TVP Dokument Piątek, 22.12.2023 06:00 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - GDY GRZYB Z GLONEM W JEDNYM DOMU STANĄ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Wyglądają trochę jak freski, namalowane na drzewach ku ozdobie lasu. Ale tak naprawdę nie spełniają jedynie estetycznej roli. Są ważnymi wskaźnikami stanu środowiska: czystości powietrza, wilgotności, rozmaitości drzewostanu. Uchodzą mylnie za leśnych biedaków, bo ich obfitość widzimy zazwyczaj w ubogim, piaszczystym runie borów sosnowych czy na opadłych, próchniejących konarach. Ale wbrew tym pozorom porosty - istoty powstałe ze ścisłej współpracy glonów i grzybów - zasiedlają najchętniej lasy bujne, wielogatunkowe. Tam też można spotkać największą ich rozmaitość. Tylko trzeba umieć szukać, a to jest specjalnością prof. Wiesława Fałtynowicza, lichenologa, który zna porosty od każdej strony - nawet medycznej i... kulinarnej. Ruszamy z profesorem do suwalskich lasów na porostową ucztę, bynajmniej nie tylko kulinarną. 06:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 28 KULISY DAWNYCH PODRÓŻY Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Dziś podróżowanie rowerem, samochodem czy samolotem jest tak powszechne, że nie wymaga większej uwagi. Dwieście czy trzysta lat temu, gdy ktoś wybierał się w liczącą kilkaset kilometrów podróż, musiała z tej wyprawy powstać książka ze wspomnieniami. Tym razem Radosław Kotarski przenosi się właśnie w dawne czasy, aby przekonać się, jak wyglądało przemieszczanie się naszych pradziadów. Zapraszamy w niezwykłą podróż w czasie. 07:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 278 GRYFICE Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. 07:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /110/ Reality show, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Przed wakacjami czeka Was solidna porcja porad dotyczących domowych pupili. To czas, który możecie wykorzystać np. na zabawy klatkowe, które pomogą opanować lęk separacyjny u Waszego psa. Oglądając właścicieli i psiaki, którzy mają to już za sobą, przekonacie się, że nie jest to trudne, a zarówno Waszemu zwierzakowi, jak i Wam zapewni znaczny komfort obcowania. Kilka praktycznych rad, jak postępować z naszymi kociakami i dlaczego nie należy zabierać dzieci od kociej mamy przed dwunastym tygodniem życia. Czy na pewno macie w swoim domu miejsce dla swego futrzaczka, np. na szafie? To dla niego ważne! Zadbajcie o to! A jeśli macie więcej kotów, to pamiętajcie: tyle kuwet, ile kotów PLUS JEDNA. Dlaczego? Dowiecie się w programie. 08:15 ZABAWKOWE SZALEŃSTWO (CHRISTMAS TOYS / DES JOUETS PAR MILLIERS) Film dokumentalny, 56 min, Francja, 2018 Reżyseria: Delphine Coutin, Elise Casta - Verchere Film dokumentalny o szaleństwie gwiazdkowych prezentów, zwłaszcza tych dla dzieci. 4000 metrów kwadratowych i 30 000 rodzajów zabawek. Odwiedzimy największy sklep z zabawkami we Francji. W miarę zbliżania się Świąt Bożego Narodzenia codziennie przez drzwi sklepu wejdzie od 5 000 do 10 000 klientów. Ale żeby dostarczyć wszystkie zabawki na półki o tej kluczowej porze roku, 50 pracowników sklepu zaczyna przygotowanie z rocznym wyprzedzeniem. Doświadczymy wyścigu z czasem, spoglądając za kulisy tego niezwykłego sklepu. Będziemy śledzić wszystkie przygotowania: Magali będzie odpowiedzialna za zakup zabawek w Chinach i w małych warsztatach rzemieślniczych, Julien zarządza kontrolą jakości w laboratorium, Gerard nadzoruje magazyn zabawek o powierzchni 22 000 m2, Ludovic bestsellery, a Linda jest demonstratorką w sklepie. 09:25 MIGRACJA DO MEKSYKU (MIGRATING TO MEXICO) Film dokumentalny, 50 min, Austria, 2020 Reżyseria: Emiliano Ruprah Meksyk - południowy sąsiad Stanów Zjednoczonych to jeden z najbardziej bioróżnorodnych krajów na ziemi, w którym znajdują się miejsca dla niemal każdego gatunku zwierząt. Dla lekkiego jak piórko motyla monarchy, czy ważącego tony szarego wieloryba, czy masywnego słonia morskiego czy pełnego wdzięku flaminga - wszystkie one pokonują tysiące kilometrów, aby dotrzeć do bardzo szczególnego celu: Meksyku. Przybywają tutaj, aby uciec przed zimnem, rozmnażać się, nakarmić i naładować akumulatory. Nietoperze lądują tu na kaktusowych pustyniach, aby wychować swoje młode, żółwie skórzaste składają jaja na wybrzeżu Oaxaca na południu, szare wieloryby chronią swoje młode w lagunie San Ignacio na zachodzie, flamingi przekształcają plaże Ria Lagartos na wschodzie w największy żłobek w Ameryce Łacińskiej. 10:25 WIELKA PODRÓŻ CHOINKI (THE CHRISTMAS TREE'S / LE GRAND VOYAGE DU SAPIN DE NOEL) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Dorothee Frenot Film dokumentalny o choince. Trudno wyobrazić sobie Wigilię bez choinki. Ta tradycja zrodziła się 500 lat temu w Alzacji. Ozdabiało się choinkę jabłkami i słodyczami, w nawiązaniu do rajskiej jabłoni. Piąta rano. Przez Strasburg przejeżdża niezwykły konwój z największą w Europie świąteczną choinką. Waży 9 ton i ma 32 metry wysokości. Ścięto ją w Wogezach. Jak co roku stanie na placu Kleberta. Poznamy ciekawy los, jaki spotkał choinkę, wiele lat uprawy kończy się w naszych salonach, gdzie służy do dekoracji i umieszczenia tuż pod nią świątecznych prezentów. Dowiemy się, jak to symboliczne drzewko podróżuje po Europie. Od gruzińskich lasów, gdzie nasiona zbierane są z wierzchołków stuletnich drzew, poprzez Danię, niekwestionowanego lidera rynku, który zalewa Europę swoimi choinkami. W Morvan niektórzy francuscy producenci próbują przeciwdziałać konkurencji, narzucając swoje know - how. Inni wolą postawić na etykietę ekologiczną. Podróż zakończymy na kilku przykładach choinek w miastach, w których ich stawianie i dekorowanie jest prawdziwym wydarzeniem. Zajrzymy też do restauracji, gdzie również wykorzystuje się elementy drzewka do wzbogacenia dań o niepowtarzalne aromaty. 11:20 SZOPKA OCZAMI WILKONIA Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Urszula Dubowska, Ryszard Wiencek Całoroczna szopka bielańska ustawiona między kościołem pokamedulskim a budynkami Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie ma ciekawą historię. Autorem jej jest znakomity rzeźbiarz, malarz, scenograf i ilustrator książek Józef Wilkoń. Wyrzeźbił ją w ciągu półtora roku, używając jedynie piły. Później podarował szopkę fundacji "Akogo?" założonej przez znaną aktorkę Ewę Błaszczyk, a fundacja zadecydowała o umieszczeniu niezwykłego daru w Lasku Bielańskim. Na Bielany trafiła w 2004 roku. Wyglądem nawiązuje do tradycyjnej rzeźby podhalańskiej, którą cechuje niezwykła prostota i ekspresja. Sześciometrowej wysokości szopka liczy kilkadziesiąt figur, które łącznie ważą około czterech ton. Stała się jednym z symboli Bielan i miejscem, wokół którego ogniskuje się życie społeczne mieszkańców. Autor szopki Józef Wilkoń opowiada historię stworzenia szopki i wraca wspomnieniami do tradycji świąt Bożego Narodzenia z czasów swojego dzieciństwa. 11:50 DOBRZE JEST JAK NIE PADA DESZCZ Reportaż, 17 min, Polska, 1987 Scenariusz: Jadwiga Wileńska Zdjęcia: Stanisław Ścieszko Reportaż z podłódzkiej wsi. Dzieci ze szkoły podstawowej opowiadają o swoim dniu codziennym, trudach w dotarciu do szkoły, roli pogody i przedmiotach szkolnych, które lubią. Mówią o swoich zainteresowaniach i spędzaniu czasu wolnego, ale również o obowiązkach domowych i konieczności pomocy przy gospodarstwie i w polu. Zdradzają swoje największe marzenia: dziewczynka chciałaby zostać ekspedientką lub pielęgniarką, a jej kolega marzy o tym, żeby mieć telewizor, kupić traktor i pobudować stodołę. 12:15 WIELKIE RODZINY - ODC. 8 Cykl dokumentalny, 45 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Szczepaniak 100%, Grzegorz Szczepaniak Scenariusz: Grzegorz Szczepaniak 100%, Grzegorz Szczepaniak Zdjęcia: Adam Lipiński, Paweł Banasiak, Marek Kozakiewicz, Filip Drożdż Wykonawcy: Rodzina Twarowskich, Rodzina Lewockich, Rodzina Da Cruz, Rodzina Kacprzyków Lewoccy jadą w góry, wyjeżdżają wspólnie po raz pierwszy od kilku lat. U nich w samochodzie nigdy nie ma nudy, tak jest i tym razem. Pretekstem jest choćby zamawianie pizzy i zadanie dla dzieci obliczyć jej pole. U Twarowskich także podróż, tym razem tata Andrzej zabiera młodszą córkę, Asię, do Puszczy Białowieskiej. Podczas pobytu tata sprawdzi czy na pewno wie gdzie sukienka jego córki ma tył, a gdzie przód, jak malować dziecięce paznokcie, a córka po raz pierwszy nie będzie miała mamy przy sobie. Da Cruzowie dzielą swoje życie na pół, Weronika przejmuje dom i zajmowanie się noworodkiem, w czym pomagają jej dziadkowie, a Janu rozpoczyna intensywne treningi, bo przed nim kolejna walka. Tej przegrać już nie chce. U Kacprzyków tata Michał angażuje dwie córki do majsterkowania, na zawsze już będą wiedziały, w jaki sposób używać wkrętarki. Niestety, gdy wszystko jest gotowe okazuje się, że w samochodzie zatrzasnęły się drzwi z kluczykami w środku. Janeczka po ich powrocie zaprasza dzieci na domową lekcję angielskiego, ponieważ w tej rodzinie edukacja domowa jest priorytetem. 13:05 NIEBO BEZ GWIAZD Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2017 Reżyseria: Katarzyna Dąbkowska - Kułacz Scenariusz: Katarzyna Dąbkowska - Kułacz Zdjęcia: Grzegorz Hartwiel, Piotr Chodura, katarzyna Dąbkowska - Kułacz, Michał Rytel - Przełomiec, Jakub Stolecki Muzyka: Hubert Kułacz Historia o ojcu i synu. Robert, który wskutek choroby niedługo zupełnie straci wzrok wraz ze swoim 5 - letnim synem, również słabo widzącym, wyrusza w podróż po Polsce. Robert chce odwiedzić te miejsca, które zobaczy po raz pierwszy i ostatni, ale najważniejsze dla niego jest to, że będzie mógł nauczyć syna rzeczy, których już później nie będzie mógł mu pokazać. To, co w tej historii najbardziej porusza, to sposób, w jaki ojciec przekazuje dziecku wiedzę, uczy życia, ale przede wszystkim ich wyjątkowa relacja, którą można by opisać, parafrazując znane powiedzenie: miłość jest niewidoczna dla oczu. 14:05 DZIKA WIELKA BRYTANIA - ODCINEK 5 WODNE ŚWIATY (WILD GREAT BRITAIN EP 5 WATER WORLDS) Cykl dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Laura Humphreys Cykl dokumentalny o przyrodzie Wielkiej Brytanii. Dzika przyroda tej wyspy często pozostaje niezauważona. Ta seria pokaże ukryte życie zarówno znanych, jak i mniej znanych, a fascynujących zwierząt, które mają swój dom na wyspie. Każde z różnorodnych siedlisk daje możliwości i wyzwania dla dużych i małych stworzeń. Spotykamy zwierzęta w kluczowych momentach ich życia, kamery przy słabym oświetleniu eksponują rzadko spotykane nocne zachowania, a obiektywy makro skupiają się na mało znanych "Brytyjczykach". Od wybrzeży Kornwalii po Szetlandy, od plaż Norfolk po klify Anglesey, ta seria upamiętnia oszałamiającą przyrodę żyjącą u naszych drzwi. Brytyjskie wodne światy - piękne, szkockie jeziora, złociste trzciniska, mokradła i sadzawki w ogrodach przydomowych - są jednymi z najbogatszych miejsc przyrody. To habitaty największych ptaków w kraju, zmyślnych pająków, najlepszych pływaków i najpiękniejszych formacji latających. Prawdziwie dzikie zakątki, niedostępne miejsca i ukryte raje, gdzie czają się tajemnicze stworzenia. Znajdziemy w nich wiele sekretów czekających na odkrycie. W zakątku Devon istnieje ogromna sieć stawów - raj pulsujący życiem. 4 lata temu te stawy jeszcze nie istniały, lecz tajemniczego wodnego świata nie stworzył człowiek. 15:00 MAGIA ALP (MAGIC OF THE MOUNTAINS / VOM ZAUBER DER BERGE) Film dokumentalny, 51 min, Austria, 2020 Reżyseria: Gernot Stadler Film dokumentalny o górach w Karyntii, którą dzieli z Tyrolem szczyt Grossglockner, najwyższa góra Austrii (3798 m). Oprócz niej Karyntia ma wiele do zaoferowania: Karawanken, Nockberge czy Dolomity Lienzkie to tylko trzy imponujące łańcuchy górskie, które można odkryć w tym regionie. Mamy tu do dyspozycji około 1900 alpejskich pastwisk, które zapraszają wędrowców i wspinaczy na imponujące wysokości. To kraina kształtowana przez siły natury - poza kontrolą człowieka. Tyrol zrodził się z kolizji kontynentów - kataklizmu, który popchnął i wypiętrzył lądy kiedyś od siebie oddalone. W rezultacie powstał - na stosunkowo niewielkim obszarze - wznoszący się, stromy świat o wielkiej różnorodności. To ląd o trzech wymiarach: głębi dolin, wysokości grani, geograficznej pozycji w centrum lub na krańcach Alp. Jego otwarcie ku słońcu decyduje, czy Tyrol jest surowy, czy łagodny, nagi czy zielony, suchy czy zalany wodą. Od tysiącleci ludzie zamieszkiwali te surowe góry i doliny. Dlaczego tu przybyli, co ich przyciągnęło do magicznych gór i na czym polega ich magia? Film pokazuje najpiękniejsze cuda natury, zwierzęta i rośliny zamieszkujące góry Karyntii, szlaki turystyczne i alpejskie chaty, które ludzie stworzyli, aby udostępnić to wyjątkowe miejsce światu. 16:00 EVEREST - NASZE WYZWANIE (OUR EVEREST CHALLENGE: WITH BEN FOGLE & VICTORIA PENDLETON) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Neil Curry Film dokumentalny o wyprawie na najwyższą górę świata - Mount Everest, 8848 m. n p m. Uczestnikami ekspedycji są prezenter telewizyjny i globtroter Ben Fogle i była kolarka olimpijska Victoria Pendleton. Śledzimy każdy etap ich wyczerpującej przygody. To bardzo osobista opowieść o tym, co trzeba zrobić, by wspiąć się na Everest w czasach nowożytnych. A niebezpieczeństwa są bardzo realne: choroba wysokościowa, wyczerpanie, hipotermia, szczeliny lodowe i lawiny. Film pokazuje wiele aspektów życia w Base Camp podczas sezonu wspinaczkowego, gdy nepalskie Himalaje zachęcają najtwardszych śmiałków do zdobycia najwyższego szczytu świata. Ta wyprawa rozgrywa się 65 lat po tym, jak Sir Edmond Hillary dokonał pierwszego wejścia. Od tego czasu prawie 300 osób zginęło, próbując pójść w jego ślady. Wyprawa zaczyna się w Stolicy Nepalu, Katmandu, zwanej bramą do Himalajów. Wyprawy z południa często ruszają z miasta Lukla. Stąd 60 km. do bazy wypadowej, która jest jak wioska olimpijska chwilę przed zawodami. Wszyscy są podekscytowani i poddenerwowani tym, co wkrótce zamierzają zrobić. 17:00 CAŁA PRAWDA O ŚWIĘTYM MIKOŁAJU (THE REAL STORY OF SANTA / QUI VEUT BRÛLER LE PÈRE NOËL?) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Julien Boustani, Axel Clevenot Film dokumentalny - prawdziwa historia Świętego Mikołaja. Wszyscy mamy na myśli obraz sympatycznego Świętego Mikołaja z dużą brodą, brzuszkiem, w czerwonym płaszczu i w charakterystycznej czapie obszytej białym futrem, który wślizguje się do domów przez komin, aby zostawić prezenty pod choinką. Skąd wzięła się ta historia, postać i jaką symbolikę niesie? Wreszcie, w jaki sposób ta groteskowa postać, tak lubiana, zwłaszcza przez dzieci zdołała znaleźć się jako bohater chrześcijańskiej celebracji w naszym konsumpcyjnym społeczeństwie. 18:05 JULIE ANDREWS, NIEZAPOMNIANA MARY POPPINS. (JULIE ANDREWS FOREVER) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yves Riou Julie Andrews pierwsze swoje słynne role zagrała w wielkich hollywoodzkich produkcjach - magicznych musicalach z lat 60. XX wieku, zdobywając Oscara za rolę Mary Poppins, oraz nominację do tej nagrody za "Dźwięki muzyki". Kolejną nominację otrzymała za rolę śpiewaczki - transwestyty w komedii muzycznej swego męża Blake ’ a Edwardsa "Victor/Victoria". Występowała też w broadwayowskich musicalach: m. in. jako niezapomniana Eliza w "My Fair Lady". 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - KAPSZTAD - AFRYKAŃSKA PIĘKNOŚĆ. (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:15 HISTORIA BRONI - WOJNA NA MORZU. ODC. 7/10 (HISTORY OF WEAPONS) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu broni, a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii. Historia broni to dziesięcioodcinkowy serial dokumentalny przybliżający historię różnych rodzajów oręża, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach. 21:15 BRUDNE PIENIĄDZE - ODC. 4 MIGRANCI (DIRTY DOLLARS INC. / DOLLARS NOIRS / EP. 4 THE MIGRANT AND REFUGEE BOOMING MARKET) Cykl dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Sylvain Braun Nielegalny handel nie ma granic dla przestępców, którzy go uprawiają. Ta seria śledcza ujawnia międzynarodowe schematy, które działają i rozprzestrzeniają się na naszych oczach, pomimo coraz surowszych przepisów i wzmocnionych zabezpieczeń. 22:20 MIASTO GNIEWU S.II - /3/ DZIKI WSCHÓD Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2019 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Cykl dokumentalny opowiadający o początkach zorganizowanej przestępczości w Polsce. Każdy epizod opowiada o jednej zbrodni gangsterskich porachunków. W cyklu wykorzystano materiały archiwalne Telewizji Polskiej S. A. , materiały archiwalne Komendy Stołecznej Policji oraz warszawskich prokuratur i sądów. 23:10 NEUROPLASTYCZNOŚĆ. REWOLUCJA (THE BRAIN REVOLUTION) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2022 Reżyseria: Eli Brown Film dokumentalny o mózgu. Dzięki nowym badaniom przeprowadzonym przez wybitnych ekspertów w dziedzinie medycyny i neurologii, zbadamy fundamentalne zasady neuroplastyczności mózgu i jak może się on zmieniać przez całe życie. Mózg to nasze centrum dowodzenia. Posiada niebywałe zdolności. Może zmieniać swoją strukturę i funkcję w procesie zwanym neuroplastycznością. Mózg potrafi kontrolować własne zmiany. Dzięki temu możemy wykorzystywać jego moc. Kontrola plastyczności pozwala nam na nowo zdefiniować nasz potencjał. Czym jest ta niesamowita i niewykorzystana potęga, która może odmienić nasze życie? Nawet, gdy jesteśmy już starzy. Dowiemy się jak wykonać plan poprawy sprawności mózgu. Naukowcy i badacze wyjaśniają, jak wykorzystać zasady uczenia się i zapewnić optymalne warunki dobrego zdrowia mózgu. Dzięki postępowi naukowemu przeciętny, współczesny 50 - latek dożyje 80 lat. Starzejący się mózg ma większe trudności z zapamiętywaniem, koncentracją, szybkim reagowaniem, refleksem i wykonywaniem złożonych zadań. Przełomowe badania naukowe pokazują, że mózg, bardzo plastyczny w dzieciństwie, może nie tracić na elastyczności wraz z wiekiem. Mamy coraz więcej narzędzi do odzyskania kontroli nad najwspanialszą częścią naszego ciała, aby poprawić i cieszyć się resztą naszego życia. Stworzenie optymalnego środowiska dla mózgu pozwala nam na lepsze jego wykorzystanie i zwiększa szanse na zdrowsze życie. Stoimy na progu rewolucji neuroplastycznej. 00:15 BIAŁA PANI Reportaż, 11 min, Polska, 1977 Scenariusz: Krzysztof Kwinta Zdjęcia: Wiesław Tomaszkiewicz Reportaż o Wiktorii Gołdzie, która pracuje przy gaszeniu (lasowaniu) wapna. Na temat jej zaangażowania w pracę wypowiadają się pracownicy przedsiębiorstwa. Podkreślają, że wypełnia ona swoje obowiązki, jakby robiła to na rzecz własnej firmy. Jest do dyspozycji od godziny szóstej rano do ósmej wieczorem, a gdy zachodzi potrzeba, zostaje dłużej, a nawet przychodzi do pracy w niedzielę. Podziwiają ją, gdyż jest to trudne i niebezpieczne zajęcie, tym bardziej dla kobiety. Praca jest wykonywana ręcznie, a nie w sposób zmechanizowany, jak to ma miejsce w innych zakładach. Przedsiębiorstwo stara się zrekompensować pani Gołdzie trudności związane z wykonywaną przez nią pracą w postaci honorowego odznaczenia, dodatków do wynagrodzenia, wsparcia w zakresie artykułów codziennego użytku. Podczas gdy kamera filmuje trud i wysiłek wkładany przez panią Wiktorię, ona sama podkreśla, że żadna praca nie hańbi. 00:35 MIKROKOSMOSY Film dokumentalny, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Dorota Roś Pewnego dnia astronauta NASA, Jeff Williams, zamieścił na swoim profilu w social mediach zdjęcie mozaiki żyznych pól widzianych z kosmosu. Jego followersi odkryli, że to pola należące do gminy Bychawa na Lubelszczyźnie, gdzie życie toczyło się swoim rytmem, pełnym małych tęsknot i radości oraz przygotowań do największego w regionie festiwalu pierogów. Mieszkańcy Bychawy wznieśli na chwilę głowy i spojrzeli w górę, a potem rozejrzeli się po swojej okolicy. 01:00 THEATRUM WYOBRAŹNI HENRYKA SIEMIRADZKIEGO Film dokumentalny, 42 min, Polska, 1989 Reżyseria: Maria Mrożek Scenariusz: Maria Mrożek Lektor: Wojciech Gąssowski, Tomasz Knapik Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Film opowiada o bogatym życiu i twórczości malarza Henryka Siemiradzkiego, artysty zmarłego na początku XX wieku, który wykształcony w Petersburgu, cale życie spędził w Rzymie. Siemiradzki to artysta niegdyś sławny, którego gwiazda z czasem nieco zbladła. Zaliczany jest do kierunku zwanego akademizmem. Autor licznych obrazów, a także kurtyn teatrów w Krakowie i Lwowie. 01:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - (ZYGMUNTA MICHALSKIEGO ŻYCIORYS NUMERAMI PISANY (ODC. 289) Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. "Zygmunta Michalskiego życiorys numerami pisany" II wojna światowa z pozoru odległa potrafi ranić kolejne generacje, zmuszając do postawienia pytania, dlaczego w rodzinnym albumie tyle kart pozostaje pustych? Marek Gradzik przez wiele lat próbował znaleźć miejsce spoczynku swojego dziadka Zygmunta Michalskiego, więźnia obozu Mathausen Gusen. Dziś wraz z nim będziemy uczestniczyć w ceremonii pogrzebowej człowieka, którego życiorys naznaczył obozowy numer. "Wydarci niepamięci" Następna nasza opowieść jest podobna. Oto imię, nazwisko i twarz zostają zastąpione przerażająco bezosobową inskrypcją "nieznany żołnierz". Autorzy ruszają do Sieradza. Spotykają się tu z członkami stowarzyszenia, które za cel obrało sobie identyfikację bohaterów pochowanych bezimiennie w zbiorowych mogiłach. Korzystają z dostępnych źródeł, szukają informacji i dokumentów, by w miarę możliwości oznaczyć kolejne i kolejne mogiły. 02:20 KIOSK NA PLACU SOLIDARNOŚCI Film dokumentalny, 25 min, Polska, 1999 Scenariusz: Barbara Balińska, Krzysztof Kalukin Aleksandra Olszewska od 1981 roku opiekuje się Pomnikiem Poległych Stoczniowców na Placu Solidarności w Gdańsku. Tuż obok historycznej bramy Stoczni Gdańskiej znajduje się kiosk, w którym pani Aleksandra sprzedaje "solidarnościowe" pamiątki. Jednak zainteresowanie nimi maleje. Wydarzenia lat 70. i 80. , które poruszyły świat, zacierają się w ludzkiej pamięci. 02:55 SZPIEDZY. ŚWIADKOWIE HISTORII Film dokumentalny, 73 min, Polska, 1992 Reżyseria: Jerzy Zalewski, Dariusz Małecki Zdjęcia: Grzegorz Kuczeriszka, Paweł Wendorff Film o czterech mężczyznach oskarżonych o szpiegostwo na rzecz Stanów Zjednoczonych. Józef Szaniawski, dziennikarz skazany za kontakty z Radiem Wolna Europa był "ostatnim więźniem" Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zapomniany, odbywał karę jeszcze za rządów Tadeusza Mazowieckiego. Zdzisław Najder został skazany na karę śmierci za to, że był dyrektorem Radia Wolna Europa. Jerzy Pawłowski, szermierz, pięciokrotny medalista igrzysk olimpijskich był ponadto tajnym współpracownikiem służb specjalnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Centralnej Agencj Wywiadowczej Stanów Zjednoczonych. Tadeusz Płużański, profesor filozofii, współpracownik rotmistrza Witolda Pileckiego został skazany w pokazowym procesie tzw. grupy Witolda na podwójną karę śmierci. Wszyscy czterej bohaterowie audycji opowiadają o swoich zmaganiach z systemem komunistycznym.