TVP Kultura Czwartek, 11.01.2024 07:55 KSIĘGA PRZESTRZENI S.II - BLOKOWISKO XXI WIEKU Program edukacyjny, 29 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Prowadzący: Bogna Świątkowska, Jarosław Trybuś Odcinek poświęcony większym zespołom mieszkaniowym - współczesnym rozwiązaniom zagadnienia osiedla mieszkaniowego. Zaprezentujemy osiedla o różnej skali i charakterze, również spoza wielkich miast. Szczególną uwagę poświęcimy zagadnieniu budownictwa komunalnego, urbanistycznym kontekstom budowy osiedli, a także problemowi rewitalizacji blokowisk z okresu PRL. W odcinku: - Osiedle komunalne Fort Śliwickiego w Warszawie (Kontrapunkt V - Projekt); - Osiedle Wilno w Warszawie (Hermanowicz Rewski Architekci); - Budynek mieszkalny ZW109 w Koszalinie (HS99); - Budynek mieszkalny Villa Moderna w Koszalinie (HS99); - Zespół domów szeregowych Mik Mak House we Wrocławiu (ArC2); - Termomodernizacja Osiedla Chrobrego w Poznaniu (Ultra Architects); 08:40 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - ANNA BILIŃSKA Magazyn, 5 min, Polska, 2019 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Kama Guzik Na prawie 500 obrazów znajdujących się w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, jest tylko jeden obraz pędzla kobiety. Anna Bilińska - Bohdanowiczowa była pierwszą Polką, która osiągnęła światowy sukces w stolicy sztuki końca XIX wieku, w Paryżu. O Autoportrecie artystki, będącym m.in. zapisem jej żałoby, opowie Kama Guzik. 09:25 SZCZĘŚLIWY CZŁOWIEK Film obyczajowy, 84 min, Polska, 2000 Reżyseria: Małgorzata Szumowska Scenariusz: Małgorzata Szumowska Zdjęcia: Marek Gajczak, Michał Englert Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Jadwiga Jankowska-Cieślak, Małgorzata Hajewska-Krzysztofik, Piotr Jankowski, Roman Gancarczyk, Mieczysław Grąbka, Andrzej Hudziak Wyróżniony za wartości artystyczne na festiwalu w Salonikach w 2000 r. film jest pełnometrażowym debiutem fabularnym Małgorzaty Szumowskiej. Zanim reżyserka nakręciła "Szczęśliwego człowieka", było o niej głośno w filmowym świecie. Córka znanych krakowskich dziennikarzy, absolwentka łódzkiej "filmówki" już w pierwszych realizacjach dokumentalnych wykazała nieprzeciętny talent i umiejętność starannej i wnikliwej obserwacji rzeczywistości. Przebojem weszła narynek filmowy szkolnymi etiudami i dokumentami zrealizowanymi tuż po studiach, zdobywając prestiżowe nagrody i wyróżnienia w kraju i za granicą m.in. w Tel - Awiwie, Bolonii, Tampere, Meksyku. Akcja "Szczęśliwego człowieka" została osadzona w realiach współczesnej rzeczywistości polskiej. To kameralny, pozbawiony efektów komercyjnych rodzinny dramat, rozgrywający się w scenerii ubogich i ponurych miejsc Krakowa. Smutna historia trojga ludzi i ich skomplikowanych relacji uczuciowych. Reżyserka filmu bardziej niż o tempo narracji zadbała o psychologiczne portrety bohaterów, przeżywających życiową tragedię. Krytyka zgodnie podkreślała znakomitą grę przede wszystkim Jadwigi Jankowskiej - Cieślak i Małgorzaty Hajewskiej - Krzysztofik. Specyficzną atmosferę filmu podtrzymują zdjęcia młodych operatorów, Marka Gajczaka i Michała Englerta, którzy umiejętnie ukazują zwykłych ludzi wtopionych w tło brudnych i odrapanych krakowskich kamienic. Matka (Jadwiga Jankowska - Cieślak) i jej 30 - letni syn Janek (Piotr Jankowski) mieszkają razem w ubogiej dzielnicy miasta, w starym domu. Los ich nie rozpieszcza, nigdy nie zaznali szczęścia ani dobrobytu. Janek jest życiowym nieudacznikiem. Choć w szkole był prymusem i skończył studia, nie zrobił błyskotliwej kariery zawodowej. Nie ma nawet stałej pracy, zarabia dorywczo, pisując artykuły do gazet. Bezrobotna matka dostaje w końcu obietnicę posady. Musi jednak przedtem poddać się rutynowym badaniom. Diagnoza lekarska przekreśla wszystko. Kobieta ma raka płuc, zostało jej zaledwie kilka miesięcy życia. Próbuje zataić swój stan zdrowia przed jedynakiem. On jednak dowiaduje się o nieuleczalnej chorobie matki. Sądząc, że rodzicielka nie zdaje sobie sprawy ze śmiertelnego zagrożenia, prosi lekarzy, by ukryli przed nią prawdę. Rozpoczyna się rodzinny dramat, a jego bohaterowie prowadzą specyficzną grę, wzajemnie się oszukując. Wychowany przez matkę syn chciałby, choć na krótko, dać jej szczęście, spełnić wszystkie marzenia, wynagrodzić lata smutku i cierpień. Gdy na horyzoncie pojawia się kobieta, postanawia się z nią ożenić. Namawia ją do odegrania roli narzeczonej i przyszłej synowej, by sprawić radość matce. Tymczasem Marta (Małgorzata Hajewska - Krzysztofik), robotnica w wytwórni mrożonek, samotnie wychowująca córkę Manię, wiele w życiu przeszła. Przeżywa własny dramat, choć stara się tego nie okazywać na zewnątrz. 11:00 KRÓLOWA BONA - ODC. 6 Serial historyczny TVP, 57 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Zdzisław Kozień, Jerzy Zelnik, Piotr Garlicki, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Piotr Fronczewski, Jan Machulski, Bożena Adamek, Aleksander Gąssowski, Tadeusz Janczar, Stanisław Ptak, Marek Kondrat W styczniu 1539 roku odbywają się na Wawelu zaślubiny najstarszej córki królewskiej Izabelli z Janem Zapolyą, królem Węgier. W ten sposób, choć na krótko, Jagiellonowie odzyskują wpływy na Węgrzech. Rok później Jan umiera, do tronu węgierskiego znów zgłaszają pretensje Habsburgowie. Żądają, aby Izabella wraz z nowo narodzonym synem opuściła stolicę. Wbrew opinii małżonki, Zygmunt Stary postanawia załagodzić konflikt z Habsburgami i ożenić Zygmunta Augusta z córką Ferdynanda, Elżbietą. 7 maja 1543 roku w katedrze wawelskiej odbywa się koronacja Austriaczki na królową Polski. 12:45 WITAMY PANÓW I PANNĘ LUPINO (IDA LUPINO: GENTLEMEN & MISS LUPINO) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2021 Reżyseria: & Clara Kuperberg Julia Kuperberg Film przybliża sylwetkę Idy Lupino, aktorki okresu międzywojennego i jednej z pierwszych reżyserek w historii kina, która nie wahała się przed poruszaniem trudnej tematyki społecznej w latach 40 i 50. XX wieku. 13:50 WARSZAWA Film obyczajowy, Polska 2003 Reżyseria: Dariusz Gajewski Scenariusz: Dariusz Gajewski, Mateusz Bednarkiewicz Zdjęcia: Wojciech Szepel Muzyka: Kormorany Aktorzy: Dominika Ostałowska, Agnieszka Grochowska, Łukasz Garlicki, Sławomir Orzechowski, Lech Mackiewicz, Andrzej Szenajch, Jacek Braciak, Ewa Kasprzyk, Jack Recknitz, Katarzyna Bujakiewicz i inni Deszcz nagród spadł w 2003 r. na pełnometrażowy debiut Dariusza Gajewskiego, twórcy znanego wcześniej z kilku filmów dokumentalnych i telewizyjnego off - owego "AlaRmu" pokazanego w konkursie kina niezależnego podczas FPFF w Gdyni w 2002 r. Jego "Warszawa" zdobyła nie tylko Złote Lwy dla najlepszego filmu, ale także nagrodę za reżyserię, scenariusz, drugoplanową rolę kobiecą (Ostałowska) i montaż oraz nagrodę Stowarzyszenia Filmowców Polskich za twórcze przedstawienie współczesności. Wywołało to prawdziwą burzę w środowisku, podzieliło krytykę i pierwszych festiwalowych widzów. Do kin wchodziła więc "Warszawa" w atmosferze sensacji i skandalu, co poniekąd stanowiło dodatkową jej reklamę. "Warszawa" to współczesna, wielowątkowa opowieść o pięciorgu obcych sobie ludziach, którzy pewnego zimowego dnia z różnych powodów przyjeżdżają do stolicy. W ciągu kolejnych 18 godzin próbują załatwić tu ważne życiowe sprawy, znaleźć swoje miejsce. Drogi bohaterów będą się przecinać, a spotkania te odmienią ich losy. Młodziutka Klara przyjeżdża do Warszawy z walizką w nadziei, że zamieszka ze swoim poznanym w czasie wakacji chłopakiem. Niestety, ten okazuje się żonaty i nie kwapi się do rozstania z żoną. W ostateczności mógłby pomóc Klarze gdzieś się zaczepić, ale zawiedziona, oszukana dziewczyna unosi się honorem. Paweł, wychowanek domu dziecka, jej przygodny towarzysz podróży z pociągu, właśnie opuścił bezpieczne mury placówki opiekuńczej i z finansową wyprawką w kieszeni w wielkim mieście szuka pracy. Jedyny kumpel nie jest jednak w stanie mu pomóc, sam zdany na łaskę i niełaskę władczej szefowej - właścicielki salonu samochodowego. Paweł dostrzeże w Klarze bratnią, zagubioną duszę, między młodymi zakiełkuje uczucie. Wiktoria zerwała na szosie ze swoim partnerem i zbuntowana, żądna nowych wrażeń, wsiadła do samochodu rzekomego biznesmena, który w rzeczywistości robi mocno podejrzane interesy z obleśnym cudzoziemcem. Dziewczyna nie traci rezonu, podejmuje grę i kontynuuje ją nawet wtedy, gdy zorientuje się już w jej nieczystych regułach. Zrywa dopiero wtedy, gdy nowy znajomy, Andrzej, okazuje się cynicznym, bezdusznym draniem, którego nic nie obchodzi życie innego człowieka. Sam zostanie za to "ukarany", gdy przypadkowo natknie się na dwóch młodzieńców z prowincji poszukujących w mieście Klary, która odrzuciła miłość jednego z nich dla "obcego" ze stolicy. Jan Gołębiewski, sadownik spod Radomia, szuka natomiast w Warszawie córki, Eli, która przyjechała na studia, ale od paru miesięcy nie daje znaku życia. Mężczyzna odwiedza mieszkania domniemanych współlokatorek dziewczyny, zanim w końcu skonstatuje, że wszystko, co Ela mu opowiadała, było kłamstwem, a ona sama wybrała niejasną "wolność" na Zachodzie. Nie będzie jednak miał odwagi wyjawić bolesnej prawdy żonie, przynajmniej nie od razu. Między nimi krąży stary warszawiak, weteran powstania, który - straciwszy pamięć - błąka się po mieście, bo zapomniał adresu, a miasto dookoła "takie inne". Warszawa nie spełnia nadziei przybyszów, okazuje się nieprzyjazna, twarda, bez skrupułów, nie tylko dla obcych, ale i dla tych, którzy od dawna w niej mieszkają. Ale i tu ktoś znajdzie swoją szansę, ktoś inny miłość. 20:00 DALEKO OD REYKJAVIKU (HERADID) Komediodramat, 88 min, Niemcy/Dania/Francja/Islandia, 2019 Reżyseria: Grimur Hkonarson Aktorzy: Arnds Hrönn Egilsdóttir, Sveinn Ólafur Gunnarsson, Þorsteinn Bachmann "Daleko od Reykjavku" to kolejne dzieło twórcy kinowego przeboju "Barany". I tym razem akcja filmu rozgrywa się w zachwycających, malowniczych pejzażach Islandii. Główny wątek komediodramatu skupia się wokół życia na wsi. Przyzwyczajeni do monotonnej egzystencji mieszkańcy nawet się nie spodziewają, jakie czekają ich zmiany. W centrum niespodziewanych wydarzeń znajdzie się Inga, do tej pory spokojna i uległa. Po śmierci męża nie zamierza dłużej milczeć. Wypowiada prawdziwą wojnę potężnej korporacji, która doprowadziła do zadłużenia jej rodziny. Jest sama przeciw wszystkim, na próżno próbuje zachęcić mieszkańców wioski do walki z korupcją. 22:10 OFICER - ODC. 7/13 - MASZERUJ ALBO GIŃ Serial sensacyjny, 53 min, Polska, 2004 Reżyseria: Maciej Dejczer Scenariusz: Wojciech Tomczyk Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Michał Lorenz Aktorzy: Borys Szyc, Paweł Małaszyński, Krzysztof Globisz, Jan Frycz, Andrzej Chyra, Magdalena Różczka, Magdalena Cielecka Ryś i Kruszon przesłuchują Jubego, ale ten uparcie milczy. Zastraszony przez Granda strażnik więzienny, Małkiewicz, umożliwia Toporowi i Cypie zamordowanie Jubego. Grand rozprawia się również z Małkiewiczem, niepotrzebnym już świadkiem. Kruszon i Ryś ustalają w końcu tożsamość Granda, który okazuje się człowiekiem o dwóch twarzach: po pobycie w legii cudzoziemskiej ukończył amerykańską uczelnię, pracował w renomowanej firmie i doskonale zarabiał. Od czasu śmierci rodziców opiekuje się młodszą siostrą, Malwiną, studentką elitarnej prywatnej uczelni. Kruszon proponuje rozpracowanie od wewnątrz grupy Granda, sprzeciwia się jednak, gdy Aldona chce się podjąć tego niebezpiecznego zadania. Ostatecznie zapada decyzja, że to Kruszon, grając rolę menedżera światowca, zaprzyjaźni się z Grandem i zdobędzie dowody jego winy. Odpowiednio przeszkolony Tomek wprowadza się do luksusowego apartamentu. Dowiaduje się również, że Aldona i Ryś mają się wkrótce pobrać. 23:20 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - OTO MY (HINE ANACHNU) Dramat, 94 min, Izrael/Włochy, 2020 Reżyseria: Nir Bergman Scenariusz: Dana Idisis Zdjęcia: Shai Goldman Aktorzy: Shai Avivi, Noam Imber, Smadi Wolfman Historia jednoczesnego dorastania ojca i jego autystycznego syna oraz podróży, która odmieni ich życie. Aharon z oddaniem wychowuje swojego syna, Uriego. Żyją we dwóch, zanurzeni we własnej codziennej rutynie, tak bardzo różniącej się od świata, jaki znamy. Gdy Uri staje się formalnie dorosły, ma zamieszkać w specjalistycznym domu opieki. Czy jest na to gotowy? Aharon uważa, że nie, ale może w rzeczywistości sam nie dorósł do rozstania... W drodze do placówki ojciec podejmuje decyzję o wspólnej ucieczce. 01:10 KINO NOCNE - BEZ LITOŚCI Film sensacyjny, 116 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Wójcik Scenariusz: Wojciech Wójcik Zdjęcia: Piotr Wójtowicz Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Olaf Lubaszenko, Radosław Pazura, Paweł Wilczak, Krzysztof Kolberger, Karolina Gruszka, Łukasz Garlicki, Witold Bieliński, Michał Bukowski "Bez litości" Wojciecha Wójcika (1943 - 2018) miał premierę w telewizji w 2002 r. , równocześnie z emisją na antenie Jedynki serialu "Sfora". Film stanowi kinową wersję tego udanego serialu telewizyjnego. Powstał z tych samych materiałów. Jak zapewniał reżyser, na potrzeby kina nie dokręcono ani jednej sceny. Fabuła została przekonstruowana, niektóre wątki pominięto, żeby akcja stała się bardziej dynamiczna. Z trójki głównych bohaterów w serialu największy nacisk położono na postać odtwarzaną przez Olafa Lubaszenkę. W filmie najważniejszy staje się bohater grany przez Pawła Wilczaka. Wojciecha Wójcika od dawna interesował motyw zemsty i jej moralnych skutków. Występował on w jego słynnej "Ekstradycji", staje się motorem działania także w "Bez litości". Tu wyraźnie nawiązuje do sprawy zabójstwa gen. Marka Papały. Czterej koledzy z podwórka jeszcze w dzieciństwie zawarli pakt o wiecznej przyjaźni. Dwadzieścia lat później nadal się przyjaźnią. Jeden z nich, Grzegorz Nowicki, został prokuratorem, trzej pozostali: Stanisław Olbrycht, Walerian Duch i Jan Sulima pracują w policji. Sulima został nawet komendantem głównym. Ale właśnie on zostaje brutalnie zamordowany przed swoim domem. Trzej pozostali postanawiają wydać prywatną wojnę mafijnemu bossowi Starewiczowi, który zlecił to morderstwo. By dopiąć celu, Olbrycht, Duch i Nowicki muszą niejednokrotnie naginać, czy wręcz łamać prawo. Wiedzą bowiem doskonale, że w otaczającym ich świecie nie sposób inaczej dojść sprawiedliwości. 03:50 KLAN ROSSELLINICH (THE ROSSELLINIS) Film dokumentalny, 52 min, Włochy/Litwa, 2020 Reżyseria: Alessandro Rossellini Scenariusz: Andrea Paolo Massara, Davis Simanis Film dokumentalny Alessandro Rosselliniego, wnuka słynnego reżysera Roberto Rosselliniego, opowiadający o ich kosmopolitycznej rodzinie. Roberto Rossellini był najbardziej znanym reżyserem włoskiego neorealizmu, a jego film "Rzym, miasto otwarte" wszedł do historii kina. Miał za sobą trzy małżeństwa, w tym ze słynną szwedzką aktorką Ingrid Bergman i był ojcem sześciorga dzieci z tych związków. Dzieci te, obecnie dorosłe, wspominają, jak były zmuszone w sposób nieuświadomiony rywalizować między sobą o miłość i względy słynnego ojca i jak bardzo próbował on wpływać na ich życie i karierę. Życie w tej słynnej rodzinie dla części z nich okazało się trudne do udźwignięcia, stąd problemy z uzależnieniami i z własną tożsamością.