TVP Dokument Czwartek, 07.12.2023 06:00 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - OGRZEWANIE NA PUSZCZY Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Na skraju Puszczy Białowieskiej mieszka ekolog i architekt Janusz Korbel. Puszcza jest dla niego świątynią i spędza tu każdą wolną chwilę. Ale jest też zagorzałym zwolennikiem zachowania tradycyjnego kształtu architektonicznego wsi puszczańskich. Sam mieszka w typowej, drewnianej chacie podlaskiej. Co jednak robić, by dla oszczędzania lasu, jak i leśnego powietrza, nie ogrzewać takich chat drewnem. Janusz zaczął od oszczędzania energii, oklejając okna specjalną przezroczystą folią, która wpuszcza energię promienistą do wewnątrz, a mało jej wypuszcza na zewnątrz. Ale przede wszystkim propaguje stosowanie źródeł czystej, odnawialnej energii, przede wszystkim domowe pompy cieplne, działające na zasadzie "odwrotności lodówki". Nasz bohater prezentuje przykłady już działających urządzeń, omawia własne do nich przymiarki i wskazuje na korzyści dla wsi w przyszłości. Ponieważ łączy w sobie naturę puszczańskiego romantyka z racjonalnym, inżynierskim spojrzeniem, jest w stanie naświetlić też kwestie ekonomiczne i zarysować perspektywy na przyszłość. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 13 PIĘKNO WYKUTE W STALI Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne było wykuwanie dawnych przedmiotów w stali? Radosław Kotarski wciela się w rolę kowala (miecznika), który używa tradycyjnych metod rzemieślniczych, aby stworzyć własny miecz. Poznaje również trud pracy dawnych rzemieślników i sprawdza, co z ich fachu pozostało do dzisiaj. Poza tym wyjaśnia, jakie słowa i stwierdzenia zawdzięczamy kowalom. Czy uda mu się wykuć miecz? Odpowiedź na to pytanie w programie. 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 263 GŁUCHOŁAZY Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Tomasz Bednarek w swojej kolejnej podróży po Polsce odwiedza Głuchołazy, miasto tuż obok czeskiej granicy, z niezwykłą Parkową Górą i tężnią solankową. Głuchołazy szczycą się też bogatą historią wydobycia złota. Współcześnie - do miasta zjeżdżają rowerzyści z okolic dla słynnych tras rowerowych. 07:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /95/ Reality show, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Odwiedzamy podwarszawski Konstancin, gdzie Fundacja Świętego Franciszka prowadzi Koci Azyl. To największy tego rodzaju ośrodek w Europie, który rocznie przyjmuje prawie 200 pokrzywdzonych przez los kociaków. To nie jest zwykłe schronisko. Wydry olbrzymie ariranie są od 1999 roku wpisane na listę gatunków zagrożonych wyginięciem. W Polsce można je zobaczyć tylko w jednym miejscu - w łódzkim ogrodzie zoologicznym. Poznajcie międzynarodową rodzinę wydr olbrzymich - mamę Coari z Niemiec, tatę Cashibo /Kaszibo/ z Holandii i ich dzieci urodzone w Polsce. Dzisiaj odwiedzamy też jedno z miejsc, gdzie uratowane podczas interwencji OTOZ - u zwierzęta znajdują schronienie. Są tu psy nie tylko z Polski. Badża, Liczi, Lusi czy Skarpetek czekają tu na Was. 08:05 CHEMICZNY ŚWIAT - ODC. 3 WPŁYW LUDZKOŚCI (THE CHEMICAL WORLD EP. 3 HUMAN IMPACT) Cykl dokumentalny, 51 min, Australia, 2021 Reżyseria: Marck Radomsky, Alice Tylor Scenariusz: Dr Jordan Nguyen Seria dokumentalna (3 odcinki) o tym, jak chemia ukształtowała naszą planetę, ludzkie życie i całe życie na Ziemi od gigantycznego płetwala błękitnego do najmniejszego organizmu jednokomórkowego. Co zaskakujące, ze wszystkich pierwiastków chemicznych w układzie okresowym tylko sześć: węgiel, wodór, azot, tlen, fosfor i siarka łączy się, tworząc wszystko, co znamy, od planet w naszym Układzie Słonecznym po niewidzialne bakterie i wirusy. Odc. 3. Tym razem o niekorzystnym wpływie chemii na środowisko, zagrożeniach dla ludzkiego życia i zdrowia oraz o kilku niedawnych przełomach naukowych, które mogą pomóc w odwróceniu szkód spowodowanych przez człowieka. Innowacje obejmują węglowe panele słoneczne nowej generacji (nadające się do montażu w oknach samochodów, domów i budynków), wirowe urządzenie przepływowe, które redukuje toksyczne produkty uboczne w produkcji żywności i leków, rewolucyjną technikę usuwania węgla z atmosfery i magazynowania jej w cemencie budynków, odzyskiwanie fosforu niezbędnego do produkcji żywności z własnych odchodów oraz przywracanie do życia wymarłych gatunków. 09:05 DZIKA PRZYRODA IRLANDII (WILD IRELAND / IRLAND - GRÜNE INSEL AM RANDE EUROPAS) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: John Murray Dokument o unikalnej przyrodzie Irlandii. Kraj nazywany szmaragdowym klejnotem na zachodnim krańcu Europy to ostatni skrawek lądu przed wielką pustką Oceanu Atlantyckiego. Wyspiarska placówka całkowicie zdana na kaprysy morza. Atlantyckie sztormy rozpędzają się czasem przez trzy tysiące kilometrów, nim uderzą w pierwszy napotkany ląd. Ten nieposkromiony ocean wpływa na życie wszystkich stworzeń, które zamieszkują zachodnie wybrzeże Irlandii. Przez tysiąclecia Europejczycy nie mieli pojęcia, co się kryło za zachodnim horyzontem. Zapuszczały się tam jedynie walenie, ptaki i ryby. Wiodły je tam trasy ich życiowych wędrówek. Ostatnim przystankiem przed wielką wodą było dla nich zachodnie wybrzeże Irlandii - prawdziwy kraniec świata. To trzecia pod względem wielkości wyspa Europy, należąca do archipelagu Wysp Brytyjskich. Fascynujące zdjęcia od wybrzeży i wód Oceanu Atlantyckiego z wielorybami, aż po północne góry z niezwykłymi ptakami, część z nich migruje tutaj z Grenlandii czy Islandii. Zobaczymy majestatyczne łososie powracające z Arktyki, które kontynuują podróż rzekami i potokami kontynentu europejskiego. Irlandia to atlantycka strefa roślinna, kombinacja gatunków arktycznych, alpejskich i mnóstwo ssaków. W Irlandii istnieje 6 parków narodowych i kilka rezerwatów. Od milionówlat Ocean Atlantycki kształtuje zachodnie wybrzeże Irlandii. Wiatr i fale wpływają na każdy aspekt tutejszego życia. Przetrwać mogą tylko najwytrzymalsze stworzenia. Od niecałych 10 tysięcy lat dzielą tę wyspę z ludźmi. Niektórzy z nich na zachodnim wybrzeżu szukali magii i tajemniczości. Pozostałości ich zamków i klasztorów nadal nam o nich przypominają. Dla tych pionierów oraz dla dzikich zwierząt, z którymi dzielili tę ziemię, zachodnie wybrzeże Irlandii było i pozostanie wyjątkowym miejscem. 10:05 GRECJA. OD GÓR DO MORZA - ODC. 4 SALONIKI I CHALKIDIKI (GREECE! FROM THE MOUNTAINS TO THE SHORELINE EPISODE 4 THESSALONIKI & CHALKIDIKÍ) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Johannes Backes, Dennis Wells Seria filmów dokumentalnych (5 odcinków) o Grecji. Od bujnych, zielonych lasów po ośnieżone góry, od wysokich klifów po nagie mielizny, Grecja jest krainą o naturalnym pięknie, z którą może konkurować jedynie jej historyczne znaczenie. Widziała najwcześniejsze cywilizacje Europy, jej filozoficznych założycieli i decydujące bitwy. Wspaniałe zdjęcia lotnicze tej wyjątkowej części Europy pokazują malownicze zatoki, zapierające dech w piersiach góry, dzikie delty rzek, malownicze wioski i klasztory. Krajobrazy, które widzimy, mogą oddychać i opowiadać swoje historie. Codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, tworzą równowagę dla widoku z lotu ptaka i zapraszają publiczność do doświadczenia najbardziej autentycznej kultury greckiej. Rybacy, mnisi, rzeźbiarze - zwykli ludzie żyjący w wyjątkowych miejscach - dają oryginalny wgląd w historyczne budowle, miejsca sakralne, starożytne tradycje i zwyczaje kulinarne, które od wieków wpływają na Europę. 11:05 W CIENIU CONRADA Reportaż, 12 min, Polska, 1984 Reżyseria: Marek Kański Scenariusz: Marek Kański Zdjęcia: Andrzej Dobrzyński Powrót żaglowca szkolnego Wyższej Szkoły Morskiej "Dar Pomorza" do portu w Gdyni. Żaglowiec cumuje na nabrzeżu przy pomniku Józefa Konrada Korzeniowskiego, pisarza i marynisty znanego jako Joseph Conrad. Relacja przedstawiona przez członków załogi uczestniczących w rejsie. Wyprawa była pełna przygód, wyzwań, ale także niebezpieczeństw, którym sami musieli stawić czoła. Powrót żaglowca do macierzystego portu to ogromne wydarzenie w całym Trójmieście - na nabrzeżu czekają wiwatujące tłumy, które cieszą się z bezpiecznego powrotu i zakończenia tego etapu podróży jednostki. 11:30 MARIA SKŁODOWSKA - CURIE Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2003 Reżyseria: Bohdan Rączkowski Scenariusz: Bohdan Rączkowski Zdjęcia: Jan Muszyński, Ryszard Janowski Lektor: Tomasz Marzecki Film biograficzny o Marii Skłodowskiej - Curie, która jako pierwsza kobieta w świecie uzyskała doktorat i profesurę na paryskiej Sorbonie oraz dwie nagrody Nobla z fizyki i chemii. 12:05 LOKALSI Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Wojciech Klimala Serial dokumentalny "Lokalsi" podejmuje temat społeczności lokalnych. Pokazuje ludzi, którzy potrafią dla swoich "małych ojczyzn" działać, poświęcać się i oddolnie je zmieniać po to, by wszystkim żyło się lepiej. To osoby pochodzące z małych miasteczek i wsi, które tworzą, działają i na co dzień podejmują ryzyko, by zmienić rodzinne domy i ich okolice, a przede wszystkim uszczęśliwić sąsiadów. To często drobne inicjatywy, ale bardzo potrzebne. W serialu pokazano także problem migracji młodych ludzi do dużych miast. Jednak nie z perspektywy osób migrujących, lecz tych, które postanowiły zostać w swoich małych miejscowościach, a także tych, którzy wyjechali w świat i następnie postanowili wrócić w rodzinne strony. Bohaterami odcinków są ludzie zwykli i niezwykli zarazem, które poprzez swoją pasję, upór i wizjonerstwo wpływają na otaczającą ich prowincjonalną społeczność. Czym kierują się tytułowi "lokalsi" w kwestii swych życiowych wyborów? Dlaczego postanowili zostać lub wyjechać by wraz z zebranym doświadczeniem wrócić do domu? Jak postrzegają zjawisko migracji młodych pokoleń? Co kochają i w co wierzą? Te i wiele innych ważnych pytań autorzy stawiają bohaterom serialu, by wraz z widzem móc zrozumieć postawę obydwu stron. Cykl ma formułę "jeden odcinek, jeden bohater". Jedno miejsce na mapie Polski, o którym wiedzą nieliczni lub tylko ci, którzy są związani z regionem. Z każdą osobistą historią twórcy odkrywają niezwykłość miejsc, w których żyją bohaterowie. Ich niecodzienne pasje, tradycje, zwyczaje czy rytuały. Zaglądają pod strzechy domów artystów, przedsiębiorców, rolników czy "wolnych duchów". Dziś marzymy o dalekich podróżach: Tajlandia, Ameryka Łacińska, USA, Dubaj, a skarby i egzotyka to często kultura Wschodniej Polski, góralszczyzna, Śląsk, język kaszubski i wiele, wiele innych wspaniałych zjawisk kulturowych nieraz pomijanych przez mainstream. Warto więc odkrywać Polskę na nowo. Na nowo zobaczyć jej koloryt. Traktowany dosłownie jak i w przenośni. "Lokalsi" są pewnego rodzaju portretem humanistycznym, dalekim od epatowania problemami, szarą rzeczywistością czy patologią. Serial pokazuje z miłością to, co prowincja ma do zaoferowania najpiękniejszego, inspiruje do świadomego, lokalnego patriotyzmu. 12:35 WSZYSTKIE ROLE STANISŁAWA BAREI Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2021 Reżyseria: Mariusz Cieślik Stanisława Bareja. Jego nazwisko stało się marką. Jak u Barei, zupełny Bareja, Bareja wiecznie żywy - w ten sposób miliony Polaków opisują absurdalne historie. Nikt nie pokazał PRL - u lepiej niż ten właśnie reżyser. Bareja to mistrz groteski i najwybitniejszy polski twórca komedii, ale także bardzo bystry obserwator rzeczywistości. O jego filmach wiemy prawie wszystko, ale ich twórca wciąż pozostaje postacią słabo znaną. Tymczasem był Bareja człowiekiem niebanalnym. Przez lata czynnie wspierał opozycję demokratyczną. W piwnicy segmentu na ulicy Fitelberga na prawie dekadę udzielił gościny drukarzom z podziemia. Przemycił też z Wiednia przez dwie granice (i to w sierpniu 1980 roku) powielacz, który służył później nielegalnej Solidarności. Nie bał się wcale, choć groziła za to kara długoletniego więzienia. Te fakty są opinii publicznej znane słabo albo wręcz wcale, warto więc je przypomnieć. 13:30 SZOPKA BOŻONARODZENIOWA. POCHODZENIE I TRADYCJA (THE CHRISTMAS CRIB ORIGIN AND TRADITION / ESEL, OCHS' UND KIND - WEIHNACHTSKRIPPEN IN EUROPA KRIPPENREISE) Film dokumentalny, 43 min, Austria, 2019 Reżyseria: Anita Lackenberger Dokumentalna opowieść o tradycyjnej, świątecznej szopce. Mówi się, że to Franciszek z Asyżu wynalazł tradycję stawiania szopek. Na początku XIII wieku, w małej wiosce we włoskiej prowincji Greccio, odegrał historię o Maryi i Józefie dla prostego ludu. Sobór Trydencki orzekł w 1545 r. , że treści biblijne, takie jak historia bożonarodzeniowa, mają być częściej wykonywane, aby inspirować ludzi. Drewniane rzeźby służyły do odtwarzania narodzin Chrystusa aż do XIX wieku. Dziś szopki wykonuje się z wszelkiego rodzaju materiałów: papieru mache, tektury, szkła, terakoty i piernika. W czasie adwentu w wielu domach jest szopka, obok choinki i bożonarodzeniowych ciasteczek. 14:20 DZIKA AUSTRIA - POTĘGA WODY ODC. 1 UFORMOWANE PRZEZ LODOWIEC (WILD AUSTRIA - CREATED BY WATER / WILDES ÖSTERREICH - LEBENSADER WASSER PART 1: WILDES ÖSTERREICH DIE KRAFT DES WASSERS) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2018 Reżyseria: Rita Schlamberger, Michael Schlamberger Film dokumentalny, który w dwóch częściach prezentuje przyrodę Austrii. Alpejskie lodowce w górach, starożytne morza i potężne rzeki wytworzyły niesamowite krajobrazy. Żyją tu orły, koziorożce, wydry i jelenie, a oprócz nich także mało znane stworzenia - kaczki złotookie mieszkające wysoko na drzewach. Po wykluciu się, kaczuszki podążają za matką do życiodajnej rzeki. Nie mogą latać, więc muszą zeskakiwać z drzew z wysokości nawet dziesięciu metrów. Inny dziwak - maleńka ryba, która nie umie pływać. Trzepie płetwami po żwirowatym podłożu potoków i strumieni, aby oprzeć się prądowi. Jeszcze inne stworzenie to kijanka, która przetrwała w niezmienionej formie od czasów dinozaurów, to trójdzielna hermafrodyta, której jajka mogą przetrwać dziesięciolecia. Wszystkie zwierzęta pasują do tych niezwykłych i niezapomnianych krajobrazów Austrii. 15:20 DZIKIE SZETLANDY. SZKOCKI PRZYCZÓŁEK WIKINGÓW (WILD SHETLAND) Film dokumentalny, 58 min, Austria, 2019 Reżyseria: Jackie Savery Film dokumentalny o najbardziej wysuniętych na północ wyspach Szkocji - Szetlandach. Żyją tu rozmaite zwierzęta od wydr do maskonurów i spektakularnych podwodnych głuptaków oraz rzadko widywanych burzowych burzyków. Punktem kulminacyjnym tego filmu jest dramatyczne i ekscytujące polowanie na orki oraz obserwowanie młodych fok w zapierającej dech w piersiach scenerii tych wysp. Właśnie tutaj, gdy kwitną pola letnich kwiatów, młode pisklęta rybitwy i foki pospolite dorastają na srebrnobiałych plażach. 16:25 SUPERBROŃ MIKROBIOM. NIEPOZORNY UZDROWICIEL (WONDER WEAPON MICROBIOME - THE CLEVER HEALERS IN YOUR GUT / SUPERWAFFE MIKROBIOM: KLUGE HEILER IM DARM) Film dokumentalny, 43 min, Austria, 2021 Reżyseria: Christian Kugler Film dokumentalny o mikrobiomie człowieka, czyli bakteryjnej kolonizacji naszego organizmu. Zobaczymy jaka to cudowna broń. Poznamy najnowsze odkrycia w tej dziedzinie medycyny, które pomogą nam w odżywianiu i stylu życia, co odgrywa coraz większą rolę, jeśli chodzi o utrzymanie naszego zdrowia. Składamy się z ogromnej ilości bakterii, fakt ten jest równie spektakularny, co ekscytujący. Sama flora jelitowa waży tyle co nasz mózg i jest tak samo niezbędna dla organizmu. W ostatnich latach nauka odkrywała coraz więcej szczegółów na temat ogromnego znaczenia zdrowotnego mikrobiomu. Odkrycia te są obecnie coraz częściej stosowane klinicznie. Od flory jelitowej w czasie ciąży, przez poród i dzieciństwo, po poważne choroby w starszym wieku mikrobiom jest stosowany jako środek leczniczy w prawie wszystkich dziedzinach medycyny. Jednocześnie jednak coraz częściej uznaje się, że bakterie organizmu mogą również stanowić zagrożenie dla zdrowia lub zaostrzać istniejące choroby. 17:20 GRECJA. OD GÓR DO MORZA - ODC. 5 WSCHODNIA MACEDONIA I TRACJA (GREECE! FROM THE MOUNTAINS TO THE SHORELINE EPISODE 5 EASTERN MACEDONIA & THRACE) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Johannes Backes, Dennis Wells Seria filmów dokumentalnych (5 odcinków) o Grecji. Od bujnych, zielonych lasów po ośnieżone góry, od wysokich klifów po nagie mielizny, Grecja jest krainą o naturalnym pięknie, z którą może konkurować jedynie jej historyczne znaczenie. Widziała najwcześniejsze cywilizacje Europy, jej filozoficznych założycieli i decydujące bitwy. Wspaniałe zdjęcia lotnicze tej wyjątkowej części Europy pokazują malownicze zatoki, zapierające dech w piersiach góry, dzikie delty rzek, malownicze wioski i klasztory. Krajobrazy, które widzimy, mogą oddychać i opowiadać swoje historie. Codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, tworzą równowagę dla widoku z lotu ptaka i zapraszają publiczność do doświadczenia najbardziej autentycznej kultury greckiej. Rybacy, mnisi, rzeźbiarze - zwykli ludzie żyjący w wyjątkowych miejscach - dają oryginalny wgląd w historyczne budowle, miejsca sakralne, starożytne tradycje i tradycje kulinarne, które od wieków wpływają na Europę. 18:25 PIERNIKOWE PODRÓŻE (GINGERBREAD JOURNEYS / LEBKUCHENREISEN) Film dokumentalny, 45 min, Austria, 2015 Reżyseria: Anita Lackenberger Film dokumentalny o piernikach, które powstają z miodu, mąki, cukru, orzechów i drogich przypraw, takich jak cynamon, pieprz i goździki. Uważane za cud sztuki cukierniczej. Pierwotnie produkcja pierników była ściśle związana z klasztorami, z jednej strony dlatego, że wokół klasztoru zawsze osiedlało się wielu rzemieślników, a z drugiej dlatego, że wtedy tylko niektóre grupy ludności, jak mnisi, mogły sobie pozwolić na drogie przyprawy. Poszukamy śladów w całej Europie: od Polski po Czechy i Węgry aż po Austrię. Piernik ma swoje miejsce w różnych kulturach i zawsze smakuje jak piernik, ale zawsze trochę inaczej. 19:20 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - LAOS. W RYTMIE FAL MEKONGU. (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W tym odcinku podróż do Laosu. Wtulony miedzy meandry Mekongu Laos przez długi czas trzymał się z dala od zgiełku i nowoczesności. Dziś otwiera się na podróżnych, prezentując im wszystko, co najlepsze w wiecznej Azji. Dawna "kraina miliona słoni" zachowała swój niepowtarzalny urok. 20:25 WIELKIE RODZINY - ODC. 6 Cykl dokumentalny, 45 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Szczepaniak 100%, Grzegorz Szczepaniak Scenariusz: Grzegorz Szczepaniak 100%, Grzegorz Szczepaniak Zdjęcia: Filip Zubowski, Adam Lipiński, Paweł Banasiak, Marek Kozakiewicz, Maciej Cuske Wykonawcy: Rodzina Twarowskich, Rodzina Lewockich, Rodzina Da Cruz, Rodzina Kacprzyków Rodzina Kacprzyków zabierze widzów do swojego świata, opowiadając o wspólnym biesiadowaniu i radości płynącej z takich spotkań przy stole, pokazując odmienne od miejskiego sposoby spędzania wspólnego czasu. A więc skoro zima to bieganie boso po śniegu, wspólna narciarska wyprawa, z przerwą na ich tradycyjne już gotowanie na powietrzu, po wcześniejszym zebraniu drewna w lesie na przygotowanie ogniska. I fotografie taty, który zatrzymuje w kadrze życie rodziny. Lewoccy wspólnie planują wyjazd, na którym nie byli już od kilku lat. Andrzej wpuszcza nas do swojego zawodowego życia. Towarzyszymy mu w spotkaniu z grupą kobiet, które ukochały flamenco. W tym odcinku usłyszymy mistrzostwo jego gitary, ale także zobaczymy w jaki sposób przygotowuje swoje dłonie do koncertów. Twarowscy będą towarzyszyć swoim pociechom w trudnych dla nich momentach. Tymka na olimpiadę z chemii odwiezie mama, na zawody Basi w judo pojedzie tata. Na przykładzie tej rodziny przekonamy się, że w dużej rodzinie jest miejsce na rozwijanie pasji i indywidualizm. Ale także dzielenie się umiejętnościami z rodzeństwem. Starszy brat, zapalony chemik, do swojego nowego domowego laboratorium zaprosi Stasia i Marysię, którzy z przerażeniem będą obserwować jak ich smaczne żelki służą chemicznym eksperymentom ich starszego brata. Basia, zawodniczka judo, objaśni Marysi jak zawiązywać pas. Po narodzinach Gilberta, piątego dziecka Janu i Weroniki, a 38. bohatera serialu, w domu wielkie oczekiwanie czwórki rodzeństwa i dziadków. Janu jedzie do szpitala po Weronikę. Po powrocie do domu wzruszeniom i powitaniom nie ma końca. 21:20 UWIĘZIENI W ŚNIEGU (SNOWTRAPPED) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Stephen Pain Film dokumentalny opowiadający o ludziach uwięzionych w śniegu. Ich dramaty sfilmowane często przez nich osobiście. Od lawin po uziemienie w samochodach na szosie. Każdego roku śnieg paraliżuje Wielką Brytanię. Ludzie nie mogą wyjść z domów, niektórzy zostają uwięzieni w swoich samochodach, czasami przez całą noc. Każda historia jest widziana oczami i opowiedziana przez głównych jej bohaterów. Wykorzystano oryginalne materiały, opowiadania z pierwszej ręki, dramatyczne historie, które dają wiele do myślenia i są przestrogą dla innych. Dowiemy się jak i dzięki czemu tym ludziom udało się uratować, mimo beznadziejności sytuacji i braku możliwości komunikowania się ze światem zewnętrznym. Każdego roku ponad 150 osób ginie pod lawinami. Najniebezpieczniejsze, lawiny płytowe, osiągają prędkości do 130 km na godzinę. Pomimo ryzyka, ponad milion Brytyjczyków spędza każdego roku tydzień na śniegu. 22:20 MOJA WALKA. MAMED KHALIDOW Film dokumentalny, 77 min, Polska, 2017 Reżyseria: Sylwester Latkowski Film przedstawia portret zawodnika MMA Mameda Khalidowa, ale nie skupia się wyłącznie na jego biografii. To przede wszystkim film o sportowcu, o wysiłku, jaki musi ponieść, by osiągnąć sukces. To film o tym, jak w ciągu kilku minut z ulubieńca kibiców można stać się przez nich wygwizdanym. To film o walce ze sobą, swoimi słabościami, o przezwyciężaniu ich, o tym, co jest w człowieku najpiękniejsze. Kamera towarzyszy Mamedowi Khalidowi przez kilka miesięcy w czasie przygotowań do walki o obronę tytułu mistrzowskiego. Treningi w Olsztynie to obraz odległy od tego, co widzą kibice na gali KSW. Nieznany. Tuż przed walką i po niej kamera nie opuszcza ani na chwilę Mameda Khalidowa, dzięki czemu widz poznaje z bliska niedostępny dla niego do tej pory świat. To obraz bez cenzury. Po walce Mamed Khalidow zostaje sam z reżyserem w szatni i tam dochodzi do szczerej, chwilami gorzkiej rozmowy o karierze sportowca, o sensie tego, co się robi. 23:45 WETERYNARZE Z SERCEM - /76/ Reality show, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Yuki to papuga kakadu adoptowana przez Michała. Poznajemy ją podczas badań, które mogą wykluczyć lub potwierdzić obecność w jej organizmie wirusa Borna i śmiertelnego cirko wirusa. Wyjaśniamy dzisiaj problem - kot bezdomny czy kot wolnobytujący? Jak je odróżniać? Te wolnobytujące mają u nas status dzikich zwierząt i prawo do życia w otaczającej nas naturze. Zobaczycie też, jak Farcik, kociak wyłowiony z rzeki, znalazł suchy i ciepły dom. W kąciku behawiorystycznym zoopsycholog, trener zwierząt, Agata Kokocińska - Kusiak opowie, jak zapewnić myszkom szczęśliwe życie pod naszym dachem. A w kąciku adopcyjnym psiak Misiek, podopieczny szczecińskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. 00:20 ZWYKŁY NIEDZIELNY DYŻUR Reportaż, 17 min, Polska, 1978 Scenariusz: Marek Piestrak Zdjęcia: Jerzy Augustyński Niedzielny dyżur koordynatora holowników, wprowadzających i wyprowadzających statki z portu. Odpowiedzialna praca człowieka, polegająca na zgraniu wejść i wyjść statków z portu, ustalenia z Kapitanatem Portu miejsca ich postoju przy nabrzeżach. Osoba zatrudniona na tym stanowisku powinna władać kilkoma językami obcymi, być decyzyjna, wytrzymała i odporna na stres. Krajobrazy morskie, statki na morzu. 00:45 NOTACJE - BRONISŁAW CHROMY. FIGURKA FARAONA Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2010 Autor: Krzysztof Tadej Bronisław Chromy (ur. 1925 r. w Leńczach koło Lanckorony). rzeźbiarz, malarz, poeta. Profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, członek Polskiej Akademii Umiejętności, uczeń Xawerego Dunikowskiego. 01:00 CYBULSKI - OSTATNIA PODRÓŻ Widowisko, 50 min, Polska, 1997 Scenariusz: Joanna Kawalec, Jolanta Popielarz Zdjęcia: Jacek Szostak Wykonawcy: Maciej Cybulski, Krzyszto Teodor Toeplitz, Lucyna Winnicka, Mirosława Dubrawska, Kazimierz Kutz, Janisław Dyrcz, Zofia Czerwińska, Andrzej Piszczatowski 8 stycznia przypada rocznica tragicznej śmierci Zbigniewa Cybuskiego (zmarł 8 stycznia 1967 r.), przez wielu uważanego za największego aktora powojennej Polski, legendy polskiego kina. Podziwiany przez młodzież, w skórzanej kurtce i okularach, idol lat 60. stał się symbolem swojego pokolenia, nieprzeciętną indywidualnością, niestarzejącym się mitem. Urodził się 3 listopada 1927 roku. Dzieciństwo spędził na warszawskim Żoliborzu, gdzie rozpoczęła się również jego przygoda z aktorstwem - jako mały chłopiec grywał role paziów i diabłów w dziecięcym teatrzyku. Wojna położyła kres tym zabawom. Rodzice Zbyszka zostali aresztowani, a on wraz z bratem Antkiem musiał zarabiać na życie - szyli rękawiczki, sprzedawali gazety, zbierali kwiaty z śmietników, by je potem - "odświeżone" - sprzedawać. W dniu zakończenia wojny miał dziewiętnaście lat. Był prawdziwym "młodym gniewnym", który chciał naprawiać świat. I taką postawę zachował do końca. Ukształtowane wówczas rysy osobowości zadecydowały o późniejszym charakterze jego kariery artystycznej. Jego pierwszy powojenny i poważny kontakt z teatrem przypadł na rok 1947. Zakochany maturzysta (gimnazjum im. Jana Śniadeckiego) aktywnie działał w krakowskim Kole Żywego Słowa prowadzonym przez Marię Rokoszową. Jako dwudziestoletni chłopak z pasją recytował Mickiewicza czy Puszkina. Publiczność zawsze przyjmowała go entuzjastycznie, postanowił więc zostać aktorem. Zdał egzaminy na wydział aktorski krakowskiej PWST. W szkole zdarzały mu się zarówno wzloty jak i upadki, każde niepowodzenie bardzo poważnie przeżywał. Po skończeniu studiów wraz z grupą przyjaciół wyjechał na Wybrzeże, by w 1964 roku wraz z Bogumiłem Kobielą założyć tam, legendarny dziś, teatrzyk "Bim - Bom". Ich spektakle miały w sobie coś z magii, młodzi zapaleńcy wraz z "Bim - Bomem" odwiedzili Moskwę, Paryż, Amsterdam... Wtedy również zaczęła się wielka kariera filmowa Zbyszka. Rola Maćka Chełmickiego w "Popiele i diamencie" Andrzeja Wajdy przyniosła mu światową sławę. A on właściwie nie musiał "grać" w tym filmie. Był sobą. Na plan filmowy zawsze wpadał jak burza, bez charakteryzacji czy zmiany kostiumu po prostu robił swoje i... już go nie było. Nigdy nie lubił udawać kogoś, kim nie był. Dlatego wybierał bliskie sobie role, "życiowe" - grywał bohaterów rozdwojonych, pełnych kompleksów idealistów ("Nocny pociąg", "Do widzenia, do jutra", "Rozstanie", "Salto", "Rękopis znaleziony w Saragossie"). Od czasów "Popiołu i diamentu" spełniał się jako bohater młodzieży polskiej, stał się krajowym Jamesem Deanem. Przyjaciele mówią, że ciągle gonił życie. Jak wtedy, kiedy usiłował wskoczyć do pociągu relacji Wrocław - Warszawa. Wpadł pomiędzy stopnie wagonu a peron, potem pod koła... "Ostatnia podróż" to przypowieść o przeznaczeniu, o nieuchronności losu, życiu będącym podróżą i ucieczką. W rozgrywającym się na Dworcu Głównym we Wrocławiu widowisku biorą udział przyjaciele Zbyszka oraz jego syn, Maciej. 02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 278 "O KROK OD ROZSTRZYGNIĘĆ" Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. Odcinek "O krok od rozstrzygnięć" - poszukiwanie miejsca pochówku Hubala. 02:35 PRZYSTANEK WROCŁAW Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2003 Autor: Ewa Straburzyńska Reżyseria: Ewa Straburzyńska Scenariusz: Ewa Straburzyńska Wrocław jest jedynym bodaj na świecie miastem, które niemal z dnia na dzień - 56 lat temu - zmieniło swoich mieszkańców. W domy, kościoły, meble, naczynia, pościele gromadzone przez jednych (Niemców) weszli ludzie o innej kulturze, języku, obyczajowości. Miasto szybko się zaludniło tymi, którzy przybyli tu z przymusu, wyboru, ciekawości, chęci wzbogacenia się. Dla nich wszystkich to miasto było obce, nie kochali go, nie czuli z nim więzi. Dla wielu było jedynie poczekalnią przed drogą powrotną do ich rodzinnych domów. Czas leczył nostalgie i tęsknoty. Oswajanie z Wrocławiem trwało długo. Jednak w obliczu klęsk żywiołowych lub wydarzeń historycznych jednoczyli się i ten konglomerat narodowościowo - kulturowy walczył o swoje miasto. 03:30 ALBERT CINEMA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2012 Reżyseria: Agnieszka Zwiefka Scenariusz: Agnieszka Zwiefka Zdjęcia: Aleksander Duraj Muzyka: Leszek Możdżer Tytułowy Albert Cinema to nieformalna grupa filmowa, w skład której wchodzą amatorzy, mieszkańcy Schroniska dla Bezdomnych im. św. Brata Alberta we Wrocławiu. Mają za sobą długie lata spędzone w ośrodku, dokąd trafili w zasadzie z tego samego powodu. Przez alkoholizm popadli w ruinę, stracili swoje rodziny i domy, nie mają perspektyw na lepszą przyszłość, poniekąd na własne życzenie zostali zepchnięci na margines życia. Ale i dla nich w końcu pojawiło się światełko w tunelu. W grudniu 2005 roku powstała grupa Albert Cinema, założona z inicjatywy Dariusza Dobrowolskiego, kierownika schroniska dla bezdomnych. To on zainteresował swoich podopiecznych magią kina, pokazał jak można żyć inaczej, jak poznawać inny świat. Uwierzyli w siebie, kiedy kolejne wyprodukowane przez nich filmy brały udział w konkursach, były prezentowane na festiwalach, miały kinowe premiery. Dokument "Albert Cinema" Agnieszki Zwiefki opowiada właśnie o bezdomnych z wrocławskiego ośrodka im. św. Brata Alberta, którzy pod nadzorem kierownika schroniska, Dariusza Dobrowolskiego, kręcą film "Człowiek, który morza nie widział". W skład ekipy filmowej, obok opiekuna, któremu i nadali pseudonim "Dobry", bo naprawdę jest dobry, wchodzą: Leszek, narrator, autor scenariusza i aktor w jednej osobie oraz operator Heniek, a także Szymon, Waldek, Franek. Widz poznaje bohaterów, zarówno w ich codziennym życiu w schronisku, jak i na planie filmowym. Śledzi cały proces powstawania filmu, aż po jego oficjalną kinową premierę. Między kręceniem kolejnych sekwencji bohaterowie rozmawiają o różnych sprawach, dzielą się przemyśleniami na temat swojej nowej pasji, biadolą nad smutnym losem, mówią o rodzinie, którą stracili, o marzeniach, przywołują piękne wspomnienia sprzed lat. Wymieniają także poglądy na temat kręconego filmu, spierają się o szczegóły, kłócą. Głównym bohaterem jest alkoholik Leszek, bezdomny od 28 lat. Jego największym marzeniem jest spotkać syna Artura, którego ostatni raz widział, gdy chłopiec miał 12 lat. Wspomina wakacje z nim i żałuje, że tych dni, kiedy był trzeźwy, było tak niewiele. To właśnie synowi Leszek dedykuje swój kolejny film.