TVP Kultura Sobota, 18.11.2023 07:00 PIOSENKI Z FILMOTEKI Koncert, 39 min, Polska, 1993 Reżyseria: Krzysztof Jaslar Scenariusz: Krzysztof Jaślar, Zbigniew Górny Wykonawcy: Anna Jurksztowicz, Edyta Górniak, Stefan Friedmann, Krzysztof Jaroszyński, Majka Jeżowska, Rudi Schubert, Jacek Chmielnik, Agnieszka Różańska, Zbigniew Górny Nowe opracowanie piosenek z filmów międzywojennych w interpretacji znanych polskich wykonawców. Koncert zarejestrowany w Auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w 1993 roku. 07:50 TAMTE LATA, TAMTE DNI - RADOSŁAW PIWOWARSKI Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć-Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem gościem programu jest reżyser Radosław Piwowarski. Autor kultowych filmów, takich jak "Pociąg do Hollywood" czy "Yesterday" wspomina dorastanie w artystycznym domu, pełnym ciepła i miłości. Rodzice przekazali mu zamiłowanie do sztuki oraz przekonanie, że "artysta szczęśliwy jest wtedy, gdy może tworzyć to, co chce". Rzeźby Edwarda Piwowarskiego oraz mozaiki Moniki Piwowarskiej do dziś oglądać można na jednym z osiedli na warszawskim Żoliborzu. 09:00 BRUCE LIU. KONCERT W 212. ROCZNICĘ URODZIN FRYDERYKA CHOPINA Koncert, 85 min, Polska, 2022 Wykonawcy: Bruce Liu Recital Bruce'a Liu, zwycięzcy XVIII Konkursu Chopinowskiego. W programie Nokturn cis - moll op. 27 nr 1, Rondo a la Mazur F - dur op. 5, Ballada F - dur op. 38, Ballada As - dur op. 47, Sonata b - moll op. 35, Andante spianato i Wielki Polonez Brillante Es - dur op. 22. 11:05 SERIALOWA NOSTALGIA - PRZYGODY PSA CYWILA - ODC. 4/7 POŚCIG Serial przygodowy, kryminalny dla młodych widzów, 27 min, Polska, 1968 Reżyseria: Krzysztof Szmagier Scenariusz: Krzysztof Szmagier Zdjęcia: Stefan Matyjaszkiewicz, Andrzej Ramlau Aktorzy: Krzysztof Litwin, Wojciech Pokora, Henryk Bąk, Elżbieta Borkowska, Józef Bieracki, Krzysztof Litwin, Wacław Kowalski, Włodzimierz Kmicik, Andrzej Krasicki, Jolanta Bohdal, Zdzisław Kielecki, Adam Dębski, Ewa Braun, Wiesław Nowosielski Dramatyczny pościg za groźnym przestępcą zmusza Cywila do wykazania się niezwykłą odwagą. By ująć zbiega, wskakuje do pędzącego pociągu. Uciekinier zostaje schwytany. Jednak ranny pies nie ma już sił, by wyskoczyć z jadącego pociągu. 11:45 PRZYGODY PSA CYWILA - ODC. 5/7 PRZEZ GRANICĘ Serial przygodowy, kryminalny dla młodych widzów, 28 min, Polska, 1968 Reżyseria: Krzysztof Szmagier Scenariusz: Krzysztof Szmagier Zdjęcia: Stefan Matyjaszkiewicz, Andrzej Ramlau Aktorzy: Krzysztof Litwin, Wojciech Pokora, Henryk Bąk, Elżbieta Borkowska, Józef Bieracki, Wacław Kowalski, Krzysztof Kalczyński, Maria Chwalibóg, Joanna Sobieska, Bogdan Łysakowski, Lech Sołuba, Andrzej Siedlecki, Wiesław Nowosielski, Marek Siudym Ranny Cywil dojeżdża pociągiem niemal do granicy państwa. Tu odnajduje go przemytnik. Szybko odkrywa niecodzienne umiejętności psa i postanawia wykorzystać do swoich celów. Po odzyskaniu pełni sił Cywil staje się posłusznym narzędziem w rękach przestępcy. Jednak pewnego dnia dostrzega milicyjny mundur. Reaguje tak, jak kiedyś nauczył go sierżant Walczak. 12:30 SKOWRONKI NA UWIĘZI (SKRIVANCI NA NITI) Komedia obyczajowa, 90 min, Czechosłowacja, 1969 Reżyseria: Jiri Menzel Scenariusz: Jiri Menzel Zdjęcia: Jaromr Sofr Muzyka: Jiri Sust Aktorzy: Zora Jirkov, Jirina Trebick, Rudolf Hrusnsk, Stella Zzvorkov, Vlastimil Brodsk, Otakar Brousek, Vclav Neck, Eva Rubnov, Jitka Zelenohorsk, Eva Blazkov, Jaroslav Satoransk, Zdenka Burdov, Vladimr Smeral, Jan Vala, Ferdinand Kruta Film inspirowany doświadczeniami Bohumila Hrabala z odlewni stali w Kladnie, opisuje codzienne życie dawnej drobnej burżuazji - intelektualistów i właścicieli sklepików, którzy w latach 50. w ramach tzw. reedukacji zostali przymuszeni do pracy na miejscowym składowisku złomu. Nadzieja i beznadzieja, humor i powaga łączą się tutaj w mozaice losów poszczególnych bohaterów, którzy wspólnie dzielą wiarę w miłość, dobro i niezniszczalne człowieczeństwo. Dwadzieścia lat półki za szczerość, których nie wynagrodzą nawet prestiżowe laury z Berlina. 14:15 REJS Komedia, 64 min, Polska, 1970 Reżyseria: Marek Piwowski Scenariusz: Janusz Głowacki, Marek Piwowski Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Stanisław Tym, Joanna Lothe, Wanda Stanisławska-Lothe, Jerzy Dobrowolski, Jan Himilsbach, Zdzisław Maklakiewicz, Andrzej Dobosz, Feridun Erol, Jerzy Karaszkiewicz, Ryszard Pietruski, Wojciech Pokora, Roman Suszko, Wacław Antczak Ten film otacza legenda. Istnieje liczne grono jego wielbicieli, niektórzy znają go niemal na pamięć, scena po scenie. Skąd bierze się siła tej improwizowanej w dużej mierze opowiastki o rejsie wycieczkowym parowcem po Wiśle? Przyczyn jest chyba kilka. Po pierwsze, krytyka wszelkiego zniewolenia, na tyle zawoalowana, że mająca walor satyrycznego uogólnienia. Po drugie, trudne do osiągnięcia w kinie wrażenie spontaniczności rozgrywających się przed kamerą wydarzeń. Wreszcie, udział niepowtarzalnych osobowości polskiego kina: Jana Himilsbacha, Zdzisława Maklakiewicza czy Stanisława Tyma. Zresztą - jak twierdzą wielbiciele - tego filmu nie sposób opisać, trzeba go koniecznie obejrzeć - każdą minę, każdy grymas, sytuację po sytuacji, kadr po kadrze... 15:30 KLUB SZACHISTÓW Nowela filmowa, 27 min, Polska 1967 Scenariusz i reżyseria: Witold Lesiewicz Zdjęcia: Czesław Świrta Muzyka: Włodzimierz Kotowski Występują: Andrzej Łapicki, Maria Ciesielska, Bogumił Kobiela, Mieczysław Pawlikowski, Ignacy Machowski, Seweryn Butrym, Andrzej Krasicki, Wiktor Nanowski, Leon Pietraszkiewicz, Maciej Maciejewski, Tadeusz Surówa, Wanda Elbińska, Aleksandra Leszczyńska, Zofia Niwińska, Maria Homerska i inni Adaptacja opowiadania Aleksandra Świętochowskiego. Utwór głównego ideologa polskiego pozytywizmu reżyser potraktował jako pretekst do podzielenia się z widzami kilkoma refleksjami na temat mrocznych tajników ludzkiej duszy. Młody człowiek nazwiskiem Wacław Urbin otrzymuje propozycję wstąpienia do Klubu Szachistów. Nazwa ta wszakże niewiele ma wspólnego z faktyczną działalnością stowarzyszenia. Klub, złożony z najszacowniejszych obywateli miasta, prowadzi klasyfikację popełnionych przez poszczególnych członków niegodziwości. Kiedy Urbin zostaje już członkiem organizacji, dowiaduje się, że jej prezes Radek jest ojcem Izy - narzeczonej Wacława. Radek, znając ciemne strony życiorysu Urbina, nie zgadza się na ślub córki. Na domiar złego Iza, chcąc zaspokoić swą ciekawość, wykrada z kasy pancernej dokumenty kompromitujące członków Klubu Szachistów. 16:00 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - NATASZA LOMOURI I SEVDIJA UGREGHELIDZE Rozmowa, 24 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Piotr Poraj Poleski, Anna Szałańska, Jolanta Rzegocka Program "Res Poloniae - o Polsce z oddali" to cykl wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką w różnych krajach. Tym razem dziennikarka odwiedza Gruzję, gdzie rozmawia z przedstawicielami kulturalnych elit. Misją programu jest wzajemne poznanie się Polaków i Gruzinów, odnalezienie w Gruzji polskich śladów, a także uświadomienie sobie wszystkiego, co może łączyć obydwa narody. W odcinku Jolanta Rzegocka rozmawia z Nataszą Lomouri, dyrektorką gruzińskiego Domu Pisarzy, oraz z Sevdiją Ugrehelidze, gruzińską ekonomistką, bratanicą Witalisa Ugrehelidze, polskiego żołnierza, autora przekładu "Pana Tadeusza" na język gruziński. 16:40 DOKUMENT TYGODNIA - NASKALNE KINO PRZODKÓW (STONE AGE CINEMA) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2015 Reżyseria: Pascal Cuissot, Marc Azema Scenariusz: Pascal Cuissot Muzyka: Renaud Barbier W ciągu ostatnich 150 lat odkryto liczne przykłady sztuki prehistorycznej, z których większość to niezwykle realistyczne przedstawienia zwierząt: koni, żubrów, lwów, koziorożców, reniferów, dzików czy mamutów. Historycy próbują odkryć, dlaczego te dzieła powstawały w jaskiniach i jakie było ich znaczenie. Malowidła te są pełne życia, a niektóre zwierzęta wydają się wręcz poruszać, lecz aby osiągnąć taki efekt, prehistoryczni artyści musieli rozbić ich ruch na fazy. Na przykład obraz konia z jaskiń Lascaux we Francji składa się z wielu wersji zwierzęcia reprezentujących różne pozycje ruchu. W ten sposób udawało się oddać dynamikę zachowania zwierząt. Reżyser i archeolog Marc Azema wyodrębnia te pojedyncze obrazy i wyświetla je po kolei, pokazując, że odtwarzają się jak kreskówka. Animacje graficzne, które przedstawiają ruch zachodzący w określonym czasie, układają się w graficzną ruchomą mikropowieść, np. relacje z łowów i polowań. 17:50 RETRO KINO - PRZYBYWA JEŹDZIEC (COMES A HORSEMAN) Western, 114 min, USA 1978 Reżyseria: Alan J. Pakula Scenariusz: Dennis Lynton Clark Aktorzy: James Caan, Jane Fonda, Jason Robards, George Grizzard, Richard Farnsworth, Jim Davis, Mark Harmon, Macon McCalman i inni Nostalgiczny, wręcz poetycki western Alana J. Pakuli, twórcy takich głośnych dzieł, jak "Klute", "Syndykat zbrodni", "Wszyscy ludzie prezydenta", "Wybór Zofii" czy "Raport Pelikana". Ukazuje konflikt między tradycją i nieubłaganymi prawami współczesności wdzierającej się na dziewicze prerie, gdzie dotąd królowali hodowcy bydła i koni. Teraz z zielonych dolin chcą ich wyprzeć poszukiwacze ropy naftowej, którzy "niszczą ziemię", burzą dotychczasowy porządek, styl życia mieszkańców Dzikiego Zachodu, ich zwyczaje. To starcie anachronicznego świata z nowoczesnością nakłada się na charakterystyczny dla westernowego gatunku wątek walki między bogatymi i ubogimi ranczerami, tutaj pogłębiony dodatkowo przez zderzenie charakterów i rodzinne zaszłości bohaterów. Nawiązujący do biblijnej Apokalipsy tytuł oznacza koniec pewnej epoki w historii Dzikiego Zachodu, koniec tradycyjnych westernowych wartości i wreszcie koniec pewnych typów ludzkich. Ostatnie tygodnie II wojny światowej, której losy są już przesądzone. Dla amerykańskich farmerów, do których docierały tylko jej odległe echa, nie oznacza to jednak nic dobrego. Kończą się bowiem dostawy dla wojska, spada cena mięsa wołowego. Co gorsza, pojawiają się przypuszczenia, że rozległe, bardzo słabo zaludnione tereny Środkowego Zachodu kryją złoża ropy naftowej. Ranny na froncie żołnierz Frank Athearn zostaje wcześniej zwolniony do cywila. Przybywa do Montany, gdzie kupuje kawałek ziemi od Elli Connors, farmerki, która ledwo wiąże koniec z końcem. Niestety, już pierwszego wieczoru nieznany napastnik zabija współtowarzysza Franka. On sam, chociaż ranny, morduje w odwecie zabójcę. Nieprzytomnego Franka znajduje stary kowboj Dodger, który od lat pomaga Elli w pracy na ranczu. Przy okazji odkrywa, że zabójcą był człowiek nasłany przez niejakiego Ewinga, największego hodowcę bydła z okolicy. Wprawdzie Ewing niedawno pochował syna, ale nadal ma wielkie ambicje i plany. Z uporem dąży do wyrugowania Elli z jej ziemi, nie bacząc na dawne więzi, jakie łączyły go z jej nieżyjącym już ojcem i z nią samą. Gdy Frank wraca do zdrowia, proponuje dziewczynie pomoc w pracy na ranczu. Ella, wychowana przez ojca jak chłopak, samodzielna i szorstka w obyciu, niechętnie wyraża zgodę. Frank okazuje się lojalnym, pracowitym i bardzo zręcznym pomocnikiem, jakby urodzonym do życia na farmie, a po śmierci starego Dodgera wręcz nieocenionym. Ich współpraca przeradza się z czasem w miłość. Ewing patrzy na to złym okiem. Jego plany niweczy jednak przede wszystkim finansista Neil Atkinson, który chce na tych terenach rozpocząć wiercenia w poszukiwaniu ropy. Ponieważ Ewing nie jest w stanie spłacić Atkinsonowi długów, ten bez skrupułów zajmuje jego ziemie, czyniąc z Ewinga jedynie nominalnego właściciela rancza. W odwecie Ewing, wespół ze swymi dwoma oddanymi pomocnikami - Blockerem i Colem, powoduje katastrofę samolotu, którym podróżował Atkinson. Morduje również jego pełnomocnika, bankiera Virgila Hovertona. Teraz musi się jeszcze pozbyć Elli i jej ukochanego Franka. 20:00 BILET DO KINA - OFICER I SZPIEG (J'ACCUSE) Dramat historyczny, polityczny, biograficzny, 126 min, Włochy/Francja, 2019 Reżyseria: Roman Polański Scenariusz: Robert Harris, Roman Polański Aktorzy: Jean Dujardin, Louis Garrel, Emmanuelle Seigner Film zrealizowany na podstawie bestsellerowej powieści Roberta Harrisa. To oparta na faktach historia Alfreda Dreyfusa, francuskiego oficera żydowskiego pochodzenia, skazanego na dożywocie za zdradę swojej ojczyzny i zesłanego na wygnanie. Georges Picquart, nowy szef wywiadu, wkrótce po uwięzieniu Dreyfusa odkrywa, że dowody przeciwko skazanemu zostały spreparowane. Wbrew swoim przełożonym Picquart postanawia za wszelką cenę ujawnić prawdę. 22:45 THE BEST OF MAANAM. KONCERT LIVE Koncert, 47 min, Polska, 1994 Reżyseria: Stanisław Zajączkowski, Jarosław Orłowski Scenariusz: Stanisław Zajączkowski, Jarosław Orłowski Wykonawcy: Kora, zespół Maanam Koncert zespołu Maanam z udziałem publiczności. 00:05 WIECZÓR KINOMANA - HAPPY TOGETHER (CHUN GWONG CHA SIT) Melodramat, 92 min, Hongkong, 1997 Reżyseria: Wong Kar Wai Scenariusz: Wong Kar Wai Zdjęcia: Christopher Doyle Muzyka: Danny Chung Aktorzy: Chen Chang, Tony Leung, Leslie Cheung Mistrzowski melodramat z największymi gwiazdami hongkońskiego kina - Leslie Cheungiem i Tonym Leungiem. Ho i Lai w poszukiwaniu lepszego życia wyjeżdżają z Hongkongu do Argentyny. Wkrótce dochodzi między nimi do sprzeczki, w wyniku której rozstają się. Lai zatrudnia się jako portier w tango barze w Buenos Aires, gdzie odkłada pieniądze na samolot do domu. Pewnego dnia do jego mieszkania przychodzi pobity Ho. 01:50 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - OSOBLIWY ŚWIAT HIERONIMA BOSCHA (EXPOSITION ON SCREEN. THE CURIOUS WORLD OF HIERONYMUS BOSCH) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M.in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso. Odc. 10. Bosch i jego osobliwy świat. Hieronim Bosch, a właściwie Joen van Aken, urodził się w s - Hertogenbosch w południowych Niderlandach około roku 1450. Został artystą, jak cała jego rodzina. Aby się z niej wyróżnić, zaczął się podpisywać łacińską wersją swojego imienia, Hieronimus, i skróconą nazwą rodzinnego miasta Bosch. Hieronim zmarł w roku 1516. Dla uczczenia życia i dzieła artysty miasto przygotowało program wydarzeń na cały rok. Muzeum Brabancji Północnej zorganizowało najbardziej ambitną w swojej historii wystawę, codziennie do pierwszej w nocy oglądaną przez tłumy. Interesujące, że z wielu dzieł Boscha pamięta się mnóstwo detali z wyjątkiem głównego tematu. 02:50 KINO NOCNE - MARGARET ATWOOD. SŁOWO TO SIŁA (A WORLD AFTER A WORD AFTER A WORD IS POWER. MARGARET ATWOOD) Film dokumentalny, 93 min, Kanada, 2020 Reżyseria: Nancy Lang, Peter Raymont Film dokumentalny o Margaret Atwood - kanadyjskiej pisarce, poetce i krytyczce literackiej. Zdobywczyni Nagrody Bookera w 2000 i 2019, laureatka Nagrody Księcia Asturii w 2008, wymieniana wśród kandydatów do literackiej Nagrody Nobla. W tym filmie opowiada ona o swojej pracy i życiu. 05:25 TAMTE LATA, TAMTE DNI - RADOSŁAW PIWOWARSKI Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć-Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem gościem programu jest reżyser Radosław Piwowarski. Autor kultowych filmów, takich jak "Pociąg do Hollywood" czy "Yesterday" wspomina dorastanie w artystycznym domu, pełnym ciepła i miłości. Rodzice przekazali mu zamiłowanie do sztuki oraz przekonanie, że "artysta szczęśliwy jest wtedy, gdy może tworzyć to, co chce". Rzeźby Edwarda Piwowarskiego oraz mozaiki Moniki Piwowarskiej do dziś oglądać można na jednym z osiedli na warszawskim Żoliborzu.