TVP Kultura Czwartek, 14.12.2023 07:45 KSIĘGA PRZESTRZENI S.II - CHAŁUPA DO PRACY Program edukacyjny, 29 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Prowadzący: Bogna Świątkowska, Jarosław Trybuś Odcinek poświęcony architekturze służącej pracy i zarabianiu a więc przede wszystkim najsilniej obsadzonemu gatunkowi architektury ostatnich lat, jakim są budynki biurowe lub biurowo - usługowe. W odcinku: - siedziba firmy Ericpol w Łodzi (Horizone Studio) - siedziba firmy Asseco w Warszawie (Hermanowicz Rewski Architekci) - pomorski Park Naukowo - Technologiczny w Gdyni (AEC Krymow i Partnerzy) - siedziba Wiadomości Wrzesińskich we Wrześni (Ultra Architects) - budynek biurowy Chmielna 25 w Warszawie (Bulanda i Mucha Architekci) 08:25 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - VREDEMAN DE VRIES Magazyn, 6 min, Polska, 2023 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Krzysztof Iglikowski, Nicolas Villegas Muzyka: Bartosz Kruczyński Hans Vredeman de Vries był architektem, rysownikiem i malarzem. Jego wzorniki znane były wśród architektów działających od Niderlandów przez północne Niemcy, aż po Rygę i Sztokholm. Były one swego rodzaju katalogiem, który zawierał projekty ornamentów i architektoniczne wzory. O ich popularności świadczyć może chociażby fakt, że wiele motywów "vredemanowskich" do dzisiaj odnaleźć można na kamienicach, ratuszach, odrzwiach miast północnej Europy, także Gdańska. W historii miasta Hans Vredeman de Vries zapisał się jednak przede wszystkim jako twórca obrazu ołtarzowego dla Kościoła Bożego Ciała. Zlecenie to było o tyle szczególne, że miał być to pierwszy w Gdańsku ołtarz luterański. O ikonografii "Alegorii grzechu i zbawienia", obrazu, który obecnie znajduję się w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku opowie Dyrektor Muzeum Jacek Friedrich. 11:00 PRZEPROWADZKI - ODC. 8/10 - STEINWAY ORDYNATA Serial historyczny, obyczajowy, 52 min, Polska, 2001 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Kinga Preis, Krzysztof Banaszyk, Maja Ostaszewska, Leon Charewicz, Olgierd Łukaszewicz, Wiktor Zborowski, Olaf Lubaszenko, Łukasz Nowicki, Tomasz Sapryk, Maciej Kozłowski, Agnieszka Dygant, Maciej Karpiński, Mirosław Jękot i inni Rok 1929. W firmie i rodzinie Szczygłów wszystko układa się znakomicie. Kiedy jedni się bogacą, inni muszą tracić. Do tych ostatnich należy książę Dowgiałło. Arystokrata wszakże się nie poddaje. Chcąc poprawić swoją sytuację finansową, planuje wielkie, lecz bardzo ryzykowne przedsięwzięcie. Zamierza uzyskać gwarancję zobowiązań finansowych, przyjmując kontrahenta w urządzonym z przepychem pałacyku w Alejach Ujazdowskich. Najpierw jednak musi przetransportować swój dobytek z majątku w Ośnieżu do stolicy. W tym celu prosi Szczygła o przeprowadzkę... na kredyt. Czesław godzi się, a ordynat - kiedy już urządza się w pałacyku - zaprasza go wraz z rodziną na wystawne przyjęcie z udziałem m.in. Hanki Ordonówny i Bolesława Wieniawy - Długoszowskiego. Tak efektowna oprawa robi wrażenie na kontrahencie, w wyniku czego Dowgiałło zarabia okrągłe 150 tysięcy dolarów. Cóż z tego, skoro następnego dnia dochodzi do krachu na Wall Street i czek, który otrzymał książę, okazuje się bez wartości. 12:05 CO TO KONIA OBCHODZI? Film komediowy, groteska, 48 min, Polska, 1987 Reżyseria: Grażyna Popowicz Scenariusz: Andrzej Otrębski, Grażyna Popowicz Zdjęcia: Julian Szczerkowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Marek Bargiełowski, Wiesław Bednarz, Bogusz Bilewski, Andrzej Grabarczyk, Kazimierz Kaczor, Paweł Nowisz Groteskowy obraz rzeczywistości, w której dominuje bałaganiarstwo i brak odpowiedzialności. Konwój robotników wiozących transformator na drugi koniec Polski wyrusza w drogę. Cała operacja została jednak fatalnie przygotowana. Na jednym z wiaduktów transformator się nie mieści. Robotnicy zaczynają przekopywać nawierzchnię drogi. Gdy po paru godzinach pokonują przeszkodę, ze zdumieniem odkrywają, że po drugiej stronie wiaduktu pracuje podobna ekipa. 13:10 FRANCOISE GILOT - HARDA MUZA PICASSA (PABLO PICASSO AND FRANCOISE GILOT; THE WOMAN WHO SAYS NO / PABLO PICASSO ET FRANCOISE GILOT: LA FEMME QUI DIT NON) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Annie Maillis, Sylvie Blum Muzyka: Loic Leroux Przez dziesięć lat malarka Francoise Gilot dzieliła życie z jednym z najważniejszych artystów XX wieku. Starając się za wszelką cenę zachować niezależność i samodzielność w tym związku, w końcu odeszła wraz z dwójką ich dzieci, wiążąc się z innym mężczyzną. Dokument przybliża ich wspólne burzliwe życie i jej malarstwo, powstające w cieniu jego prac. 14:20 SCENA MUZYCZNA - AMALIA UMEDA QUARTET Koncert, 50 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Amalia Umeda, Franciszek Raczkowski, Michał Aftyka, Michal Szeligowski Zespół tworzą: Amalia Umeda (skrzypce), Franciszek Raczkowski (fortepian), Michał Aftyka (kontrabas), Michał Szeligowski (perkusja). Są to cztery muzyczne osobowości, które podczas kolektywnej improwizacji przenikają się wzajemnie. Ich głównym założeniem podczas wspólnego tworzenia muzyki jest otwartość na nowe rozwiązania - stylistyczne, fakturalne i czasowe. Grupa wykonuje kompozycje napisane przez liderkę, które zazwyczaj składają się z oszczędnego zarysu idei, by wszyscy czterej muzycy mogli podczas każdego wykonania nadać im niepowtarzalny kształt, charakter i formę. Tym samym pozwalają sobie na odkrywanie nowych możliwości interpretacyjnych i zespołowych zależnych od bieżącej chwili, nastroju, akustyki pomieszczenia, a także energii publiczności. 15:55 DALEKO OD OKNA Dramat psychologiczny, 113 min, Polska 2000 Reżyseria: Jan Jakub Kolski Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Dorota Landowska, Dominika Ostałowska, Bartosz Opania, Krzysztof Pieczyński, Karolina Gruszka, Dariusz Toczek, Adam Kamień, Magdalena Mirek, Olgierd Łukaszewicz, Grzegorz Damięcki, Ola Fiedeń, Marysia Sabonis, Natalia Mikovic, Wiktoria Witczak, Filip Seweryński, Jerzy Żydkiewicz i inni "Daleko od okna" uznano za jeden z najlepszych polskich filmów 2000 roku. Stanowi on także przełom w karierze Jana Jakuba Kolskiego. Po raz pierwszy reżyser zdystansował się od swojej ulubionej, wiejsko - mitycznej tematyki, dzięki której dokonywał - jak sam mówił - "osobistych rozliczeń ze światem". Etap "rozliczeniowy" w jego twórczości zakończyła "Historia kina w Popielawach" (1998). "Wierzę, że teraz znajdę w sobie dość wrażliwości, by dostrzegać inne rzeczy" - deklarował Kolski w wywiadach i słowa dotrzymał. Na pierwszy rzut oka "Daleko od okna" jest filmem o holocauście. Trudno o temat bardziej ostatnio eksploatowany, a jednak reżyser nie powiela startych do cna klisz i martyrologicznych stereotypów. Spora w tym zasługa Cezarego Harasimowicza i jego scenariusza, powstałego na kanwie prozy Hanny Krall. "Daleko od okna", choć za punkt wyjścia ma historię autentyczną, daleko wykracza poza reporterski realizm właściwy twórczości autorki "Sublokatorki". Dramatycznej opowieści o Żydówce ukrywanej w czasie wojny przez Polaków Harasimowicz nadaje cechy uniwersalne, godne greckiej tragedii. Inkrustuje realistyczną fabułę akcentami metaforycznymi i symbolicznymi (szafa jako symbol zniewolenia i upodlenia). Mroczne, "klaustrofobiczne" zdjęcia Arkadiusza Tomiaka przydają filmowi dusznej i ciężkiej atmosfery. Uwiarygodniają w ten sposób dramat Jana i Barbary, którzy przez lata noszą na dnie serca straszną tajemnicę i poczucie winy. Aktorskim odkryciem filmu jest Dorota Landowska w roli bezpłodnej kobiety, przywłaszczającej sobie córkę swego męża i ukrywanej w szafie Żydówki. Udało jej się stworzyć fascynujący, pełen psychologicznych niuansów portret kobiety bezwzględnej i podłej, a zarazem naznaczonej cierpieniem, głęboko upokorzonej. Znakomitą, choć tylko drugoplanową, kreację tworzy też Krzysztof Pieczyński jako granatowy policjant Jodła. Pozornie pozbawiony skrupułów, cynicznie wykorzystujący swoje stanowisko, lecz jednocześnie skrycie kochający Barbarę, powstrzymujący się przed denuncjacją, dopóki ma choć cień nadziei na wzajemność. Wszystko to sprawia, że "Daleko od okna" nie sposób oglądać obojętnie. Przejmująca historia opowiedziana przez Kolskiego wciąga, hipnotyzuje, drąży sumienie. Tadeusz Sobolewski pisał: "Odzwyczailiśmy się traktować kino jako twórczość w sensie dosłownym. Tu udało się stworzyć na nowo jakiś świat, wpuścić nas do niego i sprawić, że stał się naszym światem". Akcja filmu zaczyna się tuż przed wojną. Młody malarz Jan i jego żona Barbara bardzo chcą mieć dziecko. Niestety, wraz z upływem czasu staje się jasne, że któreś z nich jest bezpłodne. Wybucha wojna. Jan zarabia na rodzinę głównie dzięki "fuchom", które organizuje mu Jodła, granatowy policjant, równie ostentacyjnie co nieskutecznie przypochlebiający się Niemcom. Pewnego dnia Jan przyprowadza do mieszkania Reginę, młodą żydowską wdowę. Barbara, choć z lekkimi oporami, zgadza się ją ukrywać. Jan i Regina stopniowo stają się sobie coraz bliżsi. Wreszcie dochodzi do zbliżenia, w wyniku którego Żydówka zachodzi w ciążę. Barbara, dowiedziawszy się o tym, przeżywa podwójne upokorzenie. Po pierwsze została zdradzona przez męża, a po drugie wychodzi na jaw, że to ona nie może mieć dzieci. W odruchu rozpaczy i nienawiści postanawia zadenuncjować Reginę. W decydującej chwili dostaje jednak torsji, co tłumaczy Niemcom jako objaw ciąży.Od tej pory zaczyna udawać, że jest w odmiennym stanie, Reginę zaś na całe dnie i noce zamyka w szafie, gdzie kobieta przechodzi psychiczne katusze. Jodła przypadkiem odkrywa, że Jan i Barbara ukrywają u siebie Żydówkę. Barbarze jednak udaje się go przekupić cennym naszyjnikiem. Jan, nie mogąc znieść coraz bardziej nieznośnej i stresującej sytuacji, całkowicie oddaje inicjatywę żonie. Wreszcie nadchodzi dzień rozwiązania. Regina rodzi córkę, lecz Barbara nie pozwala jej nawet zobaczyć twarzy dziecka. Niemowlę zostaje czym prędzej ochrzczone, Regina zaś zredukowana do roli karmicielki. Liczne nagrody m.in. na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku - Gdyni, Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie i Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej "Prowincjonalia". 18:40 KABARET STARSZYCH PANÓW - ZIELONY KARNAWAŁ Widowisko, 90 min, Polska, 1979 Autor: Jeremi Przybora Reżyseria: Jeremi Przybora Scenariusz: Jeremi Przybora, Jerzy Wasowski Zdjęcia: Stefan Kasperek, Ryszard Krassowski, Andrzej Dmoch Aktorzy: Wiesław Michnikowski, Jeremi Przybora, Jerzy Wasowski, Irena Kwiatkowska, Wieńczysław Gliński, Wiesław Gołas, Roman Wilhelmi, Mieczysław Czechowicz, Kalina Jędrusik, Joanna Jedlewska, Krystyna Sienkiewicz, Roman Frankl, Krzysztof Majchrzak, Andrzej Szczepkowski, Barbara Winiarska Dwaj starsi panowie zostają poproszeni o towarzyszenie Imogence - córeczce doktorowej Praszczadkowej na jej pierwszym balu. Podczas bardzo skomplikowanych przygotowań panienki na bal, do mieszkania doktorowej przychodzą dziwni i nieoczekiwani goście. 20:00 WSTĘP DO FILMU - BILLY ELLIOT Felieton, 5 min, Polska, 2023 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie pt. "Billy Elliot". reż. Stephen Daldry. 20:05 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - BILLY ELLIOT (BILLY ELLIOT) Komediodramat, 106 min, Wielka Brytania / Fracja, 2000 Reżyseria: Stephen Daldry Scenariusz: Lee Hall Aktorzy: Jamie Bell, Julie Walters, Gary Lewis, Jamie Draven, Jean Heywood, Mike Elliot, Stuart Wells, Billy Fane Akcja filmu rozgrywa się w realiach lat 80. prowincjonalnego miasteczka Wielkiej Brytanii. Tytułowy bohater to pochodzący z ubogiej rodziny górniczej skromny i nieśmiały jedenastolatek. Chłopiec mieszka z ojcem i bratem Tonym oraz schorowaną starą babcią, którą opiekuje się troskliwie. W pogrążonym w kryzysie ekonomicznym kraju rośnie niezadowolenie klasy robotniczej, ludzie wychodzą na ulice, nasilają się strajki. Billy jest rozmiłowany w tańcu i muzyce, słucha płyt starszego brata, próbuje grać na pianinie. Jednak, jak na chłopaka przystało, zamiast uczęszczać na lekcje muzyki, Billy trenuje boks, choć w tej dziedzinie nie odnosi żadnych sukcesów. Kiedy pewnego dnia chłopak idzie na swoje zajęcia, w tej samej hali, gdzie znajduje się ring, odbywają zajęcia z baletu prowadzone przez ekscentryczną panią Wilkinson. Zasłuchany w dźwiękach muzyki i patrzący na tańczące kilkuletnie baletnice, nie może oprzeć się pokusie i dołącza do nich. Nauczycielka wręcza mu baletki, zachęca do tańca pokazuje, jak należy prawidłowo stawiać stopy. Dostrzega w nastolatku wielki talent, zaprasza na kolejne lekcje. W tajemnicy przed ojcem i bratem Billy uczęszcza więc na lekcje do pani Wilkinson. Kiedy rodzina odkrywa, że pieniądze przeznaczone na boks, chłopiec wydaje na babskie zajęcia, wybucha awantura. Ma absolutny zakaz chodzenia na balet. Dla Billy'ego to prawdziwy cios, ale musi się pogodzić z decyzją ojca starszego brata. Nie znajduje oparcia w babci, która bardzo podupada na zdrowiu i jest coraz słabsza. Pani Wilkinson postanawia jednak walczyć o swego podopiecznego, któremu wróży wielką karierę. Proponuje mu prywatne bepłatne lekcje. Nie daje za wygraną nawet wówczas, kiedy napotyka na ostry sprzeciw ze strony rodziny chłopca. Tony, który pracuje w kopalni i bierze udział w strajkach górników, popada w poważne tarapaty i ma kłopoty z policją. Ogarnięty pasją tańca Billy nie przestaje marzyć o balecie, wiernym widzem jego popisów tanecznych jest przyjaciel Michael. Pewnego dnia tańczącego Billy’ego przypadkowo widzi także jego ojciec, który tym razem postanawia wesprzeć syna. 22:35 OFICER - ODC. 3/13 - ZERO TOLERANCJI Serial sensacyjny, 54 min, Polska, 2004 Reżyseria: Maciej Dejczer Scenariusz: Wojciech Tomczyk Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Michał Lorenz Aktorzy: Borys Szyc, Paweł Małaszyński, Krzysztof Globisz, Jan Frycz, Andrzej Chyra, Magdalena Różczka, Magdalena Cielecka Dowódcą grupy specjalnej CBŚ, do której został zwerbowany Kruszon, jest Joachim Kondeja, najstarszy polski policjant w służbie czynnej. Kondeja dość obcesowo i lekceważąco traktuje Kruszona, dając mu do zrozumienia, że chłopak musi się jeszcze wiele nauczyć. Juby i Grand kradną policyjną limuzynę, którą podróżuje przedstawiciel amerykańskiej policji goszczony w Warszawie. Porzucają auto na parkingu motelu należącego do Topora. Dla policji to czytelny znak, że ktoś chce zaszkodzić Toporowi i wyeliminować go z mafijnego rynku. Przyciskany do muru Topor, wieloletni konfident Kondei, wyjawia w końcu policji szczegóły planowanej transakcji sprzedaży dużej ilości fałszywych banknotów euro zaoferowanych mu przez marsylską mafię. Transakcja ma dojść do skutku w restauracji Topora. Szantażowany Patryk informuje o tym Granda i Jubego, którzy spotykają się ze swoim dawnym kolegą, Dahomejem. Chcą, by jego była dziewczyna, pracownica policyjnego laboratorium kryminalistycznego, wykonała na jego prośbę ekspertyzę fałszywego banknotu. Dahomej, który ustatkował się, buduje dom i został ojcem, wywiązuje się z zadania, ale odmawia wzięcia udziału w akcji planowanej przez Granda. Płaci za to wysoką cenę. 23:45 ŚMIERĆ JAK KROMKA CHLEBA Dramat społeczno - polityczny, 116 min, Polska 1994 Scenariusz i reżyseria: Kazimierz Kutz Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Jerzy Radziwiłowicz, Janusz Gajos, Jerzy Trela, Mariusz Benoit, Roman Jasiński, Roman Garncarczyk, Andrzej Grabowski, Teresa Budzisz - Krzyżanowska, Szymon Kuśmider, Jan Peszek, Anna Dymna, Przemysław Branny, Małgorzata Majewska i inni Filmowy zapis pacyfikacji kopalni "Wujek" - najtragiczniejszego epizodu stanu wojennego. Kazimierz Kutz z wielką dbałością o szczegóły zrealizował patetyczny fresk o tamtych dramatycznych wydarzeniach. Jego film, o niekwestionowanej wartości artystycznej, jest też swoistym hołdem dla odwagi i determinacji górników, którzy nie zawahali się oddać życia za ideały Sierpnia. Katowice, noc z 12 na 13 grudnia 1981 roku. Jednostki wojskowe zajmują strategiczne punkty miasta. Niebawem generał Jaruzelski ogłosi w telewizji wprowadzenie stanu wojennego. Grupa zomowców, rozbijając związkową ochronę, wyciąga z mieszkania przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność w kopalni "Wujek". Wieść o tym szybko przedostaje się do górników. Początkowo zaskoczeni, wkrótce reagują spontanicznym protestem. 14 grudnia w zakładzie wybucha strajk. Robotnicy domagają się zniesienia stanu wojennego i uwolnienia przewodniczącego. Negocjacje z władzami kończą się fiaskiem. Wojsko, ZOMO i milicja przygotowują szturm na kopalnię. Mimo że bohaterem filmu Kutza jest zbiorowość, reżyser nie miał problemu z namówieniem do współpracy renomowanych aktorów. Wielu z nich, choć pojawia się tylko w mniejszych lub większych epizodach, zagrało na najwyższym poziomie. W pamięci pozostają zwłaszcza: wewnętrznie skupiona kreacja Janusza Gajosa jako inżyniera Miodka, Jerzy Radziwiłowicz w kluczowej roli proboszcza oraz pełen dramatyzmu i ekspresji występ Teresy Budzisz - Krzyżanowskiej odtwarzającej postać lekarki pomagającej rannym górnikom. Utrzymany w paradokumentalnej stylistyce utwór Kutza wzbudził zachwyt krytyków, przeważnie rekrutujących się z ludzi, którzy podobnie jak reżyser silnie przeżyli wprowadzenie stanu wojennego. "Śmierć jak kromka chleba" wciąż pozostaje jednym z najważniejszych filmów o stanie wojennym. Przenikliwie odtwarza świadomość strajkujących, którzy ze zwykłych ludzi stają się współtwórcami mitu. Dzięki elegijnej muzyce Wojciecha Kilara, łączącej elementy śląskich melodii z kościelnym chorałem, oraz uniwersalizacji męczeństwa strajkujących, film Kutza przypomina widowisko pasyjne. Jego mottem stają się słowa z górniczej szatni: "Nie pal, zachowaj czystość". W interpretacji proboszcza nabierają one symbolicznego znaczenia: nie dopuść do siebie nienawiści, pielęgnuj wewnętrzną potrzebę wolności. Złote Grono na Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie w 1994 roku. Honorowe Wyróżnienie Jury na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 1994 roku. 01:55 KINO NOCNE - ROCCO I JEGO BRACIA (ROCCO E I SUOI FRATELLI) Dramat, 171 min, Włochy/Francja, 1960 Reżyseria: Luchino Visconti Aktorzy: Alain Delon, Renato Salvatori, Annie Girardot, Katina Paxinou Zdjęcia: Giuseppe Rotunno Muzyka: Nino Rota "Rocco e suoi fratelli" ("Rocco i jego bracia") włosko - francuski film w reżyserii Luchino Viscontigo z 1960 roku trwa niemal trzy godziny, ale nie znudzi współczesnego widza ani melodramatycznym wątkiem, ani biało - czarnymi zdjęciami. Paradoksalnie, czas ten okroiła w latach sześćdziesiątych amerykańska cenzura ze względu na brutalność włoskiego neorealizmu. A przecież po latach sycylijskie okrucieństwo, albo wątek szlachetnego boksera znajdziemy w tak krwistych obrazach made in USA jak "Ojciec chrzestny", czy "Rocky". Rocco to jeden z pięciu synów matki z ubogiego południa Włoch, która przenosi się wraz z rodziną do Mediolanu w poszukiwaniu lepszego życia. Na początek bogata północ ma im do zaoferowania mieszkanie w suterenie i niewiele ponadto, ale z czasem dwaj synowie zostają wziętymi bokserami i byt rodziny poprawia się. Jednak Rocco i Simone są także rywalami. Tytułowy bohater - w którego wciela się młody i piękny Alain Delon - jest uosobieniem łagodności i szlachetności, ale to właśnie on zaczyna wygrywać zarówno na ringu jak i w wyścigu do serca prostytutki Nadii (młoda Annie Giradot). Kiedy zazdrosny Simone brutalnie gwałci Nadię, Rocco próbuje usprawiedliwiać brata i zrzec się jej miłości. Jednak zazdrosny Simone zemści się na obojgu, zabijając dziewczynę. Sam zresztą stoczy się nisko - do światka ustawianych walk i homoseksualnej prostytucji. Upadek rodziny, trójkąt miłości i nienawiści, tragedia matki, która ściąga synów do wrogiego świata na zgubę - to wątki bardziej uniwersalne niż melodramat obyczajowy osadzony w realiach kontrastów społecznych. Dlatego rola Katiny Paxinou, greckiej aktorki dramatycznej, jako matki sycylijskiej rodziny sprzyja skojarzeniom z tragedią grecką. Viscontiego określano jako arystokratę, który stal się komunistą, ale z dzisiejszej perspektywy ukazany przez reżysera obraz przemian cywilizacyjnych w konflikcie z więziami rodzinnymi, wartościami i uczuciami każe dostrzec w nim po prostu artystę.