TVP Dokument Niedziela, 07.01.2024 05:30 PRZYRODNIK NA TROPIE - /7/ - ZWIERZĘTA SYNANTROPIJNE Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2019 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Łukasz Bożycki, młody biolog i uznany w świecie fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i swoje spostrzeżenia oprawia lekkim i przystępnym komentarzem. Projekt znakomicie propaguje wiedzę o polskiej przyrodzie, uzupełniając ją o nieznane, często zaskakujące wątki relacji między zwierzętami. Sieć powiązań w przyrodzie możemy odnaleźć dosłownie wszędzie. W tym odcinku Łukasz Bożycki będzie tropił wszystkie te zwierzęta, które postanowiły żyć w naszych domach i mieszkaniach. Część z nich wywołuje u nas okrzyki obrzydzenia. Inne z kolei nauczyły się żyć w sposób zupełnie przez nas niezauważony. Zwierzęta synantropijne, żyjące razem z człowiekiem, ukradkiem korzystają z naszych włosów, ubrań, książek, roślin domowych, produktów spożywczych, owoców, a także materacy. 06:00 WETERYNARZE Z SERCEM - /126/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Dzisiaj - Psia Ekipa! To grupa ludzi, która postanowiła coś dać od siebie tym, którzy mają gorszy świat. Prowadzą domy tymczasowe i dają schronienie skrzywdzonym zwierzętom zwane Psią Hau - pą. I właśnie tam czekają spragnione miłości psiaki. Jednego z nich, Pędzla, poznacie bliżej w naszym kąciku adopcyjnym. Mamy jeszcze jednego bohatera. Przedstawiamy historię konia Szakala. Kiedy okazało się, że cierpi na poważne schorzenie okulistyczne, potrzebna była interwencja lekarzy. Dowiecie się o jego chorobie, zobaczycie, jak wyglądała operacja i jaki przyniosła efekt. 06:35 W POGONI ZA DZIKOŚCIĄ (THE QUEST FOR NATURE / LA QUETE DU SAUVAGE) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2021 Reżyseria: Jean - Charles Granjon Film dokumentalny, którego bohaterem jest Morgan Bourc’his, mistrz świata w nurkowaniu swobodnym. Zaniepokojony skalą szkód wyrządzonych przez człowieka w ekosystemie planety, postanowił odbyć podróż do północnych krańców Norwegii, aby obserwować tam dziką przyrodę. Poszukuje idealnej interakcji z orkami i wielorybami. Spotyka także ludzi, którzy mieszkają na tych odległych terenach i dzielą życie ze zwierzętami. To pewnego rodzaju kameralna odyseja. Poznamy bliżej duchowość Samów i poglądy naukowców. Na długo przed narodzinami Morgana foki, delfiny, orki i walenie sąsiadowały licznie z ludzkimi skupiskami. W wyniku działań człowieka część z nich zniknęła ze strefy przybrzeżnej, a część - schroniła się na pełnym morzu. Czym jest ludzkość bez bliskości zwierząt? Morgan chcę doświadczyć czegoś nowego: spotkania z waleniami - prawdziwymi mistrzami głębin. Pojechał na północ Norwegii. To ostatnie miejsce w Europie, gdzie takie doświadczenie jest jeszcze możliwe. Nie jesteśmy władcami tej planety. Czas wyzbyć się tego przekonania. Szacunek do dzikiej przyrody to wyraz naszego pragnienia wolności. A poznając ją, poznajemy samych siebie. 07:35 SEKRETY WIEWIÓREK (THE GREY AND THE RED SECRETS OF SQUIRRELS / GEHEIMNISVOLLE EICHHÖRNCHEN) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy/Austria, 2017 Reżyseria: Thomas Rilk Film dokumentalny o wiewiórkach. Wszyscy je uwielbiają, ale znamy je tylko z krótkich wizyt w parkach i lasach. W tym filmie poznamy je lepiej i zobaczymy je w najlepszej jakości obrazu. Te sympatyczne zwierzątka zaprezentują się we własnym środowisku naturalnym, wysoko w koronach drzew. Ten dokument analizuje ich inteligencję i bada śmiertelną walkę o dominację pomiędzy dwoma głównymi gatunkami tych ssaków. Urocze i wdzięczne akrobatki z rudą kitą są tak sprytne, że przyciągają uwagę i zachwycają wszystkich. Obecnie są jednak narażone na wyginięcie. Naukowcy zastanawiają się jak pomóc im przetrwać. Wiewiórki szare z Ameryki Północnej rozprzestrzeniają się szybko w całej Europie, zastępując rudą, delikatniejszą wiewiórkę. Ten dokument pokazuje zarówno ich urocze wybryki, jak i walkę o życie. W ciągu roku będziemy obserwować rodzinę czerwonych wiewiórek, które kojarzą się, troszczą o swoje młode i pożywienie, bronią się przed drapieżnikami. 08:30 GDY MORZE ZAGRAŻA MIASTOM (WHEN OCEANS THREATEN CITIES / QUAND LA MER MENACE LES VILLES) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Laurence Thiriat Film dokumentalny o miastach, które są położone na wybrzeżach i przez to narażone bardziej niż inne na huragany, burze, nawałnice i powodzie. Zagraża im również sól i erozja. Ze względów strategicznych największe miasta świata leżą w strefie przybrzeżnej. Woda stanowi bezpośrednie zagrożenie dla blisko ośmiuset milionów ich mieszkańców. Wybraliśmy trzy symboliczne miasta na trzech różnych kontynentach: Nowy Jork, Rotterdam i Singapur. Miasta, z których każde boryka się z wyjątkowymi problemami i musi zrewidować swoje relacje z wodą, aby przetrwać na dłuższą metę. Za 50 lat wszystkie bariery przeciwprzepięciowe na świecie przestaną działać. Najlepsi eksperci toczą prawdziwy wyścig z czasem z żywiołami. Czy konieczne będzie zamknięcie zatoki nowojorskiej? A może Morze Północne, by chronić wybrzeże Atlantyku? Jakie rozwiązania pozostaną wówczas dla miast nadmorskich? Czy rozwiązaniem byłoby poruszanie się po wodzie? Pomimo armii badaczy i naukowców, zmobilizowanych w różnych częściach świata, walka z wodą pozostaje nierówna w różnych krajach. Nasi przodkowie osiadali nad brzegami oceanów, by budować tam miasta. W 2050 roku aż sto czterdzieści milionów ludzi na całym świecie doświadczy losu klimatycznych uchodźców. Ludzkość staje w obliczu nieodwracalnych zmian. Od tego, jak sobie z nimi poradzi, zależy jej przetrwanie. 09:30 NARBONA - DRUGI RZYM (NARBONNE, THE SECOND ROME / NARBONNE, LA SECONDE ROME) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2020 Reżyseria: Alain Tixier Film dokumentalny opowiadający o Narbonie w Oksytanii, gdzie zespół naukowców bada największe wykopaliska archeologiczne we Francji, aby przywrócić zapomnianą potęgę tego małego nadmorskiego miasteczka z czasów starożytności rzymskiej. W starożytności miasto było ośrodkiem Wolków. Między IV wiekiem p.n.e. a V wiekiem ne, ta zwana Narbo Martius, pierwsza kolonia rzymska, okazała się centrum handlu śródziemnomorskiego. Dzięki odkryciom archeologicznym i zapierającej dech w piersiach rekonstrukcji 3D film ożywia złoty wiek romański na ziemi galijskiej. 10:35 KIERUNEK - NOWA HUTA! Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1951 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Artur Międzyrzecki Zdjęcia: Jerzy Chluski, Romuald Kropat Muzyka: Tadeusz Baird Pierwszy w dorobku, zrealizowany w 1951 roku film Andrzeja Munka dokładnie dokumentuje stopniowy postęp w pracach nad budową nowego miasta - kombinatu, podkrakowskiej Nowej Huty. Tak szybki postęp możliwy jest oczywiście głównie dzięki wielkiej pomocy radzieckich przyjaciół. 10:50 KOLEJARSKIE SŁOWO Film dokumentalny, 21 min, Polska, 1953 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Andrzej Munk Muzyka: Jan Krenz Wykonawcy: Jan Krenz, Orkiestra Filharmonii Narodowej w Warszawie Film ukazuje codzienną prace kolejarzy. Z Tarnowskich Gór wyrusza pociąg wiozący transport koksu do huty żelaza "Szczecin". Załoga podjęła zobowiązanie, że koks trafi do huty bez opóźnienia. Mimo trudności na trasie, pociąg przyjeżdża punktualnie. 11:20 MISJA W AFRYCE - O POWOŁANIU MISJONARZA Reportaż, 15 min, Polska, 2018 Scenariusz: Julita Wołoszyńska - Matysek Zdjęcia: Robert Jażdżyk Muzyka: Joanna Badełek Lektor: Grzegorz Szponder Odcinek pierwszy cyklu przedstawia salezjańskich misjonarzy, którzy pracują w stolicy Republiki Środkowoafrykańskiej, w Bangui. Misjonarze opowiadają, jak odkryli swoje powołanie, a także, co oznacza dla nich misjonarstwo w Afryce. W odcinku poznajemy księdza Artura Bartola - salezjanina, który już ponad 20 lat jest na misjach w Afryce. Będzie przewodnikiem we wszystkich odcinkach cyklu Misja w Afryce. 11:40 MISJA W AFRYCE - WIADERKO WODY Reportaż, 15 min, Polska, 2018 Scenariusz: Julita Wołoszyńska - Matysek Zdjęcia: Robert Jażdżyk Muzyka: Joanna Badełek Lektor: Grzegorz Szponder W kolejnym odcinku cyklu Misja w Afryce, misjonarz ks. Artur Bartol zaprowadzi nas do domu swoich parafian. Będziemy mogli zajrzeć do środka domu i przyjrzeć się ich życiu. A przede wszystkim będziemy mogli zobaczyć, jak zdobywają wodę i jak nią gospodarują. 11:50 MISJA W AFRYCE - FRANCISZKANIE Reportaż, 15 min, Polska, 2018 Scenariusz: Julita Wołoszyńska - Matysek Zdjęcia: Robert Jażdżyk Muzyka: Joanna Badełek Lektor: Grzegorz Szponder W kolejnym odcinku cyklu "Misja w Afryce" ks. Artur Bartol zaprowadzi nas na misje franciszkańskie do Bouali. Poznamy warunki, w jakich żyją misjonarze w Afryce i z jakimi problemami muszą się zmagać. Poznamy o. Normana i o. Doriana polskich franciszkanów posługujących w Afryce Środkowej. 12:05 KARNAWAŁOWA MASKARADA W PIRENEJACH (THE MASKED PIRENEES) Film dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2021 Reżyseria: Domingo Moreno Zimą Pireneje podążają w rytmie ducha karnawału. Zamaskowani mieszkańcy regionu bawią się i wędrują od wioski do wioski. Poznamy wciąż istniejące tutaj tradycje i rytuały karnawałowe. Przetrwały one do dziś w wielu górskich miasteczkach i wioskach. Ten dokument to kolorowa podróż przez doliny w Aragonii, Nawarry, Andory, francuskiego Kraju Basków i regionu Roussillon we wschodnich, francuskich Pirenejach. 13:05 TACY BYLIŚMY - TACY BYLIŚMY /1/ DZIEŃ KOBIET Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Sentymentalny cykl dokumentalno - rozrywkowy, który stanowi niezwykłą i barwną podróż w czasie do lat 70. i 80. ubiegłego stulecia. Przypominamy, jak wyglądało wówczas życie i jacy wtedy byliśmy. Odc. 1 Nawet jeśli jest prawdą, że mężczyźni rządzą światem, to na pewno kobiety rządzą mężczyznami. Z okazji Dnia Kobiet, sentymentalna podróż do lat dawno minionych, w których życie nie wyglądało tak jak teraz. Jak kilkadziesiąt lat temu świętowano Dzień Kobiet? Jak wyglądało życie codzienne, domowe i zawodowe pań? Czy panowie obawiali się coraz większego uczestnictwa swoich towarzyszek w życiu społecznym i zawodowym? Jacy wtedy byliśmy? Odpowiedzi na te i inne pytania w tym odcinku programu. 13:35 PODRÓŻE MAŁEJ I DUŻEJ - MADERA S. II, ODC. 1; CZ. 1 Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Relacje z podróży mamy, Moniki Witkowskiej, pilotki wycieczek i podróżniczki, z malutką córeczką, Laurą, która poznaje nowe kraje od trzeciego tygodnia życia. Program zawiera praktyczne porady dotyczące podróży z malutkim dzieckiem, informacje merytoryczne dotyczące odwiedzanych miejsc (ciekawostki turystyczne, jak i praktyczne informacje finansowo - organizacyjne) okraszane śmiechem i uśmiechem prowadzącej i jej uroczej córeczki. Program, za sprawą temperamentu dziewczyn, jak i nieuniknionych zmian dotyczących dorastania małego dziecka, cechuje dynamizm i nieoczekiwane zwroty akcji. Program inspiruje do podróży z dzieckiem i podpowiada, jak przeprowadzić taki wyjazd na własną rękę i niskobudżetowo. Rozrywka i praktyczny poradnik podróżniczy w jednym. 14:05 PISKLĘ WŚRÓD ŚNIEGU. OPOWIEŚĆ O MAŁYM PINGWINIE. (SNOW CHICK: A PENGUIN'S TALE) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: John Downer Wzruszający film dokumentalny BBC Worldwide opowiadający historię życia małego pingwinka, od urodzin aż po trudny czas dorastania na Antarktydzie. W środku zimy na Antarktydzie rozpoczyna się jedna z najbardziej niezwykłych opowieści. Przez dwa miesiące zamieci, śnieżyc i przejmującego mrozu każdy z samców pingwina cesarskiego opiekował się cennym jajem. Aż tu nagle jeden po drugim witają swoje pisklęta przychodzące na świat. Jeszcze nie ze wszystkich jaj wylęgły się młode. Jeden z samców wciąż czeka. W końcu na świat przychodzi najmłodszy członek kolonii. Dorastanie w żłobku, gdzie panują ekstremalne warunki pogodowe, będzie dla niego nie lada wyzwaniem. W ciągu sześciu miesięcy musi zdobyć odpowiednią wiedzę i doświadczenie, by samodzielnie poradzić sobie w wodach wielkiego Oceanu Antarktycznego. Samice spieszą, by nakarmić młode. Mają wola pełne ryb dla swoich małych. Będziemy śledzić dramatyczne wydarzenia i walkę o przetrwanie tej pingwiniej rodziny i całej kolonii. Najmniejszy z nowo wyklutych pingwinów okazał się wystarczająco silny, by przetrwać mimo wszelkich przeciwności. Teraz prowadzi grupę rówieśników na rozległe wody Oceanu Antarktycznego. Pingwiny cesarskie spędzą tam najbliższe cztery lata. Następnie, śladem swoich rodziców, mały samiec wróci tu już jako dorosły, by szukać partnerki i cała historia zacznie się od nowa. Film miał rekordową oglądalność w Wielkiej Brytanii. 15:10 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /13/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 5) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym, okryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 16:05 SEKRETY DOLINY KRZEMOWEJ - ODC. 2 - MACHINA PERSWAZJI (EP. 2 THE PERSUASION MACHINE) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: nie dotyczy Jamie Bartlett - dziennikarz, blogger, autor książki "The Dark Net" i dyrektor Centrum Analiz Mediów Społecznościowych brytyjskiego think tanku Demos, wyrusza w podróż do Doliny Krzemowej, by odkryć prawdziwe oblicze działających tam firm i sprawdzić, co kryje się za ich obietnicami zbudowania nowego wspaniałego świata. W tym odcinku przygląda się, jak są wykorzystywane prywatne dane milionów użytkowników Facebooka i w jaki sposób firmy i organizacje, które mają do nich dostęp, mogą wpływać nie tylko na nasze wybory konsumenckie, ale również na stan demokracji i systemy polityczne na świecie? Dzięki unikalnym informacjom uzyskanym ze sztabu Donalda Trumpa, dowiadujemy się, jaki wielki wpływ na sukces obecnego prezydenta miały media społecznościowe. Pojawia się uzasadnione pytanie, czy da się jeszcze zapanować nad wszechobecną inwigilacją, zalewem fakenewsów i dokonującą się na naszych oczach zmianą zasad, na których opierał się świat, jaki znamy. 17:10 ISLANDIA Z ALEXANDREM ARMSTRONGIEM - ODC. 1 (ICELAND WITH ALEXANDER ARMSTRONG) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Ed Venner Trzyodcinkowa seria BBC Studios. Alexander Armstrong zwiedza ogromną skałę pośrodku Atlantyku. Mogli ją nazwać krainą rozgrzanej lawy. Wybrali nazwę Islandia, która także pasuje. Poza Wikingami, wulkanami i Bjork niewiele wiedział o Islandii. Wyrusza w liczącą tysiące kilometrów podróż szlakiem nordyckich bogów i zgniłych rekinów. Odkrywa krainę lodowców i gejzerów. Spotka człowieka, który piecze chleb we wrzącej wodzie. Spaceruje także tętniącymi życiem ulicami Reykjaviku, gra w golfa o północy i jeździ na islandzkim koniu. Część 1. Islandia jest nieustannie w trakcie geologicznych przemian, a kiedy tu przybył, nastąpił wyjątkowo groźny wybuch. To się nazywa wylądować z hukiem. Wulkan znajduje się trzydzieści kilometrów od Rejkiawiku. Wyliczono, że od roku 1500 jedna trzecia przepływu lawy na Ziemi pochodzi z wulkanów w Islandii. Jest ona piękna i dramatyczna, ale jest w niej też coś niezwykłego, z innego wymiaru. Przez większą część roku jest tu ciemno i zimno, a potem zwodniczo krótki okres, kiedy jest jasno i w dzień i w nocy. Przez okrągłą dobę. Czysty surrealizm. 55 procent Islandczyków wierzy w istnienie elfów i wróżek. To był dzień w Rejkiawiku, mieście, które nigdy nie śpi. Głównie dlatego, że prawie nigdy nie jest ciemno. 18:00 FIESTA DWÓCH BRZEGÓW (THE TWO SHORE CARNIVAL) Film dokumentalny, 54 min, Hiszpania, 2014 Reżyseria: Pablo Barrio, Chus Barrera Film dokumentalny o karnawałowych tradycjach na Kubie i w La Palma na Wyspach Kanaryjskich, które mają ze sobą wiele wspólnego. Te dwa miejsca są połączone tym samym oceanem, świętują swoje partnerstwo wyjątkowym świętem, podczas którego wszyscy uczestnicy ubierają się na biało i tańczą na ulicach w rytm dźwięków guajiry i guarachy. To karnawał Los Indianos, wspaniałe przeżycie z autentycznym karaibskim smakiem. Poznamy też różne specjalności regionów, tradycje i zajęcia mieszkańców. 19:00 SZALONE PRZYGODY LOUISA DE FUNESA - CZĘŚĆ 2. (THE MAD ADVENTURES OF LOUIS DE FUNES) Film dokumentalny, 49 min, Francja, 2020 Reżyseria: Lucie Caries Dwuczęściowy film dokumentalny, którego bohaterem jest Louis de Funes. Znany na całym świecie ze swoich komediowych ról i niesamowitych interpretacji, był jednym z najlepszych aktorów swojego pokolenia. Jaki był naprawdę? Czy to możliwe, że za jego uśmiechem i artystycznymi twarzami (żandarm, Fantomas, mały szef) krył się człowiek wrażliwy i powściągliwy? Film ten, poprzez osobiste i liczne archiwalia wideo, odręczne notatki, a także ponad 40 minut nagrań z jego najlepszych filmów i wywiadów, rysuje intymny portret legendarnego aktora, który stał się sławny będąc już po pięćdziesiątce. 20:00 KOSMOS GARAŻU (GARAGE PEOPLE / GARAGENVOLK) Film dokumentalny, 96 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Natalija Yefimkina To niesamowity widok na świat, którego nigdy nie widzieliśmy. Dokumentalna opowieść o ludziach biednych, niekochanych, w podeszłym wieku, którzy muszą gdzieś się podziać i żyć. Chowają się na całym świecie w szopach, na działkach lub w garażach. Akcja filmu toczy się w miasteczku na rosyjskiej Arktyce, w powoli umierającym ośrodku przemysłowym. Takie garaże na północy Rosji ciągną się w nieskończoność. Za ich zardzewiałymi drzwiami można znaleźć wszystko, z wyjątkiem samochodów. Te miejsca są ostoją niektórych Rosjan, znikającym punktem ponurej codzienności i sygnałem nadziei na wielkie marzenia. To jednak smutny obraz, tym bardziej, że w czasie kręcenia filmu, kilku uczestników zmarło ze starości, alkoholizmu lub choroby. Ludzie ci są niezwykli i mają o czym opowiadać. Mają bardzo ciężkie życie, ale mierzą się z nim z godnością. Rosjanie są w tym wszystkim także bardzo zabawni. To jednak bardzo czarny humor. Brutalne i ciężkie życie. To, czego nigdy się nie dowiadujemy, to czy ludzie, których widzimy, są wyrzutkami społecznymi, czy typowymi biedakami tego świata, w którym zamieszkują. Ich życie jest pokazywane głównie bez kontekstu. 21:50 WENECJA I GETTO (VENICE AND THE GHETTO / VENEDIG UND DAS GHETTO) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2016 Reżyseria: Klaus Steindl, Yury Winterberg Film dokumentalny o weneckim getcie. Od wieków było częścią Serenissimy. Getto jest nierozerwalnie związane z historią Wenecji. O jego istnieniu i charakterze świadczą detale, które można znaleźć na każdym rogu. Te znaki to pamiątki po żydowskiej ludności miasta. Ukazują historię pełną ucisku i niedostatku, lecz także radości i woli życia. Dwudziestego dziewiątego marca 1516 roku wydano w Wenecji dekret. Żydzi, zarówno mieszkający w mieście, jak i do niego przybywający, mieli zostać zamknięci na wyznaczonym obszarze, zwanym dżetto. Miejsce wybrano starannie. Nie znajdowało się w centrum miasta, lecz na jego obrzeżach. Nie mógł się tam znajdować żaden kościół i ziemia nie mogła być poświęcona. Wymagano, aby obszar był dobrze strzeżony. Przybywający tam Żydzi zastali rozpadające się domy i brud. Kto naprawdę chce poznać Wenecję, musi te miejsca odkryć. To miejsce pamięci poświęcone jest weneckim Żydom, zamordowanym przez narodowych socjalistów. Getto jest dzisiaj miejscem spotkań. Lęk przed prześladowaniami rozwiał się, pozostała pamięć. Getto jest kolebką weneckich Żydów, choć mieszka tu i pracuje wielu ludzi, którzy nie są Żydami. Wszystko się wymieszało, jak to w Wenecji. 22:55 TAMTE LATA, TAMTE DNI - WŁODEK PAWLIK Magazyn, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dzisiaj spotkamy się z Włodkiem Pawlikiem, jednym z najwybitniejszych polskich twórców muzyki jazzowej. Włodek Pawlik podzieli się z nami opowieścią o dzieciństwie oraz o pierwszych występach i opowie nam o swojej drodze na szczyt. 23:35 WOJNY OPIUMOWE (THE OPIUM WAR) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: John La Raw Film dokumentalny o Birmie, gdzie w stanie Kachin tysiące młodych ludzi umierało z powodu uzależnienia od narkotyków. Mjanma czyli Birma jest obecnie drugim co do wielkości wytwórcą opium na świecie. Odpowiada za 25% światowej produkcji. Kiedy rząd nie robił wystarczająco dużo, aby rozprawić się z tym problemem, obywatele utworzyli organizację antynarkotykową o nazwie Pat Jasan. Kachinowie są jednym z ośmiu głównych plemion w Mjanmie, gdzie prawie 90% ludności to buddyści. Jednak większość Kachinów to chrześcijanie. W języku birmańskim, Kachin oznacza "tańczący ludzie". Ale już nie mają powodów do tańca. Kachinowie walczą o autonomię od 1961 roku. Wraz z wojną domową pojawił się także problem narkotykowy. Te używki są bardzo łatwo dostępne. Ponad dziesięć procent z miliona sześciuset tysięcy mieszkańców stanu Kachin to osoby uzależnione. Rząd jest odpowiedzialny za walkę z narkotykami, ale nie wystarczająco się stara. Aresztują dilerów tylko wtedy, gdy brakuje im pieniędzy w budżecie. Jeśli rząd nie rozprawi się z handlarzami narkotyków i nie pomoże hodowcom maku zarabiać w inny sposób, wojny opiumowe będą trwały bez końca. 00:35 MARYLA Film dokumentalny, 53 min, Polska, 1996 Autor: Agnieszka Osiecka Reżyseria: Petro Aleksowski Scenariusz: Petro Aleksowski Zdjęcia: Petro Aleksowski Agnieszka Osiecka poznała Marylę Rodowicz, kiedy ona śpiewała "zbożowe western country". Spodobała się ogromnie - "na szyi miała bułeczki na sznurku, próbowała łączyć konwencję chłopskiego, polskiego jarmarku z amerykańskim. Poza tym ten głos, ten głos... Ma kruchość szklaneczki i jakąś mocarność". "Nie było takiej dziewczyny w Polsce i dziś nie ma" - dodaje Katarzyna Gaertner. Wielkie przeboje Maryli powstały ze słowami Osieckiej i muzyką Gaertner. Pracowała z najlepszymi, bo ci najlepsi chcieli pracować dla niej. Pierwsza dama polskiej muzyki rozrywkowej zadebiutowała na krakowskim Festiwalu Piosenki Studenckiej w 1967 roku, od tego czasu piosenkarka nieustannie zdobywa publiczność. Dorasta nowe pokolenie, zmieniają się mody, pojawiają nowe gwiazdy. Dla samej artystki pozostaje zagadką, "że ci młodzi akceptują moją muzykę". Jaka zatem jest Maryla Rodowicz, jak widzą ją przyjaciele, znajomi, współpracownicy. "Ma nosa do muzyki, słucha sugestii, ale i tak robi po swojemu" (Jacek Wąsowski). "Jest niebywałą sceniczną osobowością" (Krzysztof Kolberger). "Jest bardzo prawdziwa w tym, co robi, ona wychodzi po to, żeby zdobyć publiczność" (Magda Czapińska). "Jedyna osoba na planie która nie udaje gwiazdy, ciężko pracuje" (Olga Lipińska). "Nie udał się Napoleonowi podbój Rosji, udał się Maryli" (Katarzyna Gaertner). Film przedstawia historię życia zawodowego Maryli Rodowicz, wspomnienia, anegdoty i opowieści bohaterki uzupełniają charakteryzujące ją wypowiedzi ludzi mających znaczący wpływ na jej twórczość. Poznajemy piosenkarkę jako aktorkę i pełną werwy profesjonalistkę w tym, co robi, kobietę budzącą podziw i szacunek, sympatię i irytację. Film zawiera wiele sekwencji archiwalnych, a udanym łącznikiem teraźniejszości i historii jest obraz przeglądanej kliszy fotograficznej, zatrzymującej się na początkowym kadrze fragmentu archiwaliów. 01:35 PRZYCZYNEK DO PORTRETU. JAN KOTT Film dokumentalny, 61 min, Polska, 1994 Reżyseria: Renata Czarnkowska - Listoś Scenariusz: Renata Czarnkowska - Listoś Zdjęcia: Hubert Waliszewski Program poświęcony Janowi Kottowi, najbardziej znanemu w świecie polskiemu krytykowi i teoretykowi teatru, jednemu z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej szkoły eseju. Urodził się w 1914, w Warszawie, od 1966 mieszkał w Stanach Zjednoczonych, wykładając m.in. w Yale i Berkeley. Zmarł w 2001 roku. Rozpoczynał twórczą działalność po wojnie, jako członek redakcji tygodnika "Kuźnica" wspierał "literaturę socjalistyczną" spełniającą wymogi marksistowskiego myślenia o sztuce. Z partii komunistycznej wystąpił w 1957 roku. Przez kilkanaście lat czynny recenzent teatralny, zasłynął nowymi odczytaniami klasyków, przede wszystkim Szekspira. Jego "Szkice o Szekspirze" stały się bodaj najpoczytniejszą w świecie książką krytycznoliteracką polskiego intelektualisty. Kott interpretował elżbietańskiego dramaturga poprzez filozoficzne, egzystencjalne i polityczne doświadczenia XX wieku. Także doświadczenia osobiste - wątki zaczerpnięte z własnej, niezwykle barwnej, biografii są stałym elementem jego twórczości, stając się pisarską sygnaturą. Podobną metodą posłużył się Kott, czytając grecką tragedię i ukazując jej współczesność. Dramaty Ajschylosa czy Sofoklesa stały się w tej perspektywie zapisem doświadczenia uniwersalnego: okrucieństwa losu, odmowy wyrażenia zgody na świat i tych, którzy nimi rządzą: bogów i władców. Dla autora "Zjadania bogów" teatr zawsze był czymś więcej niż tylko jedną ze sztuk - stawał się figurą ludzkiego życia, urządzenia świata. 02:45 ZAMEK Z BŁOTA Film dokumentalny, 45 min, Polska, 1990 Reżyseria: Wojciech Iwański Scenariusz: Wojciech Iwański Zdjęcia: Mikołaj Nestorowicz Film "Zamek z błota" opowiada o historii i dzisiejszym kształcie krzyżackiego zamku w Malborku. Zamek - klasztor przechodził różne koleje losu. Był stolicą państwa, które dawno przestało istnieć, siedzibą wielkich mistrzów, ośrodkiem skupiającym kwiat rycerstwa dawnej Europy. W swoich murach krył nieprzebrane bogactwa, czego najlepszym dowodem są zachowane do dziś rozwiązania architektoniczne.