TVP Dokument Sobota, 09.12.2023 Zmiany z dnia 15.11.2023 w stosunku do raportu z dnia 06.11.2023 (dodano pozycję programową) 07:00 NOTACJE - GUSTAW HOLOUBEK. OŚWIADCZYNY Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2007 Opowieść o młodości w czasie wojny. Gustaw Holoubek (ur. 21 kwietnia 1923, zm. 6 marca 2008) - polski aktor filmowy i teatralny, reżyser i pedagog. Absolwent PWST w Krakowie. Wykładowca Akademii Teatralnej w Warszawie. Wieloletni dyrektor Teatru Dramatycznego w Warszawie. Odwołano go z tej funkcji dopiero w styczniu 1983 roku z powodu konfliktu z komunistycznymi władzami. Debiut filmowy to rola Feliksa Dzierżyńskiego w filmie Żołnierz zwycięstwa (1953). Znany jest między innymi z takich filmów jak "Prawo i pięść", "Klub profesora Tutki", "Marysia i Napoleon". W 1967 roku zagrał rolę Gustawa - Konrada w przedstawieniu "Dziady", reżyserowanym przez Kazimierza Dejmka. Był reżyserem "Spóźnionych przechodniów", a także reżyserem i scenarzystą "Mazepy" (1975). W roku 1980 wybrany do Sejmu PRL. W roku 1982 po ogłoszeniu Stanu Wojennego zrzekł się mandatu posła. W latach 1989 - 1991 był senatorem RP, następnie od 1992 do 1993 zasiadał w Radzie d/s Kultury przy Prezydencie RP Lechu Wałęsie. Od 1994 roku był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. (dodano pozycję programową) 11:10 FASCYNUJĄCE MIEJSCA - FASCYNUJĄCY MADAGASKAR - ŚRODEK LĄDU (FASCINATING MADAGASCAR: MULTIFACET INLAND) Cykl dokumentalny, 14 min, Niemcy, 2014 Reżyseria: Steffen Sailer, Annette Scheurich Te odcinek zabierze widzów do państwa wyspiarskiego, które jest położone na Madagaskarze, w zachodniej części Oceanu Indyjskiego, u południowo - wschodnich wybrzeży Afryki. Madagaskar jest czwartą co do wielkości wyspą na świecie i pierwszą w Afryce. Madagaskar rajska wyspa na Oceanie Indyjskim z niepowtarzalnym krajobrazem przyrody i mieszkańcami kochającymi zabawę. Stolica Antananarywa znajduje się w samym środku wyspy, prawie 1200 metrów nad poziomem morza. Ma blisko dwa miliony mieszkańców, niemal jedną dziesiątą całej populacji Madagaskaru. Miasta i wsie licznie znaczą drogi przecinające geograficzne centrum wyspy. Górzysty region Andringitra jest rzadziej zaludniony. Mimo utrudnień w podróży region Andringitra ściąga gości z całego świata. Wody z wyżyn wpływają w końcu do lasów na zboczach i zmieniają się w liczne rzeczułki i potoki wijące się w poszyciu leśnym. Dziwaczne kształty baobabów podkreślają wyjątkowość przyrody na Madagaskarze. To właśnie czyni wyspę tak fascynującą. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 23:30 DROGA DO WOLNOŚCI Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dawid Sawicki To wielowymiarowy i wielowątkowy film dokumentalny opowiadający o podstawowej i najważniejszej wartości w życiu każdego człowieka, jaką jest wolność. Tę wolność w filmie odnosimy przede wszystkim do problemu narkomanii i narkomanów, ale opowiadamy o niej również w szerszej perspektywie, która doprowadzi nas właśnie do wątku związanego z narkotykami. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 00:35 DAREMNA MISJA. OPOWIEŚĆ JANA KARSKIEGO - KOZIELEWSKIEGO Film dokumentalny, 37 min, Polska, 1993 Reżyseria: Janusz Weychert Scenariusz: Janusz Weychert Ukończył dwa fakultety na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, przepracował kilka lat w Ministerstwie Spraw Zagranicznych RP, znał płynnie trzy języki, znał Europę i miał doskonałą pamięć. Z tych względów Komenda Główna AK zleciła mu misję kuriera. Jan Karski - pod takim pseudonimem Jan Kozielewski działał w ruchu oporu - przyjął ją bez wahania. Odbył trzy podróże na Zachód. Latem 1942 roku miał jechać po raz czwarty - do Londynu. O tej misji dowiedzieli się Żydzi i postanowili przez niego przedstawić aliantom swoją sytuację i zażądać podjęcia działań uniemożliwiających dalszą eksterminację ich narodu. Chcieli też prosić przywódców organizacji żydowskich na zachodzie o pieniądze na korumpowanie Niemców, a prezydenta Władysława Raczkiewicza, by zwrócił się do papieża z prośba o interwencję w ich sprawie i o potępienie całego narodu niemieckiego. Jan Karski, zanim podjął się tego zadania, zapoznał się najpierw z położeniem Żydów w Polsce. Był w getcie warszawskim i z narażeniem życia przedostał się do obozu koncentracyjnego w Bełżcu. Przede wszystkim jednak Jerzy Makowiecki, jego przełożony w BIP, wręczył mu niewinnie wyglądający klucz, w który wmontowano mikrofilmy zawierające pełną dokumentację przedstawiającą sytuację Żydów w Polsce i okupowanej Europie. Z podrobionym papierami francuskiego robotnika Karski przedostał się do Paryża, gdzie przekazał klucz łącznikowi, i ruszył przez Francję do Hiszpanii, a potem do Gibraltaru, skąd przerzucono go do Anglii. W filmie, nakręconym w 1993 roku, Jan Karski opowiada o tej swojej ostatniej kurierskiej misji i o działaniach, które po dotarciu do Londynu podjął, by poinformować świat o zagładzie Żydów i prosić o pomoc dla nich. Przypomina, co w tej sprawie zrobili premier Stanisław Mikołajczyk, prezydent Władysław Raczkiewicz i minister Edward Raczyński. Wspomina swoje rozmowy z politykami brytyjskimi, a potem amerykańskimi, ich pełne rezerwy i niechęci reakcje na jego słowa, swoje rozgoryczenie. Tę opowieść kończy niezwykle skromnym stwierdzeniem: "Po 50 latach oceniam, że byłem za mały do potworności tej misji. Żydzi mnie nie wybrali. Byłem pod ręką. Skorzystali z tego, że jechałem do Londynu. Gdyby mieli kogoś lepszego...". Wini siebie, choć z opowieści jasno wynika, że to wielcy ówczesnego świata nie chcieli słyszeć o Żydach i nic nie chcieli dla nich zrobić. (dodano pozycję programową) 02:10 JUREK Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2014 Reżyseria: Paweł Wysoczański Scenariusz: Paweł Wysoczański Zdjęcia: Jacek Kędzierski Muzyka: Michał Lorenc 24 października 1989 roku podczas wyprawy na ośmiotysięcznik Lhotse ginie Jerzy Kukuczka. Po raz pierwszy jedzie w Himalaje z pieniędzmi, sprzętem, naprawdę sławny. Jego śmierć to splot złych okoliczności, zapewne przypadek, dramat, którego raczej nie sposób było uniknąć. Dokument Pawła Wysoczańskiego nie skupia się jednak na zagadce śmierci himalaisty. Jest to obraz człowieka, który pnie się do góry w sensie dosłownym, ale też metaforycznym i symbolicznym. Od pucybuta do milionera, od socjalistycznego pracownika po gwiazdę międzynarodowych mediów, od człowieka, który wspina się bez pieniędzy i sprzętu, po pełnoprawnego konkurenta Reinholda Messnera w walce o zdobycie Korony Himalajów i Karakorum. Skromnego, wyrazistego, kochającego góry. Rozmowy z rodziną i przyjaciółmi, archiwalia, zdjęcia, nagrania, fragmenty programów telewizyjnych i wywiadów składają się na portret całego środowiska himalaistów lat 80. To również obraz czasów, w jakich żyli, ciężkich i barwnych jednocześnie, kiedy idealizm miał większą wartość niż sława.