TVP Dokument Piątek, 10.01.2025 05:35 DZIKA POLSKA - SZALEŃCY NATURY - JA BORSUK Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Bohaterem kolejnego odcinka "Dzikiej Polski" będzie borsuk, ssak drapieżny z rodziny łasicowatych. Borsuk występuje w lasach Eurazji, w Polsce całej. Nasza ekipa wyruszy jego śladem w lasach Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego. Borsuk za ostoję obiera lasy, przeważnie słoneczne stoki, pokryte lasem pagórki w pobliżu pól, czasem nawet na niezalesionych skłonach w środku pól. Jest wszystkożerny i prowadzi nocny tryb życia. W dzień przesiaduje w norze. Charakterystyczne dla borsuków jest to, że, w odróżnieniu np. od lisów, utrzymują swoją norę w czystości. Norę stanowi system korytarzy rozległy często na 20-30 metrów, z wejściem głównym, kilkoma wyjściami zapasowymi, otworami wentylacyjnymi oraz leżącą od 2 do nawet 5 metrów pod ziemią przestronną komorą z osobną jamą, w której borsuk zagrzebuje odchody. Jeden z naszych prowadzących, Marcin Kostrzyński, znany już ze swoich niekonwencjonalnych i niezwykle pomysłowych metod podglądania i filmowania zwierząt, skonstruował specjalny pojazd, dzięki któremu będziemy mogli zajrzeć do wnętrza borsuczej nory. Zdarzenie niecodzienne. Ponadto o borsukach, ich życiu, zwyczajach opowiedzą nam: Grzegorz Kłosowski - artysta fotografik, oraz Robert W. Mysłajek ze Stowarzyszenia dla Natury WILK. 06:05 PODRÓŻE Z HISTORIĄ - ŚLADEM WIKINGÓW Cykl reportaży, 26 min, Polska, 2014 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Zdjęcia: Michał Wilczek Czy w dzisiejszej Skandynawii znajdują się ślady, które zostawili po sobie wikingowie? Aby to sprawdzić, Radosław Kotarski rusza na wyprawę po szwedzkiej Skanii, która w przeszłości była sercem wikińskiego świata. Podczas tej podróży natrafia między innymi na tajemniczy kompleks równo ustawionych kamieni o niewiadomym pochodzeniu, wioskę wikingów i las trolli. Ponadto odkrywa, że wpływy wikingów są nadal świetnie widoczne, nawet we współczesnym świecie. 06:45 KRAINA LWÓW - NOCĄ I ZA DNIA - ODC. 2 ZWAŚNIONE STADA (LION COUNTRY: NIGHT AND DAY 2. PRIDES IN CONFLICT) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Beth Brooks, Nathan Pilcher Trzyczęściowa opowieść o świecie lwów. Lwy. Najbardziej imponujące koty na świecie. Grozi im zagłada. Ich naturalne środowisko w Afryce się kurczy i w ostatnich dwóch dekadach ich liczba spadła niemal o połowę. Więc każde lwiątko jest na wagę złota. Przetrwanie młodych lwów jest sprawą kluczową, bo od tego zależy przyszłość całego gatunku. Jednym z ostatnich lwich azylów jest rezerwat w zambijskiej dolinie Luangwy. Zespół filmowców przez pół roku obserwuje dwa stada lwów. Odc. 2 - "Zwaśnione stada". Dolina Luangwy to jedna z ostatnich ostoi lwów na świecie. W porze deszczowej stada mogą żyć w dużej odległości od siebie. Ale w porze suchej wszystkie dzikie zwierzęta gromadzą się nad rzeką. Terytoria lwów zaczynają się wtedy zazębiać. Ta bliskość oznacza, że to, co się dzieje w jednym stadzie, nieuchronnie wpływa na życie innego. Przyszłość stada to jego młode. Jedna z tych lwich rodzin, zwana tu Hollywoodami, ma poważny problem z potomstwem. Przez niemal dwa lata żadne z jej lwiątek nie przeżyło. Czyżby obecne pokolenie Hollywoodów miało być ostatnim, które przemierza tę dolinę? 07:45 SKARBY DZIKIEJ AUSTRALII - ODC. 3 KAKADU (AUSTRALIA’S WILD TREASURE (3/6) KAKADU) Cykl dokumentalny, 51 min, Australia, 2020 Reżyseria: Aaron Pedersen Zrealizowany przez doświadczoną ekipę filmowców serial dokumentalny pokazujący różnorodne i wyjątkowe krajobrazy i ekosystemy Australii, które nie mają sobie równych. Sześć wyjątkowych miejsc o znaczeniu ekologicznym i naturalnie pięknych, w których zwierzęta przystosowały się do swoich konkretnych siedlisk, każde niesamowite na swój własny sposób. Niezapomniana podróż po niezwykłych krajobrazach, które tworzą ten australijski kontynent. Część 3 - "Kakadu". Na północy kraju znajduje się jeden z najbardziej malowniczych obszarów podmokłych na świecie. W Parku Narodowym Kakadu życie wyznaczają pory roku. Park Narodowy Kakadu ciągnie się od skalnych formacji na południu po północne wybrzeże Australii. To niezwykły tygiel życia utworzony przez coroczne monsuny. W połowie października nastaje pora roku, o której rdzenna ludność mówi Kunumeleng - "pora oczekiwania". Na obszarach zalewowych koryta rzek wypełniają się wodą. Przed nadejściem monsunu ze wszystkich tutejszych zwierząt chyba najbardziej wygłodzone są krokodyle różańcowe. 08:45 SIEDEM DNI NA MARSIE (SEVEN DAYS ON MARS) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2021 Film dokumentalny, w którym Profesor Brian Cox spędza bezprecedensowy tydzień w NASA Jet Propulsion Laboratory, spotykając się z zespołem odpowiedzialnym za misję Perseverance na Marsa. Śledzimy czołowych światowych naukowców zajmujących się kosmosem, którzy prowadzą łazik Perseverance po powierzchni Marsa, szukając dowodów życia. Odkryjemy tajemnice, przeszłość i teraźniejszość Czerwonej Planety, gdy obrazy przesyłane na żywo z powierzchni Marsa ukazują krajobrazy, których nigdy wcześniej nie widziano. Poznamy najnowocześniejszą technologię, która steruje łazikiem i Ingenuity Helicopter - pierwszym samolotem latającym w atmosferze innej planety. Dołączymy do zróżnicowanego zespołu NASA pracującego nad technologią, która pewnego dnia wyśle ludzkich odkrywców na Marsa i podzieli się triumfami oraz ludzkim dramatem najodważniejszej misji, jaką kiedykolwiek wystrzelono w kosmos. Czy życie mogło się rozwinąć na sąsiedniej planecie? Pokażemy też, że dzięki tej misji ludzkość może dokonać kolejnego wielkiego skoku w podboju kosmosu. Wspólnie z NASA będziemy szukać śladów życia na Marsie. 09:45 PRZEPUSTKA DO ŚWIATA - ODC. 11 USA. LEGENDARNA DROGA 66 (PASSPORT TO THE WORLD EP. 11. ROUTE 66: KITSCH AND MYTHICAL) Cykl dokumentalny, 50 min, Kanada, 2019 Reżyseria: Yohan Leduc, Fannie Leblond Licząca 15 odcinków seria geograficzno - podróżnicza, przedstawiająca różne znane i nieznane miejsca na świecie. Każdy odcinek oferuje pełny portret kraju lub regionu. 15 niezwykłych miejsc do odkrycia... Miłej podróży! Odcinek 11 - "USA. Legendarna Droga 66". Jedna z amerykańskich dróg, od prawie 100 lat, fascynuje podróżników z całego świata. Jest wyjątkowa, legendarna. Stanowi część folkloru "amerykańskiego snu": Droga 66! Jest również znana jako Main Street of America lub Mother Road - "Droga - Matka". Na ponad 3800 kilometrach, łączy małe i duże miasta. Zaczyna się w Chicago i biegnie przez Illinois, Missouri, Kansas, Oklahomę, Teksas, Nowy Meksyk i Arizonę. Kończy bieg w Santa Monica, w Kalifornii. Od powstania, w 1926 roku, rosła wraz z Ameryką, wraz z nią doświadczała trudności. Podczas Wielkiego Kryzysu, rodziny dotknięte ubóstwem uciekały Drogą - Matką ku lepszej przyszłości. W czasie II wojny światowej, Droga 66 była wojskowym korytarzem transportowym. W latach powojennych, kiedy Amerykanie się bogacili i kupowali samochody, Drogą 66 jeździli na wakacje. Sława Drogi - Matki osłabła, gdy w 1956 roku, prezydent Dwight Eisenhower poparł budowę nowego systemu czteropasmowych autostrad. Ale Droga 66 pozostaje historycznym kierunkowskazem, wzdłuż którego możemy podziwiać zabytkowe samochody, restauracje, hotele, neony i pamiątki z lat 50 - tych i 60 - tych. Muzea autostrady przyciągają nostalgicznych Amerykanów i turystów. 10:50 O NOWEJ TO HUCIE Reportaż, 21 min, Polska, 1974 Scenariusz: Bronisław Cieślak Zdjęcia: Wiesław Tomaszkiewicz Prowadzący: Bronisław Cieślak Spacer Bronisława Cieślaka z kamerą po Nowej Hucie z okazji 25 - lecia dzielnicy. Sonda i rozmowa na temat pierwszego budynku wybudowanego w Nowej Hucie, ukazanie życia społecznego, kulturalnego, oświatowego i sportowego jej mieszkańców oraz perspektywy rozwoju dzielnicy. Bronisław Cieślak prosi mieszkańców o wskazanie pierwszego domu wybudowanego w Nowej Hucie, następnie rozmawia z mężczyznami, którzy budowali Nową Hutę. Wspominają budowę pierwszych budynków, zasiedlanych później przez junaków, spanie po 8 - 10 osób w jednym pokoju. Następnie pokazane jest, jak wygląda codzienne, zwykłe popołudnie w Nowej Hucie - ludzie tłumnie wychodzący z Huty im. Lenina, wracający po pracy do domu. Mieszkańcy Nowej Huty żywią się często w stołówkach zakładowych, dzieci spędzają czas w przedszkolach. Spędzanie wolnego czasu po pracy: kawiarnie, relaks nad zalewem, kajaki, rowery wodne, wędkowanie, ogródki działkowe. Nauka w Technikum dla Pracujących, księgarnie i biblioteki osiedlowe, nauka języków obcych, wycieczka rowerowa z klubu PTTK, ćwiczenia na siłowni, trening dżudo, nauka pływania dla dzieci, gra w piłkę nożną, kometkę, ćwiczenia gimnastyczne z piłką, wizyta w Teatrze Ludowym, przedstawienie dla dzieci, wystawa w domu kultury Kuźnia, dyskusja w redakcji pisma Skarpa. Budownictwo nowoczesne, wysokie budynki, zapotrzebowanie na mieszkania. Życzenia przedszkolaków dla Nowej Huty. 11:20 POLSKIE DZIEDZICTWO S.II - SEZON 2 ODC. 1 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2022 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański W pierwszym odcinku drugiej serii cyklu "Polskie Dziedzictwo" prowadzący Stefan Tompson zabierze widzów w fascynującą, historyczną podróż śladami polskiego dziedzictwa po Rydze i Kircholmie, czyli dzisiejszym Salaspils. Łotewska Ryga u ujścia Dźwiny była oknem na Bałtyk wszystkich wschodnich ziem. To hanzeatyckie miasto dzięki handlowi szybko się rozwijało, ale też ze względu na swoje położenie, było terenem zainteresowań wszystkich sąsiednich państw. Zażarcie walczono o jej posiadanie. Zdarzyło się, że także nasz Stefan Batory zasiadał na zamku a "polskie czasy" to okres intensywnego rozwoju miasta. W odcinku opowiemy również o spektakularnym zwycięstwie polskiej armii nad Szwedami, które zapisało się złotymi zgłoskami na kartach historii. Zwycięstwie pod Kircholmem. 12:00 TAJEMNICE KRÓLEWSKIEJ POSIADŁOŚCI - CLARENCE HOUSE (SECRETS OF THE ROYAL ESTATE: CLARENCE HOUSE) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Mark Moreve Cykl trzech filmów dokumentalnych opowiadających o królewskich posiadłościach w Wielkiej Brytanii. Odc. 2 - "Clarence House". Rezydencja królewska w Londynie, położona bezpośrednio obok Pałacu św. Jakuba. Klejnot w sercu Londynu. Oaza, którą zna tylko rodzina królewska. Ukryty na Mall obok Pałacu Buckingham, od dwudziestu lat jest domem obecnego władcy Króla Karola III i jego żony królowej Kamili. Tym samym Karol III stał się pierwszym brytyjskim władcą od 185 lat, który zamieszkał poza Pałacem Buckingham. Dwustuletni dom zmieniał się ze swoimi mieszkańcami. Od czasów Wilhelma IV, który wolał go od Pałacu Buckingham, po Elżbietę i Filipa, którzy mieszkali tu po ślubie. Ponad pół wieku przeżyła tu Królowa Matka. Karol wyremontował dom, ale zachował jego wystrój z czasów Królowej Matki. 12:50 ZNAKI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Klimala Scenariusz: Wojciech Klimala Zdjęcia: Sylwester Kaźmierczak Muzyka: Tomasz Opałka Historia głuchej Miss Świata, Iwony Cichosz. Jej rodzice, siostra, dziadkowie nie słyszą. Dzięki uporowi babci nauczyła się mówić, lecz nie słyszy własnych słów. Obserwujemy jej codziennie życie, bariery jakie musi pokonywać, by funkcjonować w świecie słyszących. Iwonę poznajemy w szczególnym dla niej momencie - w przeddzień finałów Miss Deaf International (Miss Świata Głuchych) w Las Vegas. Wyrusza do Ameryki, by walczyć w konkursie piękności, który niespodziewanie wygrywa. Korona to przepustka do międzynarodowego środowiska osób głuchych, ale także obowiązki i wyrzeczenia. Iwona nie boi się wyzwań, bo już od najmłodszych lat podejmowała ryzyko, gdy jako 12 - latka wyjechała wraz z ulicznym teatrem w tournee po świecie. Aktywnie działa na rzecz swojego środowiska. Chce, by język migowy został uznany za język obcy. Walczy o to, by słyszący zrozumieli, że nie wystarczy napisać na kartce informacji dla głuchego, bo głusi w większości mają problem z językiem polskim, który jest dla nich językiem obcym. Pokonując wiele słabości i odnosząc sukcesy potwierdza swoją wartość. Widzimy jej drogę do tytułu i ciężką pracę Ambasadorki Głuchych po powrocie zza oceanu. Uczestniczy jako juror w konkursie Miss, Mister & Queen Deaf Tajlandii, zostaje zakwalifikowana do Tańca z Gwiazdami, aktywnie udziela się w mediach. W trakcie tych wydarzeń zupełnie niespodziewanie poznaje miłość swojego życia. 13:55 KRAINA LWÓW - NOCĄ I ZA DNIA - ODC. 3 PUNKT KRYTYCZNY (LION COUNTRY: NIGHT AND DAY 3. BOILING POINT) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Beth Brooks, Nathan Pilcher Trzyczęściowa opowieść o świecie lwów. Lwy. Najbardziej imponujące koty na świecie. Grozi im zagłada. Ich naturalne środowisko w Afryce się kurczy i w ostatnich dwóch dekadach ich liczba spadła niemal o połowę. Więc każde lwiątko jest na wagę złota. Przetrwanie młodych lwów jest sprawą kluczową, bo od tego zależy przyszłość całego gatunku. Jednym z ostatnich lwich azylów jest rezerwat w zambijskiej dolinie Luangwy. Zespół filmowców przez pół roku obserwuje dwa stada lwów. Odc. 3 - "Punkt krytyczny". W parku Narodowym Południowa Luangwa październik to apogeum pory suchej. W ciągu dnia temperatura osiąga palące 45 stopni Celsjusza. W ten morderczy upał wkracza pewna lwica. Za nią podążają trzej mali bracia trzej przyszli królowie. Zostaną nimi, jeśli przeżyją pierwszy, krytyczny rok. Jak wszystkie lwice, ich matka Ava ukrywa swoje młode przed światem. Od ich narodzin trzyma się z dala od stada. Przez pierwsze 10 dni życia lwiątka nie widziały i nie chodziły. Teraz szybko rosną i zaczynają się wypuszczać poza kryjówkę. Mają coraz mocniejsze struny głosowe i potrafią już wydawać różne dźwięki. Lwy i tygrysy to jedyne duże koty, które ryczą. Ten odgłos jest głośniejszy niż młot pneumatyczny. Dorosłe samce ryczą, by obwieścić swoją obecność i onieśmielić rywali. 14:55 SKARBY DZIKIEJ AUSTRALII - ODC. 4. ALPY AUSTRALIJSKIE (AUSTRALIA’S WILD TREASURE (4/6) AUSTRALIAN ALPS) Cykl dokumentalny, 52 min, USA, 2020 Reżyseria: Aaron Pedersen Zrealizowany przez doświadczoną ekipę filmowców serial dokumentalny pokazujący różnorodne i wyjątkowe krajobrazy i ekosystemy Australii, które nie mają sobie równych. Sześć wyjątkowych miejsc o znaczeniu ekologicznym i naturalnie pięknych, w których zwierzęta przystosowały się do swoich konkretnych siedlisk, każde niesamowite na swój własny sposób. Niezapomniana podróż po niezwykłych krajobrazach, które tworzą ten australijski kontynent. Część 4. Alpy Australijskie są biologiczną siłownią. Dwa biliony litrów wody spływa tu, tworząc największe rzeki kontynentu, które dają życie bujnym lasom eukaliptusowym i rozległym równinom ciągnącym się w dolnym biegu rzek, w głąb suchych obszarów kontynentu. Potężny szlak życia rozpoczyna się właśnie w tych górach. Australia jest krajem głównie płaskim, z zaledwie jednym potężnym łańcuchem górskim. Najwyższym szczytem Australii jest Góra Kościuszki. Tylko tu jest wystarczająco wysoko, by śnieg mógł utrzymywać się na szczytach przez całą zimę. O tej porze zwierzęta, które żyją powyżej granicy wiecznych śniegów, nie mają łatwo. Wschodnie stoki Alp Australijskich tętnią życiem. Miejscowe lasy eukaliptusowe należą do największych na świecie. Góry zapewniają im wodę z obfitych opadów. 16:00 CZŁOWIEK PRZYSZŁOŚCI - ODC. 1 NAPRAWIONY (HUMAN 3.0 / HUMAIN 3.0: BIENVENUE DANS L’AVENIR DE L’HUMANIT 1. L’HOMME REPARE) Film dokumentalny, 55 min, Francja, 2017 Reżyseria: Elena Sender, Philippe Lagnier Scenariusz: Aurlie Saillard Film dokumentalny o najnowszych technologiach medycznych mających służyć ludziom. Szybko zmieniająca się technologia jest wszędzie, dotyka wszystkiego, a ludzie stają się coraz bardziej połączeni. Poprzez dogłębne i zaskakujące wywiady, HUMAN 3.0 bada nowe technologie, które wkrótce pomogą nam przezwyciężyć urazy, choroby, a nawet walczyć ze starzeniem się. Ten dokument to świeże spojrzenie na wizję naszej możliwej, ludzkiej przyszłości. Odc. 1 - "Naprawiony". By naprawić człowieka, trzeba dać nura w głąb jego ciała. W narządy, neurony, mózg. Sparaliżowany chodzi, bezwładne ramię się porusza, proteza zastępuje utraconą kończynę. Nauka dogania fikcję. Rodzi się nowy człowiek przyszłości. Nadzwyczajny postęp stawia pod znakiem zapytania dalsze losy ludzkości. Czy człowiek pozostanie sobą? Coraz dalej, aż do serca maszyny. Nowe technologie przekraczają ostatnią granicę, by modyfikować ludzkie geny. Potrafimy dziś podmienić dowolny gen. Te zmiany mogą być dziedziczne. Politechnika w Lozannie, jeden z najlepszych ośrodków badawczych w Europie. Postępy robotyki budzą wielkie nadzieje, ale skonstruowanie egzoszkieletu wcale nie jest proste. Może nawet bardziej skomplikowane od budowy robota. Ulepszyć człowieka? Uczynić go wydajniejszym, bardziej produktywnym? A może mądrzejszym i wrażliwszym? Doskonalszym. 17:05 PRZEPUSTKA DO ŚWIATA - ODC. 12 UTAH, NATURALNE KONTRASTY (PASSPORT TO THE WORLD EP. 12. UTAH: NATURAL CONTRASTS) Cykl dokumentalny, 51 min, Kanada, 2019 Reżyseria: Yohan Leduc, Fannie Leblond Licząca 15 odcinków seria geograficzno - podróżnicza, przedstawiająca różne znane i nieznane miejsca na świecie. Każdy odcinek oferuje pełny portret kraju lub regionu. 15 niezwykłych miejsc do odkrycia... Miłej podróży! Odcinek 12 - "Utah: naturalne kontrasty". Stan Utah jest krainą kontrastów. Wysokie ośnieżone góry sąsiadują tu z pustynnymi krajobrazami pełnymi unikalnych formacji geologicznych. Różnorodność jest szczęściem turystów i miłośników sportu, zwłaszcza tych, którzy kochają sporty zimowe i kolarstwo górskie. Kontrastom natury odpowiada jednorodność populacji stanu. Prawie 80% z trzech milionów mieszkańców mieszka w stolicy, Salt Lake City, lub w jej pobliżu. Reszta stanu to głównie wsie rozrzucone w górach. Często większość z ich mieszkańców stanowi bydło! Co więcej, ponad 60% mieszkańców Utah to mormoni, członkowie Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. Ma to duży wpływ na lokalną kulturę i styl życia. Początek obecności mormonów w Utach datuje się na rok 1847, kiedy to ówczesny przywódca, Brigham Young, został wyrzucony z Nauvoo w stanie Illinois i wyruszył z grupą wyznawców do Salt Lake Valley. Wiele osób rozpoczyna przygodę z Utah w Salt Lake City. Inni od razu udają się w góry, na północ lub na zachód. Albo do parków narodowych. Jednak stolica stanu warta jest kilkudniowego pobytu. 18:10 TAJEMNICE KRÓLEWSKIEJ POSIADŁOŚCI - PAŁAC ŚWIĘTEGO JAKUBA (SECRETS OF THE ROYAL ESTATE: ST. JAMES PALACE) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Mark Moreve Cykl 3 filmów dokumentalnych opowiadających o królewskich posiadłościach w Wielkiej Brytanii. Odc. 3. St. James Palace - jeden z najstarszych pałaców w Londynie. Znajduje się przy ulicy Pall Mall, w pobliżu Parku św. Jakuba, w dzielnicy City of Westminster. Stanowi najstarszą część kompleksu budynków dworu królewskiego położonych w tej części miasta. Nadal jest używany przez rodzinę królewską i podległych jej urzędników, w związku z czym pozostaje niedostępny dla turystów. Choć Pałac nie jest już miejscem zamieszkania samego monarchy, pozostaje formalną siedzibą jego dworu. W praktyce mieszczą się tutaj biura znacznej części urzędów dworskich, a ponadto jego przestronne sale są często wykorzystywane podczas oficjalnych przyjęć organizowanych przez członków rodziny królewskiej. Pałac jest także oficjalną londyńską rezydencją księżniczki Anny oraz księżniczki Aleksandry. 19:05 LEGENDA. HUBERT JERZY WAGNER Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2024 Hubert Jerzy Wagner (1941 - 2002) poprowadził reprezentację Polski na szczyt oraz całkowicie zmienił oblicze światowej siatkówki. TVP1 zaprasza na premierę filmu dokumentalnego, który przybliży postać tego wybitnego trenera. Koproducentem dokumentu jest Telewizja Polska. Życie Huberta Jerzego Wagnera to gotowy scenariusz na film. Był genialnym trenerem oraz wizjonerem, który wprowadził nowe rozwiązania w treningu i systemie gry kopiowane później na całym świecie. Reprezentację Polski doprowadził do największych sukcesów w historii: zwycięstwa na Mistrzostwach Świata w 1974 roku w Meksyku oraz złota na Igrzyskach Olimpijskich w 1976 roku w Montrealu. Niestety, powodzenie w sporcie nie szło w parze z życiem prywatnym. Film Wojciecha Królikowskiego i Wojciecha Jędrzejewskiego jest przede wszystkim opowieścią o życiu Wagnera z jego blaskami i cieniami, widzianą z perspektywy zawodników „Złotej drużyny”, najbliższych członków rodziny, przyjaciół, publicystów i dziennikarzy. W filmie wykorzystano wypowiedzi Wagnera, niepublikowane dotąd notatki i dokumenty, materiały z archiwów rodzinnych. Dokument jest podzielony na trzy części. Pierwsza pt. „Rewolucja” przybliża drogę, którą musiał pokonać Wagner ze swoją drużyną, by zdobyć złoto. Dwie kolejne części filmu „Cena sukcesu” i „Legenda” podejmują temat walki, którą trener toczył ze swoim uzależnieniem od alkoholu oraz statusu ikony, jaki za życia osiągnął. 20:10 TERROR W PARYŻU - ODC. 4 PROCES JAK ŻADEN INNY (THE TERROR TRIAL / V13 EPISODE 4 THIS TRIAL IS UNCOMPARABLE) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2021 Reżyseria: Theo Ivanez Mini - seria kryminalno - polityczna (5 odcinków) o śledztwach w sprawach o zamachy terrorystyczne we Francji. Proces, który rozpoczął się we wrześniu 2021 r. dotyczący ataków popełnionych od 13 listopada 2015 r. Nadzwyczajna sprawa sądowa z 20 oskarżonymi została skierowana do specjalnie utworzonego Sądu, 220 tomów postępowań i prawie 1700 osób. Jest to wydarzenie zgodne z oczekiwaniami, którego się obawiano: ponownie otworzy rany, które ledwo zaczęły się goić. Poprzez zeznania ofiar terroryzmu, prawników, organów ścigania i członków wymiaru sprawiedliwości, ten serial dokumentalny pokazuje, jak Francja przygotowuje się do otwarcia tego bezprecedensowego procesu. Śledząc podstawy sprawy i patrząc wstecz na dowody z policyjnego śledztwa, zrozumiemy funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości antyterrorystycznej w krajach europejskich i sposób, w jaki społeczeństwo reaguje na to, co nie do pomyślenia. Część 4 - "Proces jak żaden inny". Wcześniej nie było takich zamachów na ulicach Paryża. Nigdy nie musieliśmy się mierzyć z akcją zbrojną. To siatka. Na początku było trzech zamachowców. Rok później mówi się o całej grupie ludzi, o finansowaniu i broni. Sprawa stała się bardzo poważna. To wolność będzie miała ostatnie słowo. Działania terrorystów były przerażające, ale zostaną skazani zgodnie z regułami obowiązującymi w demokratycznym państwie prawa. To proces w Sądzie Przysięgłych, uroczysty, przełomowy w historii Francji. Do tej pory nie było procesu, w którym byłoby tysiąc siedmiuset powodów cywilnych. Nigdy też nie było procesu, który trwałby tyle czasu. Z tyloma ofiarami i trudnościami. W Prokuraturze Generalnej pierwszym poważnym problemem do rozwiązania było znalezienie odpowiedniego miejsca, gdzie ten proces mógłby się odbyć, umożliwiając obecność tylu powodów i adwokatów. 21:25 KATAR: KRAJ KONTRASTÓW (QATAR - BETWEEN BOOMTOWN AND BURKA) Film dokumentalny, 43 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Bensalem Bouabdallah, Taner Karaarslan Film dokumentalny opowiadający o Katarze. Państwie szejków i biznesu. To także świat milionów gastarbeiterów. Każdy, kto podróżuje do Kataru, ma wiele uprzedzeń: skorumpowany, obrzydliwie bogaty emirat pełen robotników przymusowych bez praw i biznesmenów o wątpliwych praktykach. Ale dla samych Katarczyków i milionów gastarbeiterów z całego świata obraz jest bardziej złożony. Katar to dyktatura z emirem o prawie nieograniczonej władzy. Jednocześnie Katar jest zdumiewająco otwarty i postępowy. Emirat jest malutki, a jednak niezwykle fascynujący - z rozległymi pustynnymi krajobrazami, dziwacznie ukształtowanymi górami i malowniczymi piaszczystymi plażami. To kraj pełen kontrastów, pełen słońca, piasku i magii rodem z tysiąca i jednej nocy. 22:20 OVER THE LIMIT Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2018 Reżyseria: Marta Prus Scenariusz: Marta Prus Zdjęcia: Adam Suzin Muzyka: Mikołaj Stroiński, Maciej Palmowski "Over the limit" to pierwszy film dokumentalny pokazujący zamknięty świat rosyjskiego fenomenu gimnastyki artystycznej. Film stanowi intymny portret wybitnej gimnastyczki artystycznej Margarity Mamun, zawodniczki prestiżowego rosyjskiego klubu Gazprom. Prezentuje kluczowy rok w jej życiu. Zawodniczka staje przed życiową szansą zdobycia Olimpijskiego Mistrzostwa, rywalizując z najbliższą koleżanką ze swojego klubu, obecną mistrzynią świata, Janą Kudriawcewą. Film rozpoczynają Mistrzostwa Świata w Stuttgarcie w 2015 roku, które są jednocześnie eliminacjami do Igrzysk. Po zawodach rozpoczyna się ostatni rok treningów Margarity. Zdecydowaną większość czasu zawodniczka spędza w zamkniętym ośrodku sportowym pod Moskwą w Nowogorsku, gdzie mieszka i trenuje 8 godzin dziennie. Tylko tam rosyjskie gimnastyczki mają szansę na światową karierę. To elitarny klub narodowych bohaterów, bowiem sport ten jest dumą Rosjan. Margarita jest odseparowana od świata zewnętrznego. Po codziennych treningach, wizytach u lekarzy i specjalistów sportowych odpoczywa z innymi gimnastyczkami, głównie z Janą, z którą mieszka w pokoju. Igrzyska Olimpijskie stanowią początek nowego etapu w życiu bohaterki. Teraz Margarita musi znaleźć nowy sens życia. Na czym polega koniec kariery wielkiego sportowca? Czy można przygotować się na zupełną zmianę swojej codzienności? Jak główna bohaterka odnajduje się w świecie rosyjskiego sportu, jakie relacje buduje z trenerką Iriną Winer i koleżanką Janą. W jaki sposób jest przygotowywana psychicznie do startu na olimpiadzie? Jakie emocje towarzyszą udziałowi w najistotniejszych zawodach w karierze sportowca? Jak trenerzy i psycholog przygotowują ją do zakończenia kariery? Opowieść o Margaricie Mamun jest parabolą systemu sportowego, który stworzyła prezes klubu Irina Viner. Jest też opisem rywalizacji między koleżankami. Jest to film o marzeniach, dojrzewaniu i samotności wybitnego człowieka. Historia będzie nakłaniała do postawienia pytań: gdzie jest granica pomiędzy poświęceniem a zaangażowaniem; jaka jest cena zwycięstwa; czy osiągnięcie sukcesu daje faktyczne szczęście. Film zdobył wiele nagród na festiwalach filmowych w Polsce i na świecie. 23:45 PRAWDZIWE PSY - ODC. 8/12 Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2001 Reżyseria: Krzysztof Lang, Patryk Vega, Marcin Koszałka Zdjęcia: Walter Sarkowicz, Marcin Koszałka Podkomisarze Sławomir Opala i Krzysztof Tkaczyk, wraz z innymi pracownikami operacyjnymi z Wydziału Zabójstw, jadą na ulicę Kolejową zatrzymać Konrada, podejrzanego o zabójstwo homoseksualisty z Ochoty. Decydują się użyć podstępu, by dostać się do mieszkania, w który ukrywa się przestępca. Zatrzymują Konrada w chwili, kiedy zamierza wyskoczyć przez okno. Aby zyskać możliwie najpełniejszy obraz sprawy, policjanci wraz z informatorem jadą zatrzymać "Długiego" Przemka, który może być ważnym świadkiem. Już w samochodzie, w drodze do komendy, Przemek opowiada, jak doszło do zabójstwa i potwierdza winę Konrada. W komendzie składa szczegółowe zeznania, opisując przebieg zbrodni. Konrad natomiast, którego przesłuchują Opala i Tkaczyk, twierdzi, że nie zamierzał zabić, lecz został zaatakowany nożem i musiał się bronić. W sprawie "Szklarza" pewien postęp. Laboratorium kryminalistyczne przesłało kierownikowi tropiącej go Grupy Operacyjnej informację, iż jedna z próbek krwi, pobranej od wytypowanej osoby, pokrywa się ze strukturą DNA ze spermy jednego z podejrzanych. Informacja ta jednoznacznie wskazuje sprawcę. Wkrótce jeden z pracowników Wydziału Kryminalnego relacjonuje przebieg zatrzymania gwałciciela. Krzysztof Tkaczyk towarzyszy żonie w czasie porodu. Poród nie należy do najłatwiejszych, po kilku godzinach jednak następuje szczęśliwe rozwiązanie. Zgodnie z wynikiem badania usg, Tkaczykowie mają synka. Dadzą mu na imię Jakub. 00:25 KOCHANY I NIENAWIDZONY. DRAMAT ŻYCIA I ŚMIERCI TWÓRCY "KRZYŻAKÓW" Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2002 Reżyseria: Stanisław Janicki Scenariusz: Stanisław Janicki Wykonawcy: Aleksander Ford, Jerzy Stefan Stawiński, Kazimierz Kutz, Stanisław Różewicz, Kazimierz Koźniewski, Emil Karewicz, Andrzej Wajda, Mieczysław Kalenik, Beata Tyszkiewicz, Zbigniew Pitera, Mieczysław Jahoda Aleksander Ford miał 72 lata, kiedy 4 kwietnia 1980 r. w Naples na Florydzie popełnił samobójstwo. Nie po raz pierwszy targnął się na życie, ale tym razem skutecznie. Film Stanisława Janickiego, znanego historyka kina, krytyka filmowego, popularyzatora polskiego kina przedwojennego i reżysera dokumentalisty, autora wydanej w 1967 r. książki o Aleksandrze Fordzie, jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego do tego doszło. Ford (rocznik 1907) zadebiutował jako reżyser filmów dokumentalnych w 1928 r. Dwa lata później był współzałożycielem Stowarzyszenia Miłośników Filmu Artystycznego "Start", a w 1935 r. - Spółdzielni Autorów Filmowych SAF. Już jego pierwsze dokumenty i fabuły zwiastowały duży talent, oryginalność i wrażliwość artystyczną. Po klęsce wrześniowej 1939 r. znalazł się w ZSRR. W 1943 r. współorganizował Czołówkę Filmową 1. Dywizji WP im. Tadeusza Kościuszki, przekształconą później w Wytwórnię Filmową WP, której był komendantem. W 1945 r. został pierwszym dyrektorem przedsiębiorstwa "Film Polski". Stał się wtedy bodaj najważniejszą osobą w polskiej kinematografii, człowiekiem, od którego wiele zależało, który miał znajomości w najwyższych kręgach władzy. I choć po 1947 r. zajmował mniej eksponowane stanowiska, znajomości i wpływy pozostały; hołubiony przez władze Ford był nadal ważną figurą. Ceniono go zresztą także ze względu na dokonania artystyczne. Jego uhonorowana w 1954 r. nagrodą za reżyserię na festiwalu w Cannes "Piątka z ulicy Barskiej" była tego najlepszym dowodem. Do historii polskiego kina przeszedł jednak jako twórca ekranizacji "Krzyżaków", pierwszej w kraju "superprodukcji", zrealizowanej - też po raz pierwszy - w systemie CinemaScope i na taśmie Eastmancolor. Ford, profesjonalista w każdym calu i człowiek szalenie ambitny, chłonął zresztą wszystkie nowinki, starał się nadążać za nowymi trendami technicznymi i artystycznymi. Przy całym bagażu akademickiego wykształcenia, starał się być twórcą awangardowym. Jako człowiek był skomplikowany wewnętrznie, zagadkowy, budził kontrowersyjne opinie. Jedni uwielbiali go za życzliwość, serdeczność, chęć niesienia pomocy innym, umiejętność pracy z aktorami. Inni widzieli w nim człowieka pamiętliwego i zajadłego, nadmiernie dbającego o swoje interesy mistrza autokreacji, z trudem podejmującego decyzje i zazdrosnego o sukcesy innych. Kiedy w 1968 r. rozpętała się w Polsce antysemicka nagonka, Ford jako Żyd, a w dodatku człowiek związany z ekipą, która z tego powodu została odsunięta od władzy, znalazł się nagle w całkowitym osamotnieniu. Przestano się z nim liczyć, odmówiono możliwości dalszej pracy artystycznej, na dzień przed rozpoczęciem zdjęć wstrzymano produkcję jego filmu o Korczaku. Zadawnione konflikty i urazy teraz stały się pretekstem do odwetu. Nikt nie stanął w jego obronie. Po roku bezczynności i znoszenia ostracyzmu środowiskowego amerykańska żona reżysera, Elinor, namówiła go na wyjazd za granicę. Ford przenosił się z nią i trojgiem dzieci do Austrii, potem do Niemiec, Izraela, by w końcu osiąść w Danii. Udało mu się tam nakręcić film "Pierwszy krąg", nawiązał też współpracę z imigracyjnym teatrem Ateneum 77. To wszystko było jednak za mało, by w pełni wykorzystać jego potencjał twórczy. Reżyser tęsknił za pracą na planie, za krajem. Jego prośba o zgodę na powrót do Polski została jednak odrzucona. Do tych problemów doszedł narastający kryzys małżeński, zakończony rozwodem. Po latach Elinor stwierdziła, że gdyby Aleksander pozostał w kraju, prawdopodobnie zniósłby te niepowodzenia. 01:25 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 1 LATARNIE POLSKIEGO WYBRZEŻA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne było życie w zimnej słowiańskiej chacie? Czy to prawda, że w Polsce mamy wodne fortyfikacje obronne uważane za jedne z najciekawszych na świecie? Ile kilogramów uzbrojenia dźwigał na sobie polski husarz? Czy zrekonstruowana średniowieczna latarnia jest widziana z morza równie dobrze, jak współczesna? Na te i inne pytania odpowiada Radosław Kotarski, znany z internetowego programu popularnonaukowego "Polimaty". Zaprosi on widzów w wyjątkową i pełną emocji podróż do miejsc zwykle nieznanych zwiedzającym, zakątków, gdzie każdy będzie mógł poczuć, jak wyglądało życie ludzi w dawnych epokach. Czy starożytny zawód latarnika ma znaczenie w świecie pełnym nowoczesnej technologii ułatwiającej żeglugę? Radosław Kotarski wraz z widzami odkryje najciekawsze rozwiązania, które dawniej poprawiały bezpieczeństwo na morzu. Przeprowadzi również eksperyment, który porówna skuteczność działania średniowiecznej latarni morskiej z istniejącą obecnie. Ponadto sprawdza, jak trudne życie mieli latarnicy dawniej, a jak wygląda to dziś. Okazuje się bowiem, że nie samotność może doskwierać im najbardziej, ale niezwykle surowe zasady pracy. 02:05 ŻYWOT PANI ZAPOLSKIEJ Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1979 Reżyseria: Andrzej Wójcik, Krzysztof Wesołowski Film biograficzny opowiadający o życiu i twórczości aktorki, pisarki, dziennikarki i publicystki Gabrieli Zapolskiej. Wykorzystano materiały archiwalne. 02:35 CO JA TUTAJ ROBIĘ Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2006 Reżyseria: Jerzy Domaradzki Scenariusz: Jerzy Domaradzki Zdjęcia: Jacek Łukaszewicz, Kamil Domaradzki Muzyka: Zespół Pięć Dwa Dębie Młodzi Polacy wyjeżdżają na studia i do pracy w Australii. Powód: brak pracy w Polsce, trudności w osiągnięciu awansu, zdobyciu własnego mieszkania. Australia jawi się im jako ziemia obiecana. Rzeczywistość jest inna. Przybysze muszą ciężko pracować, wykonując prace poniżej swoich kwalifikacji zawodowych i wykształcenia. Sprzątają, zmywają w restauracjach, pracują na budowach. Dla dziewcząt najpopularniejsza praca to kelnerka, dla mężczyzn - malowanie, remonty budowlane. Wszyscy jednocześnie studiują i liczą na uzyskanie prawa stałego pobytu w Australii. W tym odległym kraju mieszka liczna Polonia z lat 50. i 80. Ich opinia o emigracji jest gorzka. Twierdzą, że chociaż dobrze się im powodzi, to emigracja jest rodzajem choroby. Czują się niespełnieni. Nie mogą jednak wrócić do Polski, bo tam też nie potrafią już się odnaleźć.