TVP Dokument Niedziela, 14.01.2024 05:30 PRZYRODNIK NA TROPIE - /14/ - ROSICZKA OKRĄGŁOLISTNA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Tematem odcinka jest sieć powiązań rosiczki okrągłolistnej z innymi gatunkami roślin i zwierząt zasiedlających polskie torfowiska. Ten delikatny ekosystem będzie miał szansę przetrwać i cieszyć swoją bioróżnorodnością przyszłe pokolenia, tylko wtedy, gdy będziemy prowadzili rozsądną gospodarkę wodną, przeciwdziałającą odwadnianiu torfowisk i mokradeł. 06:00 WETERYNARZE Z SERCEM - /133/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy również ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policję czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Dzisiaj solidna porcja wiedzy o szopach. Zwracamy uwagę na ich niezawiniony los, pochodzenie, czym się żywią, jaki prowadzą tryb życia. Niezwykła inwestycja Schroniska w Celestynowie, czyli Klinika Zapobiegania Bezdomności Zwierząt. Każdy może dołożyć cegiełkę, aby to miejsce mogło zacząć natychmiast funkcjonować i zapewnić wszelką pomoc bezpańskich zwierzakom. A w naszym kąciku adopcyjnym pies Arno z Przytuliska w Głownie, na którego widok ściska się serce. W Celestynowie zaś czekają 3 szczeniaczki, sunie, które trafiły tu ze zbombardowanych okolic Charkowa. 06:35 SZYMPANSY W UGANDZIE (UGANDA, THROUGH THE EYES OF A CHIMP / OUGANDA, LE REGARD D'UN CHIMPANZE) Film dokumentalny, 48 min, Francja, 2019 Reżyseria: Roman Fournier - Christol Uganda leży w samym sercu Afryki Równikowej, między jeziorami i górami. Na południowym wschodzie, na wysokości tysiąca metrów nad poziomem morza, wzgórza giną pod gęstą roślinnością. Jakie zwierzęta żyją pod tymi drzewami? Dla szympansów las jest wszystkim. Oczami Toti, przywódcy klanu, odkryjemy niezwykłą naturę Ugandy. W głębi lasu żyje szczególnie ujmujący samiec szympansa alfa, Toti. Wędruje po swoim terytorium, aby zjednoczyć swoją społeczność i zapobiec wtargnięciu wroga. Ale czasami jego duch leci do wielkich przestrzeni sawanny, w pobliżu źródeł Nilu, gdzie gruboskórne konfrontują się ze sobą pod ostrym spojrzeniem lamparta Wyżej na wulkanach, gdzie goryle górskie bawią się ze swoimi maluchami. I tak toczy się życie szympansów w jednej z ich ostatnich ostoi, w której panują od zarania dziejów. 07:30 NASI ULUBIEŃCY (MY PET AND ME) Film dokumentalny, 51 min, Niderlandy (Holandia), 2022 Reżyseria: Johan Kramer Zdjęcia: Ton Peters Film dokumentalny o najdziwniejszych domowych zwierzętach, który pokazuje ich relacje z właścicielami. Poznajemy domową świnkę, która nieustannie wskakuje i wyskakuje z bagażnika, aby znaleźć odpowiednie miejsce na spacer, fryzjera z domem pełnym kotów, mopsa pełniącego terapeutyczną funkcję, potrafiącego tańczyć psa, gigantycznego ślimaka oraz znanego z Instagrama kota. Ich właścicieli łączy bezgraniczna miłość do zwierząt i pustka, którą starają się nimi wypełnić. Rozwód, dziecko w drodze, autyzm, śmierć, poszukiwanie partnera czy sensu życia... W swoich pupilach właściciele znajdują słuchające ucho i pocieszenie. W jakim stopniu projektujemy na naszych pupili własne wady i pragnienia? Film subtelnie bada granice przyjaźni, współzależności i koncepcji egalitaryzmu w relacjach człowiek - zwierzę. Szuka odpowiedzi na pytanie, do czego są nam potrzebne domowe zwierzęta i kto kogo tak naprawdę w tych relacjach potrzebuje? 08:25 TAJEMNICE BÓLU (PAIN SECRETS) Film dokumentalny, 51 min, USA, 2022 Reżyseria: Eli Brown Film dokumentalny o nowym, rewolucyjnym sposobie rozumienia bólu, metodach leczenia, które mogą pomóc rozwiązać, opanować, a w niektórych przypadkach skorygować przewlekły, codzienny ból. To kilka różnych strategii, które zbliżają umysł i ciało. Okazuje się, że wszyscy możemy wykorzystać moc naszego mózgu, aby pomóc przekształcić własny ból w podróż. Większość ludzi myśli o bólu w kategoriach urazu lub stanu zapalnego. Ten rodzaj bólu służy użytecznemu celowi, ponieważ kiedy jesteśmy zranieni, chronimy się, aby zapobiec dalszym obrażeniom i umożliwić uzdrowienie. Ale ból neuropatyczny, który pojawia się z powodu nieprawidłowej funkcji układu nerwowego, nie przynosi takich samych korzyści. Ten rodzaj bólu obejmuje szeroką gamę zaburzeń wpływających na dowolną część układu nerwowego. W niektórych przypadkach mózg może otrzymać sygnał, nawet jeśli nie ma bolesnego bodźca. W innych przypadkach sygnały czuciowe krzyżują się i są błędnie odczytywane jako ból. Zrozumienie różnorodności i złożoności ekspresji przewlekłego bólu w naszym ciele prowadzi do ulepszonych opcji leczenia niefarmaceutycznego i niechirurgicznego. 09:25 FALLAS. FESTIWAL OGNIA (FALLAS, THE FESTIVAL OF FIRE) Film dokumentalny, 51 min, Hiszpania, 2017 Reżyseria: Mara Andres Film dokumentalny o Fallas de Valencia, czyli święcie ognia w Walencji we wschodniej Hiszpanii. Obchodzone jest ku czci świętego Józefa, patrona stolarzy. Według legendy nawiązuje do ognisk, które rozpalali stolarze ze śmieci wyniesionych z warsztatów. Między 14 a 19 marca bierze w nim udział około stu tysięcy osób. Uczestnicy wkładają tradycyjne stroje i świętują. Fallas jest urokliwe i wielowymiarowe. W mieście przez 4 dni królują setki rzeźb, które następnie zostaną spalone. Falla oznacza pochodnię. Tak nazywane są zarówno rzeźby, które stanowią główny element festiwalu, jak i ich poszczególne części. Festiwal rozpoczyna ustawienie na ulicach ponad 700 monumentalnych figur. Ta część nazywa się planta. Chociaż oficjalnie odbywa się 15 marca, ogromne rozmiary i skomplikowana konstrukcja niektórych rzeźb sprawiają, że twórcy instalują je kilka dni wcześniej. Ten zwyczaj w 2016 roku został uznany przez UNESCO za niematerialne dziedzictwo kulturowe ludzkości. Żegnając koniec zimy i witając początek wiosny, Walencja zmienia się w miejsce pełne gigantycznych kartonowych rzeźb zwanych ninots. Zwieńczeniem festiwalu jest La Crema, kiedy wszystkie przygotowane konstrukcje ustawione na ulicach zaczynają płonąć i wypełniają Walencję blaskiem i żarem płomieni. Pirotechniczna tradycja mieszkańców Walencji jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Uczestnicy fiesty bawią się do białego rana. 10:30 DAJ MI TO Film dokumentalny, 26 min, Polska, 1988 Reżyseria: Andrzej Titkow Scenariusz: Andrzej Titkow Zdjęcia: Jacek Petrycki Wykonawcy: Wojciech Eichelberger "Daj mi to" to słowa terapii prowadzonej w ramach zajęć grupy treningowej Laboratorium Psychoedukacji. Na film składają się wypowiedzi jej uczestników. 10:55 ŁAWKA Reportaż, 13 min, Polska, 1975 Reżyseria: Andrzej Titkow Film przedstawia kilkanaście obrazków demonstrujących postawy, sposoby bycia różnych ludzi przypadkowo przysiadających na ławce w parku. 11:20 MISJA W AFRYCE - BOULI Reportaż, 15 min, Polska, 2018 Scenariusz: Julita Wołoszyńska - Matysek Zdjęcia: Robert Jażdżyk Muzyka: Joanna Badełek Lektor: Grzegorz Szponder W kolejnym odcinku cyklu "Misja w Afryce" o pracy franciszkańskiej i parafii w Bouali. Razem z księdzem Normanem odwiedzimy wioskę, będzie to wizyta duszpasterska. Ksiądz Norman przygotowuje w niej kilka osób do chrztu. Opowie też o swoich przeżyciach z okresu wojny w Republice Środkowej Afryki. 11:35 MISJA W AFRYCE - RZEKA UBANGI Reportaż, 15 min, Polska, 2018 Scenariusz: Julita Wołoszyńska - Matysek Zdjęcia: Robert Jażdżyk Muzyka: Joanna Badełek Lektor: Grzegorz Szponder Nad rzeką Ubangi znajduje się pierwsza i najstarsza parafia w Republice Środkowej Afryki. Właśnie tu przybyli pierwsi misjonarze. Rzeka przepływająca przez stolicę państwa - Bongui - daje pracę i pożywienie setkom ludzi. Jest źródłem pożywienia i pracy, ale także częścią codziennego życia. 11:50 TAJEMNICE CYWILIZACJI - ODC. 2 MIASTA I IMPERIA (THE SECRETS TO CIVILIZATION) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Rosalind Bain, Jonathan Drake Trzyodcinkowa seria dokumentalna o tym, jak najnowocześniejsze nauki o Ziemi zmieniają sposób, w jaki rozumiemy starożytną przeszłość, przywracając środowisku naturalnemu jego miejsce jako kluczowego czynnika napędzającego historię ludzkości. Ta przełomowa seria wykorzystuje nową naukę, aby dotrzeć do sedna tego, co naprawdę napędza powstawanie cywilizacji: jak się rozwijają i jak radzą sobie z upadkiem. Zobaczymy, jak zmieniająca się planeta może pomóc cywilizacjom lub odegrać rolę w ich wyginięciu. Od starożytnego Egiptu po upadek Rzymu, za pomocą technik filmowych i CGI, stworzono wspaniałe wizualizacje pokazujące sekrety cywilizacji. Odc. 2 - "Miasta i imperia". Nowa era kwitnącej cywilizacji zmieniła sposób naszego życia. W epoce żelaza powstaje wiele ważnych miast. Jak powstało pierwsze w historii supermocarstwo? Pierwsze tysiąclecie przed naszą erą to początek współczesnego świata. Upadek Egiptu na rzecz Rzymu trwał tysiąc lat. W jaki sposób w basenie Morza Śródziemnego narodziła się nowa epoka - świat miast i imperiów? Powstanie Rzymu było prawdopodobnie najbardziej niezwykłym wydarzeniem na planecie Ziemia przed epoką nowożytną. 12:50 TACY BYLIŚMY - /2/ NA ZAKUPACH Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Sentymentalny cykl dokumentalno - rozrywkowy, który stanowi niezwykłą i barwną podróż w czasie do lat 70. i 80. minionego stulecia. Przypominamy, jak wyglądało wówczas życie i jacy wtedy byliśmy. Odc. 2 Z półek sklepowych braliśmy wszystko - sięgaliśmy po to, co akurat było. Aby jednak zrobić zakupy, trzeba było swoje odstać w kolejce. W programie odwiedzimy zarówno zwykłe sklepy, jak i modne domy towarowe. Fabryki i gospodarstwa rolne. Posłuchamy, co do powiedzenia mieli konsumenci oraz sprzedawcy. Czas na zakupy. 13:20 PODRÓŻE MAŁEJ I DUŻEJ - MADERA S. II; ODC. 2; CZ. 2 Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Relacje z podróży mamy, Moniki Witkowskiej, pilotki wycieczek i podróżniczki, z malutką córeczką, Laurą, która poznaje nowe kraje od trzeciego tygodnia życia. Program zawiera praktyczne porady dotyczące podróży z malutkim dzieckiem, informacje merytoryczne dotyczące odwiedzanych miejsc (ciekawostki turystyczne, jak i praktyczne informacje finansowo - organizacyjne) okraszane śmiechem i uśmiechem prowadzącej i jej uroczej córeczki. Program, za sprawą temperamentu dziewczyn, jak i nieuniknionych zmian dotyczących dorastania małego dziecka, cechuje dynamizm i nieoczekiwane zwroty akcji. Program inspiruje do podróży z dzieckiem i podpowiada, jak przeprowadzić taki wyjazd na własną rękę i niskobudżetowo. Rozrywka i praktyczny poradnik podróżniczy w jednym. 13:45 RZECZ POLSKA S.II - LOKOMOTYWA PM 36 Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Zdjęcia: Nicolas Villegas, Piotr Pawlus Muzyka: Adam Walicki, Bartosz Kruczyński "Lokomotywa PM 36" była jednym z największych sukcesów polskiego designu w okresie międzywojennym. Ta aerodynamiczna konstrukcja parowozu projektu Kazimierza Zembrzuskiego była częścią inwestycji niepodległego państwa w kolej, która po latach rozbiorów i nierównomiernego rozwoju w poszczególnych częściach ziem polskich, wymagała reformy niezbędnej do scalenia kraju. Nowoczesny projekt zakładał, że pociąg będzie mógł rozpędzić się do prędkości 140 km/h. W 1937 roku w Paryżu podczas Wystawy Światowej, która była symbolicznym pokazem sił europejskich mocarstw w przededniu II Wojny Światowej, lokomotywa otrzymała złoty medal dla najlepszego projektu. Odcinek opowiada o transporcie w międzywojennej Polsce (Czy kolej była luksusem? Kogo było stać na taką podróż?), a zarazem o staraniach niepodległego kraju do bycia postrzeganym jako nowoczesne państwo śmiałych reform gospodarczych. To również historia inżyniera Kazimierza Zembrzuskiego, który po 1948 roku objął Katedrę Budowy Lokomotyw Politechniki Warszawskiej oraz jego naśladowców. Odwiedzimy także bydgoskie zakłady firmy PESA, by pokazać jak dziś wygląda przemysł kolejowy w Polsce. Zastanowimy się, czy pociągi zaczną zastępować podróże samolotem w celu ograniczenia zanieczyszczenia środowiska. 14:05 KAMERY WŚRÓD ZWIERZĄT, SERIA 1 - ODC. 1 (ANIMALS WITH CAMERAS) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Anne Sommerfield, Clare Dornan, Hannah Ward Seria dokumentalna o zwierzętach, którym zainstalowano małe kamerki do obserwacji. Dzięki temu możemy po raz pierwszy zobaczyć dziki świat z perspektywy jego mieszkańców. Bez względu na to, czy przebywają na drzewach, czy pod ziemią, będziemy świadkami życia, którego żaden człowiek nigdy nie widział. Nowo narodzone surykatki, pingwiny polujące na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego, a także rodzina szympansów z bardzo bliska. Zwierzęta z kamerami to kolejny genialny pomysł realizatorów filmów przyrodniczych BBC Worldwide. 15:05 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - / 14/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 6) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 16:00 NIEZIEMSKIE WULKANY (SPACE VOLCANOES) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Andrew Thompson Wulkany są jednym z najbardziej niesamowitych zjawisk naturalnych na Ziemi. Ale są one niczym w porównaniu z gigantami na innych planetach. W tym filmie użyto techniki state - of - the - art CGI i najnowszych technik pozyskania i utrwalenia zdjęć tych spektakularnych kolosów. Odbędziemy podróż na Marsa i zobaczymy wulkan prawie trzy razy wyższy od Everestu. Poznamy niezwykłe lodowe wulkany Plutona. Będziemy się zachwycać ogromną grawitacją Jowisza, która sięga daleko poza jego księżyc, tworząc efektowne niebieskie plamy na wysokości ponad 500 km. 17:05 ISLANDIA Z ALEXANDREM ARMSTRONGIEM - ODC. 2 (ICELAND WITH ALEXANDER ARMSTRONG) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Ed Venner Trzyodcinkowa seria BBC Studios. Alexander Armstrong zwiedza ogromną skałę pośrodku Atlantyku. Mogli ją nazwać krainą rozgrzanej lawy. Wybrali nazwę Islandia, która także pasuje. Poza Wikingami, wulkanami i Bjork niewiele wiedział o Islandii. Wyrusza w liczącą tysiące kilometrów podróż szlakiem nordyckich bogów i zgniłych rekinów. Odkrywa krainę lodowców i gejzerów. Spotka człowieka, który piecze chleb we wrzącej wodzie. Spaceruje także tętniącymi życiem ulicami Rejkjawiku, gra w golfa o północy i jeździ na islandzkim koniu. Część 2. Rozpoczyna się drugi etap islandzkiej przygody i pożegnanie ślicznego Rejkiawiku, stolicy. Nie minęło wiele czasu, a krajobraz zupełnie się zmienił. Skieruje się na południowy wschód, gdzie znajdzie się pośrodku pustyni. Następnie spotka się ze śpiewającym hodowcą owiec. Stamtąd ruszę do kanionu Asbyrgi, gdzie będzie próbował oswoić maleńkiego islandzkiego konika. I na południe nad jezioro Myvatn, gdzie zakończy podróż w wielkim stylu występem chóru. To jest północna Islandia. Północ jest najbardziej dziką częścią tej krainy śniegu i lodu. Tu szczyty są wyższe, równiny równiejsze, a życie i prawdopodobnie ludzie znacznie twardsi. W kolejnym odcinku ruszy na południe na najbardziej rozbujaną islandzką wyspę. Spróbuje tradycyjnej, domowej islandzkiej kuchni. Niektóre potrawy są bardzo kojące. 17:55 TAJEMNICE CYWILIZACJI - ODC. 3 IMPERIUM I EPIDEMIE (THE SECRETS TO CIVILIZATION) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Rosalind Bain, Jonathan Drake Trzyodcinkowa seria dokumentalna o tym, jak najnowocześniejsze nauki o Ziemi zmieniają sposób, w jaki rozumiemy starożytną przeszłość, przywracając środowisku naturalnemu jego miejsce jako kluczowego czynnika napędzającego historię ludzkości. Ta przełomowa seria wykorzystuje nową naukę, aby dotrzeć do sedna tego, co naprawdę napędza powstawanie cywilizacji: jak się rozwijają i jak radzą sobie z upadkiem. Zobaczymy, jak zmieniająca się planeta może pomóc cywilizacjom lub odegrać rolę w ich wyginięciu. Od starożytnego Egiptu po upadek Rzymu, za pomocą technik filmowych i CGI, stworzono wspaniałe wizualizacje pokazujące sekrety cywilizacji. Odc. 3 - "Imperium i epidemie". Nieznana epidemia opanowuje świat. Szlakami handlowymi rozprzestrzenia się po kontynentach. Atakuje gęsto zaludnione miasta, powodując śmierć milionów osób. Do Rzymu zjeżdżają się ludzie z całego świata. Nie wiedzą o zarazkach. Pandemia nie jest zjawiskiem współczesnym. Był to symbol apokalipsy. To był przełomowy moment w historii ludzkości. Historycy wciąż nie wiedzą, co spowodowało upadek pierwszego supermocarstwa. Niemniej nauka przybliża nas do zrozumienia tych wydarzeń. 18:50 GENIUSZE I MARZYCIELE. JÓZEF HOFMANN Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2018 Reżyseria: Paweł Kloc Bohaterami cyklu są polscy naukowcy i wynalazcy przełomu XIX/XX wieku, działający głównie w 20 - leciu międzywojennym, których praca naukowa lub odkrycia wpłynęły na rozwój cywilizacji w różnych dziedzinach nauk ścisłych, konstruktorskich, inżynieryjnych, medycznych. Film o Józefie Hofmannie (1876 - 1957), geniuszu muzycznym, cudownym dziecku z Galicji, które podbiło swym talentem Stany Zjednoczone. Najpierw jako mały chłopczyk stał się sensacją w Nowym Jorku, później świat poznał legendarnego pianistę, niezrównanego interpretatora Chopina, pedagoga, kompozytora, zapalonego automobilistę i sportsmena. Wynalazca, z którego pomysłami (takimi jak wycieraczki samochodowe, spinacz do papieru, stołki do fortepianu o regulowanej wysokości) mamy do czynienia na co dzień. Jeden z największych pianistów w historii zmarł samotnie i w zapomnieniu, właściwie nie istnieje w pamięci zbiorowej rodaków. Film biograficzny z cyklu "Geniusze i marzyciele" stwarza szansę poznania tego niezwykłego artysty i wynalazcy. 20:00 FENOMEN FOGGA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2023 Reżyseria: Mariusz Cieślik Jest to film biograficzny ukazujący sylwetkę Mieczysława Fogga, największej gwiazdy piosenki okresu międzywojennego, ale też jednej z najważniejszych postaci kultury popularnej czasów PRL - u. Artysty, który przez dekady komunizmu był żywym symbolem II Rzeczpospolitej. Imponował elegancją, ale też poziomem wykonawczym, muzycznym i literackim swoich utworów. Fogg był za to kochany przez publiczność przez ponad 60 lat, które spędził na scenie. Wydaje się dobrze znany, przynajmniej zainteresowanym, a jednak wiele kluczowych faktów z jego życiorysu przez dekady nie przebiło się do świadomości odbiorców (był człowiekiem bardzo skromnym). A przecież przed wojną podbił Amerykę i koncertował w najlepszych salach świata, a jego wojennymi zasługami (ratowanie przyjaciół - Żydów, udział w powstaniu warszawskim i konspiracji AK - owskiej) obdzielić można kilka osób. 21:05 EDYCJA GENÓW - NOWE WYZWANIE (GENE EDITING - A NEW ETHICAL CHALLENGE / NATUR NACH MASS - WIE GENE MANIPULIERT WERDEN) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2021 Reżyseria: Kurt Langbein Film dokumentalny o inżynierii genetycznej. Świat jutra tworzą ludzie. Dzięki nowej metodzie CRISPR materiał genetyczny może być wycinany, zmieniany i ponownie włączany. Genetyczne nożyczki mogą być używane do wstawiania lub usuwania genów. To jest nadzieja dla osób z chorobami genetycznymi. technologia CRISPR - Cas otwiera zupełnie nowe możliwości. Proces jest szybszy, dokładniejszy i bezpieczniejszy niż kiedykolwiek wcześniej. CRISPR fundamentalnie zmieni relacje między człowiekiem a naturą, a także samymi ludźmi. Celem ma być stworzenie ludzi odpornych na HIV. Ale naukowcy na całym świecie ostrzegają również, że eksperymenty zmienią zdolność do myślenia. Ponadto opracowywane są Xenoboty maleńkie żywe istoty, które można wbudować w narządy ludzkie i zmieniać ich funkcje. Cywilizacja stoi być może przed największym wyzwaniem etycznym w dotychczasowych dziejach. Nożyczki do genów rozpoczęły rewolucję w świecie roślin i technologii rolniczej, w hodowli zwierząt i w medycynie. Wiele z nich jest pomocnych, niektóre budzą wątpliwości i są niebezpieczne. 22:10 TAMTE LATA, TAMTE DNI - DOROTA KOLAK Magazyn, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dzisiaj spotkamy się z Dorotą Kolak. Opowie nam o Krakowie swojego dzieciństwa i przełomie w podejściu do życia, który przeżyła w szkole teatralnej. Przypomnimy m.in. jej rolę w filmie "Vinci", gdzie wcieliła się w Barbarę Sykalską. 22:50 NIEGDYŚ MOJA MATKA Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2013 Reżyseria: Sophia Turkiewicz Reżyserka australijskiego pochodzenia podejmuje próbę poznania powodów, jakie sprawiły, że została oddana w dzieciństwie do sierocińca. Odkrywa nieznaną dla siebie historię matki urodzonej w przedwojennej Polsce, również osieroconej, pozbawionej własnego domu i zesłanej na Syberię. 00:10 NIE ODCHODŹ. 12 WSPOMNIEŃ O KALINIE JĘDRUSIK Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1992 Scenariusz: Tadeusz Pawłowicz Zdjęcia: Wiesław Dobrowolski, Tadeusz Roman "Była zjawiskiem niezwykłym. Należała do tych kobiet, które, prowadząc życie całkowicie jawne, otwarte, niepoddane żadnym kłamstwom, noszą w sobie jakąś tajemnicę. Pochylała się nad każdą ludzką troską" - tak mówi o Kalinie Jędrusik Gustaw Holoubek. Jeden z dwunastu przyjaciół i znajomych, na wspomnieniach których opiera się film o aktorce. Daniel Olbrychski, Edward Dziewoński, Agnieszka Osiecka, Andrzej Łapicki, Alina Janowska, Janusz Morgenstern, Jeremi Przybora, Halina Szopska, Tadeusz Pluciński, Krzysztof Kąkolewski i Adam Hanuszkiewicz opowiadają o Kalinie jako osobie prywatnej i jako aktorce. Każda z tych osób w inny sposób ją zapamiętała. Wszyscy jednak podkreślają, że była kobietą nieprzeciętną, wyjątkowo barwną, ekscentryczną, a przy tym bardzo ciepłą i otwartą. 01:15 POD ZNAKIEM WĘŻA - WSPOMNIENIE O TEATRZE KOBRA Film dokumentalny, 39 min, Polska, 1992 Reżyseria: Mirosława Łukaszewicz, Renata Czarnkowska - Listoś Scenariusz: Mirosława Łukaszewicz, Renata Czarnkowska - Listoś Wykonawcy: Krzysztof Teodor Toeplitz, Józef Słotwiński, Andrzej Konic, Jerzy Gruza, Andrzej Łapicki, Zbigniew Safjan, Janusz Majewski, Piotr Szulkin Zdjęcia: Hubert Waliszewski Film jest próbą scharakteryzowania "Teatru Kobra" jako zjawiska istotnego dla telewizji i kultury popularnej lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Funkcję narratora, wprowadzającego kolejne tematy pełni Krzysztof Teodor Toeplitz. Mówi o narodzinach "Kobry", jej rozkwicie i ogromnej popularności, a potem o powolnym zmierzchu. Obok niego wypowiadają się twórcy Teatru Kobra, miedzy innymi Józef Słotwiński, Andrzej Konic, Jerzy Gruza, Andrzej Łapicki, Zbigniew Safjan, Janusz Majewski, Piotr Szulkin. Wypowiedzi narratora, reżyserów i scenarzystów przeplatane są fragmentami spektakli. Od strony formalnej film nawiązuje do stylistyki Teatru Kobra. 02:00 89 LAT JULIANA STRYJKOWSKIEGO Film dokumentalny, 74 min, Polska, 1994 Reżyseria: Mieczysław Bartłomiej Vogt Scenariusz: Mieczysław Bartłomiej Vogt Aktorzy: Mirosław Baka Program przedstawiający Juliana Stryjkowskiego, pisarza określanego mianem "kronikarza żydowskiego losu". W audycji pisarz opowiada o swoim życiu, fascynacjach i zainteresowaniach. Wypowiedzi ilustrowane są fragmentami jego utworów w interpretacji Mirosława Baki oraz materiałami archiwalnymi dotyczącymi wydarzeń, których był świadkiem.