TVP Historia Środa, 08.01.2025 06:45 BYŁ TAKI DZIEŃ - 8 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1851 - pierwszy eksperyment Leona Foucaulta z wahadłem - dowód na ruch obrotowy Ziemi; 1918 - czternaście postulatów prezydenta USA Woodrowa Wilsona co do zakończenia pierwszej wojny swiatowej; 1962 - początek wydawania "Zeszytów Historycznych" Kultury; 1973 - kina zaczęły wyświetlać "Wesele" w reż. Andrzeja Wajdy; 07:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 336 WSPÓLNY LOS, WSPÓLNY WRÓG Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. "Było nie minęło" to program realizowany techniką reporterską, pozwalający widzom wspólnie z realizatorami zmagać się z tajemnicą historyczną. Każdy z odcinków, poza nielicznymi wyjątkami, stanowi odrębną całość i ma charakter ponadczasowy. Wracamy do tematu powstania styczniowego, a na miejsce akcji wybieramy Lublin. Dojrzewanie niepodległościowego zrywu w tym mieście miało charakter narastających impulsów. Tu żywe było także wspomnienie wielkiej Rzeczypospolitej, wspominano układ w Krewie, Unię w Horodle czy czasy Unii Lubelskiej, wskazując, że czas sprzymierzenia z Litwą był okresem świetności i dobrobytu. Dwunastego sierpnia 1861 roku, z okazji rocznicy zawarcia Unii Lubelskiej, odbyła się wielotysięczna demonstracja na placu, który obecnie nosi nazwę Plac Litewski. Wojsko carskie zagrodziło drogę manifestantom, nie pozwalając na złożenie kwiatów pod pomnikiem Unii Lubelskiej. Mimo groźby użycia broni przez żołnierzy młoda dziewczyna, Henryka Pustowójtówna przedarła się przez kordon. Czyn ten zjednał jej powszechny podziw, ale naraził ją na represje ze strony władz carskich. W programie przypomnimy lubelskie wydarzenia związane z narastaniem nastrojów, które ostatecznie doprowadziły do wybuchu powstania. 08:00 CZAS HONORU - ODC. 17 "SERWUS, PANOWIE" S. II Serial TVP, 47 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Michał rozpoczyna zbieranie informacji o oficerach Abwehry. Janek przygotowuje zaproszenia ślubne. Bronek wciąga do współpracy Antka. Sajkowski próbuje dostać pracę na budowie. Grażyna mówi Helenie, że Wanda jest na liście osób wywożonych do Oświęcimia. Podsuwa jej pomysł przekupienia niemieckiego urzędnika z Szucha. Helena prosi Bronka, by ten pomógł jej załatwić pieniądze. Bronek postanawia porozmawiać z dawno niewidzianym ojcem, właścicielem odlewni metali kolorowych. Władek spotyka się z Marią przy grobie Czesława. Obwinia siebie o śmierć ojca. Lena mówi Jankowi, że ktoś ją śledzi. Janek zdradza Lenie tajniki fałszowania dokumentów. Nie podoba się to jego łączniczce, Krysi. Michał zleca Hani obserwacje Halbego. Hania, robiąc zdjęcia pod siedzibą Abwehry, zostaje zatrzymana przez patrol. Mosler proponuje Sajkowskiemu posadę dozorcy. Kwapisz zaczyna szantażować Janka. Żąda 5 tys. złotych za milczenie na temat Leny. Władek dowiaduje się, że jego współlokator Nowotnik jest konwojentem Reichsbanku. Schneider próbuje uwieść Wandę. Rainer i Halbe wpadają na pomysł zamontowania podsłuchu w warszawskiej kawiarni. Kierowanie lokalem proponują dawnemu współpracownikowi Karola, Woźniakowi. 09:15 HISTORIA POLSKI - SZWEDZKIE GÓRY Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2022 Reżyseria: Hanna Zofia Etemadi Scenariusz: Hanna Zofia Etemadi Zdjęcia: Tomasz Woźniak, Mirosław Basaj Tytułowe Szwedzkie Góry, znajdujące się na terenie warszawskiej dzielnicy Bemowo, są miejscem egzekucji Polaków, do jakiej doszło 6 stycznia 1940 roku. Szwedzkie Góry to część tzw. warszawskiego pierścienia śmierci, którą to nazwą określa się otaczające Warszawę miejsca straceń patriotów polskich. Należą do nich Palmiry, Wawer i kilkanaście innych miejscowości, będących świadkami tylko jednej okupacyjnej tragedii, jak właśnie Szwedzkie Góry. Kim były ofiary niemieckich okupantów? Spośród 96 osób zdołano dotychczas zidentyfikować tylko kilka. Dlaczego właśnie oni zginęli? Dlaczego wybrano Szwedzkie Góry i termin 6 stycznia? Co przechowali w swej pamięci mieszkańcy Wawrzyszewa, którzy byli świadkami tego mordu i którzy wskazali po latach jego miejsce? Film "Szwedzkie Góry" w reżyserii Hanny Zofii Etemadi jest próbą odpowiedzi na te dramatyczne pytania, zarówno w rekonstrukcjach fabularnych, jak i w części dokumentalnej, przedstawiającej historyków i pasjonatów, którzy doprowadzili do przypomnienia i upamiętnienia tej okupacyjnej tragedii. W filmie występują: Małgorzata Jóźwiak, Aniceta Ochnicka, Jerzy Pożarowski, Jolanta Fijałkowska - Pilarczyk, Wojciech Magdziak, Sebastian Pudzianowski, Piotr Nowicki, Jacek Zieliński oraz Grupa Rekonstrukcyjno - Filmowa Bemowo. 10:05 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - KURSK CZ. 1 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Cykliczny program popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Pierwsza część odcinka poświęconego bitwie o Kursk. 10:40 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - MAURITIUS, PERŁA OCEANU INDYJSKIEGO (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Mauritius. 11:45 SŁOWNIK POLSKO@POLSKI - TALK - SHOW PROF. JANA MIODKA (617) 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Beata Świętnicka, Witold Świętnicki Scenariusz: Dariusz Dyner, Witold Świętnicki Muzyka: Tymon Ratajczyk Prowadzący: Justyna Janus - Konarska, Prof. Jan Miodek Słownik polsko@polski to program edukacyjny o języku polskim z udziałem wybitnego i lubianego językoznawcy prof. Jana Miodka. W rozmowach z widzami profesorowi asystuje dr Justyna Konarska - Janus językoznawczyni. Uczestnicy programu, za pośrednictwem komunikatorów internetowych, mogą zadawać pytania dotyczące gramatyki, ortografii czy słowotwórstwa języka polskiego. Prof. Miodek w lekki i przystępny sposób opowiada o najczęstszych błędach językowych. Odwołuje się przy tym do żywego języka, głównie mówionego, który można usłyszeć na polskiej ulicy i którym posługuje się współczesna polska emigracja. Program nagrywany jest w historycznej bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego. W tym odcinku: Co to znaczy, że ktoś jest "filigranowy"? Skąd pochodzi nazwa "kredens"? Jaka jest etymologia słowa "nienawiść"? Kim jest "debeściak"? Stłuc, czy zbić - jak jest poprawnie? Co to znaczy, że ktoś się z czymś "certoli"? Czy słowo "zaopiekowany" jest poprawne? Etymologia nazwiska Firek. 12:20 U PANA BOGA W OGRÓDKU - ODC. 4/12 Serial komediowy TVP, 39 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jacek Bromski Scenariusz: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Aktorzy: Krzysztof Dzierma, Andrzej Beya-Zaborski, Emilian Kamiński, Jan Wieczorkowski, Agata Kryska, Wojciech Solarz, Irina Łaczina, Mieczysław Fiodorow, Małgorzata Sadowska, Alicja Bach W kościele, przy organach zasiada Witek. Akompaniuje, a jednocześnie dyryguje chórem. W chórze jest kilkadziesiąt osób, wśród nich policjanci, a w pierwszym rzędzie Luśka. Ma czysty, donośny głos. Witek przerywa próbę, gdy do kościoła wchodzi Marian Cielęcki. Kieruje go do tenorów. Cielęcki posłusznie staje w drugim rzędzie. Ktoś podaje mu egzemplarz nut. Witek daje znak i chór zaczyna śpiewać od początku. Marian cały czas przygląda się Luśce. 13:05 POLSKIE PARKI NARODOWE - WIGIERSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Dariusz Gross, dziennikarz zafascynowany przyrodą, pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem. 13:35 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW. S. 2 - ANATOMIA DOMU. ODC. 6 (ANCIENT ENGINEERING S. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2022 Dziesięcioodcinkowa seria dokumentalna prezentująca najciekawsze i najbardziej intrygujące osiągnięcia inżynierii świata starożytnego, które zainspirowały i wpłynęły na inżynierię współczesną. Każdy odcinek ukazuje jedno przełomowe osiągnięcie, np. budowę piramid, Wielki Mur Chiński, rzymskie drogi czy Tadż Mahal. W każdym są materiały archiwalne, wywiady z ekspertami, rekonstrukcje, wspaniałe zdjęcia z lotu ptaka a także wiedza zaczerpnięta z najnowszych osiągnięć technologii, dzięki czemu można lepiej odkryć tajemnice świata starożytnego. Autorzy serii rzucają nowe światło na technikę, materiały konstrukcyjne i myśl innowacyjną stojące za każdym starożytnym osiągnięciem inżynieryjnym i oferują nowe spojrzenie na ich intrygującą i ważną historię. Producent: Off the Fence dla Curiosity Stream we współpracy z ZDF Studios 14:35 HISTORIA BRONI - ŚMIERCIONOŚNE WYNALAZKI. ODC. 9/10 (HISTORY OF WEAPONS) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu broni, a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii. Historia broni to dziesięcioodcinkowy serial dokumentalny przybliżający historię różnych rodzajów oręża, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach. 15:35 KORONA KRÓLÓW - ODC. 145 Telenowela historyczna TVP, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak, Jerzy Krysiak Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Anna Krasuska, Małgorzata Jurczak Zdjęcia: Krzysztof Pakulski, Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Martyna Dudek, Hubert Wróblewski, Karina Seweryn, Paulina Kondrak, Karolina Kominek, Agata Bykowska, Sylwia Skrzypczak, Marcin Sitek, Dominik Łoś, Maksymilian Michasiów, Katarzyna Radochońska, Wojciech Czerwiński, Zbigniew Waleryś Trwają święta Bożego Narodzenia. Królowi udaje się pojednać z żoną i pierwszy raz od bardzo dawna dobrze czują się w swoim towarzystwie. Beztroski czas przerywa Bolko, który ponownie przypomina swoje rozgoryczenie aktualną pozycją Kazimierza. Dochodzi między nimi do kłótni. Poszukiwana Mela żona kata - zostaje pojmana i wtrącona do miejskiego lochu. Gabija pragnie pojednania z pomywaczką, jednak okazuje się to niemożliwe. 16:10 SENSACJE XX WIEKU - AFGANISTAN CZ. 1 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1996 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Pierwsza część programu o radzieckiej agresji na Afganistan w 1979 roku. Przebieg zamachu na prezydenta Afganistanu, okoliczności podjęcia decyzji o interwencji wojsk radzieckich i ataku jednostek KGB na pałac prezydencki w Kabulu, przebieg wojny i wykorzystanie śmigłowców Mi - 24, które stały się symbolem radzieckiej przewagi militarnej, oraz rakiet Stinger, które tę przewagę zneutralizowały. 16:45 SENSACJE XX WIEKU - AFGANISTAN CZ. 2 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1996 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Druga część programu o radzieckiej agresji na Afganistan w 1979 rok. Przedstawiono międzynarodowe reperkusje, działania podjęte przez administrację prezydenta Cartera oraz przebieg okrutnej wojny. W programie wykorzystano zdjęcia przedstawiające radzieckie latające czołgi - śmigłowce Mi - 24, które stały się symbolem zniszczenia oraz unikatowe fragmenty kronik. 17:20 HISTORIA POLSKI - WSZYSTKO DLA POLSKI - POWSTANIE ZAMOJSKIE 1942 - 1944 Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2016 Reżyseria: Magdalena Kołodziejczyk, Rafał Kołodziejczyk Scenariusz: Magdalena Kołodziejczyk Zdjęcia: Paweł Iwaniuk Muzyka: Rafał Rozmus Film ma na celu przybliżenie młodemu widzowi tragicznych losów ludności zamieszkującej Zamojszczyznę w okresie II wojny światowej, wiedzy o akcjach pacyfikacyjno - wysiedleńczych na tych terenach oraz o bohaterskiej walce podziemia niepodległościowego w obronie ojczyzny. Wykorzystane zostaną inscenizowane sceny oraz animacja komputerowa. Film ma mieć charakter głównie edukacyjny. Wybór formy przekazu - wzbogacenie opowieści historycznej w inscenizacje i grafikę również wynika z chęci dotarcia do młodego widza i zaabsorbowania jego uwagi. Dla skompensowania wiedzy o powstaniu i ujęciu jej w czytelnej, krótkiej formie, wybrane zdarzenia i okoliczności są wyjaśniane przez lektora. 18:10 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 15 Program historyczny, 50 min, Polska, 2024 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Twórcy wykorzystali autentyczne wnętrza Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historyczne tło dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział w programie. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów. Narracja zachęca do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. 19:00 CZAS HONORU - ODC. 18 "MOCNE PAPIERY" S. II Serial TVP, 46 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Sowińska informuje Bronka, że ich córka została zwolniona z Pawiaka. Helena dowiaduje się, że Fisher, któremu przekazała pieniądze, został zamordowany. Danka zachęca Helenę do pracy w restauracji Woźniaka. Rainer i Halbe uruchamiają tam podsłuch i punkt obserwacyjny. Graba każe Wandzie przygotować się do transportu do Oświęcimia. Władek dostaje pracę w Reichsbanku. Michał chce nawiązać bezpośredni kontakt z Halbem. Otrzymuje na to zgodę dowództwa. Proponuje Celinie współpracę. Władek spotyka się z mecenasem Radwańskim, zobowiązuje się zorganizować podziemną radiostację. Do współpracy angażuje Kamila, o szczegółach budowy radiostacji rozmawiają w lokalu Woźniaka. Janek wchodzi na teren getta, prosi Sajkowskich o rękę Leny. Bronek próbuje dowiedzieć się czegoś o Wandzie uwięzionej na Pawiaku. Wanda zachęca Ninę do ucieczki. Doktor Maria zastaje w swoim gabinecie niemieckiego lekarza. Rozpoznaje w nim Otta, znajomego medyka sprzed lat. 20:00 UPADEK NAZIZMU S.III - ODC. 3. W OTCHŁAŃ (ODC. 3) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Julian Jones, Julian Jones Ta niezwykła seria przybliża decydujące starcie II wojny światowej, kiedy to Hitler stawił czoła równie bezwzględnemu dyktatorowi: Stalinowi. Będąc u szczytu swej potęgi, Hitler próbuje oszukać sowieckiego przywódcę, przedstawiając plan inwazji na Wielką Brytanię, jednocześnie potajemnie przygotowując atak na Związek Sowiecki. Stalin ma jednak szpiega w kwaterze głównej Hitlera. Obaj dyktatorzy przejmują dowodzenie nad własnymi armiami. Ludzie Hitlera składają fałszywe obietnice, a w Stalinie Hitler znalazł swojego przeciwnika. W obliczu klęski Niemiec na froncie wschodnim Hitler zostaje zmuszony do odwrotu. Pojawiają się głębokie konflikty, a jego najbliższy krąg walczy o władzę. W miarę jak narasta opór przeciwko niemu, a wewnętrzny wróg knuje, jak go zabić, Hitler popycha Niemcy ku zniszczeniu. Wniknięcie w umysły dwóch dyktatorów, których złudzenie niezwyciężoności doprowadziło do ich własnej klęski, to opowieść o tym, dlaczego dyktatury upadają. Jest to również przerażający opis pychy, decyzji i mrocznej sztuki politycznej, która sprzysięgła się, by zniszczyć wolność, ale ostatecznie zniszczyła samą siebie. 21:00 MIASTO Z PIASKÓW I SERC. STALOWA WOLA. Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tadeusz Arciuch Scenariusz: Tadeusz Arciuch Film opowiada o wielkim projekcie o nazwie Stalowa Wola i ludziach, którzy go realizowali. Stalowa Wola to największa inwestycja w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego, a powstała w imponującym tempie w latach 1937 - 1938. Dwa lata i trzy miesiące wystarczyły, aby od wbicia łopaty pod fundamenty przestrzelać pierwszą armatę, wyprodukowaną w nowo powstałych zakładach. Miejsce pod te inwestycje zostało starannie wybrane, choć było absolutnie dziewicze, pozbawione jakiejkolwiek infrastruktury oprócz linii kolejowej. Miasto i hutę wybudowano w błyskawicznym tempie dzięki dobremu planowi, sprawnemu zarządzaniu oraz dzięki poświęceniu budowniczych - pionierów. Stalowa Wola powstawała w atmosferze wielkiego entuzjazmu ludzi, którzy zjechali tu prawie ze wszystkich stron Polski. A powstały tu od zera nie tylko zakłady przemysłowe, ale i nowoczesne miasto wraz z elektrownią i całą niezbędną infrastrukturą. Wokół Stalowej Woli narastała legenda, powstawały o niej reportaże, filmy a nawet piosenki, ale niestety wspaniały rozwój tego miasta przerwała wojna. Stalowa Wola ma swój klimat, urok dawnych, przedwojennych lat, kiedy wszyscy chcieli zrobić coś dla Ojczyzny, często płacąc najwyższą cenę. 21:55 BAŁKANY W OGNIU - CZĘŚĆ 3. ZGLISZCZA JUGOSŁAWII (THE BALKANS IN FLAMES / BALKAN IN FLAMMEN 3. YUGOSLAVIA IN RUINS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Veronika Mendler, Klaus Kastenholz Czteroodcinkowa seria dokumentalna o sytuacji na Półwyspie Bałkańskim. Upadek Jugosławii w XX wieku był wynikiem wielu wojen i konfliktów, które nękały Europę Południowo - Wschodnią od ponad stu lat. Przerażające okrucieństwa z przeszłości wciąż tkwią w wielu sercach i umysłach mieszkańców znacznych części regionu, powodując trwającą brutalną konfrontację, która jest jedną z przyczyn dalszego rozmieszczania żołnierzy ONZ w niebieskich hełmach. Często nie sposób zapomnieć o krwawej przeszłości. Ten serial dokumentalny dociera do sedna przyczyn konfliktów i wojen. Wypowiedzi współczesnych świadków i międzynarodowych ekspertów pomagają w dochodzeniu w sprawie kryzysu południowo - wschodniego. Jest to badanie genezy państwa, epoki dyktatora Tity, wojen jugosłowiańskich lat 90. , a także wpływu przeszłości na współczesność. Odcinek 3 - "Zgliszcza Jugosławii". Lata 90. Prawie dziesięć lat wojny na Bałkanach. Miliony tracą domy, ponad 100 tysięcy ginie. Świat jest przerażony tragedią w byłej Jugosławii. Nikt nie chce interweniować. Nawet po największym masowym mordzie w Europie od czasów II wojny światowej. Konflikt dociera do Kosowa. Albańczycy przeciwko Serbom. Odwieczne roszczenia. Znowu masakry i wypędzenia. Wtedy interweniuje NATO. Również niemieccy żołnierze dołączają do wojny, której żar nie wygasł do dziś. Marzec 1994 roku. Porozumienie w Waszyngtonie kończy wojnę między muzułmanami a Chorwatami. Teraz walczą oni wspólnie przeciwko Serbom. Armia bośniackich Serbów zajęła ponad 70 procent bośniackiego terytorium. Jedyną szansą na pokój w Bośni jest wyparcie Serbów i stworzenie równowagi sił na tym obszarze. Jedna z głównych postaci konfliktu Serb Slobodan Milosevic chce stworzyć Wielką Serbię obejmującą serbskie enklawy na terenie byłej Jugosławii. Jugosłowiański prezydent jest bodaj najpotężniejszym człowiekiem na Bałkanach Zachodnich. Agitatorem podsycającym nacjonalizm. Wszystkie sznurki łączą się w jego rękach. Zastępcą Miloszevicia w Bośni jest Radovan Karadzić, prezydent proklamowanej tam Republiki Serbskiej. Kraje byłej Jugosławii są dziś ponownie na rozdrożu światowej polityki. Unia Europejska i Turcja, Rosja, Stany Zjednoczone, a także Chiny walczą o wpływy gospodarcze i polityczne. Pokój na Bałkanach Zachodnich pozostaje kruchy. Jedna iskra może wystarczyć, by beczka prochu znów wybuchła. 23:00 HABDANK Film dokumentalny, 38 min, Polska, 2021 Reżyseria: Włodzimierz Gołaszewski Gołaszewski Scenariusz: Włodzimierz Gołaszewski Bohaterem filmu jest niezwykły człowiek Jerzy Oskar Stefanowski - Habdank, przedwojenny marynarz, oficer, awanturnik, partyzant, harcmistrz, patriota, zaangażowany w walkę o wolną Polskę, kawaler Orderu Virtuti Militari. 23:55 SENSACJE XX WIEKU - TAJEMNICA BUNKRA HITLERA Cykl dokumentalny, 48 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Glacel Prowadzący: Bogusław Wołoszański Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Krzysztof Dracz, Janusz Bukowski, Beata Kawka, Agata Buzek, Antoni Ostrouch, Henryk Sobiechart, Paweł Sanakiewicz, Sławomir Holland Stało się to bez mała 60 lat temu, a zeznania świadków, protokoły sekcji zwłok, wyjaśnienia śledczych odtajnione ostatnio dowodzą, że przez dziesiątki lat byliśmy oszukiwani. Wierzyliśmy w sprytnie spreparowaną wersję śmierci Adolfa Hitlera i Ewy Braun. Dzisiaj znamy już pytania, które należało zadać, aby sprawę tę wyjaśnić do końca. Kluczem do rozwiązania tej zagadki sprzed 60 lat jest los Ewy Braun. 01:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - PAMIĘĆ ODNALEZIONA ODC. 254 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Pamięć odnaleziona" Dziś, mówiąc o odnalezionych nazwiskach, na myśli mamy nazwiska żołnierzy poległych w bitwie I wojny światowej pod Nową Słupią. Wspólnie z członkami Świętokrzyskiej Grupy Eksploracyjnej zajmiemy się porządkowaniem cmentarza, ale nie tylko. Po porównaniu archiwaliów z rzeczywistością okazuje się, że dziesięciu żołnierzy pochowano pod omyłkowo zamienionymi tablicami. Zechcemy naprawić ten błąd, pamiętając, iż są rodziny, które ciągle szukają miejsca spoczynku swych krewnych. 01:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - U - BOOT CZ. 2 Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1993 Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Druga część audycji dotyczącej działań niemieckiej floty podwodnej w czasie I wojny światowej. Dowiadujemy się, jakie wnioski Niemcy wyciągnęły z przegranej i jaką miały koncepcję działań morskich wobec Wielkiej Brytanii w nowej wojnie. Zwycięstwo niemieckich okrętów podwodnych tzw. u - bootów oznaczałoby przerwanie linii żeglugowych do Wielkiej Brytanii, która pozbawiona surowców, paliwa i broni z USA i kolonii musiałaby skapitulować. U - booty mogły zmienić losy II wojny światowej. W audycji przedstawiono wnętrze niemieckiego okrętu podwodnego (ekspozycja w Deutscheus Museum w Monachium) oraz materiały archiwalne z czasów II wojny światowej.