TVP Dokument Wtorek, 02.01.2024 Zmiany z dnia 12.12.2023 w stosunku do raportu z dnia 04.12.2023 (dodano pozycję programową) 13:30 RZECZ POLSKA - BANKNOT 50 ZŁ Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Zdjęcia: Nicolas Villegas, Piotr Pawlus Muzyka: Adam Walicki, Bartosz Kruczyński Gdy w sklepie wyciągamy z portfela pieniądze, rzadko mamy okazję przyjrzeć im się dokładnie, przeanalizować ich symbolikę, zastanowić się nad użytymi środkami wyrazu. Dlatego w tym odcinku zastanowimy się nad tym polskim projektem, który jest produkowany w ogromnej skali - nad banknotem. Banknoty Narodowego Banku Polskiego weszły do obiegu w 1994 roku - w wyniku denominacji. Ich autorem jest zmarły w 2019 roku Andrzej Heidrich, grafik, autor książkowych ilustracji czy właśnie projektant banknotów i znaczków pocztowych. To z jego autorskiej serii Wielcy Polacy pochodzi banknot pięćdziesięciozłotowy. Jest na nim uwieczniony król Kazimierz Wielki (inspiracją do tego wizerunku była rycina Jana Matejki), a całość została zaprojektowana w kolorystyce granatowo - niebieskiej. Na awersie banknotu znajdziemy również ornament gotycki oraz charakterystyczne "K" będące monogramem królewskim z drzwi katedry na Wawelu. Z kolei na rewersie znajdziemy orła z pieczęci majestatycznej Kazimierza Wielkiego, insygnia królewskie (jabłko i berło) oraz panoramę Krakowa i Kazimierza. W odcinku wyjaśnimy, skąd pochodzą wymienione symbole i jakie jest znaczenie. Za pomocą specjalnych świateł zaprezentujemy zabezpieczenie, jakie posiada każdy banknot. Zastanowimy się nad fenomenem numizmatyki oraz postaramy się pokazać proces produkcyjny pieniądza. We współpracy z Centrum Pieniądza NBP prześledzimy kolejne kroki w projektowaniu pieniędzy oraz postaramy się zdefiniować, na czym polega dobry projekt banknotu. (dodano pozycję programową) 17:55 TIK TOK Film dokumentalny, 42 min, Australia, 2021 Sekrety aplikacji, która szturmem podbiła światowe media społecznościowe. Tik Tok zdefiniował całe pokolenie zwłaszcza w czasach pandemii covid. Nadzwyczaj popularna platforma, ponad miliard użytkowników przegląda jej niekończące się kanały i dzięki niej zwykli ludzie stają się nocnymi gwiazdami internetu. Ale jest też inna strona najpopularniejszej aplikacji na świecie: od rasistowskich kanałów, które usuwają osoby kolorowe, po filmy promujące zaburzenia odżywiania, pod zabawną powierzchnią platformy kryją się problematyczne treści. Tymczasem czy wiele technik używanych przez TikTok, w tym rozpoznawanie twarzy, stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa danych? Być może nadszedł czas, aby spojrzeć dalej, niż na filmy o tańcu i poznać, co dzieje się za zabawną fasadą. (usunięto pozycję programową) 18:15 KINEMATOGRAF - NARODZINY NOWEJ SZTUKI (dodano pozycję programową) 21:10 CHINY PRZEJMUJĄ ŚWIAT (CHINA'S WORLD TAKEOVER / OPA SUR LE MONDE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Walid Berrissoul Pekin, 1 października 2019 - go roku. Największa defilada wojskowa w historii Chin. Pokaz siły i starannie wyreżyserowane widowisko. Reżim komunistyczny, w duchu najlepszych radzieckich tradycji, świętuje z okazji 70 - lecia ChRL. Pekin rozciąga swe macki na cały świat. Dzięki ogromnym inwestycjom ten kraj chce się stać wiodącym supermocarstwem na świecie, wyprzedzając Europę, a nawet Stany Zjednoczone. W Chinach dwie aplikacje pozwalają na zakupy, opłatę rachunków, wynajęcie samochodu albo rezerwację podróży. WeChat firmy Tencent oraz Alipay, filia firmy Alibaba. Pod życzliwym kierownictwem dwóch cyfrowych gigantów stworzonych w Chinach, wszystko wydaje się niezwykle łatwo dostępne. Punktualność, dziesięciogodzinny dzień pracy sześć dni w tygodniu za 70 euro miesięcznie. Amerykański klient, chiński producent, etiopski pracownik. Dzięki Chinom Etiopia odzyskała dostęp do morza. Zbudowano nową stację i uruchomiono linię kolejową, łączącą Addis Abebę z portem Dżibuti nad Morzem Czerwonym. Kontrola półtora miliarda obywateli, a przede wszystkim dominująca globalna technika - w ciągu dziesięciu lat. Pekin dokonuje ogromnych inwestycji w sztuczną inteligencję. W Szanghaju dziesiątki firm takich stoją na pierwszej linii w globalnej batalii. Władze Hong Kongu, zbliżone do Pekinu, pozostają nieugięte, protestujący zaś radykalizują się coraz bardziej. W 2047 - mym roku Chiny przejmą całkowitą kontrolę nad Hong Kongiem. W obliczu zagrażającego imperium i niepewnego porządku świata, mieszkańcy Hong Kongu apelują do Zachodu o pomoc. Trzydzieści lat po upadku Muru Berlińskiego Zachód stawiał na upadek komunizmu w Chinach. Czy historia się odwróciła? (usunięto pozycję programową) 21:40 FIORDY PEŁNE PLASTIKU (dodano pozycję programową) 22:15 CRISPR: REWOLUCJA W INŻYNIERII GENETYCZNEJ (THE CRISPR REVOLUTION - GENOME EDITING) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Claudia Ruby CRISPR to nowe narzędzie w laboratorium obróbki kodu genetycznego, które pozwala naukowcom z dużą precyzją zmieniać materiał genetyczny wszystkich żywych organizmów. Naukowcy opracowują terapie na choroby uważane do tej pory za nieuleczalne; powstają rośliny o nowych cechach. Jak daleko powinna iść medycyna lub rolnictwo? Film szuka odpowiedzi krytycznie i analizuje różne opinie. Naukowcy, etycy i krytycy są zgodni co do jednego: społeczeństwo musi pilnie przedyskutować możliwości i granice tego nowego wymiaru inżynierii genetycznej, ponieważ CRISPR może wpływać na całe nasze życie. (usunięto pozycję programową) 22:50 KLĄTWA GÓRY. ŚLADAMI PIERWSZYCH ZDOBYWCÓW