanie natury stanowi nie lada frajdę, ale jest też sporym wyzwaniem. Bardzo ważna jest znajomość życia w świecie natury, który chce się fotografować. Leśnicy mają pogłębioną wiedzę na ten temat, a to okazuje się niezwykle pomocne. Tomasz Sczansny opowie o swojej pasji i pokaże techniki, jakimi się posługuje. Prowadzący: Magdalena Turowska - iławianka znad Jezioraka i Sławomir Makaruk - podróżnik, koordynator wypraw. 08:00 GENIUSZE I MARZYCIELE. ZYGMUNT PUŁAWSKI - POLSKIE SKRZYDŁA Cykl dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jarosław Minkowicz Film o największych osiągnięciach polskich pilotów i konstruktorów lotniczych nie musi być nudnym wykładem z historii. Szczególnie, gdy prawie całą historię można oprzeć na romansie zdolnego inżyniera i pięknej malarki. "Polskie skrzydła" to opowieść o zazdrości i namiętności, które z jednej strony okażą się zgubne, ale z drugiej zaowocują rozwojem całego polskiego przemysłu lotniczego na skalę, o jakiej nikt nawet nie śmiał marzyć. Jest piękna kobieta. Są wspaniali mężczyźni i ich maszyny. Podziw tłumów. Namiętność i tragedia. Klęska i nowa nadzieja. Zygmunt Puławski - pilot i inżynier, konstruktor lotniczy. Opracował nowe rozwiązania w lotnictwie: podwozie nożycowe, oryginalny układ skrzydeł nazywany płatem Puławskiego. 09:05 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 2/10 - OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Poznań to miejsce, które odegrało szczególną rolę w odrodzeniu niepodległej Polski. Historia tamtych wydarzeń splata się ściśle z narodzinami poznańskiej astronomii. W roku 1919 w stolicy wyzwolonej w powstaniu Wielkopolski powołano do życia Uniwersytet Poznański. Władze nowej polskiej uczelni zdecydowały o utworzeniu obserwatorium astronomicznego. W tym odcinku przybliżymy jego historię. 09:35 NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. HISTORIA GOSPODARCZA II RP - KOLEJE Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jacek Papis Sześcioodcinkowy serial o przemianach społecznych i ekonomicznych międzywojennej Polski. Mimo pozornie trudnego tematu jakim jest gospodarka, serial w lekki i przystępny sposób przybliża zagadnienia związane z rozwojem przemysłowym naszego kraju. Przedstawia wspaniałe osiągnięcia tamtych lat, z których możemy być dumni do dziś (jak choćby budowa Gdyni czy utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego). Każdy z odcinków stanowi autonomiczną całość i poświęcony jest odrębnemu zagadnieniu. Serial ukazuje m.in. rozwój kolejnictwa na ziemiach polskich, powstanie przemysłu lotniczego, kształtowanie się rodzimej waluty czy budowę kolei linowej na Kasprowy Wierch. Dzięki dynamicznemu montażowi, dowcipnym animacjom oraz kreatywnemu użycia archiwaliów serial jest bardzo atrakcyjny wizualnie. Może stanowić doskonałe źródło wiedzy o tamtych czasach zarówno dla młodzieży jak i dla widzów dorosłych. To nowe spojrzenie na II Rzeczpospolitą z perspektywy stu lat od odzyskania niepodległości. 1. Koleje 2. Lotnictwo 3. Bankowość 4. Budowa Gdyni 5. Kolej linowa 6. Zagłębie naftowe i COP 10:10 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 3/10 Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego W samym sercu Warszawy znajdziemy budynek zwieńczony dwiema kopułami. Gmach położony w Alejach Ujazdowskich to siedziba jednego z najstarszych obserwatoriów astronomicznych w Polsce. Jego historia dotkliwie splata się z losami Warszawy i całej niepodległej Rzeczpospolitej. 10:40 SZYSZKO BOHUSZ - ARCHITEKT NIEPODLEGŁEJ 57 min, Polska, 2019 Reżyseria: Maria Guzy Scenariusz: Maria Guzy Zdjęcia: Jeremi Grzywa, Maciej Piotrowski Bohaterem filmu jest prof. Adolf Szyszko-Bohusz, legionista, wybitny architekt, przez trzy dekady kluczowa postać w odnowie najważniejszych zabytków odrodzonej Rzeczpospolitej. Po dziesięcioleciach niemal całkowitego zapomnienia przybliżamy postać tego wielkiego Polaka. 11:35 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 5/19 - INSTYTUT ASTRONOMICZNY UNIWERSYTETU WROCŁAWSKIEGO Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Wrocław to miasto, w którym splatają się tradycje polskie i niemieckie. Ta dwojaka spuścizna ukształtowała także tutejszą astronomię. Wrocławskie obserwatorium powstało z połączenia dorobku polskich badaczy, którzy przybyli tu po wojnie i ich niemieckich poprzedników znad Odry. 12:05 JAK ŻYJE LAS... - LAS ŻYWI NAS Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Wojciech Słowik Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 12:35 NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. HISTORIA GOSPODARCZA II RP - LOTNICTWO Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jacek Papis Sześcioodcinkowy serial o przemianach społecznych i ekonomicznych międzywojennej Polski. Mimo pozornie trudnego tematu, jakim jest gospodarka, serial w lekki i przystępny sposób przybliża zagadnienia związane z rozwojem przemysłowym naszego kraju. Przedstawia wspaniałe osiągnięcia tamtych lat, z których możemy być dumni do dziś (jak choćby budowa Gdyni czy utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego). Każdy z odcinków stanowi autonomiczną całość i poświęcony jest odrębnemu zagadnieniu. Serial ukazuje m.in. rozwój kolejnictwa na ziemiach polskich, powstanie przemysłu lotniczego, kształtowanie się rodzimej waluty czy budowę kolei linowej na Kasprowy Wierch. Dzięki dynamicznemu montażowi, dowcipnym animacjom oraz kreatywnemu użycia archiwaliów serial jest bardzo atrakcyjny wizualnie. Może stanowić doskonałe źródło wiedzy o tamtych czasach zarówno dla młodzieży, jak i dla widzów dorosłych. To nowe spojrzenie na II Rzeczpospolitą z perspektywy stu lat od odzyskania niepodległości. 1. Koleje 2. Lotnictwo 3. Bankowość 4. Budowa Gdyni 5. Kolej linowa 6. Zagłębie naftowe i COP 13:05 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 6/10 - CENTRUM BADAŃ KOSMICZNYCH PAN Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Nieopodal centrum Warszawy znajdziemy miejsce, w którym od ponad czterdziestu lat powstaje niezwykła aparatura badawcza. Instrumenty, jakie tu skonstruowano, trafiły na pokłady satelitów i sond kosmicznych, badały powierzchnię komet, planet oraz księżyców w Układzie Słonecznym. Miejsce, o którym mowa, to Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk. 13:35 POLSKIE PARKI NARODOWE - PARK NARODOWY UJŚCIE WARTY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz-odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 14:00 ŚWIAT OWADÓW (INSECT WORLD) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Phil Coles Film dokumentalny o owadach. Wszyscy znamy mniej więcej świat owadów, które mogą być dość denerwujące, bzyczące, gryzące i straszne, jednak bez tych bezkręgowych zwierzątek mielibyśmy poważne kłopoty. Oczyszczają planetę, zapylają rośliny, na których opiera się wegetacja i produkcja żywności, mają mnóstwo niezastąpionych ról w ekosystemach. Dzięki milionom lat dostrajały się do świata i teraz on nie może bez nich żyć. Owady nie są przerażającymi gąsienicami, są weteranami życia na ziemi. Utrzymują nasze środowisko w ryzach i umieszczają jedzenie na naszych stołach. Być może powinniśmy postrzegać je jako małych, fascynujących opiekunów, a może nawet przyjaciół. Wygląda na to, że będą rządzić światem długo po naszym odejściu. Ich dzieje to najlepsza recepta na życie. Dodają piękna światu i inspirują nasze życie. Gdzie byśmy byli bez nich! Warto szanować owady. 15:00 RAPORT NAUKOWY - /58/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 15:30 GENIUSZE I MARZYCIELE. ZYGMUNT PUŁAWSKI - POLSKIE SKRZYDŁA Cykl dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jarosław Minkowicz Film o największych osiągnięciach polskich pilotów i konstruktorów lotniczych nie musi być nudnym wykładem z historii. Szczególnie, gdy prawie całą historię można oprzeć na romansie zdolnego inżyniera i pięknej malarki. "Polskie skrzydła" to opowieść o zazdrości i namiętności, które z jednej strony okażą się zgubne, ale z drugiej zaowocują rozwojem całego polskiego przemysłu lotniczego na skalę, o jakiej nikt nawet nie śmiał marzyć. Jest piękna kobieta. Są wspaniali mężczyźni i ich maszyny. Podziw tłumów. Namiętność i tragedia. Klęska i nowa nadzieja. Zygmunt Puławski - pilot i inżynier, konstruktor lotniczy. Opracował nowe rozwiązania w lotnictwie: podwozie nożycowe, oryginalny układ skrzydeł nazywany płatem Puławskiego. 16:30 NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. HISTORIA GOSPODARCZA II RP - BANKOWOŚĆ Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jacek Papis Sześcioodcinkowy serial o przemianach społecznych i ekonomicznych międzywojennej Polski. Mimo pozornie trudnego tematu, jakim jest gospodarka, serial w lekki i przystępny sposób przybliża zagadnienia związane z rozwojem przemysłowym naszego kraju. Przedstawia wspaniałe osiągnięcia tamtych lat, z których możemy być dumni do dziś (jak choćby budowa Gdyni czy utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego). Każdy z odcinków stanowi autonomiczną całość i poświęcony jest odrębnemu zagadnieniu. Serial ukazuje m.in. rozwój kolejnictwa na ziemiach polskich, powstanie przemysłu lotniczego, kształtowanie się rodzimej waluty czy budowę kolei linowej na Kasprowy Wierch. Dzięki dynamicznemu montażowi, dowcipnym animacjom oraz kreatywnemu użycia archiwaliów serial jest bardzo atrakcyjny wizualnie. Może stanowić doskonałe źródło wiedzy o tamtych czasach zarówno dla młodzieży, jak i dla widzów dorosłych. To nowe spojrzenie na II Rzeczpospolitą z perspektywy stu lat od odzyskania niepodległości. 1. Koleje 2. Lotnictwo 3. Bankowość 4. Budowa Gdyni 5. Kolej linowa 6. Zagłębie naftowe i COP 17:05 IGNACY DOMEYKO. DŁUGI POWRÓT Dokument fabularyzowany, 41 min, Białoruś, 2018 Reżyseria: Aleksiej Rakowicz Scenariusz: Aleksiej Rakowicz Epizod z życia wybitnego naukowca, bohatera narodowego Chile. Ignacy Domeyko (ur. 31 lipca 1802 w Niedźwiadce Wielkiej, zm. 23 stycznia 1889 w Santiago w Chile) polsko - białoruski geolog, mineralog, inżynier górnictwa, meteorolog, badacz Ameryki Południowej; pierwowzór Żegoty z III części Dziadów Adama Mickiewicza. 18:00 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - NAJCENNIEJSZY DAR: BIORCA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Marta Gołąb - Kocięcka, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Gospodarzem programu jest doktor Łukasz Grabarczyk, jedyny polski neurochirurg operujący w wojennych szpitalach w Ukrainie, wieloletni szef kliniki Budzik w Olsztynie, absolwent Uniwersytetu we Freiburgu, który swoje umiejętności doskonalił w USA i Japonii. Poprowadzi widzów przez tajniki nowatorskich operacji dokonywanych w polskich szpitalach, pokazując pracę lekarzy, nowoczesne technologie medyczne i procedury umożliwiające sprawny przebieg zabiegów. 18:30 RAPORT NAUKOWY - /58/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 18:55 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 7/10 - CENTRUM ASTRONOMICZNE IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA PAN Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN Astronomia kojarzy się przede wszystkim z badaniami prowadzonymi w obserwatoriach. Jest jednak i taki ośrodek, w którym próżno szukać teleskopów. Centrum Astronomiczne imienia Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk powstało z myślą o badaniach teoretycznych. W ciągu ostatnich czterdziestu lat stało się pracownią najwybitniejszych polskich badaczy kosmosu i miejscem spotkań astronomów z całego świata. 19:25 NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. HISTORIA GOSPODARCZA II RP - BUDOWA GDYNI Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jacek Papis Sześcioodcinkowy serial o przemianach społecznych i ekonomicznych międzywojennej Polski. Mimo pozornie trudnego tematu, jakim jest gospodarka, serial w lekki i przystępny sposób przybliża zagadnienia związane z rozwojem przemysłowym naszego kraju. Przedstawia wspaniałe osiągnięcia tamtych lat, z których możemy być dumni do dziś (jak choćby budowa Gdyni czy utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego). Każdy z odcinków stanowi autonomiczną całość i poświęcony jest odrębnemu zagadnieniu. Serial ukazuje m.in. rozwój kolejnictwa na ziemiach polskich, powstanie przemysłu lotniczego, kształtowanie się rodzimej waluty czy budowę kolei linowej na Kasprowy Wierch. Dzięki dynamicznemu montażowi, dowcipnym animacjom oraz kreatywnemu użycia archiwaliów serial jest bardzo atrakcyjny wizualnie. Może stanowić doskonałe źródło wiedzy o tamtych czasach zarówno dla młodzieży, jak i dla widzów dorosłych. To nowe spojrzenie na II Rzeczpospolitą z perspektywy stu lat od odzyskania niepodległości. 1. Koleje 2. Lotnictwo 3. Bankowość 4. Budowa Gdyni 5. Kolej linowa 6. Zagłębie naftowe i COP 20:00 ŚWIAT OWADÓW (INSECT WORLD) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Phil Coles Film dokumentalny o owadach. Wszyscy znamy mniej więcej świat owadów, które mogą być dość denerwujące, bzyczące, gryzące i straszne, jednak bez tych bezkręgowych zwierzątek mielibyśmy poważne kłopoty. Oczyszczają planetę, zapylają rośliny, na których opiera się wegetacja i produkcja żywności, mają mnóstwo niezastąpionych ról w ekosystemach. Dzięki milionom lat dostrajały się do świata i teraz on nie może bez nich żyć. Owady nie są przerażającymi gąsienicami, są weteranami życia na ziemi. Utrzymują nasze środowisko w ryzach i umieszczają jedzenie na naszych stołach. Być może powinniśmy postrzegać je jako małych, fascynujących opiekunów, a może nawet przyjaciół. Wygląda na to, że będą rządzić światem długo po naszym odejściu. Ich dzieje to najlepsza recepta na życie. Dodają piękna światu i inspirują nasze życie. Gdzie byśmy byli bez nich! Warto szanować owady. 21:00 NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. HISTORIA GOSPODARCZA II RP - KOLEJ LINOWA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jacek Papis Sześcioodcinkowy serial o przemianach społecznych i ekonomicznych międzywojennej Polski. Mimo pozornie trudnego tematu, jakim jest gospodarka, serial w lekki i przystępny sposób przybliża zagadnienia związane z rozwojem przemysłowym naszego kraju. Przedstawia wspaniałe osiągnięcia tamtych lat, z których możemy być dumni do dziś (jak choćby budowa Gdyni czy utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego). Każdy z odcinków stanowi autonomiczną całość i poświęcony jest odrębnemu zagadnieniu. Serial ukazuje m.in. rozwój kolejnictwa na ziemiach polskich, powstanie przemysłu lotniczego, kształtowanie się rodzimej waluty czy budowę kolei linowej na Kasprowy Wierch. Dzięki dynamicznemu montażowi, dowcipnym animacjom oraz kreatywnemu użycia archiwaliów serial jest bardzo atrakcyjny wizualnie. Może stanowić doskonałe źródło wiedzy o tamtych czasach zarówno dla młodzieży, jak i dla widzów dorosłych. To nowe spojrzenie na II Rzeczpospolitą z perspektywy stu lat od odzyskania niepodległości. 1. Koleje 2. Lotnictwo 3. Bankowość 4. Budowa Gdyni 5. Kolej linowa 6. Zagłębie naftowe i COP 21:35 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 8/10 - PLANETARIA POLSKIE Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Planetaria zawsze dawały szczególną okazję do kontaktu z kosmosem. Odegrały także szczególną rolę w historii polskiej astronomii. Przez kilkadziesiąt lat kreowały kolejne pokolenia badaczy kosmosu. 22:10 IGNACY DOMEYKO. DŁUGI POWRÓT Dokument fabularyzowany, 41 min, Białoruś, 2018 Reżyseria: Aleksiej Rakowicz Scenariusz: Aleksiej Rakowicz Epizod z życia wybitnego naukowca, bohatera narodowego Chile. Ignacy Domeyko (ur. 31 lipca 1802 w Niedźwiadce Wielkiej, zm. 23 stycznia 1889 w Santiago w Chile) polsko - białoruski geolog, mineralog, inżynier górnictwa, meteorolog, badacz Ameryki Południowej; pierwowzór Żegoty z III części Dziadów Adama Mickiewicza. 23:00 NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. HISTORIA GOSPODARCZA II RP - ZAGŁĘBIE NAFTOWE I COP Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jacek Papis Sześcioodcinkowy serial o przemianach społecznych i ekonomicznych międzywojennej Polski. Mimo pozornie trudnego tematu, jakim jest gospodarka, serial w lekki i przystępny sposób przybliża zagadnienia związane z rozwojem przemysłowym naszego kraju. Przedstawia wspaniałe osiągnięcia tamtych lat, z których możemy być dumni do dziś (jak choćby budowa Gdyni czy utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego). Każdy z odcinków stanowi autonomiczną całość i poświęcony jest odrębnemu zagadnieniu. Serial ukazuje m.in. rozwój kolejnictwa na ziemiach polskich, powstanie przemysłu lotniczego, kształtowanie się rodzimej waluty czy budowę kolei linowej na Kasprowy Wierch. Dzięki dynamicznemu montażowi, dowcipnym animacjom oraz kreatywnemu użycia archiwaliów serial jest bardzo atrakcyjny wizualnie. Może stanowić doskonałe źródło wiedzy o tamtych czasach zarówno dla młodzieży, jak i dla widzów dorosłych. To nowe spojrzenie na II Rzeczpospolitą z perspektywy stu lat od odzyskania niepodległości. 1. Koleje 2. Lotnictwo 3. Bankowość 4. Budowa Gdyni 5. Kolej linowa 6. Zagłębie naftowe i COP 23:35 GENIUSZE I MARZYCIELE. ZYGMUNT PUŁAWSKI - POLSKIE SKRZYDŁA Cykl dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jarosław Minkowicz Film o największych osiągnięciach polskich pilotów i konstruktorów lotniczych nie musi być nudnym wykładem z historii. Szczególnie, gdy prawie całą historię można oprzeć na romansie zdolnego inżyniera i pięknej malarki. "Polskie skrzydła" to opowieść o zazdrości i namiętności, które z jednej strony okażą się zgubne, ale z drugiej zaowocują rozwojem całego polskiego przemysłu lotniczego na skalę, o jakiej nikt nawet nie śmiał marzyć. Jest piękna kobieta. Są wspaniali mężczyźni i ich maszyny. Podziw tłumów. Namiętność i tragedia. Klęska i nowa nadzieja. Zygmunt Puławski - pilot i inżynier, konstruktor lotniczy. Opracował nowe rozwiązania w lotnictwie: podwozie nożycowe, oryginalny układ skrzydeł nazywany płatem Puławskiego. 00:40 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 9/10 - "URANIA" Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Historia astronomii w niepodległej Polsce w szczególny sposób zapisała się na kartach "Uranii". To najstarsze, ukazujące się do dziś, polskie czasopismo poświęcone badaniom kosmosu. "Urania" ukazała się tuż po odrodzeniu wolnej Rzeczpospolitej. Jej historia jest ściśle związana z losami Polski. A na jej łamach można odnaleźć świadectwo rozwoju polskiej astronomii i najważniejszych światowych odkryć ostatnich stu lat. 01:15 WIELCY POLSCY WYNALAZCY W II RZECZYPOSPOLITEJ - IGNACY MOŚCICKI (1867 - 1946) Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 2020 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Zdjęcia: Michał Baczuń, Filip Baczuń Cykl dokumentalny o wyjątkowych polskich postaciach historycznych. Odcinek przedstawia sylwetkę i dorobek naukowy Ignacego Mościckiego. Był chemikiem, politykiem, w latach 1926 - 1939 prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, naukowcem i budowniczym polskiego przemysłu chemicznego. 01:45 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 10/10 - OBSERWATORIA GÓRSKIE Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Astronomowie zawsze potrzebowali ciemnego nieba i pogodnych nocy. W ich poszukiwaniu zaczęli umieszczać teleskopy tam, gdzie jest się dosłownie bliżej nieba. Obserwatoria położone na górskich szczytach to bez wątpienia jedne z najbardziej niezwykłych placówek astronomicznych. W Polsce było ich kilka. A historia z nimi związana pełna jest dramatycznych wydarzeń, ściśle związanych z losami niepodległej Rzeczpospolitej. 02:10 KOŁO HISTORII - BIAŁY SŁOŃ PATRZY W GWIAZDY Cykl reportaży, 27 min, Polska, 2013 Scenariusz: Wojciech Królikowski Reportaż poświęcony historii i odbudowie obserwatorium astronomicznego znajdującego się kiedyś na Kresach II Rzeczpospolitej. Wiosną 1935 roku na górze Czarnohora w Karpatach Wschodnich zebrano 1500 metrów sześciennych kamienia i rozpoczęto budowę drogi. Trudzili się przy tym miejscowi Huculi, wspierani przez polskich żołnierzy. Brukowana droga w ukraińskiej wsi Krasnyk, zbudowana przez wojsko polskie, służy tamtejszym mieszkańcom do dziś. Tak powstał jeden ze strategicznych projektów Rzeczypospolitej. W warunkach ówczesnej geoprzestrzeni i szerzenia się faszyzmu w Europie obserwatorium było niezwykle ważne, zwłaszcza na granicy Polski z Węgrami. Na szczycie góry, kilka metrów od obserwatorium znajdował się słup graniczny nr 16 polsko-czechosłowackiej granicy. A w pobliżu niedalekiej góry Stih stykały się granice trzech państw: Polski, Rumunii i Czechosłowacji. Budowlę nazywano popularnie Białym Słoniem, między innymi od śniegu, który ją szczelnie w zimie oblepiał. Krążyło wokół niej sporo mitów i legend. Że jest ważną siedzibą polskiego wywiadu (w rzeczywistości była tam tylko strażnica Korpusu Ochrony Pogranicza), że potężne lunety i teleskopy to tak naprawdę działa przeciwlotnicze... Po wojnie budowla niszczała. W roku 2013 ruszył kolejny, trzeci etap odbudowy przedwojennego obserwatorium astronomicznego na górze Pop Iwan w ukraińskich Karpatach. O tym opowiemy w reportażu dokumentalnym "Biały słoń patrzy w gwiazdy".