TVP Dokument Sobota, 06.01.2024 05:30 PRZYRODNIK NA TROPIE - /6/ - RYŚ Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Program przyrodniczy, w którym prowadzący Łukasz Bożycki porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i swoje spostrzeżenia oprawia lekkim i przystępnym komentarzem. Projekt znakomicie propaguje wiedzę o polskiej przyrodzie, uzupełniając ją o zupełnie nieznane, zaskakujące często wątki relacji między zwierzętami. Bohater tego odcinka prowadzi samotny tryb życia, chroniąc swoje terytorium przed intruzami. A ma co chronić, bo jego terytorium może obejmować aż 350 km kwadratowych lasów. Co oznacza, że na obszarze Warszawy mogłyby żyć jedynie dwa osobniki. Tymczasem w Warszawie żyje około 1, 7 miliona ludzi. Dobrze, że potrafimy żyć w takiej zgodzie, bo gdybyśmy byli bohaterem tego odcinka i bronili uparcie swojego terytorium, to na obszarze całej Polski żyłoby mniej niż 900 osób. 06:00 WETERYNARZE Z SERCEM - /125/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Ten odcinek dedykujemy szczególnie kociarzom. Poznacie pensjonariuszy KOTełkowej Drużyny z Bielska - Białej, dzikie koty w Szczyrku i mieszkańców kociarni Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt Reksio. Usłyszycie również kilka cennych rad związanych z adopcją kotów ze schroniska. Zobaczycie też, znaną nam już, Panią Lidię, behawiorystkę i trenerkę pozytywnego jeździectwa. Po pierwszym spotkaniu określiliśmy ją zaklinaczką koni, które reagują na jej gesty i emocje jak na czarodziejską różdżkę. Pokaże nam, jak zamienić strach konia w ciekawość. W naszym kąciku adopcyjnym nie zabraknie też psa - Atosa uratowanego przez Psią Ekipę. 06:30 PANDA. POWRÓT W DZIKIE OSTĘPY (PANDA GOES WILD) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2022 Reżyseria: Jacky Poon, Yuanqi Wu Film dokumentalny o pandach, które były hodowane od pokoleń w niewoli. Centrum Wolong Panda w Chinach hoduje pandy wielkie. Większość dorasta tam razem, by stać się supergwiazdami i ambasadorami Chin na całym świecie. Ten film opowiada historię pewnej pandy od narodzin do wypuszczenia jej na wolność, przez trzy lata. Pozwoli to na zrozumienie dzikiego świata, z którym przyjdzie się zmierzyć temu zwierzęciu. Dzika panda wielka - to rzadki widok - aż do teraz. Życie malucha, który nigdy nie posmakował wolności... ma się właśnie zmienić. By go do tego przygotować, przez 3 lata prowadzono ekspedycje badawcze. 6 pasm górskich pokrytych 3 - metrowymi bambusami - jest niemal nie do przebycia. Pandy wielkie są niedźwiedziami, kuzynami grizzly, niedźwiedzi czarnego i polarnego. Pandy nie zapadają w sen zimowy - nawet gdy temperatura spada 20 stopni poniżej zera. Muszą cały czas się żywić. Na południu Chin Środkowych znajduje się około 40 rezerwatów. Rozciągają się na 400 km górskich terenów. Historia małej pandy zaczyna się w rezerwacie Wo Long. 07:30 ALPEJSKIE SKARBY - ODC. 2 ZIMA (THE ALPS) Film dokumentalny, 51 min, Austria, 2020 Reżyseria: Steve Nicholls Dwuczęściowy film dokumentalny o Alpach. Dzikie góry, ekstremalne życie, ale też magiczny świat. To majestatyczne pasmo górskie łączy osiem krajów i osiąga wysokość do 4 000 metrów nad poziomem morza. Alpy o długości 1200 kilometrów tworzą zarówno most łączący Europę Zachodnią i Wschodnią, jak i wysoką barierę między Europą Południową i Środkową. Góry działają jak potężny zbiornik wodny i kontynentalny dział wodny, zasilając niezliczone rzeki, które wpływają do trzech różnych oceanów. Ich najwyższy szczyt, Mont Blanc, otoczony jest długimi, strzelistymi górami o pokrytych lodem zboczach. Te wielkie szczyty to tylko jeden z powodów, dla których tak zwany Dach Europy nadal fascynuje na całym kontynencie i na całym świecie. Niesamowita różnorodność krajobrazów, flory i fauny sprawia, że Alpy są wyjątkowym skarbem przyrody w sercu Europy. Odc. 2 - "Zima". Kraina zimy. Ten łańcuch górski na styku płyt tektonicznych ma niemal tysiąc kilometrów długości. Wyłania się na wschodzie i rośnie ku zachodowi. Rzeki spływające z tego dachu Europy toczą swoje wody aż do trzech mórz. Alpy jako całość stanowią wspólne dobro ośmiu nacji. Pośród monumentalnych wieżyc stoi alpejski król. Przyćmiewa największe fortece i jest świadkiem wielowiekowej walki żywiołów ze skalną masą. Mont Blanc. Pradawny alpejski patriarcha i najwyższy szczyt. W dolinach leży zgromadzony przez milenia śnieg. Z czasem przeobraża się w twardy lód. Zima to surowa pani. Wysoko w górach tak naprawdę nie ustępuje. Monumentalny Matterhorn... i potężny Mont Blanc pełnią rolę jej tronów i odwiecznej alpejskiej siedziby. Słońce wschodzi tu od tysięcy lat, a mimo to nie zdołało roztopić śniegu pokrywającego te legendarne szczyty. Nie pozbawiło ich bieli majestatu. Widok pokrytych czapami śniegu Alp zapiera dech w piersi nawet z daleka. Jednak, by w pełni docenić ich piękno oraz potęgę trzeba wzbić się w powietrze, jak orzeł. 08:30 CHEMICZNY ŚWIAT - ODC. 3 WPŁYW LUDZKOŚCI (THE CHEMICAL WORLD EP. 3 HUMAN IMPACT) Cykl dokumentalny, 51 min, Australia, 2021 Reżyseria: Marck Radomsky, Alice Tylor Scenariusz: Dr Jordan Nguyen Seria dokumentalna (3 odcinki) o tym, jak chemia ukształtowała naszą planetę, ludzkie życie i całe życie na Ziemi od gigantycznego płetwala błękitnego do najmniejszego organizmu jednokomórkowego. Co zaskakujące, ze wszystkich pierwiastków chemicznych w układzie okresowym tylko sześć: węgiel, wodór, azot, tlen, fosfor i siarka łączy się, tworząc wszystko, co znamy, od planet w naszym Układzie Słonecznym po niewidzialne bakterie i wirusy. Odc. 3. Tym razem o niekorzystnym wpływie chemii na środowisko, zagrożeniach dla ludzkiego życia i zdrowia oraz o kilku niedawnych przełomach naukowych, które mogą pomóc w odwróceniu szkód spowodowanych przez człowieka. Innowacje obejmują węglowe panele słoneczne nowej generacji (nadające się do montażu w oknach samochodów, domów i budynków), wirowe urządzenie przepływowe, które redukuje toksyczne produkty uboczne w produkcji żywności i leków, rewolucyjną technikę usuwania węgla z atmosfery i magazynowania jej w cemencie budynków, odzyskiwanie fosforu niezbędnego do produkcji żywności z własnych odchodów oraz przywracanie do życia wymarłych gatunków. 09:30 MAGICZNY MAGHREB - ODC. 5 MAROKO (MAGNIFICENT MAGHREB / MAGISCHER MAGHREB EP. 5 MAROCCO) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Heike Nikolaus W odcinku piątym poznamy lepiej Maroko, które jest fascynującym, wielokulturowym krajem, gdzie od wieków przeplatają się wpływy afrykańskie, arabskie i europejskie. Jest to kraj niezwykle różnorodny, z bogatą i skomplikowaną historią, ciekawą kulturą i sztuką, a także z oszałamiającymi krajobrazami, na które składają się: tajemnicza Sahara, ośnieżone góry Atlas i bajkowe wybrzeże Atlantyku. Maroko jest najbardziej zachodnim z państw Maghrebu, do którego to regionu zalicza się także Algierię, Tunezję, Libię, Mauretanię i Saharę Zachodnią. Jest to jedyny afrykański kraj, który leży zarówno na wybrzeżu Morza Śródziemnego, jak i Oceanu Atlantyckiego. Góry Atlas przecinają centralne części Maroka, biegnąc przez północną Algierię aż do północnej Tunezji. Na każdym kroku widoczne są tu silne wpływy europejskie, które w wyjątkowy sposób mieszają się z wpływami arabskimi i afrykańskimi. Maroko jest zdecydowanie najlepszym miejscem, aby cieszyć się zarówno afrykańskimi, jak i europejskimi wpływami kulturowymi, które tworzą tu niepowtarzalną atmosferę. 10:35 TAJEMNICE KINESKOPU Film dokumentalny, 15 min, Polska, 1969 Reżyseria: Jerzy Popiel - Popiołek Scenariusz: Jerzy Popiel - Popiołek Film wyjaśnia jak powstaje obraz w kineskopie. 10:55 POLSKIE DZIEDZICTWO S.I - ODC. 6 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski Zdjęcia: Damian Szprejda, Marcin Szymański, Michał Ławreńczuk Prowadzący: Stefan Tompson Lektor: Jarosław Łukomski Magazyn historyczny o polskim dziedzictwie kulturowym na Kresach Wschodnich, prowadzony przez Stefana Tompsona, w którym przybliżona zostaje widzowi historia ziem polskich sprzed 1921 roku. Prezentowane są najciekawsze polskie posiadłości, usytuowane za naszą obecną wschodnią granicą. W południowo - zachodniej części Ukrainy, tuż nad brzegiem rzeki Dniestr, znajduje się miejscowość Chocim. Z geopolitycznego punktu widzenia było to miejsce strategiczne, wobec czego niezbędna była twierdza zdolna odeprzeć ataki nieprzyjaciela. Imponująca budowla w rękach Polski była stosunkowo krótko, choć uznaje się ją za jedną z najważniejszych twierdz w dziejach naszego kraju. Stefan Tompson opowie o historii wzlotów i upadków twierdzy chocimskiej. 11:35 OSTATNI GÓRALE Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2017 Reżyseria: Filip Luft Zdjęcia: Sierhei Marchyk, Radek Wikiera, Jan Wierzejski Film dokumentalny o polskich góralach. Od zarania dziejów, wśród najwyższych szczytów Tatr i żywiołów, żyją ludzie z popadającej w zapomnienie grupy etnicznej z Podhala. Ta grupa jest jedną z najbardziej wyróżniających się w Europie. Mają niepowtarzalny styl ubioru, ekonomię, metody konstrukcji domów, własną kulturę, architekturę, tradycję i folklor. Film koncentruje się też na odwiecznych stosunkach człowieka z naturą. Oprócz wspaniałych górskich widoków, poznamy czterech niezwykłych bohaterów. Jarek, który jest specjalistą od drewna; Staszek, który większość czasu spędza z owcami w bacówce; Jan, który ma warsztat i umie wszystko zrobić oraz Piotr - muzyk, dzięki któremu będziemy na góralskim weselu. Przekonamy się, że czas w górach zatrzymał się wraz z siłą, odwagą, umiejętnościami i miłością do wolności ich mieszkańców. 12:30 LIST. PRZESŁANIE DLA ZIEMI (THE LETTER: A MESSAGE TO OUR EARTH / LAUDATO SI) Film dokumentalny, 81 min, Austria, 2022 Reżyseria: Nicolas Brown W 2015 roku papież Franciszek ogłosił "Laudato si" - "Pochwalony bądź", pierwszą papieską encyklikę dotyczącą środowiska naturalnego. Dziś jego przesłanie jest jeszcze bardziej aktualne. Poświęcone trosce o wspólny dom, o środowisko naturalne naszej planety. Papież przyznaje, że globalne ocieplenie istnieje, i że winni temu są ludzie. Senegal, Amazonia, Indie, Hawaje... To niezwykła podróż po świecie w celu pokazania ogromu destrukcji środowiska. To bezprecedensowe wezwanie do działania. Apel do wszystkich ludzi o wspólne działanie i zadbanie o przyszłość naszej planety. Filmowcy otrzymali wyjątkową możliwość filmowania Papieża Franciszka w jego podróżach po świecie i w nawoływaniu do przebudzenia się. To bardzo mocne przypomnienie o naszej odpowiedzialności za świat, za środowisko, za życie. Wołanie o zjednoczenie się w solidarności dla wspólnego dobra i ochrony naszej planety. Papież Franciszek daje od siebie bardzo wiele. Jego wkład powinien przeniknąć daleko poza Kościół katolicki, daleko poza chrześcijaństwo i inne religie. Wzmocnienie przekazu nie wynika z tego co wiem ja, czy ty, tylko z tego, co wiemy razem. Jesteśmy na rozstaju dróg ludzkości. Możemy dokonać wyboru, którą z nich podążymy. Wszyscy potrzebujemy siebie nawzajem. Nikt z nas nie jest samotną wyspą. Przyszłość zbudujemy tylko wzajemnie się wspierając. Nie da się utworzyć nowej relacji z naturą bez odnowionego człowieka. 13:50 W POGONI ZA DZIKOŚCIĄ (THE QUEST FOR NATURE / LA QUETE DU SAUVAGE) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2021 Reżyseria: Jean - Charles Granjon Film dokumentalny, którego bohaterem jest Morgan Bourc’his, mistrz świata w nurkowaniu swobodnym. Zaniepokojony skalą szkód wyrządzonych przez człowieka w ekosystemie planety, postanowił odbyć podróż do północnych krańców Norwegii, aby obserwować tam dziką przyrodę. Poszukuje idealnej interakcji z orkami i wielorybami. Spotyka także ludzi, którzy mieszkają na tych odległych terenach i dzielą życie ze zwierzętami. To pewnego rodzaju kameralna odyseja. Poznamy bliżej duchowość Samów i poglądy naukowców. Na długo przed narodzinami Morgana foki, delfiny, orki i walenie sąsiadowały licznie z ludzkimi skupiskami. W wyniku działań człowieka część z nich zniknęła ze strefy przybrzeżnej, a część - schroniła się na pełnym morzu. Czym jest ludzkość bez bliskości zwierząt? Morgan chcę doświadczyć czegoś nowego: spotkania z waleniami - prawdziwymi mistrzami głębin. Pojechał na północ Norwegii. To ostatnie miejsce w Europie, gdzie takie doświadczenie jest jeszcze możliwe. Nie jesteśmy władcami tej planety. Czas wyzbyć się tego przekonania. Szacunek do dzikiej przyrody to wyraz naszego pragnienia wolności. A poznając ją, poznajemy samych siebie. 14:55 SEKRETY WIEWIÓREK (THE GREY AND THE RED SECRETS OF SQUIRRELS / GEHEIMNISVOLLE EICHHÖRNCHEN) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy/Austria, 2017 Reżyseria: Thomas Rilk Film dokumentalny o wiewiórkach. Wszyscy je uwielbiają, ale znamy je tylko z krótkich wizyt w parkach i lasach. W tym filmie poznamy je lepiej i zobaczymy je w najlepszej jakości obrazu. Te sympatyczne zwierzątka zaprezentują się we własnym środowisku naturalnym, wysoko w koronach drzew. Ten dokument analizuje ich inteligencję i bada śmiertelną walkę o dominację pomiędzy dwoma głównymi gatunkami tych ssaków. Urocze i wdzięczne akrobatki z rudą kitą są tak sprytne, że przyciągają uwagę i zachwycają wszystkich. Obecnie są jednak narażone na wyginięcie. Naukowcy zastanawiają się jak pomóc im przetrwać. Wiewiórki szare z Ameryki Północnej rozprzestrzeniają się szybko w całej Europie, zastępując rudą, delikatniejszą wiewiórkę. Ten dokument pokazuje zarówno ich urocze wybryki, jak i walkę o życie. W ciągu roku będziemy obserwować rodzinę czerwonych wiewiórek, które kojarzą się, troszczą o swoje młode i pożywienie, bronią się przed drapieżnikami. 15:55 GDY MORZE ZAGRAŻA MIASTOM (WHEN OCEANS THREATEN CITIES / QUAND LA MER MENACE LES VILLES) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Laurence Thiriat Film dokumentalny o miastach, które są położone na wybrzeżach i przez to narażone bardziej niż inne na huragany, burze, nawałnice i powodzie. Zagraża im również sól i erozja. Ze względów strategicznych największe miasta świata leżą w strefie przybrzeżnej. Woda stanowi bezpośrednie zagrożenie dla blisko ośmiuset milionów ich mieszkańców. Wybraliśmy trzy symboliczne miasta na trzech różnych kontynentach: Nowy Jork, Rotterdam i Singapur. Miasta, z których każde boryka się z wyjątkowymi problemami i musi zrewidować swoje relacje z wodą, aby przetrwać na dłuższą metę. Za 50 lat wszystkie bariery przeciwprzepięciowe na świecie przestaną działać. Najlepsi eksperci toczą prawdziwy wyścig z czasem z żywiołami. Czy konieczne będzie zamknięcie zatoki nowojorskiej? A może Morze Północne, by chronić wybrzeże Atlantyku? Jakie rozwiązania pozostaną wówczas dla miast nadmorskich? Czy rozwiązaniem byłoby poruszanie się po wodzie? Pomimo armii badaczy i naukowców, zmobilizowanych w różnych częściach świata, walka z wodą pozostaje nierówna w różnych krajach. Nasi przodkowie osiadali nad brzegami oceanów, by budować tam miasta. W 2050 roku aż sto czterdzieści milionów ludzi na całym świecie doświadczy losu klimatycznych uchodźców. Ludzkość staje w obliczu nieodwracalnych zmian. Od tego, jak sobie z nimi poradzi, zależy jej przetrwanie. 17:00 NARBONA - DRUGI RZYM (NARBONNE, THE SECOND ROME / NARBONNE, LA SECONDE ROME) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2020 Reżyseria: Alain Tixier Film dokumentalny opowiadający o Narbonie w Oksytanii, gdzie zespół naukowców bada największe wykopaliska archeologiczne we Francji, aby przywrócić zapomnianą potęgę tego małego nadmorskiego miasteczka z czasów starożytności rzymskiej. W starożytności miasto było ośrodkiem Wolków. Między IV wiekiem p.n.e. a V wiekiem ne, ta zwana Narbo Martius, pierwsza kolonia rzymska, okazała się centrum handlu śródziemnomorskiego. Dzięki odkryciom archeologicznym i zapierającej dech w piersiach rekonstrukcji 3D film ożywia złoty wiek romański na ziemi galijskiej. 18:00 KARNAWAŁOWA MASKARADA W PIRENEJACH (THE MASKED PIRENEES) Film dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2021 Reżyseria: Domingo Moreno Zimą Pireneje podążają w rytmie ducha karnawału. Zamaskowani mieszkańcy regionu bawią się i wędrują od wioski do wioski. Poznamy wciąż istniejące tutaj tradycje i rytuały karnawałowe. Przetrwały one do dziś w wielu górskich miasteczkach i wioskach. Ten dokument to kolorowa podróż przez doliny w Aragonii, Nawarry, Andory, francuskiego Kraju Basków i regionu Roussillon we wschodnich, francuskich Pirenejach. 19:00 SZALONE PRZYGODY LOUISA DE FUNESA - CZĘŚĆ 1. (THE MAD ADVENTURES OF LOUIS DE FUNES) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Lucie Caries Dwuczęściowy film dokumentalny, którego bohaterem jest Louis de Funes. Znany na całym świecie ze swoich komediowych ról i niesamowitych interpretacji, był jednym z najlepszych aktorów swojego pokolenia. Jaki był naprawdę? Czy to możliwe, że za jego uśmiechem i artystycznymi twarzami (żandarm, Fantomas, mały szef) krył się człowiek wrażliwy i powściągliwy? Film ten, poprzez osobiste i liczne archiwalia wideo, odręczne notatki, a także ponad 40 minut nagrań z jego najlepszych filmów i wywiadów, rysuje intymny portret legendarnego aktora, który stał się sławny będąc już po pięćdziesiątce. Część 1. On the road to success. To opowieść o początkach i drodze jego kariery. Część 2. The perfectionist. Przypomnimy sobie najlepsze role de Funesa: żandarma, rabina Jakuba, Fantomasa czy małego szefa. 20:00 TAJEMNICA V SYMFONII BEETHOVENA (THE SECRET OF BEETHOVEN'S FIFTH SYMPHONY) Film dokumentalny, 88 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Guy Evans Ian Hislop i John Eliot Gardiner ukazują historię powstania V symfonii Beethovena. Już pierwsze dźwięki tego największego z wielkich dzieł, jakie kiedykolwiek napisano należą do najbardziej rozpoznawalnych w historii. Nikt jednak tak naprawdę nie wie, co Beethoven chciał tym utworem wyrazić. Mądrość ludowa głosi, że gniewał się na los i swoją głuchotę. John Eliot uważa jednak, że muzyka jest wyrazem wiary Beethovena w Rewolucję Francuską. Jest to niespokojna muzyka niespokojnego człowieka, żyjącego w niespokojnych czasach. John Eliot i Ian Hislop przywołują ekscytujące i niebezpieczne czasy, które ukształtowały Beethovena jako człowieka, i jako artystę. W filmie zobaczymy ożywione, ekscytujące i niebezpieczne czasy, które ukształtowały Beethovena osobiście i twórczo. 21:40 LUBIĘ WRACAĆ TAM, GDZIE BYŁEM Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2023 Reżyseria: Maciej Dancewicz Filmowa biografia jednego z najpopularniejszych i lubianych artystów jakim był Zbigniew Wodecki, opowiedziana poprzez wspomnienia zaprzyjaźnionych osób, kolegów z branży, współpracowników, ale też zwykłych ludzi. Bogato ilustrowana i oparta na materiałach archiwalnych - fragmentach koncertów, programów telewizyjnych, a także zarejestrowanych wywiadów z bohaterem - znajdujących się w archiwach TVP. Opowieści tej towarzyszą utwory muzyczne w wykonaniu Zbigniewa Wodeckiego lub te, w których powstaniu brał udział jako muzyk. 22:50 KIERUNEK - NOWA HUTA! Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1951 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Artur Międzyrzecki Zdjęcia: Jerzy Chluski, Romuald Kropat Muzyka: Tadeusz Baird Pierwszy w dorobku, zrealizowany w 1951 roku film Andrzeja Munka dokładnie dokumentuje stopniowy postęp w pracach nad budową nowego miasta - kombinatu, podkrakowskiej Nowej Huty. Tak szybki postęp możliwy jest oczywiście głównie dzięki wielkiej pomocy radzieckich przyjaciół. 23:05 KOLEJARSKIE SŁOWO Film dokumentalny, 21 min, Polska, 1953 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Andrzej Munk Muzyka: Jan Krenz Wykonawcy: Jan Krenz, Orkiestra Filharmonii Narodowej w Warszawie Film ukazuje codzienną prace kolejarzy. Z Tarnowskich Gór wyrusza pociąg wiozący transport koksu do huty żelaza "Szczecin". Załoga podjęła zobowiązanie, że koks trafi do huty bez opóźnienia. Mimo trudności na trasie, pociąg przyjeżdża punktualnie. 23:35 JESZCZE DZIEŃ ŻYCIA (ANOTHER DAY OF LIFE) Film animowany, 85 min, Francja/Polska/Hiszpania/Niemcy/Belgia, 2018 Reżyseria: Damian Nenow, Ral De La Fuente Scenariusz: Ral De La Fuente, Amaia Remirez Muzyka: Mikel Salas Wykonawcy: Marcin Dorociński, Arkadiusz Jakubik, Tomasz Borkowski, Olga Bołądź Historia trzymiesięcznej wyprawy wybitnego reportera Ryszarda Kapuścińskiego do ogarniętej wojną i chaosem Angoli, gdzie linia frontu zmienia się jak w kalejdoskopie. Podczas wyprawy Kapuściński zdaje sobie sprawę, że jest świadkiem wydarzeń, których znaczenie będzie wymagać wyjścia poza rolę obserwatora. To pozwoli mu narodzić się ponownie zarówno jako pisarzowi, jak i człowiekowi. Pod względem formalnym film jest stylizowaną animacją z fragmentami zdjęć dokumentalnych. Przy pomocy narracji animacyjnej opowiedziano historię dziejącą się w przeszłości oraz oddano surrealistyczne realia wojny. Dokument pozwolił autorom uwzględnić pamięć tych, którzy przeżyli, a historii dodać realizmu. 01:10 ORDONKA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1993 Scenariusz: Maria Kwiatkowska Zdjęcia: Krzysztof Pakulski Wykonawcy: Maria Chwalibóg Hanka Ordonówna, aktorka, gwiazda kabaretowa i legenda dwudziestolecia międzywojennego. Jej piosenki wciąż cieszą się popularnością, śpiewa je już czwarte pokolenie. Film przedstawia jej życie od czasów dzieciństwa, aż do momentu, kiedy przeistoczyła się w olśniewającą gwiazdę oraz okres wojenny do ostatnich dni życia artystki z dala od ojczyzny. Ilustracją są zdjęcia, materiały archiwalne, oryginalne nagrania Ordonki. Urodziła się 25 września 1902 roku jako jedyna córka państwa Pietruszyńskich, mieszkających wówczas w Warszawie przy ulicy Żelaznej 68. W 1918 roku w stolicy rozpoczęły działalność liczne teatry oraz kabarety "Argus", "Czarny Kot", "Miraż", "Sfinks". Dyrektorem "Sfinksa" był Wacław Julicz, występowali tam Ludwik Sempoliński i "król tanga" Karol Hanusz. Wśród pięciu uczennic przyjętych do baletu była 16 - letnia Marysia Pietruszyńska. W jednym z programów śpiewała piosenkę "Szkoda słów". Następnego dnia w warszawskim dzienniku ukazała się notka "... jesteśmy zdania, że kotów i dzieci na scenie nie trzeba pokazywać". Hanka Ordonówna (na ten pseudonim artystyczny namówił Marysię Karol Hanusz) po nieudanym debiucie w "Sfinksie" wyjechała do Lublina, gdzie związała się z "Wesołym Ulem". Kiedy kabaret zawiesił działalność, wróciła do Warszawy. Tańczyła w "Mirażu", wzięła też udział w wielkiej imprezie artystycznej "Na gwiazdkę dla żołnierzy", która odbyła się w hotelu Bristol. W 1920 roku otrzymała angaż w słynnym "Qui pro Quo", gdzie występowali już "Lopek" Krukowski, Ludwik Lawiński, Mira Zimińska, Zula Pogorzelska i inni. Hanka Ordonówna zdobywała coraz większą popularność (pojawiły się karty pocztowe z jej podobizną, chętnie angażowano ją do reklam). Piosenki pisali dla niej Lechoń, Tuwim, Hemar. 26 marca 1931 roku w kościele św. Krzyża w Warszawie odbył się jej ślub z Michałem hrabią Tyszkiewiczem. Ordonka nie zrezygnowała jednak z dalszej kariery. Występowała w rewiach, teatrach, zagrała też główną rolę w filmie "Szpieg w masce". Losy wojny rzuciły ją za granicę. W czasie choroby w Jerozolimie napisała: "Bezbrzeżna jest moja tęsknota I nic mnie tu nie uleczy. Nie płuca moje są chore. To serce za krajem krzyczy. Och dajcie mi wrócić do Polski. To jedno mnie tylko uleczy". Hanka Ordonówna zmarła 25 września 1950 roku, została pochowana na cmentarzu polskim w Bejrucie. Od 12 maja 1990 roku jej prochy spoczywają na warszawskich Powązkach. 02:10 MARIA KUNCEWICZOWA - WSPOMNIENIA O LUDZIACH, KSIĄŻKACH I ZDARZENIACH Film dokumentalny, 68 min, Polska, 1987 Reżyseria: Ludwik Perski Scenariusz: Ludwik Perski, Włodzimierz Stępiński Aktorzy: Zofia Kucówna, Ewa Wiśniewska Nieżyjąca już znana pisarka, eseistka i tłumaczka literatury angielskiej oraz rosyjskiej, autorka m. in. powieści "Cudzoziemka", "Klucze", "Zmowa nieobecnych", "Gaj oliwny", "Tristan 1946", zbiorów opowiadań "Dwa księżyce" oraz "W domu i w Polsce", szkiców "Dyliżans warszawski" czy "Don Kichote i niańki", wspomina swe życie, ludzi, którzy wywarli na nią szczególny wpływ, swe książki i okoliczności ich powstania, źródła inspiracji i tajemnice warsztatu literackiego. 03:25 WSZYSCY JESTEŚMY Z WĘGLA Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2004 Reżyseria: Tomasz Wiszniewski Scenariusz: Tomasz Wiszniewski, Roman Janiszek Wykonawcy: Trzeci Wymiar O sobie i swoich kolegach Roman mówi: "Wszyscy jesteśmy z węgla". Minął rok, odkąd zajmujący się dotychczas kręceniem filmów z wesel i uroczystości były górnik postanowił skierować obiektyw swojej kamery na jego bliskie otoczenie. W podartych dżinsach i w czapce z daszkiem Roman maszeruje przez położone pod Wałbrzychem pagórki, aby dotrzeć do jednego z licznych na Śląsku biedaszybów. Gdy przeszło dekadę temu Polska przeżyła przemianę ustrojową, utrzymującym się w przeważającej mierze z górnictwa mieszkańcom Wałbrzycha głód zajrzał w oczy. Nie wszyscy po masowych zwolnieniach potrafili się przystosować do nowych warunków. Całe życie utrzymując się z pracy pod ziemią, wielu postanowiło powrócić do górnictwa. Coraz dotkliwsza bieda zmuszała do prób wykorzystania naturalnego bogactwa Śląska - węgla, którego płytko położone pokłady kusiły wałbrzyszan. Jeden po drugim pojawiały się nowe szyby, do których ściągały tysiące osób. Wśród doświadczonych górników, byłych pracowników kopalń, byli także górnicy amatorzy, dla których praca w biedaszybie była pierwszą tego rodzaju. Brak doświadczenia czasem prowadził do tragedii, dla uwięzionych w zasypanej jamie nie było ratunku. Interweniowały władze. Górników niepokoiła policja i straż miejska konfiskująca nielegalnie zdobyty urobek. Nieustępliwość i represje służb porządkowych zwiększały determinację i desperację pracowników biedaszybów, dla których niebezpieczne zajęcie nadal jest jedynym źródłem utrzymania. Roman filmuje swoich kolegów, wchodzi wraz z nimi w czeluście ziemi, zdradza tajemnice fachu. Jego kamera śledzi górników podczas wyjazdu do Warszawy, gdzie chcieli wykorzystać szansę pokazania swojego dramatu podczas manifestacji antyglobalistów. Opowiadają o swoich marzeniach, z których najważniejsze dotyczy po prostu godnego życia i możliwości wychowania dzieci bez troski o środki na ten cel. Dokument jest opowieścią o ludziach, którzy nie poddają się skrajnej biedzie i uparcie walczą o przetrwanie.