TVP Nauka Piątek, 17.11.2023 06:00 CZAS W LAS - /6/ Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Sławomir Czyrnek Scenariusz: Sławomir Czyrnek Prowadzący: Magdalena Turowska, Sławomir Makaruk W tym odcinku Sławek i Magda pozostaną w Nadleśnictwie Rudy Raciborskie. Obejmuje ono prawie 17 tys. ha różnorodnego lasu, pełnego unikalnych gatunków roślin i zwierząt. Jest zieloną enklawą pośród przemysłowych krajobrazów Górnego Śląska. Patrząc na tereny tego nadleśnictwa dziś, aż trudno uwierzyć, że 30 lat temu było ono miejscem pożaru - największego, jaki miał miejsce w Polsce i w Europie Środkowej po II wojnie światowej. Ogień strawił wówczas ponad 9 tys. ha lasu. Pożar gasiły zastępy pracowników Służby Leśnej, strażaków, żołnierzy, policjantów, osoby z obrony cywilnej, a także niezliczona liczba ludzi dobrej woli. Akcja gaśnicza trwała 26 dni. Obecnie na terenie dawnego pożarzyska rośnie nowy las, a leśnicy prowadzoną działania, które mają na celu zabezpieczenie terenu przed kolejnymi pożarami. Prowadzący: Magdalena Turowska - iławianka znad Jezioraka i Sławomir Makaruk - podróżnik, koordynator wypraw. 06:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /99/ Reality show, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska W Przemyślu, w Ośrodku Rehabilitacji Zwierząt Chronionych, dwa lata temu po raz pierwszy usłyszeliśmy "Budujemy Psią Wioskę!" I już jest! Jak wygląda życie w Psiej Wiosce, dlaczego to miejsce jest takie ważne, zarówno dla zwierząt przygotowywanych do adopcji, jak i dla ich opiekunów? Poznajcie mieszkańców Psiej Wioski, a wśród nich psiaki - Biszkopta i Spinkę. Kot DJ, poza niezwykłym imieniem, ma też niezwykłe losy. Ma szczęście, że trafił pod opiekę lekarzy z ośrodka w Przemyślu. Kolejka oczekujących na DJ’a to - bagatela - 30 osób! Z niecierpliwością czekamy, aż DJ będzie gotowy do zamieszkania w nowym domu i jesteśmy ciekawi, który ostatecznie go przyjmie. 07:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (93) Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2010 "Boso przez świat - archiwum" to kontynuacja cyklu "Wojciech Cejrowski - boso przez świat", ale tym razem autor nie wyjeżdża osobiście w miejsca odludne i dzikie, lecz sięga do archiwów filmowych i odnajduje w nich interesujące, egzotyczne, unikatowe materiały filmowe zrealizowane kilkadziesiąt lat temu. Pokazuje w ten sposób plemiona i kultury, których już nie ma, obrzędy i obyczaje, które zniknęły pod naporem cywilizacji. Jednocześnie przywraca w ten sposób szerokiej publiczności najlepsze podróżnicze filmy z dawnych lat i przypomina postaci wielkich polskich podróżników. Pierwsze odcinki poświęcone będą podróżom i filmom Tony'ego Halika, jednego z najsłynniejszych polskich podróżników. Ten dziennikarz i fotograf był autorem kilkunastu książek i kilkuset programów zrealizowanych razem z żoną, Elżbietą Dzikowską, dla TVP, takich jak "Pieprz i wanilia". O nieznanych kulisach wypraw Tony'ego Halika opowiada teraz widzom Wojciech Cejrowski. 07:35 CZY WIESZ, ŻE? - /217/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 08:05 OPERACJA ZDROWIE - WYROSTEK ROBACZKOWY Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Piotr Poraj - Poleski W tym odcinku: wyrostek robaczkowy, nazywany popularnie ślepą kiszką. Jest to wypustka mająca od 1 do 20 cm. Wyrasta z jelita grubego, z części zwanej kątnicą. Nazwa pochodzi od kształtu przypominającego właśnie robaka. Zapalenie jest wynikiem jakiejś infekcji. Do zapalenia wyrostka często dochodzi po grypie czy po wirusowej infekcji przewodu pokarmowego. Czasami znajdujemy w nim pestkę od owocu, która stała się przyczyną zapalenia. Wówczas tkanka wyrostka staje się obrzękła, a ujście wyrostka się zamyka. W takiej zamkniętej przestrzeni błyskawicznie rozwijają się bakterie. 08:35 ASTRONARIUM - 13/22 (144) - FAŁSZYWE ODKRYCIA Magazyn, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Krzysztof Czart, Agnieszka Słowikowska, Bogumił Radajewski, Maciej Mikołajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Gwiazdy, których nie było czy ślady po obcych cywilizacjach, jakie nigdy nie istniały. W badaniach kosmosu nigdy nie brakowało pomyłek. Nauka z natury polega jednak na ciągłym korygowaniu takich błędów. W tym programie pokażemy, w jaki sposób nawet fałszywe odkrycia przyczyniają się do rozwoju wiedzy o kosmosie. 09:15 LOT NA PROXIMĘ CENTAURI B (JOURNEY TO THE PALE RED DOT) Film dokumentalny, 45 min, USA, 2017 Poszukiwania planet poza Układem Słonecznym przyniosły historyczne odkrycie: planetę nieco większą od Ziemi, krążącą wokół gwiazdy zwanej Proxima Centauri. Znajdująca się ponad 40 bilionów kilometrów od Słońca Proxima Centauri jest naszym najbliższym gwiezdnym sąsiadem. Czy planeta ma klimat, a może nawet istnieje na niej życie? Co trzeba zrobić, aby przyjrzeć się jej bliżej i rozpocząć naszą pierwszą międzygwiezdną podróż na Pale Red Dot? 10:10 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 6 WĘDROWCY (ANIMAL EINSTEINS EP. 6 TRAVELLERS) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku dowiemy się, jak zwierzęta radzą sobie w czasie wędrówki i jak znajdują właściwą drogę, skąd płetwale błękitne wiedzą, gdzie uzupełniać zapasy pożywienia na długim szlaku migracji, jak to się dzieje, że węże i pająki mogą latać i jak żuki wykorzystują Drogę Mleczną w nawigacji. W wędrówce przez życie zwierzęta potrzebują sprawnego umysłu i wytrzymałości, aby bezpiecznie dotrzeć do celu. Wędrowcy. Dzięki tym zwierzętom przez tysiące lat pokonywaliśmy najsurowsze z krain. Wielbłądy są doskonale przystosowane do życia na pustyni. Latem mogą przetrwać bez jedzenia i wody cały tydzień. Gdy dotrą do wodopoju, wypijają jednorazowo nawet do stu litrów wody. Ich długie rzęsy chronią oczy przed piaskiem, szerokie stopy pomagają rozkładać ciężar ciała podczas wędrówki przez pustynię. Wielbłąd pokonuje nawet 40 kilometrów dziennie. Prowadzone przez dorosłego samca wielbłądy dwugarbne - baktriany wędrują przez monotonny krajobraz. Szukając pastwisk, migrują, by uniknąć ekstremalnych zimowych temperatur. Bez tych zwierząt nie przemierzylibyśmy pustyni. Z czasem jednak nasz sposób podróżowania znacznie się udoskonalił. 11:10 CZAS W LAS - /6/ Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Sławomir Czyrnek Scenariusz: Sławomir Czyrnek Prowadzący: Magdalena Turowska, Sławomir Makaruk W tym odcinku Sławek i Magda pozostaną w Nadleśnictwie Rudy Raciborskie. Obejmuje ono prawie 17 tys. ha różnorodnego lasu, pełnego unikalnych gatunków roślin i zwierząt. Jest zieloną enklawą pośród przemysłowych krajobrazów Górnego Śląska. Patrząc na tereny tego nadleśnictwa dziś, aż trudno uwierzyć, że 30 lat temu było ono miejscem pożaru - największego, jaki miał miejsce w Polsce i w Europie Środkowej po II wojnie światowej. Ogień strawił wówczas ponad 9 tys. ha lasu. Pożar gasiły zastępy pracowników Służby Leśnej, strażaków, żołnierzy, policjantów, osoby z obrony cywilnej, a także niezliczona liczba ludzi dobrej woli. Akcja gaśnicza trwała 26 dni. Obecnie na terenie dawnego pożarzyska rośnie nowy las, a leśnicy prowadzoną działania, które mają na celu zabezpieczenie terenu przed kolejnymi pożarami. Prowadzący: Magdalena Turowska - iławianka znad Jezioraka i Sławomir Makaruk - podróżnik, koordynator wypraw. 11:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /99/ Reality show, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska W Przemyślu, w Ośrodku Rehabilitacji Zwierząt Chronionych, dwa lata temu po raz pierwszy usłyszeliśmy "Budujemy Psią Wioskę!" I już jest! Jak wygląda życie w Psiej Wiosce, dlaczego to miejsce jest takie ważne, zarówno dla zwierząt przygotowywanych do adopcji, jak i dla ich opiekunów? Poznajcie mieszkańców Psiej Wioski, a wśród nich psiaki - Biszkopta i Spinkę. Kot DJ, poza niezwykłym imieniem, ma też niezwykłe losy. Ma szczęście, że trafił pod opiekę lekarzy z ośrodka w Przemyślu. Kolejka oczekujących na DJ’a to - bagatela - 30 osób! Z niecierpliwością czekamy, aż DJ będzie gotowy do zamieszkania w nowym domu i jesteśmy ciekawi, który ostatecznie go przyjmie. 12:10 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (93) Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2010 "Boso przez świat - archiwum" to kontynuacja cyklu "Wojciech Cejrowski - boso przez świat", ale tym razem autor nie wyjeżdża osobiście w miejsca odludne i dzikie, lecz sięga do archiwów filmowych i odnajduje w nich interesujące, egzotyczne, unikatowe materiały filmowe zrealizowane kilkadziesiąt lat temu. Pokazuje w ten sposób plemiona i kultury, których już nie ma, obrzędy i obyczaje, które zniknęły pod naporem cywilizacji. Jednocześnie przywraca w ten sposób szerokiej publiczności najlepsze podróżnicze filmy z dawnych lat i przypomina postaci wielkich polskich podróżników. Pierwsze odcinki poświęcone będą podróżom i filmom Tony'ego Halika, jednego z najsłynniejszych polskich podróżników. Ten dziennikarz i fotograf był autorem kilkunastu książek i kilkuset programów zrealizowanych razem z żoną, Elżbietą Dzikowską, dla TVP, takich jak "Pieprz i wanilia". O nieznanych kulisach wypraw Tony'ego Halika opowiada teraz widzom Wojciech Cejrowski. 12:45 CZY WIESZ, ŻE? - /217/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:20 OPERACJA ZDROWIE - WYROSTEK ROBACZKOWY Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Piotr Poraj - Poleski W tym odcinku: wyrostek robaczkowy, nazywany popularnie ślepą kiszką. Jest to wypustka mająca od 1 do 20 cm. Wyrasta z jelita grubego, z części zwanej kątnicą. Nazwa pochodzi od kształtu przypominającego właśnie robaka. Zapalenie jest wynikiem jakiejś infekcji. Do zapalenia wyrostka często dochodzi po grypie czy po wirusowej infekcji przewodu pokarmowego. Czasami znajdujemy w nim pestkę od owocu, która stała się przyczyną zapalenia. Wówczas tkanka wyrostka staje się obrzękła, a ujście wyrostka się zamyka. W takiej zamkniętej przestrzeni błyskawicznie rozwijają się bakterie. 14:00 LOT NA PROXIMĘ CENTAURI B (JOURNEY TO THE PALE RED DOT) Film dokumentalny, 45 min, USA, 2017 Poszukiwania planet poza Układem Słonecznym przyniosły historyczne odkrycie: planetę nieco większą od Ziemi, krążącą wokół gwiazdy zwanej Proxima Centauri. Znajdująca się ponad 40 bilionów kilometrów od Słońca Proxima Centauri jest naszym najbliższym gwiezdnym sąsiadem. Czy planeta ma klimat, a może nawet istnieje na niej życie? Co trzeba zrobić, aby przyjrzeć się jej bliżej i rozpocząć naszą pierwszą międzygwiezdną podróż na Pale Red Dot? 14:45 GALERIA NOBLISTÓW - MICHEL MAYOR 13 min, Polska, 2023 Cykl rozmów z laureatami Nagród Nobla. 15:05 WIELKIE WYNALAZKI - /12/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 16:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 6 WĘDROWCY (ANIMAL EINSTEINS EP. 6 TRAVELLERS) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku dowiemy się, jak zwierzęta radzą sobie w czasie wędrówki i jak znajdują właściwą drogę, skąd płetwale błękitne wiedzą, gdzie uzupełniać zapasy pożywienia na długim szlaku migracji, jak to się dzieje, że węże i pająki mogą latać i jak żuki wykorzystują Drogę Mleczną w nawigacji. W wędrówce przez życie zwierzęta potrzebują sprawnego umysłu i wytrzymałości, aby bezpiecznie dotrzeć do celu. Wędrowcy. Dzięki tym zwierzętom przez tysiące lat pokonywaliśmy najsurowsze z krain. Wielbłądy są doskonale przystosowane do życia na pustyni. Latem mogą przetrwać bez jedzenia i wody cały tydzień. Gdy dotrą do wodopoju, wypijają jednorazowo nawet do stu litrów wody. Ich długie rzęsy chronią oczy przed piaskiem, szerokie stopy pomagają rozkładać ciężar ciała podczas wędrówki przez pustynię. Wielbłąd pokonuje nawet 40 kilometrów dziennie. Prowadzone przez dorosłego samca wielbłądy dwugarbne - baktriany wędrują przez monotonny krajobraz. Szukając pastwisk, migrują, by uniknąć ekstremalnych zimowych temperatur. Bez tych zwierząt nie przemierzylibyśmy pustyni. Z czasem jednak nasz sposób podróżowania znacznie się udoskonalił. 17:00 JAK ŻYJE LAS... - DREWNO NA WIEKI Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik Drewno przez stulecia było niezastąpionym materiałem konstrukcyjnym. Na pozór delikatne i stosunkowo łatwe w obróbce jest niezwykle trwałe i wytrzymale. Bez niego nie byłoby majestatycznych kościołów i pałaców. Jako materiał wykorzystywane jest w architekturze od tysięcy lat. Pod względem trwałości ustępuje tylko kamieniowi jako historycznemu materiałowi budowlanemu. Ma jednak wiele innych zalet, które sprawiają, że mimo współczesnego rozwoju technologii nadal jest wybierane do konstruowania domów i dekoracji mieszkań. Dlaczego? To wyjaśni ten odcinek programu "Jak żyje las...". Pokażemy również inne dziedziny przemysłu, które bez drewna obyć się nie mogą. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 17:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /100/ Reality show, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska W dzisiejszym programie wizyta u Igora Tracza, wielokrotnego mistrza Polski, Europy i świata w wyścigach psich zaprzęgów oraz w bikejoringu. Jego psy kochają biegi! Podziwiamy niezwykle precyzyjne treningi i wzajemne zgranie człowieka i psa we wspólnym sportowym działaniu. Zapraszamy też do obejrzenia, jak wygląda dzień z inspektorami Ogólnopolskiego Towarzystwa Opieki Nad Zwierzętami "Animals". To dzień szczególny, bo inspektorom towarzyszą wyjątkowi wolontariusze - Bartosz Kwolek i Jan Król, nasi siatkarscy mistrzowie. Historia Lory, która trafiła do domu tymczasowego Elizy jest bardzo wzruszająca. Jesteśmy świadkami podpisania umowy adopcyjnej. Lora dostaje stały dom właśnie u Elizy! A w kąciku adopcyjnym młodziutki Diego, który po badaniach, kiedy zostanie już wyleczony, ma szansę na nowe życie. 18:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT -POLOWANIE NA SŁONIE (94) Cykl reportaży, 22 min, Polska, 2010 W tym odcinku dowiemy się, jak wyglądała praca polskich myśliwych pół wieku temu w Tanzanii. Jak polowano na lamparty? Jak słonie bronią się przed myśliwymi? Jak wyglądała codzienna egzystencja rdzennej ludności, Masajów? Wojciech Cejrowski zabiera nas w podróż w czasie po kolejnych archiwalnych polskich filmach podróżniczych. 18:35 CZY WIESZ, ŻE? - /218/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:05 NA WSZELKI WYPADEK! - UKĄSZENIE ŻMII 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Ukąszenia żmij, pająków czy nawet ryb zostawiających toksyny w naszym organizmie mogą nas spotkać nie tylko podczas wyjazdów do wielu egzotycznych krajów, ale też podczas wakacyjnych wędrówek w lasach czy na łąkach. Jak zachować się w sytuacji, gdy jad zostanie wpuszczony do naszego organizmu? 19:35 ASTRONARIUM - 20/23 (171) - Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Magazyn astronomiczny. 20:00 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 7 AMERYKA ŚRODKOWA (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Podróżujemy po całym świecie, aby spotkać naukowców, którzy prowadzą najnowocześniejsze badania nad najbardziej charakterystycznymi miejscami dla wydarzeń geologicznych. Dzięki naukowcom oraz ich pracy odkrywamy miejsca w nowym świetle, krajobrazy, które często widzimy, ale rzadko przyglądamy się im z bliska. Ustalamy również kluczowe momenty dla życia w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia naziemnego, dinozaurów i człowieka. 21:10 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU ODC. 4 (EARTH FROM SPACE. 4. CHANGING PLANET) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chloe Sarosh, Barny Revill Odcinek: 4. Changing Planet. Ludzie zamieszkują każdy większy ląd na ziemi. Zakres naszej kolonizacji jest najbardziej widoczny nocą. Naukowcy połączyli wiele zdjęć i stworzyli szczegółowy nocny obraz całego globu. Nasze miasta rozciągają się na powierzchni ziemi. Dzięki zdjęciom robionym przez lata możemy zobaczyć, jak szybko te miasta się rozrastają. W ciągu ostatnich czterdziestu lat powierzchnia Las Vegas wzrosła trzykrotnie. Jego przedmieścia sięgają się na pustynię Nevada. W Tokio mieszka dziś 38 milionów ludzi. Więcej niż w jakimkolwiek innym mieście na świecie. W ciągu zaledwie trzydziestu pięciu lat mała wioska rybacka Shenzen w Chinach stała się nowoczesną, dziesięciomilionową metropolią. Po połączeniu z dziewięcioma sąsiednimi miastami powstało gigantyczne skupisko aglomeracji miejskich zamieszkane przez ponad 60 milionów ludzi. Jego powierzchnia ma ponad 50 tysięcy kilometrów kwadratowych. Każdego dnia człowiek zajmuje nowe obszary i wypiera z nich przyrodę. Z dużej wysokości ulice w Indiach wyglądają jak ciasny, szary, betonowy labirynt. To zmienia nasze pojęcie o funkcjonowaniu ziemi i o tym, jakie miejsce na niej zajmujemy. 22:05 FAGI, POGROMCY BAKTERII (BACTERIA KILLERS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Sto lat temu naukowiec Félix d'Hérelle odkrył istnienie bakteriofaga, tajemniczego wirusa zabijającego bakterie. Ponieważ antybiotyki stają się coraz mniej skuteczne w zwalczaniu coraz silniejszych bakterii, czy fagoterapia stanie się nauką jutra? Ta historia przenosi nas od brzegów Gangesu do wybrzeży Morza Czarnego w Rosji i Gruzji, od Paryża do Stanów Zjednoczonych, ponieważ przypomina odkrycie bakteriofagów - wirusów, które infekują tylko bakterie, niszcząc je poprzez reprodukcję. W walce z drobnoustrojami za pomocą biologii syntetycznej badania fagów prowadzą nas w głębiny oceanów, aby odkryć kluczową rolę, jaką odgrywają w regulowaniu klimatu naszej planety. 23:10 JAK ŻYJE LAS... - DREWNO NA WIEKI Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik Drewno przez stulecia było niezastąpionym materiałem konstrukcyjnym. Na pozór delikatne i stosunkowo łatwe w obróbce jest niezwykle trwałe i wytrzymale. Bez niego nie byłoby majestatycznych kościołów i pałaców. Jako materiał wykorzystywane jest w architekturze od tysięcy lat. Pod względem trwałości ustępuje tylko kamieniowi jako historycznemu materiałowi budowlanemu. Ma jednak wiele innych zalet, które sprawiają, że mimo współczesnego rozwoju technologii nadal jest wybierane do konstruowania domów i dekoracji mieszkań. Dlaczego? To wyjaśni ten odcinek programu "Jak żyje las...". Pokażemy również inne dziedziny przemysłu, które bez drewna obyć się nie mogą. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 23:45 WETERYNARZE Z SERCEM - /100/ Reality show, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska W dzisiejszym programie wizyta u Igora Tracza, wielokrotnego mistrza Polski, Europy i świata w wyścigach psich zaprzęgów oraz w bikejoringu. Jego psy kochają biegi! Podziwiamy niezwykle precyzyjne treningi i wzajemne zgranie człowieka i psa we wspólnym sportowym działaniu. Zapraszamy też do obejrzenia, jak wygląda dzień z inspektorami Ogólnopolskiego Towarzystwa Opieki Nad Zwierzętami "Animals". To dzień szczególny, bo inspektorom towarzyszą wyjątkowi wolontariusze - Bartosz Kwolek i Jan Król, nasi siatkarscy mistrzowie. Historia Lory, która trafiła do domu tymczasowego Elizy jest bardzo wzruszająca. Jesteśmy świadkami podpisania umowy adopcyjnej. Lora dostaje stały dom właśnie u Elizy! A w kąciku adopcyjnym młodziutki Diego, który po badaniach, kiedy zostanie już wyleczony, ma szansę na nowe życie. 00:25 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (94) - ARCHIWUM - POLOWANIE NA SŁONIE Cykl reportaży, 22 min, Polska, 2010 W tym odcinku dowiemy się, jak wyglądała praca polskich myśliwych pół wieku temu w Tanzanii. Jak polowano na lamparty? Jak słonie bronią się przed myśliwymi? Jak wyglądała codzienna egzystencja rdzennej ludności, Masajów? Wojciech Cejrowski zabiera nas w podróż w czasie po kolejnych archiwalnych polskich filmach podróżniczych. 00:55 CZY WIESZ, ŻE? - /218/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:30 NA WSZELKI WYPADEK! - UKĄSZENIE ŻMII 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Ukąszenia żmij, pająków czy nawet ryb zostawiających toksyny w naszym organizmie mogą nas spotkać nie tylko podczas wyjazdów do wielu egzotycznych krajów, ale też podczas wakacyjnych wędrówek w lasach czy na łąkach. Jak zachować się w sytuacji, gdy jad zostanie wpuszczony do naszego organizmu? 02:10 ASTRONARIUM - 20/23 (171) - Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Magazyn astronomiczny. 02:45 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 7 AMERYKA ŚRODKOWA (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Podróżujemy po całym świecie, aby spotkać naukowców, którzy prowadzą najnowocześniejsze badania nad najbardziej charakterystycznymi miejscami dla wydarzeń geologicznych. Dzięki naukowcom oraz ich pracy odkrywamy miejsca w nowym świetle, krajobrazy, które często widzimy, ale rzadko przyglądamy się im z bliska. Ustalamy również kluczowe momenty dla życia w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia naziemnego, dinozaurów i człowieka.