TVP Historia Wtorek, 21.11.2023 Zmiany z dnia 15.11.2023 w stosunku do raportu z dnia 02.11.2023 (dodano pozycję programową) 16:15 PIÓRO I REWOLWER Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Kamiński Scenariusz: Tomasz Kamiński Zdjęcia: Jeremi Grzywa Lektor: Krzysztof Gadacz Film dokumentalny opowiadający o dwóch gazetach o profilu konserwatywnym: "Buncie Młodych" i "Polityce", wydawanych w latach 30. w Warszawie przez Jerzego Giedroycia. Późniejszy twórca paryskiej "Kultury" zaprosił do współpracy dziennikarzy i publicystów, odgrywających wówczas, a także po II wojnie światowej, znaczącą rolę w życiu politycznym i kulturalnym Polski, zarówno w kraju, jak i na emigracji. Wśród nich byli m.in. Ksawery Pruszyński, Stefan Kisielewski, Wacław Zbyszewski, a także Adolf i Aleksander Bocheńscy. To również opowieść o tzw. ideologii mocarstwowej, wokół której powstał w 1926 r. wpływowy, konserwatywny i ogólnopolski ruch, gromadzący młodzież akademicką. Jego celem było wspieranie działań, zmierzających do stworzenia państwa imperialnego: silnego i niezależnego, mogącego być przeciwwagą dla dwóch wrogich sąsiadów Niemiec i Rosji. Jerzy Giedroyć był jednym z ideologów tego ruchu, a jego gazety "Bunt młodych" i "Polityka", służyły do wzbudzania fermentu intelektualnego i wywierania nacisku na elity polityczne. Historycy i politolodzy występujący w filmie (prof. Kazimierz Ujazdowski, prof. Rafał Habielski, dr Maciej Zakrzewski) opowiadają o koncepcjach zawartych w obu pismach; dla Giedroycia i jego współpracowników (m.in. Adolfa Bocheńskiego i Ksawerego Pruszyńskiego) najważniejsze było zachowanie przez Polskę niepodległości, a umożliwić miała to budowa silnego państwa, prowadzącego zręczną politykę międzynarodową, szczególnie w odniesieniu do dwóch wrogich mocarstw Niemiec i Rosji. W filmie występuje również Anna Bernhardt, prezes Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura, które kontynuuje działalność Instytutu Literackiego w Maisons - Laffitte pod Paryżem.