TVP Dokument Sobota, 18.11.2023 06:00 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. DYSKOTEKA NA MOKRYM LIŚCIU Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Skoczogonki jedna z najliczniejszych, a zarazem najdziwniejszych grup stawonogów. Stanowią przykład, jak być istotą wodną, a jednocześnie lądową. Trzymają się bowiem wilgotnych miejsc, znajdując wodę tam, gdzie my byśmy jej nie znaleźli. Są jednak doskonale, dzięki swej długotrwałej ewolucji, wyposażone w naturalne rozwiązania techniczne, pozwalające czerpać wodę z nader skromnych źródeł. To różnego rodzaju wymyślne nawet dla współczesnego, obdarzonego nowoczesną technologią człowieka, rury i syfony. Zresztą ta swoista naturalna technika rozwinęła się u nich także w innych sferach życia, niż tylko pobieranie wody, zwłaszcza w sferze ruchu. Potrafią nieprawdopodobnymi, jak na tak drobne istoty skokami katapultować się w razie niebezpieczeństwa. Tego typu możliwości techniczne ujawniają się też w czasie godów. Owady te odbywają jedyne w swoim rodzaju tańce, służące łączeniu się partnerów na czas rozrodu. U każdego gatunku choreografia takiego tańca bywa nieco inna. Demonstruje to także samemu taki taniec naśladując, znawca owadów, czyli entomolog prof. Marek Kozłowski. 06:25 NOTACJE - GUSTAW HOLOUBEK. DZIADY Cykl dokumentalny, 8 min, Polska, 2007 Wspomnienie słynnego przedstawienia "Dziady" Adama Mickiewicza, zrealizowanego w Teatrze Narodowym w 1967 r. przez Kazimierza Dejmka. Rolę Gustawa - Konrada zagrał wówczas Gustaw Holoubek (1923 - 2008), aktor filmowy i teatralny, reżyser i pedagog. Absolwent PWST w Krakowie, wykładowca Akademii Teatralnej w Warszawie, wieloletni dyrektor Teatru Dramatycznego w Warszawie. Odwołano go z tej funkcji dopiero w styczniu 1983 roku z powodu konfliktu z komunistycznymi władzami. 06:40 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 47 SKARB POLSKICH PÓL Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Nie tak wcale dawno temu, aby zrobić sobie ubranie, nie wystarczyło wyłącznie wykonanie odpowiedniego kroju, ale trzeba było utkać od podstaw sam materiał. Dlatego przez całe stulecia nasze babcie zajmowały się uprawą i obróbką lnu. Radosław Kotarski podąża tym tropem i pod czujnym okiem pani Krystyny stara się przerobić zebrany len na nici. 07:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 244 TRZEBIATÓW Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzamy Trzebiatów. To liczące zaledwie 10 tysięcy mieszkańców miasto o średniowiecznym rodowodzie posiada aż 50 obiektów sklasyfikowanych jako zabytki. Jest jedynym europejskim miastem, którego symbolem jest słoń. Już w IX wieku, na terenie dzisiejszego Trzebiatowa, znajdował się warowny gród słowiański. Dogodne ukształtowanie terenu oraz rzeka Rega stanowiły naturalną ochronę przed potencjalnym najeźdźcą. W XIII wieku, słowiańska osada Tribetov uzyskała prawa miejskie. Średniowieczna zabudowa Trzebiatowa odzwierciedlała zamożność i znaczenie miasta w okresie jego przynależności do Związku Hanzeatyckiego. Liczne zabytki i bliska odległość od morza sprawiają, że w tym mieście odnajdzie się każdy, kto lubi łączyć turystykę kulturową z rekreacyjną. 07:45 WETERYNARZE Z SERCEM - /76/ Reality show, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Yuki to papuga kakadu adoptowana przez Michała. Poznajemy ją podczas badań, które mogą wykluczyć lub potwierdzić obecność w jej organizmie wirusa Borna i śmiertelnego cirko wirusa. Wyjaśniamy dzisiaj problem - kot bezdomny czy kot wolnobytujący? Jak je odróżniać? Te wolnobytujące mają u nas status dzikich zwierząt i prawo do życia w otaczającej nas naturze. Zobaczycie też, jak Farcik, kociak wyłowiony z rzeki, znalazł suchy i ciepły dom. W kąciku behawiorystycznym zoopsycholog, trener zwierząt, Agata Kokocińska - Kusiak opowie, jak zapewnić myszkom szczęśliwe życie pod naszym dachem. A w kąciku adopcyjnym psiak Misiek, podopieczny szczecińskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. 08:20 MASZEROWIE. WIELKA ODYSEJA PSICH ZAPRZĘGÓW (MUSHERS / MUSHERS, LA GRANDE ODYSSE SAVOIE MONT BLANC) Film dokumentalny, 56 min, Francja, 2013 Reżyseria: Gallien Chanalet Quercy, Nicolas Lauwers Film dokumentalny o Grande Odysse Savoie Mont Blanc - jednym z najbardziej prestiżowych wyścigów psów zaprzęgowych na świecie. Impreza jest czymś więcej niż tylko kolejnymi zawodami sportowymi. Jest przepełniona duchem przygody. Łączy sporty na świeżym powietrzu z szacunkiem dla środowiska. Ten film opowiada o ludziach, którzy organizują zawody zarówno od strony logistycznej, jak i pracy ze zwierzętami. Poznamy ogrom tej pracy i wysiłku, jaki muszą włożyć ludzie i zwierzęta, aby można było odbyć tę wspaniałą rywalizacje w przepięknej scenerii Alp. 09:20 PORTUGALIA - DZIKI ZACHÓD EUROPY (PORTUGAL - EUROPE'S WILD WEST) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Christian Baumeister Dokument opowiada historię odległej i dzikiej Portugalii, otoczonej ośnieżonymi górami od północy, skalistym wybrzeżem Atlantyku na zachodzie i gorącymi, piaszczystymi plażami wybrzeża Algarve na południu. Dzikie krainy Portugalii przetrwały z dala od reszty świata. Ten odizolowany zakątek Europy jest domem dla wielu stworzeń. To kraina, w której surowe, mroźne szczyty spływają do kaskadowych wodospadów. Watahy wilków krążą wokół stad dzikich koni, a drapieżniki wspinające się po drzewach obserwują lasy. To miejsce, w którym przetrwanie jest zarezerwowane dla tych, którzy mają najostrzejsze zmysły i najlepsze sposoby na przeżycie. 10:20 PODRÓŻE NA PÓŁNOC EUROPY - ODCINEK 5. ISLANDIA (WONDERS OF NORTHERN EUROPE / VOYAGES EN TERRES DU NORD EPISODE 5 - LAND OF FIRE AND ICE - ICELAND, RAW NATURE) Cykl dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Xavier Lefebvre Położona na północnym Atlantyku, między Grenlandią a Norwegią, Islandia jest wulkaniczną wyspą o wspaniałej, surowej przyrodzie, unikalną w skali świata. Dlaczego ludzie zdecydowali się skolonizować Islandię? To odległa, zimna wyspa, targana nieustannymi wiatrami i działaniem sił natury, które są burzliwe i często przerażające. To ogrom niezwykłych krajobrazów, jakby wyrzeźbionych przez brutalnego olbrzyma. Majestatyczne pejzaże Islandii są wynikiem intensywnej działalności wulkanicznej. Na wyspie znajduje się prawie 100 aktywnych wulkanów. Islandzka ziemia to w dużej mierze lawa, żużel i popioły. To raj dla wulkanologów, ale piekło dla rolników. Dawna Islandia była żyzna i zalesiona. Największą z plag wyspy pozostaje erozja. Islandczycy wiedzą, że ich wyjątkowa przyroda jest cennym darem, dlatego starają się nie eksploatować nadmiernie jej zasobów. Islandia jest klejnotem natury, który ludzie powinni chronić za wszelką cenę. 11:20 PORTRETY DOKUMENTALNE. S.I - MACIEJ DRYGAS Cykl dokumentalny, 29 min, Polska, 2021 Scenariusz: Agnieszka Wąsikowska Zdjęcia: Grzegorz Myjkowski Cykl pod nazwą "Portrety dokumentalne", to seria rozmów z wybitnymi filmowcami zajmującymi się sztuką dokumentu. Bohaterami poszczególnych odcinków są zarówno uznani twórcy tego gatunku, jak i przedstawiciele młodego pokolenia filmowców - dokumentalistów. Cykl ma na celu stworzenie panoramy polskiego dokumentu poprzez realizację filmowych portretów opowiadających o danym twórcy, jego drodze i przekrojowo opisujących jego twórczość na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterem tego odcinka jest Maciej Drygas. Maciej Drygas urodził się 3 kwietnia 1956 w Łodzi. Jest scenarzystą i reżyserem polskich filmów dokumentalnych i słuchowisk radiowych, a także absolwentem wydziału reżyserii Wszechrosyjskiego Państwowego Instytutu Kinematografii w Moskwie (1979). Był asystentem Krzysztofa Zanussiego (przy filmach "Constans" i "Z dalekiego kraju") oraz Krzysztofa Kieślowskiego (przy "Przypadku"). Jego debiut reżyserski, "Usłyszcie mój krzyk", opowiada o Ryszardzie Siwcu, który w 1968 podpalił się podczas uroczystości dożynkowych na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie, protestując w ten sposób przeciwko inwazji na Czechosłowację. Drygas jest laureatem wielu międzynarodowych festiwali. Jego filmy i słuchowiska emitowane były przez stacje telewizyjne i radiowe w Europie, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii i Japonii. Reżyser znany jest z długich i dokładnych przygotowań do realizacji swoich filmów. Poszukiwanie śladów Ryszarda Siwca zajęło mu półtora roku. Dokumentacja do "Stanu nieważkości", dokumentu o radzieckich kosmonautach, prawie dwa lata. Scenariusz do filmu o Radiu Wolna Europa, "Głos nadziei", powstał po wysłuchaniu 6 tys. taśm radiowych. Dokumentacja do filmu "Jeden dzień w PRL" zajęła trzy lata, a do "Abu Haraz" - siedem. Maciej Drygas sam produkuje swoje filmy. Jak sam mówi - "Zacząłem się bawić w producenta, żeby mieć poczucie wolności twórczej. Wiem, na co mnie stać, wiem, ile pieniędzy mogę wydać. Poza tym, jaki producent zniósłby trzy lata dokumentowania tematu"? 12:00 LA CHANA - KRÓLOWA FLAMENCO (LA CHANA) Film dokumentalny, 83 min, Hiszpania/USA, 2016 Reżyseria: Lucija Stojevic Zdjęcia: Samuel Navarrete Film przybliża postać Antoniny Santiago Amador zwanej La Chana, legendarnej cygańskiej tancerki, jednej z największych gwiazd flamenco. La Chana za sprawą niezwykłego poczucia rytmu, innowacyjnych rozwiązań i przede wszystkich pasji oddawanej w tańcu zyskała ogromne uznanie i popularność w latach 60. i 70. ubiegłego wieku. Reżyserka obrazuje intymny portret tej wielkiej artystki, przedstawiając tragiczne przyczyny jej zejścia ze sceny i wielki powrót po niemal dwóch dekadach nieobecności. "Urodziłam się, aby tańczyć mówi La Chana. Jednak realizacja tego marzenia w patriarchalnej społeczności cygańskiej od początku nie była łatwa. Najpierw tańca na scenie zabronił jej ojciec. Możliwość rozwijania talentu miało zapewnić jej małżeństwo. Jednak tradycyjny podział ról i niepisane prawo podporządkowania kobiety mężczyźnie ograniczyło wybory życiowe artystki. Ale kiedy udawało jej się już stanąć na scenie, taniec był dla niej przestrzenią wolności momentem, w którym mogła nareszcie poczuć się naprawdę sobą. Tańcem La Chany zachwycił się m.in. Peter Sellers. Królowa flamenco zagrała w jego filmie The Bobo (1967). Reżyser chciał pomóc jej w karierze w Hollywood. Jednak La Chana niespodziewanie zeszła ze sceny u szczytu swojej kariery. Przyczyny tej decyzji odkrywa Lucija Stojevic w swoim filmie, wykorzystując bogaty materiał archiwalnych nagrań tańca cygańskiej królowej. W filmie uczestniczymy w przygotowaniach La Chany do powrotu na scenę. Poznajemy tajniki jej stylu, przekazywane podczas lekcji dawanych adeptkom flamenco i obserwujemy jej relacje z najbliższymi także społecznością cygańską, z której tradycji artystka czerpała całe życie w swojej twórczości. Przyglądamy się niezwykłemu hartowi ducha, który pozwala jej pokonywać kolejne przeszkody w drodze na scenę tym razem ponad osiemdziesięcioletnia La Chana mierzy się z ograniczeniami własnego ciała. (filmweb) 13:30 TAŃCZ Film dokumentalny, 8 min, Polska, 1988 Reżyseria: Grzegorz Królikiewicz Scenariusz: Grzegorz Królikiewicz Pochody, przemarsze, manifestacje - te oficjalne i te nieoficjalne - ich uczestnicy jak w chocholim tańcu wykonują ruchy i gesty zgodnie z narzuconym rytmem. Na końcu filmu tytułowe "tańcz" zamienia się w "stań", które jest jakby i ostrzeżeniem i wezwaniem do opamiętania i skierowania energii na mniej spektakularne, a bardziej pożyteczne formy uczestnictwa w życiu społecznym. 13:35 TEATR: REŻYSER I AKTOR Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1978 Reżyseria: Marek Koterski Film dokumentuje pracę reżysera Adama Hanuszkiewicza z młodą aktorką nad jej rolą w dramacie Juliusza Słowackiego "Sen srebrny Salomei". Reżyser jest tu przewodnikiem aktora po zawiłościach tekstu. Na oczach widza, w wyniku porozumienia reżysera z aktorem co do możliwości interpretacyjnych i kierunku poszukiwań, dokonuje się kreacja postaci. Wszystko to, co składa się na indywidualność twórczą reżysera - doświadczenie, wiedza, talent - pozwala młodemu aktorowi w pełni zaufać i podporządkować się wizji reżysera. Film zatwierdzony przez Ministerstwo Oświaty i Wychowania do użytku szkolnego, przeznaczony na lekcje polskiego w klasach VIII - X, jako pomoc audiowizualna przy omawianiu zagadnień związanych z wiedzą o teatrze. 13:55 WALIA - DZIKA KRAINA - ODC. 3 NA GORĄCO (WALES: LAND OF THE WILD EP. 3 THE HEAT IS ON) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Adrian Seymur Seria dokumentalna (4 odcinki) o dzikich ekosystemach Walii na przestrzeni dwunastu miesięcy w roku. Każdy odcinek to opowieść o najbardziej dramatycznych momentach jednej z czterech pór roku. Narodziny i regeneracja po zimie w wiosennych miesiącach, dorastanie i budowanie nowego życia przez lato, przygotowywanie się do zmian jesienią, aż po nastanie i przetrwanie zimy. Będziemy się przyglądać niektórym z najbardziej niezwykłych i charyzmatycznych zwierząt Walii. Odc. 3 - "Na gorąco". Nastał czerwiec. Temperatura stale rośnie. W Walii zaczyna się być może najgorętsze i najsuchsze lato w tym pokoleniu. Cały kraj praży się na słońcu. To powinien być czas szczodrobliwości przyrody, ale walijską faunę czeka ciężka przeprawa. W tym czasie skrajności mniejsze i mniej pospolite gatunki mają okazję zabłysnąć. Północna Walia. Na plaży Gronant, o rzut kamieniem od Prestatyn, szukają orzeźwienia wymęczeni skwarem urlopowicze. Są tu również goście, którzy przybyli z odleglejszych terenów. Rybitwy białoczelne. Przyleciały tu aż z zachodniej Afryki - na lęgi. Linia brzegowa Walii charakteryzuje się pięknem i zróżnicowaniem. To jedyny na świecie kraj, w którym nadmorska droga ciągnie się przez całą jego długość. I znaleźć tu można niezwykłe bogaty świat zwierząt. 14:55 EKSTREMALNE WYZWANIA - ODC. 3 CHŁÓD (LIFE AT THE EXTREME WITH DAVINA MCCALL EP. 3 COLD) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Barny Revill Serial dokumentalny (4 odcinki) opowiadający o odkryciach Daviny McCall, która mierzy się z ekstremalnymi warunkami w środowisku naturalnym. Chce się dowiedzieć w jaki sposób niektóre zwierzęta i ludzie mogą przeżyć w najbardziej nieprzyjaznym otoczeniu? Udaje się w egzotyczne miejsca, poddając się najgorętszym, najzimniejszym, najgłębszym i najbardziej mokrym warunkom życia na Ziemi, aby osobiście doświadczyć i poczuć na własnej skórze na czym polega życie w ekstremalnych warunkach. Odc. 3 - "Chłód". Davina udaje się w najzimniejsze rejony świata. Tym razem jest w mroźnej Arktyce, jednym z najzimniejszych miejsc na ziemi. Ale pomimo surowych warunków, żyją tu zwierzęta. Na 15 - stu milionach kilometrów kwadratowych lodu morskiego w Arktyce temperatury mogą spaść do minus 40 - stu stopni Celsjusza. Słońce nie wschodzi tu przez prawie cztery miesiące w roku. To niesamowite zobaczyć tak dobrze przystosowane do tutejszych warunków zwierzęta. 15:55 WIELKIE PRZYSPIESZENIE - ODC. 4. ŻYWNOŚĆ, WODA, ODPADY (THE GREAT ACCELERATION EPISODE 04 FOOD, WATER, WASTE) Cykl dokumentalny, 52 min, Australia, 2020 Reżyseria: Dr Shalin Naik, Nik Wansbrough Scenariusz: Anja Taylor Seria dokumentalna (6 odcinków) opowiadająca o technologicznym i ludzkim postępie cywilizacyjnym. Ostatnie 50 lat ludzkich wysiłków nadało zawrotne tempo postępowi technologicznemu i odkryciom, które nieodwracalnie zmieniły nasz świat. Ta seria przedstawia fascynującą historię jednego z najbardziej dramatycznych rozdziałów w historii ludzkości i analizuje główne postępy w dziedzinie eksploracji kosmosu, informatyki, energii, zasobów, nauki o Ziemi i naszego zrozumienia ewolucji samego życia. Od 1970 r. populacja świata wzrosła ponad dwukrotnie, do prawie 8 miliardów, a wiele krajów rozwijających się goni teraz za zachodnim stylem życia polegającym na nadmiernej konsumpcji. Ponieważ produkcja żywności i zasoby wodne stają się coraz bardziej nadwyrężone, a ilość odpadów wysoka, naukowym wyzwaniem jest znalezienie sposobów, aby uzyskać więcej za mniej. Nowy nacisk na zrównoważony rozwój i wydajność zaowocował sprytnymi rozwiązaniami, które obiecują przekształcenie naszego społeczeństwa w gospodarkę o obiegu zamkniętym, w której ponowne użycie i recykling są kluczowymi elementami przyszłej produktywności. Gdy satelity obrazują każdy zakątek Ziemi z kosmosu, pojawiła się nowa perspektywa naszej planety, w której oceany, ziemia, lód i atmosfera są ze sobą połączone. Dzięki przełomowym technologiom genetycznym naukowcy zrobili ostateczny krok w opanowaniu ewolucji - tworząc nowy syntetyczny gatunek, którego nigdy wcześniej nie widziano na Ziemi. Uzbrojeni w kod DNA i moc obliczeniową możemy wreszcie wysyłać życie z prędkością światła. Dokument zawiera eksperckie komentarze naukowców z najwyższej półki, takich jak genetyk Craig Venter i laureat Nagrody Nobla Barry Barish, którzy dostarczają informacji o niektórych z największych momentów w nauce, takich jak odkrycie ciemnej energii i fal grawitacyjnych, stworzenie nowych gatunków syntetycznych i innowacyjnych rozwiązań, które mogą uratować przyszłość ludzkiej cywilizacji. 17:00 PODRÓŻE DO UKRYTYCH ŚWIATÓW - ODC. 4 MANILA (THE HIDDEN WORLDS EP. 4 MANILA) Serial dokumentalny, 46 min, Turcja, 2020 Reżyseria: Orcun Behram Seria dokumentalna (5 odcinków) o kilku tajemniczych i bardzo ciekawych miejscach na świecie. Obecnie języki i kultury szybko zanikają, ponieważ globalizacja ma coraz większy wpływ na wszystko. Poznamy różne historie życia, poprzez poetycki tekst i strukturę wizualną. Narratorami odcinków będą ludzie, którzy są punktem wyjścia tych historii. W takim okresie społeczności, które potrafią zachować swoje dziedzictwo kulturowe lub stworzyć własną kulturę, zyskały na atrakcyjności. Będziemy mieli okazję zobaczyć bogatą paletę wizualną i niezwykłe miejsca: Makoko w Nigerii; La Rinconada w Peru; Manilę stolicę Filipin; dolinę rzeki Omo w Etiopii; Dharavi w Bombaju. Odc. 4 - "Manila". W stolicy Filipin, Manili, lśniące wieżowce przeplatają się z hiszpańską architekturą kolonialną. Na rubieżach tej przeludnionej metropolii znajduje się ponad stuletni Cmentarz Północny. Na jego terenie pogrzebano ponad milion zmarłych. Żyje tu też kilka tysięcy osób. Na dachach wystawnych mauzoleów zaczęły powstawać slumsy. Na cmentarzu mieszka biedota Manili. By tu przetrwać, trzeba wykazać się sprytem. Wśród grobowców narodziła się nowa społeczność. Tubylcy zachowują delikatną równowagę między życiem a śmiercią, bogatymi i biednymi oraz nadzieją i rozpaczą. Procesje pogrzebowe odbywają się tu codziennie. Alejami toczą się karawany, transportujące zmarłych na ostatni spoczynek. Każdego dnia odbywa się tu do osiemdziesięciu pogrzebów. Te procesje są głównym źródłem zarobku dla mieszkańców cmentarza. Rodziny płacą po kilka dolarów za towarzyszenie zmarłym. Żałobnicy przeciskają się przez cmentarz; jest tu tak wiele grobowców, że karawany często nie są w stanie dotrzeć na miejsce. Śmierć jest tu dochodowym biznesem. Drobni przedsiębiorcy utrzymują przy życiu tutejszy przemysł pogrzebowy. Dla mieszkańców cmentarza ważne jest, by ostatnia podróż zmarłych była stylowa. 18:00 PASJONACI S.II - SEZON 2 ODC. 11 PENSJONAT Dokument fabularyzowany, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Artur Dziurman Scenariusz: Danuta Damek, Artur Dziurman, Agnieszka Szygenda, Artur Dziurman, Ewa Zuberek, Aneta Wróbel Aktorzy: Adam Łysek, Aneta Skrzypek, Anna Sikora, Artur Dziurman, Aurelia Mazur, Danuta Damek, Dorota Ziental, Oskar Drukała, Jan Szuster, Bruno Vince, Maria Siedlecka, Mateusz Olszak, Małgorzata Wiecha, Mieczysław Baczyński, Monika Inglot Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Artur Michalik Muzyka: Robert Bylica Odc. 11 - "Pensjonat". Aktorzy przyjeżdżają do pensjonatu w Bukowinie. Matka Krzyśka spotyka się z Moniką i prosi o drugą szansę. Namawia również Monikę na wyjazd do Bukowiny. Staszek próbuje umówić się z Gabrysią i Marysią. Dziewczyny idą do Adama i proszą, żeby zamienił się z nimi na pokój. Dorota, w swoim pokoju, znajduje bukiet kwiatów od Janka. Okazuje się, że Janek postanowił zrobić ukochanej niespodziankę i przyjechał do Bukowiny wcześniej, żeby zainstalować w pensjonacie system TUJESTEM. W pokojach kwitnie życie towarzyskie. Tymczasem Danka, która została w Krakowie, wybiera się na spacer. Na kładce wspomina Piotra, swojego ukochanego. Nieoczekiwane spotkanie z Matyldą skutkuje tym, że kobiety umawiają się na wspomnieniowe spotkanie w kawiarni. W pensjonacie zaczyna się uroczysta kolacja z udziałem sponsora i jego żony, wzbogacona muzyką kapeli góralskiej i tańcami. Zabawa trwa w najlepsze. 18:30 POLSKIE DZIEDZICTWO S.III - SEZON 3 ODC. 7 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2023 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański Stefan Tompson w kolejnym odcinku cyklu "Polskie Dziedzictwo", zabierze widzów w niezwykłą, historyczną podróż śladami polskiej spuścizny w litewskich miejscowościach takich jak Łączynów i Opitołoki. Leżą one niemal pośrodku Litwy, nieopodal miasta Kiejdany. Odwiedzając Łączynów prowadzący opowie historię samej miejscowości jak i właściciela tamtejszych ziem, noszącego nietypowo brzmiące nazwisko - Kognowicki, wywodzące się z włoskiego Cognocce. Pojawienie się pierwszego właściciela Łączynowa na tych ziemiach związane jest bezpośrednio z wyprawą królowej Bony Sforzy. Widzowie dowiedzą się również co łączy tamtejszy Pałac z Pałacem w warszawskich Łazienkach. W drodze do liczącej mniej niż 100 mieszkańców miejscowości Opitołowki znajduje się kościół z XVII wieku, w którym ślub wzięli rodzice Czesława Miłosza, a sam noblista rzekomo został tam ochrzczony. Autorzy odwiedzą też Kiejdany i pokażą muzealne zbiory dość nietypowych mebli z pałacu Szuksztów w Opitołokach. 19:05 Z WIESZAKA HISTORII - BYŁ SOBIE BUT... Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jarosław Migoń Scenariusz: Jarosław Migoń, Lucyna Rotter Zdjęcia: Kacper Solan, Bartłomiej Gąsienica Muzyka: Marcin Gałażyn Prowadzący: Lucyna Rotter Lektor: Magdalena Zbylut - Wiśniewska Od sandałów, przez ciżmy i cholewki do bajki o Kopciuszku. Prof. Lucyna Rotter opowiada o znaczeniu obuwia w starożytnej i nowożytnej historii człowieka. Z prof. Cezarym Kałużnym w Muzeum Archeologicznym w Krakowie rozmawia o symbolice bosej stopy. Dowiadujemy się więcej o trendach obuwniczych, które promowane były przez gwiazdy Hollywood. 19:40 HISTORIE SOLECZNICKIE - WITALIK SUCHOCKI Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Wojciech Klimala Zdjęcia: Radosław Wikiera Soleczniki, najbardziej polski rejon w Litwie, gdzie kultura i polska tradycja jest kultywowana od pokoleń. To właśnie tutaj autorzy szukali niezwykłych historii i pasji ludzi, podobnie jak w pierwszej serii dokumentalnej z Wilna. Historie wileńskie pokazały, jak ciekawa i złożona jest społeczność Polaków na Litwie. Podobnie jak poprzednio twórcy zamierzają przyjrzeć się kolejnym polskim bohaterom na Litwie, którzy swe korzenie mają w oddalonym o 40 kilometrów od Wilna okręgu solecznickim. Odcinek 6. Witalik Suchocki ma już w życiu to, co sobie wymarzył. Pracuje jako kierownik warsztatu autobusów, chodzi na polowania, ale przede wszystkim ma dom, gdzie zawsze czeka na niego żona i dwóch synów. I to właśnie z nimi wiąże się jedyne marzenie, jakie mu zostało. 20:15 W ZALEWIE REKLAMY (YOU'RE SOAKING IN IT) Film dokumentalny, 73 min, Kanada, 2017 Reżyseria: Scott Harper Współczesna reklama jest nie tylko wszechobecna, ale też zupełnie inna niż jeszcze kilka lat temu. Reklama jest dziś spersonalizowana, interaktywna i doskonale dopasowana do preferencji poszczególnych grup konsumentów. Jest tworzona na podstawie solidnych badań różnych danych, z wykorzystaniem skomplikowanych algorytmów i najnowszej technologii. Dawne przeczucia czy kreatywna intuicja pracowników agencji reklamowych zostały zastąpione dokładną i wnikliwą obserwacją i analizą udostępnianych przez nas codziennie danych. Korzystając z luk prawnych i naszej niefrasobliwości lub lenistwa, firmy są w stanie gromadzić ogromne zasoby danych dotyczących każdego, kto korzysta z internetu. Ludzie z branży nazywają tę nową rzeczywistość reklamową "Dzikim Zachodem". Badacze rynku precyzyjnie prognozują preferencje konsumentów płatków śniadaniowych, mydła i papierosów. Co minuta w sieci pojawia się 400 godzin nowych treści. Ludzkie doświadczenia można katalogować. I temu służy analiza danych: porządkujemy to, co zastaliśmy i przedstawiamy w nowy sposób. Ludzkie reakcje można prześledzić. Trzeba tylko dobrych analityków, twórców programów i algorytmów, którzy mają dostęp do danych. Jedno kliknięcie wystarczy, żeby firma, która ma odpowiedni budżet, wiedziała z góry, co zrobimy. Ten dokument ukazuje kulisy procesu gromadzenia naszych danych i tworzenia zindywidualizowanych, "chodzących za nami" reklam, których zadaniem jest wpłynięcie na nasze decyzje w chwilach naszej słabości. Czy współczesna reklama to niedozwolona ingerencja w naszą prywatność, czy cena, jaką godzimy się płacić za bezpłatny dostęp do internetu? 21:40 OSTATNI DZIEŃ ABRAHAMA LINCOLNA (LINCOLN'S LAST DAY) Film dokumentalny, 48 min, Niderlandy (Holandia), 2015 Reżyseria: Molly Hermann Film dokumentalny przedstawia wstrząsające wypadki, jakie miały miejsce ostatniego dnia życia amerykańskiego prezydenta Abrahama Lincolna. Lincoln niczego nie podejrzewał. Kończyła się wojna secesyjna, a on mógł z nadzieją patrzeć w przyszłość. Ponownie był kandydatem partii na urząd prezydenta i został wybrany na drugą kadencję. W tym samym czasie sprzymierzeńcy konfederacji dopracowywali spisek. Historia zmieniła się w jednej chwili. Poznamy ostatnią dobę z życia Lincolna. Co się zdarzyło w ten pamiętny dzień? 14 kwietnia 1865 roku prezydent Lincoln wraz ze znajomym i małżonką wybrali się do teatru. Po godzinie 22 do niestrzeżonej loży prezydenckiej wtargnął 26 - letni aktor John Booth, który gorąco popierał niewolnictwo. Trzymając w rękach pistolet i sztylet, strzelił w tył głowy Lincolna, ranił też znajomego majora, a następnie zeskoczył na scenę i powiedział: tak to się zawsze dzieje tyranom. Rannego prezydenta próbowano ratować. Niestety, zmarł rano następnego dnia. Zdaniem jego biografa i przyjaciela Williama Herndona cierpiał on już wówczas na zaawansowane powikłania na skutek długotrwałego, złego leczenia choroby i mógłby nie dożyć do końca kadencji. Zamach na Lincolna był poważną sprawą, uważano nawet, że to nie dzieło szaleńca, ale spiskowców. Było w to wmieszanych kilka osób. Czyżby to był ostatni rozpaczliwy atak konfederatów, którzy zabójstwem chcieli nadrobić to, czego nie osiągnęli podczas bitwy? Lincoln wciąż inspiruje kolejne pokolenia, nawet ponad sto pięćdziesiąt lat po tym, jak zginął w chwili swego triumfu. W filmie wypowiedzi historyków i autorów książek biograficznych: Waltera Stahra, Kate Clifford Larson, Harry’ego Rubinsteina i wielu innych. Dokument bogato ilustrowany inscenizacjami, co pozwoli drobiazgowo prześledzić dramatyczne wypadki z 14 i 15 kwietnia 1865 roku. 22:40 POCZTÓWKI Z ZAKOPANEGO Reportaż, 12 min, Polska, 1960 Reżyseria: Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski Reportaż z Zakopanego. 22:55 REPORTAŻ PROSTO Z PATELNI Film dokumentalny, 8 min, Polska, 1960 Reżyseria: Edward Skórzewski, Jerzy Hoffman Scenki rodzajowe z plaży na Gubałówce w Zakopanem. 23:00 JARMARK CUDÓW Reportaż, 8 min, Polska, 1966 Reżyseria: Jerzy Hoffman Film ukazuje atmosferę wiejskiego jarmarku. 23:20 SCENA ZBRODNI (THE ACT OF KILLING) Film dokumentalny, 116 min, Wielka Brytania/Norwegia/Dania, 2012 Reżyseria: Joshua Oppenheimer Scenariusz: Joshua Oppenheimer Zdjęcia: Carlos Arango de Montis, Lars Skree Muzyka: Elin Øyen Vister Słynny amerykański dokumentalista Joshua Oppenheimer zaczyna swój film cytatem z Woltera "Zabijanie jest zabronione, chyba że zabija się wielką liczbę i przy dźwięku trąb". W Indonezji w latach 60. , w zapomnianym i do dziś nieosądzonym pogromie, pod pozorem "walki z komunizmem" i przeciwstawienia się wpływom chińskiej rewolucji kulturalnej, prewencyjnie wymordowano dwa miliony ludzi. Każdy mógł wtedy zostać "komunistą", zwłaszcza jeśli miał chińskie pochodzenie. Oppenheimer przed kamerą aranżuje rodzaj psychodramy z dawnymi bojówkarzami ("to była nasza młodość" - wspominają). Bez oporów gotowi są odtwarzać przed kamerą sceny zabijania. Oni wiedzą, że "Bóg był przeciw komunistom". Tłumaczą, jak zaciskali drut wokół szyi ofiary, żeby się nie brudzić krwią i nie czuć okropnego zapachu. I jak odreagowywali potem tę pracę tańcem, marihuaną, ekstazy. Tańczą przed kamerą Oppenheimera. Śmieją się. 01:30 FAŁSZERZ Film dokumentalny, 30 min, Polska, 2004 Reżyseria: Dariusz Dobrzyński Scenariusz: Dariusz Dobrzyński Zdjęcia: Adam Fręśko "W samych tylko Stanach Zjednoczonych znajduje się ponad 5000"corotów". Jednak według rzetelnych danych dostarczonych przez historyków sztuki Corot stworzył tylko 3000 dzieł". Powyższy tekst to cytat z książki F. Arnau pt. "Sztuka fałszerzy". Ta książka zainspirowała Dariusza Dobrzyńskiego do zrealizowania filmu "Fałszerz". Wiadomo powszechnie, że dzieła sztuki fałszowano już w czasach starożytnych. A jaka jest skala tego zjawiska współcześnie w Polsce? Czy łatwo jest sfałszować i sprzedać falsyfikat? Czy można zarabiać i żyć z fałszywych "Kossaków"? Gdzie leży granica ludzkiej naiwności? Bohater filmu żyje z fałszerstw. Jak sam mówi, podrabia obrazy tanie, bo podrabianie droższych mu się nie opłaca. Zbyt duże nakłady i ryzyko. Maluje więc taśmowo i postarza obrazy malarzy z "niższej półki". Na jednym podrobionym płótnie zarabia ok. 6 - 10 tys. złotych. Dla ekipy filmowej zrobił wyjątek i pod okiem kamery namalował i postarzał m.in. obrazy Olgi Boznańskiej, Wojciecha Kossaka. Niektóre z tych "dzieł" pozytywnie przeszły weryfikacje eksperta i uznane zostały za oryginały. Nie było też żadnych problemów ze sprzedażą tych falsyfikatów jako oryginałów w jednym z antykwariatów. 02:05 ZIELONE KORYTARZE Program przyrodniczy, 51 min, Polska, 2020 Reżyseria: Łukasz Dębski Scenariusz: Łukasz Dębski Zdjęcia: Łukasz Dębski, Roman Dębski Lektor: Tomasz Buszewski Przyrodniczy film dokumentalny, prezentujący mało znane, "dzikie" rzeki płynące na terenie województwa łódzkiego. 03:05 ZDJĘCIE Film dokumentalny, 31 min, Polska, 1968 Reżyseria: Krzysztof Kieślowski Scenariusz: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Marek Jóźwiak, Wojciech Jastrzębowski Autor filmu poszukuje dwóch chłopców z fotografii zrobionej w 1945 roku na podwórku kamienicy przy ulicy Brzeskiej. Odnalezienie braci i ich losy.