TVP Kultura Poniedziałek, 11.12.2023 07:40 NIEDZIELA Z... BALETEM Program publicystyczny, 40 min, Polska, 2023 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Zrodził się z renesansowych maskarad karnawałowych oraz triumfów popularnych we Włoszech, które przerodziły się w widowiska dworskie, złożone z recytacji, śpiewu, muzyki, pantomimy i tańca. Dzięki Katarzynie Medycejskiej balet trafił na dwór francuski. W Polsce powstał z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Stały zespół baletowy rozpoczął działalność w Teatrze na placu Krasińskich w 1818 roku. W okresie przedwojennym na scenie międzynarodowej balet polski popularyzował Polski Balet Reprezentacyjny. Kontynuatorem wielkiej tradycji baletu warszawskiego jest dzisiaj Polski Balet Narodowy w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie. W "Niedzieli z..." prowadząca Katarzyna Sanocka rozmawia z zaproszonymi gośćmi o polskim balecie. 08:35 STO MINUT WAKACJI Film komediowy dla młodych widzów, 89 min, Polska, 1998 Reżyseria: Andrzej Maleszka Scenariusz: Andrzej Maleszka Zdjęcia: Jacek Januszyk Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Jolanta Fraszyńska, Andrzej Zieliński, Kamila Natkaniec, Piotr Budzowski, Tomek Wroński, January Brunov, Zofia Czerwińska, Edyta Jungowska, Anna Milewska, Cezary Morawski, Radosław Pazura, Zbigniew Zamachowski Andrzej Maleszka, urodzony w 1955 roku scenarzysta i reżyser, niemal od początków swej kariery specjalizuje się w produkcjach dla młodych widzów. W 1992 roku otrzymał Nagrodę Prezesa Komitetu ds. Radia i Telewizji za programy dla najmłodszych. W tym samym mniej więcej czasie postanowił spróbować sił w filmie. Zrealizował m. in. seriale: "Mama - Nic" (1992), "Jacek" (1993) i bardzo popularną "Maszynę zmian" (1995 - 1996). Ma też na koncie filmy telewizyjne ("Polowanie", "Koniec świata u Nowaków"). Powstałe w 1998 roku "Sto minut wakacji" to koprodukcja polsko - niemiecka, która wyróżnia się tym, że mogą ją z powodzeniem oglądać i dzieci, i rodzice. Zwłaszcza ci zapracowani i zabiegani, z trudem znajdujący wolną chwilę na zabawę lub choćby dłuższą rozmowę ze swymi pociechami. Mama Tosi jest znaną aktorką, zaś ojciec Piotrka - wziętym reporterem telewizyjnym. Oboje nie spędzają ze swymi dziećmi zbyt wiele czasu. Dlatego zarówno Tosia, jak i Piotrek bardzo cieszą się na od dawna zaplanowane wspólne wakacje. Tymczasem w życiu zawodowym rodziców pojawiają się niespodziewane kłopoty. Mamie dziewczynki wydłużają się zdjęcia do filmu i w efekcie spóźnia się na samolot do Włoch. Tosia jest ogromnie zawiedziona. Obietnica, że pojadą samochodem, tylko trochę poprawia jej humor. Tymczasem ojciec Piotrka tuż przed urlopem dostaje od redaktora naczelnego zadanie śledzenia z kamerą matki Tosi. A wszystko dlatego, że najnowszy film z jej udziałem dostał nominację do Oscara. Pomimo wielu przeszkód i często zabawnych perypetii, obie rodziny lądują wreszcie na urokliwej wyspie, położonej na jednym z mazurskich jezior. Czy jednak dane im będzie spokojnie spędzić wakacje? 10:20 LEM. WYMYŚLIĆ PRZYSZŁOŚĆ Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Robert Szaj, Bogumił Radajewski Żyjemy w świecie, który coraz bardziej przypomina fantastykę naukową. Nowe technologie nieustannie zmieniają sposób, w jakim funkcjonujemy. Był jednak ktoś, kto to przewidział. Stanisław Lem na kartach swoich powieści i opowiadań snuł wizje obcych światów i dalekiej przyszłości. Dziś jego futurystyczne pomysły stają się rzeczywistością. Od e - booków, przez sieci komputerowe aż po wirtualną rzeczywistość to przykłady technologii, które Lem opisał na długo przed ich wynalezieniem. W filmie "Lem. Wymyślić przyszłość" sprawdzamy, które pomysły autora "Solaris" doczekały się realizacji. I jaką lekcję na ich tema możemy wyciągnąć z jego twórczości. 12:05 KOCIE ŚLADY Film kryminalny, Polska 1971 Reżyseria: Paweł Komorowski Scenariusz: Maciej Patkowski i Paweł Komorowski Zdjęcia: Tadeusz Wieżan Muzyka: Lucjan Kaszycki Aktorzy: Janusz Gajos, Mieczysław Pawlikowski, Joanna Jędryka, Alicja Jachiewicz, Jerzy Trela, Andrzej Balcerzak, Marian Cebulski, Ewa Maria Hesse, Irena Orska, Maria Kaniewska i inni Od dłuższego czasu w okolicach Zakopanego uprawia swój przestępczy proceder nieuchwytna szajka przemytników kamieni szlachetnych. Zostaje tu skierowany młody porucznik Wojciech Góralczyk, który ma rozpracować bandę. Porucznik podaje się za dziennikarza z Polskiego Radia, rzekomo zbierającego materiały o wypadkach drogowych w górach. Szczególnie interesuje go tragiczne w skutkach zdarzenie sprzed roku. Na krętej drodze w okolicach Zakopanego na przydrożnym drzewie rozbiło się wówczas dwoje turystów z Austrii. Śledczy uznali śmierć małżonków za nieszczęśliwy wypadek. Ta sprawa nie daje jednak spokoju Góralczykowi, od początku podejrzewającemu, że mogły za tym stać osoby trzecie. W barze poznaje ładną i sympatyczną kierowniczkę miejscowej szkoły, Hankę, która śpieszy się do pracy, a tymczasem jej autobus się spóźnia. Góralczyk proponuje jej podwiezienie, a podczas jazdy wypytuje o wypadek samochodowy sprzed roku. Okazuje się, że więcej na ten temat wie brat Hanki, Waldek, który jest milicjantem. To on zdradza rzekomemu dziennikarzowi parę szczegółów ze śledztwa. Przypomina sobie też, że za autem Austriaków pędziła wtedy warszawa na polskich numerach. Góralczyk postanawia sprawdzić ten trop. Porucznik jest zachwycony uroczą Hanką, z którą się zaprzyjaźnia. Dziewczynie nie ułożyło się w sprawach osobistych, jej mąż fotograf od dawna żyje własnym życiem. I to właśnie mąż Hanki, u którego Góralczyk znajdzie pewne zdjęcie, oraz kręcący się wokół jej domu tajemniczy czarny kot z białymi uszami naprowadzą porucznika na trop przestępczej grupy. Ale Góralczyk zostaje zdemaskowany i uprowadzony przez bandytów, którzy zamierzają go zlikwidować, by zatrzeć wszelkie ślady. Twórca Kocich śladów, Paweł Komorowski, debiutował filmem "Koniec nocy". Asystował m. in. Andrzejowi Munkowi przy realizacji "Człowieka na torze" i "Eroiki", współpracował z Jerzym Kawalerowiczem i Andrzejem Wajdą. Samodzielnie zrealizował ponadto "Czerwone berety", "Stajnię na Salwatorze", "Czerwone i białe", "Szaradę", seriale "Przygody pana Michała", "Misja" i "Oko proroka", "Syzyfowe prace". 13:35 REŻYSERZY - JOSEPH MANKIEWICZ 3/10 SEZON 4 (THE DIRECTORS - JOSEPH MANKIEWICZ) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Josepha Mankiewicza, reżysera "Wszystko o Ewie", "Listów do trzech żon", "Garnca miodu". 14:35 OD UCHA DO UCHA - CZTERY PORY ROKU LEONA - ZIMA LEONA (L'HIVER DE LEON / LEON IN WINTERTIME) Serial animowany, 26 min, Francja, 2008 Reżyseria: Pierre - Luc Granjon, Pascal Le Notre Scenariusz: Antoine Lanciaux Wykonawcy: Sarah Bazri, Albert Payne, Bernard Bouillon Czteroodcinkowa seria animowana dla dzieci. W królestwie zapada zima. Piękna księżniczka Mela zostaje porwana przez górskiego ogra. Na ratunek pospieszy jej z pomocą nastoletni niedźwiadek Leon - przybrany syn pszczelarzy, który uciekł z domu w poszukiwaniu swoich prawdziwych rodziców. 15:15 URODZENI ARTYŚCI - AGA I JANUSZ PRUS Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2020 Tym razem Emilia i Redbad odwiedzają warszawską pracownię obuwia artystycznego rodziny Prusów. Jej marka opiera się na wielopokoleniowej tradycji rodzinnej. Janusz Prus szlify zdobywał pod okiem swojego teścia - słynnego, warszawskiego szewca, Brunona Kamińskiego. Córka Janusza, Agnieszka, rzemieślniczą tradycją nasiąkała od dzieciństwa. Po studiach na warszawskiej ASP postanowiła sięgnąć do rodzinnych korzeni. 18:50 ARCIMBOLDO - PREKURSOR SURREALIZMU (ARCIMBOLDO. THE PORTRAIT OF AN AUDACIUOUS MAN) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Benoit Felici Antropomorficzne postacie mediolańskiego artysty należą do najsłynniejszych dzieł epoki renesansu, dzięki swojemu niepowtarzalnemu stylowi, łączącemu eklektyzm i manieryzm. Zapomniany po śmierci Arcimboldo został ponownie odkryty przez surrealistów w latach 20. XX wieku. Jego dziełami inspirowali się m. in. Magritte, Dali, Picasso czy Oppenheim, kontynuując grę z widzem przy zastosowaniu iluzji. 20:00 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - FRANCUSKA SUITA (SUITE FRANCAISE) Film wojenny, melodramat, 102 min, Francja/Wielka Brytania 2014 Reżyseria: Saul Dibb Scenariusz: Saul Dibb, Matt Charman Aktorzy: Michelle Williams, Kristin Scott Thomas, Matthias Schoenaerts, Sam Riley, Ruth Wilson, Margot Robbie, Lambert Wilson Scenariusz filmu powstał na podstawie książki Irene Nemirovsky, w której autorka opisała życie pod niemiecką okupacją. Powieść została opublikowana w 2004 roku, 62 lata po jej śmierci w Auschwitz. Pochodząca z rodziny rosyjskich Żydów Irene Nemirovsky trafiła do niemieckiego obozu koncentracyjnego w 1942 roku. II wojna światowa. Okupowana przez Niemców Francja, lato 1940 roku. Mąż ślicznej Lucile Angellier, Gaston, służy we francuskiej armii. Czekając na jego powrót młoda żona mieszka ze swoją despotyczną teściową, Madame Angellier, w jej posiadłości ziemskiej. Okupujący kraj Niemcy lokują swoich żołnierzy w różnych miejscach. W posiadłości Madame Angellier zostaje zakwaterowany młody porucznik Bruno von Falk. Początkowo Lucile całkowicie ignoruje niechcianego lokatora, ale z czasem nie potrafi się oprzeć jego urokowi. Zaczyna dostrzegać jego nienaganne maniery, a także jest zachwycona jego grą na pianinie. Tymczasem nadchodzą smutne wieści, że Gaston wraz ze swoim oddziałem trafił do niemieckiego obozu pracy. Ale kiedy Lucile dowiaduje się niespodziewanie, że mąż miał romans, którego owocem jest córka Simone, wpada w złość. Ma pretensje do teściowej, że przemilczała zdradę syna, choć o wszystkim wiedziała. Załamana młoda kobieta zbliża się do Bruno von Falka, który pociąga ją coraz bardziej. Obdarza go odwzajemnionym uczuciem. Czy niemiecki oficer okaże się lojalny wobec niej, gdy Lucile poprosi go o pomoc w przerzuceniu farmera Benoita do Paryża, do ruchu oporu? 22:25 PANORAMA KINA POLSKIEGO - KARATE PO POLSKU Film obyczajowy, 88 min, Polska, 1982 Reżyseria: Wojciech Wójcik Scenariusz: Andrzej Dziurawiec Zdjęcia: Jerzy Gościk Muzyka: Zbigniew Górny Aktorzy: Edward Żentara, Dorota Kamińska, Zbigniew Buczkowski, Jerzy Trela, Halina Buyno-Łoza, Bernard Ładysz, Piotr Grabowski, Stanisław Pąk, Franciszek Trzeciak, Michał Anioł Do sennego mazurskiego miasteczka przyjeżdżają dwaj przyjaciele plastycy - Piotr i Michał. Wkrótce pojawia się też piękna żona Piotra, Dorota. Cała trójka, jej sposób bycia, wygląd, są swego rodzaju wyzwaniem dla miejscowej grupy chuliganów, którym przewodzi Roman. Jedną z głównych postaci dramatu, który wkrótce się rozegra, będzie także krewny Romana, były kapitan AK. Piotr jest świetnym karateką, który chętnie demonstruje swoje umiejętności. Roman już niejeden raz ze swoją grupą brał udział w bójkach. Gdy więc dojdzie do konfliktu między miejscowymi a przybyszami, sytuacja stanie się bardzo dramatyczna. Sam reżyser o swoim filmie mówił: "Jest on skierowany przeciwko brakowi tolerancji, przeciwko ludziom, którzy uważają, że przemoc to jedyne rozwiązanie, a po części też przeciwko tym wszystkim, którzy uprawiają karate, kendo i inne sporty walki. Przyswajają sobie siłę i wyrachowanie wynikające z filozofii wiążącej się z tymi sportami, nie przyswajając sobie jednocześnie jej zasad (...) Gdy znajdą się w sytuacji podobnej do przedstawionej w filmie, to w sposób najbrutalniejszy, najbardziej bezwzględny wykorzystają swoje umiejętności, zapominając o filozofii, o tym, czemu sport walki powinien służyć". Film otrzymał wyróżnienie FIPRESCI na MFF w San Sebastian w 1983 r. 00:10 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - CANALETTO I SZTUKA WENECJI (EXPOSITION ON SCREEN. CANALETTO & THE ART OF VENICE) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie, m. in. Leonarda, Rembrandta, Cezanne 'a, Moneta Picassa. Część 13 - "Canaletto i sztuka Wenecji". Wystawa w Galerii Królowej w Pałacu Buckingham, gdzie publiczność może oglądać dzieła sztuki z Kolekcji Królewskiej. Zaskakuje bogactwo inteligencji wizualnej Canaletta. Jego warsztat zmienia się, nieustannie balansuje między optyczną dokładnością i układem geometrycznym a wrażeniem wzrokowym i przekształcaniem danych optycznych. Patrząc na dzieła, można podążać za jego myślą o Wenecji, architekturze i trudnej czasami historii Włoch. Można uzmysłowić sobie, czym Wenecja, Wenecja Euganejska i Włochy były dla Canaletta i jego współczesnych. Canaletto narzucił Brytyjczykom pewien wizerunek Wenecji. Zestawiając jego prace z pracami innych artystów weneckich, uzyskujemy pełniejszy obraz życia kulturalnego i społecznego miasta w tym okresie. Mamy tu malarstwo historyczne, najwyżej wówczas cenione, a także inne zjawiska w sztuce, które miały wpływ na Canaletta. 01:05 UPADEK CESARSTWA RZYMSKIEGO (THE FALL OF THE ROMAN EMPIRE) Dramat historyczny, 172 min, USA, 1964 Reżyseria: Mann Anthony Scenariusz: Ben Barzman, Basilio Franchina, Philip Yordan Aktorzy: Christopher Plummer, Alec Guinnes, Sophia Loren, Stephen Boyd Film historyczny przedstawiający schyłek Imperium Rzymskiego. Upadek Rzymu miał wiele przyczyn, był to proces trwający około 300 lat. Akcja filmu rozpoczyna się w 180 roku, kiedy cesarz Marek Aureliusz (Alec Guiness) prowadzi legiony nad Dunajem przeciwko plemionom germańskim. Od 17 lat prowadzi trzy wojny w bardzo trudnych warunkach i postanawia ustanowić "pokój w rodzinie równych narodów". Schorowany cesarz, który przeczuwa, że jego dni są policzone, zamierza oficjalnie ogłosić swym następcą wodza Liwiusza (Stephen Boyd), odsuwając od władzy rodzonego syna Komodiusza (Christopher Plummer) interesującego się wyłącznie zabawami i gladiatorami. 04:15 SCENA MUZYCZNA - BASTARDA Koncert, 42 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Joanna Halszka Sokołowska, Bastarda Trio Bastarda Trio to wyjątkowy zespół w składzie: Paweł Szamburski (klarnet), Tomasz Pokrzywiński (wiolonczela) oraz Michał Górczyński (klarnet kontrabasowy). Inspiracją dla własnych poszukiwań jest dla nich muzyka dawna. Muzycy mają na koncie albumy: poświęcony muzyce średniowiecznej "Promitateterno", podejmujący temat śmierci "Ars moriendi", czy wydany na początku 2020 roku "Nigunim". W "Scenie Muzycznej" wykonają utwory inspirowane śpiewnikiem śląskim Valentina Trillera. Do współpracy przy tym projekcie zaprosili wokalistkę i kompozytorkę Joannę Halszkę Sokołowską, która wykona partię wokalną bez tekstu.