TVP Nauka Środa, 03.01.2024 05:55 PODRÓŻNIK - JEZIORO GARDA Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Autorzy programu, Tomasz Rudomino i Anna Kwiatkowska, zapraszają nad jezioro Garda - największe i najczystsze wśród włoskich jezior. Leży w Alpach, na terytoriach aż trzech regionów: Trentino, Veneto i Lombardii. Uchodzi za jedno z najlepszych w Europie miejsc do uprawiania windsurfingu. Odwiedzimy windsurfingową szkołę. Opowiemy o wiatrach, które przyciągają tu żeglarzy. Orę - popołudniowy silny wicher opisywał Johann Wolfgang Goethe jako cud natury. W jego czasach windsurfing jeszcze nie istniał. Opowiemy o historii tego sportu i o tym, jak stawiać pierwsze kroki na desce. Od XVIII wieku nad Gardą powstawały kurorty, które odwiedzali poeci i artyści. W Torbole mieszkał Johann Wolfgang Goethe. Znajdziemy dom, w którym znalazł kwaterę, opowiemy o bitwie na jeziorze, którą stoczyli tu Wenecjanie z flotą Mediolanu i poznamy atmosferę współczesnej nadmorskiej miejscowości ze sklepami i pizzeriami, w których zaopatrują się windsurferzy. 06:20 CZY WIESZ, ŻE? - /261/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:00 CZY WIESZ, ŻE? - /262/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:30 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 1) - MACZO W ZWIERZĘCEJ SKÓRZE Reportaż, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. W każdym odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 08:00 PODRÓŻNIK - TRYDENT Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Trydent to jedno z najbardziej lubianych przez turystów miasto Włoch. Miasto o bogatej historii, pełne zabytków, otoczone malowniczymi krajobrazami, kusi przede wszystkim doskonałymi warunkami do czynnego uprawiania turystyki, wspaniałą kuchnią i licznymi festiwalami. Nie da się ukryć, że miłośnicy Trydentu dzielą się na dwie grupy: tych, którzy bywają tam zimą, bo w Dolomitach są znakomite warunki do uprawiania narciarstwa oraz tych, którzy wolą muzea, spacery po zabytkowych uliczkach, rowerowe i piesze wyprawy do okolicznych wiosek. Autorzy "Podróżnika" spacerują z kamerą po mieście skąpanym w słońcu, odwiedzają górujący nad stolicą regionu zamek, a wreszcie postanawiają spróbować miejscowych specjałów, przygotowanych według receptur lokalnej gastronomii. Wybierają się też do Rovereto, miasteczka oddalonego od Trydentu o pół godziny drogi, w którym można podziwiać wspaniałe zabytki architektury. Ponadto, jak zwykle w "Podróżniku", mnóstwo użytecznych informacji na temat sposobów podróżowania, cen, zakwaterowania, ubezpieczenia itp. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 08:40 ASTRONARIUM - (4) - "ASTRONOMIA AMATORSKA" Magazyn, 23 min, Polska, 2015 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Czy w dobie sond kosmicznych można dokonać jakiegokolwiek odkrycia prostymi środkami? W odcinku pokażemy zaskakujące sukcesy, jakie w odkrywaniu zagadek kosmosu odnoszą, wydawałoby się, zupełni amatorzy. 09:15 300 MILIONÓW LAT - WIELKA KOLIZJA - ODC. 1 (300 MILIONS YEARS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 300 milionów lat obejmuje okres dramatycznego kształtowania się europejskiego kontynentu: od karbonu do dzisiaj. Podczas tego długiego okresu Europa podróżowała pomiędzy różnymi strefami klimatycznymi, była przemieniana przez różne żywioły i kolizje z innymi kontynentami. Z perspektywy geologicznej ludzie żyją na Ziemi zaledwie od kilku chwil, jednak już podczas tego krótkiego okresu przemienili naszą planetę. Za pomocą grafiki komputerowej i wyjątkowych zdjęć film ukazuje geologiczną historię Europy - odc. 1: Wielka kolizja; odc. 2: Ziemia człowieka. 10:15 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /2/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 49 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Pewien starożytny wynalazek kształtował świat przez co najmniej 12 000 lat. Cegła. Przez tysiąclecia była podstawą wszystkiego, co budowano. Ale jedna ceglana struktura sprzed wieków zdecydowanie wyróżnia się spośród pozostałych. Wielki Mur Chiński. Powstawał przez dwa tysiące lat. Zbudowany krwią i trudem milionów ludzi, jest także świadectwem geniuszu inżynierów sprzed wieków, naszych przodków, którzy mieli wizję postawienia muru do obrony całego imperium. Drugi z 10-odcinkowej serii dokumentalnej, ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 11:15 PODRÓŻNIK - JEZIORO GARDA Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Autorzy programu, Tomasz Rudomino i Anna Kwiatkowska, zapraszają nad jezioro Garda - największe i najczystsze wśród włoskich jezior. Leży w Alpach, na terytoriach aż trzech regionów: Trentino, Veneto i Lombardii. Uchodzi za jedno z najlepszych w Europie miejsc do uprawiania windsurfingu. Odwiedzimy windsurfingową szkołę. Opowiemy o wiatrach, które przyciągają tu żeglarzy. Orę - popołudniowy silny wicher opisywał Johann Wolfgang Goethe jako cud natury. W jego czasach windsurfing jeszcze nie istniał. Opowiemy o historii tego sportu i o tym, jak stawiać pierwsze kroki na desce. Od XVIII wieku nad Gardą powstawały kurorty, które odwiedzali poeci i artyści. W Torbole mieszkał Johann Wolfgang Goethe. Znajdziemy dom, w którym znalazł kwaterę, opowiemy o bitwie na jeziorze, którą stoczyli tu Wenecjanie z flotą Mediolanu i poznamy atmosferę współczesnej nadmorskiej miejscowości ze sklepami i pizzeriami, w których zaopatrują się windsurferzy. 11:40 CZY WIESZ, ŻE? - /263/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:15 CZY WIESZ, ŻE? - /264/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:45 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 1) - MACZO W ZWIERZĘCEJ SKÓRZE Reportaż, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. W każdym odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 13:20 PODRÓŻNIK - TRYDENT Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Trydent to jedno z najbardziej lubianych przez turystów miasto Włoch. Miasto o bogatej historii, pełne zabytków, otoczone malowniczymi krajobrazami, kusi przede wszystkim doskonałymi warunkami do czynnego uprawiania turystyki, wspaniałą kuchnią i licznymi festiwalami. Nie da się ukryć, że miłośnicy Trydentu dzielą się na dwie grupy: tych, którzy bywają tam zimą, bo w Dolomitach są znakomite warunki do uprawiania narciarstwa oraz tych, którzy wolą muzea, spacery po zabytkowych uliczkach, rowerowe i piesze wyprawy do okolicznych wiosek. Autorzy "Podróżnika" spacerują z kamerą po mieście skąpanym w słońcu, odwiedzają górujący nad stolicą regionu zamek, a wreszcie postanawiają spróbować miejscowych specjałów, przygotowanych według receptur lokalnej gastronomii. Wybierają się też do Rovereto, miasteczka oddalonego od Trydentu o pół godziny drogi, w którym można podziwiać wspaniałe zabytki architektury. Ponadto, jak zwykle w "Podróżniku", mnóstwo użytecznych informacji na temat sposobów podróżowania, cen, zakwaterowania, ubezpieczenia itp. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 14:00 300 MILIONÓW LAT - WIELKA KOLIZJA - ODC. 1 (300 MILIONS YEARS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 300 milionów lat obejmuje okres dramatycznego kształtowania się europejskiego kontynentu: od karbonu do dzisiaj. Podczas tego długiego okresu Europa podróżowała pomiędzy różnymi strefami klimatycznymi, była przemieniana przez różne żywioły i kolizje z innymi kontynentami. Z perspektywy geologicznej ludzie żyją na Ziemi zaledwie od kilku chwil, jednak już podczas tego krótkiego okresu przemienili naszą planetę. Za pomocą grafiki komputerowej i wyjątkowych zdjęć film ukazuje geologiczną historię Europy - odc. 1: Wielka kolizja; odc. 2: Ziemia człowieka. 15:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 2 MISTRZOWIE KOMUNIKACJI (ANIMAL EINSTEINS EP. 2 COMMUNICATORS) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku wysłuchamy pogawędki szympansów - zdumiewające odkrycie. Poznamy słownik pszczół, rozszyfrujemy sekretne wiadomości pewnego skorupiaka. W naszym mniemaniu świetnie radzimy sobie z przekazywaniem informacji, ale w świecie zwierząt też nie brakuje specjalistów od komunikacji. Zmysły pozwalają nam reagować na otaczający nas świat i komunikować się z nim. Tak naprawdę jednak ograniczone możliwości naszego wzroku, węchu, słuchu i dotyku dają nam niepełny obraz tego, co dzieje się wokół. Nie jesteśmy dostrojeni do otaczającego nas świata tak jak zwierzęta. Pełne jego zrozumienie z pewnością by nas przytłoczyło, ponieważ w świecie zwierząt roi się od mistrzów komunikacji. 16:00 PODRÓŻNIK - DOLINY NARCIARSKIE Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Autorzy "Podróżnika" przedstawiają tym razem różne możliwości spędzenia narciarskich wakacji w Alpach. Przedstawiają propozycje z trzech krajów: Włoch, Austrii i Francji. Porównują trasy narciarskie pod kątem ich stopnia trudności i atrakcyjności oraz przywilejów, jakie przysługują posiadaczom skipassów, zestawiają ceny i warunki zakwaterowania oraz propozycje spędzania wolnego czasu po zapadnięciu zmroku. Opowiadają także o tradycjach poszczególnych regionów i prezentują najważniejsze zabytki oraz miejsca warte odwiedzenia. Informują o atrakcjach przewidzianych w tym sezonie np. zawodach sportowych, festynach itp. Francuska dolina La Maurienne, położona w Sabaudii, od wieków była szlakiem komunikacyjnym łączącym północ z południem Europy. Tomasz Rudomino i Anna Kwiatkowska pokazują tradycyjne wioski, opowiadają o baroku, który zdominował architekturę i sztukę kościelną tego regionu. Ale przede wszystkim zapoznają się z warunkami do uprawiania narciarstwa. Choć nie ma tam lodowców, to śmiało można powiedzieć, że znakomite warunki znajdą tu zarówno zaawansowani, jak początkujący narciarze. Włoskie Pinzolo i Madonna di Campiglio słyną z organizowania zawodów sportowych - mistrzostw świata w narciarstwie alpejskim oraz skokach narciarskich. Polska reprezentacja skoczków od lat współpracuje z tym regionem. Widzowie zobaczą tamtejsze obiekty sportowe, dowiedzą się też wiele o możliwościach uprawiania sportu, jakie mają tam narciarze amatorzy. Autorzy programu przedstawiają szlaki narciarskie, także te umożliwiające uprawianie narciarstwa biegowego, i propozycje dla najmłodszych, a nawet możliwości przejażdżek psimi zaprzęgami. Austriacki region Amade jest jednym z największych w Europie. Dowiemy się, co to są tzw. "huśtawki narciarskie", jakie są możliwości jeżdżenia podczas urlopu każdego dnia na innym stoku, a także gdzie są szkoły narciarskie dla dzieci i dorosłych. W Tyrolu zaś przekonamy się, na czym polega specyfika uprawiania narciarstwa na lodowcach. Ponadto mnóstwo porad, cenniki, sposoby podróżowania i praktyczne informacje dla turystów. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /265/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 16:55 CZY WIESZ, ŻE? - /266/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:35 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 2) - KOBIETY RZĄDZĄ Reportaż, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury, dr Andrzej Kruszewicz, wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. W cyklu odkrywamy tajemnice dzikiej natury i pokazujemy budzące emocje zjawiska, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze takie jak: tokowiska cietrzewi, czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 18:05 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /3/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 49 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Licząca ponad 4600 lat Wielka Piramida w Gizie jest jednym spośród siedmiu cudów świata - najstarszym z nich i zachowanym w stanie niemal nienaruszonym. Przez ponad 3000 lat była najwyższą konstrukcją na Ziemi stworzoną przez człowieka. Ale Wielka Piramida to nie tylko monumentalna wielkość tej budowli świadcząca o geniuszu starożytnych inżynierów. To również arcydzieło matematyki i inżynierii precyzyjnej, których zasady obowiązują do dziś. Trzeci odcinek 10 - odcinkowej serii dokumentalnej ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 19:05 PODRÓŻNIK - UCIEC PRZED ZIMĄ Cykl reportaży, 16 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Tym razem w magazynie propozycja dla tych, którzy nie akceptują zimowej aury. Koniec stycznia i początek lutego to okres promocji w biurach podróży, sprzedaży typu last minute, ostatnich miejsc w samolotach, to także okazja do podreperowania swojej kondycji fizycznej, wyleczenia się z zimowej depresji gdzieś daleko w świecie, wśród palm kokosowych i szumu ciepłego morza. "Podróżnik" przedstawia kilka propozycji na spędzanie wolnego czasu w tropikach. Na początek Karaiby - bodaj najbardziej lubiane przez europejskich zmarzluchów, a więc Kuba, Antyle Francuskie i Holenderskie, Cancun i wybrzeże Jukatanu. Najpiękniejsze plaże, świetne warunki do uprawiania sportów wodnych, nurkowanie. Przyjrzymy się warunkom hotelowym w tym regionie, dowiemy, gdzie i jak można za stosunkowo niewielkie pieniądze dobrze wypocząć, poznać miejscową kulturę i lokalne smaki. Z wysp Morza Karaibskiego przeniesiemy się na Mauritius, rajską wyspę położoną na Oceanie Indyjskim, o kilka godzin lotu od południowego krańca Afryki. Mauritius uchodzi za wakacyjny raj z powodu niezwykle korzystnych warunków atmosferycznych, tsunami tu nie zagraża, nie ma też zagrożenia chorobami tropikalnymi. Być może dlatego jest tak oblegane przez turystów z całego świata. Świetna kuchnia i fantastyczne warunki do uprawiania wszelakich sportów czynią z tej wyspy doskonałe miejsce do spędzania wakacji. W programie mnóstwo porad dla tych, którzy chcą skorzystać z oferty last minute, informacje, jak ustrzec się przed niebezpieczeństwami umów zawieranymi w biurach podróży, zwłaszcza w tak szybkim tempie. A do tego ceny, warunki pogodowe, oferty dla rodzin z dziećmi. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 19:35 ASTRONARIUM - (5) - "GWIAZDY KATAKLIZMICZNE" Magazyn, 23 min, Polska, 2015 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Cykl popularnonaukowy prezentujący dorobek polskich instytucji badawczych, zwłaszcza w dziedzinie astronomii. Ekipa Bogumiła Radajewskiego odwiedza miejsca, w których każdy może się przekonać, co kryje przestrzeń kosmiczna. Sekrety wszechświata jeszcze nigdy nie były tak blisko. Opowiadają o nim nie tylko naukowcy, ale także pasjonaci astronomii. Odcinek pt. "Gwiazdy kataklizmiczne" 20:00 MEGARAKIETA NASA (SLS: NASA’S MEGA ROCKET) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Russell Eatough SLS NASA to najpotężniejsza rakieta, jaką kiedykolwiek zbudowano. Zdolna do wysyłania astronautów na Marsa i dalej. Pierwsza bezzałogowa misja wokół Księżyca w marcu 2022 r. będzie ogromnym krokiem naprzód w eksploracji kosmosu przez ludzi jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem. Budowa jest nękana trudnościami, opóźnieniami i przekroczeniami kosztów. Film zawiera wywiady z pionierami projektu, archiwalne i przykuwające uwagę sekwencje w plenerze. 21:05 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 3 BUDOWNICZOWIE (ANIMAL EINSTEINS EP. 3 BUILDERS) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens Seria dokumentalna prezentuje niesamowite zwierzęta i odkrywa ich zaskakujące umiejętności, które pomogą im rozwijać się na wolności. W świecie przyrody, aby przetrwać, trzeba wykazać się inteligencją. Dopiero odkrywamy, że niektóre ze zwierząt są bystrzejsze, niż moglibyśmy sobie wyobrazić. Dzięki nowoczesnej technice poznajemy zaskakujące zdolności umysłowe zwierząt. Pszczoły można nauczyć niemal wszystkiego. Na całym świecie badacze odkrywają zadziwiające sztuczki i inteligentne strategie, które pewnym gatunkom zapewniają przewagę nad innymi. Zwierzę prezentuje nam swoją inteligencję. Obserwujemy, jak budują domy, odnajdują drogę przez swój świat i wychowują potomstwo. Przenikamy do umysłów najbardziej rozumnych gatunków, a są wśród nich zaskakujący i kontrowersyjni przedstawiciele świata zwierząt. Możemy też uczyć się od tych inteligentnych zwierząt. W tym odcinku obserwujemy najlepszych budowniczych wśród zwierząt. Dowiemy się, jak bardzo tamy bobrów przewyższają nasze konstrukcje i jak pewien pająk zapewnia sobie przetrwanie pod wodą oraz jak podstaw naszej inteligencji można szukać wśród małp budujących sobie gniazda. Sprawdzimy, jaki poziom prezentują zwierzęcy architekci. Świat przyrody może być przerażający. Jednym z największych wyzwań, przed jakimi staje zwierzę, jest znalezienie miejsca, w którym można bezpiecznie spać i rozmnażać się. By uniknąć zewnętrznych zagrożeń, niektóre ze zwierząt odgradzają się od nich. Wielość i różnorodność ich konstrukcji warta jest dokładniejszej analizy. Przegląd budowniczych wśród zwierząt można zacząć tylko od bobrów. Wielkie ziemnowodne gryzonie to jedyne zwierzęta, które, tak jak my budują tamy. Robią to z tego samego powodu, aby zatrzymać wodę. 22:05 PODRÓŻNIK - DOLINY NARCIARSKIE Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Autorzy "Podróżnika" przedstawiają tym razem różne możliwości spędzenia narciarskich wakacji w Alpach. Przedstawiają propozycje z trzech krajów: Włoch, Austrii i Francji. Porównują trasy narciarskie pod kątem ich stopnia trudności i atrakcyjności oraz przywilejów, jakie przysługują posiadaczom skipassów, zestawiają ceny i warunki zakwaterowania oraz propozycje spędzania wolnego czasu po zapadnięciu zmroku. Opowiadają także o tradycjach poszczególnych regionów i prezentują najważniejsze zabytki oraz miejsca warte odwiedzenia. Informują o atrakcjach przewidzianych w tym sezonie np. zawodach sportowych, festynach itp. Francuska dolina La Maurienne, położona w Sabaudii, od wieków była szlakiem komunikacyjnym łączącym północ z południem Europy. Tomasz Rudomino i Anna Kwiatkowska pokazują tradycyjne wioski, opowiadają o baroku, który zdominował architekturę i sztukę kościelną tego regionu. Ale przede wszystkim zapoznają się z warunkami do uprawiania narciarstwa. Choć nie ma tam lodowców, to śmiało można powiedzieć, że znakomite warunki znajdą tu zarówno zaawansowani, jak początkujący narciarze. Włoskie Pinzolo i Madonna di Campiglio słyną z organizowania zawodów sportowych - mistrzostw świata w narciarstwie alpejskim oraz skokach narciarskich. Polska reprezentacja skoczków od lat współpracuje z tym regionem. Widzowie zobaczą tamtejsze obiekty sportowe, dowiedzą się też wiele o możliwościach uprawiania sportu, jakie mają tam narciarze amatorzy. Autorzy programu przedstawiają szlaki narciarskie, także te umożliwiające uprawianie narciarstwa biegowego, i propozycje dla najmłodszych, a nawet możliwości przejażdżek psimi zaprzęgami. Austriacki region Amade jest jednym z największych w Europie. Dowiemy się, co to są tzw. "huśtawki narciarskie", jakie są możliwości jeżdżenia podczas urlopu każdego dnia na innym stoku, a także gdzie są szkoły narciarskie dla dzieci i dorosłych. W Tyrolu zaś przekonamy się, na czym polega specyfika uprawiania narciarstwa na lodowcach. Ponadto mnóstwo porad, cenniki, sposoby podróżowania i praktyczne informacje dla turystów. 22:35 CZY WIESZ, ŻE? - /267/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:05 CZY WIESZ, ŻE? - /268/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:45 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 2) - KOBIETY RZĄDZĄ Reportaż, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury, dr Andrzej Kruszewicz, wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. W cyklu odkrywamy tajemnice dzikiej natury i pokazujemy budzące emocje zjawiska, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze takie jak: tokowiska cietrzewi, czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 00:20 PODRÓŻNIK - UCIEC PRZED ZIMĄ Cykl reportaży, 16 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Tym razem w magazynie propozycja dla tych, którzy nie akceptują zimowej aury. Koniec stycznia i początek lutego to okres promocji w biurach podróży, sprzedaży typu last minute, ostatnich miejsc w samolotach, to także okazja do podreperowania swojej kondycji fizycznej, wyleczenia się z zimowej depresji gdzieś daleko w świecie, wśród palm kokosowych i szumu ciepłego morza. "Podróżnik" przedstawia kilka propozycji na spędzanie wolnego czasu w tropikach. Na początek Karaiby - bodaj najbardziej lubiane przez europejskich zmarzluchów, a więc Kuba, Antyle Francuskie i Holenderskie, Cancun i wybrzeże Jukatanu. Najpiękniejsze plaże, świetne warunki do uprawiania sportów wodnych, nurkowanie. Przyjrzymy się warunkom hotelowym w tym regionie, dowiemy, gdzie i jak można za stosunkowo niewielkie pieniądze dobrze wypocząć, poznać miejscową kulturę i lokalne smaki. Z wysp Morza Karaibskiego przeniesiemy się na Mauritius, rajską wyspę położoną na Oceanie Indyjskim, o kilka godzin lotu od południowego krańca Afryki. Mauritius uchodzi za wakacyjny raj z powodu niezwykle korzystnych warunków atmosferycznych, tsunami tu nie zagraża, nie ma też zagrożenia chorobami tropikalnymi. Być może dlatego jest tak oblegane przez turystów z całego świata. Świetna kuchnia i fantastyczne warunki do uprawiania wszelakich sportów czynią z tej wyspy doskonałe miejsce do spędzania wakacji. W programie mnóstwo porad dla tych, którzy chcą skorzystać z oferty last minute, informacje, jak ustrzec się przed niebezpieczeństwami umów zawieranymi w biurach podróży, zwłaszcza w tak szybkim tempie. A do tego ceny, warunki pogodowe, oferty dla rodzin z dziećmi. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 00:50 ASTRONARIUM - (5) - "GWIAZDY KATAKLIZMICZNE" Magazyn, 23 min, Polska, 2015 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Cykl popularnonaukowy prezentujący dorobek polskich instytucji badawczych, zwłaszcza w dziedzinie astronomii. Ekipa Bogumiła Radajewskiego odwiedza miejsca, w których każdy może się przekonać, co kryje przestrzeń kosmiczna. Sekrety wszechświata jeszcze nigdy nie były tak blisko. Opowiadają o nim nie tylko naukowcy, ale także pasjonaci astronomii. Odcinek pt. "Gwiazdy kataklizmiczne" 01:30 POWRÓT NA KSIĘŻYC (BACK TO THE MOON) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2018 Reżyseria: Charles - Antoine de Rouvre To był 20 lipca 1969 roku. Rakieta Apollo 11 wystrzelona została z wyrzutni z przylądka Canaveral, czekając na historyczną i szaloną misję. Po raz pierwszy wylądowała na powierzchni Księżyca, aby otworzyć nowy rozdział w historii ludzkości. Przed ekranami telewizorów zasiadło kilkaset milionów widzów na całym świecie. Film powstał z okazji 50. rocznicy tego wydarzenia. Program Apollo był serią amerykańskich lotów kosmicznych przygotowywanych od roku 1961 i zrealizowanych w latach 1966 - 1972. Celem programu było lądowanie człowieka na Księżycu, a następnie jego bezpieczny powrót na Ziemię. Zadanie zostało zrealizowane w 1969 roku, w czasie misji Apollo 11. Członkowie załogi: Neil Armstrong, Edwin Aldrin oraz Michael Collins postawili stopy na pokrytej pyłem powierzchni Srebrnego Globu. Następnie przeprowadzili badania naukowe, ustawili amerykańską flagę i zebrali 21, 7 kilogramów kamieni, piasku i pyłu. Zadanie zrodziło się po słynnej deklaracji prezydenta Kennedy ’ego. W filmie raz po raz przeżyjemy kluczowe momenty tych 8 dni, 3 godzin, 18 minut i 35 sekund. Usłyszymy niesamowite komentarze i opinie o misji wysłania ludzi w kosmos i na Księżyc. Mieszkańcy świata właśnie uświadomili sobie, że ludzkość jest niezwykle krucha w bezmiarze kosmosu. Ten film to niezwykła podróż dokumentalna, prawdziwy powrót na srebrny glob, który w ostatnich latach ponownie stał się celem agencji kosmicznych. Wykorzystano archiwalia, wypowiedzi ekspertów i świadków tamtych, historycznych faktów.