TVP Historia Sobota, 30.12.2023 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 30 GRUDNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1805 - Trybunat, czyli jedna z ówczesnych francuskich izb prawodawczych zaproponowała Napoleonowi przyjęcie przydomka "Wielki"; 1905 - w Wiedniu odbyło się pierwsze wykonanie najsławniejszej operetki "Wesołej wdówki" Franciszka Lehara; 1924 - amerykański astronom Edwin Hubble wykazał, że mgławice są systemami gwiezdnymi podobnymi do galaktyk; 1985 - ukazało się w podziemnym obiegu pierwsze wydanie książki Teresy Torańskiej "Oni"; 07:05 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 85 Telenowela historyczna TVP, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Tomasz Matuszczak, Łukasz Wiśniewski, Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Anna Krasuska, Ewa Ratusińska, Maria Czudowska Aktorzy: Jakub Wons, Arkadiusz Janiczek, Dariusz Wiktorowicz, Adam Młynarczyk, Żaneta Homa, Filip Smoliński, Hubert Jaśtak, Jakub Jankiewicz, Lena Filipkowska, Anna Król, Sebastian Skoczeń, Milena Staszuk, Marcin Piętowski, Radosław Pazura, Karolina Porcari "Goście". Początek roku 1412. Na Wawelu trwają przygotowania do ślubu księżniczki Cymbarki Mazowieckiej (Aniela Płudowska) z Ernestem Habsburgiem zwanym Żelaznym (Jakub Łopatka). Przyszła panna młoda woli jednak polowania. Spotyka na wawelskim dziedzińcu interesującego mężczyznę. Katarzyna Gorajska (Aleksandra Sroka) jest w klasztorze w Sączu. Płacze, bo nie chce tam zostać na zawsze. Jeśli została zhańbiona w czasie porwania, nikt się z nią nie ożeni. Zapewnienie dziewczyny się nie liczy. Wraca jednak do Krakowa. Karim (Adam Młynarczyk) i Dobek (Ernest Nita) prześcigają się w zalotach. Anna (Milena Staszuk) dowiaduje się, że Elżbieta Granowska (Karolina Porcari) czuwała w Płocku przy łożu chorego Jagiełły (Sebastian Skoczeń) i że król majacząc widział anioły. A o aniołach Władysław śnił ostatniej nocy. Zyndram (Maciej Raniszewski), w czasie spotkania z królem, stracił przytomność. Zaczyna podejrzewać, że dosypano mu czegoś do polewki. Kto zostanie nowym arcybiskupem gnieźnieńskim - Wojciech Jastrzębiec (Arkadiusz Janiczek) czy Mikołaj Trąba (Radosław Pazura)? Lech (Mariusz Jakus) planuje oddanie wnuczki na wieś, bo Nieradka (Malwina Dubowska) nie może pracować i jednocześnie zajmować się dzieckiem. 07:35 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 86 Telenowela historyczna TVP, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz, Tomasz Matuszczak, Łukasz Wiśniewski Scenariusz: Ewa Ratusińska, Małgorzata Jurczak, Anna Krasuska Aktorzy: Milena Staszuk, Radosław Pazura, Ernest Nita, Mariusz Jakus, Piotr Napierała, Malwina Dubowska, Mieczysław Kadłubowski, Anna Kosik, Anna Miśta, Małgorzata Jabłońska, Krzysztof Adamski, Anna Król, Grzegorz Mroziński, Sebastian Skoczeń, Marcin Piętowski "Ślub Cymbarki". Początek roku 1412. Dziś ma odbyć się ślub księżniczki Cymbarki (Aniela Płudowska) i księcia Ernesta Habsburga (Jakub Łopatka). Narzeczeni, nie wiedząc o tym, poznali się już wcześniej i w sobie zakochali. Mścisław (Karol Dziuba) jest ulubieńcem Jagiełły (Sebastian Skoczeń). Dostaje nawet kilka wsi. Zyndram (Maciej Raniszewski) wspierany przez Femkę (Żaneta Homa) i Mszczuja (Dawid Czupryński) zbiera się do zdemaskowania Mścisława. Lech (Mariusz Jakus) umawia się w lesie nad brzegiem rzeki z wiejską mamką (Anna Król). Zostawia malutką Jagnę (Lena Filipkowska) i idzie po wodę. Mała dziewczynka znika. Katarzyna Gorajska (Aleksandra Sroka) wraca do Krakowa tylko z Dobkiem (Ernest Nita). Karim (Adam Młynarczyk) zwraca Katarzynie rękawiczkę i życzy jej szczęścia. 08:10 W KOTLE HISTORII - TO TATARSKA NASZA JAZDA. BITWA POD JANOWEM Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Prowadzący: Łukasz Modelski "Chociaż otok ma różowy, jest to jednak pułk bojowy" śpiewano o 13. Pułku Ułanów Wileńskich. O bojowym duchu litewskiej formacji przekonała się bolszewicka kawaleria idąca na Warszawę w lipcu 1920 roku, ponosząc pod Janowem na Podlasiu całkowitą klęskę. Kuchnia znad Wilejki. 08:40 WOJOWNICY CZASU - ŻOŁNIERSKIE SZCZĘŚCIE, CZYLI 20 PUŁK UŁANÓW Cykl reportaży, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Cytowane wielokrotnie i przypisywane Napoleonowi - bogu wojny powiedzenie mówi, że prowadząc wojnę potrzeba nie tylko broni i amunicji oraz świetnych dowódców, ale też żołnierskiego szczęścia. 20. Pułk Ułanów im. Króla Jana Sobieskiego to pułk, na którego przykładzie prawda ta sprawdziła się w sposób bardzo wyrazisty. W tym odcinku spotkamy rekonstruktorów, którzy kultywują tradycje, odtwarzają uzbrojenie i umundurowanie tej legendarnej formacji. 09:35 WIEDŹMIN - ODC. 5/13 OKRUCH LODU Serial fantastyczno - przygodowy, 45 min, Polska 2002 Reżyseria: Marek Brodzki Scenariusz: Michał Szczerbic Zdjęcia: Bogdan Stachurski Muzyka: Grzegorz Ciechowski Występują: Michał Żebrowski, Grażyna Wolszczak, Zbigniew Zamachowski, Bronisław Wrocławski, Tomasz Sapryk, Anna Dymna, Ewa Wiśniewska, Andrzej Chyra, Maciej Kozłowski, Michał Milowicz, Dorota Kamińska, Henryk Talar, Karolina Gruszka, Agnieszka Sitek, Maja Ostaszewska, Agata Buzek, Daniel Olbrychski Geralt z Yennefer zatrzymują się w mieście Aed Gynvael. Wiedźmin najmuje się do zabicia zeugla, potwora grasującego na miejskim śmietnisku. Yennefer zaś wiele czasu spędza z czarodziejem Istreddem, prowadzącym tajemnicze eksperymenty. Wśród uliczek Aed Gynvael Geralt natrafia na Jaskra, który informuje go o napiętej sytuacji w mieście. Ze słów poety wynika, że może tu wkrótce dojść do pogromu elfów. Na lokalnym dworze Geralt spotyka wiedźmina - renegata Dermota Marangę. Dochodzi między nimi do nieprzyjemnej wymiany zdań, która zakończyłaby się walką na śmierć i życie, gdyby nie interwencja starosty miasta. Niebawem Geralt dowiaduje się, że Istredda i Yennefer od bardzo dawna łączy uczucie. Teraz zaś czarodziej zaproponował jej małżeństwo. Yennefer jest rozdarta. Kocha i Geralta, i Istredda. Którego wybierze? 10:30 KARAIBSKA WYPRAWA JOANNY LUMLEY - ODC. 2 (JOANNA LUMLEY'S HIDDEN CARIBBEAN) Serial dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2020 Aktorka i prezenterka Joanna Lumley odkrywa dwa najbardziej intrygujące kraje na Karaibach, by podzielić się ich ukrytymi skarbami. Swoją przygodę rozpoczyna w kubańskiej stolicy Hawanie, a kończy w tętniącym życiem Haiti. Oba kraje z pewnością nie należą do najbogatszych, lecz są obfite pod wieloma innymi względami. Miasta pełne kolorowych ulic tętniących rytmem życia ustępują miejsca dziewiczym wybrzeżom, nieskazitelnym plażom, majestatycznym górom i bujnym lasom. Joanna Lumley testuje drinki, podawane w wydrążonym ananasie, podziwia występy tancerzy i muzyków, namorzyny oraz stado flamingów. Zwiedza aptekę w której czas zatrzymał się jakieś sto lat temu. Ze zrozumieniem odnosi się do objawów kultu Che Guevary i Fidela Castro. Haiti, najuboższe państwo na zachodniej półkuli, swoją rewolucję przeżyła już na przełomie XVIII i XIX wieku, a i potem nie omijały ją katastrofy. Widać skutki trzęsienia ziemi z 2012 roku. Brytyjka także tutaj szuka ludzi, mających nadzieję na lepszą przyszłość oraz niewykorzystanych w pełni atutów: czystych plaż, zatok idealnych dla surferów, zapierających dech w piersiach widoków, stylowych budynków. Obserwuje wypiek bezglutenowego chleba z manioku, płynie sfatygowaną żaglówką na wyspę, odkrytą niegdyś przez osławionego pirata Morgana, gdzie jest świadkiem obrzędów voodoo. Kibicuje artystom, próbującym znaleźć kupców na makabryczne rzeźby i malowidła. Robiąc zakupy w Santiago de Cuba, demonstruje, na czym polega różnica między sklepami państwowymi i prywatnymi. W Port - au - Prince załatwia kilku dzieciom ulicy pobyt w ośrodku opieki. 11:30 NARBO MARTIUS - CÓRKA RZYMU (NARBO MARTIUS, ROME’S DAUGHTER) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Marc Azema Lektor: Marek Ciuniel To pierwszy film dokumentalny o jednym z najważniejszych miast Imperium Rzymskiego, Narbonne we Francji, które po Rzymie było drugim co do wielkości starożytnym portem. Przez 25 lat archeolodzy dokonali szeregu niezwykłych odkryć, które ujawniają jego bogactwo: mola, monumentalny kanał, wraki statków, rzymskie domy i freski z epoki, Kapitol, willę cesarską. Dzięki trójwymiarowym rekonstrukcjom widzowie zostaną oprowadzeni po tej rzymskiej metropolii z II wieku naszej ery. 12:35 WIDOKI Z RAJU. KULTURA OGRODOWA W ŚWIECIE ISLAMU - ODC. 1 PERSJA. RAJSKI WYNALAZEK (A GLIMPSE OF PARADISE - GARDEN CULTURE IN THE ISLAMIC WORLD) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Veronika Hofer Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny - podróż po świecie islamu. Rozpoczyna się w ogrodach Imperium Perskiego, obejmuje zielone oazy na subkontynencie indyjskim, w Afryce Północnej i południowej Hiszpanii, a kończy refleksją o przyszłości w państwach Zatoki Perskiej. Ogrody są wehikułem do poznania i zrozumienia całego obszaru kulturowego w jego odrębności. Dokument skierowany jest do odbiorców zainteresowanych podróżami i kulturą, ale także dla tych, którzy chcą poznać rejony o coraz większym znaczeniu na świecie, ich historię i kulturę. Odcinek 1 - "Persja. Rajski wynalazek". Pustynia w Iranie. Płaskowyż, otoczony szczytami gór. Suchy i jałowy. A jednak przez tysiące lat dzięki kunsztownej technologii nawadniania stawiano tu opór pustyni i uprawiano ogrody, które zyskały międzynarodową sławę. Są one przykładem i wzorem kultury ogrodowej świata islamskiego. Chcielibyśmy prześledzić ich początki na pustyni i wyruszyć w podróż przez gorące stepy do tych rześkich zielonych oaz. Przemierzamy wschodnią część Wyżyny Irańskiej. Przez wiele godzin nie widać nic poza pustym stepem i gołymi formacjami skał. Każdy podróżny zaczyna bardzo szybko tęsknić za odrobiną cienia i zieleni. Naszym celem jest pustynne miasto Jazd. Podobno to właśnie w tym dość nieoczekiwanym miejscu znajduje się zupełnie niezwykły ogród. 13:40 DZIEJE CZŁOWIEKA UBRANEGO - BUTY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Autor: Dagmara Spolniak "Dzieje człowieka ubranego" to zrealizowana z humorem seria filmów o historii obyczajowości w Europie, opowiedzianej nietypowo, bo przez pryzmat ewolucji różnych części garderoby. Kolejny odcinek, "Buty" poświęcony jest przełomowym epizodom w historii okrycia stóp, od średniowiecznych ciżemek i drewnianych patynek, po wysokie obcasy, które narodziłysię jako praktyczny atrybut z myślą o męskiej nodze. 14:15 SAMI SWOI (CZARNO - BIAŁY) Komedia, 80 min, Polska, 1967 Reżyseria: Sylwester Chęciński Scenariusz: Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Stafan Matyjaszkiewicz Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Wacław Kowalski, Władysław Hańcza, Zdzisław Karczewski, Ilona Kuśmierska, Jerzy Janeczek, Aleksander Fogiel, Maria Zbyszewska, Halina Buyno, Witold Pyrkosz Film był bardzo ciepło przyjęty przez krytyków i publiczność. Do dziś uznawany jest za najzabawniejszą komedię w historii polskiego kina. Autor scenariusza, Andrzej Mularczyk, zaczerpnął pomysł na opowieść o repatriantach zza Buga ze wspomnień rodzinnych. Jak sam powiedział w jednym z wywiadów prasowych, pierwowzorem Kazimierza Pawlaka był stryj Jaśko, który osiedlił się na ziemiach odzyskanych. Wybrał wieś Tymowa ponoć tylko dlatego, że zobaczył pasące się na łące krowy swego sąsiada z Boryczówki, z którym był skłócony. W filmie znalazło się też wiele pomysłów nawiązujących do osobistych przeżyć Wacława Kowalskiego (odtwórca roli Pawlaka), który pochodził z Kresów Wschodnich. "Sami swoi" to opowieść o perypetiach dwóch zwaśnionych rodzin, przesiedleńców zza Buga. Jak niegdyś mieszkają obok siebie, bo jak sami twierdzą - po co szukać obcego wroga, kiedy swój jest pod ręką. Zajadłe spory sąsiadów, ciągnące się kilkadziesiąt lat, kończą się wreszcie dzięki Witii, synowi Pawlaka, i Jadźce, córce Kargula. 16:05 DZIEWCZYNY DO WZIĘCIA Komedia obyczajowa, 45 min, Polska, 1972 Reżyseria: Janusz Kondratiuk Scenariusz: Janusz Kondratiuk Zdjęcia: Wiesław Pyda Muzyka: Czesław Niemen Aktorzy: Jan Mateusz Nowakowski, Jan Stawarz, Ewa Szykulska, Ewa Pielarz, Regina Regulska, Zbigniew Buczkowski, Jadwiga Chojnacka, Jan Himilsbach, Iga Cembrzyńska, Stanisław Mikulski Dziewczyny są do wzięcia raz w tygodniu: w sobotę. Przyjeżdżają do stolicy z podwarszawskich miejscowości z nadzieją na rozrywkę, na przerwanie monotonii szarej egzystencji, na poznanie mężczyzny, może - w perspektywie - na trwały związek. Wyprawiają się po męża i po odrobinę wielkomiejskiego blichtru. Z takim zamiarem przybywają pewnej soboty do Warszawy trzy panny. Są nieładne i bezbarwne, tandetnie ubrane, ale bardzo starają się utwierdzić w swojej wyjątkowości i atrakcyjności. Trzymając się sztywno żelaznej zasady, że porządna dziewczyna "nie zawiera znajomości na ulicy", dają się poderwać dopiero w kawiarni, gdzie wpadają w oko dwóm młodzieńcom z miasta, równie niezdecydowanym i skrępowanym jak one. By dodać sobie odwagi i wypaść jak najlepiej w oczach dziewcząt, panowie przedstawiają się jako "Inżynier" i "Magister". Ale ich ubogi repertuar metod podrywania sprowadza się do fundowania wybrankom kolejnych porcji kremu, co przynosi dość opłakane skutki żołądkowe. Pójście do kina okazuje się już przedsięwzięciem za trudnym do zrealizowania, gdyż cała piątka nie może się zdecydować na konkretny tytuł i z góry zakłada, że nie starczy dla nich biletów. Gdy wydaje się, że z braku pomysłów przyjdzie zakończyć przed czasem tak dobrze rozpoczętą znajomość, honor męski ratuje znajomy kelner, "światowiec", właściciel mieszkania w stolicy, który zaprasza całe towarzystwo do siebie. Bohaterowie filmu Kondratiuka: nudni i rozpaczliwie przeciętni, nieporadnie szukają wzajemnego kontaktu, są żałośni w tworzeniu mitów z własnych, niezrealizowanych marzeń. Z uporem oszukują się, że wyjazd był opłacalny, a zawarte znajomości będą miały swój dalszy ciąg. Reżyser obserwuje ich wnikliwie, chłodno i beznamiętnie, bez cienia napastliwości, ale i bez sympatii, ze specyficznym sposobem narracji, ujęcia tematu, gorzko-ironicznym humorem. "Dziewczyny do wzięcia" przypominają wczesne filmy Milosza Formana ("Czarny Piotruś", "Miłość blondynki") i innych reżyserów czeskiej "nowej fali" końca lat 60. , szalenie trafne i wnikliwe w swej prostocie. 17:00 PLANETA SKARBÓW - ODC. 4 AMERYKA ŁACIŃSKA (PLANET OF TREASURES EP. 4 LATIN AMERICA) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Gero Von Boehm Serial dokumentalny (6 odcinków). Ludzie od dawna tworzyli listy niezwykłych wyczynów twórczych, od starożytnych siedmiu cudów świata po listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, która obecnie liczy 1121 skarbów. Prawie połowa z tych miejsc jest zagrożona przez klęski żywiołowe, wojny, urbanizację lub rozpad. W serii "Planeta skarbów" historyk sir Christopher Clark zabiera widzów w podróż dookoła świata, aby przybliżyć najbardziej niesamowite pomniki przyrody i przykłady kulturowego dziedzictwa ludzkości. Jego droga prowadzi od Wielkiej Piramidy w Gizie w Egipcie do Parku Narodowego Serengeti w Tanzanii, od Pałacu Wiatrów w Indiach do jordańskiej pustyni, od laguny w Wenecji do meksykańskiego miasta Teotihuacan i miasta Hue w Wietnamie, wraz z wieloma innymi imponującymi miejscami dziedzictwa kultury i pomnikami przyrody. Odc. 4 - "Ameryka Łacińska". Poznamy obiekty z listy dziedzictwa UNESCO. Oblicze tej ziemi to efekt pracy pradawnych kultur i europejskich konkwistadorów. Poznamy trudną historię Kuby oraz jej mieszkańców nietypowe podejście do życia. W Ekwadorze zbadamy spuściznę epoki kolonializmu. Następnie, półtora tysiąca kilometrów dalej, zajrzymy na Wyspy Galapagos. Odwiedzimy też zabytkową Hawanę, gdzie poznamy historię niewolnictwa. Najpierw Meksyk i starożytne światy Majów oraz Azteków. Tutaj, pośrodku dżungli, wyrastają ruiny Palenque Majów. Hiszpański podbój Ameryki Łacińskiej i Karaibów otwierał nowy rozdział. Miejscami wymierały całe populacje. Opresja i niewolnictwo były na porządku dziennym. Ruchy oporu i zrywy niepodległościowe pojawiały się co raz. Mimo to europejskie podboje dalej kształtowały tutejszą historię. 18:00 NIESPOTYKANIE SPOKOJNY CZŁOWIEK Komedia, 56 min, Polska 1975 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Janusz Kłosiński, Ryszarda Hanin, Małgorzata Potocka, Janina Sokołowska, Marek Frąckowiak, Jerzy Turek, Stanisław Tym, Ludwik Benoit, Hanna Bedryńska, Jerzy Krasuń i inni Twórczość Stanisława Barei (1929 - 87) dzieli się zwykle na dwa okresy. Pierwszy obejmuje lata sześćdziesiąte. Jego plonem są lekkie, przyjemne komedie sytuacyjne, zatrącające o bulwarową farsę i wodewil. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych beztroski "śmiech dla śmiechu" ustąpił miejsca "śmiechowi z podtekstami" - zjadliwej ironii i kpinie z peerelowskiej rzeczywistości, satyrze na narodowe przywary, posuniętej nierzadko aż do surrealizmu. Do tego drugiego nurtu należy "Niespotykanie spokojny człowiek" - niespełna godzinny film telewizyjny, powstały jakby "na uboczu" kinowych produkcji Barei. Tytułowym bohaterem jest Stanisław - rolnik, który po wojnie przywędrował z zabużańskiej wsi na ziemie odzyskane. Tu - podobnie jak Kargul i Pawlak, których notabene przypomina - założył gospodarstwo i teraz po latach przyszło mu desperacko walczyć o to, by jego syn Tadeusz nie wywędrował do miasta i przejął po nim schedę. A walka to trudna, gdyż młodzieniec zakochał się w robotnicy z fabryki włókienniczej i planuje ślub. Stanisław, człowiek złotego serca, ale i wielkiej porywczości (choć sam się do tego nie przyznaje) postanawia do tego nie dopuścić. W tym celu podejmuje działania, które wywołują mnóstwo tragikomicznych nieporozumień. 18:55 POŁOŻNA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Maria Stachurska Stanisława Leszczyńska w lutym 1943 roku za pomoc osadzonym w łódzkim getcie zostaje aresztowana przez gestapo i wraz z trójką dzieci zesłana do obozu Auschwitz - Birkenau. Tam przechodzi straszliwą próbę życiową. Zostaje akuszerką i w nieludzkich warunkach, na skraju wyczerpania, odbiera 3000 porodów, nie tracąc ani jednego dziecka. Jej nazwisko, jako jednej z czterech najwybitniejszych Polek ostatniego tysiąclecia, zostaje umieszczone na Kielichu Życia i Przemiany Narodu złożonym przez kobiety polskie na Jasnej Górze. Na czym polegał fenomen tej niezwykłej kobiety? W czym tkwiła jej siła? Dlaczego nawet w obliczu śmierci nigdy nie straciła wiary w sens tego, co robi? 19:50 KALENDARIUM POWSTANIA STYCZNIOWEGO 1863 - ODC. 52 Cykl dokumentalny, 5 min, Polska, 2023 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Celem cyklu Kalendarium powstania styczniowego 1863 jest przypomnienie współczesnym Polakom wydarzeń jakie miały miejsce 160 lat temu. Powstanie styczniowe było największym i najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym Polaków, jaki miał miejsce w okresie zaborów. Jego wybuch 22 stycznia 1863 r. wywołało ogłoszenie branki, czyli poboru do wojska rosyjskiego. Choć powstanie zakończyło się klęską, pamięć o nim trwała w narodzie do końca zaborów. Doświadczenie tajnego państwa z okresu powstania było wzorem dla państwa podziemnego z czasu okupacji niemieckiej i sowieckiej. Jego herb Orzeł Biały, Pogoń i św. Michał Archanioł przypominał niezrealizowaną ideę Rzeczpospolitej trojga narodów. Z doświadczenia powstania styczniowego czerpał Piłsudski, planując walkę o odzyskanie niepodległości. Powiedział m.in. Dla nas, żołnierzy wolnej Polski, powstańcy 1863 r. są i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski, walczącej o swą swobodę, pozostaną wzorem wielu cnót żołnierskich, które naśladować będziemy. Kalendarium powstania styczniowego 1863 będzie zawierać cotygodniowy przegląd wydarzeń na ziemiach polskich, ale także reakcji świata na wybuch powstania, biogramy postaci, przegląd prasy powstańczej i rosyjskiej. W każdym odcinku znakomici polscy historycy tj. Włodzimierz Suleja, Janusz Odziemkowski, Andrzej Nowak, Wojciech Karwat, Michał Kopczyński, Mariusz Wołos opowiedzą o jednym, najważniejszym wydarzeniu z danego tygodnia bądź przypomną ważną, a często zapomnianą postać z okresu powstania. Cykl będzie ilustrowany archiwaliami pochodzącymi z zasobów TVP oraz archiwów polskich i zagranicznych. 21:55 DEWAJTIS - ODC. 7 Serial kostiumowy, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Filip Zylber Zdjęcia: Piotr Śliskowski Aktorzy: Karol Dziuba, Michalina Olszańska U Czertwanów nadchodzi czas niedzielnej kolacji. Marwitz przyznaje się do zaniedbania interesów, a Witold ogłasza plan na swoją przyszłość, co wzbudza kontrowersje i zagęszcza atmosferę przy stole. W trakcie zaciekłej dyskusji rozgrywa się prawdziwa tragedia. Irena opuszcza Pałac, aby dołączyć do Czertwanów, ale znika niemal bez śladu. Na wieść o tym Marek rzuca pracę przy odbudowie domu i staje na czele poszukiwań. Przejęci mieszkańcy przeczesują teren, jednak bezskutecznie. Marek nie ma zamiaru się poddać, ale dociera do niego, jak wielki błąd popełnił odrzucając Irenę. Czy uda mu się odnaleźć swoją ukochaną? 01:00 EXCENTRYCY CZYLI PO SŁONECZNEJ STRONIE ULICY Film obyczajowy, 107 min, Polska, 2015 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Włodzimierz Kowalewski, Janusz Majewski Zdjęcia: Adam Bajerski Muzyka: Wojciech Karolak Aktorzy: Maciej Stuhr, Sonia Bohosiewicz, Natalia Rybicka, Anna Dymna, Wojciech Pszoniak, Marian Dziędziel, Wiktor Zborowski, Adam Ferency, Jerzy Szejbal, Władysław Kowalski Bardzo dobrze przyjęty film o marzeniach i tęsknotach młodych ludzi zafascynowanych kulturą Zachodu, z przewijającymi się wątkami romansowym i szpiegowskim, wzbogacony fantastyczną muzyką i świetnymi piosenkami oraz znakomitą obsadą. Aktorstwo jest właśnie jedną z najmocniejszych stron "Excentryków" - jak pisał jeden z krytyków. Wyreżyserował film Janusz Majewski, twórca pamiętnych "Zaklętych rewirów", które przeszły do historii polskiego kina. W 2015 roku za swoje dzieło reżyser otrzymał Srebrne Lwy 40. Festiwalu Filmowego w Gdyni, a za drugoplanową rolę męską nagroda przypadła Wojciechowi Pszoniakowi. Akcja "Excentryków..." została ulokowana w Polsce końca lat 50. , w czasach Gomułki, kiedy to w 1956 roku nastąpiła pewna odwilż w naszym kraju. Dało się to odczuć także w muzyce rozrywkowej, która do tej pory właściwie była całkowicie zakazana przez władze. Wtedy nie zdołano już zatrzymać narastającej jazzowej fali i inwazji rock&rolla, jako muzyki wolności. Podtytuł "Excentryków..." On The Sunny Side of The Street (Po słonecznej stronie ulicy) nawiązuje zresztą do słynnego standardu jazzowego wykonywanego m.in. przez wielkiego Louisa Armstronga. To właśnie w tym czasie do kraju wraca z Anglii po wojennej emigracji Fabian, grający na puzonie muzyk jazzowy i świetny tancerz. Wraz z grupą podobnych sobie ekscentryków Fabian zakłada swingowy big-band, który w łaknącej takiej muzyki Polsce, z miejsca odnosi ogromny sukces. Już po pierwszym występie big-band Fabiana zdobywa całe rzesze wielbicieli. W orkiestrze solistką zostaje intrygująca Modesta. On i ona tworzą idealną parę nie tylko w życiu prywatnym, bo jako świetny duet sprawdzają się także na scenie - okrzyknięci "królem i królową swingu". Są wolni i kolorowi, wyróżniają się na tle szarej polskiej rzeczywistości. Pewnego dnia sielankowy nastrój pęka jak mydlana bańka. Modesta nagle znika bez śladu.