TVP Nauka Wtorek, 07.01.2025 06:20 CZY WIESZ, ŻE? - /279/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 06:55 CZY WIESZ, ŻE? - /280/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:30 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 4) - WŁADZA Reportaż, 21 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury - dr Andrzej Kruszewicz - wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. W cyklu odkrywamy tajemnice dzikiej natury i pokazujemy budzące emocje zjawiska, występujące w ludzkim i zwierzęcym świecie. 07:55 JAK TO DZIAŁA - ODC. 3 FILM, FOTOGRAFIA Magazyn, 25 min, Polska, 2011 Aparat i kamera. Tym razem wybierzemy się w krótką podróż po historii fotografii i filmu. Pokażemy, jak zrobić od podstaw działający aparat, który kosztuje zaledwie kilka złotych! Dowiecie się też, jak robiono zdjęcia, zanim pojawiły się klisze i aparaty fotograficzne. W tym odcinku, zarówno na planie, jak i w waszych domach, mogą pojawić się prawdziwe zjawy. Ponadto wyjaśnimy, jak działają kamery oraz kino 3D. 08:30 ASTRONARIUM - (38) - "GRÓB KOPERNIKA" Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Tak wyglądał Mikołaj Kopernik - ogłoszono w mediach w 2005 roku, prezentując zrekonstruowany wizerunek twarzy astronoma. Ale czy tajemnica grobu Kopernika rzeczywiście została definitywnie rozstrzygnięta? Niezwykła zagadka miejsca pochówku wielkiego astronoma jest tematem odcinka. 09:05 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - OCEANIA: PIERŚCIEŃ OGNIA (VOYAGE OF CONTINENTS - OCEANIA: THE TECNONIC RING OF FIRE - ODC. 1) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Christopher Hooke Zdjęcia: Christopher Hooke Muzyka: Sylvain Moreau Od momentu powstania Ziemia nigdy nie przestała się zmieniać. Gigantyczne siły wypychały dna oceanów i zmieniały je w łańcuchy górskie. Niezwykłe kolizje tworzyły kontynenty. Te siły tektoniczne nadal są aktywne. Widać je w erupcjach wulkanów, w trzęsieniach ziemi i tsunami. Siły te kształtują nasz krajobraz, zmieniają klimat, wysuszają oceany i niszczą życie. Wędrówka kontynentów przedstawia wydarzenia geologiczne oraz ich następstwa z dalekiej i bliższej przeszłości z różnych miejsc na świecie. Historia Oceanii - to jak historia samej Ziemi. Najmniejszy z kontynentów doświadczył najlepszych i najgorszych chwil początku życia i straszliwych zniszczeń. Antarktyka przez miliony lat była częścią największego lądu Oceanii, Australii, która jest w tej chwili najbardziej stabilnym geologicznie miejscem na naszej planecie. Jej sąsiadka Nowa Zelandia już nie ma tyle szczęścia: jest w samym centrum regionu niestabilnego tektonicznie, zwanego Pierścieniem Ognia. Pierwszy odcinek serialu opowiada historię tego regionu. 10:05 PRZYRODA I PORY ROKU - ODC. 1 (SEASONS IN THE WILD) Serial dokumentalny, 49 min, Austria, 2019 Kiedy jedna część planety budzi się z zimowego snu, a druga wycisza po pracowitym lecie, natura przygotowuje się do zmian. Odc. 1: Wiosna. Powietrze straciło zimowy chłód. Dla wielu zwierząt jest to koniec długiej sjesty. Odrętwienie i hibernacja to w przyrodzie dwa najbardziej pomysłowe sposoby radzenia sobie ze zmianami pór roku, zaopatrzeniem w żywność i energię. Gdy budzi się wiosna świstaki przedzierają się przez ostatnie śniegi, senne żaby wykonują pierwsze ostrożne ruchy, a niedźwiedzie brunatne robią wiosenne porządki, usuwając opadłe gałęzie z wejść do swoich gawr, aby utorować drogę młodym i starszym członkom stada. To czas powrotu do życia, a także właściwy czas, aby powitać na świecie potomstwo. Odc. 2: Jesień. Indyjskie lato w Kanadzie, Momijigari w Japonii, dni Złotego Października w Europie, babie lato w Polsce to różne nazwy ostatnich, pięknych i wciąż ciepłych dni kończącego się lata, dni zachwycających krajobrazów i niezwykłych kolorów u progu zmian w przyrodzie przed nastaniem dni długich i ciemnych. Większość ssaków objada się wtedy kurczącymi się zapasami pożywienia, gromadząc tłuszcz, aby przetrwać zimowe miesiące, gdy w swoich norach zapadną w długi sen. Ale skąd będą wiedziały, kiedy skończyła się zima i nadszedł czas, aby się obudzić? Topniejący śnieg, zwiastuny wiosny, letnie słońce lub ciemniejące dni; świat może się zmieniać, ale natura wymyśliła genialne sposoby na przetrwanie i rozwój niezależnie od pory roku. Festiwale / nagrody: MAFF Matsalu Nature Film Festival 2020. 11:00 PODRÓŻNIK - KIEPIELA KSIĄŻE DURBANU Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Bohaterem programu jest Andrzej Kiepiela, mieszkaniec Republiki Południowej Afryki, konsul honorowy RP w Durbanie. Bohater wśród tamtejszych polityków, przyjaciel króla Zulusów, nazywany księciem Durbanu. W latach 80. był inicjatorem rozmów pomiędzy Partią Narodową a Afrykańskim Kongresem w celu utworzenia wspólnego frontu walki o nowy demokratyczny ład w RPA i zniesienie apartheidu. Było to na długo przed deklaracją prezydenta de Klerka o rozpoczęciu rozmów z Nelsonem Mandelą. Efektem tych działań Polaka były obrady okrągłego stołu w Kwa Zulu Natal. Wkrótce po tych obradach Kiepiela został Konsulem Honorowym RP w Durbanie. Program opowiada o tych ważnych wydarzeniach historycznych sprzed 20 lat i jednocześnie pokazuje osiągnięcia Kiepieli jako animatora turystyki, propagatora otwarcia Durbanu na świat. Z jego inicjatywy dekoracje do filmu "Król Czaka" wykorzystano do utworzenia wioski turystycznej "Shakaland" oraz zbudowano wielkie oceanarium - "U'Shaka Marine World". Dziś są to miejsca odwiedzane przez miliony turystów z całego świata. Przed 20 laty wydawało się to niemożliwe. 11:30 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 1 SEZON I - DOM GĄSIENICÓW - SOBCZAKÓW Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jakub Baryga Scenariusz: Jakub Baryga Zdjęcia: Adam Sienkiewicz, Łukasz Rogowski, Aleksander Macierzyński Prowadzący: Sebastian Karpiel - Bułecka Lektor: Sebastian Karpiel - Bułecka Chałupa Gąsieniców Sobczaków to idealny przykład podhalańskiej architektury. Jednoizbowa chałupa została zbudowana w okolicach 1830 r. przez Joachima Gąsienicę Sobczaka a rozbudowana kilkanaście lat później przez jego syna Jana. To klasyczny system tradycyjnej góralskiej chaty przedsionek, izba biała i izba czarna. Sebastian Karpiel Bułecka opowie o przeznaczeniu i detalach konstrukcyjno - dekoratorskich obu izb. Dom Gąsieniców - Sobczaków, czyli dom pradziadów Sebastiana był inspiracją architektoniczną do zaprojektowania przez Sebastiana domu dla swojej mamy w Kościelisku. W tej konstrukcji klasycznej rozwiązania góralskie mieszają się z nowoczesnymi elementami. 12:00 CZY WIESZ, ŻE? - /281/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:35 CZY WIESZ, ŻE? - /282/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:15 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 6) - ZALOTY Reportaż, 20 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury, dr Andrzej Kruszewicz, wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. 13:50 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - OCEANIA: PIERŚCIEŃ OGNIA (VOYAGE OF CONTINENTS - OCEANIA: THE TECNONIC RING OF FIRE - ODC. 1) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Christopher Hooke Zdjęcia: Christopher Hooke Muzyka: Sylvain Moreau Od momentu powstania Ziemia nigdy nie przestała się zmieniać. Gigantyczne siły wypychały dna oceanów i zmieniały je w łańcuchy górskie. Niezwykłe kolizje tworzyły kontynenty. Te siły tektoniczne nadal są aktywne. Widać je w erupcjach wulkanów, w trzęsieniach ziemi i tsunami. Siły te kształtują nasz krajobraz, zmieniają klimat, wysuszają oceany i niszczą życie. Wędrówka kontynentów przedstawia wydarzenia geologiczne oraz ich następstwa z dalekiej i bliższej przeszłości z różnych miejsc na świecie. Historia Oceanii - to jak historia samej Ziemi. Najmniejszy z kontynentów doświadczył najlepszych i najgorszych chwil początku życia i straszliwych zniszczeń. Antarktyka przez miliony lat była częścią największego lądu Oceanii, Australii, która jest w tej chwili najbardziej stabilnym geologicznie miejscem na naszej planecie. Jej sąsiadka Nowa Zelandia już nie ma tyle szczęścia: jest w samym centrum regionu niestabilnego tektonicznie, zwanego Pierścieniem Ognia. Pierwszy odcinek serialu opowiada historię tego regionu. 14:50 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - CZARNE DZIURY (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 23 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet w przestworzach czasu i przestrzeni. Wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy Wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych komputerowych symulacjach. Zanurz się w sercu super masywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria Zagadki Wszechświata to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 15:20 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - ZIEMIA I JEJ KLIMAT (SECRETS OF THE UNIVERSE) Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet w przestworzach czasu i przestrzeni. Wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy Wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych komputerowych symulacjach. Zanurz się w sercu super masywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria Zagadki Wszechświata to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 15:50 ASTRONARIUM - (38) - "GRÓB KOPERNIKA" Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Tak wyglądał Mikołaj Kopernik - ogłoszono w mediach w 2005 roku, prezentując zrekonstruowany wizerunek twarzy astronoma. Ale czy tajemnica grobu Kopernika rzeczywiście została definitywnie rozstrzygnięta? Niezwykła zagadka miejsca pochówku wielkiego astronoma jest tematem odcinka. 16:20 CZY WIESZ, ŻE? - /283/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 27 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 16:55 CZY WIESZ, ŻE? - /284/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:30 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 1 SEZON I - DOM GĄSIENICÓW - SOBCZAKÓW Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jakub Baryga Scenariusz: Jakub Baryga Zdjęcia: Adam Sienkiewicz, Łukasz Rogowski, Aleksander Macierzyński Prowadzący: Sebastian Karpiel - Bułecka Lektor: Sebastian Karpiel - Bułecka Chałupa Gąsieniców Sobczaków to idealny przykład podhalańskiej architektury. Jednoizbowa chałupa została zbudowana w okolicach 1830 r. przez Joachima Gąsienicę Sobczaka a rozbudowana kilkanaście lat później przez jego syna Jana. To klasyczny system tradycyjnej góralskiej chaty przedsionek, izba biała i izba czarna. Sebastian Karpiel Bułecka opowie o przeznaczeniu i detalach konstrukcyjno - dekoratorskich obu izb. Dom Gąsieniców - Sobczaków, czyli dom pradziadów Sebastiana był inspiracją architektoniczną do zaprojektowania przez Sebastiana domu dla swojej mamy w Kościelisku. W tej konstrukcji klasycznej rozwiązania góralskie mieszają się z nowoczesnymi elementami. 18:00 KOSMOS, ŹRÓDŁO ŻYCIA - CZARNE DZIURY (LIFE FROM SPACE) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Nowe spojrzenie na Wszechświat i pochodzenie życia, które umieściło nas w samym środku rewolucji kopernikańskiej. W tej trzyczęściowej serii przyjrzymy się największym odkryciom w kosmosie: czarnych dziur, meteorytów i egzoplanet. Czarne dziury zostały uznane za jeden z fundamentów warunków istnienia życia. Dzięki nim życie jest możliwe w nieskończonej liczbie miejsc w kosmosie. Dowiemy się, jak meteoryty przyniosły na naszą planetę podstawowe substancje niezbędne do życia, umożliwiając powstanie Ziemi, a także popatrzymy na egzoplanety jako na miejsca możliwe do zamieszkania przez człowieka. Filmy omawiają najnowsze odkrycia w sferze wydarzeń kosmicznych w odniesieniu do pochodzenia życia, ukazując niezwykłą perspektywę możliwości istnienia życia. Science Film Festival 2021; nominacja: Official Selection odc. 1 19:00 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 6) - ZALOTY Reportaż, 20 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury, dr Andrzej Kruszewicz, wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. 19:30 JEDZENIE MA ZNACZENIE, NAUKA NA TALERZU - ODC. 9 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Iza Kwiecińska, Katarzyna Struś - Zakrzewska Scenariusz: Filip Kmera 20:00 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - AZJA: ŻYCIE I ŚMIERĆ (VOYAGE OF CONTINENTS - THE TECTONICS OF LIFE AND DEATH - ODC. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Yanick Rose Muzyka: Sylvain Moreau Od momentu powstania Ziemia nigdy nie przestała się zmieniać. Gigantyczne siły wypychały dna oceanów i zmieniały je w łańcuchy górskie. Niezwykłe kolizje tworzyły kontynenty. Te siły tektoniczne nadal są aktywne. Widać je w erupcjach wulkanów, w trzęsieniach ziemi i tsunami. Siły te kształtują nasz krajobraz, zmieniają klimat, wysuszają oceany i niszczą życie. Wędrówka kontynentów przedstawia wydarzenia geologiczne oraz ich następstwa z dalekiej i bliższej przeszłości z różnych miejsc na świecie. Historia tektoniczna Azji jest wyjątkowo burzliwa. Największy kontynent Ziemi doświadczał wybuchów wulkanów o sile skutkującej najstraszliwszymi w historii naszej planety spustoszeniami. Najbardziej gwałtowne kolizje tektoniczne stworzyły najpotężniejsze góry na świecie. Jedno z państw tego najliczniej zaludnionego kontynentu na świecie może zniknąć pod falami. Historię tych wędrówek opowiada odcinek Azja: życie i śmierć. 21:05 PODWODNY ŚWIAT - KRZYK OCEANU (SUBMERGED UNIVERSE - THE OCEAN`S CRY) Serial dokumentalny, 26 min, Hiszpania, 2019 Seria ukazuje niezwykłą różnorodność ekosystemów oceanicznych, a jej twórcy namawiają nas, abyśmy zaczęli działać tu i teraz, jeśli chcemy ochronić oceany przed nieodwracalnymi zniszczeniami. Życie w wodach naszej planety jest coraz bardziej zagrożone przez działalność człowieka, więc zrozumienie tego, co złego dzieje się w głębinach na całym świecie, jest ważniejsze niż kiedykolwiek po to, by życiu w oceanach zapewnić przetrwanie. W każdym odcinku omawiane są kluczowe problemy, z jakimi borykają się nasze oceany i dostajemy wskazówki, co możemy zrobić, aby powstrzymać katastrofę. 21:35 PODWODNY ŚWIAT - SZKLANE WIĘZIENIA (SUBMERGED UNIVERSE - GLASS PRISONS) Serial dokumentalny, 26 min, Wielka Brytania, 2019 Seria ukazuje niezwykłą różnorodność ekosystemów oceanicznych, a jej twórcy namawiają nas, abyśmy zaczęli działać tu i teraz, jeśli chcemy ochronić oceany przed nieodwracalnymi zniszczeniami. Życie w wodach naszej planety jest coraz bardziej zagrożone przez działalność człowieka, więc zrozumienie tego, co złego dzieje się w głębinach na całym świecie, jest ważniejsze niż kiedykolwiek po to, by życiu w oceanach zapewnić przetrwanie. W każdym odcinku omawiane są kluczowe problemy, z jakimi borykają się nasze oceany i dostajemy wskazówki, co możemy zrobić, aby powstrzymać katastrofę. 22:10 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 1 SEZON I - DOM GĄSIENICÓW - SOBCZAKÓW Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jakub Baryga Scenariusz: Jakub Baryga Zdjęcia: Adam Sienkiewicz, Łukasz Rogowski, Aleksander Macierzyński Prowadzący: Sebastian Karpiel - Bułecka Lektor: Sebastian Karpiel - Bułecka Chałupa Gąsieniców Sobczaków to idealny przykład podhalańskiej architektury. Jednoizbowa chałupa została zbudowana w okolicach 1830 r. przez Joachima Gąsienicę Sobczaka a rozbudowana kilkanaście lat później przez jego syna Jana. To klasyczny system tradycyjnej góralskiej chaty przedsionek, izba biała i izba czarna. Sebastian Karpiel Bułecka opowie o przeznaczeniu i detalach konstrukcyjno - dekoratorskich obu izb. Dom Gąsieniców - Sobczaków, czyli dom pradziadów Sebastiana był inspiracją architektoniczną do zaprojektowania przez Sebastiana domu dla swojej mamy w Kościelisku. W tej konstrukcji klasycznej rozwiązania góralskie mieszają się z nowoczesnymi elementami. 22:35 CZY WIESZ, ŻE? - /285/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:10 CZY WIESZ, ŻE? - /286/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:45 PODRÓŻNIK - KIEPIELA KSIĄŻE DURBANU Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Bohaterem programu jest Andrzej Kiepiela, mieszkaniec Republiki Południowej Afryki, konsul honorowy RP w Durbanie. Bohater wśród tamtejszych polityków, przyjaciel króla Zulusów, nazywany księciem Durbanu. W latach 80. był inicjatorem rozmów pomiędzy Partią Narodową a Afrykańskim Kongresem w celu utworzenia wspólnego frontu walki o nowy demokratyczny ład w RPA i zniesienie apartheidu. Było to na długo przed deklaracją prezydenta de Klerka o rozpoczęciu rozmów z Nelsonem Mandelą. Efektem tych działań Polaka były obrady okrągłego stołu w Kwa Zulu Natal. Wkrótce po tych obradach Kiepiela został Konsulem Honorowym RP w Durbanie. Program opowiada o tych ważnych wydarzeniach historycznych sprzed 20 lat i jednocześnie pokazuje osiągnięcia Kiepieli jako animatora turystyki, propagatora otwarcia Durbanu na świat. Z jego inicjatywy dekoracje do filmu "Król Czaka" wykorzystano do utworzenia wioski turystycznej "Shakaland" oraz zbudowano wielkie oceanarium - "U'Shaka Marine World". Dziś są to miejsca odwiedzane przez miliony turystów z całego świata. Przed 20 laty wydawało się to niemożliwe. 00:20 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 1 - (ODC. 6) - ZALOTY Reportaż, 20 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Znawca zwierzęcej natury, dr Andrzej Kruszewicz, wprowadza widzów w intrygujący świat zwyczajów zwierząt. Robi to z przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W tym świecie możemy odnaleźć miłość i czułość, troskę i współczucie, dozgonną wierność i zdradę, pomysłowość i spontaniczną zabawę, sprawowanie władzy i próby jej obalenia, oszustwo i manipulacje. 00:50 ASTRONARIUM - (38) - "GRÓB KOPERNIKA" Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Tak wyglądał Mikołaj Kopernik - ogłoszono w mediach w 2005 roku, prezentując zrekonstruowany wizerunek twarzy astronoma. Ale czy tajemnica grobu Kopernika rzeczywiście została definitywnie rozstrzygnięta? Niezwykła zagadka miejsca pochówku wielkiego astronoma jest tematem odcinka. 01:25 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - AZJA: ŻYCIE I ŚMIERĆ (VOYAGE OF CONTINENTS - THE TECTONICS OF LIFE AND DEATH - ODC. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Yanick Rose Muzyka: Sylvain Moreau Od momentu powstania Ziemia nigdy nie przestała się zmieniać. Gigantyczne siły wypychały dna oceanów i zmieniały je w łańcuchy górskie. Niezwykłe kolizje tworzyły kontynenty. Te siły tektoniczne nadal są aktywne. Widać je w erupcjach wulkanów, w trzęsieniach ziemi i tsunami. Siły te kształtują nasz krajobraz, zmieniają klimat, wysuszają oceany i niszczą życie. Wędrówka kontynentów przedstawia wydarzenia geologiczne oraz ich następstwa z dalekiej i bliższej przeszłości z różnych miejsc na świecie. Historia tektoniczna Azji jest wyjątkowo burzliwa. Największy kontynent Ziemi doświadczał wybuchów wulkanów o sile skutkującej najstraszliwszymi w historii naszej planety spustoszeniami. Najbardziej gwałtowne kolizje tektoniczne stworzyły najpotężniejsze góry na świecie. Jedno z państw tego najliczniej zaludnionego kontynentu na świecie może zniknąć pod falami. Historię tych wędrówek opowiada odcinek Azja: życie i śmierć.