TVP Dokument Czwartek, 18.01.2024 05:30 PRZYRODNIK NA TROPIE - /18/ - MYSZOŁÓW Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Program przyrodniczy, w którym prowadzący, Łukasz Bożycki, porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, jednocześnie uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i swoje spostrzeżenia oprawia lekkim i przystępnym komentarzem. 06:00 WETERYNARZE Z SERCEM - /137/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy również ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policję czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. W Uniwersyteckim Centrum Medycyny Weterynaryjnej spotkaliśmy Chaosa. Musi przejść serię skomplikowanych badań, aby lekarze wiedzieli, jak mu pomóc. A wydawało się, że to proste. Karina zabrała Chaosa do lekarza, bo piesek kichał. Odwiedziliśmy Ośrodek Rehabilitacji Dzikich Zwierząt w Tomaszowie Bolesławieckim "Klekusiowo". Sercem i duszą tego miejsca są pan Mieczysław i jego żona, a mieszkańcami - ofiary cywilizacji, która wydarła im tereny do życia. Tu znajdują spokój i bezpieczeństwo. Wracamy też do Schroniska w Gaju, gdzie na czyjeś otwarte serce i dom czeka ciężko doświadczony Azor. Został już raz adoptowany, ale nowi właściciele zagłodzili go niemal na śmierć. Wrócił więc do Gaju i znowu czeka. 06:35 NIEZWYKŁA ALBANIA - CZĘŚĆ 1. OD PÓŁNOCY DO STOLICY (AMAZING ALBANIA EP. 1) Film dokumentalny, 42 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Antonia Coenen, Thomas Radler Zdjęcia: Nikolai Von Graeventiz Dwuczęściowy film dokumentalny, który przeniesie widzów do Albanii - wyjątkowego kraju, który choć bliski Włoch - tylko 70 km w linii prostej, a greckie Korfu jest w zasięgu wzroku, leży nieodkryty jak biała plama na mapie południowo - wschodniej Europy. Albania jest biedna, ale też bogata - w różnorodność krajobrazu, florę i faunę oraz kulturę. Po mrocznych dekadach komunistycznej dyktatury, w której wszystkie religie były zakazane, teraz jest to kraj, w którym chrześcijanie i muzułmanie żyją ze sobą w zgodzie. 07:25 PLANETA SKARBÓW - ODC. 3 BLISKI WSCHÓD (PLANET OF TREASURES EP. 3 MIDDLE EAST) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Gero Von Boehm Serial dokumentalny (6 odcinków). Ludzie od dawna tworzyli listy niezwykłych wyczynów twórczych, od starożytnych siedmiu cudów świata po listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, która obecnie liczy 1121 skarbów. Prawie połowa z tych miejsc jest zagrożona przez klęski żywiołowe, wojny, urbanizację lub rozpad. W serii "Planeta skarbów" historyk sir Christopher Clark zabiera widzów w podróż dookoła świata, aby przybliżyć najbardziej niesamowite pomniki przyrody i przykłady kulturowego dziedzictwa ludzkości. Jego droga prowadzi od Wielkiej Piramidy w Gizie w Egipcie do Parku Narodowego Serengeti w Tanzanii, od Pałacu Wiatrów w Indiach do jordańskiej pustyni, od laguny w Wenecji do meksykańskiego miasta Teotihuacan i miasta Hue w Wietnamie, wraz z wieloma innymi imponującymi miejscami dziedzictwa kultury i pomnikami przyrody. Odc. 3 - "Bliski Wschód". Dawne imperia, pałace, meczety i legendarne place. Przed nami Isfahan, Persepolis, Teheran i Jazd w Iranie. Ale najpierw Wadi - Rum w Jordanii oraz pradawna nabatejska Petra wykuta w skale. Widoki zapierają dech w piersi. Nie jest to zwykła pustynia. Oto Wadi - Rum. Beduini żyją tu od 12 - tu tysięcy lat. Nabatejczycy przyszli do Petry z Jemenu. Surrealizm i absurd. Miasto wykute w skale po środku pustyni. Petra urosła w siłę, ponieważ leżała na przecięciu najstarszych szlaków handlowych. Wożono tędy kadzidło, mirrę i przyprawy takie, jak szafran, pieprz i cynamon. Wtedy były to rzeczy na wagę złota i przyczyniały do rozwoju handlu międzynarodowego. W oczach współczesnych Europejczyków Bliski Wschód to kraje prowadzące bulwersującą politykę, a zarazem kraina baśni i przepychu. Tak naprawdę znajdziemy tu zabytki wielkich cywilizacji oraz kultur jednoczonych i dzielonych przez religie. Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO, które jako jedyne przetrwały próbę czasu. Miejsca, które pamiętają świat pełen różnorodności, a niekiedy i tolerancji. Symbol przeszłości, ale może też nadzieja na lepszą przyszłość. 08:20 MARZENIA O PRZYSZŁOŚCI S. 2 - CZĘŚĆ 3. ODPADY (DREAM THE FUTURE SEZON 2) Cykl dokumentalny, 49 min, Francja, 2021 Reżyseria: Helene Le Meur, Alex Fighter Jak będzie wyglądał świat jutra? Jak obecne odkrycia i badania wpłyną na nasze codzienne życie? Znani naukowcy, gwiazdy i pasjonaci z całego świata podzielą się swoimi badaniami i poglądami na życie w przyszłości. Codziennie wyrzucamy żywność, opakowania, popsute sprzęty, stare ubrania i wiele innych rzeczy. Obecnie za blisko połowę odpadów odpowiadają bogate państwa. Rośnie negatywny wpływ odpadów na planetę i nasze zdrowie. 150 milionów ton plastiku pływa w morzach, a gigantyczne wysypiska zatruwają środowisko nawet w najdalszych miejscach. Nie mówiąc o toksycznych, niebezpiecznych odpadach promieniotwórczych, z którymi nie wiemy, co robić. Tylko radykalna zmiana gospodarki i zużycia energii pozwoli uniknąć tragicznych skutków. Czy do 2050 roku taka rewolucja odniesie sukces? Marzenie staje się rzeczywistością. Inżynierzy i projektanci już wymyślają inne sposoby produkcji i konsumpcji. W latach 70. pojawił recykling. W Kalundborgu w Danii założono pierwszy park ekoprzemysłowy. Odpady jednej osoby są zasobami drugiej. Czy w 2050 roku będziemy gmerać w naszych pojemnikach? Całe pokolenie projektantów i producentów przedmiotów codziennego użytku już nad tym myśli. Metale, plastiki i materiały z budów i sektorów elektronicznych są coraz częściej odzyskiwane, przetwarzane i wykorzystywane. 09:15 W 24 GODZINY - ODC. 5 MEDIOLAN W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 5. MILAN) Cykl dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek piąty to 24 godziny w Mediolanie, który jest światową stolicą mody i najważniejszym centrum gospodarczo - finansowym we Włoszech. To jedno z najbogatszych miast w Europie. Swoje kolekcje prezentują tutaj najsłynniejsze marki: Armani, Fendi, Prada, Ermenegildo Zegna. Na mediolańskich wybiegach podziwiać można najlepiej opłacane modelki świata. Znajduje się tu mnóstwo ekskluzywnych butików, ale nie brakuje także tańszych outletów wyprzedających końcówki firmowych kolekcji. Swoją siedzibę ma tutaj słynny teatr La Scala, włoska telewizja, giełda i najważniejsze banki. Mediolan nie ma tak wielu zabytków jak Rzym czy Florencja, ale te, które posiada, są pełne klasy i ogromnej wartości. 09:45 W 24 GODZINY - ODC. 6 LOS ANGELES W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 6. LOS ANGELES) Cykl dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek szósty to 24 godziny w Los Angeles. To miejsce niemające sobie równych. Światowa Stolica Rozrywki - któż nie słyszał o Hollywood? Kulturalna mekka skupiająca ponad 100 muzeów, wprost idealny, łagodny klimat, wyśmienita scena teatralna i... kulinarna. Miasto Aniołów lub po prostu La - La Land to centrum przemysłu filmowego, pałace Beverly Hills, Sunset Strip, oryginalny Disneyland, Dodgersi i Lakersi oraz miejsce narodzin amerykańskiego surfingu. 10:15 KRAKÓW MAŁO ZNANY - KRAKOWSCY ZŁOTNICY Film dokumentalny, 30 min, Polska, 1971 Scenariusz: Czesław Kruszelnicki Zdjęcia: Jan Popczyk Prowadzący: Czesław Kruszelnicki Program poświęcony pracy i twórczości krakowskich złotników, którzy zrzeszyli się w cechu w roku 1370. Ich patronem jest biskup Noyon, św. Eligiusz, który żył w VII w. i był nadwornym złotnikiem króla francuskiego, Dagoberta. Jego portret znajduje się w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa i właśnie stąd wyruszy Czesław Kruszelnicki wraz z historykiem sztuki, Michałem Rożkiem, na poszukiwania pamiątek byłego cechu złotników krakowskich. Odwiedzą skarbce kościoła Mariackiego i św. Anny, a następnie katedralny skarbiec na Wawelu. Widzowie zobaczą kielichy, krzyże, monstrancje, relikwiarze, a także berło, koronę i jabłko, należące do ostatniego Piasta. Każdy z tych eksponatów to przykład wielkiego dzieła sztuki, a wymieniani kolejno złotnicy krakowscy to artyści, którzy poza talentem obdarzeni byli cechami niezwykłej cierpliwości i pracowitości. Grzegorz Przybyło, Samuel Piaskowski, Michał Brenner, Jan Cajtner, Jan z Olkusza to zaledwie kilka nazwisk złotników krakowskich wymienionych w programie. Na koniec wizyta w pracowni współczesnego złotnika, Tadeusza Rybskiego, ucznia Edmunda Korosadowicza, który przedstawi podstawowe techniki w złotnictwie. 10:55 RZECZ POLSKA S.I - HODOWLA ZWIERZĄTEK KAROLA BORSUKA Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości. W czwartym odcinku prezentujemy grę planszową Hodowla Zwierzątek, dziś znaną jako Superfarmer. Gra została stworzona przez Karola Borsuka w okupowanej Warszawie, a jej produkcja była jedyną możliwością pracy zarobkowej dla zwolnionego przez Niemców z uniwersytetu profesora matematyki. Jedyny zachowany w całości egzemplarz gry jest prezentowany w Muzeum Powstania Warszawskiego, pozostałe spłonęły w stolicy w sierpniu 1944 roku. 11:10 FASCYNUJĄCE MIEJSCA (2 SEZON) - FASCYNUJĄCA SZWAJCARIA - JEZIORO MAGGIORE (FASCINATING SWITZERLAND - LAKE MAGGIORE) Cykl dokumentalny, 18 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Anette Schreurich Tym razem będziemy w regionie Szwajcarii położonym wokół niezwykłego jeziora. Po południowej stronie Alp, tylko 3 i pół godziny jazdy z Bazylei, leży Ticino - szwajcarska enklawa na granicy z Włochami. Od palm po lodowce: Ticino to kształty i kolory o bardzo szerokim spektrum. Jak wielki mur, Alpy powstrzymują chłód z Północy. W rezultacie klimat na południu jest niemal śródziemnomorski. Szczególnie tu - nad jeziorem Maggiore. Gdy inne partie Ticino wciąż przykrywa gruba warstwa śniegu - wokół jeziora Maggiore rozkwita wiosna. Tylko jedna piąta tego jeziora należy do Szwajcarii, reszta jest położona we Włoszech. Ticino ma szwajcarskie prawo federalne, franki i ceny zrównane do krajowych. Wszystko inne jest włoskie: język, kuchnia, kultura i temperament. 11:35 POLSKIE DZIEDZICTWO S.II - SEZON 2 ODC. 6 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2022 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański W szóstym odcinku drugiej serii cyklu "Polskie Dziedzictwo" prowadzący Stefan Tompson zabierze widzów w fascynującą, historyczną podróż śladami polskiego dziedzictwa po litewskiej Połądze. Zwiedzimy z nim ten nadmorski kurort poszukując XIX wiecznych willi zbudowanych przez Tyszkiewiczów. Poznamy także legendę o pięknej Birucie i imponujący park leżący na wzgórzu jej imienia. Zgodnie z przekazem Jana Długosza, wzgórze to było w czasach przedchrześcijańskich najważniejszym z czterech miejsc kultu pogańskiego na Litwie. Wędrówkę zakończymy w leżącym nieopodal pałacu Tyszkiewiczów. 12:10 HISTORIA BRONI - WALKA WRĘCZ. ODC. 3/10 (HISTORY OF WEAPONS) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu broni, a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii. "Historia broni" to dziesięcioodcinkowy serial dokumentalny przybliżający historię różnych rodzajów oręża, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach. 13:00 BYĆ KOBIETĄ W HIMALAJACH Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2018 Reżyseria: Eliza Kubarska Scenariusz: Eliza Kubarska Film dokumentalny o kobietach wspinających się na najwyższe górskie szczyty w Himalajach. W 1978 roku Polka Wanda Rutkiewicz stanęła na szczycie Everestu jako pierwsza Europejka i trzecia kobieta na świecie. W kwietniu 1993 roku pierwsza Nepalka Pasang Lhamu Sherpa, po trzech nieudanych próbach z poprzednich lat, również zdobywa Everest. Niestety, z tej wyprawy nigdy nie powróciła. Zginęła podobnie jak Wanda, która zaledwie miesiąc później zaginęła na Kanczendzondze - trzecim co do wysokości szczycie świata. Obie stały się ikonami kobiet niezależnych, silnych, dążących do celu. Każda z nich zapłaciła za swoje marzenia najwyższą cenę. Historie Wandy i Pasang, kobiet z odległych kultur, spotykają się nie tylko w Himalajach. Piękne kobiety, które musiały walczyć o swoje prawa i marzenia, które musiały udowadniać mężczyznom, że stać je na realizację swoich pasji. Aby tego dokonać, musiały stać się lepsze i bardziej wytrzymałe niż mężczyźni. Wandę i Pasang spotkamy nie tylko w ujęciach archiwalnych. Obie stały się inspiracją dla młodego pokolenia himalaistek swoich krajów. W Polsce spotykamy przedstawicielkę młodego pokolenia: 25 - letnią Sylwię Bojek, która zainspirowana Wandą, wyruszyła na Everest, aby go zdobyć jako najmłodsza Polka (kwiecień, maj 2017). We wschodnim Nepalu spotykamy Chhurim Sherpa, która pochodzi z wioski pod Kanczendzongą, na której zboczach zaginęła Wanda. Zafascynowana od dzieciństwa bohaterką Pasang Lhamu, Chhurim marzyła o Evereście. Udaje się jej tego dokonać w 2012 roku, ale idzie o krok dalej. Chhurim zdobywa Everest dwukrotnie w jednym sezonie (12 i 19 maja), dzięki czemu wchodzi do księgi rekordów Guinessa. Zderzając historie kobiet z dwóch krańców świata (Polska i Nepal), które łączy pasja gór, tworzymy ciekawy obraz kobiety w górach. Każda z bohaterek musiała walczyć nie tylko z przeciwnościami żywiołów, ale również z porządkiem świata, według którego kobieta miała spędzać czas w domu, opiekując się mężem i dziećmi, a nie zdobywać niebezpieczne szczyty. 13:50 NIEZWYKŁA ALBANIA - CZĘŚĆ 2 OD LĄDU DO MORZA (AMAZING ALBANIA EP. 2) Film dokumentalny, 42 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Thomas Radler, Antonia Coenen Zdjęcia: Nikolai Von Graeventiz Dwuczęściowy film dokumentalny, który przeniesie widzów do Albanii - wyjątkowego kraju, który choć bliski Włoch - tylko 70 km w linii prostej, a greckie Korfu jest w zasięgu wzroku, leży nieodkryty jak biała plama na mapie południowo - wschodniej Europy. Albania jest biedna, ale też bogata - w różnorodność krajobrazu, florę i faunę oraz kulturę. Po mrocznych dekadach komunistycznej dyktatury, w której wszystkie religie były zakazane, teraz jest to kraj, w którym chrześcijanie i muzułmanie żyją ze sobą w zgodzie. 14:45 PLANETA SKARBÓW - ODC. 4 AMERYKA ŁACIŃSKA (PLANET OF TREASURES EP. 4 LATIN AMERICA) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Gero Von Boehm Serial dokumentalny (6 odcinków). Ludzie od dawna tworzyli listy niezwykłych wyczynów twórczych, od starożytnych siedmiu cudów świata po listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, która obecnie liczy 1121 skarbów. Prawie połowa z tych miejsc jest zagrożona przez klęski żywiołowe, wojny, urbanizację lub rozpad. W serii "Planeta skarbów" historyk sir Christopher Clark zabiera widzów w podróż dookoła świata, aby przybliżyć najbardziej niesamowite pomniki przyrody i przykłady kulturowego dziedzictwa ludzkości. Jego droga prowadzi od Wielkiej Piramidy w Gizie w Egipcie do Parku Narodowego Serengeti w Tanzanii, od Pałacu Wiatrów w Indiach do jordańskiej pustyni, od laguny w Wenecji do meksykańskiego miasta Teotihuacan i miasta Hue w Wietnamie, wraz z wieloma innymi imponującymi miejscami dziedzictwa kultury i pomnikami przyrody. Odc. 4 - "Ameryka Łacińska". Poznamy obiekty z listy dziedzictwa UNESCO. Oblicze tej ziemi to efekt pracy pradawnych kultur i europejskich konkwistadorów. Poznamy trudną historię Kuby oraz jej mieszkańców nietypowe podejście do życia. W Ekwadorze zbadamy spuściznę epoki kolonializmu. Następnie, półtora tysiąca kilometrów dalej, zajrzymy na Wyspy Galapagos. Odwiedzimy też zabytkową Hawanę, gdzie poznamy historię niewolnictwa. Najpierw Meksyk i starożytne światy Majów oraz Azteków. Tutaj, pośrodku dżungli, wyrastają ruiny Palenque Majów. Hiszpański podbój Ameryki Łacińskiej i Karaibów otwierał nowy rozdział. Miejscami wymierały całe populacje. Opresja i niewolnictwo były na porządku dziennym. Ruchy oporu i zrywy niepodległościowe pojawiały się co raz. Mimo to europejskie podboje dalej kształtowały tutejszą historię. 15:50 MARZENIA O PRZYSZŁOŚCI S. 2 - CZĘŚĆ 4. MIASTA (DREAM THE FUTURE SEZON 2) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Helene Le Meur, Alex Fighter W odcinku 4 zajmiemy się miastami. Jak będą wyglądały miasta przyszłości? Od dawna fantazjujemy na ich temat. Ale pod koniec XX w. marzenia się zmieniły. Jak miasta ochronią nas przed stresem, zatruciem środowiska i wykluczeniem najsłabszych? Jak się rozwiną, nie niszcząc naszej planety? Potrzebna jest rewolucja urbanistyczna. Wizjonerzy Miasta 2.0 marzą o inteligentnym, partycypacyjnym i zielonym mieście. Rewolucja przemysłowa przyspiesza rozwój urbanistyki. W XIX w. miasta tworzą się wokół kopalni, portów i fabryk, ściągając nową siłę roboczą - stąd muszą racjonalnie gospodarować przestrzenią. Miasta roku 2050 będą habitatem sześciu miliardów ludzi. Jak znaleźć dla nich schronienie? Czy wieżowce są rozwiązaniem? 16:45 W 24 GODZINY - ODC. 7 LONDYN W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 4. LONDON) Cykl dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! W odcinku 7 spędzimy 24 godziny w Londynie, stolicy i największym mieście w Anglii oraz w Wielkiej Brytanii. Przez wielu uważane za kulturalne i rozrywkowe centrum Europy. Londyn oferuje tak wiele, że jeśli chcielibyśmy zobaczyć wszystko i odwiedzić każdą jego atrakcję, to i półroczne odwiedziny mogą okazać się niewystarczające. Samo miasto jest swoistym międzynarodowym tyglem. Znajdziemy tu każdą możliwą kuchnię i zaobserwujemy chyba każdą istniejącą kulturę. 17:15 W 24 GODZINY - ODC. 8 SZANGHAJ W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 8. SHANGHAI) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek ósmy to 24 godziny w Szanghaju. W nazywaniu tego miasta Królową Orientu nie ma ani krzty przesady. To największe pod względem liczby ludności miasto w Chinach, a także trzecie, co do wielkości, miasto portowe na świecie, zadziwia nowoczesną architekturą, bogactwem, a także przemieszaniem różnych kultur i zwyczajów. W Szanghaju roi się od wieżowców, wielkich telebimów i kolorowych neonów, ale jest też w nim dużo zieleni i sporo zabytków z epoki kolonialnej. Szanghaj jest bezsprzecznie jedną z najbardziej popularnych destynacji turystycznych w Chinach, a wycieczki do Szanghaju są nie tylko liczne, ale też urozmaicone pod względem programu zwiedzania. 17:50 HISTORIA BRONI - BROŃ DLA KAŻDEGO. ODC. 4/10 (HISTORY OF WEAPONS) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu broni, a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii. Historia broni to 10 - odcinkowy serial dokumentalny przybliżający historię różnych rodzajów oręża, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach. 18:55 GENIUSZE I MARZYCIELE. ZYGMUNT PUŁAWSKI - POLSKIE SKRZYDŁA Cykl dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jarosław Minkowicz Film o największych osiągnięciach polskich pilotów i konstruktorów lotniczych nie musi być nudnym wykładem z historii. Szczególnie, gdy prawie całą historię można oprzeć na romansie zdolnego inżyniera i pięknej malarki. "Polskie skrzydła" to opowieść o zazdrości i namiętności, które z jednej strony okażą się zgubne, ale z drugiej zaowocują rozwojem całego polskiego przemysłu lotniczego na skalę, o jakiej nikt nawet nie śmiał marzyć. Jest piękna kobieta. Są wspaniali mężczyźni i ich maszyny. Podziw tłumów. Namiętność i tragedia. Klęska i nowa nadzieja. Zygmunt Puławski - pilot i inżynier, konstruktor lotniczy. Opracował nowe rozwiązania w lotnictwie: podwozie nożycowe, oryginalny układ skrzydeł nazywany płatem Puławskiego. 20:00 BRUDNE PIENIĄDZE - ODC. 4 MIGRANCI (DIRTY DOLLARS INC. / DOLLARS NOIRS / EP. 4 THE MIGRANT AND REFUGEE BOOMING MARKET) Cykl dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Sylvain Braun Nielegalny handel nie ma granic dla przestępców, którzy go uprawiają. Ta seria śledcza ujawnia międzynarodowe schematy, które działają i rozprzestrzeniają się na naszych oczach, pomimo coraz surowszych przepisów i wzmocnionych zabezpieczeń. 21:10 ROHINGOWIE, W PUŁAPCE WYGNANIA (THE ROHINGYAS: TRAPPED IN EXILE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Mathilde Cusin, Alban Alvarez Film dokumentalny o sytuacji Rohingya, społeczeństwa które po masakrach dokonanych przez armię birmańską w 2017 r. uciekło masowo do sąsiedniego Bangladeszu, a ten zamknął ich w obozie dla uchodźców Cox’s Bazar. Ten zaś stał się najgęściej zaludnionym obozem dla uchodźców na świecie i zarazem najniebezpieczniejszym, zagrożonym powodziami, pożarami i wojnami gangów. W obozie panuje nędza, ale może być jeszcze gorzej. Dwa lata temu rząd Bangladeszu postanowił przenieść część uchodźców na odizolowaną wyspę Bhasan Char w Zatoce Bengalskiej. Ta baza wojskowa, nazywana wyspą więzienną, została przekształcona w obóz recepcyjny dla Rohingya. Już 23 000 ludzi zostało przeniesionych, a łącznie ma tu ich być 100 000. Po raz pierwszy od otwarcia obozu w grudniu 2020 roku Bangladesz zezwolił na wizytę ekipy filmowej. Zdjęcia lotnicze są uderzające: horyzont identycznych baraków, który nieuchronnie przywołuje na myśl obóz koncentracyjny. Wyspa jest narażona na cyklony i nie ma pewności, czy zbudowana tama wystarczy do ochrony jej mieszkańców. Po przybyciu na wyspę rodzinom zostaje przydzielona przestrzeń osobista, ale nie ma możliwości pracy, edukacji, prawa do wyjazdu. Birma odmawia uznania Rohingów za oficjalną mniejszość. Władze klasyfikują ich jako Bengalczyków, którzy w XX wieku imigrowali nielegalnie na teren Birmy. 22:15 OSTATNI GÓRALE Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2017 Reżyseria: Filip Luft Zdjęcia: Sierhei Marchyk, Radek Wikiera, Jan Wierzejski Film dokumentalny o polskich góralach. Od zarania dziejów, wśród najwyższych szczytów Tatr i żywiołów, żyją ludzie z popadającej w zapomnienie grupy etnicznej z Podhala. Ta grupa jest jedną z najbardziej wyróżniających się w Europie. Mają niepowtarzalny styl ubioru, ekonomię, metody konstrukcji domów, własną kulturę, architekturę, tradycję i folklor. Film koncentruje się też na odwiecznych stosunkach człowieka z naturą. Oprócz wspaniałych górskich widoków, poznamy czterech niezwykłych bohaterów. Jarek, który jest specjalistą od drewna; Staszek, który większość czasu spędza z owcami w bacówce; Jan, który ma warsztat i umie wszystko zrobić oraz Piotr - muzyk, dzięki któremu będziemy na góralskim weselu. Przekonamy się, że czas w górach zatrzymał się wraz z siłą, odwagą, umiejętnościami i miłością do wolności ich mieszkańców. 23:20 MROCZNE OBLICZE HOLLYWOOD S.I - ODC. 4 "WROTA NIEBIOS" (THE DARK SIDE OF HOLLYWOOD - "HEAVEN'S GATE" EP. 3) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Claudia Collao Scenariusz: Claudia Collao Muzyka: Guillaume Tunzini Są filmy, które osiągają status kultowych. Zdarzają się też takie, które stają się największymi porażkami kasowymi, a później również osiągają status kultowych. Niektóre filmy nigdy nie zostały ukończone lub są nadmiernie skrócone, ale z perspektywy czasu uznawane są za świetne. Claudia Collao w swojej czteroczęściowej serii "Mroczne oblicze Hollywood" przygląda się kilku filmom cenionym dziś, ale ponoszącym kasową klęskę w momencie premiery lub zrealizowanych w formie zupełnie nieodpowiadającej wizji ich twórców. Czwarta część to oparty na faktach western opowiadający o krwawych starciach pomiędzy pionierami i europejskimi emigrantami. Niestety, wytwórnia United Artists nie zdołała zapanować nad rozrzutnością reżysera Michaela Cimino, który stracił kontrolę nad budżetem filmu. W rezultacie pierwsza, czterogodzinna wersja filmu spotkała się z nieprzychylną oceną publiczności i krytyki. Materiał został przemontowany i skrócony, ale nowa wersja była niezrozumiała dla widzów. Klęska filmu zrujnowała karierę Michaela Cimino. Pozostałe odcinki to "Chciwość" Ericha von Stroheima, "Zdobywca" Dicka Powella i "Kleopatra" Josepha L. Mankiewicza. 00:25 TAKIEGO PIĘKNEGO SYNA URODZIŁAM Film dokumentalny, 25 min, Polska, 1999 Reżyseria: Marcin Koszałka Scenariusz: Marcin Koszałka Zdjęcia: Marcin Koszałka "Ładnym był dzieckiem, kiedy się urodził. Miał trochę krzywe - ułańskie - nóżki, ale z czasem mu się wyprostowały. A teraz? Jest kretynem, miernotą bez wyobraźni, półgłówkiem, idiotą, draniem, szubrawcem, pieprzonym szmaciarzem, beztalenciem, wiecznym studentem. Nie zdał na biologię. Psim swędem dostał się bez egzaminu na AGH. Potem przez trzy lata za ciężkie pieniądze studiował socjologię. Wreszcie dostał się na Wydział Operatorski. I teraz jest zasranym operatorem z bożej łaski. Z braku wyobraźni łazi z kamerą po domu, wciska ją w każdy kąt i nie daje spokoju" - tak rodzice, a zwłaszcza matka, nie przebierając w słowach oceniają syna, Marcina Koszałkę, a zarazem i sobie wystawiają świadectwo. Umieszczając kamerę w krakowskim mieszkaniu rodziców, z którymi ciągle jeszcze żyje pod jednym dachem, Koszałka zapisał jednak na taśmie nie tylko prawdę o sobie. Stworzył również swego rodzaju "portret rodziny we wnętrzu". Straszny to portret. Matka, najczęściej w papilotach i papierosem w dłoni, spokojniejsza jest tylko wówczas, gdy wspomina moment narodzin chłopca i jego najwcześniejsze dzieciństwo, lub gdy z troską dostrzega, co czas i życie zrobiły z ciałem tamtego dziecka, gdy dorosło i zaczęło się starzeć. Poza tym ciągle krzyczy na syna i na męża, beszta ich i poniża, udręczona oboma. Ojciec próbuje się odgryzać lub w pokorze znosi wrzaski kobiety, to znów dzielnie jej sekunduje w nieustannym oskarżaniu syna o wszystko, co najgorsze: tracenie pieniędzy, rozbijanie samochodów, balowanie z dziwkami... Prawda Marcina Koszałki o jego bliskich wydaje się nie całkiem prawdziwa. Sprowokował przecież rodziców kamerą, wyzwolił ich niechęć, protest, agresję. Tropieni - bronią się, rzucając słowa jak kamienie. Tyle że chwilami jednak zapominają o obecności bezwzględnego urządzenia w rękach bezwzględnego operatora. I wówczas matka także krzyczy. Aż chce się zawołać - na litość boską, dosyć! Odpowiedź i niejako zadośćuczynienie zdaje się kryć w ostatniej sekwencji filmu. 00:55 JAKOŚ TO BĘDZIE Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2004 Reżyseria: Marcin Koszałka Scenariusz: Marcin Koszałka Zdjęcia: Marcin Koszałka W 1999 r. Marcin Koszałka nakręcił głośny, uhonorowany licznymi nagrodami debiutancki film dokumentalny "Takiego pięknego syna urodziłam", w którym z wręcz ekshibicjonistyczną szczerością ukazywał swoją rodzinę - matkę, ojca i siebie - w krzywym zwierciadle codzienności: domowych sprzeczek, niekończących się narzekań matki, sporadycznych uwag ojca, który na ogół, niczym Felicjan Dulski, ze stoickim spokojem znosi zrzędzenie żony i tylko czasami przyłącza się do jej wyrzekań na syna, na jego ustawiczne balangowanie i nieróbstwo, nieprzystające do rodzicielskich, a zwłaszcza matczynych wyobrażeń o cudownym, idealnym synu. Pięć lat później autor tamtego filmu ma już swoją własną rodzinę: żonę Natalię i córeczkę Zosię, ale toksyczny dom odcisnął na nim swe piętno. Chyba nie tylko na nim. On i żona mimowolnie powielają w samodzielnym już życiu wzory wyniesione z domu. Co prawda, młodzi mają od niedawna swój dom, nowoczesny, urządzony w minimalistycznym stylu, ale w czasie niedzielnych obiadów u teściów znów rozbrzmiewają te same słowa, te same zarzuty, tyle że teraz wygłaszane przez żonę. To ona narzeka, ma pretensje o lenistwo męża, trwonienie przez niego pieniędzy, brak szacunku wobec niej. Ojciec milczy jak dawniej, matka jak dawniej zrzędzi, tyle że teraz często staje w obronie syna, który - jej zdaniem - nie jest szczęśliwy w małżeństwie. Nie takiego życia dla niego oczekiwała. Godzinami wypytuje go przez telefon o jego sprawy, doradza i przestrzega. Wydaje się, że Marcin tylko fizycznie wyprowadził się z jej domu, psychicznie pozostał pod jej skrzydłami. Przynajmniej tak widzi to matka. Ale jakoś to będzie, zawsze jakoś jest. 01:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "TEN ŚWIĘTY, PUŁKOWY ZNAK" ODC. 308 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Izabela Fatalska Lektor: Artur Kalicki Dzisiejszy odcinek nosi tytuł "Ten święty, pułkowy znak". To wręcz niewiarygodne, iż wydarzenia wojenne odległe o dziesiątki lat i trzy pokolenia ciągle mogą tak niezwykle silnie oddziaływać na nasze emocje. Nie możemy już co prawda mieć wpływu na ich przebieg, ale możemy dopisać do końca niejasne wątki, a przy okazji zadziwić się nad siłą charakteru naszych ojców i dziadków. Odwiedzamy małą roztoczańską wioskę pod Tomaszowem Lubelskim. To tu, ostatni chorąży pocztu sztandarowego 73. pułku piechoty z Katowic, porucznik Edward Cebulski ukrył, we wrześniu 1939 roku, ten święty, pułkowy znak. Ruszymy też szlakiem odwrotowym oddziałów, które nie zdecydowały się na kapitulację po bitwie pod Tomaszowem. Celem jest Masyw Borowca i nieistniejąca już gajówka Głuchy. 02:00 HISTORIA KOWALSKICH Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2008 Reżyseria: Arkadiusz Gołębiewski, Maciej Pawlicki Scenariusz: Arkadiusz Gołębiewski, Maciej Pawlicki Aktorzy: Maja Barełkowska, Artur Lis, Jolanta Grusznic - Nowicka, Wenanty Nosul, Ewelina Gnysińska, Maciej Rayzacher, Jerzy Pożarowski, Stefan Knothe, Ireneusz Dydliński, Mikołaj Muller, Dymitr Hołówko, Krzysztof Gostkiewicz, Wiesława Gutowska - Siemianowska, Wojciech Glanc, Andrzej Pośniak Zdjęcia: Tomasz Madejski, Adam Palenta Muzyka: Marcin Pospieszalski Fabularyzowany dokument Arkadiusza Gołębiewskiego i Macieja Pawlickiego był prezentowany podczas 34. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Na przykładzie historii Kowalskich i innych rodzin zamordowanych przez niemieckie oddziały SS za pomoc Żydom, twórcy podejmują próbę rekonstrukcji życia typowego polskiego miasteczka oraz stosunków polsko - żydowskich w latach okupacji. Relacje naocznych świadków tamtych wydarzeń przeplatają się z fragmentami inscenizowanymi. Polska i Ukraina były jedynymi krajami w Europie, gdzie Niemcy za pomoc udzieloną Żydowi karali śmiercią całe rodziny. Miejscem akcji filmu jest wieś Ciepielów koło Radomia, a główny wątek koncentruje się wokół tragedii Bronisławy i Adama Kowalskich, którzy za udzielenie pomocy żydowskim sąsiadom zapłacili najwyższą cenę: zginęli wraz z pięciorgiem swoich małych dzieci. 6 grudnia 1942 roku stał się jednym z najczarniejszych dni w historii tej wioski. Niemieccy żandarmi, którzy zaledwie kilka tygodni wcześniej w opustoszałym majątku Ciepielów utworzyli posterunek, rankiem zorganizowali obławę na rodziny Kowalskich, Obuchiewiczów, Skoczylasów i dwie rodziny Kosiorów. Dowodzeni przez Carla Bruno esesmani za ukrywanie Żydów spalili żywcem 34 Polaków. W Ciepielowie, typowym polskim miasteczku, przed wojną żyła w symbiozie społeczność polska i znacznie liczniejsza - żydowska. Mimo różnic kulturowych i wyznaniowych rodziły się wielkie przyjaźnie i miłości. Starsi również żyli w dobrych stosunkach z sąsiadami, choć zdarzali się i tacy, którym Żydzi w polskim miasteczku zawadzali. O mordzie sprzed 67 lat nie mówiło się dotąd wiele, ta bulwersująca sprawa owiana była milczeniem. We wspomnieniach krewnych osób pomordowanych sprawa ta ciągle jednak wywołuje silne emocje. 03:05 WYŻEJ NIŻ HIMALAJE Reportaż, 41 min, Polska, 1996 Scenariusz: Anna Teresa Pietraszek Zdjęcia: Sławomir Woźniak Wykonawcy: Andrzej Zawada Polacy są jedynymi zdobywcami na świecie najwyższych gór zimą. To Polacy pierwsi zdobyli zimą Mount Everest, a potem kolejne sześć szczytów 8 - tysięcznych w Himalajach. O najtrudniejszych wyprawach i największych sukcesach sportowych Polaków opowiada najwybitniejszy kierownik wypraw wysokogórskich Andrzej Zawada. Pełne anegdot wspomnienia z ekstremalnych, zimowych wspinaczek między innymi: Jerzego Kukuczki, Wandy Rutkiewicz, Krzysztofa Wielickiego i innych. Dramatyczne zdjęcia filmowe z wyprawy w Hinduksz i Himalaje, zimą w skrajnym klimacie.