TVP Historia Poniedziałek, 11.12.2023 06:40 BYŁ TAKI DZIEŃ - 11 GRUDNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1981 - początek Kongresu Kultury Polskiej; 1994 - najazd rosyjski na Czeczeni; coroczny "Dzień Tanga" w Buenos Aires; 07:05 CZAS HONORU - ODC. 22 "STRZAŁY NA PAWIAKU" S. II Serial wojenny, 47 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Michał melduje Margaret, że Halbe chce się spotykać z Celiną. Dla dziewczyny udział w tej akcji to rozkaz, nie chce tylko, by dowiedział się o tym jej narzeczony. Dla kamuflażu Michał i Celina wprowadzają się do wspólnego mieszkania. Bronek wie od Heleny, że Wanda wyszła z izolatki na Pawiaku. Janek odwiedza Lenę w kryjówce, przynosi jej jedzenie. Władek próbuje wykraść mundury kierowców Reichsbanku, przyłapany przez nadzorcę Lippkego, zabija go. W tej sytuacji Doktor odwołuje akcję napadu na bank. Janek prosi Bronka o kontakt z fałszerzem, który ma dostęp do lewych papierów. Trafia na Kercelak i poznaje Wysockiego, jednego z niemieckich agentów. Wanda dowiaduje się od Grażyny o terminie organizowanej ucieczki. Bronek przebija się na Pawiak. Rappke informuje Rainera, że pelengator namierzył radiostację w rejonie Józefowa. Halbe poznaje Michała i Celinę z Rainerem. Danka prosi Helenę, by ta pomogła jej kuzynowi, Włodkowi. Helena nie wie, że to jeden z agentów Rainera. 08:20 HISTORIA POLSKI - 8 MM PAMIĘCI Film dokumentalny, 49 min, Polska, 1996 Reżyseria: Jan Sosiński, Katarzyna Nazarewicz, Maciej Wiśniowski Scenariusz: Katarzyna Nazarewicz, Jan Sosiński Zdjęcia: Marek Januszewicz Film dokumentalny o pokoleniu studentów, którzy brali udział w strajkach studenckich 1981 roku. Wspomnienia tamtych wydarzeń, ich stosunek do ówczesnej rzeczywistości, konfrontacja młodzieńczych idei z dzisiejszą sytuacją w Polsce. Próba odpowiedzi na pytanie: czy jest to pokolenie sukcesu, czy "pokolenie stracone"? 09:35 SENSACJE XX WIEKU - ŚMIERĆ MARSZAŁKA Cykl dokumentalny, 48 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Prowadzący: Bogusław Wołoszański Michaił Tuchaczewski był marszałkiem Zwiazku Radzieckiego, jednym z pierwszych pięciu awansowanych do najwyższego stopnia, wojskowego. Był bohaterem wojny domowej, wiceministrem spraw wojskowych i reformatorem Armii Czerwonej. Dlaczego więc Stalin kazał go aresztować i stracić? 10:25 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU ODC. 2 (EARTH FROM SPACE. 2. PATTERNED PLANET) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Barny Revill, Chloe Sarosh Wykonawcy: Janusz Szydłowski Odcinek: 2. Patterned Planet U wybrzeży lądów w strefach tropikalnych często występują rafy koralowe. Na pierwszy rzut oka ich kształty wydają się zupełnie przypadkowe. Istnieją w nich jednak pewne stałe elementy - jasne kręgi otaczające ciemną plamę koralowców. Dzięki zdjęciom satelitarnym naukowcy znaleźli ten charakterystyczny kształt w rafach koralowych na całym świecie. Zrozumienie mechanizmu ich powstawania pozwala lepiej ocenić stan oceanów i stan zdrowia zwierząt zamieszkujących rafy koralowe. Ryby, których życie jest związane z rafą, w różny sposób znajdują pożywienie. Niektóre żerują bezpośrednio na koralowcach. Inne przeszukują dno morskie wokół rafy. Ale żerowanie w otwartej przestrzeni bywa niebezpieczne. Drapieżniki takie jak grańce koralowe czy rekiny patrolują okolice rafy. Dlatego małe ryby tylko wyjątkowo się od niej oddalają. Pilnują, żeby bezpieczne schronienie zawsze było w pobliżu. Z czasem dno wokół każdego fragmentu rafy zostaje ogołocone z pożywienia. Powstają w ten sposób jasne kręgi gołego piasku. Przez miliony lat siły przyrody kształtowały ziemski krajobraz. Ale teraz to my decydujemy o tym, jak w przyszłości będzie wyglądała nasza planeta. 11:25 ZAGINIONE? OCALONE? HISTORIE ZAWODÓW RÓŻNYCH - KOWAL Magazyn, 19 min, Polska, 2023 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Andrzej Kaczmarczyk Prowadzący: Andrzej Kaczmarczyk Podkowa. Jeszcze na początku wieku taką zgubę można było bez trudu znaleźć na wiejskiej drodze, a niewiele wcześniej i w mieście. Zabierało się ją do domu. Po co właściwie? W tym odcinku odpowiemy na to pytanie, bo rozmawiać będziemy o wytwórcach podków, siekier, pługów, czyli o kowalach. Kto wie, może dla odmiany uda nam się nawet do tej podkowy dopasować konia i go podkuć. 12:45 KALENDARIUM POWSTANIA STYCZNIOWEGO 1863 - ODC. 49 Cykl dokumentalny, 5 min, Polska, 2023 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Celem cyklu Kalendarium powstania styczniowego 1863 jest przypomnienie współczesnym Polakom wydarzeń jakie miały miejsce 160 lat temu. Powstanie styczniowe było największym i najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym Polaków, jaki miał miejsce w okresie zaborów. Jego wybuch 22 stycznia 1863 r. wywołało ogłoszenie branki czyli poboru do wojska rosyjskiego. Choć powstanie zakończyło się klęską, pamięć o nim trwała w narodzie do końca zaborów. Doświadczenie tajnego państwa z okresu powstania było wzorem dla państwa podziemnego z czasu okupacji niemieckiej i sowieckiej. Jego herb Orzeł Biały, Pogoń i św. Michał Archanioł przypominał niezrealizowaną ideę Rzeczpospolitej trojga narodów. Z doświadczenia powstania styczniowego czerpał Piłsudski, planując walkę o odzyskanie niepodległości. Powiedział m.in. Dla nas, żołnierzy wolnej Polski, powstańcy 1863 r. są i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski, walczącej o swą swobodę, pozostaną wzorem wielu cnót żołnierskich, które naśladować będziemy. Kalendarium powstania styczniowego 1863 będzie zawierać cotygodniowy przegląd wydarzeń na ziemiach polskich, ale także reakcji świata na wybuch powstania, biogramy postaci, przegląd prasy powstańczej i rosyjskiej. W każdym odcinku znakomici polscy historycy tj. Włodzimierz Suleja, Janusz Odziemkowski, Andrzej Nowak, Wojciech Karwat, Michał Kopczyński, Mariusz Wołos opowiedzą o jednym, najważniejszym wydarzeniu z danego tygodnia bądź przypomną ważną, a często zapomnianą postać z okresu powstania. Cykl będzie ilustrowany archiwaliami pochodzącymi z zasobów TVP oraz archiwów polskich i zagranicznych. 13:00 ROZMOWY KONTROLOWANE Komedia, 93 min, Polska, 1991 Reżyseria: Sylwester Chęciński Scenariusz: Stanisław Tym Zdjęcia: Jerzy Stawicki Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Tym, Irena Kwiatkowska, Alina Janowska, Krzysztof Kowalewski, Marian Opania, Jerzy Turek, Jerzy Bończak, Zofia Merle, Bożena Dykiel, Artur Barciś, Maciej Damięcki, Leon Niemczyk Niemal dokładnie w dziesiątą rocznicę ogłoszenia stanu wojennego na ekrany kin weszła pierwsza polska komedia poświęcona temu dramatycznemu wydarzeniu. Po serii filmów "martyrologicznych" na ten temat, recenzenci pisali, że oto pojawił się "pierwszy film o stanie wojennym, który publiczność prawdopodobnie uzna za swój". Autorzy dość odważnie podeszli do zadania: postanowili rozśmieszyć widzów tym, co jeszcze do niedawna budziło grozę, zburzyli martyrologiczne stereotypy, spojrzeli satyrycznie nie tylko na sprawców stanu wojennego, ale i tych, których on dotknął. Dostało się zarówno władzy i "bezpiece", jak i opozycji. Sprawiedliwie wykpiono metody walki i zachowania obu stron. Jak pisał jeden z krytyków, "obie walczące strony łączyła bowiem jedna gra. W tym filmie stan wojenny wszystkich jakoś urządzał i podnosił. "Resort" potrzebował twardych przeciwników, żeby podkreślić swoją rolę, a ludzie chętnie wyolbrzymiali swoje zagrożenie, żeby na tym tle wypaść bardziej bohatersko". Nawiązując do wielu klasycznych już dzieł filmowej szkoły polskiej, do "Popiołu i diamentu" a jeszcze wyraźniej do "Zezowatego szczęścia", twórcy "Rozmów kontrolowanych" uświadamiają widowni, że film ten "nie jest spóźnioną satyrą na WRON - ę, ale wciąż aktualnym studium polskości rozumianej jako zbiór gestów". "Rozmowy kontrolowane", nagrodzone Złotymi Lwami Gdańskimi za scenariusz na FPFF w Gdyni w 1992 r. , to poniekąd kontynuacja "Misia", wcześniejszej o 10 lat komedii, którą z dziełem Sylwestra Chęcińskiego łączy osoba scenarzysty i odtwórcy głównej roli, Stanisława Tyma. W obu filmach gra on postać Ryszarda Ochódzkiego, prezesa klubu sportowego "Tęcza". W grudniu 1981 r. Ryszard Ochódzki zostaje przyłapany w intymnej sytuacji z żoną pułkownika SB - Molibdena. Ten w odwecie wymusza na bohaterze, aby kupił dla niego na swoje nazwisko gospodarstwo w Suwalskiem. Ponieważ w tamtym rejonie większość urzędów obsadzonych jest przez "solidarnościowców", Ochódzki musi wstąpić do związku i wymeldować się ze stolicy. W Suwałkach zastaje go stan wojenny. Po spowodowaniu wypadku samochodowego prezes porzuca swój pojazd i pożyczonym autem wraca do stolicy. Zatrzymuje go patrol. W bagażniku samochodu znajduje solidarnościowe ulotki. Bojąc się aresztowania, Ochódzki rzuca się do ucieczki. Przez przypadek unieszkodliwia ścigający go czołg i staje się bohaterem walczącego podziemia. SB ściga go teraz po całej Polsce listem gończym. Tymczasem jeden z kolegów pułkownika Molibdena oznajmia mu, że wie o jego wcześniejszych kontaktach z Ochódzkim. W trosce o własną karierę i bezpieczeństwo Molibden postanawia zabić prezesa klubu "Tęcza". Ochódzkiego może już tylko uratować ucieczka za granicę. W kobiecym przebraniu ma się udać do Szwecji... 14:40 KŁAMSTWA I MITY POLSKI LUDOWEJ - ODC. 20 Magazyn, 10 min, Polska, 2023 Scenariusz: Sebastian Ligarski, Monika Kwasigroch, Edyta Strub Wielu młodych ludzi, urodzonych już w wolnej Polsce - wiedzę o tym, jak wyglądała współczesna historia naszego kraju czerpie z filmów, czasem z opowieści rodziny. Na lekcjach historii poznaje tylko najważniejsze z wydarzeń i nie zawsze potrafi zrozumieć, jak wyglądał ten system i jak żyło się w Polsce Ludowej. Zwłaszcza że kultywowana jest moda na PRL, pojawiają się lokale nawiązujące do tej nazwy, modne gadżety czy kultowe filmy. Sielankowy obraz kraju, w którym żyło się może biednie, ale było wesoło, pojawia się gdzieś w społecznej świadomości. Kłamstwo Polski Ludowej wciąż nie zostało odkłamane. Autorzy cyklu postawili sobie za cel próbę odkłamania tych lat, nie tylko w kwestiach fundamentalnych, ale też drobiazgach, by pokazać, jak wyglądało życie w najzabawniejszym baraku Układu Warszawskiego. Punktem wyjścia będą mniejsze i większe kłamstwa Polski Ludowej, z jakimi do dziś obcujemy - od słynnego referendum w 1946 roku, poprzez słynne gierkowskie "pomożecie", aż po Okrągły Stół. Aby to osiągnąć, w krótkiej formie dokumentalnej połączymy wiele źródeł: filmy archiwalne, stare zdjęcia, wspomnienia żyjących lub zachowane archiwalne wypowiedzi świadków, stare nagrania radiowe, gazety, filmy fabularne, piosenki z tych lat, a wszystko opatrzone komentarzem lektorskim. 14:55 SPÓR O HISTORIĘ - SŁOWIANIE ZACHODNI Debata, 30 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Tomasz Muller Prokop, w szóstym wieku po Chrystusie, mówił o Słowianach: "Wszyscy oni jednego języka używają - ani też kształtem ciał się nie różnią. Każdy bowiem jest słusznego wzrostu i bardzo silny". Inni zaś dodawali, że "znoszą oni cierpliwie mróz i gorąco, obnażenia ciała i niedostatek żywności." Te cechy z pewnością ułatwiały Słowianom zajmowanie nowych terytoriów. Słowianie zachodni, którzy zajmowali wschodnią i środkową część Europy, wyprawiali się za Łabę. Dokąd jeszcze udało m się dotrzeć? Jakie tereny udało im się zająć? Co stanęło na drodze ekspansji? Maksymalny zasięg na Zachodzie. Kiedy zajęli te ziemie? Z kim sąsiadowali? Czy wyróżniali się czymś szczególnym? Bitwa nad Dołężą [Tollense] w dzisiejszej Meklemburgii. Znalezisko archeologiczne sprzed 3300 lat, odkryte w 2016 roku. Nic o tym dotąd nie wiedzieliśmy. O czym to może świadczyć? Dlaczego Słowianie zachodni przegrali konfrontację z Niemcami? Plemiona zachodniosłowiańskie na obecnym terenie Polski. 15:25 PRUSY, ODWIECZNA PRZESZKODA - ODC. 1 Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 2023 Reżyseria: Agata Ławniczak - Loba Scenariusz: Grzegorz Kucharczyk, Agata Ławniczak - Loba Prowadzący: Grzegorz Kucharczyk Cykl dokumentalny, który ukazać ma skomplikowane a wciąż nie dość znane relacje Polski i Prus, których przebieg dowodzi dobitnie, że historia wbrew zapowiedzi Fukuyamy, się nie skończyła i nie kończy. Był taki czas, że niemal trzy czwarte dzisiejszego obszaru Polski wchodziło w skład Prus. Monarchia Hohenzollernów należała do inicjatorów rozbiorów Polski, z których konsekwencjami w sensie geopolitycznym, ale i kulturowym borykać się musimy do dzisiaj. Jest to zatem niezwykle ważka kwestia, by opowiedzieć i niejako unaocznić historię, która determinowała losy Polski i ciąży nad nimi aż po naszą współczesność. Każdy odcinek stanowić będzie zamkniętą całość, choć nie będzie to zakończona opowieść. W tym świecie poruszać się będzie narrator główny, który pojawia się, by postawić problem, zakwestionować utarte sądy czy też podać pointę. Wśród rozmówców pojawią się m.in. profesorowie: Andrzej Nowak, Wojciech Roszkowski, Grzegorz Musiał, dr Krzysztof Rak, prof. Urszula Kosińska, dr Jacek Kolrdel. Miejsca nagrań: Berlin, Poczdam, Frankfurt nad Odrą, Warszawa, Poznań, Kraków, Kulice. Gdańsk. 15:55 WALIA - DZIKA KRAINA - ODC. 3 NA GORĄCO (WALES: LAND OF THE WILD EP. 3 THE HEAT IS ON) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Adrian Seymur Seria dokumentalna (4 odcinki) o dzikich ekosystemach Walii na przestrzeni dwunastu miesięcy w roku. Każdy odcinek to opowieść o najbardziej dramatycznych momentach jednej z czterech pór roku. Narodziny i regeneracja po zimie w wiosennych miesiącach, dorastanie i budowanie nowego życia przez lato, przygotowywanie się do zmian jesienią, aż po nastanie i przetrwanie zimy. Będziemy się przyglądać niektórym z najbardziej niezwykłych i charyzmatycznych zwierząt Walii. Odc. 3 - "Na gorąco". Nastał czerwiec. Temperatura stale rośnie. W Walii zaczyna się być może najgorętsze i najsuchsze lato w tym pokoleniu. Cały kraj praży się na słońcu. To powinien być czas szczodrobliwości przyrody, ale walijską faunę czeka ciężka przeprawa. W tym czasie skrajności mniejsze i mniej pospolite gatunki mają okazję zabłysnąć. Północna Walia. Na plaży Gronant, o rzut kamieniem od Prestatyn, szukają orzeźwienia wymęczeni skwarem urlopowicze. Są tu również goście, którzy przybyli z odleglejszych terenów. Rybitwy białoczelne. Przyleciały tu aż z zachodniej Afryki - na lęgi. Linia brzegowa Walii charakteryzuje się pięknem i zróżnicowaniem. To jedyny na świecie kraj, w którym nadmorska droga ciągnie się przez całą jego długość. I znaleźć tu można niezwykłe bogaty świat zwierząt. 16:55 HISTORIA POLSKI - POMNIK Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2020 Reżyseria: Piotr Weyhert, Henryka Dobosz - Kinaszewska Film dokumentalny o historii powstania Pomnika Poległych Stoczniowców w Gdańsku, który jest monumentem niezwykłym. Upamiętnia wydarzenia grudnia 1970 i strajki sierpnia 1980. Film przedstawia historię powstania i budowy, która odbyła się w zawrotnym tempie trzech miesięcy, mimo niechęci partyjnych władz centralnych, wątpliwości środowiska architektów, braku doświadczenia projektantów i budowniczych oraz trudności w zdobywaniu materiałów. Następnym wyzwaniem było przygotowanie uroczystości odsłonięcia pomnika 16 grudnia 1980 roku, która przez Solidarność była zwieńczeniem walki i manifestacją siły nowego wolnego związku zawodowego. W filmie wykorzystano bardzo liczne archiwalia oraz wypowiedzi osób związanych z powstaniem Monumentu, m. in.: Henryka Lenarciaka, Jerzego Borowczaka, Bogdana Pietruszki. 18:20 POLSKIE 100 LAT - PODZIEMIE NIEPODLEGŁOŚCIOWE 1944 1953 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Maciej Dancewicz Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Muzyka: Michał Lorenc Lektor: Tomasz Marzecki Wykonawcy: Kazimierz Kaczor Podziemie niepodległościowe w większości stanowiło bezpośrednią kontynuację organizacyjną i ideową konspiracji działającej w okresie II wojny światowej. 19 stycznia 1945 roku komendant główny AK generał Leopold Okulicki Niedźwiadek wydał rozkazy rozwiązujące Armię Krajową. Choć formalnie likwidowały one podziemną armię, dawały jednak wyraźny sygnał, że walka w innej formie organizacyjnej będzie kontynuowana. Dowództwo pozostającej w stanie likwidacji AK starało się wygaszać działalność partyzancką, jednak represje komunistów popychały coraz więcej ludzi do podziemia. Amnestia ogłoszona 22 lutego 1947 roku objęła ponad 76 tysięcy osób, członków organizacji podziemnych i oddziałów partyzanckich. Wcześniejsza amnestia z połowy 1945 roku objęła około 30 tysięcy osób. Poszczególne oddziały partyzanckie w latach 1947 53 systematycznie były rozbijane i likwidowane przez funkcjonariuszy KBW, UB i MO. Po 1953 roku w terenie pozostali jedynie ukrywający się pojedynczo lub w dwu - , trzyosobowych grupach partyzanci, którzy jedynie w wyjątkowych wypadkach przeprowadzali akcje z bronią w ręku. Do 1956 roku byli oni systematycznie likwidowani lub wyłapywani. Ci nieliczni, którym udało się dotrwać do jesieni 1956 roku, korzystając z zachodzących w kraju przemian, wyszli z podziemia. Po tej dacie w lesie zostało sześciu partyzantów, z których ostatni Józef Franczak Lalek zginął w obławie w 1963 roku. Decyzja o rozwiązaniu podziemia nie oznaczała rezygnacji z wysiłków o odzyskanie niepodległości. Grono najbliższych współpracowników pułkownika Jana Rzepeckiego w sierpniu przygotowało projekt organizacyjny i programowy nowej konspiracji. 2 września 1945 roku w Warszawie powołany został Ruch Oporu bez Wojny i Dywersji Wolność i Niezawisłość, znany jako Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (WiN). Według koncepcji twórców WiN przyszła walka winna być prowadzona środkami politycznymi, a odzyskanie suwerenności przez Polskę miało się odbyć wyłącznie na zasadach wyznaczonych przez ustalenia jałtańskie, na drodze pokojowej, w porozumieniu ze Związkiem Sowieckim, Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią. Na skutek prowokacji, WiN zostało opanowane przez Urząd Bezpieczeństwa. 19:00 CZAS HONORU - ODC. 23 "NIEMIECKA RULETKA" S. II Serial wojenny, 45 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Helena już wie, że akcja odbicia Wandy się nie powiodła. Po zaginięciu Lippkego Rappke chce przesłuchać wszystkich Polaków pracujących w Reichsbanku. Na liście do przesłuchania jest także Władek. Rainer otrzymuje pierwsze meldunki od swoich agentów. Janek załatwia u Górki paszport dla Moslera. Na Pawiaku Nina wraca pobita z przesłuchania, decyduje się na udział w ucieczce wspólnie z Wandą. Helena jako gosposia rozpoczyna pracę u Halbego. Woźniak załatwia zwolnienie Danki z aresztu. Władek okazuje Rudej swoje uczucia. Michał, zazdrosny o Celinę, przerywa jej spotkanie z Halbem, dąży też do przerwania całej akcji. Janek i Bronek organizują zasadzkę na Kwapisza. Otto przez przypadek zabija agenta Rainera w szpitalu. W kasynie wybucha strzelanina, Celina zostaje ranna. 20:00 KTO ZABIŁ SEKRETARZA GENERALNEGO ONZ? (COLD CASE HAMMARSKJÖLD) Film dokumentalny, 118 min, Norwegia/Szwecja/Belgia, 2018 Reżyseria: Mads Brügger W 1961 roku w tajemniczych okolicznościach w Rodezji Północnej (dziś Zambia) rozbił się samolot sekretarza generalnego ONZ Daga Hammarskjölda. W katastrofie nikt nie przeżył. Hammarskjöld leciał na negocjacje w sprawie zawieszenia broni pomiędzy siłami ONZ a oddziałami z separatystycznego stanu Katanga. Był równie popularny co kontrowersyjny, bo wierzył, że może zaprowadzić pokój w Afryce, oddając kontynent Afrykanom. Okoliczności katastrofy lotniczej nie były jasne. Powszechnie wiadomo, że Hammarskjöld był wówczas zwolennikiem niepodległości Konga wbrew woli europejskich firm górniczych i innych potężnych podmiotów, a katastrofa była zamachem. Kto chciał zabić Hammarskjölda i czy prawdę można dziś ujawnić? Ponad pół wieku od tego zdarzenia znany duński dziennikarz, filmowiec i prowokator postanawia zgłębić ten temat. We współpracy z prywatnym detektywem oraz grupą zakonspirowanych współpracowników podążają krętą ścieżką wskazówek i wątków, które okazują się coraz bardziej skomplikowane. A kiedy odkrywa kluczową dla katastrofy tajemnicę, która może wstrząsnąć całym światem, okazuje się, że czasami absurd i ironia są narzędziami potrzebnymi do stawienia czoła temu, co naprawdę wydaje się złowrogie. 23:00 TAJNE AKTA III RZESZY - ODC. 5/6 NAZISTOWSKI DŻIHAD (ODC. 5/6) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Sam Taplin, Paul Jenkins, Sid Bennett Odc. 5 Podczas II wojny światowej ogromna liczba niemieckich Żydów wyjechała na Bliski Wschód w poszukiwaniu bezpiecznego domu. Arabowie widzieli w nowych przybyszach zagrożenie dla własnej tradycji i ustalonego porządku. Rozpoczęły się masowe ataki i prześladowania. Ludność żydowska nie zdołała uciec przed zagładą, a jej los niewiele różnił się od tego, jaki spotkał ich krewnych pozostałych w Europie. 24:00 SENSACJE XX WIEKU - ŚMIERĆ MARSZAŁKA Cykl dokumentalny, 48 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Prowadzący: Bogusław Wołoszański Michaił Tuchaczewski był marszałkiem Zwiazku Radzieckiego, jednym z pierwszych pięciu awansowanych do najwyższego stopnia, wojskowego. Był bohaterem wojny domowej, wiceministrem spraw wojskowych i reformatorem Armii Czerwonej. Dlaczego więc Stalin kazał go aresztować i stracić? 00:50 MÓJ TATUŚ KAT Reportaż, 24 min, Polska, 2004 Autor: Stanisław Kalisz Natasza Hajutina jest przybraną córka Nikołaja Iwanowicza Jeżowa. Z domu dziecka zabrano ją, gdy miała pięć lat. Nie mogła wówczas wiedzieć, że los naznaczył jej życie już na zawsze. Jej ojczym był jedną z najważniejszych postaci w kierownictwie państwa radzieckiego - szefem tajnej policji politycznej NKWD. Była połowa lat trzydzestych ub. wieku. Dziś Natasza Hajutina mieszka na Kołymie. Uciekła tu przed "sławą" i historią. Można by o niej powiedzieć, że jest ostatnią ofiarą komunizmu, ale także żywym świadkiem tamtych mrocznych czasów. Nie może się nadziwić, że ekipa filmowa przyjechała do niej aż z dalekiej Polski, pokonując około piętnaście tysięcy kilometrów. Ale jej wspomnienia są warte tej podróży. 01:15 WRÓCIŁEM Z KOŁYMY Reportaż, 29 min, Polska, 2003 Reportaż z Jakucji z uwzględnieniem związków Polski i Polaków z tym krajem. Jednym z najwybitniejszych badaczy tych terenów był w XIX wieku Jan Czerski. Czerski był samoukiem, przez cztery lata badał jezioro Bajkał. Udowodnił, że powstało ono na skutek rozmywania gruntu poprzez wpływające doń rzeki. 02:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - KURSK CZ. 1 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Pierwsza część odcinka poświęconego bitwie o Kursk.