TVP Historia Sobota, 06.01.2024 07:05 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 89 Telenowela historyczna TVP, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Tomasz Matuszczak, Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz, Łukasz Wiśniewski Scenariusz: Anna Krasuska, Małgorzata Jurczak, Ewa Bulanda Aktorzy: Marta Jarczewska, Rafał Rosiak, Dominik Bąk, Lena Filipkowska, Mieczysław Kadłubowski, Dawid Pokusa, Sebastian Skoczeń, Milena Staszuk, Radosław Pazura, Jędrzej Jezierski, Wojan Trocki, Krzysztof Brzazgoń, Maria Wieczorek, Mariusz Jakus, Jakub Wieczorek Rok 1412. Zygmunt Luksemburski (Wojan Trocki) oddaje Jagielle (Sebastian Skoczeń) polskie insygnia koronacyjne. Grzymek (Krzysztof Brzazgoń) i Andrzej Tęczyński (Jędrzej Jezierski) będą je eskortować. W lesie napadają na nich zbójcy. Tęczyński zostaje ciężko ranny. Umiera w Krakowie, w ramionach żony Anny (Maria Wieczorek). Krakowscy mieszczanie witają króla i królową (Milena Staszuk), a Nieradka (Malwina Dubowska) szuka zaginionej córeczki. Greta (Iwona Katarzyna Pawlak) dowiaduje się, że Katka (Anna Oberc) znalazła w lesie dziecko Nieradki. Greta zamyka Katkę i idzie z dzieckiem do Krakowa. Nieradka przypadkiem dowiaduje się, że Lech (Mariusz Jakus) chciał pomóc córce. Idzie do lochu i przebacza ojcu. Królowa mówi mężowi, że jest brzemienna. 07:40 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 90 Telenowela historyczna TVP, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Tomasz Matuszczak, Łukasz Wiśniewski, Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Anna Krasuska, Aleksandra Grażewicz-Ćwiklińska, Marta Hryniak Aktorzy: Milena Staszuk, Jerzy Zelnik, Żaneta Homa, Piotr Napierała, Weronika Jaskółka, Lena Filipkowska, Mieczysław Kadłubowski, Anna Kosik, Małgorzata Jabłońska, Julia Malinowska, Piotr Makarski, Sebastian Skoczeń, Radosław Pazura, Przemysław Stippa, Arkadiusz Janiczek "Uciekinierka". Rok 1412. Sofia (Julia Łukowiak) dzięki pomocy Femki (Żaneta Homa) i Zyndrama (Maciej Raniszewski) ucieka od męża. Mścisław ją bił i poniżał. Anna Cylejska (Milena Staszuk) wstawia się za nią u króla. Jagiełło (Sebastian Skoczeń) uważa jednak, że żona powinna być przy mężu. Mikołaj Trąba (Radosław Pazura) przekonuje Jagiełłę, żeby posłać po Mścisława i wyjaśnić wszystkie złe informacje na jego temat. Po Mścisława pojedzie Sambor (Kacper Młynarkiewicz). Legat papieski Branda Castiglione (Jerzy Zelnik) ma wydać wstępną decyzję w sprawie sporu polsko - krzyżackiego. Niestety, legat idzie na krakowski rynek. Towarzyszy mu Zbigniew Oleśnicki (Przemysław Stippa). Żacy wystawiają żartobliwą sztukę a koza nadgryza czerwony kapelusz Brandy Castiglione. Greta (Iwona Katarzyna Pawlak) dotarła z małą Jagną (Lena Filipkowska) do krakowskiej karczmy. Oddaje dziecko Nieradce (Malwina Dubowska). Potem niestety zauważa ją Medyk Hiszpan (Łukasz Matecki). Idzie za nią do lasu i wpada do dużego dołu. Greta zabiera go do swej chaty. Trzeba go będzie leczyć. W Malborku konflikt między Wielkim Mistrzem Krzyżackim von Plauenem (Mikołaj Osiński), a ugodowo nastawionym Wielkim Marszałkiem Michałem Kuchmeisterem (Paweł Iwanicki). Heinrich (Oliwer Witek) zauważa przechodzącego pod drzwiami Kelemena (Piotr Pamuła). Czy w Malborku jest polski szpieg? 08:15 W KOTLE HISTORII - DE GAULLE W PRL. GENERAŁ POWRACA DO POLSKI Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Prowadzący: Łukasz Modelski Uwielbiany przez warszawian pamiętających jego rolę w wojnie z bolszewikami, generał Charles de Gaulle zawitał nad Wisłę w 1967 r. On był kończącym służbę prezydentem ze spadającym poparciem, Polska była satelickim krajem Sowietów w nowych granicach, a jego władze potrzebowały dyplomatycznego wzmocnienia, Polacy zaś chcieli zobaczyć jakiegoś prawdziwego męża stanu. Ta wizyta wszystkim była na rękę. Nie zardzewiała stara polska miłość do de Gaulle’a, ani miłość de Gaulle’a do pączków od Bliklego. 08:50 JANOSIK Film przygodowo-historyczny, 126 min, Polska, 1974 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz Kinowa wersja jednego z najpopularniejszych i lubianych polskich kostiumowych seriali przygodowych. Pełna humoru i zabawnych scen przygodowa opowieść o zbójnickiej kompanii, do której trafia Janosik. To legendarny zbójnik tatrzański łupiący możnych i stający w obronie biednych. Atrakcją filmu są niezapomniani odtwórcy głównych ról oraz widowiskowe bójki i walki, szaleńcze jazdy na koniu, a nawet mrożące krew upadki ze skały. Pierwsza połowa XIX wieku. Górska okolica. Hrabia von Berger gnębi chłopów. W ich obronie staje przechodzący drogą młody góral - Janosik. Zostaje pojmany przez hrabiowskich hajduków i wtrącony do lochów. W ucieczce pomaga mu córka Hrabiego, której spodobał się dzielny góral. Kiedy zbiegów dopada pogoń, z pomocą przychodzą zbójnicy pod wodzą Harnasia - Jakubka. Janosik i Kwiczoł przyłączają się do zbójeckiej kompanii. 11:10 JAPOŃSKA WYPRAWA JOANNY LUMLEY - ODC. 1 (JOANNA LUMLEY'S JAPAN) Serial dokumentalny 46 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Neil Ferguson, Ewen Thomson Gwiazda serialu "Absolutnie fantastyczne", Joanna Lumley, przemierza Japonię od lodowatych syberyjskich mórz na północy po subtropikalne wyspy na południu. Jej podróż rozpoczyna się w ujemnych temperaturach na Hokkaido, gdzie żyją najpiękniejsze i najbardziej zagrożone dzikie zwierzęta Japonii. Wędrując na południe, Joanna odwiedza Tokio, starożytną stolicę Kioto z zachwycającymi świątyniami, oraz Nagasaki, miasto o tragicznej przeszłości. Jej epicka podróż kończy się na sielskich plażach Kohamy, jednej z najodleglejszych pacyficznych wysp Japonii, gdzie mieszkają dziewczyny z girlsbandu, których średnia wieku wynosi 84 lata. 12:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - URUGWAJ, KRAINA PROSTOTY (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Urugwaj. Bywa nazywany Szwajcarią Ameryki Południowej. Ale nie dlatego, że znajdziesz tam najwyższe na kontynencie góry. To sytuacja ekonomiczna i gospodarcza tego kraju sprawia, że jest on porównywany do państwa czekolady, zegarków i bankierów. Urugwajczykom rzeczywiście żyje się spokojnie i dostatnio. Za to turystom na pewno będzie się po tym państwie dobrze podróżować. 13:15 WIDOKI Z RAJU. KULTURA OGRODOWA W ŚWIECIE ISLAMU - ODC. 2 INDIE. SPLENDOR CZASÓW MOGOŁÓW (A GLIMPSE OF PARADISE - GARDEN CULTURE IN THE ISLAMIC WORLD) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Veronika Hofer Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny - podróż po świecie islamu. Rozpoczyna się w ogrodach Imperium Perskiego, obejmuje zielone oazy na subkontynencie indyjskim, w Afryce Północnej i południowej Hiszpanii, a kończy refleksją o przyszłości w państwach Zatoki Perskiej. Ogrody są wehikułem do poznania i zrozumienia całego obszaru kulturowego w jego odrębności. Dokument skierowany jest do odbiorców zainteresowanych podróżami i kulturą, ale także do tych, którzy chcą poznać rejony o coraz większym znaczeniu na świecie, ich historię i kulturę. Odcinek 2 - "Indie". Splendor czasów Mogołów. Indie. Gęsto zaludnione i pełne kolorytu, biedne i pogrążone w chaosie. A jednak tutejsze ogrody świadczą o ich bogactwie i porządku. W jaki sposób zdołały uzyskać balans pomiędzy orientalną wspaniałością i rygorem islamskiej kultury ogrodowej? Wyruszyliśmy w odkrywczą podróż do najwspanialszych ogrodów kultywowanych pośród harmidrui zgiełku współczesnych Indii. W Indiach mieszka prawie jedna piąta ludności świata. To sprawiło, że okręg rządowy w Nowym Delhi stał się ważnym punktem na politycznej mapie świata. Prezydent Indii mieszka i rządzi za tą bramą i w tym ogrodzie. Teren ten, widziany z góry, wygląda jak dywan, z wzorem poprzecinanym surową geometrią osi i kanałów nawadniających. Jest to jednak zdecydowanie ogród, zaprojektowany według islamskich zasad. Jak to możliwe, że głowa państwa w kraju zamieszkanym w dużej mierze przez Hindusów żyje w otoczeniu ogrodów islamskich? Ogród powstał ponad sto lat temu, gdy Brytyjczycy przenieśli siedzibę rządu z Kalkuty do Delhi w północnych Indiach. Zbudowali w tym celu nowe miasto, Nowe Delhi, z własną siedzibą rządu i ogrodem. W ten sposób brytyjscy władcy kolonialni skupili się na poznanych tu ogrodach, łącząc zawarte w nich pomysły z własnym zamiłowaniem do wystawnych kwietników. 16:05 PLANETA SKARBÓW - ODC. 5 EUROPA (PLANET OF TREASURES EP. 5 EUROPE) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Gero Von Boehm Serial dokumentalny (6 odcinków). Ludzie od dawna tworzyli listy niezwykłych wyczynów twórczych, od starożytnych siedmiu cudów świata po listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, która obecnie liczy 1121 skarbów. Prawie połowa z tych miejsc jest zagrożona przez klęski żywiołowe, wojny, urbanizację lub rozpad. W serii "Planeta skarbów" historyk sir Christopher Clark zabiera widzów w podróż dookoła świata, aby przybliżyć najbardziej niesamowite pomniki przyrody i przykłady kulturowego dziedzictwa ludzkości. Jego droga prowadzi od Wielkiej Piramidy w Gizie w Egipcie do Parku Narodowego Serengeti w Tanzanii, od Pałacu Wiatrów w Indiach do jordańskiej pustyni, od laguny w Wenecji do meksykańskiego miasta Teotihuacan i miasta Hue w Wietnamie, wraz z wieloma innymi imponującymi miejscami dziedzictwa kultury i pomnikami przyrody. Odc. 5 - "Europa" W Hiszpanii przejdziemy szlakiem świętego Jakuba do Santiago di Compostela, we Francji odwiedzimy Paryż, w Niemczech zajrzymy w dolinę Renu do twórców organów i zwiedzimy zabytki z okresu rewolucji przemysłowej w Volklingen. Jednak podróż zacznie się od Wenecji. Otrzymaliśmy specjalną zgodę na przelot. Oglądając to miasto z lotu ptaka, zaczynamy rozumieć, czemu stanowi ono symbol naszego dziedzictwa. Wielkie place, pałace i kościoły na brzegach kanałów. Piękna architektura i sztuka. Lecz bez morza nic by z tego nie było. Europa to kontynent w ciągłym ruchu. Otaczające go wody zawsze grały tu ważną rolę. Europejczycy ciągle podróżowali. Europejska różnorodność nie ma sobie równych. Jej bogata kultura zrodzona w toku burzliwej historii wpływa na rozwój całego świata. Dlatego Europejczycy powinni o nią zadbać. Jednak skarby Europy to nie tylko przeszłość. Zjednoczona Europa tworzy nową historię, a jej dziedzictwo należy utrwalać dla przyszłych pokoleń. 17:00 MAYERLING (MAYERLING) Melodramat historyczny, 134 min, Wielka Brytania/Francja 1969 Reżyseria: Terence Young Scenariusz: Terence Young Zdjęcia: Henri Alekan Muzyka: Francis Lai Aktorzy: Omar Sharif, Catherine Deneuve, James Mason, Ava Gardner, James Robertson Justice, Geneviţve Page, Andréa Parisy, Ivan Desny, Maurice Teynac Uhonorowany nominacją do Złotego Globu melodramat z doborową obsadą. Terence Young, twórca m.in. znanych polskiej publiczności filmów: "Doczekać zmroku", "Samuraj i kowboje", "Joe Valachi", zrealizował interesujący remake głośnego dramatu z 1936 roku Anatole'a Litvaka z Charlesem Boyerem i Danielle Darrieux w rolach głównych. To tragiczne dzieje nieszczęśliwej miłości arcyksięcia Rudolfa, jedynego syna cesarza Franciszka Józefa i cesarzowej Elżbiety, do młodziutkiej i czarującej arystokratki Marii Vecsery. Jeden z największych romansów wszech czasów z tragicznym zakończeniem wielokrotnie rozpalał wyobraźnię twórców. Powstały filmy o tym wydarzeniu z dziejów rodziny cesarskiej, a także głośny spektakl baletowy z 1993 roku, wystawiany w londyńskiej operze królewskiej Covent Garden (TVP prezentowała przedstawienie w cyklu "Rewelacja miesiąca"). Wiedeń, rok 1888. Następca tronu cesarstwa Austro-Węgierskiego, arcyksiążę Rudolf (Omar Sharif), mimo sprzeciwu ojca zabiega o unieważnienie związku małżeńskiego. W tej sprawie zwraca się do najwyższych władz w Rzymie. Od samego początku jego małżeństwo było nieudane i nieszczęśliwe, zawarł je wbrew własnej woli. Ze względów politycznych został przymuszony do poślubienia w 1881 roku księżniczki Stefanii, córki belgijskiego króla Leopolda II. Z tego związku narodziła się jedyna córka Elżbieta. Dramatyczną walkę o unieważnienie małżeństwa arcyksiążę podejmuje wówczas, gdy przypadkowo poznaje 17-letnią Marię Vecserę (Catherine Deneuve). Zakochuje się bez pamięci w pięknej i czarującej wiedeńskiej arystokratce, a ona odwzajemnia jego płomienne uczucie. Pragnie jak najszybciej poślubić ukochaną ponad wszystko Marię, ale zalegalizowanie związku okazuje się niemożliwe, bowiem na drodze do ich szczęścia stoi nieugięty cesarz Franciszek Józef (James Mason). Życie zakochanej pary zamienia się w koszmar. Nie chcąc rezygnować z jedynej prawdziwej miłości kochankowie decydują się na krok ostateczny. Maria i Rudolf popełniają samobójstwo w pałacyku myśliwskim w niewielkiej miejscowości Mayerling, położonej kilkadziesiąt kilometrów od Wiednia. 19:25 RODEM SPOD JAZŁOWCA Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Film dokumentalny zupełnie niezwykły i bardzo dzisiaj aktualny, wszak historia lubi się powtarzać, a tradycja jest siłą narodu. Najbardziej spośród całej przedwojennej kawalerii i stoczonych zwycięskich walk wyróżnia się 14. Pułk Ułanów Lwowskich, który po fenomenalnej bitwie pod Jazłowcem w 1919 roku przyjął nazwę - Jazłowiecki. Dzisiaj to już trzecie pokolenie tamtych walczących kawalerzystów wkłada mundury 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich i przygotowuje rekonstrukcję tych dumnych, niezwykłych wydarzeń w naszej historii XX wieku. Wszystko dokładnie w oparciu o wierną dokumentację historyczną i relacje świadków. 20:25 KAMERDYNER Dramat historyczny, 141 min, Polska, 2018 Reżyseria: Filip Bajon Scenariusz: Mirosław Piepka, Michał S. Pruski, Marek Klat Zdjęcia: Łukasz Gutt Aktorzy: Janusz Gajos, Anna Radwan, Sebastian Fabijański, Marianna Zydek, Borys Szyc, Adam Woronowicz, Kamilla Baar-Kochańska, Diana Zamojska, Daniel Olbrychski, Marcel Sabat, Łukasz Simlat, Sławomir Orzechowski Dramat historyczny w reżyserii Filipa Bajona miał swoją premierę w 2018 roku na festiwalu w Gdyni, gdzie został uhonorowany nagrodą Srebrne Lwy. Akcja - w dużej mierze oparta na faktach - rozgrywa się na ziemi kaszubskiej w pierwszej połowie XX wieku i obejmuje lata 1900 do 1945, w tym dwie wojny światowe. Film ukazuje powikłane i burzliwe losy bohaterów, przedstawicieli różnych nacji: Niemców, Kaszubów i Polaków, z wplecionym centralnym wątkiem miłosnym. Zostały przedstawione skomplikowane postawy i wybory, jakich musieli dokonywać ludzie zamieszkujący północe Kaszuby. Pruska antypolskość walczyła z kaszubskim patriotyzmem, co zakończyło się masowym mordem popełnionym na tysiącach Kaszubów w lasach pod Piaśnicą. Po śmierci matki, nieletni Mateusz Kroll zostaje przygarnięty przez pruską arystokratkę Gerdę von Krauss. Kaszubski chłopiec dorasta w pałacu. Rówieśniczką Mateusza jest córka von Kraussów Marita. Między młodymi z czasem rodzi się miłość. Ojcem chrzestnym chłopca jest kaszubski patriota Bazyli Miotke, który podczas konferencji pokojowej w Wersalu walczy o miejsce dla Kaszub na mapie Polski, a potem buduje symbol jej gospodarczego sukcesu: Gdynię. Traktat wersalski, podpisany w 1919 r. i kończący I wojnę światową daje Polsce niepodległość, co sprawia, że von Kraussowie tracą majątek i wpływy. Wszyscy bohaterowie czują, że świat, który znali, wkrótce diametralnie się zmieni. Wśród żyjących obok siebie Kaszubów, Polaków i Niemców narastają złe nastroje, niechęć i nienawiść. II wojna światowa wybucha 1 września 1939 roku. Już pod koniec października w lasach piaśnickich rozpoczynają się egzekucje ludności kaszubskiej dokonane przez okupantów niemieckich. Było to pierwsze masowe ludobójstwo tej strasznej wojny. 22:55 ZDRAJCA - ODC. 1 (TRAITOR, EP 1) Serial sensacyjny, 51 min, Estonia, 2018 Reżyseria: Ergo Kuld Aktorzy: Tambet Tuisk, Margo Mitt, Eva Koldits, Mart Nurk, Veiko Porkanen Serial inspirowany aferami szpiegowskimi współczesnej Estonii. Początek XXI wieku, tuż przed wstąpieniem Estonii do sojuszu NATO. Urzędnik łotewskiego Ministerstwa Obrony i rosyjski szpieg chce zbiec do Rosji. Jest poszukiwany przez estoński kontrwywiad. Dyrektor finansów estońskiej policji, Alfred Vint, zostaje zwolniony z pracy. Rosyjski wywiad składa mu propozycję współpracy. 02:00 HISTORIA TAMARY I SVENA Film dokumentalny, 38 min, Polska, 2002 Reżyseria: Paweł Woldan Scenariusz: Paweł Woldan, Magdalena Olszewska, Cezary Galek Zdjęcia: Marcin Buczkowski Wydawałoby się, zwykła opowieść o dwojgu ludzi. Tamara i Sven, Polka i Niemiec, spotkali się na studiach we Francji, w Lille. Nie połączyła ich miłość od pierwszego wejrzenia, uczucie dojrzewało powoli. Spędzali ze sobą wiele czasu, przyjechali do Polski. W końcu Sven oświadczył się swojej wybrance, w trzech językach: po polsku, francusku i niemiecku. W 1998 roku wzięli ślub, wpierw cywilny w Niemczech, potem kościelny w Polsce. Wydawało się, że życie stoi przed młodą parą otworem. Tamara zaangażowała się jako asystentka reżysera przy produkcji telenoweli dokumentalnej "Szpital Dzieciątka Jezus". Tygodniami zdobywała dziennikarskie doświadczenie, w szpitalu w pamięć wrażliwej kobiety zapadły obrazy ludzkiego cierpienia. Rok po ślubie młode małżeństwo wyjechało do Belgii. Sven otrzymał posadę przy Unii Europejskiej, wkrótce zostając asystentem posłanki parlamentu europejskiego. Tamara zaś zaczęła pracować jako korespondentka Telewizji Polskiej w Brukseli. Wydawało się, że ich szczęście będzie trwałe. Ale Tamara zaczęła skarżyć się na bóle brzucha. Diagnoza lekarzy była szokiem. W 1999 roku w ciele młodej kobiety wykryli komórki rakowe. Tamara ciężko przeżyła swoją pierwszą operację. Zawsze chciała mieć dzieci, odtąd było to niemożliwe. Chemioterapia przyniosła osłabienie, lecz wydawało się, że choroba się cofnęła. Próbowali żyć normalnie, tak jak wcześniej. Smutek po utracie nadziei na własne dziecko starali się ukoić, planując adopcję. W tym czasie Tamara zaczęła pisać pamiętnik, w którym opisywała zarówno codzienność, jak i miłość do męża Svena i walkę z rakiem. Po czterech miesiącach kolejne diagnozy lekarzy zaczynają przypominać wyrok śmierci. Druga operacja i chemioterapie nie przynoszą ratunku. Kolejne przerzuty zabijają Tamarę kawałek po kawałku. Rak trawi jej ciało, zatruwa też życie rodziny. Stan chorej pogarsza się szybko. Nie jest w stanie spacerować po mieście, wkrótce nie może poradzić sobie z wysyłaniem poczty elektronicznej do znajomych. 2 grudnia 2000 roku jej trzydziestoletnie życie dobiega kresu. Śmierć Tamary jest ogromną tragedią dla jej bliskich. Lecz jej heroiczna walka z rakiem, głębokie uczucie do męża, wyrażone w opublikowanym przez Svena pamiętniku, są pośmiertnym przesłaniem, że miłość jest najpiękniejszym i najcenniejszym darem. 02:45 ZGUBA Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2008 Reżyseria: Stanisław Kalisz Scenariusz: Stanisław Kalisz Zdjęcia: Marek Antonowicz Film opowiada o niezwykłych losach człowieka, który przed wielu, wielu laty z polskiego Ryszarda Pokropowicza w jeden dzień przeistoczył się w rosyjskiego Pawła Patyszewa. To historia, którą bez przesady można by przyrównywać z dziejami postaci wielkich epopei w rodzaju "Wojny i pokoju", czy "Doktora Żywago". Jest mroźny luty 1940 roku, wioska Elżbiecin niedaleko Łomży. Łomotanie do drzwi, wyrywanie ze snu przerażonych ludzi i w eskorcie wojsk NKWD wywózka za daleki Ural. Mały, siedmioletni Rysio wraz z mamą, starszym o rok bratem i paromiesięczną siostrzyczką lądują na śniegu, w zapluskwionych barakach. Odtąd przejdzie bardzo szybki kurs dorastania. Wydawało się, że z leśnego piekła nie wyjdą już cało, lecz życie niespodziewanie daje im szansę. W połowie 1941 roku Sikorski zawiera pakt ze Stalinem i Polacy mogą dołączać do tworzących się oddziałów naszego wojska. Prokopowiczowie tłukli się już trzeci tydzień do swoich. W czasie postojów pociągu na dworcach mały Rysio wraz z bratem Longinem organizowali coś do jedzenia. Życie nauczyło ich sprytu. Na stacji Kungur jak zwykle wyskoczyli z wagonu. Nagle usłyszeli gwizd lokomotywy i mimo biegu co sił w nogach było już za późno. Rysiek nie zdążył. Rozpacz ośmiolatka nie miała granic. Został w tłumie sam, bez pieniędzy, bez dokumentów, głodny i zupełnie obcy. Odjechali najbliżsi. Jakiś rosyjski oficer zaprowadził go do Punktu Dziecięcego, tam nikt z dorosłych nie wysłuchał jednak jego skargi i po paru dniach wraz z dużą grupą znajdów wywieziono go w odwrotnym kierunku, znów na północ, do Omska. Później nastąpił cały równie barwny i niesłychany ciąg zdarzeń w domach dziecka. Z tych czasów pozostał do dziś widoczny na nadgarstku tatuaż, znak rozpoznawczy takich jak on bezdomnych dzieci: półsłońce i data urodzenia. Rysiek nigdy nie zapomniał o swej tożsamości, ale z tą swoją polskością zanadto się nie obnosił, tak było bezpieczniej. Jako młody chłopak pracował już w fabrykach. Był dobrym tokarzem, a po wojnie przez przypadek trafił do miejscowości Nowowarszawka, gdzie znalazł pracę, kolegów i jakiś kąt do spania. Zaczął szukać rodziny w Polsce. Znalazł. Nasz bohater narodził się na nowo. Nie oznaczało to jednak otrzymania polskiego obywatelstwa. Było to w roku 1967. Potrzeba tylko urzędowej zgody na wyjazd i wsio! Wszystko, ale nie w sowieckiej Rosji. Gdzieś po roku milicja zabrała go z pracy, a w Omsku poinformowano go, iż stał się wrogiem narodu, bo śnią mu się wyjazdy do krajów kapitalistycznych. I skazano go na dziesięć lat przymusowej pracy, co oznaczało dziesięć lat łagrów. Został odesłany do Krasnojarskiego Kraju, do wyrębu lasu. Pierwszą podróż do Polski odbył wreszcie w połowie lat siedemdziesiątych. Przez Warszawę do Łomży, a później ciuchcią na swoje tereny. Odwiedził rodzinę, z Francji przyjechał na spotkanie brat Longin, niestety matka i siostra mieszkające w Stanach Zjednoczonych wtedy dojechać nie zdołały. Do Rosji wrócił z głębokim przeświadczeniem, iż prędzej czy później zamieszka w swym dawnym kraju na zawsze. Marzenia spełniły się dopiero w roku 1990. Można powiedzieć, że dopiero po pięćdziesięciu latach od pamiętnej wywózki tamtej zimowej nocy. Wrócił już bez żony, bo ta nie zaakceptowała zachodniej polskiej rzeczywistości i rozstała się ze swym podejrzanym mężem. Nowa (stara) ojczyzna wcale nie przyjęła go jednak, jak to sobie przez laty wyobrażał i wyśnił. Dla urzędniczej machiny stał się jednym z wielu powracających ze Wschodu repatriantów i raczej kłopotem niż dobrodziejstwem.