TVP Nauka Piątek, 29.12.2023 05:55 RAPORT NAUKOWY - 64 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 06:25 NOC PERSEIDÓW 2023 - SKRÓT 50 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Szaj, Anna Kwiatkowska Prowadzący: Marta Kielczyk, Robert Szaj, Anna Kwiatkowska TVP Nauka zaprasza do śledzenia nocy spadających gwiazd z pięknego, rozgwieżdżonego nieba Mikołaja Kopernika w obserwatorium astronomicznym w Truszczynach. Robert Szaj, dyrektor TVP Nauka, oraz Anna Kwiatkowska wraz z ekspertami objaśnią widzom pasjonujące zjawiska, które zaobserwować można w sierpniową noc na niebie. Prof. Mariusz Figurski, specjalnie dla widzów TVP Nauka, przygotuje numeryczną prognozę pogody, dzięki której na mapie Polski łatwo będzie odnaleźć miejsca, w których panują najdogodniejsze warunki do obserwacji Perseidów. Prof. Andrzej Niedzielski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, odkrywca planet poza Układem Słonecznym, przybliży widzom nierozwikłane zagadki odległych planet krążących wokół innych gwiazd i pasjonujące wyzwania czekające na naukowców badających Kosmos. Gościem w Truszczynach będzie także Magdalena Pilska-Piotrowska z Obserwatorium Astronomicznego w Olsztynie, która pokaże meteoryty, które dotarły na Ziemię z różnych części naszego Układu Słonecznego. O najnowszych odkryciach naukowych, które są m.in. wynikiem pracy najnowszego kosmicznego teleskopu, opowie dr hab. Maciej Mikołajewski. Michał Juszczakiewicz, znawca życia Mikołaja Kopernika, zaprezentuje nieznane powszechnie fakty z życia astronoma. 07:35 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (ODC. 2) ALE JAZDA! ALE MEKSYK! Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Andrzej Horubała Scenariusz: Wojciech Cejrowski, Andrzej Horubała Zdjęcia: Piotr Gorzkowicz Kolejny odcinek cyklu dotyczy miasta Meksyk. Jak to miasto moloch rozwiązało problem komunikacji? Jak bezpiecznie, ale i ciekawie przemierzać kilkudziesięciokilometrowe odległości dzielące poszczególne dzielnice? Wojciech Cejrowski, nie kryjąc podziwu wobec Mexico, przedstawia widzom tajniki jazdy tamtejszymi taksówkami, nie zawsze bezpiecznymi i legalnymi. Próbuje też jazdy autobusami, tłumaczy zasady ruchu drogowego w mieście, opowiada o przywodzących na myśl prawo dżungli zasadach pierwszeństwa przejazdu. Omawia również fenomen meksykańskiego metra - niezwykle sprawnego, dobrze rozbudowanego, a jednocześnie po latynosku barwnego i pełnego atrakcji. 08:05 OPERACJA ZDROWIE - COVID CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Piotr Poraj - Poleski W dzisiejszym odcinku: rak płuca to najczęściej diagnozowany nowotwór na świecie wśród mężczyzn i najczęstsza przyczyna zgonów. Jakie objawy powinny nam sugerować, że coś niedobrego dzieje się w naszych płucach? Jak wygląda obecnie droga pacjenta ze stwierdzonym nowotworem płuca? Jak diagnozować się i leczyć w dobie epidemii? Płuca to przecież organ najbardziej narażony na bezpośredni kontakt z wirusem Sars-Cov-2. Czy dotychczasowe procedury są obowiązujące i wystarczające? Jak dostać się do onkologa? Czy palenie powoduje raka płuc? 08:35 ASTRONARIUM - (2) - "SATELITY BRITE" Magazyn, 23 min, Polska, 2015 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Cykl popularnonaukowy prezentujący dorobek polskich instytucji badawczych, zwłaszcza w dziedzinie astronomii. Ekipa Bogumiła Radajewskiego odwiedza miejsca, w których każdy może się przekonać, co kryje przestrzeń kosmiczna. Sekrety wszechświata jeszcze nigdy nie były tak blisko. Opowiadają o nim nie tylko naukowcy, ale także pasjonaci astronomii. Odcinek pt. "Satelity Brite". Pierwsze polskie satelity naukowe: Lem i Heweliusz. Jak je skonstruowano? Jakie jest ich zadanie i co będą badać? Opowiedzą o tym twórcy satelitów BRITE i naukowcy wykorzystujący je do badań kosmosu. 09:05 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - ŚMIERĆ GWIAZDY (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet - w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki Wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 09:40 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - GRANICE WSZECHŚWIATA (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet - w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki Wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 10:05 ROK MIKOŁAJA KOPERNIKA W TVP NAUKA CZ. 2 60 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Szaj Prowadzący: Robert Szaj, Marta Kielczyk Zakończenie lata z TVP Nauka. Zaproszeni eksperci opowiedzą o metodach, jakie Mikołaj Kopernik stosował do wyznaczenia dokładnej daty równonocy. Odwiedzimy zamek w Olsztynie, w którym zachowały się służące do tego tablice Mikołaja Kopernika. Podsumujemy także wydarzenia związane z obchodami Roku Mikołaja Kopernika i porozmawiamy o powstałej z tej okazji Akademii Kopernikańskiej. W związku ze zbliżającą się rocznicą powstania TVP Nauka przypomnimy najważniejsze wydarzenia, które relacjonowaliśmy na antenie. 11:10 RAPORT NAUKOWY - 64 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 11:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /126/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Dzisiaj - Psia Ekipa! To grupa ludzi, która postanowiła coś dać od siebie tym, którzy mają gorszy świat. Prowadzą domy tymczasowe i dają schronienie skrzywdzonym zwierzętom zwane Psią Hau - pą. I właśnie tam czekają spragnione miłości psiaki. Jednego z nich, Pędzla, poznacie bliżej w naszym kąciku adopcyjnym. Mamy jeszcze jednego bohatera. Przedstawiamy historię konia Szakala. Kiedy okazało się, że cierpi na poważne schorzenie okulistyczne, potrzebna była interwencja lekarzy. Dowiecie się o jego chorobie, zobaczycie, jak wyglądała operacja i jaki przyniosła efekt. 12:15 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (ODC. 2) ALE JAZDA! ALE MEKSYK! Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Andrzej Horubała Scenariusz: Wojciech Cejrowski, Andrzej Horubała Zdjęcia: Piotr Gorzkowicz Kolejny odcinek cyklu dotyczy miasta Meksyk. Jak to miasto moloch rozwiązało problem komunikacji? Jak bezpiecznie, ale i ciekawie przemierzać kilkudziesięciokilometrowe odległości dzielące poszczególne dzielnice? Wojciech Cejrowski, nie kryjąc podziwu wobec Mexico, przedstawia widzom tajniki jazdy tamtejszymi taksówkami, nie zawsze bezpiecznymi i legalnymi. Próbuje też jazdy autobusami, tłumaczy zasady ruchu drogowego w mieście, opowiada o przywodzących na myśl prawo dżungli zasadach pierwszeństwa przejazdu. Omawia również fenomen meksykańskiego metra - niezwykle sprawnego, dobrze rozbudowanego, a jednocześnie po latynosku barwnego i pełnego atrakcji. 13:20 OPERACJA ZDROWIE - CHOROBY SERCA I KARDIOCHIRURGIA Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Piotr Poraj - Poleski Autorzy programu prezentują informacje dotyczące objawów, diagnostyki i leczenia wielu groźnych chorób. Prezentowane są najnowocześniejsze terapie światowe dostępne w Polsce. Duży nacisk autorzy kładą również na profilaktykę. W Polsce co 9 minut ktoś umiera na serce. Na choroby serca i układu krążenia choruje ponad milion osób. Jakie to choroby? Jak wygląda leczenie kardiochirurgiczne, które przecież nie może być odkładane? Czy operacje, te zaplanowane i te ratujące życie, w dobie epidemii SARS-COV-2 odbywają się w szpitalach wysokospecjalistycznych normalnie? Co to jest ECMO? I jak wygląda intensywna terapia w kardiologii? Co to jest Heart Team? Jak operację wszczepienia bypassów przeprowadza się za pomocą robota chirurgicznego? 14:00 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - ŚMIERĆ GWIAZDY (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet - w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki Wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 14:30 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - GRANICE WSZECHŚWIATA (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet - w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki Wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 15:00 WIELKIE WYNALAZKI - /34/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 15:55 PODRÓŻE KOSMICZNE - DROGA MLECZNA (COSMIC JOURNEYS) Serial dokumentalny, 2 min, USA, 2017 Złożone z kilkunastu filmów krótkometrażowych "Podróże kosmiczne" zabierają widza na wycieczkę po kosmicznych przestworzach, ukazując niezwykłe widoki oraz fascynujące osobliwości naszego wszechświata. Przekazy z krążących wokół Ziemi satelitów, zdjęcia wykonane przez załogi stacji kosmicznych, obrazy sąsiednich planet to dla widza tej serii spotkanie twarzą w twarz z efektami najnowocześniejszych badań międzygwiezdnych i wiedzą naukową na ich temat. Odcinek ukazuje wędrującą po niebie nad naszymi głowami Drogę Mleczną oraz technologie wykorzystywane na Ziemi do wysyłania w przestrzeń kosmiczną wiadomości. 16:00 ROK MIKOŁAJA KOPERNIKA W TVP NAUKA CZ. 2 60 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Szaj Prowadzący: Robert Szaj, Marta Kielczyk Zakończenie lata z TVP Nauka. Zaproszeni eksperci opowiedzą o metodach, jakie Mikołaj Kopernik stosował do wyznaczenia dokładnej daty równonocy. Odwiedzimy zamek w Olsztynie, w którym zachowały się służące do tego tablice Mikołaja Kopernika. Podsumujemy także wydarzenia związane z obchodami Roku Mikołaja Kopernika i porozmawiamy o powstałej z tej okazji Akademii Kopernikańskiej. W związku ze zbliżającą się rocznicą powstania TVP Nauka przypomnimy najważniejsze wydarzenia, które relacjonowaliśmy na antenie. 17:05 JAK ŻYJE LAS... - DRZEWO W CYKLU ŻYCIA Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik W tym odcinku programu opowiemy, na czym polega hodowla drzew i produkcja drewna. Od tysięcy lat człowiek korzysta z dóbr przyrody. Wszyscy ci, którzy doceniają jej rolę, wiedzą, że to jednak wzajemna zależność. Dlatego tak istotną kwestią jest rozsądne wykorzystywanie jej darów. Nikogo nie bulwersują obrazy ścinanego zboża, za naturalne uznajemy pielęgnację sadów w postaci różnego rodzaju przycinek czy wycinki drzew owocowych. Koszenie trawy czy opieka nad trawnikami jest powszechną praktyką. Wiemy, że te wszystkie naturalne czynności to element pielęgnowania dobrostanu przyrody, tak byśmy mogli nieustannie korzystać z jej owoców, z tego co rodzi natura, ale aby móc to robić, musimy o nią dbać i dlatego podejmujemy określone działania związane z wycinaniem, przycinaniem czy pielęgnacją. Sytuacja ulega diametralnie zmianie, kiedy widzimy ścinane drzewo. Obrazki, gdy tych drzew ścinanych jest już kilkanaście, wywołują gorące dyskusje, w których górują emocje. Jednocześnie w większości naszych domów znajdują się przedmioty z drewna. Nie chcemy rezygnować z tego rodzaju dobra, aby jednak możliwym było korzystanie z tego naturalnego surowca, potrzebne jest w pełni zaplanowane i konsekwentnie realizowane działanie, tak by ta naturalna fabryka jeszcze przez pokolenia dostarczała nam jednego z najbardziej doskonałych wytworów natury - drewna. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 17:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /128/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Dzisiaj przedstawiamy dwie współpracujące ze sobą fundacje, które warto zapamiętać: Dziki Sierociniec i Specjalistyczną Jednostkę Ratownictwa Weterynaryjnego. Ta współpraca przynosi wspaniałe rezultaty. Ostatnio w Dzikim Sierocińcu znalazło też tymczasowe schronienie wiele zwierząt z ogarniętej wojną Ukrainy. Celem istnienia Przytuliska dla Bezdomnych Zwierząt w Głownie jest pomoc zwierzętom, które są porzucane. Obecnie oczywiście przyjmowane są tam również zwierzęta z Ukrainy. Nasz dzisiejszy kącik adopcyjny jest nimi wypełniony. Są to zarówno szczenięta jak i dorosłe psy. One bardzo chciałyby otworzyć Wasze serca. Szczególnie Nero i Nora, para której nie można rozdzielić. Są ze sobą całe, długie życie. 18:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - ODC. 3 MEXICO - MIASTO Z PRZESZŁOŚCIĄ Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2007 Reżyseria: Andrzej Horubała Scenariusz: Wojciech Cejrowski, Andrzej Horubała Zdjęcia: Piotr Gorzkowicz Odcinek poświęcony historii miasta Mexico. Wojciech Cejrowski wśród piramid, azteckich rzeźb oraz pomników opowiada o legendach i faktach związanych z powstaniem jednego z największych miast świata. Z humorem kwestionuje autentyzm niektórych zabytków, barwnie przedstawia kulturę Azteków. Zaprasza też widzów na przejażdżkę po kanałach, które pozostały po wielkim jeziorze. 19:35 ASTRONARIUM - (2) - "SATELITY BRITE" Magazyn, 23 min, Polska, 2015 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Cykl popularnonaukowy prezentujący dorobek polskich instytucji badawczych, zwłaszcza w dziedzinie astronomii. Ekipa Bogumiła Radajewskiego odwiedza miejsca, w których każdy może się przekonać, co kryje przestrzeń kosmiczna. Sekrety wszechświata jeszcze nigdy nie były tak blisko. Opowiadają o nim nie tylko naukowcy, ale także pasjonaci astronomii. Odcinek pt. "Satelity Brite". Pierwsze polskie satelity naukowe: Lem i Heweliusz. Jak je skonstruowano? Jakie jest ich zadanie i co będą badać? Opowiedzą o tym twórcy satelitów BRITE i naukowcy wykorzystujący je do badań kosmosu. 20:00 DOMY ZWIERZĄT: INŻYNIEROWIE I BUDOWNICZOWIE - DOMY ZWIERZĄT. URODZENI INŻYNIEROWIE. MIASTA ZWIERZĄT (ANIMAL HOMES NATURAL BORN ENGINEERS. ANIMAL CITIES) Cykl dokumentalny, 49 min, Austria, 2015 Reżyseria: Ann Johnson Prum Wiele zwierząt potrzebuje domu tylko dla swojej rodziny. Inne wolą żyć w grupie. Na jednym drzewie może powstać mała osada. Wówczas daje o sobie znać zarówno rywalizacja, jak i zdolność do współpracy. Powstają złożone społeczności, tworzące olbrzymie, naturalne metropolie. Maskonur zwyczajny. Ujmujący niewielki ptak o krótkich skrzydłach i masywnym kolorowym dziobie. Wykopuje pod ziemią głęboką norę, by tam umieścić gniazdo i wychowywać młode. Nie jest jednak samotnikiem. Maskonury gniazdują obok siebie, w grupach liczących dziesiątki tysięcy osobników. Autorzy filmu próbują przeniknąć do jednej z takich ptasich metropolii na Hebrydach u północno-zachodnich wybrzeży Szkocji. Jednak wiele gatunków musi stawić czoło wyzwaniom, którym sprostać można tylko w grupie. Świstaki żyją w małych koloniach. Jedną, ukrytą wśród skał norę, zamieszkuje kilka rodzin. Opuszczając schronienie, sporo ryzykują. Dlatego stosują system wczesnego ostrzegania. W ten sposób chronią całą społeczność. Antylopy gnu całe życie spędzają w ruchu, szukając zielonych pastwisk. Ich domem jest stado. Nie potrzebują lepszego schronienia. Młode stają na nogi w kilka chwil po narodzinach, a już po paru dniach mogą nadążyć za stadem. To ich najlepszy środek obronny przed drapieżnikami. Pszczoły wspólnie budują plaster, w którym odkładają zapasy na gorsze dni. Razem stanowią potężną siłę obronną przeciw każdemu, kto spróbowałby wykraść ich miód. Tym i wielu innym zwierzętom wspólny dom zapewnia najlepszą strategię przetrwania. 21:05 WYNALAZKI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - SMARTFON. ODC. 6/6 (REVOLUTIONS: THE IDEAS THAT CHANGED THE WORLD) 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Sean Smith Samochód. Samolot. Smartfon. Rakieta. Robot. Teleskop. Uznajemy te urządzenia za coś oczywistego, ale każde z nich jest szczytem ludzkich osiągnięć, a jego historia sięga daleko w przeszłość. Powstawały latami, często w wyniku zaskakujących przypadków albo dzięki wielkim, przełomowym odkryciom, a nawet cudom. Kosztowały lata walki i poświęcenia zdeterminowanych jednostek. Każdy z nich zrodził się, aby zaspokoić podstawowe ludzkie potrzeby i zrealizować odwieczne marzenia człowieka: potrzebę komunikacji, pragnienie odnalezienia naszego miejsca we wszechświecie czy potrzeby odkrywania i podróżowania. Ta seria to podróż przez historię człowieka, opowiedziana z perspektywy tych sześciu technologicznych cudów. Ujawnia, jak nauka, wynalazczość, często przypadek rozwijały się i uzupełniały, w wyniku czego zmieniły świat na zawsze, ale i ukształtowały współczesnego człowieka. Bohaterem ostatniego odcinka serii jest smartfon. 22:10 JIMA AL - KHALILI PRZEWODNIK PO ŻYCIU, WSZECHŚWIECIE I CAŁEJ RESZCIE/2/ (JIM AL - KHALILI`S GUIDE TO LIFE, THE UNIVERSE AND EVERYTHING) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Znany fizyk i profesor, Jim Al - Khalili, zabiera widzów w podróż przez dziwny i cudowny mikroskopijny świat mechaniki kwantowej, badając, w jaki sposób stoi ona za całą strukturą wszechświata i podstawowymi procesami życia. To jest przewodnik ku odpowiedzi na jedną z największych zagadek: jak się tu dostaliśmy? 23:05 JAK ŻYJE LAS... - DRZEWO W CYKLU ŻYCIA Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik W tym odcinku programu opowiemy, na czym polega hodowla drzew i produkcja drewna. Od tysięcy lat człowiek korzysta z dóbr przyrody. Wszyscy ci, którzy doceniają jej rolę, wiedzą, że to jednak wzajemna zależność. Dlatego tak istotną kwestią jest rozsądne wykorzystywanie jej darów. Nikogo nie bulwersują obrazy ścinanego zboża, za naturalne uznajemy pielęgnację sadów w postaci różnego rodzaju przycinek czy wycinki drzew owocowych. Koszenie trawy czy opieka nad trawnikami jest powszechną praktyką. Wiemy, że te wszystkie naturalne czynności to element pielęgnowania dobrostanu przyrody, tak byśmy mogli nieustannie korzystać z jej owoców, z tego co rodzi natura, ale aby móc to robić, musimy o nią dbać i dlatego podejmujemy określone działania związane z wycinaniem, przycinaniem czy pielęgnacją. Sytuacja ulega diametralnie zmianie, kiedy widzimy ścinane drzewo. Obrazki, gdy tych drzew ścinanych jest już kilkanaście, wywołują gorące dyskusje, w których górują emocje. Jednocześnie w większości naszych domów znajdują się przedmioty z drewna. Nie chcemy rezygnować z tego rodzaju dobra, aby jednak możliwym było korzystanie z tego naturalnego surowca, potrzebne jest w pełni zaplanowane i konsekwentnie realizowane działanie, tak by ta naturalna fabryka jeszcze przez pokolenia dostarczała nam jednego z najbardziej doskonałych wytworów natury - drewna. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 23:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /129/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Nasza kolejna już wizyta w poznańskim ogrodzie zoologicznym przepełniona jest radością i smutkiem. Z Ukrainy wcześniej przyjechało tu już wiele zwierząt zarówno domowych, jak i dzikich. Właśnie dołączyły do nich kolejne, cudem ocalone z wojennego piekła. U znanej nam pani Lidii, behawiorystki i trenerki pozytywnego jeździectwa, poznajemy dwie klacze - Talentinę i Gucci. Umiejętności i właściwe reakcje konia, wychwycone podczas treningu medycznego, zagwarantują w przyszłości komfort leczenia zarówno pacjentkom, jak i opiekunom. 00:10 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - ODC. 3 MEXICO - MIASTO Z PRZESZŁOŚCIĄ Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2007 Reżyseria: Andrzej Horubała Scenariusz: Wojciech Cejrowski, Andrzej Horubała Zdjęcia: Piotr Gorzkowicz Odcinek poświęcony historii miasta Mexico. Wojciech Cejrowski wśród piramid, azteckich rzeźb oraz pomników opowiada o legendach i faktach związanych z powstaniem jednego z największych miast świata. Z humorem kwestionuje autentyzm niektórych zabytków, barwnie przedstawia kulturę Azteków. Zaprasza też widzów na przejażdżkę po kanałach, które pozostały po wielkim jeziorze. 00:45 CZY WIESZ, ŻE? - /248/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:45 ASTRONARIUM - (2) - "SATELITY BRITE" Magazyn, 23 min, Polska, 2015 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Cykl popularnonaukowy prezentujący dorobek polskich instytucji badawczych, zwłaszcza w dziedzinie astronomii. Ekipa Bogumiła Radajewskiego odwiedza miejsca, w których każdy może się przekonać, co kryje przestrzeń kosmiczna. Sekrety wszechświata jeszcze nigdy nie były tak blisko. Opowiadają o nim nie tylko naukowcy, ale także pasjonaci astronomii. Odcinek pt. "Satelity Brite". Pierwsze polskie satelity naukowe: Lem i Heweliusz. Jak je skonstruowano? Jakie jest ich zadanie i co będą badać? Opowiedzą o tym twórcy satelitów BRITE i naukowcy wykorzystujący je do badań kosmosu. 02:15 ROK MIKOŁAJA KOPERNIKA W TVP NAUKA CZ. 2 60 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Szaj Prowadzący: Robert Szaj, Marta Kielczyk Zakończenie lata z TVP Nauka. Zaproszeni eksperci opowiedzą o metodach, jakie Mikołaj Kopernik stosował do wyznaczenia dokładnej daty równonocy. Odwiedzimy zamek w Olsztynie, w którym zachowały się służące do tego tablice Mikołaja Kopernika. Podsumujemy także wydarzenia związane z obchodami Roku Mikołaja Kopernika i porozmawiamy o powstałej z tej okazji Akademii Kopernikańskiej. W związku ze zbliżającą się rocznicą powstania TVP Nauka przypomnimy najważniejsze wydarzenia, które relacjonowaliśmy na antenie.