TVP Dokument Poniedziałek, 30.12.2024 05:45 DZIKA POLSKA - WOLNE OLBRZYMY Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Lektor: Dariusz Odija Tym razem ekipa "Dzikiej Polski" wyruszyła do województwa zachodniopomorskiego tropem żubra - najpotężniejszego ssaka europejskiego. To największe, wykwintne w kształtach i dostojne zwierzę staje się nieodłączną częścią krajobrazu Polski. Przez całe stulecie przemierzał bezkresne puszcze Europy. Dziś wolne stado żubrów spotyka się tam, gdzie nikt się ich nie spodziewa. My spotkaliśmy je na Pojezierzu Wałeckim. Jest to najmłodsze żyjące na wolności stado żubrów w Polsce i jednocześnie najdalej na zachód kontynentu dziko żyjąca populacja żubrów w Europie. Na spotkanie z żubrem wyruszyli wraz z nami: prof. Andrzej Bereszyński z Katedry Zoologii Akademii Rolniczej w Poznaniu, Jacek Więckowski, również przedstawiciel Katedry Zoologii Akademii Rolniczej w Poznaniu, oraz Magdalena i Maciej Tracz z Zachodniopomorskiego Towarzystwa Przyrodniczego. 06:20 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 43 KASZUBSKIE ŻYCIE Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski "Zrzeszonech naju nicht nie złomie", czyli "zrzeszonych nikt nie złamie" - tak mawiają o sobie Kaszubi, których odrębność kulturowa od wieków jest niesamowicie interesująca. Jak przez całe stulecia udało im się zachować własną tożsamość? Jakie są charakterystyczne cechy tej społeczności? Aby odpowiedzieć na te pytania, Radosław Kotarski rusza na wschodnie tereny Pomorza Zachodniego i Pomorza Gdańskiego. W czasie wędrówki poznaje kaszubskie zwyczaje kultywowane do dzisiaj. 06:55 JOE WICKS: MIERZĄC SIĘ Z DZIECIŃSTWEM (JOE WICKS: FACING MY CHILDHOOD / JOE WICKS: MENTAL HEALTH, MY FAMILY AND ME) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: James Ross Bohaterem filmu jest specjalista od zdrowia i fitnessu Joe Wicks, który bada zmagania swojej rodziny z chorobami psychicznymi oraz związek między dobrym samopoczuciem fizycznym i psychicznym. Joe z popularnego trenera zdrowia i sprawności stał się specjalistą w swojej dziedzinie, przyciągając miliony na swoje sesje WF - u online podczas kwarantanny. Ale za pozytywnym nastawieniem kryje się przejmująca historia: Joe był wychowywany przez rodziców, którzy walczyli ze swoim zdrowiem psychicznym. Joe wraca do dzieciństwa, rozmawia z rodziną i przyjaciółmi i ujawnia, jak jego doświadczenia zmotywowały go do zachowania zdrowia. Spotyka dzieci w podobnych sytuacjach i bada, co można zrobić, aby poprawić zdrowie psychiczne rodzin w jego kraju. 08:00 SPY IN THE SNOW - MIESZKAŃCY ŚNIEŻNYCH KRAIN W UKRYTEJ KAMERZE (SPY IN THE SNOW) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: John Downer Film Dokumentalny BBC Studios to kolejna opowieść o pingwinach, niedźwiedziach polarnych i wydrach, które podglądano za pomocą kamer ukrytych w sztucznych zwierzętach. Dzięki temu udało się uwiecznić bardzo śmieszne i dramatyczne sytuacje z udziałem tych zwierząt w warunkach zimowych. Nasze kamery dotrą w trudno dostępne miejsca, by ukazać życie zwierząt w najbardziej śnieżnych krainach na Ziemi. Kraina, która nas zachwyca zimowym pięknem, jej mieszkańcom jawi się zgoła inaczej. Śniegi Alaski mogą być nie lada wyzwaniem. Byśmy mogli obserwować, jak wydry morskie radzą sobie wśród śniegu i lodu, do grupy dołącza atrapa wydry z wmontowaną kamerą. Nasza wysłanniczka - sztuczna wydra, przechodzi do wypełniania zadania: ma sfilmować matkę i jej nowo narodzone młode. Mimo panującego wokół chłodu wydry morskie mogą wydawać na świat potomstwo nawet w środku zimy. Młode jest opatulone w naturalną puchową kołdrę. Wydry morskie mają najgęstsze futro na świecie. Kamera ukryta w sztucznej wydrze będzie rejestrować życie tych zwierząt do chwili, kiedy stopnieje lód, a młode zacznie stawiać pierwsze kroki w samodzielnym życiu. Na Alasce pogoda zmienia się błyskawicznie. Kamera umieszczona w sztucznej kuli śniegu to prawdziwy cud techniki. Toczy się dzięki niewidocznym ruchomym elementom. Ma nawet samoczynnie nastawiający się obiektyw. Kolejna kamera to sztuczny bielik amerykański z wykorzystaniem najnowszej technologii dronów. Zaprojektowany tak, by nie odróżniał się od miejscowych ptaków zapewnia doskonały widok z góry na pływające wydry morskie. Kamera w atrapie wydry morskiej rejestruje niezwykłe zdarzenia. 09:00 PLANETY - WEWNĘTRZNE ŚWIATY. ODC. 1/5 (THE PLANETS) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Martin Johanson Ta niezwykle ambitna seria pokazuje najważniejsze momenty z historii Układu Słonecznego. Dzięki wykorzystaniu efektów specjalnych przybliża ekscytującą historię wszystkich ośmiu planet. Przenosi widzów na powierzchnię tych, często bardzo dynamicznie zmieniających się, światów, a dzięki temu mogą uczestniczyć w dramatycznych zjawiskach, które je ukształtowały. W pierwszym odcinku historia planet najbliższych Słońcu. Przez pierwsze miliony lat po narodzinach Słońca nie ma światów, które byłyby świadkami jego formowania. Tylko potężna chmura pyłu i gazu, pozostałości procesu powstawania Słońca. Przez dziesiątki milionów lat grawitacja przyciąga je wzajemnie do siebie i tak powstają zalążki planet. Najbliżej Słońca tworzą się cztery skaliste światy. Wpływają na nie dramatyczne zmiany głównej gwiazdy. Stają się bardziej lub mniej przyjazne. Obecnie wypalony Merkury znajduje się zbyt blisko bezlitosnego Słońca. Dalej zaś mamy przegrzaną Wenus spowitą gęstą duszącą atmosferą. Najdalszy jest Mars zamarznięty, pustynny świat. Tylko jedna z tych planet nadaje się do zamieszkania - Ziemia. Jej powierzchnię w znacznej części pokrywa woda. Ale gdy rozpoczęliśmy eksplorację Układu Słonecznego, odkryliśmy coś zaskakującego. Nasze siostrzane światy nie zawsze były tak surowe. Kiedyś być może również na nich panowały warunki sprzyjające życiu. 09:55 STEVE BACKSHALL - WYZWANIE W GÓRACH - CZĘŚĆ 2 (STEVE BACKSHALL VS THE VERTICAL MILE) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Eoin O'Shea Mini - seria dokumentalna. Bohater filmu i poszukiwacz przygód Steve Backshall wciela się w jednego z najbardziej znanych wspinaczy górskich na świecie - atakuje północną ścianę Eiger. Po miesiącach wyczerpujących treningów Steve i jego ekipa przybywają do Szwajcarii, aby podjąć próbę wspięcia się na górę zwaną ogrem. Szybko jednak odkrywają, że nie jest to łatwe. Steve czuje się popchnięty do granic swojej możliwości. Część 2. Steve 10 dni temu przybył do Szwajcarii. Zamierza zdobyć północną ścianę Eigera. Kulminacja wyczerpujących, czteromiesięcznych treningów. Na miejscu szybko odkrywa, że w Alpach nie ma czegoś takiego, jak wejście treningowe. Nareszcie jest gotowy na tak zwaną Ścianę Śmierci. Obecnie wejście na Eiger jest trudniejsze niż kiedyś. 80 lat temu, gdy zdobywano go po raz pierwszy, ściana północna była trasą letnią. Niestety, wskutek ocieplenia i topnienia, skała się kruszy. Dlatego można wchodzić tylko w czasie surowej zimy. Czas na okno pogodowe. Niestety zimny front znad Syberii... przynosi temperatury nienotowane w Alpach od 40 - tu lat. Ekipa rusza w drogę przy minus 30 - tu stopniach. Przeciera szlak do podnóża Eigera. Prowadzi Lorenz Frutiger. Warunki są fatalne. Kulminacja to wejście na szczyt. Wspinając się na wielką górę alpiniści doświadczają głodu, strachu i wyczerpania. Satysfakcja na szczycie to najwspanialsze uczucie na świecie. 11:25 POLSKIE DZIEDZICTWO S.I - ODC. 1 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Kamil Szymański Zdjęcia: Damian Szprejda, Jacek Cichocki, Mariusz Gala Prowadzący: Stefan Tompson Lektor: Jarosław Łukomski Magazyn historyczny o polskim dziedzictwie kulturowym na Kresach Wschodnich, prowadzony przez Stefana Tompsona, w którym przybliżona zostanie widzom historia ziem polskich sprzed 1921 roku. Zaprezentowane będą najciekawsze polskie posiadłości, usytuowane za naszą obecną wschodnią granicą. Ukazane zostaną najciekawsze miejsca, zarówno te oczywiste i znane z przewodników, jak również te, o których już dawno zapomniano. Autorzy przedstawią ich historię, a także ciekawostki i legendy dotyczące pokazywanych miejsc. Zamierzają też przybliżyć historię Polaków na danym terenie i zachęcić każdego widza do odwiedzin miejsc polskiego dziedzictwa kulturowego na Kresach Wschodnich. W pierwszym odcinku programu Stefan Tompson oprowadzi nas po zamku w Olesku. Poznamy historię tego niezwykłego miejsca oraz jego mieszkańców, wśród których znalazł się jeden z najwybitniejszych polskich królów, nazywany przez Osmanów pogromcą półksiężyca. Spacer po zamku będzie opowieścią zarówno o czasach jego świetności, ale także chwilach, w których popadał w ruinę. 12:00 BALET I JEGO GWIAZDY (DARCEY’S BALLERINA / DARCEY’S BALLERINA HEROINES) Film dokumentalny, 58 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Ross Macgibbon W tym filmie dokumentalnym poznamy dzieje roli primabaleriny. Podróżując od XVIII - wiecznej Francji po Amerykę lat 50. , badamy wyzwania, przed którymi stawały tancerki. Zmieniały się zasady i reguły decydujące o tym, kto może zostać primabaleriną. Prezenterką w filmie jest brytyjska primabalerina Darcey Bussell, która spędziła dwie dekady na szczycie, grając wszystkie wielkie role z repertuaru klasycznego i stając się jedną z najsłynniejszych twarzy baletu. To film o historii, o fascynującym świecie baletu, a zarazem spotkanie z mistrzami i uczta dla zmysłów. Opowieść o tym, jak kilka utalentowanych kobiet wpłynęło na historię tej dziedziny sztuki. Patrząc na najważniejsze role, widać, że historię baletu tworzyły nieliczne supergwiazdy. Takie jak: Anna Pawłowa, Galina Ułanowa, Margot Fonteyn i Suzanne Farrell. Baletnice od zawsze były nieustannym obiektem fascynacji, a nawet obsesji. Tuż pod Londynem w zabytkowym gmachu White Lodge mieści się słynna szkoła baletowa Royal Ballet School. Balet francuski jest elegancki i subtelny. Balet amerykański jest dynamiczny. Balanchine powiedział: "balet jest kobietą". Nie jest to jednak sprawiedliwe w stosunku do wspaniałych tancerzy, którzy przez wieki uświetniali scenę baletową. 13:10 DZIECKO I CLOWN (THE KID AND THE CLOWN) Хлопчык і клоўн (Klovn for livet), д/ф Film dokumentalny, 53 min, Dania, 2011 Reżyseria: Ida Gron Zdjęcia: Ida Gron Muzyka: Roger Goula W szpitalu dla dzieci chorych na raka ktoś taki jak Angus jest jak przybysz z innego świata. Mężczyzna w przebraniu clowna próbuje oderwać małych pacjentów od ponurej codzienności, pozwala im na chwilę zapomnieć o bólu, chorobie i osamotnieniu. Dla Angusa to coś więcej niż rutynowa praca dwa razy w tygodniu, polegająca na rozśmieszaniu i magicznych sztuczkach. Z kilkuletnim Tobiasem, któremu towarzyszy w terapii od wielu miesięcy, połączy go prawdziwa przyjaźń - na oddziale onkologicznym doświadczenie wyjątkowo trudne. 14:10 GÓRY EUROPY - ODC. 1 ARDENY (THE ARDENNES, BELGIUM) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2023 Reżyseria: Jan Hinrik Drevs, Alois Berger Seria filmów dokumentalnych (4 odcinki) o europejskich pasmach górskich, które przeżywają rozkwit. Przez lata były pomijane, ale w czasach dużego zainteresowania zrównoważoną turystyką ludzie zaczynają zdawać sobie sprawę, że niektóre z najbardziej przyjaznych miejsc wakacyjnych znajdują się tuż obok. Krajobrazy niskich gór i ich niepowtarzalny urok są odkrywane na nowo. Serial dokumentalny zabiera widzów w filmową podróż po Europie, gdzie wciąż można spotkać zaskakująco różnorodną florę i faunę. Pagórkowate wzgórza, trawiaste wrzosowiska, zaskakujące swym pięknem doliny rzek i rozległe lasy, a wśród nich cietrzewie, wilki, rysie, bobry, kanie rude, orły cesarskie czy zagrożony wyginięciem sęp czarny. Odc. 1 - "Ardeny". Podróż przez Ardeny to spotkanie z górami szczególnego rodzaju. W miejscowym krajobrazie brak strzelistych szczytów. Porośnięty wrzosowiskami i lasami płaskowyż obfituje w różnorodne gatunki roślin i zwierząt. Ardeny zajmują głównie obszar Belgii. Na wschodzie przechodzą w niemieckie góry Eifel, zajmują też część Wielkiego Księstwa Luksemburga. Od południa rozciągają się na przygraniczne tereny Francji. Na północnym krańcu Ardenów leży pokryty wrzosowiskami płaskowyż tzw. Wysokich Bagien. Ten najwyższy i zwykle najchłodniejszy punkt Belgii wznosi się prawie 700 metrów n.p.m. Duża część tej krainy jest objęta ochroną. W ostatnich latach zaczęła tu wzrastać liczba rzadko widywanych gatunków zwierząt, między innymi wilków. 15:10 SUDDEN SILENCE - HOW ANIMALS RECLAIM A WORLD IN LOCKDOWN Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2023 Reżyseria: Susanne Maria Kraus Film dokumentalny o przyrodzie w czasie pandemii. Kiedy ludzkie życie na świeżym powietrzu nagle się zatrzymało podczas izolacji, wydawało się, że nadszedł czas na rekultywację wody, ziemi i powietrza przez naturę. Pingwiny wybrały się na spacer ulicami Kapsztadu. W biały dzień można było obserwować zwierzęta prowadzące nocny tryb życia. Wieloryby, nie nękane hałasem silników statków, zaczęły przemierzać większe terytoria, wreszcie mogąc komunikować się na znacznie większe odległości. Przyroda i dzikie ekosystemy tymczasowo zyskały na tym globalnym spowolnieniu. Z drugiej strony nagle okazało się, że kosze na śmieci są puste i pożywienia dla dzikich gości brak. Dokument przedstawia dogłębne badania naukowców z całego świata. Pokazuje, jak zwierzęta podbiły opuszczone przestrzenie, jak zmieniło się ich zachowanie w trakcie i po czasie masowych lockdownów oraz jakie wnioski można wyciągnąć dla pokojowego i coraz bliższego współistnienia ludzi i dzikiej przyrody. 16:10 TAJEMNICE LOTÓW DŁUGODYSTANSOWYCH (SECRET LIFE OF THE LONG - HAUL FLIGHT) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Ian A. Hunt Film dokumentalny. Po raz pierwszy zajrzymy za kulisy lotów długodystansowych, z których korzysta ponad 300 mln pasażerów każdego roku. Ponad 300 milionów pasażerów pokonuje 9 miliardów 656 milionów kilometrów rocznie. Imponujące podróże największymi liniami świata. Przewożą pasażerów wygodnie i elegancko jak w latających hotelach. Co jednak sprawia, że unoszą się w niebo? Z Londynu do Sydney polecimy jednym z największych samolotów na świecie A380. Kosztował ponad 280 milionów funtów, ma 73 metry długości, rozpiętość skrzydeł wynosi 80 metrów. Podejrzymy co dzieje się przed startem, w trakcie lotu i po wylądowaniu, wysłuchamy wypowiedzi personelu pokładowego, obejrzymy miejsca, do których zwyczajny pasażer nie ma dostępu. Poznamy technologiczne cuda, które pozwalają monitorować samolot w każdej sekundzie. Dzięki ekskluzywnemu dostępowi spotkamy inżynierów i pracowników zaplecza, którzy tworzą centrum logistyczne i techniczne linii lotniczych, gdzie monitorują osiągi silnika, prędkość wiatru i pogodę. Jak przygotowuje się jedzenie, jak jest ono dostarczane i przygotowywane na wysokości przelotowej, a także poznamy ogromną armię ludzi, którzy prowadzą załadunek samolotu w bardzo ograniczonym czasie. Na pokładzie spotykamy też kilkoro pasażerów i poznamy ich historie. Malcolm wybiera się w swój pierwszy długodystansowy lot, podróżując na spotkanie z rodziną w Sydney; Daniel i Bethanie podróżują z nowo narodzonym dzieckiem... 17:10 PRZEPUSTKA DO ŚWIATA - ODC. 3 WIETNAM - W OKU SMOKA (PASSPORT TO THE WORLD EP. 3 VIETNAM: IN THE EYE OF THE DRAGON) Cykl dokumentalny, 50 min, Kanada, 2019 Reżyseria: Yohan Leduc, Fannie Leblond Licząca 15 odcinków seria geograficzno - podróżnicza, przedstawiająca różne znane i nieznane miejsca na świecie. Każdy odcinek oferuje pełny portret kraju lub regionu. 15 niezwykłych miejsc do odkrycia... Miłej podróży! Odcinek 3 - "Wietnam - w oku smoka". Według legendy o zatoce Ha Long smok rozdarł pazurami i ogonem skały. Tak właśnie powstały unikatowe formacje rozsiane po spokojnych wodach zatoki. Oto tajemnicza kraina świateł i cieni. Smok pilnuje legendarnych miejsc. Z wysokości dachu spogląda na grobowiec cesarza Minh Manga. O świcie to historyczne miejsce emanuje melancholią dawnego Annamu. Wody Mekongu służą do nawadniania pól ryżowych. Rzeka jest też bogata w ryby, a mieszkańcy opanowali całą masę technik łowieckich. Wietnam pragnie zerwać z wizerunkiem egzotycznego kraju gdzieś na Dalekim Wschodzie. Mieszkańcy pragną nowoczesności. 18:15 ŚWIĘTA W ZAMKU HIGHCLERE (HIGHCLERE: BEHIND THE SCENES AT CHRISTMAS) Film dokumentalny, 54 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: David Mcconnell Film dokumentalny na czas Świąt Bożego Narodzenia. Poznamy świąteczne przygotowania u Lorda i Lady Carnarvon, którzy zamieniają zamek Highclere w zimową krainę czarów z ich największą choinką w wielkiej sali. Zamek Highclere to wiejska rezydencja z 1679 r. , odnowiona w XIX w. , znajduje się w Hampshire w Anglii. Zabytkowa posiadłość należy do rodziny Carnarvon od blisko 350 lat. Jordy i Fiona po raz pierwszy od 3 lat szykują zamek do otwarcia dla zwiedzających w Święta, zmieniając go w zimową krainę czarów. Wiktoriański budynek z iglicami i wieżami jak we włoskich miastach - to idealne miejsce, by zasiąść wokół wielkiej choinki w tej wspaniałej sali. Wszyscy są zajęci tworzeniem ozdób bożonarodzeniowych w stylu egipskim, aby nawiązać do dziedzictwa zamku, a Pan Louis ma pełne ręce roboty z mistrzowską klasą przygotowuje świąteczne koktajle. Lady Carnarvon spędza trochę czasu z rodziną z dala od gości, gromadząc bliskich wokół choinki na uroczyste spotkanie. Dostojność i elegancja, rodzinna tradycja i historyczne elementy, piękne wnętrza w świątecznej dekoracji to wszystko pozwoli miło spędzić czas. 19:10 WSZYSTKIE ROLE STANISŁAWA BAREI Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2021 Reżyseria: Mariusz Cieślik Stanisław Bareja. Jego nazwisko stało się marką. Jak u Barei, zupełny Bareja, Bareja wiecznie żywy w ten sposób miliony Polaków opisują absurdalne historie. Nikt nie pokazał PRL - u lepiej niż ten właśnie reżyser. Bareja to mistrz groteski i najwybitniejszy polski twórca komedii, ale także bardzo bystry obserwator rzeczywistości. O jego filmach wiemy prawie wszystko, ale ich twórca wciąż pozostaje postacią słabo znaną. Tymczasem był Bareja człowiekiem niebanalnym. Przez lata czynnie wspierało pozycję demokratyczną. W piwnicy segmentu na ulicy Fitelberga na prawie dekadę udzielił gościny drukarzom z podziemia. Przemycił też z Wiednia przez dwie granice (i to w sierpniu 1980 roku) powielacz, który służył później nielegalnej Solidarności. Nie bał się wcale, choć groziła za to kara długoletniego więzienia. Te fakty są opinie publicznej znane słabo albo wręcz wcale, warto więc je przypomnieć. 20:10 SYRYJSKIE PIEKŁO KURDÓW (SYRIA'S TICKING TIME BOMB. ROJAVA: THE KURDS, TURKEY AND ISIS.) Film dokumentalny, 56 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Kawa Akrawi Film dokumentalny - podróż do Rożawy, regionu w północno - wschodniej Syrii, gdzie odwiedzimy obszary kontrolowane przez ISIS i posłuchamy rozmów z zatrzymanymi bojownikami, ich rodzinami i miejscową ludnością, głównie kurdyjską. Ideologia tego przerażającego ruchu jest wciąż żywa, a ta grupa terrorystyczna nie działała sama. W Al - Haul powstał największy w regionie, a zarazem najgroźniejszy na świecie obóz dla uchodźców. To wylęgarnia nowego pokolenia terrorystów. Obóz jest pod kontrolą ISIS. W obozie Al Hol, dzieci śpiewają islamskie pieśni bojowe, które gloryfikują śmierć i przemoc. Życie w obozie przesiąkniętym brutalną filozofią ISIS jest wyjątkowo trudne. To wyraźne przypomnienie o dalekosiężnych skutkach konfliktu w Syrii i pilnej potrzebie współpracy międzynarodowej w celu znalezienia rozwiązania. Tureckie drony wojskowe są aktywne na niebie nad północno - wschodnią Syrią i ich celem nie są bojownicy islamskiego dżihadu, ale raczej niewinni cywile i niezbędna infrastruktura. Sytuacja w Syrii jest złożona i niestabilna, dlatego konieczne jest zrozumienie korzeni konfliktu i różnych zaangażowanych w niego podmiotów. Żyjący tu Kurdowie czują się opuszczeni, a sąsiednia Turcja wciąż im grozi. Prezydent Erdogan uważa ich za terrorystów i od lat ponawia ataki na Rożawę. Zarzuca władzom Rożawy sojusz z wywodzącą się z Turcji Partią Pracujących Kurdystanu - organizacją uznaną za terrorystyczną przez Turcję, Unię Europejską i Stany Zjednoczone. Pozbawiono ISIS kontroli nad częścią obszarów, ale to nie oznacza końca tej organizacji ani jej ideologii. Państwo Islamskie wciąż działa i organizuje zamachy. Groźba odzyskania władzy przez terrorystów z ISIS jest jak najbardziej realna, bo Rożawa została z tym problemem sama. A jeśli Kurdowie nie zdołają dłużej kontrolować ISIS? Skutki tego szybko odczuje nie tylko Europa. 21:20 POD OKRUTNYM NIEBEM (UNDER DEADLY SKIES: UKRAINE'S EASTERN FRONT) Film dokumentalny, 57 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Caolan Robertson Scenariusz: Zarina Zabrisky Zdjęcia: John Sweeney, Paul Conroye Dokument - dziennikarskie śledztwo, które pokazuje wojnę na Ukrainie od środka. Film rozpoczyna atak na blok mieszkalny w styczniu 2023 roku, w którym ginie 47 osób, w tym 6 dzieci. Trzymający w napięciu obraz okrucieństwa i nieszczęść, jakie spotykają niewinnych, przypadkowych ludzi. Autorami filmu są: reporter wojenny John Sweeney, reżyser filmowy Caolan Robertson, fotograf wojenny Paul Conroye i dziennikarka Zarina Zabrisky. Wyruszają, aby zebrać przekonujące dowody na używanie nielegalnej broni i torturowanie ludności cywilnej na Ukrainie, a także by zbadać realia życia i warunki, z jakimi borykają się zwykli ludzie na froncie wschodnim Ukrainy. 22:30 NIEPRZEMIJALNY Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2023 Reżyseria: Kamil Napierski Scenariusz: Monika Michałowicz W 2018 roku na Makalu - piątej najwyższej górze świata - rozgrywa się dramat ojca i syna. Dwaj samotni himalaiści podczas ataku szczytowego stają przed niezwykle trudnym wyborem. 70 - letni doświadczony Lech, z poważnymi obrażeniami zostaje sprowadzony do bazy przez swojego syna Wojtka. Obaj cudem unikają śmierci. Ich wcześniejsze dokonania są imponujące, jako podróżnicy amatorzy zdobywają liczne nagrody, ale ich dobra passa kończy się. Ich ścieżki rozchodzą się - ojciec walczy o powrót do zdrowia. Jego uzależnienie od adrenaliny i nadludzkiego wysiłku znajduje ujście w ultramaratonach kolarskich. Odnosi sukcesy, startując z o połowę młodszymi od siebie zawodnikami. Tymczasem Wojtek osiedla się w Norwegii i podejmuje pracę instruktora wspinaczki. Narodziny dziecka odsuwają na bok jego marzenia o powrocie do himalaizmu. Ojciec i syn, wiele razy wspólnie stojąc w obliczu ekstremalnego wysiłku i presji muszą teraz osobno mierzyć się z szarą codziennością w niepewnych pandemicznych czasach. Niezwyciężeni w górach - szarpią się w swoich domach, uwikłani w sprawy rodzinne. Lech zauważa, że z każdym kolejnym rokiem na karku, z każdą kolejną kontuzją, traci swoją dawną sprawność i pewność siebie. Nie chce zaakceptować nieuchronnej przemiany z lidera, mentora i nauczyciela w pogodzonego ze swoimi ograniczeniami seniora. Czy przyszłość przyniesie im jeszcze jedną wspólną wyprawę? Jaka jest tajemnica Makalu, gdzie podczas kolejnej próby jej zdobycia, jedno wydarzenie nieodwracalnie zmieniło życie obu wspinaczy? Jest to opowieść o odwadze, pokonywaniu ograniczeń i przede wszystkim o przemijaniu 23:30 HAKERZY - NOWI ŻOŁNIERZE CHIN (CHINA’S HACKER ARMY / LES NOUVEAUX SOLDATS DE LA CHINE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Thomas Lafarge Film dokumentalny o hakerach z Chin. Niewiele osób było zaskoczonych, kiedy Microsoft oskarżył chińskich hakerów wspieranych przez państwo o wejście na ich serwery w celu zaatakowania co najmniej 60 000 globalnych użytkowników. Był to jeden z ostatnich z serii chińskich cyberataków. Chiny odpowiadają za 80% przypadków szpiegostwa gospodarczego, z którym mieliśmy do czynienia w Departamencie Sprawiedliwości od uchwalenia stosowanych ustaw w latach 90 - tych. Chiny twierdzą, że tylko starają się ukraść zagraniczne technologie. Pierwsze chińskie ataki hakerskie zostały wywołane dwoma międzynarodowymi wydarzeniami. W 1999 - tym roku, w nocy z 7 - ego na 8 - y maja, podczas operacji NATO w Jugosławii, amerykańskie rakiety zniszczyły chińską ambasadę w Belgradzie. Rosną obawy o bezpieczeństwo i doprowadziły do zakazu lub ograniczenia dostępu Huawei do sieci 5G w wielu krajach, w tym w Ameryce, Wielkiej Brytanii i Australii. "Istnieją dwa rodzaje dużych firm: te, które zostały zhakowane przez Chińczyków, i te, które nie wiedzą, że zostały zhakowane przez Chińczyków" - twierdził w 2014 r. dyrektor FBI James Comey. Chiny mają już największą na świecie sieć nadzoru, wykorzystują technologie do podporządkowania mniejszości, cenzurowania treści i szpiegowania dysydentów. Przez dziesięciolecia zachodni przywódcy chcieli wierzyć, że wzrost gospodarczy Chin nie stanowi zagrożenia dla innych krajów. Ten kraj jest regularnie wymieniany jako źródło numer jeden cyberataków. To niekończąca się bitwa o wpływy gospodarcze i geopolityczne. Dyskretne starcie, które dotyka nas wszystkich. Internet i wszystkie urządzenia do niego podłączone są terenem wojny, w której każdy chwyt jest dozwolony. W tej wojnie od niedawna główne skrzypce grają Chiny. Ich cel: do 2049 - ego roku, czyli do setnej rocznicy Republiki Ludowej, stać się największą światową potęgą. By to osiągnąć, Chiny muszą być mistrzami w sztuce nowoczesnego szpiegowania. 00:25 PRZYJACIELE NA 33 OBROTY (ROSŁAW SZAYBO I STANISŁAW ZAGÓRSKI) Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2013 Reżyseria: Grzegorz Brzozowicz Scenariusz: Grzegorz Brzozowicz Zdjęcia: Rymwid Błaszczak Film opowiada historię przyjaźni dwóch światowej sławy grafików pochodzących z Polski i przebieg ich równoległych, bardzo podobnych karier artystycznych. Pokazujemy wybitnych twórców, którzy mieli odwagę opuścić Polskę, gdzie odnosili sukcesy, i zmierzyć siłę swego talentu ze światem anglosaskiej sztuki pop. Tak jak czarna, winylowa płyta z jednej strony jest reliktem przeszłości, a z drugiej wciąż niedoścignionym jakościowo nośnikiem zapisu dźwięku, tak twórczość Szaybo i Zagórskiego była związana z kierunkami artystycznymi (Szkoła Polskiego Plakatu, Record Design), które miały w latach 60. i 70. , przy zachowaniu sporej wartości artystycznej, także i duży oddźwięk społeczny. 01:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 277 "MIEJSCE DOBREJ PAMIĘCI" Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 02:00 MARIA SKŁODOWSKA - CURIE Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2003 Reżyseria: Bohdan Rączkowski Scenariusz: Bohdan Rączkowski Zdjęcia: Jan Muszyński, Ryszard Janowski Lektor: Tomasz Marzecki Film biograficzny o Marii Skłodowskiej-Curie, która jako pierwsza kobieta w świecie uzyskała doktorat i profesurę na paryskiej Sorbonie oraz dwie Nagrody Nobla z fizyki i chemii. 02:35 TAKIE MAŁE MIASTECZKO BATORY Film dokumentalny, 72 min, Polska, 2015 Reżyseria: Anna Dejczer - Galewicz Scenariusz: Anna Dejczer - Galewicz Film poprzez opowieści i historie osób, które tworzyły załogę polskiego transatlantyka TSS Stefan Batory, odbudowuje obraz nieistniejącego już statku, zezłomowanego wiele lat temu w tureckiej stoczni. Pokazuje system, hierarchię, absurd, zniszczenie i współdziałanie, a przede wszystkim wielopoziomowość relacji ludzi, którzy jego historię tworzyli. Ci ludzie byli "ciałem" statku. Jedną trzystuosobową "rodziną", wizytówką ówczesnej Polski, polskiej żeglugi, polskiej kultury i obyczajowości. Razem mierzyli się z żywiołami, sztormami, trudem życia w Polsce czasów PRL - u i trudem zhierarchizowanego, usystematyzowanego życia na statku pasażerskim. Razem doświadczali dóbr "innego - lepszego" świata za granicą, w Stanach, Australii, Kanadzie. Razem podziwiali piękny i kolorowy świat. Jednocześnie byli dla siebie przeciwnikami w rozgrywkach życia w grupie, układów z władzami statku i kraju. Niektórzy z nich byli agentami służb bezpieczeństwa. Nie mogli sobie nawzajem ufać, ale jednocześnie musieli na sobie polegać. Film zadaje pytanie: Czy system, który wytworzyła załoga statku, pozostał w starszych, dziś 80 - 90 - latkach, do dziś?