TVP Historia Sobota, 09.12.2023 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 9 GRUDNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1903 - francuski parlament odrzucił projekt przyznania kobietom praw wyborczych; 1922 - Gabriel Narutowicz wybrany prezydentem RP; 1980 - alternatywny Nobel przynawany osobom zaangażowanym w rozwiązywanie palących problemów współczesności; 1990 - Lech Wałęsa wybrany prezydentem RP; 07:10 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 73 Telenowela historyczna TVP, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Tomasz Matuszczak, Łukasz Wiśniewski Scenariusz: Ewa Ratusińska, Tomasz Wojtczuk, Anna Krasuska Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Marcin Piętowski, Radosław Pazura, Dariusz Jakubowski, Szymon Nygard, Maciej Jachowski, Maciej Raniszewski, Karol Dziuba, Adam Młynarczyk, Julia Łukowiak, Aleksandra Sroka, Daniel Mosior, Kuba Kochanek, Filip Smoliński, Izabela Aleksandrowicz "W gotowości". Wiosna 1410. Król Władysław Jagiełło (Sebastian Skoczeń) mianuje arcybiskupa Mikołaja Kurowskiego (Dariusz Jakubowski) namiestnikiem Krakowa, czyli swoim zastępcą na czas wojny z zakonem. Anna Cylejska (Milena Staszuk) próbuje protestować. Król Wacław IV ogłasza wyrok sądu w sprawie sporu Korony z zakonem o Żmudź i Dobrzyń. Polscy wysłannicy zrywają rozmowy w Pradze. Katarzyna Gorajska (Aleksandra Sroka) wzdycha do Karima (Adam Młynarczyk). Grozi, że jeśli nie będzie mogła za niego wyjść, to pójdzie do klasztoru. Sofia (Julia Łukowiak) widzi na wawelskim korytarzu swego męża Mścisława obściskującego służkę, a Nieradka (Malwina Dubowska) i Jurga (Kuba Kochanek) biorą ślub. Zyndram (Maciej Raniszewski) szykuje się do wyjazdu. Pietrek (Filip Smoliński) chce razem z nim jechać na wojnę. Wymyka się po cichu z domu i chowa na wozie płatnerza. 07:40 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 74 Telenowela historyczna TVP, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Matuszczak, Krzysztof Łukaszewicz, Łukasz Wiśniewski Scenariusz: Krzysztof Łukaszewicz, Anna Krasuska, Małgorzata Jurczak Aktorzy: Wojciech Cygan, Wojciech Starostecki, Michał Chorosiński, Szymon Nygard, Mikołaj Osiński, Maciej Raniszewski, Dawid Czupryński, Kacper Młynarkiewicz, Robert Jarociński, Karol Dziuba, Ernest Nita, Filip Gurłacz, Jakub Wieczorek, Sylwester Maciejewski, Jakub Ehrlich "Przeprawa". Czerwińsk, 01.07.1410 r. Król Jagiełło (Sebastian Skoczeń) daje sygnał Mistrzowi Jaromirowi (Paweł Wolak) do budowy mostu. Zbigniew z Brzezia (Marcin Piętowski) przekazuje wojsku rozkaz króla o zmianie kierunku marszu. Ulryk von Jungingen (Szymon Nygard) nie wie, gdzie jest polska armia. W obozie królewskim coraz więcej wojska. Przybyło Mazowsze z Januszem Warszawskim (Wojciech Starostecki) i księciem Siemkiem (Jakub Szlachetka). Wszyscy czekają na Litwinów. Femka (Żaneta Homa) z Bdzigostem (Jakub Wieczorek) szukają Pietrka (Filip Smoliński), a Sofia (Julia Łukowiak) pakuje kufry, bo ma jechać do majątku męża. Namiestnik Mikołaj Kurowski (Dariusz Jakubowski) negocjuje z Mikołajem Wierzynkiem (Michał Kłodnicki) nowy podatek od mieszczan na cele wojenne. Anna Cylejska (Milena Staszuk) ma żal, że jest pomijana w sprawowaniu rządów. Pietrek (Filip Smoliński) na wozie płatnerza (Mariusz Gagatek) dociera do przeprawy i wpada w ręce Mścisława (Karol Dziuba). Poznaje buty mordercy z Krakowa. 08:15 HISTORIA ŻYWA S.I - ŻUAWI ZE STAREJ FOTOGRAFII Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2015 Reżyseria: Marcin Kwiatkowski, Maciej Kuszewski, Paweł Długołęcki Scenariusz: Marcin Kwiatkowski, Maciej Kuszewski, Paweł Długołęcki Zdjęcia: Rafał Chudziak, Paweł Latałło, Waldemar Kolsicki W programie spotkanie z retro fotografikiem i grupą rekonstrukcyjną Pułk Żuawów Śmierci z Buska Zdroju. Rekonstruktorów jednej z najgłośniejszych formacji z okresu Powstania Styczniowego i fotografika wykonującego zdjęcia techniką mokrego kolodionu połączyło zamiłowanie do wydarzeń z roku 1863. Spotkanie na planie jednej z rekonstrukcji historycznych zaowocowało serią retro fotografii, takich samych jak te wykonane w epoce. W programie dowiemy się, kim byli Żuawi Śmierci, kim są dziś ich naśladowcy i na czym polega zapomniana technika fotografii kolodionowej. 08:40 W KOTLE HISTORII - REJTERADA RAJTARII. SZWEDZKA KUCHNIA NA MAZOWSZU Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Prowadzący: Łukasz Modelski 7 kwietnia 1656 roku doszło do przełomu. Pod Warką miała miejsce pierwsza zwycięska bitwa ze Szwedami podczas Potopu. Bitwa, opisana w powieści Sienkiewicza, była pokazem współpracy genialnych strategów - Jerzego Lubomirskiego i Stefana Czarnieckiego. Fortele, szybkie marsze, trzy szarże husarii i całkowite zwycięstwo w zaledwie dwie godziny. Nowoczesna artyleria i piechota nadal nie dawały rady polskiej jeździe. Gotujemy po szwedzku i po mazowiecku. 09:15 WOJOWNICY CZASU - W KRWAWYM POLU, CZYLI ŁUCZNICA 1863 Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski Muzyka: Krzysztof Ridan W styczniu 1863 roku na ziemiach nieistniejącego formalnie od prawie siedemdziesięciu lat polskiego państwa, wybuchło powstanie. Było ono najdłużej trwającym niepodległościowym zrywem okresu porozbiorowego. Stoczono wówczas 1200 bitew i potyczek, a jedna z nich miała miejsce 18 marca na Mazowszu, pod Łucznicą. 10:05 ALTERNATYWY 4 - ODC. 8/9 - WESELE Serial komediowy TVP, 55 min, Polska, 1983 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybinski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Wojciech Pokora, Bronisław Pawlik, Kazimierz Kaczor, Bożena Dykiel, Bolesław Płotnicki, Jerzy Kryszak, Zdzisław Rychter, Ryszard Pietruski, Roman Wilhelmi, Gustaw Lutkiewicz W mieszkaniu Balcerka odbywa się wesele. Uczestniczą w nim goście niemieszkający przy ul. Alternatywy 4, ale wskutek awarii wodociągu do Balcerków schodzi się cały blok i robi się potworne zamieszanie. Później zaczyna szwankować elektryczność i wszyscy przenoszą się do prominenta Winnickiego, który ma telewizor tranzystorowy, by obejrzeć ważny mecz piłkarski. Przy okazji Winnicki wyjaśnia zebranym konieczność wprowadzenia podwyżek cen mięsa. Meczu nie może obejrzeć docent Furman, gdyż na polecenie Anioła śledzi Ewę Majewską. Okazuje się, że Ewa pracuje w Kongresowej jako striptizerka. 12:20 PODRÓŻE PO BAŁTYKU: LATO NA WODZIE - SANKT PETERSBURG (CRUISING THE BALTIC SEA - A SUMMER ON THE WATER) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Johannes Backes Dokumentalna seria 5 ODCINKÓW, podróżnicza. Każdego roku do nadmorskich krajobrazów Bałtyku zbliża się nowy rodzaj krzyżowców, tak jak kiedyś łodzie wikingów czy statki Hanzy. Pływają po morzu, aby odkrywać korzenie cywilizacji europejskiej. Od zakończenia zimnej wojny i otwarcia Europy Wschodniej coraz więcej turystów wyrusza w długie rejsy po Bałtyku, jednym z najmłodszych mórz na świecie - powstałym po ostatniej epoce lodowcowej. Fascynują ich dobrze zachowane zamki, malownicze archipelagi, rozległe i dziewicze krajobrazy, marzycielskie wioski, historyczne metropolie handlowe i niekończące się piaszczyste plaże. Seria łączy niezwykłe piękno nadbałtyckich krajobrazów z ekskluzywnymi obrazkami życia na pokładzie statków wycieczkowych. Zobaczymy też atrakcje przyrodnicze i imponujące miasta, spotykając ich mieszkańców, którzy zaproszą nas do swojego domu. Podróż przez Morze Bałtyckie rozpoczyna się w Szwecji i prowadzi przez Finlandię i Sankt Petersburg do krajów bałtyckich. Równolegle do trasy po morzu i do dużych miast portowych widz odkryje ekscytujące przystanki na lądzie. Krajobrazy opowiedzą historię. Usłyszymy też codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, sprawiają, że prawdziwa osobliwośćtego świata staje się nam bliższa. Odc. 1. Szwecja; Odc. 2 Finlandia; Odc. 3 Sankt Petersburg; 4. Estonia; 5. Litwa i Łotwa. 13:25 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU ODC. 2 (EARTH FROM SPACE. 2. PATTERNED PLANET) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Barny Revill, Chloe Sarosh Wykonawcy: Janusz Szydłowski Odcinek: 2. Patterned Planet U wybrzeży lądów w strefach tropikalnych często występują rafy koralowe. Na pierwszy rzut oka ich kształty wydają się zupełnie przypadkowe. Istnieją w nich jednak pewne stałe elementy - jasne kręgi otaczające ciemną plamę koralowców. Dzięki zdjęciom satelitarnym naukowcy znaleźli ten charakterystyczny kształt w rafach koralowych na całym świecie. Zrozumienie mechanizmu ich powstawania pozwala lepiej ocenić stan oceanów i stan zdrowia zwierząt zamieszkujących rafy koralowe. Ryby, których życie jest związane z rafą, w różny sposób znajdują pożywienie. Niektóre żerują bezpośrednio na koralowcach. Inne przeszukują dno morskie wokół rafy. Ale żerowanie w otwartej przestrzeni bywa niebezpieczne. Drapieżniki takie jak grańce koralowe czy rekiny patrolują okolice rafy. Dlatego małe ryby tylko wyjątkowo się od niej oddalają. Pilnują, żeby bezpieczne schronienie zawsze było w pobliżu. Z czasem dno wokół każdego fragmentu rafy zostaje ogołocone z pożywienia. Powstają w ten sposób jasne kręgi gołego piasku. Przez miliony lat siły przyrody kształtowały ziemski krajobraz. Ale teraz to my decydujemy o tym, jak w przyszłości będzie wyglądała nasza planeta. 14:25 WALECZNE Z GÓR - ODC. 4 BRONISŁAWA STASZEL - POLANKOWA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Wojciech Kursa, Agata Puścikowska Scenariusz: Agata Puścikowska Zdjęcia: Wojciech Kursa Doskonała narciarka, gościnna gospodyni w górskim schronisku, ciekawa świata i charyzmatyczna. Wokół niej toczyło się życie intelektualne, garnęli się do niej zarówno górale, jak i goście - turyści z całej Polski. To jednocześnie postać bardzo tajemnicza, która w czasie wojny wykazała się zarówno bohaterstwem jak i wielką... dyskrecją. Poznajmy Bronisławę Staszel - Polankową - waleczną góralkę i powstańca warszawskiego. 16:25 PLANETA SKARBÓW - ODC. 1 AFRYKA (PLANET OF TREASURES EP. 1 AFRICA) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Gero Von Boehm Serial dokumentalny (6 odcinków). Ludzie od dawna tworzyli listy niezwykłych wyczynów twórczych, od starożytnych siedmiu cudów świata po listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, która obecnie liczy 1121 skarbów. Prawie połowa z tych miejsc jest zagrożona przez klęski żywiołowe, wojny, urbanizację lub rozpad. W serii "Planeta skarbów" historyk sir Christopher Clark zabiera widzów w podróż dookoła świata, aby przybliżyć najbardziej niesamowite pomniki przyrody i przykłady kulturowego dziedzictwa ludzkości. Jego droga prowadzi od Wielkiej Piramidy w Gizie w Egipcie do Parku Narodowego Serengeti w Tanzanii, od Pałacu Wiatrów w Indiach do jordańskiej pustyni, od laguny w Wenecji do meksykańskiego miasta Teotihuacan i miasta Hue w Wietnamie, wraz z wieloma innymi imponującymi miejscami dziedzictwa kultury i pomnikami przyrody. Odc. 1 - ''Afryka". Natura i kultura spotykają się w Afryce. Tajemnicze miejsca, wiekowe instytucje i rytuały, które przetrwały próbę czasu. Tutaj rodziły się i umierały imperia. Teraz ich spuścizna stanowi nasze wspólne dobro. Nasza historia, czyli historia ludzkości, zaczyna się na tym właśnie kontynencie. Faraonowie powołali do życia państwo, dynastie, urzędników, prawa, kapłanów, uczonych i armie. Egipt należał do najbardziej stabilnych imperiów w dziejach. Piramida Cheopsa, wzniesiona cztery i pół tysiąca lat temu, jako jedyny z dawnych siedmiu cudów świata, wciąż stoi nietknięta. Na początek Kair i piramidy na skraju pustyni. Egipt, Etiopia i Kenia to ledwie trzy z 54 krajów Afryki. Jednak różnorodność kulturowa wyróżnia je na tle całości. Przy okazji poznajemy też prawdziwą potęgę Natury. Afryka jest wyjątkowa. To niemal cud, że ta skarbnica przetrwała zapędy europejskiego imperializmu. 17:25 CZARNA WOŁGA - ODC. 3 W ODPOWIEDZI K - 44 Cykl dokumentalny, 38 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka, Przemysław Semczuk Zdjęcia: Jeremi Grzywa, Michał Bożek Wykonawcy: Przemysław Semczuk W 1957 roku nieznani sprawcy dokonują włamania do Muzeum Śląskiego we Wrocławiu (obecnie Muzeum Narodowe). Ich łupem pada 13 bezcennych płócien. Wśród nich m.in. Gierymskiego, Matejki, Kossaka i innych znanych malarzy. Kilka dni później złodzieje przysyłają anonim z żądaniem okupu podpisany "K - 44". Władze podejmują negocjacje niczym w amerykańskim filmie sensacyjnym. Odpowiedzi pojawiają się wśród ogłoszeń drobnych w "Expressie Wieczornym" i "Słowie Polskim". Milicja jest pewna, że ma do czynienia z międzynarodową szajką złodziei dzieł sztuki. Jednak ślad urywa się po kilku tygodniach. Po trzech latach śledczy odnajdują jednego ze sprawców i odzyskują obrazy. Okazuje się, że skoku dokonał lokalny chuligan, pijak i złodziejaszek. Nikt nie wierzy, że mógł tego dokonać sam. Dlatego śledztwo trwa nadal. Pozostali członkowie bandy zostają schwytani po trzynastu latach. O tym jednak prasa nie wspomina ani słowem. 18:10 OGNIEM I MIECZEM - ODC. 3/4 Serial historyczny, przygodowy TVP, 51 min, Polska, 2000 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Izabella Scorupco, Michał Żebrowski, Aleksander Domogarow, Krzysztof Kowalewski, Bohdan Stupka, Zbigniew Zamachowski, Wiktor Zborowski, Daniel Olbrychski, Ewa Wiśniewska, Andrzej Seweryn, Wojciech Malajkat, Rusłąna Pysanka, Marek Kondrat, Gustaw Holoubek, Andrzej Kopiczyński Skrzetuski z Wołodyjowskim i Podbipiętą spotykają Zagłobę uciekającego w chłopskim przebraniu spod Baru. W zdobytym przez Kozaków zamku Bohun odnajduje Helenę. Ranną wywozi do Czarciego Jaru, gdzie mieszka zaprzyjaźniona z nim czarownica Horpyna. Sam zaś wyrusza na wojnę. Tymczasem Skrzetuski dzieli swój oddział na cztery podjazdy. Komendę nad jednym z nich obejmuje Zagłoba. Niestety, wkrótce dają o sobie znać przywary pana Onufrego. Świeżo upieczony dowódca upija się na chłopskim weselu i traci kontakt z rzeczywistością. Budzi się przywiązany "w kij" do własnej szabli i wrzucony przez Bohuna do chlewu. Fortuna wszakże mu sprzyja. Ponownie z odsieczą przychodzi Wołodyjowski. Dochodzi do pojedynku między "małym rycerzem" a Bohunem, podczas którego watażka zostaje ranny. Opiekujący się poszkodowanym Rzędzian uzyskuje informację o miejscu ukrycia Heleny. 19:05 GIGANCI HISTORII - POLSKA KAWALERIA W XX WIEKU Teleturniej, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Prowadzący: Przemysław Babiarz Tradycje polskiej kawalerii sięgają wczesnego średniowiecza. Zaczątkiem była elitarna drużyna u boku księcia Mieszka I. W XVII wieku jazda stała za największymi zwycięstwami I Rzeczypospolitej. Była symbolem chwały i dumy polskiego oręża. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po 123 latach zaborów weszła w nowy okres rozbudowy, który był związany z koniecznością walki o niemal wszystkie granice odrodzonego państwa. Zalążkiem konnicy Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej by patrol Beliny. Kawaleria pokazała swoją siłę podczas wojny polsko - bolszewickiej. W późniejszych latach, mimo rozwoju nowoczesnej techniki wojskowej, kawaleria zapisała się bohatersko w czasie Wojny Obronnej 1939 roku. 19:55 KALENDARIUM POWSTANIA STYCZNIOWEGO 1863 - ODC. 49 Cykl dokumentalny, 5 min, Polska, 2023 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Celem cyklu Kalendarium powstania styczniowego 1863 jest przypomnienie współczesnym Polakom wydarzeń jakie miały miejsce 160 lat temu. Powstanie styczniowe było największym i najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym Polaków, jaki miał miejsce w okresie zaborów. Jego wybuch 22 stycznia 1863 r. wywołało ogłoszenie branki czyli poboru do wojska rosyjskiego. Choć powstanie zakończyło się klęską, pamięć o nim trwała w narodzie do końca zaborów. Doświadczenie tajnego państwa z okresu powstania było wzorem dla państwa podziemnego z czasu okupacji niemieckiej i sowieckiej. Jego herb Orzeł Biały, Pogoń i św. Michał Archanioł przypominał niezrealizowaną ideę Rzeczpospolitej trojga narodów. Z doświadczenia powstania styczniowego czerpał Piłsudski, planując walkę o odzyskanie niepodległości. Powiedział m.in. Dla nas, żołnierzy wolnej Polski, powstańcy 1863 r. są i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski, walczącej o swą swobodę, pozostaną wzorem wielu cnót żołnierskich, które naśladować będziemy. Kalendarium powstania styczniowego 1863 będzie zawierać cotygodniowy przegląd wydarzeń na ziemiach polskich, ale także reakcji świata na wybuch powstania, biogramy postaci, przegląd prasy powstańczej i rosyjskiej. W każdym odcinku znakomici polscy historycy tj. Włodzimierz Suleja, Janusz Odziemkowski, Andrzej Nowak, Wojciech Karwat, Michał Kopczyński, Mariusz Wołos opowiedzą o jednym, najważniejszym wydarzeniu z danego tygodnia bądź przypomną ważną, a często zapomnianą postać z okresu powstania. Cykl będzie ilustrowany archiwaliami pochodzącymi z zasobów TVP oraz archiwów polskich i zagranicznych. 20:10 TRZY DNI KONDORA (THREE DAYS OF THE CONDOR) Film sensacyjny, 112 min, USA, 1975 Reżyseria: Sydney Pollack Scenariusz: Lorenzo Semple Jr, David Rayfiel Aktorzy: Robert Redford, Faye Dunaway, Cliff Robertson, Max von Sydow, John Houseman, Addison Powell, Walter McGinn, Tina Chen, Michael Kane, Don McHenry, Michael Miller, Jess Osuna, Dino Narrizano Luźna adaptacja bestsellerowej powieści sensacyjnej Jamesa Grady'ego "Sześć dni Kondora", opowiadającej o handlu narkotykami. Pierwsza wersja scenariusza była wierna literackiemu pierwowzorowi. I kiedy według niego powstała już większa część filmu, w Ameryce ujawniono sensacyjne dane na temat działań CIA na Bliskim Wschodzie. Reżyser zdecydował się wówczas zmienić fabułę, by nawiązać do aktualnych wydarzeń. W rezultacie nakręcił pełen niespodziewanych zwrotów akcji polityczny dreszczowiec, który jest oskarżeniem metod CIA. Głównego bohatera, Joego Turnera, gra gwiazdor Hollywoodu Robert Redford, odtwórca pamiętnych ról w "Obławie", "Butch Cassidy i Sundance Kid", "Wielkim Gatsbym", "Żądło", "Pożegnaniu z Afryką", "Niemoralnej propozycji". Aktor sprawdził się również jako reżyser w nagrodzonych Oscarem "Zwykłych ludziach". W roli Kathy partneruje mu Faye Dunaway ("Bonnie i Clyde", "Sieć", "Chinatown"). Autorem interesujących zdjęć jest Owen Roizman, czterokrotnie nominowany do najwyższej nagrody filmowej za "Francuskiego łącznika", "Egzorcystę", "Sieć", "Tootsie". Choć "Trzy dni Kondora" okazały się wielką sensacją, Akademia przyznała nominacje do Oscara jedynie za montaż. Joe Turner pracuje w nowojorskim Towarzystwie Historyczno - Literackim, które w rzeczywistości jest utajnioną sekcją CIA. Do zadań pracowników agendy należy wnikliwa analiza literatury sensacyjno - szpiegowskiej, mająca na celu wykrycie ewentualnych "przecieków", a także zbieranie nowych, ciekawych pomysłów. Pewnego dnia w instytucie dochodzi do masakry, wszyscy pracownicy giną od kul zamachowców. Przy życiu pozostaje jedynie Joe Turner, który akurat wyszedł z firmy na lunch. Postanawia na własną rękę poprowadzić dochodzenie w sprawie tajemniczej śmierci kolegów. Gdy zawiadamia centralę o tragedii, nie podziewa się, że teraz jemu zagraża śmiertelne niebezpieczeństwo. Przybyły na spotkanie szef jego sekcji, Wicks, próbuje go zlikwidować. Joe uciekając terroryzuje nieznajomą młodą kobietę, którą zmusza do udzielenia mu schronienia. Opowiada jej całą historię, coraz bardziej czując do niej sympatię. Listonosz, który dzwoni do drzwi domu przerażonej Kathy, okazuje się nasłanym mordercą. Na szczęście, udaje się go zlikwidować. Polowanie na Joego dopiero się jednak zaczęło. 22:15 DEWAJTIS - ODC. 4 Serial kostiumowy, 44 min, Polska, 2023 Autor: Ilona Łepkowska Reżyseria: Filip Zylber Aktorzy: Karol Dziuba, Małgorzata Pieczyńska, Michalina Olszańska, Tomasz Sapryk, Jan Hrynkiewicz, Anna Bielawska Majątek w Poświciu zostaje przekazany prawowitej spadkobierczyni, córce Kazimierza Orwida - Irenie. Marek poznaje dzięki niej losy Orwidów, które były tajemnicą przez ponad dwie dekady. Irena liczy na pomoc Marka, jednak ten wzywany przez ważne obowiązki nie może jej dłużej towarzyszyć. Julka i Hania podczas letnich odwiedzin dowiadują się o wielkich zmianach. Spotykają nie tylko Irenę, ale również jej towarzysza - Clarke’a Marwitza. Pomimo różnic językowych, Hania patrzy na niego życzliwym okiem, a nawet ratuje go z opresji. Przybycie Orwidówny komplikuje plany biznesowe Witolda i Gerasimowa. Panowie knują za plecami Marka. Będą chcieli zbezcześcić, to co dla niego najcenniejsze. Czy Marek na to pozwoli? 00:55 KARATE PO POLSKU Film obyczajowy, 88 min, Polska, 1982 Reżyseria: Wojciech Wójcik Scenariusz: Andrzej Dziurawiec Zdjęcia: Jerzy Gościk Muzyka: Zbigniew Górny Aktorzy: Edward Żentara, Dorota Kamińska, Zbigniew Buczkowski, Jerzy Trela, Halina Buyno-Łoza, Bernard Ładysz, Piotr Grabowski, Stanisław Pąk, Franciszek Trzeciak, Michał Anioł Do sennego mazurskiego miasteczka przyjeżdżają dwaj przyjaciele plastycy - Piotr i Michał. Wkrótce pojawia się też piękna żona Piotra, Dorota. Cała trójka, jej sposób bycia, wygląd, są swego rodzaju wyzwaniem dla miejscowej grupy chuliganów, którym przewodzi Roman. Jedną z głównych postaci dramatu, który wkrótce się rozegra, będzie także krewny Romana, były kapitan AK. Piotr jest świetnym karateką, który chętnie demonstruje swoje umiejętności. Roman już niejeden raz ze swoją grupą brał udział w bójkach. Gdy więc dojdzie do konfliktu między miejscowymi a przybyszami, sytuacja stanie się bardzo dramatyczna. Sam reżyser o swoim filmie mówił: "Jest on skierowany przeciwko brakowi tolerancji, przeciwko ludziom, którzy uważają, że przemoc to jedyne rozwiązanie, a po części też przeciwko tym wszystkim, którzy uprawiają karate, kendo i inne sporty walki. Przyswajają sobie siłę i wyrachowanie wynikające z filozofii wiążącej się z tymi sportami, nie przyswajając sobie jednocześnie jej zasad (...) Gdy znajdą się w sytuacji podobnej do przedstawionej w filmie, to w sposób najbrutalniejszy, najbardziej bezwzględny wykorzystają swoje umiejętności, zapominając o filozofii, o tym, czemu sport walki powinien służyć". Film otrzymał wyróżnienie FIPRESCI na MFF w San Sebastian w 1983 r. 02:30 RĘKA FRYZJERA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2009 Reżyseria: Tadeusz Król Scenariusz: Tadeusz Król Zdjęcia: Jan Paweł Pełech Muzyka: Paweł Lucewicz Po śmierci Antoine’a Le Figaro napisał: "Był największym. Na równi z Coco Chanel. Stworzył kobietę współczesną". W Paryżu nazywano go Dalim fryzjerstwa. Był prawdziwym geniuszem w swoim fachu, uwielbianym, podziwianym i rozchwytywanym przez kobiety. Prosty chłopak z Polski oczarował i podbił świat. Zbił niewyobrażalny majątek, czesząc wielkie aktorki, gwiazdy muzyki, koronowane głowy. Wśród niezliczonych klientek słynnego Antoine’a były Sarah Bernhardt, Eleonora Duse, Simone Signoret, Marlena Dietrich, Pola Negri, Joan Crawford, Bette Davis, Greta Garbo, Josephine Baker, Edith Piaf, Brigitte Bardot, a także żona amerykańskiego prezydenta, Eleonor Roosevelt. Był ekscentrykiem i wielkim wizjonerem, człowiekiem wybitnie utalentowanym, który prócz fryzjerstwa miał liczne inne pasje: kręcił filmy, wykazywał duże zdolności aktorskie, wydawał gazety, projektował stroje, torebki i damskie nakrycia głowy, miał swoje perfumy, otworzył linię kosmetyków, wyprodukował pierwszy lakier do włosów, stworzył serię kwadratowych naczyń stołowych w kryształowym szkle. Recytował poezję po angielsku, interesował się sztuką, sam też z powodzeniem zajął się rzeźbą. Jeden z najsłynniejszych mistrzów fryzjerstwa naprawdę nazywał się Antoni Cierplikowski i urodził się w Sieradzu w 1884 r. w prostej rodzinie rzemieślniczej. Jego matka była krawcową, ojciec szewcem. On sam ukończył zaledwietrzy klasy szkoły podstawowej. Jako nastolatek pomagał w salonie fryzjerskim wuja, który mocno nadużywał alkoholu. Właściciel był pod dobrą datą, kiedy akurat trafiła się wytworna klientka. Chłopak do pomocy godnie zastąpił niedysponowanego mistrza. Usłyszał słowa zachwytu, że z taką ręką powinien pracować w Paryżu. Kilkunastoletniemu Antoniemu Cierplikowskiemu udało się nie bez trudu dotrzeć do miasta nad Sekwaną, gdzie znalazł zajęcie w pracowni perukarskiej, która mieściła się w piwnicy pod salonem fryzjerskim. I znowu przypadek zaważył na dalszym losie utalentowanego chłopaka z Polski. 25 listopada, w dniu Świętej Katarzyny, kiedy wszystkie panny muszą mieć wspaniałe fryzury, zakład przeżywał prawdziwe oblężenie. Mistrz nie dawał rady i wezwał na pomoc ucznia, który zachwycił klientki umiejętnościami i pomysłami. Od tej pory niemal cały Paryż chciał się czesać u Antoine’a, który wyczarowywał prawdziwe dzieła sztuki, ale i twarzowe proste fryzury. To on razem z Coco Chanel stworzył współczesną kobietę chłopczycę. Szybko piął się na szczyt, bywał na salonach, dyktował kierunki w modzie. Pierwszy salon fryzjerski Antoine’a przy rue Cambon stał się najmodniejszym miejscem w Paryżu, a jego sława sięgnęła za ocean, gdzie również powstawały eleganckie zakłady. Antoine bogacił się i stawał coraz bardziej ekscentryczny. Miał szklany dom z widokiem na wieżę Eiffla, sypiał w szklanej trumnie, nosił buty na obcasach z kryształu, ubierał się w przedziwne stroje w błękicie i różu. Z niebieskimi włosami i z ufarbowanym na niebiesko chartem przechadzał się po Lasku Bulońskim. Błękit Antoine’a szybko stał się najmodniejszym kolorem świata. W 1965 roku przybył do Polski na uroczyste otwarcie odbudowanego gmachu Teatru Wielkiego i Muzeum im. Xawerego Dunikowskiego. Zorganizował wówczas konkurs dla młodych utalentowanych uczniów fryzjerstwa, a zwycięzca w nagrodę miał wyjechać do Francji. I w ten sposób 12 lutego 1967 r. w Paryżu znalazł się nasz inny znany rodak, mistrz fryzjerstwa Janusz Szymański. To właśnie on i inni uczniowie Antoine’a, tacy jak: Jacek Tatamir, Ryszard Droździak, Zdzisław Gasperowicz wspominają swego guru, opowiadają ciekawostki z jego barwnego życia. O niezapomnianym mistrzu mówią także: historyk Jan Pietrzak i dziennikarz Krzysztof Lisiecki. Antoine nie sprostał nowym wyzwaniom w szybko rozwijającym się świecie. Zniszczyła go konkurencja. Okradany i oszukiwany nawet przez osoby z najbliższego otoczenia, na starość stał się biedakiem. W latach 70. wrócił do Polski. Miał różne wizje, ale z braku pieniędzy nie mógł ich realizować. Zmarł w lipcu 1976 r. Chciał być pochowany w Paryżu, ale podobno oczekiwany samolot nie przyleciał po ciało zmarłego. Zabrakło funduszy. Ostatecznie Antoine spoczął na cmentarzu w Sieradzu, niedaleko grobu rodziców. Mogiły strzeże replika rzeźby Xawerego Dunikowskiego "Dusza oddzielająca się od ciała". Inspiracją dokumentu Tadeusza Króla stała się wystawa "Fryzjer w trumnie" w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w warszawskiej Królikarni w 2006 r. Film bogato ilustrowany zdjęciami i archiwalnymi materiałami filmowymi.