TVP Kultura Środa, 22.11.2023 08:50 DZIEWCZYNA Z WALIZKĄ (LA RAGAZZA CON LA VALIGIA) Komedia, 116 min, Włochy/Francja, 1960 Reżyseria: Valerio Zurlini Scenariusz: Leonardo Benvenuti, Piero De Bernardi Aktorzy: Claudia Cardinale, Jacques Perrin Piękna Aida, piosenkarka z klubu nocnego jest porzucana przez mężczyzn, którzy traktują ją jak zabawkę. Młody Lorenzo czując się odpowiedzialny za poczynania brata, opiekuje się starszą od siebie kobietą, wspiera ją i staje się jej powiernikiem. Owocuje to rozkwitem przyjaźni, która naturalnie kończy się po interwencji starszych, dla których takie relacje wydają się podejrzane. Reżyser Valerio Zurlini pokazuje w swoim filmie relacje między młodym chłopakiem a starszą kobietą. 11:00 MODRZEJEWSKA - PEREGRYNACJE ODC. 2/7 Serial biograficzny, 81 min, Polska, 1990 Autor: Anna Bojarska Reżyseria: Jan Łomnicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Piotr Hertel Występują: Krystyna Janda, Marek Bargiełowski, Jan Englert, Bożena Adamek, Barbara Horawianka, Danuta Wodyńska, Hanna Skarżanka, Wojciech Alaborski, Dorota Maciejewska, Marta Stebnicka i inni Helena jest w Bochni. Znajomy Zimajera, Lobojko, otwiera szkołę tańca, a później z Zimajerem scenę - teatrzyk, w którym Helena grała główne role. Właśnie Lobojko wymyśla dla niej pseudonim - Modrzejewska. Helena odnosi duże sukcesy. Zaczynają się objazdy prowincji, ciężka praca, kłopoty materialne, konflikty w zespole. Helena i Zimajer uciekają do Lwowa. W Kongresówce wybucha powstanie. Modrzejewska i Zimajer znajdują schronienie w Czerniowcach. 12:35 PENDERECKI. DROGA PRZEZ LABIRYNT Film dokumentalny, 52 min, Niemcy/Polska, 2013 Reżyseria: Anna Schmidt Scenariusz: Anna Schmidt Zdjęcia: Adam Bajerski, Bogumił Godfrejow, Stephan Boerger, Sebastian Hattop, Carsten Waldbauer Wykonawcy: Krzysztof Penderecki, Anne-Sophie Mutter, Julian Rachlin, Janine Jansen, Andrzej Wajda, Johnny Greenwood, Elżbieta Penderecka Autorka, która znała Krzysztofa Pendereckiego, towarzyszyła kompozytorowi przez rok poprzedzający 80. rocznicę jego urodzin. Kamera Anny Schmidt podąża za Pendereckim w drodze z Krakowa do Monachium, z Wiednia do Lipska, z miejskich salonów do jego wiejskiej posiadłości w Lusławicach. Obserwuje każdy aspekt twórczego procesu Pendereckiego: podczas komponowania, planowania parku czy sadzenia nowych drzew, ale też z rodziną - spacerującego po plaży lub komponującego muzykę z wnuczką. Widz staje się świadkiem tworzenia nowych dzieł. W filmie pokazano prawykonanie "Podwójnego koncertu" przez solistów Janine Jansen i Juliana Rachlina 22 października 2012 roku w wiedeńskim Musikverein z towarzyszeniem Sinfonieorchester des Bayerischen Rundfunks pod batutą Mariss Jansons. Kamery Anny Schmidt nie zabrakło też podczas premierowego wykonania "Epiphany cantata" napisanej dla Chóru Chłopięcego św. Tomasza z kościoła św. Tomasza w Lipsku w styczniu 2013 roku. Premiera zamknęła rok uroczystości z okazji 800 - lecia chóru. W filmie wzięły udział postaci odgrywające kluczowe role w artystycznym i prywatnym życiu Krzysztofa Pendereckiego, między innymi Anne - Sophie Mutter, Lorin Maazel, Valery Gergiev, Mariss Jansons, Jonny Greenwood, Andrzej Wajda, Elżbieta Penderecka. Trudno powiedzieć, że "Penderecki. Droga przez labirynt" jest standardowym dokumentem biograficznym. To osobisty, intymny i zabawny portret wybitnego kompozytora, którego muzyczne i towarzyskie powiązania łączą Wschód z Zachodem, tradycję z nowoczesnością. 13:45 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 12/18 - ZDRADA Serial sensacyjny, wojenny, 63 min, Polska, 1968 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Beata Tyszkiewicz, Lidia Korsakówna, Leszek Herdegen, Ryszard Filipski, Wojciech Duryasz, Artur Młodnicki, Eugeniusz Kujawski, Adolf Chronicki, Roman Sykała, Anna Seniuk, Marek Barbasiewicz Do Berlina wyrusza łączniczka podziemnej organizacji z bardzo ważnymi informacjami. Ma je przekazać agentce - szwedzkiej aktorce Christin Kield. W rzeczywistości Christin jest agentką podwójną. Kiedy jej narzeczony, niemiecki oficer Heini, został zabity przez Polaków, Christin poprzysięgła zemstę polskiemu ruchowi oporu. Kloss musi albo ją zlikwidować, by nie wsypała łączniczki, albo przekonać Christin, że jest w błędzie: Heiniego zabili gestapowcy, gdyż pracował dla Polaków. Tymczasem z usług szwedzkiej aktorki chce skorzystać zarówno gestapo, jak i kontrwywiad. Christin zostaje porwana, a Kloss ma się natychmiast zameldować u samego admirała Canarisa. 16:15 IDIOTA (L'IDIOT) Dramat, 92 min, Francja, 1946 Reżyseria: Georges Lampin Scenariusz: Charles Spaak, Georges Raevsky Aktorzy: Grard Philipe, Jean Debucourt, Edwige Feuillre Adaptacja powieści Fiodora Dostojewskiego pod tym samym tytułem. Myszkin, młody rosyjski książę wraca ze Szwajcarii, z zakładu psychiatrycznego, do Petersburga, zdeterminowany, by szerzyć przyzwoitość i życzliwość w surowym i okrutnym świecie. Zaręcza się z niewinną młodą dziewczyną, próbując uratować w ten sposób inną kobietę przed nią samą, ale zazdrość i jego własna naiwność doprowadzą do niewyobrażalnej tragedii. 18:00 KSIĘGA PRZESTRZENI S.II - TE, CO GRAJĄ I ŚPIEWAJĄ Program edukacyjny, 29 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Prowadzący: Bogna Świątkowska, Jarosław Trybuś W odcinku pokażemy budynki należące do gatunku, który w ostatnich latach przeżywa w Polsce doskonały czas. Odwiedzimy najwybitniejsze sale służące wykonywaniu i słuchaniu muzyki klasycznej, zatrzymamy się przy specyficznych problemach akustyki, a także zastanowimy nad rolą "świątyni muzyki" we współczesnym mieście. Miejsca odwiedzane w odcinku: - Filharmonia Szczecińska w Szczecinie (Barozzi Veiga) - Siedziba NOSPR w Katowicach (Konior Studio) - Centrum Kulturalno Kongresowe Jordanki Toruń (Menis Arquitectos) - Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu (APA Kuryłowicz) - Centrum Muzyki i Edukacji "Symfonia" w Katowicach (Konior Studio) 18:40 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - STECH Magazyn, 5 min, Polska, 2023 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Nicolas Villegas, Krzysztof Iglikowski Muzyka: Bartosz Kruczyński Od początku XVII w. trwały ożywione kontakty artystyczne Gdańska z Holandią i Flandrią. Ambicje Andreasa Stecha, gdańskiego malarza, kazały mu się mierzyć z najlepszymi przykładami sztuki obu tych regionów. Namalowany przez artystę w 1657 roku obraz zatytułowany "Martwa natura z wiewiórką" jednoznacznie budzi skojarzenia z malarstwem niderlandzkim, w którym temat ten zajmował wyjątkowe miejsce. Wczesne, siedemnastowieczne martwe natury niderlandzkie, które eksponowały obfitość jadła, przywoływały przede wszystkim ideę dobrego zaopatrzenia gospodarza, pomyślność i zdrowie. Świadczyły o statusie fundatora. Były z jednej strony popisem malarskiego kunsztu w zakresie komponowania form, doboru kolorów i precyzyjnie odtworzonej rzeczywistości, z drugiej popisem erudycji twórcy. Zgrupowane na płótnie przedmioty związane z codziennym życiem zawierały bowiem złożone, symboliczne treści będące przestrogą lub wskazówką jak należy żyć. O obrazie znajdującym się w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku, opowie Alicja Andrzejewska - Zając 18:50 SCENA MUZYCZNA - PAMIĘCI KRZYSZTOFA PENDERECKIEGO Koncert, 51 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Prowadzący: Marek Horodniczy Wykonawcy: Hania Rani, Atom String Quartet Specjalny odcinek Sceny muzycznej poświęcony pamięci Krzysztofa Pendereckiego, w którym wystąpi ceniona pianistka i kompozytorka Hania Rani oraz kwartet smyczkowy Atom String Quartet. Połączyło ich wyjątkowe przedsięwzięcie: artyści przygotowali utwory poświęcone pamięci Krzysztofa Pendereckiego. Wykonają też premierowo dzieło Maxa Richtera. Kompozycje Hani Rani i Maxa Richtera powstały na zamówienie Instytutu Adama Mickiewicza i są częścią nowego cyfrowego projektu Ogród Pendereckiego / Penderecki's Garden. 20:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - JASKÓŁKI Z KABULU (LES HIRONDELLES DE KABOUL / THE SWALLOWS OF KABUL) Film animowany, 81 min, Francja/Luksemburg/Szwajcaria, 2019 Reżyseria: Zabou Breitman, Elea Gobbe - Mevellec Scenariusz: Zabou Breitman, Sebastien Tavel, Patricia Mortagne Wykonawcy: Simon Abkarian, Zita Hanrot, Swann Arlaud Pełnometrażowy film animowany. Akcja filmu rozgrywa się latem 1998 roku w stolicy Afganistanu, wkrótce po dojściu do władzy fundamentalistycznych talibów. Młodzi i zakochani w sobie historyk Moshen i artystka Zunaira, która była nauczycielką, starają się żyć jak dawniej, z nadzieją powrotu do normalności. Tymczasem naczelnik więzienia Atiq i jego śmiertelnie chora żona, Mussarat są pogrążeni w marazmie i smutku. Atiq, który widział w swoim życiu wiele grozy i cierpienia, nie jest w stanie pokazać umierającej kobiecie, ile dla niego znaczy. Z powodu nieostrożności Moshena pewnego dnia losy tych dwóch par splatają się, zmuszając bohaterów do dramatycznych wyborów. (źródło: etiudaandanima.com) 21:55 XI MIĘDZYNARODOWY KONKURS DYRYGENTÓW IM. GRZEGORZA FITELBERGA - PO I ETAPIE Reportaż, 15 min, Polska, 2023 Komentarze i wrażenia po zakończeniu I etapu XI Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga. 22:25 ABC MORDERSTWA - ODC. 1 (ABC MURDERS) Serial kryminalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Alex Gabassi Scenariusz: Sarah Phelps, Agatha Christie Zdjęcia: Joel Devlin Muzyka: Isobel Waller - Bridge Aktorzy: Eamon Farrel, Michael Schareffen, John Malkovich, Rupert Grint W 1933 roku emerytowany detektyw Herkules Poirot zostaje namierzony przez szyderczego zabójcę, który wysyła listy podpisane ABC. Poirot musi je rozszyfrować, aby odkryć tożsamość mordercy. 00:05 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - WSPOMNIENIA: GENEZA "OBCEGO" (MEMORY: THE ORIGINS OF ALIEN) Film dokumentalny, 95 min, USA, 2019 Reżyseria: Alexandre O. Philippe Scenariusz: Alexandre O. Philippe Zdjęcia: Robert Muratore Muzyka: Jon Hegel Dokument opowiada historię powstawania filmu "Obcy - ósmy pasażer Nostromo" w reżyserii Ridleya Scotta. Odkrywamy jego korzenie sięgające do mitologii egipskiej i greckiej, parazytologii, kosmicznych horrorów H. P. Lovecrafta i prac Francisa Bacona. Jest zapisem rozmów z twórcami filmu, kulturoznawcami, specjalistami od efektów specjalnych i niepublikowanych materiałów z produkcji. 03:30 LEKKIE OBYCZAJE - OSIEM KOBIET (8 FEMMES) Komediodramat, 106 min, Francja/Włochy 2001 Reżyseria: Francois Ozon Scenariusz na motywach sztuki Roberta Thomasa: Francois Ozon, Marina de Van Muzyka: Krishna Levy Aktorzy: Catherine Deneuve, Isabelle Huppert, Emmanuelle Beart, Fanny Ardant, Danielle Darrieux, Virginie Ledoyen, Ludivine Sagnier, Firmine Richard, Dominique Lamure Komediodramat, kryminał i musical w jednym - dzieło niebanalne, urzekające wdziękiem i urodą występujących w nim aktorek - kilku pokoleń największych gwiazd francuskiego kina, reprezentujących różne typy kobiecości, odmienne temperamenty i osobowości. Za występ w tym filmie uhonorowano je wspólnym Srebrnym Niedźwiedziem na festiwalu w Berlinie w 2002 r. oraz wspólną Europejską Nagrodą Filmową. Za kanwę scenariusza posłużyła Ozonowi wydana w 1964 r. sztuka Roberta Thomasa pod tym samym tytułem i ten teatralno-bulwarowy rodowód swego filmu, nawiązanie do musicali lat 50. i 60., świadomie sztuczną, wystylizowaną rzeczywistość ówczesnych produkcji reżyser z upodobaniem podkreśla. Na tym sztucznym tle tym bardziej prawdziwe - prawem kontrastu - stają się emocje bohaterek, ich skrywane namiętności i cierpienia, pożądanie, zazdrość, rywalizacja, nienawiść, głód uczuć maskowane wystudiowanymi pozami i minami, ściśnięte gorsetem konwenansu. Środek zimy. Do rezydencji na odludziu, gdzie oprócz pana domu, Marcela, mieszka jego żona Gaby, młodsza córka Catherine, szwagierka Augustine, teściowa Mamie, oraz dwie służące - czarnoskóra Chanel i młodsza, ponętna Louise, przyjeżdża rankiem na święta Bożego Narodzenia starsza córka Marcela i Gaby, Suzon, ucząca się na co dzień z dala od domu. Wszystkie panie czekają, aż obudzi się Marcel, który długo w nocy siedział w swoim pokoju. W końcu Gaby posyła do jego pokoju pokojówkę Louise, która ma zanieść mu śniadanie. Louise odkrywa zwłoki Marcela, którego ktoś zamordował w jego własnym łóżku, wbijając mu nóż w plecy. Po pierwszym szoku i nieudanej próbie wezwania policji (ktoś odciął bowiem kabel telefoniczny i uszkodził samochód), panie zaczynają głośno się zastanawiać, jak mogło dojść do tragedii. Rozważają różne możliwości, przypominają sobie, co która z nich robiła ostatniej nocy i która ostatnia widziała Marcela żywego. Dochodzą zgodnie do wniosku, że morderstwa dokonała któraś z nich siedmiu, a właściwie ośmiu, bo chwilę później w rezydencji zjawia się również Pierrette, siostra Marcela, twierdząc, że ktoś wezwał ją telefonicznie do domu brata. Odcięte od świata, zdane tylko na siebie, panie próbują znaleźć winowajczynię. Szukając klucza do kryminalnej zagadki, odsłaniają zaskakujące tajemnice każdej z nich. Okazuje się, że każda miała jakiś powód, żeby zamordować Marcela, a żadna nie ma stuprocentowego alibi. Śmierć pana domu wyzwala w nich emocje, których już nie muszą i nie potrafią dłużej ukrywać. Obnażają swe prawdziwe oblicza. W ciągu jednej nocy dowiadują się o sobie więcej niż przez całe lata życia pod jednym dachem. Ranek przynosi zaskakujące zakończenie.