TVP Nauka Niedziela, 14.01.2024 06:00 FANTASTYCZNA PRZYSZŁOŚĆ: CHIŃSKA REWOLUCJA NAUKOWA (CHINA`S SCIENCE REVOLUTION) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Okazuje się, że w dzisiejszych Chinach działa więcej naukowców niż w innych krajach na świecie. Wielu z nich jest prawdziwymi liderami w swoich dziedzinach, przyczyniając się do postępu w medycynie, produkcji żywności, robotyce, radioastronomii, fizyce wysokich energii, badaniach głębinowych, informatyce kwantowej i kosmologii. Ich praca kształtuje nie tylko przyszłość Chin, ale przyszłość nas wszystkich. W filmie podążamy za wyzwaniami związanymi z budową najczulszego na świecie detektora neutrin, spotykamy akwanautę i inżyniera morskiego, który tworzy nowy typ łodzi podwodnej do regularnych podróży w niezbadane, największe głębiny morskie oraz odkrywamy nowe osiągnięcia w rolnictwie, które sprostają wyzwaniu wykarmienia całej populacji naszej planety, która do 2050 roku ma osiągnąć liczbę dziesięciu miliardów mieszkańców. 07:00 ALCHEMIK - MINERAŁY, ODC. 79 Magazyn, 16 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Michalina Sosna Królowa Kalina jest uwięziona w innym wymiarze. Zaniepokojona zniknięciem Alchemika, prosi Malinę, by ta dowiedziała się o przyczynie jego zniknięcia. Mirmił i Aleksandra coraz więcej czasu spędzają razem. Aleksandra opowiada mu o świetle i światłowodach. 07:15 ALCHEMIK - POWRÓT ALCHEMIKA, ODC. 80 Magazyn, 16 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Michalina Sosna Alchemik powrócił do królestwa ze swojego wymiaru. Malina ma plan, jak uratować królową Kalinę i pomóc Dominikowi Dela Pizzo w kłopotach. Mirmił i Aleksandra odkrywają prawdę o kryształach czasu. 07:40 ALCHEMIK - PRZESŁUCHANIE, ODC. 81 Magazyn, 16 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Michalina Sosna Dominik Dela Pizzo oczekuje na rozmowę w sprawie swoich uczynków. Alchemik jest mocno przygnębiony i opowiada Mirmiłowi oraz Bartłomiejowi o załamaniach światła, pokazując to na przykładach. Podczas rozmowy na dziedzińcu pojawia się Głos Kaliny. 08:05 JAK TO DZIAŁA - ODC. 53 KOLEJ - POJAZDY Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Rozwój kolei rozpoczął się wraz z narodzinami parowozu. Lokomotywy parowe, pożerające monstrualne ilości węgla lub drewna, ciągnęły po torach dziesiątki wypełnionych po brzegi wagonów. Inżynierowie poszukiwali coraz lepszych rozwiązań w konstrukcji napędów lokomotyw. Najpierw pojawiły się lokomotywy elektryczne, ale ich rozwój powstrzymywała konieczność budowy kosztownej infrastruktury. Tańsze okazały się lokomotywy spalinowe, bo nie wymagały elektryfikacji sieci kolejowej. Ciekawostką jest fakt, że wiele lokomotyw spalinowych to tak naprawdę hybrydy. W tym odcinku pokażemy szybką kolej na świecie, porównamy nowoczesne wagony pasażerskie z dawnymi, zajrzymy do Pendolino, zobaczmy różnorodne wagony towarowe. 08:40 ASTRONARIUM - (11) - "OBSERWATORIA SPOŁECZNE" Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Cykl popularnonaukowy prezentujący dorobek polskich instytucji badawczych, zwłaszcza w dziedzinie astronomii. Ekipa Bogumiła Radajewskiego odwiedza miejsca, w których każdy może się przekonać, co kryje przestrzeń kosmiczna. Sekrety wszechświata jeszcze nigdy nie były tak blisko. Opowiadają o nim nie tylko naukowcy, ale także pasjonaci astronomii. 09:05 CZY WIESZ, ŻE? - /27/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 09:40 CZY WIESZ, ŻE? - /28/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 10:05 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU ODC. 2 (EARTH FROM SPACE. 2. PATTERNED PLANET) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Barny Revill, Chloe Sarosh Wykonawcy: Janusz Szydłowski Odcinek: 2. Patterned Planet U wybrzeży lądów w strefach tropikalnych często występują rafy koralowe. Na pierwszy rzut oka ich kształty wydają się zupełnie przypadkowe. Istnieją w nich jednak pewne stałe elementy - jasne kręgi otaczające ciemną plamę koralowców. Dzięki zdjęciom satelitarnym naukowcy znaleźli ten charakterystyczny kształt w rafach koralowych na całym świecie. Zrozumienie mechanizmu ich powstawania pozwala lepiej ocenić stan oceanów i stan zdrowia zwierząt zamieszkujących rafy koralowe. Ryby, których życie jest związane z rafą, w różny sposób znajdują pożywienie. Niektóre żerują bezpośrednio na koralowcach. Inne przeszukują dno morskie wokół rafy. Ale żerowanie w otwartej przestrzeni bywa niebezpieczne. Drapieżniki takie jak grańce koralowe czy rekiny patrolują okolice rafy. Dlatego małe ryby tylko wyjątkowo się od niej oddalają. Pilnują, żeby bezpieczne schronienie zawsze było w pobliżu. Z czasem dno wokół każdego fragmentu rafy zostaje ogołocone z pożywienia. Powstają w ten sposób jasne kręgi gołego piasku. Przez miliony lat siły przyrody kształtowały ziemski krajobraz. Ale teraz to my decydujemy o tym, jak w przyszłości będzie wyglądała nasza planeta. 11:00 PODRÓŻNIK - VALPARAISO Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Celem kolejnej wyprawy z programem "Podróżnik" jest największy port w Chile - Valparaiso. W połowie XIX wieku, nim zbudowano Kanał Panamski, było to okno na świat Ameryki Południowej. Miasto szybko się rozrosło i wąski pas wybrzeża okazał się za mały dla nowych inwestycji. Domy zaczęto budować na wzgórzach. Wygodzie mieszkańców służą kolejki linowe, których jest aż 15. Starówka Valparaiso została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Zwiedzimy zabytki miasta, wybierzemy się w rejs łodzią po porcie. Smak empanady - najpopularniejszej tutaj przekąski - poznamy w kawiarni założonej przez jednego z miejscowych malarzy. Valparaiso to bowiem miasto nie tylko wielkiego przemysłu, lecz także artystów. Przez nadmorski kurort Vina Del Mar dotrzemy aż na kraniec półwyspu, do siedzib lwów morskich i miejsc, gdzie rosną gigantyczne agawy. 11:25 ZAGADKA JOWISZA (THE JUPITER ENIGMA) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2018 Co tajemnice Jowisza mogą ujawnić na temat stanu wszechświata sprzed czterech miliardów lat? Opierając się na nowych odkryciach misji NASA Juno, naukowcy zaglądają do burzliwego serca Jowisza, aby odkryć pochodzenie naszego Układu Słonecznego; kiedy planety zostały po raz pierwszy wyrzucone w kosmos, los Ziemi wisiał na włosku, a Jowisz zniszczył wszystko, co miał na swojej drodze. 12:25 RAPORT NAUKOWY - 67 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 13:20 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 7) - ZABAWA Reportaż, 21 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury, dr Andrzej Kruszewicz wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. W cyklu odkrywamy tajemnice dzikiej natury i pokazujemy budzące emocje zjawiska, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi, czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 14:00 WIELKA RAFA KORALOWA - ODC. 2 (DAVID ATTENBOROUGH'S GREAT BARRIER REEF) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Mike Davis David Attenborough wyrusza w wyjątkową podróż ukazującą przeszłość, teraźniejszość i przyszłość australijskiej Wielkiej Rafy Koralowej. Wykorzystując najnowsze technologie (w tym zdjęcia satelitarne), grafikę komputerową oraz najnowsze odkrycia nauki, Sir David Attenborough prezentuje ostateczną wersję historii tego wyjątkowo pięknego zakątka naszej planety. Składająca się z 900 wysp rozciągających się na przestrzeni 2500 kilometrów rafa jest wyraźnie widoczna z kosmosu i stanowi największą żyjącą strukturę na Ziemi. Z bliska rafa pulsuje bogactwem życia. Ta wyjątkowa seria ukazuje, jak ten morski las deszczowy stworzył warunki dla powstania zdumiewającej różnorodności form organizmów żywych. Rafę zamieszkuje bowiem 1500 gatunków ryb, 30 gatunków waleni i delfinów, 6 gatunków żółwi morskich, 22 gatunki ptaków morskich i 32 gatunki ptaków przybrzeżnych. Podczas roku kalendarzowego rafa jest odwiedzana przez liczne gatunki (delfiny i walenie karłowate, motyle lub słonowodne krokodyle) wykorzystujące prądy morskie i powietrzne, aby skorzystać z wyjątkowych właściwości ekosystemu. 14:55 DORWAĆ WIRUSA - CYBERWIRUSY Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Wirusy technologiczne, ataki hakerskie, bezpieczeństwo w sieci, higiena korzystania z nowych technologii to główny temat odcinka. Ponadto dowiemy się o związku pomiędzy rozwojem technologii w placówkach medycznych a zagrożeniami ze strony systemów informatycznych. W programie przykłady skutków dokonanych w Polsce i na świecie ataków hakerskich na szpitale. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 15:30 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU ODC. 2 (EARTH FROM SPACE. 2. PATTERNED PLANET) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Barny Revill, Chloe Sarosh Wykonawcy: Janusz Szydłowski Odcinek: 2. Patterned Planet U wybrzeży lądów w strefach tropikalnych często występują rafy koralowe. Na pierwszy rzut oka ich kształty wydają się zupełnie przypadkowe. Istnieją w nich jednak pewne stałe elementy - jasne kręgi otaczające ciemną plamę koralowców. Dzięki zdjęciom satelitarnym naukowcy znaleźli ten charakterystyczny kształt w rafach koralowych na całym świecie. Zrozumienie mechanizmu ich powstawania pozwala lepiej ocenić stan oceanów i stan zdrowia zwierząt zamieszkujących rafy koralowe. Ryby, których życie jest związane z rafą, w różny sposób znajdują pożywienie. Niektóre żerują bezpośrednio na koralowcach. Inne przeszukują dno morskie wokół rafy. Ale żerowanie w otwartej przestrzeni bywa niebezpieczne. Drapieżniki takie jak grańce koralowe czy rekiny patrolują okolice rafy. Dlatego małe ryby tylko wyjątkowo się od niej oddalają. Pilnują, żeby bezpieczne schronienie zawsze było w pobliżu. Z czasem dno wokół każdego fragmentu rafy zostaje ogołocone z pożywienia. Powstają w ten sposób jasne kręgi gołego piasku. Przez miliony lat siły przyrody kształtowały ziemski krajobraz. Ale teraz to my decydujemy o tym, jak w przyszłości będzie wyglądała nasza planeta. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /29/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 CZY UFASZ TEMU KOMPUTEROWI? (DO YOU TRUST THIS COMPUTER?) Film dokumentalny, 74 min, USA, 2018 Czy w pełni ufasz swojemu komputerowi? Czy masz nad nim kontrolę i znasz jego prawdziwe intencje? Nowy typ samouczących się komputerów zaczyna zmieniać nasze życie nie do poznania, a wiąże się to z nieznanymi dotąd wyzwaniami i niebezpieczeństwami. Czy to zwiastun nowej epoki, czy raczej wieszczący koniec ludzkości wynalazek? Film pokazuje mroczną stronę techniki i ryzyko, jakie wiąże się z wynalezieniem sztucznej inteligencji. Stephen Hawking określił ją mianem największego zagrożenia dla ludzkości, a film naświetla, jakie wiąże się z tym ryzyko i kto nim dziś zarządza. 18:25 GALERIA NOBLISTÓW - ODC. 4 - ARTHUR MCDONALD 12 min, Polska, 2023 Cykl rozmów z laureatami Nagród Nobla. 18:45 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 8) - SKOK W BOK Reportaż, 21 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury, dr Andrzej Kruszewicz, wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wychwytując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. W cyklu odkrywamy tajemnice dzikiej natury i pokazujemy budzące emocje zjawiska, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz podpatruje zwierzęta, ich zachowania, interakcje między nimi i komentuje je. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. 19:15 PODRÓŻNIK - WYSPA WIELKANOCNA Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Celem kolejnej wyprawy będzie Wyspa Wielkanocna, najbardziej oddalony od stałego lądu skrawek ziemi otoczony przez Ocean Spokojny, jedno z najbardziej niezwykłych i tajemniczych miejsc na świecie. W krainę mitów, historii i nierozwikłanych zagadek wyspy poprowadzi nas Wai, w prostej linii wywodząca się od dawnych jej mieszkańców. W programie również o sukcesach i porażkach naukowców, o badaniu słynnych Olbrzymów oraz o wyprawie Thora Heyerdala, jego odkryciach i prowadzonych na wyspie eksperymentach. Autorzy spróbują opowiedzieć historię Rano Raraku - umieszczonej w kraterze wulkanu, największej pracowni rzeźbiarskiej w dziejach ludzkości. Dotrą do ruin dawnych miast, tajemniczych płaskorzeźb oraz do Orongo, miejsca kultu ludzi - ptaków. Powędrują uliczkami Hanga Roa, jedynego miasteczka na wyspie i opowiedzą o burzliwych dziejach jej mieszkańców. 20:00 WIELKA RAFA KORALOWA - ODC. 2 (DAVID ATTENBOROUGH'S GREAT BARRIER REEF) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Mike Davis David Attenborough wyrusza w wyjątkową podróż ukazującą przeszłość, teraźniejszość i przyszłość australijskiej Wielkiej Rafy Koralowej. Wykorzystując najnowsze technologie (w tym zdjęcia satelitarne), grafikę komputerową oraz najnowsze odkrycia nauki, Sir David Attenborough prezentuje ostateczną wersję historii tego wyjątkowo pięknego zakątka naszej planety. Składająca się z 900 wysp rozciągających się na przestrzeni 2500 kilometrów rafa jest wyraźnie widoczna z kosmosu i stanowi największą żyjącą strukturę na Ziemi. Z bliska rafa pulsuje bogactwem życia. Ta wyjątkowa seria ukazuje, jak ten morski las deszczowy stworzył warunki dla powstania zdumiewającej różnorodności form organizmów żywych. Rafę zamieszkuje bowiem 1500 gatunków ryb, 30 gatunków waleni i delfinów, 6 gatunków żółwi morskich, 22 gatunki ptaków morskich i 32 gatunki ptaków przybrzeżnych. Podczas roku kalendarzowego rafa jest odwiedzana przez liczne gatunki (delfiny i walenie karłowate, motyle lub słonowodne krokodyle) wykorzystujące prądy morskie i powietrzne, aby skorzystać z wyjątkowych właściwości ekosystemu. 21:00 WIELKI TEST - WIELKI TEST O ŻYWNOŚCI 95 min, Polska, 2015 Reżyseria: Konrad Smuga Scenariusz: Konrad Smuga, Irena Pręcikowska Prowadzący: Paulina Chylewska, Maciej Orłoś W atmosferze zbliżających się świąt Bożego Narodzenia zapraszamy widzów na wyjątkowy program o polskiej żywności. Zaproszeni goście będą rozwiązywać test, a także opowiadać o swoich rodzinnych tradycjach kulinarnych. Pomysłowi kucharze zaproponują widzom potrawy na świąteczny stół, przygotowane z polskich produktów. Program realizowany we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zaproszeni do studia goście to: Żenia Klimakin, Marzena Słupkowska, Maria Szabłowska, Laura Łącz, Honorata Witańska, Monika Mrozowska, Jerzy Bończak, Sylwester Maciejewski, Włodzimierz Matuszak, Rafał Brzozowski, Natalia Schroeder, Paulina Holtz, Piotr Zelt, Joanna Moro, Krzysztof Berenda. Program prowadzą Paulina Chylewska i Maciej Orłoś. 22:50 PODRÓŻNIK - SANTIAGO DE CHILE Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Stolica Chile, Santiago, nie należy być może do najbardziej uczęszczanych szlaków turystycznych, ale dla tych, którzy wybrali się do tego kraju na dłuższe zwiedzanie, jest obowiązkowym przystankiem. Położone wśród wysokich gór, jeszcze do niedawna było prowincjonalną mieściną, ale teraz, z 6-milionową populacją, należy do prężnych aglomeracji Ameryki Południowej. Warto przyjrzeć się temu miastu, pospacerować szerokimi, pełnymi zieleni alejami z bogactwem pomników i historycznych budynków. W programie autorzy przypomną tragiczny wrzesień 1973 roku i zamach stanu generała Pinocheta, ale też ślady dawnej koniunktury, kiedy port morski w Valparaiso był oknem na Pacyfik dla europejskich inwestorów. Odwiedzą z kamerą Plaza de Armas, gdzie wznosi się katedra, a także Mercado Central, który jest miejscem spotkań mieszkańców Santiago. Znajduje się tam największa być może w całej Ameryce restauracja serwująca owoce morza. Ponadto w programie porady i zalecenia dla tych, którzy planują spędzenie wakacji w Chile. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 23:20 RAPORT NAUKOWY - 67 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 23:55 ZATRZYMAĆ STAROŚĆ (THE END OF AGING) Film dokumentalny, 52 min, Irlandia, 2012 Chcesz zatrzymać starzenie się? Chcesz żyć wiecznie? Czy nauka może pomóc oszukać śmierć? W tym pionierskim dokumencie profesor Rose Anne Kenny przedstawia naukowe konsekwencje dłuższego życia. Film podpowiada, co pomaga zapobiec starzeniu się, pokazuje, jak możemy wydłużyć swoje życie i wyjaśnia, dlaczego niektórzy naukowcy uważają, że jesteśmy teraz bliżej niż kiedykolwiek odnalezienia eliksiru życia. Ale taka władza nad życiem rodzi także wiele poważnych pytań: jaki wpływ długa starość będzie miała na nasze społeczeństwa? Jakie przygotowania powinny poczynić nasze rządy dla starzejącej się populacji? Czy ludzie naprawdę chcą żyć dłużej i cierpieć z powodu nieuchronnego osłabiania sił i swojej wydolności? I czy moralnie słuszne jest przekroczenie ludzkiej omylności i przyjęcie roli Boga? 01:00 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 7) - ZABAWA Reportaż, 21 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury, dr Andrzej Kruszewicz wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. W cyklu odkrywamy tajemnice dzikiej natury i pokazujemy budzące emocje zjawiska, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. Andrzej Kruszewicz jest przewodnikiem po świecie zwierząt. Podpatruje ich zachowania, interakcje między nimi i je komentuje. Obserwacje te prowadzi na zapleczu warszawskiego ogrodu zoologicznego, korzystając z pomocy opiekunów zwierząt, którzy mają z nimi bliski kontakt i dobre relacje. Miejscem obserwacji jest również dzika przyroda i widowiska przyrodnicze, takie jak: tokowiska cietrzewi, czy batalionów, zalotne tańce żurawi, prezentacje męskiej sprawności podczas rykowiska jeleni czy bukowiska łosi, zabawy młodych zwierząt, relacje w stadzie żubrów czy dzików. Zaglądamy też w zakamarki: gęste krzaki, wysokie trawy, skraje oczek wodnych, gdzie podpatrujemy mniejsze życie, mało znane, a bardzo różnorodne i kolorowe. Punktem wyjścia jest wybrane zwierzę w zoo, z którym Andrzej lub opiekun mogą nawiązać bliższy kontakt i zaprezentować jego stany emocjonalne i ciekawe zachowania. Potem w odcinku wychodzimy w teren, gdzie przedstawiamy całą plejadę polskich gatunków, od owadów przez gady, płazy, ptaki i ssaki, tropiąc wśród nich zachowania będące naszym głównym tematem. 01:35 CZY WIESZ, ŻE? - /30/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 02:05 Z PLAZMĄ W KOSMOS! (ULTIMATE AURORA) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2013 Twórcy Ultimate Aurora podążają za doktorem Benem Longmierem i jego zespołem po dzikich pustkowiach Alaski w ramach ich misji skonstruowania nowego typu silnika rakietowego. Celem misji jest przetestowanie wrażliwych komponentów poprzez wystrzelenie ich do wypełnionego promieniowaniem środowiska kosmicznego na pokładzie balonów wypełnionych helem. Zespół chce w przyszłości zrewolucjonizować podróże i eksplorację kosmosu, wykorzystując energię zawartą w dynamicznym czwartym stanie materii: plazmie. Ten pełen akcji, jedyny w swoim rodzaju film opowiada o wielkim marzeniu w momencie jego narodzin od dramatycznych startów balonów na górskich lodowcach, po spektakularne obrazy wewnątrz Słońca i loty przez kolorowe burze geomagnetyczne. Ekscytujący film o osobach, które rzucają wyzwanie przeciwnościom losu i przekraczają nowe granice, o ich śmiałym planie przejęcia historycznej inicjatywy poprzez otwarcie zupełnie nowych dróg eksploracji kosmosu.