TVP Dokument Sobota, 04.01.2025 06:00 DZIKA POLSKA - UCZTA NA MORZU Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski, Jerzy Abramowicz Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński I znów nasza ekipa wita morze. Czy to być może? Nawet musi. Kończy się wszakże sezon połowów na dorsza, śledzia i całej plejady polskich i mniej polskich ryb w Bałtyku. A my chcemy taki połów zobaczyć i sfilmować, bo jak inaczej wypowiadać się o żywych istotach, zamieszkujących rodzimy akwen. Dość więc na razie opowiadania o nadmorskich kamieniach, klifach, warstwicach i bałwanach. Sami byśmy wyszli na bałwanów, ignorując morskie życie. Trzeba więc będzie puścić się na wodę. Bohaterem odcinka będzie między innymi babka bycza - ryba, która zaledwie w parę lat, nikogo nie pytając o zgodę, podbiła polski Bałtyk. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 48 ŚLĄSK NIEOCZYWISTY Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Śląsk to nie tylko węgiel, kopalnie i rolada wołowa z kluskami, ale także niezwykle bogata historycznie kraina. Już samo jej umiejscowienie może być dla wielu sporym zaskoczeniem. Radosław Kotarski rusza śladami mniej znanych śląskich impresji i wydobywa je na światło dzienne. 07:05 KANADA - SZTUKA PRZETRWANIA NA DZIKIEJ PÓŁNOCY (CANADA - SURVIVING THE WILD NORTH / KANADA - DER WEITE NORDEN) Film dokumentalny, 50 min, Austria, 2022 Reżyseria: Verity White, Patrick Morris Film dokumentalny o Kanadzie, która jest rozległym krajem z największym nietkniętym lasem na planecie. Ma ponad dwa miliony jezior i rzek oraz najdłuższą linię brzegową na ziemi. To dziki przyczółek i dom dla niektórych z najbardziej zadziwiających dzikich zwierząt na świecie. Akcja filmu rozpoczyna się w środku lata, w zatoce Hudson na dalekiej północy Kanady, gdzie niedźwiedzie polarne nauczyły się zasadzać na wieloryby bieługi, które odwiedzają ciepłe ujścia rzek w celu rozmnażania się. Gdy Kanada się ociepla, jej wybrzeże Pacyfiku również ożywa. Zimą temperatury spadają w rozległych lasach borealnych, które pokrywają znaczną część środkowej Kanady. Ryś kanadyjski poluje na zająca w rakietach śnieżnych w odwiecznym pojedynku, wielka, szara sowa wykorzystuje swój nienaganny słuch, by złapać nornika rdzawogrzbietego, północne latające wiewiórki dzielą się wspólnym ciepłem, aby przetrwać w dziuplach drzew, a wataha wilków współpracuje, aby strategicznie wypędzić stado karibu z zamarzniętego jeziora w głęboki leśny śnieg. Przetrwanie w tej krainie boomu i upadku polega na pomaganiu sobie nawzajem, pełnej harmonii ze środowiskiem oraz wiedzy, jak i kiedy działać. 08:05 LAOS - ECHA SPOKOJNOŚCI - CZĘŚĆ 2. POŁUDNIE (LAOS - ECHOES OF SERENITY EP. 2 THE SOUTH) Cykl dokumentalny, 42 min, Niemcy, 2023 Reżyseria: Christian Schidlowski Dwuczęściowa dokumentalna opowieść o Laosie, często nazywanym klejnotem Indochin. Laos może poszczycić się dziewiczym pięknem przyrody, surowymi krajobrazami krasowymi i mnóstwem wyjątkowej dzikiej fauny zamieszkującej rozległe lasy monsunowe. Kraj słynie z niespiesznego stylu życia, ale siedliska gibonów, niedźwiedzi księżycowych i słoni zanikają. W obliczu dążenia Laosu do wzrostu gospodarczego pilnym wyzwaniem staje się ochrona tego delikatnego ekosystemu. Dokument bada zawiłą równowagę między rozwojem a ekologią, ujawniając środki podjęte w celu ochrony zagrożonych gatunków i ich siedlisk w kraju, który stara się dostosować do gospodarki światowej, chroniąc jednocześnie swoje dziedzictwo naturalne. Część 2 to opowieść o południowej części Laosu. Bajkowy, krasowy krajobraz, lasy pełne tajemnic oraz niepowtarzalny ekosystem. Ta część kraju z tysiącami wysp na Mekongu, zdołała zachować swój odwieczny urok. Przyroda jest jednak zagrożona przez kłusownictwo i wylesianie. Sześćsetkilometrowa podróż przez południową część kraju ukaże urokliwą powolność Laosu. Rezerwat przyrody Phu Hin Bun leży w prowincji Khammouane w środkowej części kraju. Stąd ekipa filmowa wyrusza w podróż przez południowy Laos - jego zachwycające krajobrazy, rezerwaty przyrody oraz świat zwierząt. Trasa biegnie wzdłuż rzeki Mekong, która tworzy tu granicę z Tajlandią, aż do wodospadów Khone Phapheng na granicy z Kambodżą. Wiele wiejskich dróg w Laosie jest w fatalnym stanie. Często szybciej podróżuje się wodą. 08:55 MOST BROOKLIŃSKI - ARCYDZIEŁO INŻYNIERII (BROOKLYN BRIDGE: AN ENGINEERING MASTERPIECE / DIE ERBAUER DER BROOKLYN BRIDGE) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Andre Schäfer Film dokumentalny o Moście Brooklińskim, który jest jednym z największych zabytków Nowego Jorku, cudem inżynierii swoich czasów i ikoną amerykańskiej kultury. Między innymi dzięki rzadko pokazywanym archiwalnym zdjęciom z okresu budowy oraz animowanym scenom dokument sprawia, że cała konstrukcja mostu jest widoczna dla widza. Fakt nieznany wielu: jego powstanie jest głęboko splecione z historią niemieckiej rodziny inżynierów Roebling - i dramatyczną historią imigracji z Niemiec do Nowego Świata. To nie tylko olśniewająca historia emigracji, ale także kobiety, która odegrała integralną rolę w ukończeniu amerykańskiego przełomu. Uwieczniamy historię sukcesu rodziny Roeblingów, której patriarcha przeniósł ideę takiej konstrukcji ze Starego Świata do Nowego. To dzięki niemu most rozciąga się teraz nad East River - gigantyczne wyzwanie i ogromny wyczyn inżynieryjny. 09:55 PRZEPUSTKA DO ŚWIATA - ODC. 3 WIETNAM - W OKU SMOKA (PASSPORT TO THE WORLD EP. 3 VIETNAM: IN THE EYE OF THE DRAGON) Cykl dokumentalny, 50 min, Kanada, 2019 Reżyseria: Yohan Leduc, Fannie Leblond Licząca 15 odcinków seria geograficzno - podróżnicza, przedstawiająca różne znane i nieznane miejsca na świecie. Każdy odcinek oferuje pełny portret kraju lub regionu. 15 niezwykłych miejsc do odkrycia... Miłej podróży! Odcinek 3 - "Wietnam - w oku smoka". Według legendy o zatoce Ha Long smok rozdarł pazurami i ogonem skały. Tak właśnie powstały unikatowe formacje rozsiane po spokojnych wodach zatoki. Oto tajemnicza kraina świateł i cieni. Smok pilnuje legendarnych miejsc. Z wysokości dachu spogląda na grobowiec cesarza Minh Manga. O świcie to historyczne miejsce emanuje melancholią dawnego Annamu. Wody Mekongu służą do nawadniania pól ryżowych. Rzeka jest też bogata w ryby, a mieszkańcy opanowali całą masę technik łowieckich. Wietnam pragnie zerwać z wizerunkiem egzotycznego kraju gdzieś na Dalekim Wschodzie. Mieszkańcy pragną nowoczesności. 10:55 ŻYCIE TO RUCH Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1960 Reżyseria: Karol Marczak Reżyser w swoim dokumencie udowadnia, że ruch to jeden z najważniejszych przejawów życia. Film pokazuje to, co gołym okiem jest niezauważalne. Począwszy od ruchu w pojedynczych komórkach lub samych komórek, kończąc na ruchach jednokomórkowych pierwotniaków i ruchu migawkowym. Film zwraca szczególną uwagę na zagadnienie mechaniki ruchu, ilustruje on dokładnie i wszechstronnie zjawiska ruchowe występujące w żywych komórkach i u pierwotniaków. Zdjęcia w powiększeniu do 1200 razy. 11:10 ŚWIAT WŁODZIMIERZA PUCHALSKIEGO Film dokumentalny, 20 min, Polska, 2022 Reżyseria: Barbara Bartman - Czecz "Realizowałem pasję całego mego życia, żeby odtworzyć, przenieść to całe piękno przyrody na ekran" - tymi słowami kończą autorzy swój film poświęcony Włodzimierzowi Puchalskiemu. We fragmenty życiorysu bohatera wplecione zostały obrazy przyrody utrwalone jego kamerą oraz kamerami autorów filmu. Nie zabrakło zwłaszcza miejsc, które szczególnie ukochał i fascynujących go egzotycznych pejzaży krainy wiecznego lodu. Z ostatniej antarktycznej wyprawy już nie powrócił - doszły nas tylko zdjęcia filmu, którego nie było mu dane ukończyć. 11:35 POLSKIE DZIEDZICTWO S.I - ODC. 6 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski Zdjęcia: Damian Szprejda, Marcin Szymański, Michał Ławreńczuk Prowadzący: Stefan Tompson Lektor: Jarosław Łukomski Magazyn historyczny o polskim dziedzictwie kulturowym na Kresach Wschodnich, prowadzony przez Stefana Tompsona, w którym przybliżona zostaje widzowi historia ziem polskich sprzed 1921 roku. Prezentowane są najciekawsze polskie posiadłości, usytuowane za naszą obecną wschodnią granicą. W południowo - zachodniej części Ukrainy, tuż nad brzegiem rzeki Dniestr, znajduje się miejscowość Chocim. Z geopolitycznego punktu widzenia było to miejsce strategiczne, wobec czego niezbędna była twierdza zdolna odeprzeć ataki nieprzyjaciela. Imponująca budowla w rękach Polski była stosunkowo krótko, choć uznaje się ją za jedną z najważniejszych twierdz w dziejach naszego kraju. Stefan Tompson opowie o historii wzlotów i upadków twierdzy chocimskiej. 12:15 TAJEMNICE KRÓLEWSKIEJ POSIADŁOŚCI - FROGMORE (SECRETS OF THE ROYAL ESTATE: FROGMORE COTTAGE) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Mark Moreve Cykl 3 filmów dokumentalnych opowiadających o królewskich posiadłościach w Wielkiej Brytanii. Odc. 1. Frogmore Estate - posiadłość jest od ponad 300 lat jest ulubioną rezydencją królewską, cieszącą się sławą mieszkających tam członków rodziny królewskiej: księcia i księżnej Sussex Harry’ego i Meghan. Stojący około pół mili na południe od zamku Windsor w Windsor Home Park, Frogmore House jest rezydencją królewską od 1792 roku. Z historią przyćmioną przez najemców. Został nazwany rezydencją królewskich odrzutów i przyczółkiem dla wyrzutków. Kto mieszkał tam przed Harrym i Meghan? Kto następny się wprowadzi? I w jaki sposób para, która złamała konwencję, zdecydowała się przekształcić ten zabytkowy budynek w swój dom? Od wegańskich farb po radykalne renowacje warte 2 miliony funtów, od tajemniczych ogrodów po święte mauzolea, usłyszymy zaskakujące historie członków rodziny królewskiej, którzytu rezydowali, a prochy niektórych z nich tutaj spoczywają. Tajemnice słynnej posiadłości Frogmore, widzianej oczami tych, którzy ją pielęgnowali, odnawiali i pracowali nad tym, aby stała się jedną z najbardziej fascynujących posiadłości królewskich. 13:15 TACY BYLIŚMY - PERFECT Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Sentymentalny cykl dokumentalno - rozrywkowy, który stanowi niezwykłą i barwną podróż w czasie do lat 70. i 80. minionego stulecia. Jak wyglądało wówczas życie i... jacy byliśmy? Autorzy przypominają jak krzyżowały się drogi Zbigniewa Hołdysa, Grzegorza Markowskiego oraz innych muzyków zespołu Perfect i jaki wpływ miało to na historię polskiej muzyki rockowej. 13:45 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 10 SEZON II - JAN KARPIEL BUŁECKA - ARCHITEKT I MUZYK Magazyn, 24 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jakub Baryga Zdjęcia: Sławomir Rakowski, Przemysław Matejko, Maciej Krajewski, Michał Michalec Prowadzący: Sebastian Karpiel Bułecka Podhalańscy górale to wyjątkowa społeczność. Pielęgnująca tradycje, kultywująca obrzędy i zwyczaje swoich ojców, ale przede wszystkim społeczeństwo mocno związane z naturą. To ona wyznacza rytm życia, pracy i codziennych aktywności. To fascynujący mariaż wzajemnego przenikania i szacunku do tatrzańskiej przyrody, Esencja zjawiska zwanego góralszczyzną. Pierwsza seria programu, skupiła się na jednym z najbardziej charakterystycznych elementów góralskiej kultury - typowej podhalańskiej architekturze. Wpisanej w krajobraz, pełnej fascynujących historii, tworzonej przez wyjątkowe osobowości. W drugiej serii, chcielibyśmy przybliżyć ludzi i ich życie w pełnej symbiozie z naturą. Pokazać z pozoru zwykłe dni z góralskiej codzienności - pracę i obowiązki (np. wypas owiec, spływy z drewnem czy specyfikę kowalstwa artystycznego) ale także pokoleniowość i silne tradycje rodzinne, pełne wyjątkowych obrzędów, reguł i zwyczajów - od kuchni po arkana podhalańskiego rzemiosła. Odcinek będący sentymentalną architektoniczno - rodzinną podróżą Sebastiana przez Podhale. Razem z bratem Janem Karpielem Bułecka, panowie odwiedzą domy budowane przez dziadka i ojca, opowiedzą o swojej tradycji zakopiańskiej Budowlanki i jak architektura zdominowała ich życie. W odcinku będzie również wizyta na budowie klasycznej góralskiej chałupy i wszelkie arkana składania drewnianego klasycznego domu. 14:15 JEDNA PLANETA. SIEDEM KONTYNENTÓW - CZ. 5. EUROPA (ONE PLANET: SEVEN WORLDS. EUROPE. THE SECRET) Serial dokumentalny, 57 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Scott Alexander Lektor: Krystyna Czubówna Piąta część serii to opowieść o Europie. Ten kontynent jest domem dla 850 milionów ludzi. Na tym zatłoczonym kontynencie żyją najbardziej zaskakujące dzikie zwierzęta w ich naturalnych ekosystemach. Powyżej Gibraltaru żyje jedyny w Europie przedstawiciel naczelnych. Na wiedeńskich cmentarzach usadowiły się europejskie chomiki i toczą boje i rozboje w tym przedziwnym miejscu. Górskie wioski we Włoszech o zmroku są terenem łowieckim rzadko widywanych wilków, a rysie czają się w lasach Hiszpanii. Głęboko pod ziemią słoweńskich jaskiń małe smoki żyją nawet sto lat. Tymczasem na powierzchni kontynent rozwinął się nie do poznania. Ciepły, stabilny klimat Europy i długie ciepłe letnie dni pomagają podtrzymywać życie najbardziej spektakularnym osobnikom flory i fauny. Będziemy na Węgrzech nad rzeką Cisą. Zobaczymy potężną, rumuńską deltę Dunaju, która przyciąga ptaki z całego świata. Niestety, obecnie tylko 4% obszaru Europy podlega ochronie. Wiele zwierząt w Europie ucierpiało przez człowieka od tysięcy lat. Na skraju wyginięcia jest ryś iberyjski, który powoli powraca na wzgórza Hiszpanii. Tylko ochrona pozostałej dzikiej przyrody i tworzenie nowych rezerwatów i parków narodowych może zapewnić przyszłość cennej faunie europejskiej. 15:20 ŻYCIE W DZIESIĘCIU ODSŁONACH SERIA I S.I - ODC. 4 MUHAMMAD ALI (A LIFE IN TEN PICTURES SERIES I/4 MUHAMMAD ALI,) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Julia Harrington, Matt Hill Seria dokumentalna BBC. Sezon 1 - 6 odcinków. Bohaterami będą: Freddie Mercury, Elizabeth Taylor, Tupac Shakur, Muhammad Ali, Amy Winehouse, John Lennon. Dziesięć fotografii z ich życia, prywatnych i takich, które pozostały w zbiorowej pamięci na zawsze. Oczywiście wywołanie wspomnień pociąga za sobą opowieści o wydarzeniach z bogatego życia tych niezwykłych osób. Na ich temat wypowiedzą się przyjaciele, rodzina i współpracownicy. 16:20 GENIALNA WSPÓŁCZESNOŚĆ - ODC. 6 OBUWIE SPORTOWE (THE SECRET GENIUS OF MODERN LIFE EP. 6 TRAINER) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: James Howard Seria dokumentalna BBC. Niezwykłe sekrety gadżetów, których obecność w naszym życiu uważamy za oczywistą. Jak szybkie tempo zmian technologicznych sprawiło, że rzeczy niedawno uważane za "science fiction" stały się przedmiotami codziennego użytku. Zaledwie 20 lat temu życie, które prowadzimy dzisiaj, wydawałoby się jak fabuła powieści fantastyczno - naukowej. Małe urządzenie komunikacyjne w każdej kieszeni? Leki z modyfikowanego DNA? Samochody, które podłączasz do prądu w domu? A teraz traktujemy to wszystko jako coś oczywistego a innowacje nie zwalniają tempa. Każdy odcinek przedstawia jeden prosty przedmiot codziennego użytku, od kart bankowych po buty sportowe, i ujawnia ukryte historie, niezwykłe zbiegi okoliczności i niezwykłą naukę, która się za nimi kryje 17:25 POWRÓT DO DZICZY - ODC. 1 GORGE RIVER. NEW ZEALAND (BEN FOGLE: RETURN TO THE WILD SERIES 2 EP. 1) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Sean Mcdonnell Seria dokumentalna, podróżnicza (6 odcinków). Poszukiwacz przygód Ben Fogle odwiedza ludzi z całego świata, poznaje miejsca, w których żyją i sposoby na przetrwanie w trudnych nierzadko warunkach. To najbardziej oddalone lokalizacje na świecie. Jak potoczą się wyprawy? W odc. 1 Poznamy rodzinę, która żyje w odległej krainie Nowej Zelandii. 18:15 W UMYŚLE AGATHY CHRISTIE (INSIDE THE MIND OF AGATHA CHRISTIE) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Matt Cottingham Film dokumentalny, który odkrywa sekrety bujnej wyobraźni i szokująco mrocznego umysłu Agathy Christie. Wszyscy znamy jej powieści pełne niesamowitych zwrotów akcji i nietuzinkowych bohaterów, ale co wiemy o niesamowitym umyśle tej kobiety? Agatha Christie pisała bestsellery wszech czasów. Królowa Kryminału stworzyła 66 powieści, dziesiątki sztuk teatralnych i opowiadań. Poznamy nie tylko ogromne, rodzinne archiwum, notatniki, pamiętniki, listy i nigdy wcześniej nie widziane dokumenty. Wypowiedzi ekspertów medycyny sądowej, scenarzystów i biografów, osobiste zeznania wnuka i prawnuka, które pomogą nam wejść w umysłu jednej z najsławniejszych pisarek naszych czasów. Agatha Christie urodziła się w Torquay w hrabstwie Devon 15. września 1890 roku. Jej rodzina pozwoliła autorom filmu zajrzeć do istnego skarbca - rękopisów, listów i pamiętników, skrywających rozwiązanie zagadki jej umysłu. Niewiele osób widziało 73 notesy Agathy. Obok list zakupów i rozkładów jazdy pociągów są tu niezwykłe i tajemne sposoby konstruowania fabuł. Agatha z encyklopedyczną precyzją uwieczniała latami wytwory swojego umysłu. Jeśli jednak chcemy w pełni zrozumieć źródła jej natchnienia, musimy się cofnąć do najwcześniejszych lat. Zaczerpnąć wiedzy od tych, którzy znali ją najlepiej. 19:05 CLINT EASTWOOD - OSTATNI Z WIELKICH (CLINT EASTWOOD, LAST OF THE LEGENDS / CLINT EASTWOOD, LA DERNIÈRE DES LÉGENDES) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Aslak Lefevre, Joe Hume Film dokumentalny. Clint Eastwood to wszechświat sam w sobie. Jest mistrzem wyjątkowej, ultra spójnej filmografii, budowanej niczym szlagier jazzowych muzyków: instynktem, uczuciem, pragnieniem całkowitej wolności. Eastwood to być może ostatnia legenda hollywoodzkiego kina, solidny pomost między złotym wiekiem a nowoczesną erą, która nigdy nie była inspiracją jego bezkompromisowego kina. Jak ten drugorzędny aktor, który odniósł sukces w westernach wyprodukowanych w Europie, osiągnął rangę, którą cieszy się dzisiaj? 20:10 UZALEŻNIENI OD EKRANU (SCREENED OUT) Film dokumentalny, 67 min, Kanada, 2020 Reżyseria: Jon Hyatt Scenariusz: Karina Rotenstein Film dokumentalny, w którym filmowiec John Hyatt rozmawia z dziećmi, rodzicami i ekspertami o wpływie i przerażających konsekwencjach ciągłego spędzania czasu przed ekranem smartfona w dzisiejszym świecie. Firmy technologiczne zatrudniają psychologów behawioralnych, którzy świadomie projektują uzależniające urządzenia. Można to porównać, do uzależnienia od narkotyków. Rezonans magnetyczny daje wyniki podobne do kokainisty na haju. Uzależnienie od internetu to zagrożenie dla stanu zdrowia społeczeństwa. Otwierający oczy film o tym, jak smartfony i media społecznościowe zmieniają świat, w którym żyjemy i jak wpływają na umysły dzieci i dorosłych. Film skupia się na dobrym samopoczuciu dzieci. Pewien psycholog obawia się, że nuda i błądzenie umysłowe, tak ważne dla pielęgnowania kreatywności, znikają z życia dzieci. W Kalifornii, w szkole, gdzie czesne wynosi 40 000 dolarów rocznie, technologia jest zabroniona u dzieci poniżej 14. roku życia, a zamiast tego zachęca się je do wspinania się na drzewa. Psycholog Jean Twenge, bada korelację między używaniem smartfonów a rosnącym poziomem depresji, samookaleczeń i samobójstw wśród nastolatków. To bardzo uzależniające, kompulsywne zachowanie. Pójdźmy na zebranie, do restauracji lub na lotnisko. Zobaczymy setki osób przykutych do ekranów i niezwracających uwagi na otoczenie. Wpływa to na relacje międzyludzkie. Na nasze życie osobiste. Na naszą zdolność koncentracji, naszą osobowość. To jak pracujemy i jacy naprawdę jesteśmy. Nie musimy uczniom, zwłaszcza szkół wyższych, odbierać komórek. Ograniczamy korzystanie z nich. Dwie godziny dziennie nie spowoduje poważnych zmian w mózgu. Wystarczą, żeby napisać do znajomych, zajrzeć do mediów społecznościowych, obejrzeć zabawny filmik, a potem wrócić do życia. To dobra rada dla każdego. Nastolatków, rodziców, dorosłych, wszystkich. Dużym wyzwaniem dla nas wszystkich jest nauczenie się, jak korzystać z tych technologii w rozważny i przemyślany sposób. 21:30 OGNIEM PISANE (WRITING WITH FIRE) Film dokumentalny, 56 min, Indie, 2021 Reżyseria: Thomas Rintu, Ghosh Sushmit Muzyka: Junaid Tajdar W świecie informacji zdominowanym przez mężczyzn pojawia się jedyna w Indiach gazeta prowadzona przez Dalitki, czyli kobiety należące do najniższych kast społecznych. Uzbrojona w smartfon główna reporterka Meera i inne dziennikarki tej gazety na przekór tradycji zajmują się najbardziej palącymi problemami Indii: społecznymi, obyczajowymi i politycznymi. 22:40 ZAMARŁA TURNIA Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1962 Reżyseria: Sergiusz Sprudin Wykonawcy: Tadeusz Bukowski Czarno - biały film dokumentalny zrealizowany w 1962 roku w Tatrach, przedstawiający wspinaczkę na Zamarłą Turnię jej południową ścianą. 22:50 SZPITAL Reportaż, 19 min, Polska, 1976 Reżyseria: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Jacek Petrycki Autor dokumentu towarzyszy z kamerą zespołowi lekarzy I Oddziału Chirurgii Urazowej szpitala przy ulicy Barskiej w Warszawie. W efekcie powstała niezwykła relacja z 31 - godzinnego dyżuru, ukazująca szpitalną rzeczywistość Polski lat 70. , obnażająca socjalistyczną, szarą codzienność. Na oddział trafia m.in. młoda kobieta, niedoszła samobójczyni, która wyskoczyła z czwartego piętra. Pacjenci ze zwykłymi i bardziej skomplikowanym złamaniami czekają na fachową pomoc. Tymczasem personel medyczny zmaga się z wieloma problemami. Nie działają kontakty elektryczne, brakuje środków opatrunkowych, specjalistycznego sprzętu, a także zwykłych narzędzi chirurgicznych, które trzeba zastępować prymitywnymi urządzeniami. Lekarze pracują w wyjątkowo ciężkich warunkach, są przemęczeni, mają za sobą wielogodzinne dyżury. Chociaż wykonują odpowiedzialny zawód za marne wynagrodzenie, nie mają czasu na odpoczynek, a po całodziennym trudzie dostają na kolację kaszankę, nie tracą humoru i zapału do pracy. Zamiast szklanki dobrej kawy musi im wystarczyć papieros i krótki, nerwowy sen. Mijają kolejne godziny dyżuru. Chirurdzy ze szpitala przy Barskiej z dużą cierpliwością i wyrozumiałością traktują wszystkich pacjentów, okazują im życzliwość i wsparcie. 23:20 SPACER Z ANIOŁAMI Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Wysokiński Jerry, bohater walk przeciw apartheidowi, który nie boi się przemocy, próbuje odnaleźć dziecko porwane w slumsach Kliptown w Soweto. Poszukiwania prowadzą go w najciemniejsze zaułki Johannesburga oraz mroczne zakamarki własnej duszy. 00:25 SZPERANDO - ROMEO I JULIA Z DZIELNICY Reportaż, 18 min, Polska, 1985 Reżyseria: Beata Postnikoff Scenariusz: Beata Postnikoff Zdjęcia: Leon Kotowski Opowieść o dwojgu bezdomnych, przeszukujących śmietniki na Saskiej Kępie. Widywani są tu od 1971 r. , uwagę zwraca szacunek, z jakim odnoszą się do siebie. Mieszkańcy nazywają ich Romeo i Julia. Kiedy pan Cichocki - Romeo - umiera we wrześniu 1980 r. , Julia zostaje wyrzucona z kwaterunkowego mieszkania załatwionego im przez opiekę społeczną i musi sobie radzić sama. O ich miłości opowiadają mieszkańcy, milicjanci z miejscowego komisariatu, dozorczyni posesji Obrońców róg Styki, pracownicy socjalni. Wykorzystano piosenkę "Szperando" autorstwa Agnieszki Osieckiej do muzyki i w wykonaniu Seweryna Krajewskiego, a także fragment muzyki z serialu "Jan Serce" w reżyserii Radosława Piwowarskiego. 00:55 KRWIĄ I RYMEM. OPOWIEŚĆ O ZBIGNIEWIE JASIŃSKIM Film dokumentalny, 27 min, Polska, 1994 Scenariusz: Andrzej Miłosz, Jan Lissowski Zdjęcia: Jerzy Sobociński Lektor: Piotr Olędzki Film o Zbigniewie Jasińskim - poecie, żołnierzu i dziennikarzu powstańczej Warszawy. Urodził się w 1908 roku. Przez kilka lat pływał na statkach. Służbę wojskową odbył w marynarce wojennej. Studiował w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie. Przed wojną wydał kilka tomików wierszy o tematyce marynistycznej i powieść. W 1939 roku zgłosił się na ochotnika do wojska. Trafił do łagru. Uciekł i wrócił do Warszawy. Od początku był w akowskiej konspiracji. W czasie Powstania Warszawskiego, od 8 sierpnia, redagował dziennik radiowy "Błyskawicy". Klęska powstania była jego osobistą tragedią. Zmarł i został pochowany w Sydney. 01:30 PASTEUR ZNAD WISŁY - RZECZ O PROFESORZE HILARYM KOPROWSKYM Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2005 Autor: Krzysztof Magowski, Piotr Poraj Poleski Reżyseria: Krzysztof Magowski Scenariusz: Piotr Poraj Poleski Muzyka: Dariusz Żebrowski, Hilary Koprowsky Hilary Koprowsky to jeden z najwybitniejszych lekarzy naszych czasów, zajmujący się od blisko 60 lat wirusami. Profesor Koprowsky jest wynalazcą pierwszej przyjmowanej doustnie szczepionki przeciw poliomyelitis wywołującego chorobę polio. Prace nad szczepionką rozpoczął w 1947 i zajęła mu ona blisko 10 lat. Jego szczepionka była pierwszą podawaną masowo na wszystkich kontynentach. W Polsce przyjęło ją blisko 9 milionów dzieci. Jak podaje WHO, dzięki profesorowi Koprowskiemu można powiedzieć że świat jest wolny od polio. Jednak nie tylko medycyna jest wielką namiętnością profesora, znaczącą rolę w jego życiu odgrywa także muzyka. Koprowsky ukończył dwie prestiżowe uczelnie muzyczne: Warszawskie Konserwatorium Muzyczne, a także rzymskie konserwatorium Santa Cecilia. Do dziś, mimo ukończonych 90 lat, Hilary Koprowsky prowadzi wyjątkowo aktywne życie naukowe, jest dyrektorem Instytutu Biotechnologii Uniwersytetu Thomasa Jeffersona w Filadelfii.