TVP Kultura Wtorek, 16.01.2024 Zmiany z dnia 10.01.2024 w stosunku do raportu z dnia 28.12.2023 (dodano pozycję programową) 08:30 RZECZ POLSKA - CUKIERNICA JULII KEILOWEJ Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! W tym odcinku to cukiernica projektu Julii Keilowej. Obiekt powstał w latach 30. i był przykładem modnego w tamtych czasach stylu Art Deco. Wykonana w jednej z warszawskich firm platerniczych cukiernica i dziś zachwyca swoim pięknem. (dodano pozycję programową) 12:10 RZECZ POLSKA - CUKIERNICA JULII KEILOWEJ Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! W tym odcinku to cukiernica projektu Julii Keilowej. Obiekt powstał w latach 30. i był przykładem modnego w tamtych czasach stylu Art Deco. Wykonana w jednej z warszawskich firm platerniczych cukiernica i dziś zachwyca swoim pięknem. (dodano pozycję programową) 20:00 TEATR TELEWIZJI - DRUGIE ZABICIE PSA Spektakl teatralny, 75 min, Polska, 1996 Autor: Marek Hłasko Scenariusz tv: Robert Brutter, Tomasz Wiszniewski Reżyseria: Tomasz Wiszniewski Zdjęcia: Łukasz Kośmicki Aktorzy: Wojciech Pszoniak (Robert), Artur Żmijewski (Marek), Gabriela Kownacka (Kobieta), Bartosz Obuchowicz (John), Bogusław Sochnacki (Azderbal), Joanna Szuber (Dziewczyna), Jan Peszek (Pijak), Tomasz Lengren (Siłacz) oraz Mariusz Saniternik, Feliks Szajnert, Włodzimierz Wiszniewski, Piotr Wysocki Żył krótko, a wszyscy byli odwróceni - głosi napis na warszawskim grobie pisarza, położony przez matkę, która sprowadziła zwłoki syna do Polski i niestrudzenie walczyła o przywrócenie jego dobrego imienia. Marek Hłasko (1934-69), pisarz "kultowy", zyskał olbrzymią popularność już pierwszymi opowiadaniami drukowanymi w prasie. Debiutancki tom "Pierwszy krok w chmurach" (1956, wznawiany dwukrotnie rok po roku) zebrał najpochlebniejsze recenzje. W książce "Hłasko nieznany" Piotr Wasilewski przytacza kilka opinii wybitnych pisarzy i krytyków. "Debiut rewelacyjny (...) z rzędu tych, które rozpoczynają nową literaturę, ponieważ w sposób doskonały reprezentują pokolenie rozpoczynające nową epokę" (Andrzej Kijowski). "Arcyciekawy cockail właściwej Hłasce prawdy obyczajowej i przepisów pozytywności. Mieszanka nie jest bynajmnej niestrawna, przeciwnie - wcale dobra" (Jan Błoński). "Niewątpliwie mamy tu do czynienia z eksplozją żywiołowego talentu, nie z świadomie wypracowaną koncepcją filozoficzną" (Henryk Bereza). "Nikt z młodych autorów nie dorównuje Hłasce nowością i błyskotliwością talentu" (Jerzy Stempowski). W latach 1957-58 powstały trzy filmy według opowiadań Hłaski - "Pętla" Wojciecha J. Hasa, "Baza ludzi umarłych" Czesława Petelskiego, "Ósmy dzień tygodnia" Aleksandra Forda. W 1958 r. Polskie Towarzystwo Wydawców Książek przyznało Markowi Hłasce świeżo ufundowaną, prestiżową i wysoką finansowo Nagrodę Wydawców (wybitne jury rozważyło też m.in. kandydatury Andrzejewskiego, Bratnego, Mrożka, Parandowskiego, Parnickiego, Stryjkowskiego). Sukces 24-letniego autora wywołał burzliwe dyskusje, zaatakowano nie tylko samego laureata, ale cały "nurt hłaskoidalny, propagujący czerń w literaturze polskiej". Odwrócili się od niego prawie wszyscy. W kilka tygodni po otrzymaniu nagrody Marek Hłasko wyjechał z wizą turystyczną do Francji. W Instytucie Literackim w Paryżu ukazały się odrzucone wcześniej w kraju opowiadania "Następny do raju" (pierwotny tytuł "Głupcy wierzą w poranek") i "Cmentarze". Te publikacje i udzielone na Zachodzie wywiady zamknęły pisarzowi drogę powrotu do kraju, gdzie już trwała polityczna nagonka na "Primadonnę jednego tygodnia" (głośny paszkwil w "Trybunie Ludu"). Tak rozpoczęła się odyseja najsławniejszego z pokolenia "Pięknych dwudziestoletnich". Hłasko mieszkał we Francji, w Niemczech, Izraelu (plonem tego pobytu są m.in. powieści "Wszyscy byli odwróceni", "Nawrócony w Jaffie", "Brudne czyny", "Drugie zabicie psa"), w Stanach Zjednoczonych ("amerykańska" powieść "Palcie ryż każdego dnia"). Zmarł w Wiesbaden w wieku 35 lat. "Drugie zabicie psa", powieść charakterystyczna dla tzw. okresu izraelskiego, po raz pierwszy ukazała się nakładem paryskiej "Kultury" w 1965 r. Dwaj mężczyźni i pies wędrują pieszo, rozpaloną słońcem drogą, do Tel Awiwu. Robert z zapałem peroruje, jak nie należy grać Szekspira. Szekspir to jego specjalność i pasja. Niestety, los sprawił, że jedynym "aktorem" w jego teatrze jest Marek, a sztuczki, jakie dla niego obmyśla, w niczym nie przypominają romantycznej literatury, to czysta proza życia ludzi, którzy nie mają ojczyzny, domu, pracy, pieniędzy. Żyją z dnia na dzień, skłóceni z prawem, balansujący na granicy śmiertelnego ryzyka. W nędznym hotelu recepcjonista, który doskonale zna obu hochsztaplerów, przestrzega, że ich "żelazny" numer może się nie udać. Marek wygląda za staro na swój wiek, jest zniszczony, ostatnim razem przedawkował i omal nie skończyło się to tragicznie. Robert, wieczny optymista, twierdzi, że "na ten smutny pysk" wyciągnie jeszcze worek forsy - od następnej samotnej, najlepiej leciwej kobiety, którą Marek w sobie rozkocha i naciągnie na grubszą gotówkę. Szczegółowo obmyśla różne warianty scenariusza i każdą kwestię, którą "narzeczony" ma wygłosić. Notuje w pamięci słowa, na które "każda idiotka się złapie", a żadna nigdy się nie dowie, że wszystkie wzruszające teksty wymyślił "paskudny Żyd z obustronną przepukliną". Marek jest w kiepskiej formie, czuje się jak loser, facet, który przez cały czas przegrywa. Robert tryska energią i humorem. Cudem zdobywa pieniądze na rozkręcenie interesu, z rozmysłem wybiera "ofiarę" - atrakcyjną, samotną kobietę z dzieckiem, z amerykańską walutą na koncie. Precyzyjnie reżyseruje scenę pierwszego spotkania na plaży - Marek ma grać człowieka rozgoryczonego, wściekłego na cały świat. Potem "reżyser" sam wkroczy do akcji, opowie nowej znajomej o życiowej tragedii "wybitnego filologa", który musi wyjechać do Australii do pracy w kopalni, by spłacić dług zaciągnięty na leczenie śmiertelnie chorej matki. Maria, udręczona osobistymi problemami i wybrykami niesfornego syna, szybko wpada w pułapkę. Akcja uwodzenia pięknej kobiety rozwija się zgodnie z planem, do czasu, gdy wszystko popsuje chamsin - "wiatr, od którego się wariuje". (dodano pozycję programową) 21:30 ALFABET ANDRZEJA DOBOSZA 15 min, Polska, 2020 Reżyseria: Agnieszka Jęksa Scenariusz: Agnieszka Jęksa, Zuzanna Elbert - Stelmach Muzyka: Filip Kuncewicz Prowadzący: Andrzej Dobosz Cykl poświęcony życiu kulturalnemu w czasach PRL. Przewodnikiem po tych czasach będzie Andrzej Dobosz, felietonista, krytyk literacki, autor książek: "Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia", "Generał w bibliotece" oraz "Z różnych półek". Każdy odcinek opowiada o innym bohaterze czy miejscu. Odc. 2 - Czytelnik. Popularne wydawnictwo i kawiarnia "Czytelnik" to kolejne, ważne miejsce na kulturalnej mapie Warszawy, gdzie można było spotkać Antoniego Słonimskiego, Gustawa Holoubka czy Jerzego Putramenta, który mieszkał nad kawiarnią. Dobrym duchem wydawnictwa była Irena Szymańska - królowa stolików. (dodano pozycję programową) 03:45 ALFABET ANDRZEJA DOBOSZA 15 min, Polska, 2020 Reżyseria: Agnieszka Jęksa Scenariusz: Agnieszka Jęksa, Zuzanna Elbert - Stelmach Muzyka: Filip Kuncewicz Prowadzący: Andrzej Dobosz Cykl poświęcony życiu kulturalnemu w czasach PRL. Przewodnikiem po tych czasach będzie Andrzej Dobosz, felietonista, krytyk literacki, autor książek: "Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia", "Generał w bibliotece" oraz "Z różnych półek". Każdy odcinek opowiada o innym bohaterze czy miejscu. Odc. 2 - Czytelnik. Popularne wydawnictwo i kawiarnia "Czytelnik" to kolejne, ważne miejsce na kulturalnej mapie Warszawy, gdzie można było spotkać Antoniego Słonimskiego, Gustawa Holoubka czy Jerzego Putramenta, który mieszkał nad kawiarnią. Dobrym duchem wydawnictwa była Irena Szymańska - królowa stolików.