TVP Dokument Wtorek, 21.11.2023 06:00 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. PŁYNIEMY DO KOZY Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Użytkowe podejście do ryb i wynikłe stąd względy gospodarcze przesłaniają nam to, co w życiu tych wodnych istot najciekawsze. A tymczasem ryby niektórych gatunków, niekoniecznie tych, które są dla nas gospodarczo czy też z innych względów przydatne, ukazują wiele zaskakujacych powiązań między organizmami wodnymi. Taka np. różanka rozwija się tylko w towarzystwie pewnych gatunków małży. Ryby są też bardzo czułymi wskaźnikami stanu wód zarówno sezonowych, w dużej mierze naturalnych zmian tego stanu, jak i tych spowodowanych przez naszą gospodarkę. Biologii ryb i ich powiązaniu ze środowiskiem wodnym i nadwodnym przyjrzymy się nad Biebrzą rzeką jeszcze naturalną, zamieszkiwaną przez kompletne zespoły wodnych organizmów. Wyruszamy na badawczy połów, którym steruje prof. Roman Kujawa z Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 50 JAK POWSTAŁY NASZE NAZWISKA? Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski przybywa do średniowiecznej osady, aby w niej prześledzić procesy, które dały początek naszym, współczesnym nazwiskom. Stara się także znaleźć odpowiedź na pytanie, kiedy przydomki zamieniły się w pełnoprawne nazwiska i jakimi drogami się to stało. Odpowiada również na pytanie, czy faktycznie nazwiska z końcówką na - ski świadczą o pochodzeniu szlacheckim. 07:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 247 ŻEGIESTÓW - ZDRÓJ Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Tym razem odwiedzamy Żegiestów - Zdrój. To legendarne uzdrowisko w czasach swojej świetności nazywane było perłą polskich kurortów. Dziś jest wielkim placem budowy zapowiadającym świetlaną przyszłość dla tego wyjątkowego zakątka Polski. Żegiestów - Zdrój jest jedynym miejscem, gdzie ze Słowacją graniczymy od północy. Miejscowość jest cicha i spokojna, a kto raz tu przyjedzie, ma ochotę powrócić. Józef Dietl, lekarz, polityk i profesor z Krakowa, tak opisał Żegiestów - Zdrój: "Kto raz był w Żegiestowie, ten tęskni nieustannie za jego ożywczym powietrzem, za jego czarującym krajobrazem..." Żegiestów zachwyca widokami i spektakularnie pokręconym Popradem. Tutaj toasty wodą mineralną, rzeczywiście oznaczają "Na zdrowie!". 07:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /79/ Reality show, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Dzisiaj opowiemy o zwyczajnych zwierzętach często postrzeganych jedynie jako kolejny element w wiejskim gospodarstwie, wykorzystywany do produkcji żywności. Czy wiecie, że świnia odczuwa emocje i reaguje na obecność człowieka podobnie jak pies? Odwiedziliśmy też warsztaty weterynaryjne - zobaczycie, dlaczego warto, aby Wasze dziecko wzięło w nich udział. W atmosferze zabawy pozna zasady obcowania ze zwierzętami, ucząc się przy tym szacunku do żywych istot. W Kąciku Behawiorystycznym zobaczycie Fafla, a na jego przykładzie dowiecie się, jak pomóc niewidomemu pupilowi w codziennym życiu i sobie w opiece nad nim. W Kąciku Adopcyjnym to właśnie Fafel oczekuje na nowy dom. 08:10 RZECZ POLSKA S.I - ŻELAZKO TURYSTYCZNE Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! Cykl TVP Kultura to propozycja przyjrzenia się krajowej sztuce projektowania. Będzie to zarówno odpowiedź na obserwowaną od jakiegoś czasu modę na przedmioty vintage, jak i promocja najciekawszych nowych rozwiązań projektowych. Choć polski design w ostatnich latach staje się jednym z naszych eksportowych hitów, to wciąż zbyt mało się o nim mówi. Program ma opowiadać o konkretnych przedmiotach, rekonstruując historię ich powstania, pokazując ich funkcję w przestrzeni, przedstawiając twórców i projektantów. Ta opowieść o rzeczach stanie się również opowieścią o najnowszej historii Polski. Żelazko turystyczne projektu Andrzeja Jana Wróblewskiego i Andrzeja Latosa, choć nigdy nie weszło do produkcji, jest jednym z ciekawszych pomysłów w polskim AGD lat 70. To niepozorne urządzenie było odpowiedzią na prężnie rozwijającą się turystykę - rodzinne wyjazdy na wakacje, czyli jeden z symboli czasów Gierka. Zaprojektowane w 1975 roku żelazko, po złożeniu mieściło się w każdej walizce, a jego wielofunkcyjna grzałka mogła zostać użyta do zaparzenia herbaty. 08:25 OCZY ATAKAMY (EYES OF THE ATACAMA) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2013 Reżyseria: Annette Scheurich, Klaus Scheurich Film dokumentalny o pustyni Atakama w Chile, leżącej na wysokości ponad 5 tysiecy metrów. To najbardziej sucha pustynia na świecie. Wyjątkowo nieprzyjazna życiu sceneria, ale wymarzone miejsce, by obserwować narodziny Wszechświata. Właśnie tutaj znajduje się ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) - największy na świecie interferometr radiowy. Astronomowie stwierdzili, że warunki, jakie tu panują, są w innych miejscach globu nieosiągalne. Obserwatorium jest położone tak wysoko, że pracujący w nim astronomowie muszą korzystać z masek tlenowych. Ponad 60 radioteleskopów prowadzi stałą obserwację kosmosu, nawet najbardziej odległych obłoków gazów i pyłów, z których tworzą się nowe gwiazdy i galaktyki. W tym filmie animowane sekwencje odtwarzają wizje niewyobrażalnych zjawisk potrzebnych do zrozumienia stworzenia życia, pochodzenia Wszechświata i natury nieskończoności. Przy okazji warto zauważyć wyjątkowe piękno samej pustyni Atakamy. 09:30 ESSEQUIBO - UKRYTA RZEKA - CZ. 1 (ESSEQUIBO - RETURN TO THE LOST WORLDS) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Marion Pollmann, Rainer Bergomaz Niezwykła podróż do krainy Essequibo, rzeki ukrytej głęboko w amazońskiej dżungli, zakrytej grubymi chmurami i niewidocznej z góry. Jest to najdłuższa rzeka w Gujanie, jej źródła znajdują się na Wyżynie Gujańskiej i uchodzą do Oceanu Atlantyckiego. Pełno tu wąwozów i wodospadów, bagien, dziwnych roślin i zwierząt. Nawet sami mieszkańcy z plemion Amazonii nie znają wszystkich zakamarków i całej tutejszej fauny i flory. W dolinie rzeki znajdują się miejscowe skarby - eksploatowane złoża złota i diamentów. 10:30 NAJPIĘKNIEJSZE ZAMKI KARYNTII (CARINTHIA'S MOST BEAUTIFUL ARISTOCRATIC RESIDENCES / KÄRNTENS SCHÖNSTE ADELSSITZE - GLANZ UND PRACHT HERRSCHAFTLICHEN WOHNENS) Film dokumentalny, 51 min, Austria, 2021 Reżyseria: Gernot Stadler Tematem tego filmu dokumentalnego są piękne, arystokratyczne rezydencje, z których część jest nadal zamieszkana przez rodziny właścicieli. Od Zamku Hochosterwitz uważanego za jeden z najbardziej imponujących średniowiecznych zamków, po zamek a właściwie ruiny Landskron, od Griffen po Porcia - Karyntia jest w nie bogata. Na skalistej górze wznosi się najważniejszy symbol Karyntii: Hochosterwitz. Ten potężny zamek wyznacza punkt zwrotny. Swój obecny wygląd uzyskał dopiero pod koniec XVI wieku - w czasach, gdy średniowiecze już dawno pogrążyło się w mrokach przeszłości. Zmienił się obraz świata. Nastała nowa epoka: renesans. W samym Friesach, najstarszym mieście Karyntii, znajdują się dwa zachowane zamki na okolicznych wzgórzach oraz Fürstenhof w mieście. Zwiedzimy najpiękniejsze zamki i pałace Karyntii, zgłębimy ich historię i posłuchamy wypowiedzi obecnych właścicieli i mieszkańców. Rycerze i zamki kształtują nasze wyobrażenie o średniowieczu. Wraz z nowym światopoglądem zmienia się również znaczenie i funkcja budowli. W średniowieczu pierwotną funkcją zamku była ochrona ludności. Był on nie tyle obiektem mieszkalnym, ile koszarami, w których mogła się schronić okoliczna ludność. W połowie XVI wieku nie było to już tak istotne, bo pojawiły się nowe rodzaje broni, zmieniła się strategia wojenna i zamek nie był już tak potrzebny. 11:30 BOSMAN PŁONKA Reportaż, 12 min, Polska, 1972 Scenariusz: Jerzy Ringer Zdjęcia: Jerzy Augustyński Uroczystość wręczenia nagrody starszemu bosmanowi Pawłowi Płonce na V Festiwalu Filmów Morskich w Szczecinie. Bosman pracował na okręcie ORP Błyskawica. Był też filmowcem amatorem w czasie II wojny światowej. Laureat wspomina swoje początki w roli filmowca, po tym, jak generał Sikorski podjął decyzję o założeniu sekcji fotograficznej. Opowiada o nagrywaniu bitew i konwojów na morzach całego świata m.in. walk pod Narwikiem i Dunkierką. Mówi o rejsach i swoich misjach, niebezpieczeństwie. Wypowiedzi bosmana ilustrowane są zdjęciami jego autorstwa. 11:50 BRUNO SCHULZ Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2014 Reżyseria: Adam Sikora Scenariusz: Agata Tuszyńska Bruno Schulz - 123 lata od urodzin i 73 lata od śmierci - nadal należy do grona najbardziej znanych i inspirujących twórców polskich XX wieku. Galicyjską prowincję, której nie potrafił opuścić, gdyż była najważniejszym źródłem jego twórczości, podniósł Schulz do rangi ziemi obiecanej. Gleby dusz niespokojnych, podróżujących ku własnej prawdzie. Prozaik, malarz, rysownik, w każdej z tych dziedzin poeta, był Schulz wyznawcą genialnej epoki powtórnego dzieciństwa. Nie umiał się bronić przed brutalnością świata. Nie zdecydował się na ucieczkę z getta. Zawiodło schronienie, którego szukał w sobie. Zginął kilkaset metrów od miejsca, w którym się urodził. Na skutek pojedynku dwóch gestapowców: "ty zabiłeś mojego Żyda, ja zabiłem twojego..." Nie ma grobu. Zostawił "Xięgę". Ów dokument - tematyczny, labiryntowy przewodnik po losach Brunona Schulza połączy i zderzy wątki biograficzne z artystycznymi. Poprowadzi nas śladami pojedynczych tajemnic, rękopisów, rysunków, kobiet. Wspomnienia świadków uzupełni obrazami z pogranicza schulzowskiej jawy i snu. Los Brunona Schulza jako artysty i człowieka opowiedziany jest na dwu przeciwstawnych planach, wykorzystuje dwie - pozornie sprzeczne - metody filmowej narracji. Wizyjność sztuki wyobraźni konfrontuje z dokumentem i relacjami uczestników biografii nierozumianego za życia i nieprzystosowanego doń artysty. O Schulzu, postrzeganym przez świat - jako nauczycielu rysunku, mężczyźnie, pisarzu, ofiarze niemieckiej przemocy - opowiedzą świadkowie tamtych zdarzeń. O Schulzu postrzegającym świat - jako twórcy, autorze "Xięgi bałwochwalczej" i "Sklepów cynamonowych" autorzy filmu opowiadają niejako "z brzucha" jego talentu, wchodząc do wnętrza jego wyobraźni i artystycznego wszechświata. Dokumentalnej relacji towarzyszą animacje, których autorem jest Marcin Podolec. Powstawały one pod opieką artystyczną Piotra Dumały. 12:55 NAUKA LATANIA Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2021 Reżyseria: Katarzyna Trzaska Scenariusz: Katarzyna Trzaska Marietta, Michał i Anią są młodzi i pełni nadziei. Zostawili za sobą dom dziecka i budują samodzielne życie. Film jest refleksyjną balladą o nieobecnych rodzicach, błędach, których nie da się uniknąć i wierze w wielką siłę miłości. 14:15 NIEZWYKŁY ŚWIAT OWADÓW (LITTLE MATTERS: INSECTS) Film dokumentalny, 48 min, Niderlandy (Holandia), 2015 Reżyseria: Alvaro Mendoza Zdjęcia: Pablo Valdivieso Świat insektów, pomimo że tak bliski, pozostaje jednak w wielu przypadkach całkowicie tajemniczy. Jaka jest rola insektów w przyrodzie? Jak ewoluowały? Jak działają? Insekty to ponad 5 milionów sposobów funkcjonowania, przychodzenia na świat, jedzenia, komunikowania się, budowania schronienia, rozmnażania się i polowania. Komary, mrówki, termity wynalazły wiele genialnych metod, pozwalających im na przetrwanie, np. utrzymywanie w chłodzie upraw grzybów przez termity czy pułapki, budowane przez mrówki podczas polowania. Mikroskopowe zdjęcia przybliżają świat insektów i prezentują nieznane dotychczas, wysoce inteligentne zachowania zbiorowe w przestrzeni, która dotychczas była dla nas trudno dostępna. 15:10 ESSEQUIBO - UKRYTA RZEKA - CZ. 2 (ESSEQUIBO - RETURN TO THE LOST WORLDS) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Marion Pollmann, Rainer Bergomaz Kolejna część niezwykłej podróży do krainy Essequibo, rzeki ukrytej głęboko w amazońskiej dżungli, zakrytej grubymi chmurami i niewidocznej z góry. Jest to najdłuższa rzeka w Gujanie, jej źródła znajdują się na Wyżynie Gujańskiej i uchodzą do Oceanu Atlantyckiego. Pełno tu wąwozów i wodospadów, bagien, dziwnych roślin i zwierząt. Nawet sami mieszkańcy plemion Amazonii nie znają wszystkich zakamarków i całej tutejszej fauny i flory. W dolinie rzeki znajdują się miejscowe skarby - eksploatowane złoża złota i diamentów. 16:15 OBCY WŚRÓD NAS (ALIENS INSIDE US) Film dokumentalny, 51 min, USA, 2013 Reżyseria: Chad Cohen Film dokumentalny o zagadkach naszego genomu. Od 10 lat naukowcy badają sekwencję 3000000000 liter, które tworzą kod ludzkiego genomu. Niewidzialne, obce światy kwitną w naszych ciałach. Zanim nowo narodzone dziecko opuści szpital, będzie miało w sobie 10 razy więcej komórek drobnoustrojów niż jego własne. I nie są one biernymi gośćmi. Mikrobiolog Maria Gloria Dominguez Bello wyjaśnia rolę, jaką mikroorganizmy odgrywają w naszym życiu i jak może je zmienić nasz nowoczesny, sterylny styl życia. Film wprowadza nas w cuda mikrobów - jak ewoluowaliśmy wraz z nimi i jak bez nich nie moglibyśmy przetrwać. Przyglądamy się, jak drobnoustroje w nas, na nas i wokół nas powodują choroby i im zapobiegają oraz jak ich zniknięcie może być odpowiedzialne za wszystko, od astmy i alergii po cukrzycę i otyłość. 17:15 WIELKI MUR - CZĘŚĆ 1. (THE GREAT WALL / ERRICHTET FÜR DIE EWIGKEIT I) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2018 Reżyseria: Martin Betz, Klaus Feichtenberger Dwuczęściowy dokument, w który zobaczymy ciekawe rekonstrukcje śledzące przebieg powstania i historię Wielkiego Muru, który wije się przez chiński krajobraz przez tysiące kilometrów. Zapierający dech w piersiach zasięg budowli jest zarówno symboliczny, jak też odzwierciedla 3000 lat chińskiej historii. To struktura, która zmieniła świat. Wielki Mur odegrał znaczącą rolę zarówno w powstaniu, jak i upadku imperium i dynastii. Zdeterminował niestabilną historię Chin i całego świata. Jak rozwinął się Wielki Mur, by stać się cudem, którym jest dzisiaj? Ten film przedstawia kilka niesamowitych odkryć. 18:15 PIANO Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2015 Reżyseria: Vita Maria Drygas Scenariusz: Vita Maria Drygas Zdjęcia: Vita Maria Drygas Uratowane przez studentkę konserwatorium pianino, które miało wzmocnić konstrukcję barykady na ukraińskim Majdanie, stało się uczestnikiem i symbolem rewolucji. Instrument połączył losy bohaterów filmu, z których każdy stanął wobec innego wyboru, chcąc z godnością zając należne mu miejsce w dramatycznym konflikcie. Wkrótce pianino zjednoczyło też protestujących na Majdanie, którzy wspólnie, nie bacząc mróz i śnieg, w dzień i w nocy śpiewali hymn Ukrainy i poruszające pieśni ludowe. Instrument okazał się groźniejszy niż butelki z koktajlami Mołotowa. Władza nazwała grających "pianoekstremistami". 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - EGIPT - WOKÓŁ NILU (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W kolejnym odcinku serii podróż do Egiptu. Dotrzemy do piramid w Aleksandrii i do delty Nilu, a także do Kairu, gdzie odkryjemy wyjątkowe muzeum. Nil zaprowadzi nas do Górnego Egiptu, gdzie będziemy podziwiać niezwykłe świątynie. Przeprawimy się przez pustynię, by zanurkować w Morzu Czerwonym. 20:15 DEMONY NEAPOLU (CAMORRA, NAPLES' MAFIA / CAMORRA, HISTOIRE DE LA MAFIA NEAPOLITAINE) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2017 Reżyseria: Anne Veron Film dokumentalny o historii mafii. Chaotyczna i brutalna Camorra fascynuje, rzuca wyzwanie i stawia pytania. Przedmieście Neapolu - Scampia. Budynki w kształcie żagli są znane na całym świecie z serialu Gomorra. Stały się symbolem Camorry - neapolitańskiej mafii. Stopniowo mafia przerobiła budynki na swoje potrzeby. Zamontowała pancerne drzwi, wydrążyła przejścia podziemne. Miała do dyspozycji armię fachowców, elektryków i spawaczy. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych Scampia stała się narkotykową fortecą. W owych czasach dzielnica była w Europie ważnym ośrodkiem handlu narkotykami. Na jego czele stał Paolo di Lauro, tajemnicza postać należąca do starej Camorry. Pod przykrywką handlarza ubraniami przemierzał całe Włochy. Przez dziesięć lat w dzielnicy spokojnie handlowano narkotykami i zarabiano krocie. Ale w 2004 - tym roku Scampię zalała fala przemocy. Historia Neapolu jest jak samo miasto: chaotyczna i fascynująca. Pociągająca i przerażająca. Obecnie Neapol rozkwita. Rozwijająca się turystyka nadała mu nowy impuls. Ale w wąskich uliczkach duch Camorry nie zniknął. Trudno powiedzieć, czy niepokorny Neapol uwolni się kiedyś od tego dziedzictwa. 21:25 ROHINGOWIE, W PUŁAPCE WYGNANIA (THE ROHINGYAS: TRAPPED IN EXILE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Mathilde Cusin, Alban Alvarez Film dokumentalny o sytuacji Rohingya, społeczeństwa które po masakrach dokonanych przez armię birmańską w 2017 r. uciekło masowo do sąsiedniego Bangladeszu, a ten zamknął ich w obozie dla uchodźców Cox’s Bazar. Ten zaś stał się najgęściej zaludnionym obozem dla uchodźców na świecie i zarazem najniebezpieczniejszym, zagrożonym powodziami, pożarami i wojnami gangów. W obozie panuje nędza, ale może być jeszcze gorzej. Dwa lata temu rząd Bangladeszu postanowił przenieść część uchodźców na odizolowaną wyspę Bhasan Char w Zatoce Bengalskiej. Ta baza wojskowa, nazywana wyspą więzienną, została przekształcona w obóz recepcyjny dla Rohingya. Już 23 000 ludzi zostało przeniesionych, a łącznie ma tu ich być 100 000. Po raz pierwszy od otwarcia obozu w grudniu 2020 roku Bangladesz zezwolił na wizytę ekipy filmowej. Zdjęcia lotnicze są uderzające: horyzont identycznych baraków, który nieuchronnie przywołuje na myśl obóz koncentracyjny. Wyspa jest narażona na cyklony i nie ma pewności, czy zbudowana tama wystarczy do ochrony jej mieszkańców. Po przybyciu na wyspę rodzinom zostaje przydzielona przestrzeń osobista, ale nie ma możliwości pracy, edukacji, prawa do wyjazdu. 22:30 SZEROKIE TORY - SZEROKIE TORY. KRYMSCY TATARZY Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2010 Autor: Barbara Włodarczyk Wysiedlili ich z Krymu w ciągu dwóch dni i wywieźli do Uzbekistanu. Z rozkazu Stalina, który oskarżył Tatarów o zdradę ojczyzny w czasie II wojny światowej. Na Krym wrócili dopiero w latach 90. Niektórzy z nich do tej pory nie mogą się przystosować do życia w nowym miejscu, a część z nich marzy o tatarskiej autonomii. Bohaterem reportażu jest jeden z najbogatszych Tatarów na Krymie, właściciel kilku restauracji, hoteli, firm handlowych i budowlanych, Riszat Menetow. Kamera towarzyszy bohaterowi w meczecie, pracy, domu, podczas spotkań z innymi Tatarami, którzy opowiadają o swoim życiu, problemach, oczekiwaniach. 23:10 CZERWONA DUSZA (THE RED SOUL) Film dokumentalny, 59 min, Niderlandy (Holandia), 2017 Reżyseria: Jessica Gorter Zdjęcia: Sander NSC Snoep Czy Stalin był wielkim przywódcą, który uczynił z Rosji supermocarstwo, czy raczej bezwzględnym dyktatorem, odpowiedzialnym za śmierć milionów niewinnych ludzi? Dlaczego tak wielu Rosjan broni dziś Stalina, uznając go za wielkiego bohatera? I robi to w kraju, w którym niemal żadna rodzina nie uniknęła głodu, strachu i przemocy spowodowanych stalinowskim terrorem, a nikt nigdy nie został skazany za zbrodnie popełnione w jego reżimie. 50 lat po śmierci Józefa Stalina Rosjanie są nadal głęboko podzieleni w sprawie oceny bolesnej przeszłości. Film prześwietla dzisiejszą rosyjską psychikę i pokazuje świat pełen sprzeczności. W mozaice intymnych portretów zwykli Rosjanie zarówno ci młodzi, jak i starzy otwarcie opowiadają o traumach zakorzenionych w brutalnej historii swego kraju. Ojciec wędruje przez opuszczony las wraz ze swoją nastoletnią córką, szukając masowych grobów rosyjskich więźniów. Dwie siostry, których matka została zabrana do obozu jenieckiego, dzielą się swoimi tragicznymi wspomnieniami. Nadal boją się mówić o wydarzeniach otwarcie, ponieważ postawią swoją ojczyznę w negatywnym świetle, a jest przecież mnóstwo innych Rosjan, którzy woleliby zapomnieć o tym ciemnym rozdziale historii. Ból przeplata się w tych opowieściach z dumą, a nostalgiczne historie o państwie kwitnącym w komunizmie kontrastują z bolesnymi wspomnieniami głodu, przemocy i zdrady. Nierzadko ta sprzeczność dotyczy jednej i tej samej osoby. W całym społeczeństwie rosyjskim rośnie dziś popularność Józefa Stalina i pragnienie poczucia jedności narodowej. Film pokazuje, jak radziecka przeszłość żyje w dzisiejszych pokoleniach ludzi i jak odcisnęła swoje piętno na historii Rosji. 00:20 DOWÓDCA Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1971 Reżyseria: Wojciech Jankowski Zdjęcia: Wojciech Jankowski Historia i teraźniejszość dowódcy okrętu podwodnego Marynarki Wojennej. Marynarz wspomina dzieciństwo w Warszawie, okres II wojny światowej, którą widział oczami dziewięcioletniego dziecka. Już wtedy podjął decyzję, aby zostać marynarzem. Opowiada o początkach na morzu, pracy marynarza i dowódcy okrętu. Mówi o predyspozycjach dowódcy, czyli umiejętności zachowania zimnej krwi i podejmowania czasem trudnych decyzji. Podkreśla, że marynarz okrętu podwodnego myli się tylko raz, praca ta jest bardzo niebezpieczna. Czuje się bardzo spełniony w życiu zawodowym, jest z siebie dumny. W filmie pokazano ćwiczenia Marynarki Wojennej i wystrzały torpedowe. 00:45 MOI ROLLINGSTONSI Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Sosiński, Jan Sosiński Scenariusz: Piotr Metz, Piotr Metz, Jan Sosiński Zdjęcia: Wojciech Szczygielski, Robert Jażdżyk, Paweł Sudoł Muzyka: Piotr "Dziki" Chancewicz, Piotr Chancewicz Wykonawcy: Wild Pig 13 kwietnia 1967 r. 17 - letnia Ola przeżyła coś, co zmieniło jej życie. Była w gronie szczęśliwców, którym udało się dostać na warszawski koncert The Rolling Stones, pierwszy, jaki zespół zagrał za żelazną kurtyną. To ona rzuciła na scenę czerwone goździki, dzięki którym stała się częścią legendy tego koncertu. 29 - letni wówczas fotograf Marek Karewicz był przewodnikiem i tłumaczem Rolling Stonesów w czasie ich pobytu w Polsce. W pięćdziesiątą rocznicę tego wydarzenia pani Aleksandra i pan Marek spotykają się ponownie i rozmawiają zarówno o swoich wspomnieniach, jak i o tym, jak ten wyjątkowy koncert wpłynął na ich dalsze losy. O muzyce i fenomenie The Rolling Stones mówią też m.in. prowadzący ich warszawski koncert Zbigniew Korpolewski oraz dziennikarz muzyczny Piotr Metz. Rozmowy przeplatane są unikalnymi zdjęciami archiwalnymi. 01:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KU FUNDAMENTOM LEGENDY ODC. 266 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 02:15 MARIA SKŁODOWSKA - CURIE Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2003 Reżyseria: Bohdan Rączkowski Scenariusz: Bohdan Rączkowski Zdjęcia: Jan Muszyński, Ryszard Janowski Lektor: Tomasz Marzecki Film biograficzny o Marii Skłodowskiej - Curie, która jako pierwsza kobieta w świecie uzyskała doktorat i profesurę na paryskiej Sorbonie oraz dwie nagrody Nobla z fizyki i chemii. 02:55 NIE ZROZUMIESZ MNIE Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Jan Sosiński, Maciej Wiśniowski Zdjęcia: Krzysztof Gietka Muzyka: Piotr Chancewicz Kiedyś byłam modelką, ale to taki pusty świat - tak mówi Emilka, jedna z bohaterek filmu, która zrezygnowała z kariery na wybiegu, by walczyć w ringu. Dorota dodaje: "Ja lubię się bić". "Może w dzieciństwie nie miałam tak, jak bym chciała, musiałam walczyć" - mówi Franka. Pot zalewający twarz, zabandażowane dłonie i ochraniacze na zęby to ich świat, zaklęty krąg dla wtajemniczonych. Bohaterkami filmu są trzy piękne dziewczyny, które trenują kick boxing. W kartonowych pudłach nie mieszczą się zdobyte przez nie medale. Biją się, kopią, walczą zaciekle, nie patrząc na obrażenia. Podbite oko chyba jednak nie jest w modzie? Przed lustrem Emilia starannie zamalowuje sińce.