TVP Kultura Środa, 13.12.2023 09:15 JULIA ALBO KLUCZ DO SNÓW (JULIETTE OU LA CLEF DES SONGES) Melodramat, 89 min, Francja, 1951 Reżyseria: Marcel Carne Scenariusz: Georges Neveux, Marcel Carne Aktorzy: Grard Philipe, Suzanne Cloutier, Yves Robert Michel (Grard Philipe), z miłości do Juliette (Suzanne Cloutier), okrada swojego pracodawcę, pana Bellangera (Jean - Roger Caussimon), za co trafia do więzienia. Pewnej nocy budzi się nagle w swojej celi i odkrywa, że bramy aresztu są otwarte. Po opuszczeniu przybytku trafia do dziwnego miasteczka, w którym wszyscy mieszkańcy stracili pamięć. Tam ponownie spotyka Juliette, która ma zamiar poślubić wpływowego mężczyznę. Michael podejrzewa, że może to być Sinobrody. Melodramat, 89 min, Francja, 1951 Reżyseria: Marcel Carne Scenariusz: Georges Neveux, Marcel Carne Aktorzy: Grard Philipe, Suzanne Cloutier, Yves Robert 11:00 PRZEPROWADZKI - ODC. 7/10 - NICZYJ PORTRET Serial historyczny, obyczajowy, 52 min, Polska, 2001 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Aktorzy: Kinga Preis, Krzysztof Banaszyk, Maja Ostaszewska, Leon Charewicz, Krzysztof Pieczyński, Wiktor Zborowski, Olaf Lubaszenko, Krystyna Tkacz, Konrad Jakoniuk, Oktawian Kuc, Krzysztof Gaduła - Zawratyński i inni Rok 1926. Nadchodzi czas kryzysu. Zarówno w państwie, jak i w firmie i rodzinie Szczygłów. Celina, wciąż nie mogąc przeboleć straty męża, a teraz jeszcze przemijającej młodości, coraz częściej zagląda do kieliszka. Towarzysz wspólnych popijaw, malarz Kuśmider, właśnie kończy portret prezydenta Wojciechowskiego. Brakuje mu jednak pieniędzy na przewiezienie dzieła do gmachu Sejmu. Celina prosi Czesława o pomoc. Tymczasem w Warszawie wybuchają zamieszki. Celina, która jest świadkiem strzelaniny pomiędzy zwolennikami prezydenta i Józefa Piłsudskiego, doznaje szoku. Widząc jej stan, Czesław podejmuje się przetransportować portret "na krechę". Kuśmider, dowiedziawszy się, że wojska Piłsudskiego zyskują przewagę, szybko przemalowuje twarz Wojciechowskiego na oblicze marszałka. Frak, niestety, pozostawia nienaruszony i podczas transportu fałszerstwo wychodzi na jaw. Zdesperowany artysta w ostatniej chwili przerabia więc obraz na modłę kubistyczną. 12:05 PO CO NAM ARCHITEKCI? (THE IMPORTANCE OF BEING AN ARCHITECT) Film dokumentalny, 69 min, Włochy, 2021 Reżyseria: Giorgio Ferrero, Federico Biasin Muzyka: Giorgio Ferrero, Rodolfo Mongitore Film dokumentalny, który przedstawia pracę współczesnych włoskich architektów i wyzwania, jakie przed nimi stoją podczas projektowania architektury przyszłości. Ich celem jest tworzenie takich miejsc, gdzie ludzie chętnie przebywają i gdzie czują się dobrze. Jednym z nich jest Antonio Citterio, włoski projektant i architekt zafascynowany projektami z lat 40. i 50. XX wieku, w których najistotniejsze były dobre materiały i wygoda. Jego prace doskonale komponują się z naturą, a ich celem jest nadanie projektowi takiego charakteru, by dodać prostocie ciepła. 13:30 PIOSENKĄ W KOMUNĘ Reportaż, 33 min, Polska, 2004 Autor: Andrzej Iłowski, Barbara Hrut, Dorota Petrus W sierpniu 1981 roku w ramach obchodów pierwszej rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych w 1980 roku odbył się ogólnopolski Pierwszy Przegląd Piosenki Prawdziwej "Zakazane piosenki" w gdańskiej hali "Olivia", która była wypełniona po brzegi. W przeglądzie wzięli udział m.in.: Daniel Olbrychski, który prowadził konferansjerkę, oraz Jan Stanisławski (śpiewał jeden z przebojów festiwalu "Z pistoletem w sklepie mięsnym"), Maciej Zembaty, Jacek Fedorowicz, Przemysław Gintrowski, Jan Pietrzak, Andrzej Rosiewicz, Andrzej Strzelecki. W programie niektórzy z nich wspominają po latach ten festiwal, a także stan wojenny, mówią o znaczeniu opozycyjnych piosenek, które krytykowały i ośmieszały ówczesne władze. 14:25 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 15/18 - OBLĘŻENIE Serial sensacyjny, wojenny, 55 min, Polska, 1967 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Emil Karewicz, Stanisława Zaczyk, Jerzy Kaliszewski, Halina Kossobudzka, Jolanta Zykun, Lucyna Suchecka, Janusz Bukowski Wycofujące się z terenów Polski oddziały niemieckie usiłują wywieźć urządzenia z fabryki rakiet profesora Glassa. Hans Kloss kontaktuje się z robotnikami z fabryki, którzy organizują tam ruch oporu. Niemcy orientują się, że nie zdołają wywieźć ciężkich maszyn, postanawiają więc je zniszczyć. Brunner chce zabić wszystkich robotników pracujących w fabryce. Sekretarka Glassa przekazuje informację o planach Brunnera Staszkowi, polskiemu robotnikowi, w którym jest zakochana. Przypadkowo sekretarka jest świadkiem czułej rozmowy Staszka z Agnieszką, służącą Glassów. Dowiaduje się, że Staszek nic do niej nie czuje, przeciwnie, darzy sympatią Agnieszkę. Słyszy też o polskim agencie w mundurze oficera Wehrmachtu. Przekazuje tę informację Brunnerowi i Brochowi. Obaj sądzą, że owym agentem jest Kloss. Fabryka zostaje otoczona przez oddziały niemieckie, a Brunner bierze Klossa na muszkę. 17:55 KSIĘGA PRZESTRZENI S.II - CHAŁUPA DO PRACY Program edukacyjny, 29 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Prowadzący: Bogna Świątkowska, Jarosław Trybuś Odcinek poświęcony architekturze służącej pracy i zarabianiu a więc przede wszystkim najsilniej obsadzonemu gatunkowi architektury ostatnich lat, jakim są budynki biurowe lub biurowo - usługowe. W odcinku: - siedziba firmy Ericpol w Łodzi (Horizone Studio) - siedziba firmy Asseco w Warszawie (Hermanowicz Rewski Architekci) - pomorski Park Naukowo - Technologiczny w Gdyni (AEC Krymow i Partnerzy) - siedziba Wiadomości Wrzesińskich we Wrześni (Ultra Architects) - budynek biurowy Chmielna 25 w Warszawie (Bulanda i Mucha Architekci) 18:35 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - VREDEMAN DE VRIES Magazyn, 6 min, Polska, 2023 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Krzysztof Iglikowski, Nicolas Villegas Muzyka: Bartosz Kruczyński Hans Vredeman de Vries był architektem, rysownikiem i malarzem. Jego wzorniki znane były wśród architektów działających od Niderlandów przez północne Niemcy, aż po Rygę i Sztokholm. Były one swego rodzaju katalogiem, który zawierał projekty ornamentów i architektoniczne wzory. O ich popularności świadczyć może chociażby fakt, że wiele motywów "vredemanowskich" do dzisiaj odnaleźć można na kamienicach, ratuszach, odrzwiach miast północnej Europy, także Gdańska. W historii miasta Hans Vredeman de Vries zapisał się jednak przede wszystkim jako twórca obrazu ołtarzowego dla Kościoła Bożego Ciała. Zlecenie to było o tyle szczególne, że miał być to pierwszy w Gdańsku ołtarz luterański. O ikonografii "Alegorii grzechu i zbawienia", obrazu, który obecnie znajduję się w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku opowie Dyrektor Muzeum Jacek Friedrich. 18:50 SCENA MUZYCZNA - AMALIA UMEDA QUARTET Koncert, 50 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Amalia Umeda, Franciszek Raczkowski, Michał Aftyka, Michal Szeligowski Zespół tworzą: Amalia Umeda (skrzypce), Franciszek Raczkowski (fortepian), Michał Aftyka (kontrabas), Michał Szeligowski (perkusja). Są to cztery muzyczne osobowości, które podczas kolektywnej improwizacji przenikają się wzajemnie. Ich głównym założeniem podczas wspólnego tworzenia muzyki jest otwartość na nowe rozwiązania - stylistyczne, fakturalne i czasowe. Grupa wykonuje kompozycje napisane przez liderkę, które zazwyczaj składają się z oszczędnego zarysu idei, by wszyscy czterej muzycy mogli podczas każdego wykonania nadać im niepowtarzalny kształt, charakter i formę. Tym samym pozwalają sobie na odkrywanie nowych możliwości interpretacyjnych i zespołowych zależnych od bieżącej chwili, nastroju, akustyki pomieszczenia, a także energii publiczności. 20:00 ŚMIERĆ JAK KROMKA CHLEBA Dramat społeczno - polityczny, 117 min, Polska, 1994 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Kazimierz Kutz Zdjęcia: Wiesław Zdrot Aktorzy: Janusz Gajos, Jerzy Trela, Jerzy Radziwiłowicz, Mariusz Benoit, Roman Gancarczyk, Jan Peszek, Ryszard Jasiński, Przemysław Branny, Szymon Kuśmider, Anna Dymna, Małgorzata Majewska, Teresa Budzisz - Krzyżanowska Filmowy zapis pacyfikacji kopalni "Wujek" - najtragiczniejszego epizodu stanu wojennego. Kazimierz Kutz z wielką dbałością o szczegóły zrealizował patetyczny fresk o tamtych dramatycznych wydarzeniach. Jego film, o niekwestionowanej wartości artystycznej, jest też swoistym hołdem dla odwagi i determinacji górników, którzy nie zawahali się oddać życia za ideały Sierpnia. Katowice, noc z 12 na 13 grudnia 1981 roku. Jednostki wojskowe zajmują strategiczne punkty miasta. Niebawem generał Jaruzelski ogłosi w telewizji wprowadzenie stanu wojennego. Grupa zomowców, rozbijając związkową ochronę, wyciąga z mieszkania przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność w kopalni "Wujek". Wieść o tym szybko przedostaje się do górników. Początkowo zaskoczeni, wkrótce reagują spontanicznym protestem. 14 grudnia w zakładzie wybucha strajk. Robotnicy domagają się zniesienia stanu wojennego i uwolnienia przewodniczącego. Negocjacje z władzami kończą się fiaskiem. Wojsko, ZOMO i milicja przygotowują szturm na kopalnię. Mimo że bohaterem filmu Kutza jest zbiorowość, reżyser nie miał problemu z namówieniem do współpracy renomowanych aktorów. Wielu z nich, choć pojawia się tylko w mniejszych lub większych epizodach, zagrało na najwyższym poziomie. W pamięci pozostają zwłaszcza: wewnętrznie skupiona kreacja Janusza Gajosa jako inżyniera Miodka, Jerzy Radziwiłowicz w kluczowej roli proboszcza oraz pełen dramatyzmu i ekspresji występ Teresy Budzisz - Krzyżanowskiej odtwarzającej postać lekarki pomagającej rannym górnikom. Utrzymany w paradokumentalnej stylistyce utwór Kutza wzbudził zachwyt krytyków, przeważnie rekrutujących się z ludzi, którzy podobnie jak reżyser silnie przeżyli wprowadzenie stanu wojennego. "Śmierć jak kromka chleba" wciąż pozostaje jednym z najważniejszych filmów o stanie wojennym. Przenikliwie odtwarza świadomość strajkujących, którzy ze zwykłych ludzi stają się współtwórcami mitu. Dzięki elegijnej muzyce Wojciecha Kilara, łączącej elementy śląskich melodii z kościelnym chorałem, oraz uniwersalizacji męczeństwa strajkujących, film Kutza przypomina widowisko pasyjne. Jego mottem stają się słowa z górniczej szatni: "Nie pal, zachowaj czystość". W interpretacji proboszcza nabierają one symbolicznego znaczenia: nie dopuść do siebie nienawiści, pielęgnuj wewnętrzną potrzebę wolności. Złote Grono na Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie w 1994 roku. Honorowe Wyróżnienie Jury na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 1994 roku. 22:35 ABC MORDERSTWA - ODC. 4 (ABC MURDERS) Serial rymnalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Alex Gabassi Scenariusz: Sarah Phelps, Agatha Christie Zdjęcia: Joel Devlin Muzyka: Isobel Waller - Bridge Aktorzy: Eamon Farrel, Michael Schareffen, John Malkovich, Rupert Grint W 1933 roku emerytowany detektyw Herkules Poirot zostaje namierzony przez szyderczego zabójcę, który wysyła listy podpisane ABC. Poirot musi je rozszyfrować, aby odkryć tożsamość mordercy. 00:05 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - NIETYKALNY HARVEY WEINSTEIN (UNTOUCHABLE (HARVEY WEINSTEIN)) Film dokumentalny, 94 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Ursula MacFarlane Film o Harveyu Weinsteinie, który był uważany z tytana pracy, wizjonera, twórcę snów, samozwańczego cesarza Hollywood. Wszystko jednak upadło z powodu wielu zarzutów: molestowanie, szantaże, napaści na tle seksualnym, gwałty. Jak mógł działać tak długo bezkarnie? Film pokazuje upadek jednego z największych potentatów filmowych naszych czasów i ujawnia kulisy życia Harveya oraz osób, które z nim pracowały, spotykały się, a on nimi manipulował. Kto pozwolił na takie zachowanie, jest współwinny. To jak szekspirowski dramat w naszych czasach: gdzie potężny człowiek, który okazuje się socjopatycznym drapieżnikiem, zniszczonym przez własną chciwość i potrzebę sławy, chwałę i aklamację. Czy dzisiejsza kultura lubi naśladowców? Film jest portretem człowieka z magicznego Hollywoodu i jednocześnie skandalisty wszech czasów. Ale wpływ tego skandalu sięga daleko poza Hollywood i ten film bez wątpienia stawia trudne pytania dotyczące współczesnego, globalnego społeczeństwa. W związku z toczącą się przeciwko niemu sprawą karną - pada pytanie, czy znacząca zmiana w systemie wymiaru sprawiedliwości i w przemyśle filmowym jest naprawdę możliwa? 03:40 LEKKIE OBYCZAJE - IDOL (DANNY COLLINS) Film obyczajowy, komediodramat, 102 min, USA, 2015 Reżyseria: Dan Fogelman Scenariusz: Dan Fogelman Aktorzy: Al Pacino, Annette Bening, Jennifer Garner, Bobby Cannavale, Christopher Plummer, Giselle Eisenberg, Josh Peck, Nick Offerman, Cesar Evora Odtwórca tytułowej roli, Al Pacino, otrzymał w 2016 roku nominację do prestiżowej nagrody Złoty Glob, w kategorii: Najlepszy aktor. Starzejący się Danny Collins, rockandrollowy gwiazdor lat 70. ubiegłego wieku, wciąż maksymalnie korzysta z życia, oddaje się samym przyjemnościom, nie myśląc o innych. Pewnego razu jego manager Frank Grubman odkrywa list sprzed 40 laty, który wtedy nie trafił do rąk adresata. Napisał go John Lennon właśnie do Danny’ego Collinsa. Pod wpływem treści tego listu Danny postanawia całkowicie zmienić swój dotychczasowy tryb życia. Wybiera się w podróż do New Jersey, by nawiązać relacje z dorosłym już biologicznym synem, z którym nigdy nie utrzymywał kontaktów. Tom Donnelly był owocem przelotnego romansu Danny’ego z dziewczyną, która nie żyje. Tom stracił chorą na raka matkę 10 lat temu. Było mu bardzo ciężko. Nie mógł liczyć na pomoc ojca, którego nie znał. Zadbał o własną rodzine, ma żonę Samanthę i 7 - letnią córkę Hope. Para oczekuje narodzin drugiego dziecka. Czy Danny’emu uda się zdobyć miłość i szacunek odtrąconego niegdyś syna?