TVP Nauka Sobota, 04.01.2025 06:45 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 3) - WIERNOŚĆ Reportaż, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury - dr Andrzej Kruszewicz wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. W cyklu odkrywamy tajemnice dzikiej natury i pokazujemy budzące emocje zjawiska, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi I batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej Kruszewicz lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. W terenie przedstawiamy wiele polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 07:20 INŻYNIERIA PRZYSZŁOŚCI - ENERGETYKA SŁONECZNA (ENGINEERING THE FUTURE) Serial dokumentalny, 53 min, Wielka Brytania, 2020 Trwa rewolucja w inżynierii za sprawą specjalistów nieustannie pracujących nad konstruowaniem urządzeń, które zmienią nasze życie. Inżynierowie ci niestrudzenie przesuwają granice technologiczne, aby wciąż doskonalić swoje wynalazki. Ich wizja to czystszy, bardziej zielony świat. Ich cel: tworzenie inżynierii przyszłości. W tym odcinku: Słońce jest największym źródłem energii w Układzie Słonecznym. Panele słoneczne już teraz zapewniają najtańszą formę energii elektrycznej w wielu miejscach, jednak nadal są nieefektywne i działają tylko wtedy, gdy świeci Słońce. Inżynierowie przyszłości szukają nowych sposobów na wychwytywanie jak największej ilości energii słonecznej i udostępnianie jej także w nocy oraz w każdym zakątku świata. 08:25 CZY WIESZ, ŻE? - /251/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 09:00 CZY WIESZ, ŻE? - /252/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 09:35 JAK TO DZIAŁA - ODC. 1 LODÓWKA Magazyn, 25 min, Polska, 2011 To program popularno - naukowy, którego autorem i zarazem prowadzącym jest Radek Brzózka. Na przykładzie urządzeń codziennego użytku wyjaśni podstawowe prawa fizyki rządzące zjawiskami w otaczającym nas świecie. Dzięki prostym i widowiskowym eksperymentom okaże się, że nauka jest nie jest wcale taka trudna i niezrozumiała. Pokażemy, jak potrzeba rozwiązania konkretnych problemów doprowadziła naukowców i wynalazców do skonstruowania wielu urządzeń, których używamy na co dzień. Angażujemy widzów w rozwiązywanie zagadek, które choć na pozór banalnie proste rzadko miewają oczywistą odpowiedź. W tym odcinku - na przełamanie lodów - zajmiemy się chłodzeniem. Okazuje się, że ludzie długo nie wiedzieli i nie wierzyli, że chłód ma jakiekolwiek znaczenie w konserwacji pożywienia. Zmienił to dopiero eksperyment Sir Francisa Bacona. Na czym on polegał i jaki był efekt dowiecie się w tym programie. Okaże się przy okazji, że lodówki wcale nie chłodzą tylko grzeją! Stworzymy własną chmurę i sprawdzimy, co ma ona wspólnego z lodówką. Zapraszamy. 10:10 GIGANCI NAUKI - NOBLIŚCI Teleturniej, 48 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Szokujący, z pozoru dziwni, nieustępliwi i uparci. Lubią sprawdzać teorię w praktyce, nie boją się eksperymentów. Uczą się tylko na swoich błędach. Zawsze pełni pasji i wiary, że sukces kiedyś nadejdzie. Widzą świat inaczej i nie boją się o tym mówić. To oni przesuwają horyzont naszej wiedzy i nauki, płacąc za to często wysoką cenę. To oni zmieniają świat. Najbardziej prestiżowa nagroda w świecie nauki ufundowana została przez jednego z nich, wynalazcę, którego odkrycie nieodwracalnie zmieniło świat. Dynamit miał ludziom pomagać kruszyć skały, stał się jednak śmiercionośną bronią. Nagroda Nobla ma honorować tych, których odkrycia przyczyniają się dobru ludzkości. Laureaci Nagrody Nobla, niezwykłe osobowości i genialne odkrycia będą bohaterami tego odcinka teleturnieju. "Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. 11:10 JEDZENIE MA ZNACZENIE, NAUKA NA TALERZU - ODC. 9 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Iza Kwiecińska, Katarzyna Struś - Zakrzewska Scenariusz: Filip Kmera 11:40 RIEMS, WYSPA WIRUSÓW (PLAGUE ISLAND) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2021 Wybieramy się wraz z twórcami tego filmu do Alcatraz dla wirusów, tuż u wybrzeży Niemiec nad Bałtykiem. Pandemia koronawirusa zmieniła nasze życie i całkowicie zatrzymała świat. Ale SARS - CoV - 2 nie jest pierwszym wirusem, który przeniósł się ze zwierząt na ludzi ani nie będzie ostatnim. Na całym świecie nieustannie rozprzestrzeniają się nowe wirusy; choroby, które wcześniej występowały tylko w krajach tropikalnych, są wykrywane w krajach odległych. Na wyspie Riems, tuż u wybrzeży Niemiec na Morzu Bałtyckim, znajduje się najstarsze na świecie centrum badań nad wirusami. To tutaj, w Alcatraz dla wirusów, naukowcy są zdeterminowani, by walczyć z rosnącym zagrożeniem wirusowym. Ta instytucja jest siedzibą międzynarodowego kolektywu wysoko wyspecjalizowanych ekspertów z całego świata, między innymi z Wielkiej Brytanii, Namibii, Turcji i Francji. Jak bardzo jesteśmy bezpieczni przed następną pandemią? 12:45 JAK TO DZIAŁA - EKOLOGIA - WODÓR Magazyn, 20 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Radosław Brzózka Prowadzący: Radosław Brzózka W odcinku poświęconym wodorowi Radek Brzózka opowiada i pokazuje, jak dziś wykorzystywany jest wodór w rafineriach i przemyśle chemicznym, dlaczego jest obiecującym paliwem przyszłości, które może sprawić, że transport stanie się ekologiczny, a z rur wydechowych pojazdów zamiast spalin wydobywać się będzie woda. W odcinku pokazujemy również, dlaczego to wodór ma szansę wspomóc rozwój całego systemu produkcji zielonej energii ze słońca i wiatru. Przy tej okazji wyjaśniamy, jakie wyzwania stoją przed wykorzystywaniem zielonej energii, jakie powoduje zagrożenia oraz dlaczego wciąż musimy udoskonalać jej magazynowanie. Autor odwiedza zakład produkcji wodoru szarego, farmy wiatrowe i fotowoltaiczne oraz pokazuje, dlaczego produkcja i magazynowanie zielonego wodoru jest zadaniem przyszłości. 14:00 OKAWANGO, RZEKA MARZEŃ - RAJ (OKAVANGO - RIVER OF DREAMS) Serial dokumentalny, 52 min, Austria, 2019 Czteroodcinkowa opowieść o rzece Okawango w Afryce Południowej, której delta jest największą na świecie śródlądową deltą rzeczną. Lwy, lamparty, psy i słonie żyją tam jak w raju. Ale tutaj czyjś raj jest zawsze czyśćcem kogoś innego. Opierając się na Boskiej komedii Dantego twórcy tej serii opowiadają historię Okawango jako podróż z czyśćca do raju, w poszukiwaniu prawdy i duszy tej rzeki, zauważenie tych, którzy ją wykorzystują dla siebie, jak i tych, którzy są jej ofiarami. Każdy odcinek ukazuje bogactwo i złożoność tego miejsca, ponieważ Okawango tworzy unikalny ekosystem, w którym życie wszystkich stworzeń w jej wodach, wzdłuż jej koryta i wokół tej rzeki jest połączone i przeplecione w niezwykły sposób. Nagrody: Gran Paradiso Film Festival 2021; winner: Special Mention Gran Paradiso National Park (Category: International Competition); Sondrio Festival 2020; winner: Audience Jury Prize Episode 03; Cannes Corporate Media & TV Awards 2020; winner: Gold Dolphin (Category: Nature & Wildlife); FINN Festival International Nature Namur 2020; winner: Audience Award (Category: Professional Film Competition); Jackson Wild Media Awards 2020; winner: Winner Episode 04 (Category: Best Ecosystem Film Long Form); International Nature Film Festival Gödöllö 2020; winner: International Film Review Episode 02 (Category: Nature Films); MAFF Matsalu Nature Film Festival 2020; winner: Grand Prix & Best Editing (Category: Nature); Green Screen Interantional Naturfilmfestival Eckernförde 2020; winner: Winner Episode 03 (Category: Best Cinematography); New York Festivals TV & Film Awards 2020; winner: Grand (Category: Nature & Wildlife), Gold World Medal (Category: Writing); US International Film & Video Festival 2020; winner: Gold Camera & Best of Festival Nominee Episode 01 (Category: Docuemntary); Gold Camera Episode 02 & 03 (Category: Nature, Wildlife & Craft/Production Techniques: Cinematography) 15:30 KOLONIE NA KSIĘŻYCU (RETURN TO THE MOON) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2018 Rozpoczyna się wyścig o powrót astronautów na Księżyc. Tym razem nie po to, by wbić na nim flagę, ale aby go skolonizować. Jak byśmy to osiągnęli? I dlaczego mielibyśmy to robić? Prywatne firmy i rządowe programy kosmiczne rywalizują w konstruowaniu rakiet i maszyn, które zabiorą nas na Srebrny Glob. Nie żeby go odwiedzić, ale żeby tam zostać. Bo niektórzy chcą wydobywać z księżycowej gleby niezliczone bogactwa, w tym zasoby naturalne, które mogłyby przez stulecia zasilać ziemskie sieci energetyczne. Inni chcą wypróbować technologie i techniki, które kiedyś mogłyby zostać wykorzystane do stworzenia kolonii na Marsie. Ale Księżyc to wrogi świat. Promienie kosmiczne, trzęsienia ziemi na Księżycu i meteory są ciągłym zagrożeniem dla przetrwania tam. Z filmu dowiadujemy się, w jaki sposób dzisiejsi naukowcy i inżynierowie zamierzają dokonać kolejnego gigantycznego skoku ludzkości, kolonizując Księżyc. 16:30 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 3) - WIERNOŚĆ Reportaż, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury - dr Andrzej Kruszewicz wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. W cyklu odkrywamy tajemnice dzikiej natury i pokazujemy budzące emocje zjawiska, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi I batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej Kruszewicz lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. W terenie przedstawiamy wiele polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 17:00 DAVID ATTENBOROUGH I WZGÓRZE MRÓWEK (ATTENBOROUGH'S ANT MOUNTAIN) 52 min, Wielka Brytania/Austria, 2017 Imponujące góry szwajcarskiej Jury przygotowały scenerię dla dramatycznej, jak się okaże, epickiej opowieści o dwóch miastach. Z pozoru wydają się niemal identyczne ale w ciągu najbliższego roku każde z nich będzie przeżywać zdecydowanie odmienne losy. Jak każde miasto, składają się z rozległej sieci społecznościowej oraz infrastruktury transportowej, które zapewniają mieszkańcom informacją i żywność. Ale w przeciwieństwie do naszych miejskich dżungli, te miasta są tworzone i zarządzane przez mrówki leśne. Historia niczym średniowieczna saga, a przewodnikiem po tajemniczej krainie mrówek jest Sir David Attenborough. Jedno z miast tworzy superkolonia z liczbą ponad miliarda mrówek jedna z największych społeczności zwierzęcych na Ziemi. Życie w niej opiera się na współpracy i harmonii. Drugie jest pojedynczym miasto - kopcem, w którym mrówki tego samego gatunku toczą nieustające wojny z sąsiednimi koloniami. Każdego roku w tych konfliktach giną dziesiątki tysięcy mrówek. David Attenborough zabiera widzów w samo serce tych mrówczych społeczności, aby byli świadkami rozgrywającego się tu dramatu. Widz pozna rodziny królewskie i ich lojalnych obywateli królowe, robotników, harcerzy i żołnierzy w czasie pokoju i wojny. Endoskopy obsługujące 4K i specjalnie zaprojektowane systemy miniaturowych soczewek 4K pomagają odkrywać te miniaturowe imperia w sposób, jakiego nigdy wcześniej nie widziano z perspektywy mrówki! NAGRODY: Cannes Corporate Media & TV Awards 2018 (Cannes, France): Gold Dolphin (Categories: Nature, Environment, Ecology) 19:00 PODRÓŻNIK - UCIEC PRZED ZIMĄ Cykl reportaży, 16 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Tym razem w magazynie propozycja dla tych, którzy nie akceptują zimowej aury. Koniec stycznia i początek lutego to okres promocji w biurach podróży, sprzedaży typu last minute, ostatnich miejsc w samolotach, to także okazja do podreperowania swojej kondycji fizycznej, wyleczenia się z zimowej depresji gdzieś daleko w świecie, wśród palm kokosowych i szumu ciepłego morza. "Podróżnik" przedstawia kilka propozycji na spędzanie wolnego czasu w tropikach. Na początek Karaiby - bodaj najbardziej lubiane przez europejskich zmarzluchów, a więc Kuba, Antyle Francuskie i Holenderskie, Cancun i wybrzeże Jukatanu. Najpiękniejsze plaże, świetne warunki do uprawiania sportów wodnych, nurkowanie. Przyjrzymy się warunkom hotelowym w tym regionie, dowiemy, gdzie i jak można za stosunkowo niewielkie pieniądze dobrze wypocząć, poznać miejscową kulturę i lokalne smaki. Z wysp Morza Karaibskiego przeniesiemy się na Mauritius, rajską wyspę położoną na Oceanie Indyjskim, o kilka godzin lotu od południowego krańca Afryki. Mauritius uchodzi za wakacyjny raj z powodu niezwykle korzystnych warunków atmosferycznych, tsunami tu nie zagraża, nie ma też zagrożenia chorobami tropikalnymi. Być może dlatego jest tak oblegane przez turystów z całego świata. Świetna kuchnia i fantastyczne warunki do uprawiania wszelakich sportów czynią z tej wyspy doskonałe miejsce do spędzania wakacji. W programie mnóstwo porad dla tych, którzy chcą skorzystać z oferty last minute, informacje, jak ustrzec się przed niebezpieczeństwami umów zawieranymi w biurach podróży, zwłaszcza w tak szybkim tempie. A do tego ceny, warunki pogodowe, oferty dla rodzin z dziećmi. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 19:25 CZY WIESZ, ŻE? - /267/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 OKAWANGO, RZEKA MARZEŃ - RAJ (OKAVANGO - RIVER OF DREAMS) Serial dokumentalny, 52 min, Austria, 2019 Czteroodcinkowa opowieść o rzece Okawango w Afryce Południowej, której delta jest największą na świecie śródlądową deltą rzeczną. Lwy, lamparty, psy i słonie żyją tam jak w raju. Ale tutaj czyjś raj jest zawsze czyśćcem kogoś innego. Opierając się na Boskiej komedii Dantego twórcy tej serii opowiadają historię Okawango jako podróż z czyśćca do raju, w poszukiwaniu prawdy i duszy tej rzeki, zauważenie tych, którzy ją wykorzystują dla siebie, jak i tych, którzy są jej ofiarami. Każdy odcinek ukazuje bogactwo i złożoność tego miejsca, ponieważ Okawango tworzy unikalny ekosystem, w którym życie wszystkich stworzeń w jej wodach, wzdłuż jej koryta i wokół tej rzeki jest połączone i przeplecione w niezwykły sposób. Nagrody: Gran Paradiso Film Festival 2021; winner: Special Mention Gran Paradiso National Park (Category: International Competition); Sondrio Festival 2020; winner: Audience Jury Prize Episode 03; Cannes Corporate Media & TV Awards 2020; winner: Gold Dolphin (Category: Nature & Wildlife); FINN Festival International Nature Namur 2020; winner: Audience Award (Category: Professional Film Competition); Jackson Wild Media Awards 2020; winner: Winner Episode 04 (Category: Best Ecosystem Film Long Form); International Nature Film Festival Gödöllö 2020; winner: International Film Review Episode 02 (Category: Nature Films); MAFF Matsalu Nature Film Festival 2020; winner: Grand Prix & Best Editing (Category: Nature); Green Screen Interantional Naturfilmfestival Eckernförde 2020; winner: Winner Episode 03 (Category: Best Cinematography); New York Festivals TV & Film Awards 2020; winner: Grand (Category: Nature & Wildlife), Gold World Medal (Category: Writing); US International Film & Video Festival 2020; winner: Gold Camera & Best of Festival Nominee Episode 01 (Category: Docuemntary); Gold Camera Episode 02 & 03 (Category: Nature, Wildlife & Craft/Production Techniques: Cinematography) 21:05 JEDZENIE MA ZNACZENIE, NAUKA NA TALERZU - ODC. 9 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Iza Kwiecińska, Katarzyna Struś - Zakrzewska Scenariusz: Filip Kmera 21:40 GIGANCI NAUKI - NOBLIŚCI Teleturniej, 48 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Szokujący, z pozoru dziwni, nieustępliwi i uparci. Lubią sprawdzać teorię w praktyce, nie boją się eksperymentów. Uczą się tylko na swoich błędach. Zawsze pełni pasji i wiary, że sukces kiedyś nadejdzie. Widzą świat inaczej i nie boją się o tym mówić. To oni przesuwają horyzont naszej wiedzy i nauki, płacąc za to często wysoką cenę. To oni zmieniają świat. Najbardziej prestiżowa nagroda w świecie nauki ufundowana została przez jednego z nich, wynalazcę, którego odkrycie nieodwracalnie zmieniło świat. Dynamit miał ludziom pomagać kruszyć skały, stał się jednak śmiercionośną bronią. Nagroda Nobla ma honorować tych, których odkrycia przyczyniają się dobru ludzkości. Laureaci Nagrody Nobla, niezwykłe osobowości i genialne odkrycia będą bohaterami tego odcinka teleturnieju. "Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. 22:45 CZY WIESZ, ŻE? - /268/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 22:46 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 5. GÓRY Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Seria podróżnicza, niewiele mająca wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Słowo balkan po turecku znaczy góra. W tym odcinku poznamy bliżej codzienne życie ludzi żyjących z dala od cywilizacji, wysoko w pasmach górskich. Lena odwiedzi trudno dostępne wioski w Górach Przeklętych na północy Albanii, gdzie ludzie żyją w tradycyjny sposób, a do wsi często wciąż nie ma dróg dojazdowych. Wyrobi lokalny ser z pasterzami z Czarnogóry oraz odwiedzi pszczelarzy zbierających dziki miód na zboczach gór Północnej Macedonii. 23:15 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 3) - WIERNOŚĆ Reportaż, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury - dr Andrzej Kruszewicz wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. W cyklu odkrywamy tajemnice dzikiej natury i pokazujemy budzące emocje zjawiska, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi I batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej Kruszewicz lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. W terenie przedstawiamy wiele polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 23:45 DAVID ATTENBOROUGH I ŚWIECĄCE ORGANIZMY (DAVID ATTENBOROUGH'S LIGHT ON EARTH) 51 min, Wielka Brytania/Austria, 2016 Sir David Attenborough wyrusza w ekscytującą przygodę na poszukiwanie świateł natury. Podróż zaprowadzi widzów w głąb oceanu, do klaustrofobicznych jaskiń i lasów nocą. Na lądzie migoczą i świecą świetliki, grzyby, a nawet dżdżownice. Ale to w oceanach, bardziej niż gdziekolwiek indziej na Ziemi, bioluminescencja rzuca swoje niezwykłe światła. Niektóre ryby głębinowe i kałamarnice mogą zapalić się tylko dlatego, że w ich ciałach żyją bakterie luminescencyjne. Jak i dlaczego organizmy wytwarzają żywe światła? Przez wieki mogliśmy oglądać ich piękno tylko gołym okiem. Teraz po raz pierwszy możemy uchwycić najsłabszy blask świetlistego życia, używając kamer ponad 4000 razy czulszych niż dziesięć lat temu. A nowa generacja łodzi podwodnych i robotów umożliwiła naukowcom penetrację głębin morskich. Dzięki nim możemy zrozumieć dziwne relacje symbiotyczne, procesy chemiczne i anomalie genetyczne. Możemy oglądać tysiące świetlików, które zapalają i gaszą swoje lampki, aby przyciągnąć partnerki, a w niektórych ekstremalnych miejscach obserwujemy, jak zwierzęta wykorzystują swój magiczny blask do polowania, ostrzegania i łączenia się w pary. Bioluminescencja jest wszędzie w glebie, na lądzie, w oceanach. Niech stanie się światłość z Sir Davidem Attenborough! NAGRODY: Jackson Hole Wildlife Film Festival 2017 (Wyoming, USA): Best Host/ Presenter Led Program; Green Screen Film Festival 2017 (Eckernförde, Germany): Praising Mention for Advancement in Camera Technology; Wildscreen Panda Awards 2016 (Bristol, United Kingdom): NHK Science Award; Wildscreen Panda Awards 2016 (Bristol, United Kingdom): Technical Innovation Award; Jackson Hole Wildlife Film Festival, Science Media Awards 2016 (Jackson, USA): Grand Helix Award; Cannes Corporate Media & TV Awards 2016 (Cannes, France): Winner Golden Dolphin (Category: Nature, Environment & Ecology); Cannes Corporate Media & TV Awards 2016 (Cannes, France): Winner Black Dolphin (Category: Best Camera); Wildlife Film Festival Rotterdam 2016 (Rotterdam, Netherlands): Jury Award in Best Film Professional. 01:30 CZY WIESZ, ŻE? - /269/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.