TVP Kultura Sobota, 23.12.2023 07:00 CO TU JEST GRANE? WYDANIE ŚWIĄTECZNE I Program muzyczny, 30 min, Polska, 2005 Autor: Paweł Zeitz Reżyseria: Jacek Kęcik Scenariusz: Jacek Kęcik, Waldemar Malicki Muzyka: Bartosz Kowalski - Banasiewicz Prowadzący: Waldemar Malicki, Waldemar Malicki Wykonawcy: Magda Femme, Patrycja Kosiarkiewicz, Magda Wójcik, Anna Wyszkoni, Ryszard Makowski, Wojciech Gąssowski, Robert Cieśla, Ryszard Cieśla, Bernard Chmielarz, Orkiestra Filharmonii Dolnośląskiej, Tercja Pikardyjska, Waldemar Malicki W specjalnie na święta przygotowanym odcinku "Co tu jest grane?" Waldemar Malicki dowcipnie i z przymrużeniem oka snuje rozważania na temat Bożego Narodzenia. Jakie ma ono dla nas znaczenie, czy święta są tylko okazją do komercyjnych przedsięwzięć, czy też głęboko zakorzenioną, pełną ciepła tradycją? Jak to wygląda w innych krajach? Goście zaśpiewają znane światowe piosenki świąteczne, takie jak "White Christmas", "Jingle Bells" i inne, z polskimi tekstami m.in. Agnieszki Osieckiej i Marka Majewskiego. 07:35 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MAJA KOMOROWSKA Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem o swoim dzieciństwie i dorastaniu opowiada wybitna aktorka filmowa i teatralna, Maja Komorowska. Artystka wspomina lata dzieciństwa spędzone w rodzinnym domu w Komorowie pod Warszawą, zabawy z bratem bliźniakiem, a także młodzieńcze fascynacje teatrem lalkowym oraz pierwsze doświadczenia na scenie Jerzego Grotowskiego. 08:40 PHILIPPE JAROUSSKY - DOLCE TORMENTO Koncert, 71 min, Francja, 2020 Reżyseria: Colin Laurent Wykonawcy: Anthea Pichanick, Philippe Jaroussky, Emöke Barath Ensemble I Gemelli zabiera nas w podróż do serca włoskiego XVII wieku, pomiędzy kultowymi ariami i kantatami tamtego okresu. Ponadczasowe spotkanie w Theatre Graslin w Nantes. Gwiazdą wieczoru jest kontratenor Philipppe Jaroussky. 11:15 SERIALOWA NOSTALGIA - WOJNA DOMOWA - ODC. 7/15 - POLSKI JOGA Serial komediowy TVP, 27 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Maria Zientarowa Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Alina Janowska, Kazimierz Rudzki, Irena Kwiatkowska, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał, Elżbieta Góralczyk, Bohdan Łazuka, Anna Jaraczówna W trakcie zbierania makulatury Anula natrafiła na podręcznik ćwiczeń jogi. Jest zafascynowana praktykami hinduskich mistrzów, przekonuje nawet ciocię, że ta gimnastyka gwarantuje idealne odprężenie fizyczne i psychiczne. "Mistrz" grany przez Bohdana Łazukę wcale nie stroni od alkoholu i za słoną opłatą aplikuje Anuli i jej ciotce porcję ćwiczeń. 11:55 SERIALOWA NOSTALGIA - WOJNA DOMOWA - ODC. 8/15 - WIZYTA STARSZEJ PANI Serial komediowy TVP, 47 min, Polska, 1966 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Maria Zientarowa Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Alina Janowska, Kazimierz Rudzki, Irena Kwiatkowska, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał, Elżbieta Góralczyk, Wanda Łuczycka, Wojciech Siemion, Jarema Stępowski Do państwa Jankowskich przyjeżdża z wizytą babcia. Poucza i strofuje wszystkich domowników, co najbardziej denerwuje wnuka. Starsza pani zmusza sąsiadki do drylowania wiśni i smażenia konfitur. Trafia nawet do szkoły Pawła, gdzie robi wykład nauczycielowi o szkodliwości noszenia miękkich kapci. 13:00 PAN TADEUSZ Dramat historyczny, 147 min, Polska/Francja, 1999 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Andrzej Wajda, Jan Nowina - Zarzycki, Piotr Wereśniak Zdjęcia: Paweł Edelman Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Michał Żebrowski, Alicja Bachleda - Curuś, Grażyna Szapołowska, Bogusław Linda, Marek Kondrat, Daniel Olbrychski, Andrzej Seweryn, Jerzy Bińczycki, Krzysztof Kolberger Adam Mickiewicz napisał "Pana Tadeusza" w 1834 roku, po dziesięciu latach pobytu na obczyźnie. W przepojonym liryzmem i tęsknotą za krajem lat dziecięcych poemacie przedstawił wizję ginącego świata szlacheckiego, ukazał obraz ówczesnej Polski i Polaków. Próba przeniesienia na ekran narodowej epopei od samego początku wzbudzała liczne spory i kontrowersje, dotyczące zarówno obsady, jak i kształtu scenariusza. Choć większość nie wierzyła w powodzenie przedsięwzięcia, Andrzej Wajda nie wycofał się z planów. Biorąc pod uwagę upodobania współczesnej widowni, reżyser położył nacisk na akcję, wątek sensacyjny, romans, akcenty humorystyczne, piękno pejzaży, nie rezygnując z oryginalnych poetyckich strof, za pomocą których porozumiewają się aktorzy. "... dialog miał pozostać Mickiewiczowski, a jednocześnie szybki i filmowy" - wspomina pracę nad "Panem Tadeuszem" współautor scenariusza, Piotr Wereśniak. Siłą filmu, jak zgodnie podkreślali wszyscy krytycy, a także sam Andrzej Wajda, jest doborowa obsada. Zdjęcia rozpoczęto 3 lipca 1998 roku, ostatni klaps rozległ się 24 września. Premiera "Pana Tadeusza", którą przekładano ze względu na wejście na ekrany "Ogniem i mieczem", ostatecznie odbyła się 22 października 1999 roku. Film święcił triumfy, pobił rekordy oglądalności, wyprzedzając wielkie przeboje kinowe, jak "Ogniem i mieczem", "Dzień Niepodległości", "Flinstonowie", "Titanic". W mrocznym paryskim wnętrzu zebrali się emigranci z Polski. Wspominają ojczyznę. Narrator (Krzysztof Kolberger) snuje opowieść o Ostatnim Zajeździe na Litwie. Jest rok 1811. Do rodzinnego litewskiego dworku w Soplicowie powraca po ukończeniu nauk Tadeusz Soplica (Michał Żebrowski). Gospodarzem posiadłości jest stryj i opiekun młodzieńca, Sędzia (Andrzej Seweryn). Wydaje się, że dom jest zupełnie pusty, jego mieszkańcy wybrali się do pobliskiego lasu. Zwiedzając stare zakamarki, Tadeusz trafia do swego pokoju dziecięcego, w którym zastaje Telimenę (Grażyna Szapołowska). Piękna kobieta porusza wyobraźnię młodzieńca, budzi w nim pożądanie i namiętność. Wieczorem, podczas kolacji wydanej na zamku, o który toczy się spór pomiędzy ziemiańską rodziną Sopliców a Hrabią (Marek Kondrat), ostatnim potomkiem rodu Horeszków, Tadeusz ponownie spotyka uwodzicielską Telimenę. Nawiązuje z nią romans. Wkrótce okazuje się, że faktyczną mieszkanką jego pokoju jest śliczna i młodziutka Zosia (Alicja Bachleda - Curuś), której opiekunką jest właśnie Telimena. Tadeusz nawet nie podejrzewa, że powszechnie szanowany i znany ze swych patriotycznych czynów ksiądz Robak jest jego ojcem. Porywczy szlachcic Jacek Soplica, którego pycha i urażona młodzieńcza duma doprowadziły do zbrodni, ukrył się pod mnisim habitem. Przed laty zastrzelił Stolnika Horeszkę, a następnie wstąpił do klasztoru, aby odkupić winy. Do tej pory za tę zbrodnię mści się na całym rodzie Sopliców wierny sługa Stolnika, klucznik Gerwazy (Daniel Olbrychski). Tymczasem ksiądz Robak, widząc szansę na odzyskanie niepodległości, przygotowuje powstanie na Litwie, które ma ułatwić Francji atak na Rosję. Prowadzi działalność konspiracyjną, ukrywając swą tożsamość przed rodziną, przyjaciółmi i wrogami. Dopiero na łożu śmierci wyjawi prawdę. 15:40 CAMERIMAGE 2023 - RODRIGO PRIETO Rozmowa, 15 min, Polska, 2023 W trakcie festiwalu EnergaCAMERIMAGE 2023 - 31. edycji Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych - redaktorom TVP Kultura udało się porozmawiać z gwiazdami tego wydarzenia. Rozmówcą Łukasza Adamskiego jest Rodrigo Prieto, meksykański operator filmowy, Laureat Złotej Żaby na MFF Camerimage za zdjęcia do filmu "Amores perros". Trzykrotnie nominowany do Oscara za najlepsze zdjęcia do filmów: "Tajemnica Brokeback Mountain" (2005), "Milczenie" (2016) i "Irlandczyk". Stały współpracownik reżyserów Alejandra Gonzleza Irritu i Martina Scorsese. 16:10 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - KSIĄDZ REKTOR PAWEŁ PTASZNIK Rozmowa, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Piotr Poraj Poleski, Anna Szałańska, Jolanta Rzegocka Program "Res Poloniae - o Polsce z oddali" to cykl wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką w różnych krajach. Tym razem dziennikarka odwiedza Włochy, gdzie rozmawia z przedstawicielami kulturalnych elit. Misją programu jest wzajemne poznanie się Polaków i Włochów, odnalezienie we Włoszech polskich śladów, a także uświadomienie sobie wszystkiego, co może łączyć obydwa narody. 16:45 DOKUMENT TYGODNIA - HISZPAŃSKIE LATA AVY GARDNER (AVA GARDNER, THE GIPSY OF HOLLYWOOD) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Sergio G. Mondelo Film opowiada o burzliwym życiu Avy Gardner, amerykańskiej supergwiazdy filmowej, symbolu seksu lat 40. i 50. Aktorka u szczytu sławy porzuciła blichtr i przepych Hollywood, osiadając w zubożałej i zacofanej Hiszpanii pod dyktaturą generała Franco. Film zgłębia psychologiczne i emocjonalne dziwactwa gwiazdy, jej burzliwe życie miłosne i wybory, które na zawsze zmieniły jej życie, karierę i miłość. 22:40 T. LOVE - 10 LAT. KONCERT JUBILEUSZOWY Koncert, 51 min, Polska, 1993 Wykonawcy: Zygmunt Staszczyk, Jan Benedek, Jarosław Polak, Paweł Nazimek, Jacek Perkowski, Romuald Kunikowski, Dorota Dzienkiewicz, Piotr Korzeniowski, Marek Romanowski, Grzegorz Rytka Jubileuszowy koncert grupy muzycznej T. Love zorganizowany w 1993 roku z okazji 10 - lecia kariery artystycznej zespołu. 01:55 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - SŁONECZNIKI (EXPOSITION ON SCREEN. SUNFLOWERS) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M.in. Leonardo, Rembrandt, Cezanne, Monet, Picasso. Odc. 15 - "Słoneczniki". Każdy artysta jest znany z jednego obrazu, który mówi o nim wszystko. Wiadomo, Rembrandt to "Straż nocna", a "Mona Lisa" to Leonardo da Vinci. W wypadku van Gogha takim dziełem są "Słoneczniki". Obraz mówi o jego możliwościach, ponieważ dokonał czegoś trudnego do zrobienia. Metodą kolejnych prób dochodził do doskonałości. Mówi też coś o jego ówczesnym życiu, gdy tęsknił za miłością, radością, muzyką. Tego wszystkiego mu wtedy brakowało. Znamy tragedię, która stała się częścią jego życia. To wszystko zawiera się w obrazie. A ludzie naprawdę kochają "Słoneczniki". Rozpoznają w nich tęsknotę za szczęściem, znaną każdemu. Obraz mówi o tym wszystkim. Dlatego jest arcydziełem. Ikoną. 03:00 KINO NOCNE - WSZYSTKO BĘDZIE DOBRZE Dramat obyczajowy, 97 min, Polska, 2007 Reżyseria: Tomasz Wiszniewski Scenariusz: Rafał Szamburski, Robert Brutter, Tomasz Wiszniewski Zdjęcia: Jarosław Szoda Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Adam Werstak, Robert Więckiewicz, Izabela Dąbrowska, Beata Kawka, Daniel Mąkolski, Jarosław Gruda, Janusz Chabior, Janusz Kłosiński, Zdzisław Kuźniar, Stanisław Pąk, Magdalena Mirek, Stanisław Penksyk, Wiesława Mazurkiewicz "Wszystko będzie dobrze" to skłaniająca do przemyśleń nad życiem, nietuzinkowa opowieść o przyjaźni, synowskiej miłości i wielkiej determinacji. Przyjęty przychylnie przez krytykę film Tomasza Wiszniewskiego, twórcy "Kanalii", został obsypany nagrodami: w 2007 r. na festiwalu w Gdyni za reżyserię, muzykę i za pierwszoplanową rolę męską dla znakomitego Roberta Więckiewicza. Za świetną kreację aktor otrzymał ponadto w 2008 r. nagrody na festiwalach we Wrześni i portugalskim Setubalu oraz Polską Nagrodę Filmową. Prestiżowy Orzeł został wręczony w tymże roku również za najlepszy montaż i scenografię. Na ekranie królują Robert Więckiewicz jako wuefista z problemem alkoholowym i debiutujący w filmie Adam Werstak jako jego uczeń pochodzący z patologicznej rodziny, dla którego udział w międzynarodowych zawodach lekkoatletycznych może być szansą na lepszą przyszłość. Tymczasem okazuje się, że dla chłopca istnieje w życiu coś ważniejszego niż sukcesy i kariera sportowa: zdrowie i honor matki. Kobieta jest ciężko chora, właściwie jedynym ratunkiem może być już tylko cud. Dwunastoletni Paweł modli się żarliwie do Matki Bożej o uzdrowienie rodzicielki. Obawia się jednak, że ta prośba nie zostanie wysłuchana. Jego matka bowiem zgrzeszyła, zaklinając się, że jeżeli mąż alkoholik przekręci się, ona pójdzie na kolanach do Częstochowy. Nigdy nie spełniła obietnicy, chociaż znienawidzony przez rodzinę mężczyzna, który dręczył żonę i synów, przed dwoma laty zmarł. Paweł postanawia więc wyrównać rachunki i w zastępie swojej matki udać się na Jasną Górę. Mieszkająca w niewielkiej nadmorskiej miejscowości rodzina Kwiatkowskich klepie biedę. Złożona chorobą Zofia prawie w ogóle nie wstaje z łóżka. Jej dwaj synowie, młodszy Paweł i nieco starszy, upośledzony Piotrek (efekt bijatyk ojca alkoholika) wyręczają we wszystkim matkę. Jako jedyny pełnosprawny członek rodziny, Paweł bierze na siebie całą odpowiedzialność. Na jego głowie są domowe sprawy. To on kontaktuje się z lekarzem, pytając o stan zdrowia matki, chodzi do apteki i martwi się brakiem pieniędzy na wykup leków. Tym samym chłopiec zaniedbuje naukę, grożą mu poprawki z kilku przedmiotów. Nie przykłada się też do treningów, choć ma szansę wyjechać na ważne zawody do Berlina. Powinien trenować biegi pod okiem wuefisty Andrzeja, który za dobre wyniki w sporcie obiecuje mu jeszcze załatwić egzaminy poprawkowe. Tymczasem chłopiec przejmuje się losem rodziny, sen z powiek spędza mu przede wszystkim niezałatwiona sprawa z Matką Bożą. Pewnego dnia znika wraz z Piotrkiem z domu, zostawiwszy wiadomość, że wyruszają do Częstochowy. Przerażona matka powiadamia policję i w efekcie pielgrzymi zostają zawróceni z drogi. Ale Paweł nie daje za wygraną. Ucieka z domu powtórnie. Biegnący samotnie chłopiec niespodziewanie zyskuje sojusznika w trenerze, który rusza za nim samochodem. Początkowo Andrzej chce nakłonić chłopca do powrotu do domu, ale widząc determinację dwunastolatka, zaczyna mu pomagać. Dzięki byłej żonie Andrzeja, dziennikarce telewizyjnej Annie, pielgrzymka Pawła staje się wydarzeniem medialnym. Pokonanie biegiem 350 kilometrów okazuje się karkołomnym zadaniem. Jednakże to Andrzejowi potrzebna jest pomoc, zaczyna mu brakować nie tylko pieniędzy na prowiant, ale przede wszystkim silnej woli. Coraz bardziej doskwiera mu alkoholowy głód. Wszystko udaje się przezwyciężyć dzięki niezłomnej postawie Pawła. Przyjaźń, która połączyła mężczyznę na życiowym zakręcie i chłopca z rodzinnymi problemami, pozwala uwierzyć, że "wszystko będzie dobrze". 05:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MAJA KOMOROWSKA Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem o swoim dzieciństwie i dorastaniu opowiada wybitna aktorka filmowa i teatralna, Maja Komorowska. Artystka wspomina lata dzieciństwa spędzone w rodzinnym domu w Komorowie pod Warszawą, zabawy z bratem bliźniakiem, a także młodzieńcze fascynacje teatrem lalkowym oraz pierwsze doświadczenia na scenie Jerzego Grotowskiego.